5
ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
1.1. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 (GDPT 2018) đã mở ra một bước
ngoặt cho nền giáo dục Việt Nam. Một trong những mục tiêu trọng tâm của
chương trình GDPT 2018 là phát triển toàn diện cả về năng lực và phẩm chất
người học đáp ứng đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đã được nhắc đến trong
Nghị quyết 29 của Đảng. Đồng thời, chương trình hướng tới tào tạo học sinh phát
triển toàn diện cả về đức, trí, thẩm, mĩ, chú trọng sản phẩm đầu ra: học sinh biết
vận dụng kiến thức để giải quyết những vấn đề trong cuộc sống. Và dạy học môn
Ngữ văn chương trình phổ thông 2018 cũng nhằm hướng đến mục tiêu giáo dục
trên.
1.2. Môn Ngữ văn là một môn học mang tính đặc thù, ngoài việc phát triển
những năng lực chung, môn Ngữ văn còn hướng học sinh đến năng lực cảm thụ
thẩm mĩ và đặc biệt là phát triển năng lực sáng tạo của học sinh. Trong môn Ngữ
văn, năng lực sáng tạo được hiểu đó là cách giải quyết vấn đề sáng tạo, sử dụng
ngôn ngữ sáng tạo, diễn đạt sáng tạo… đây chính là những yếu tố giúp học sinh
phát triển tư duy từ đó vận dụng vào giải quyết những vấn đề thực tiễn trong đời
sống. Tuy nhiên muốn phát triển được năng lực sáng tạo trong môn Ngữ văn thì
người giáo viên phải linh hoạt vận dụng các phương pháp dạy học tích cực bên
cạnh các phương pháp dạy học truyền thống trước đây.
1.3. Trong chương trình Ngữ văn 2018, hoạt động đọc chiếm thời lượng khá
nhiều, ngoài việc lựa chọn các văn bản thông tin thì phần lớn là các văn bản văn
học. Đây là một hoạt động mang tính đặc thù của môn Văn – môn học mang tính
khoa học và nghệ thuật. Bởi ngoài việc hình thành các kĩ năng đọc, nói, nghe viết
thì bản chất của môn Ngữ văn là phát triển năng lực văn học, năng lực thẩm mĩ cho
học sinh, giúp học sinh có cái nhìn toàn diện và sâu sắc về giá trị của một tác phẩm
văn học, bồi dưỡng phẩm chất từ đó giáo dục đạo đức về lòng yêu nước và tinh
thần tự tôn dân tộc. Giáo sư Trần Đình Sử đã từng nói: “Dạy văn là dạy cho học
sinh năng lực đọc, kĩ năng đọc để học sinh có thể đọc - hiểu bất cứ văn bản nào
cùng thể loại. Từ đọc hiểu văn mà trực tiếp tiếp nhận các giá trị văn học, trực tiếp
thể nghiệm các tư tưởng và cảm xúc được truyền đạt bằng nghệ thuật ngôn từ,
hình thành cách đọc riêng có cá tính…”. Vậy nên “Giáo viên, không cách nào
khác là phải chịu khó tìm tòi học hỏi, đọc ngẫm đồng thời phải có phương pháp
giúp học sinh có hướng tìm hiểu nội dung môn học.”
Đặc biệt, cùng với sự lan tỏa của chương trình bồi dưỡng thường xuyên do
Bộ giáo dục đào tạo tổ chức, thời đại ứng dụng công nghệ số, giáo viên được tiếp
cận với nhiều phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực bên cạnh những phương
pháp truyền thống, từ đó đã vận dụng có hiệu quả vào công tác giảng dạy, phát huy
được năng lực phẩm chất của học sinh. Từ những kết quả đã đạt được trong thực
