1
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP TỰ HỌC TRONG DẠY HỌC
NGỮ VĂN LỚP 10 - TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
LĨNH VỰC : PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
THUỘC MÔN: NGỮ VĂN
NGHỆ AN - 2021
2
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP TỰ HỌC TRONG DẠY HỌC
NGỮ VĂN LỚP 10 - TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
LĨNH VỰC : PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
THUỘC MÔN: NGỮ VĂN
TÁC GIẢ: NGUYỄN TRỌNG HÒA
ĐƠN VỊ: TRƯỜNG THPT TÂN KỲ
ĐIỆN THOẠI: 0942066567
NGHỆ AN - 2021
3
MỤC LỤC
MỤC LỤC Trang
Phần I. Đặt vấn đề.............................................................................................. 1
Phần II. Nội dung nghiên cứu............................................................................. 3
Chương I: Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc vận dụng kĩ năng tự học phương
pháp hướng dẫn học sinh tự học ở môn Ngữ Văn lớp 10 – THPT..................... 3
1.1. Cơ sở lí luận …………………………………………………………....… 3
1.2. Hiện trạng hướng dẫn học sinh phương pháp tự học ở môn Ngữ văn chương
trình THPT lớp 10...................................................................................................5
Chương II: Biện pháp hướng dẫn học sinh vận dụng phương pháp tự học ở môn
Ngữ văn lớp 10 - THPT. ……………………………………………..…...........10
2.1. Yêu cầu của việc vận dụng phương pháp tự học ở môn Ngữ văn lớp 10
THPT......10
2.2 Hình thành và vận dụng phương pháp tự học Ngữ văn cho học sinh trong quá
trình dạy học ở trường phổ thông trung học.…………................................14
2.3 Các biện pháp hướng dẫn học vận dụng phương pháp tự học ở môn Ngữ văn
THPT……………………………………....................................................16
2.4. Ý nghĩa của việc hình thành và phát triển phương pháp tự học Ngữ văn cho
học sinh trong quá trình dạy học ở trường phổ thông.……….......................... 25
2.5. Vận dụng thiết kế một giáo án về sử dụng phương pháp tự học trong môn
Ngữ văn - Lớp 10 THPT.……………………………………............................26
Chương III: Thực nghiệm sư phạm.....................................................................36
3.1. Mục đích của thực nghiệm.......................................................................... 36
3.2. Phương pháp thực nghiệm.……………………………………….............. 36
3.3. Nội dung thực nghiệm.……………………………………………............ 36
3.4. Tổ chức thực nghiệm................................................................................... 36
3.5. Đánh giá kết quả thực nghiệm .................................................................... 37
3.6. Kết quả thực nghiệm .................................................................................. 37
Kết luận và kiến nghị ........................................................................................ 39
4
DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT
PPDH
Phương pháp dạy học
THPT
Trung học phổ thông
KTDH
Kĩ thuật dạy học
GV
Giáo viên
HS
Học sinh
QĐDH
Quan điểm dạy học
LLDH
Lí luận dạy học
SGK
Sách giáo khoa
CTTHPT 2018
Chương trình trung học phổ thông
2018
5
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
Trong thời đại mà khoa học công nghệ phát triển nhanh chóng như hiện
nay, các nhà trường dù đã cố gằng trong việc đổi mới phương pháp dạy học nhưng
vẫn chưa đáp ứng hết nhu cầu học tập của người học cũng như đòi hỏi ngày càng
cao của đời sống xã hội. Vì vậy, bồi dưỡng năng lực tự học cho HS là một công
việc có vị trí vô cùng quan trọng trong dạy học hiện nay. Chỉ có tự học, tự bồi đắp
tri thức bằng nhiều con đường, nhiều cách thức khác nhau mỗi HS mới có thể bổ
sung được những thiếu khuyết về tri thức khoa học về đời sống xã hội. Từ đó HS
mới có được sự tự tin trong học tập, cuộc sống, công việc.
Vấn đề tự học tự đào tạo của người học đã được Đảng, Nhà nước quan tâm
quán triệt sâu sắc từ nhiều năm qua. Nghị quyết Trung ương V khóa 8 từng nêu rõ:
“ Tập trung sức nâng cao chất lượng dạy và học, tạo ra năng lực tự học, tự sáng
tạo của học sinh, Bảo đảm mọi điều kiện và thời gian tự học cho học sinh, phát
triển mạnh mẽ phong trào tự học, tự đào tạo thường xuyên và rộng khắp trong
toàn dân”.
Trên tinh thần ấy, rõ ràng Đảng ta đã coi tự học, tự đào tạo là vấn đề mấu
chốt có vị trí cực kì quan trọng trong chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo của
đất nước. Đối với môn Ngữ Văn ở nhà trường phổ thông thì mục tiêu không chỉ
là cung cấp tri thức một cách có hệ thống mà quan trọng hơn là hình thành cho
người học những năng lực cần thiết để vận dụng vào giải quyết các vấn đề thực
tiễn cuộc sống. Mục tiêu của môn Ngữ Văn – THPT là trang bị cho học sinh
những kiến thức phổ thông, cơ bản, cần thiết. Ngoài ra còn góp phần bồi dưỡng
cho học sinh ý thức kĩ năng giải quyết các tình huống có thực trong thực tiễn, nâng
cao chất lượng cuộc sống nên việc đổi mới phương pháp dạy học là thực sự cần
thiết.
Trong những năm gần đây dạy học Ngữ Văn ở nhà trường phổ thông đã có nhiều
đổi mới cả về nội dung và phương pháp dạy học. Tuy nhiên chất lượng dạy và học
vẫn còn chưa cao. Nguyên nhân chủ yếu là do GV vẫn chưa biết cách vận dụng hiệu
quả các PPDH tích cực vào trong quá trình dạy học, hoặc nếu có vẫn mang tính hình
thức. Để nâng cao chất lượng dạy và học Ngữ Văn lớp 10 – THPT, mỗi GV cần vận
dụng linh hoạt các PPDH tích cực.
Đồng thời trong chương trình GDPT theo định hướng phát triển năng lực và phẩm
áp dụng sau năm 2020 hướng tới 5 phẩm chất: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung
thực, trách nhiệm và hình thành phát triển những năng lực cốt lõi: Năng lực tự chủ và
tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. Xuất
phát từ yêu cầu đổi mới dạy học, đạt mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông
áp dụng sau năm 2020 và từ thực trạng của bộ môn Ngữ Văn bậc THPT tôi đã
mạnh dạn chọn đề tài nghiên cứu "Vận dụng phương pháp tự học môn Ngữ văn
lớp 10- THPT" để làm đề tài sáng kiến kinh nghiệm.
