CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
MÔ TẢ SÁNG KIẾN
Mã số: …………………………………
1. Tên sáng kiến: “Biện pha6p giúp ho7c sinh chậm tiến tự học giúp
nâng cao chất lượng giáo dục”.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Chuyên môn giảng dạy Tiểu học
3. Mô tả bản chất của sáng kiến:
3.1. Tình trạng giải pháp đã biết:
Về phía giáo viên: Nguyên nhân học sinh học chậm tiến không phải hoàn
toàn là ở học sinh mà một phần ảnh hưởng không nhỏ là ở người giáo viên.
Thầy hay thì mới có trò giỏi. Qua quá trình công tác bản thân nhận thấy, vẫn còn
một bộ phận nhỏ giáo viên chưa chú ý quan sát đến các đối tượng học sinh, đặc
biệt là học sinh chậm tiến; chưa tìm tòi nhiều phương pháp dạy học mới kích
thích tính tích cực, chủ động của học sinh. Giáo viên sử dụng phương pháp dạy
học lạc hậu đã gây nên tình trạng thụ động trong học tập của học sinh dẫn đến
hiệu quả không cao. Trong giơG daHy giáo viên chưa đôHng viên khuyêIn khiIch
tuyên dương kiHp thơGi khi hoHc sinh coI môHt biêJu hiêHn tiIch cưHc hay saIng taHo duG laG
râIt nhoJ; chưa xưJ liI hêIt tiGnh huôIng trong tiêIt daHy, chưa khăIc sâu kiêIn thưIc troHng
tâm, do bêHnh thaGnh tiIch, không đaInh giaI đuIng thưHc châIt cuJa lơIp miGnh giaJng daHy.
Chưa thật sự quan tâm tìm hiểu đến hoàn cảnh gia đình của từng học sinh.
Về phía học sinh: Học sinh chưa tự giác học, khả năng phân tích tổng
hợp, so sánh còn hạn chế, chưa mạnh dạn trong học tập do hiểu chưa sâu, nắm
kiến thức chưa chính xác, thiếu tự tin. Qua quá trình giảng dạy, bản thân nhận
thấy rằng các em học sinh chậm tiến là những học sinh cá biệt, vào lớp không
chịu chú ý chuyên tâm vào việc học, về nhà thì không xem bài, không chuẩn bị
bài, cứ đến giờ học thì cắp sách đến trường. Còn một bộ phận nhỏ thì các em
2
không xác định được mục đích của việc học. Các em chỉ đợi đến khi lên lớp,
nghe giáo viên giảng bài rồi ghi vào những nội dung đã học sau đó về nhà lấy
tập ra “học vẹt” mà không hiểu được nội dung đó nói lên điều gì.
Học sinh bị hỏng kiến thức từ lớp nhỏ. Đây là một điều không thể phủ
nhận với chương trình học tập hiện nay. Nguyên nhân này có thể nói đến một
phần lỗi của giáo viên là chưa đánh giá đúng trình độ của học sinh.
* Những ưu, khuyết điểm của giải pháp đã, đang được thực hiện tại
đơn vị.
+ Những ưu điểm:
- Học sinh cuối cấp của bậc tiểu học nên ý thức, động cơ học tập tương
đối cao, có thể tiếp nhận sự giúp đỡ trong học tập từ nhiều phía. Trong đó, bạn
học với vai trò “ Đôi bạn cùng tiến” đã giúp các học sinh chậm tiến giảm bớt
phần nào khó khăn trong học tập.
- HoHc sinh coI thoIi quen đôHc lâHp suy nghic, tưH giaIc trong hoHc tâHp, coI tinh
thâGn traIch nhiêHm, coI yI thưIc tôJ chưIc kyJ luâHt.
- Đội ngũ giáo viên trong khối nhiệt tình, thân thiện luôn quan tâm đến
từng đối tượng học sinh đặt biệt là học sinh chậm tiến.
- ĐươHc sưH quan tâm cuJa đôGng nghiêHp vaG Ban giaIm hiêHu trong viêHc sưJ duHng
biêHn phaIp giaIo duHc hoHc sinh chậm tiến hoHc tâHp.
- Nâng cao châIt lươHng giaIo duHc toaGn diêHn vaG haHn chêI hoHc sinh lưu ban.
ThưHc hiêHn tôIt “ NoIi không vơIi hoHc sinh ngôGi nhâGm lơIp”.
+ Những khuyết điểm:
- Học sinh chậm tiến có sự khác biệt về phong cách nhận thức, mỗi dạng
đối tượng cần có sự tác động khác nhau. Trước những khó khăn đó là giáo viên
chủ nhiệm tôi cảm thấy mình phải nổ lực hết mình, kiên trì, bền bỉ cùng nhà
trường khắc phục khó khăn và từng bước nâng cao chất lượng giáo dục.
3
- Đối tượng học sinh chậm tiến thường là những em có hoàn cảnh khó
khăn về kinh tế, cha mẹ ly hôn, cuộc sống không ổn định,...
- Giáo viên chưa xưJ liI hêIt tiGnh huôIng trong tiêIt daHy, viêHc tôJ chưIc caIc hoaHt
đôHng coGn mang tiInh hiGnh thưIc chưa phuG hơHp. SưJ duHng đôG duGng daHy hoHc coGn haHn
chêI, chưa khai thaIc hêIt taIc duHng cuJa đôG duGng daHy hoHc.
- HêH thôIng câu hoJi gơHi mơJ, dâcn dăIt thiêIu tiInh hêH thôIng không lôgic cho
tưGng đôIi tươHng, coI nhưcng tiêIt giaIo viên coGn noIi lan man, chưa khăIc sâu kiêIn
thưIc troHng tâm, chưa biêIt so saInh, kic năng phân tiIch châHm không chiInh xaIc.
3.2. Nội dung của giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến:
a. Mục đích của giải pháp.
Giúp cho học sinh chậm tiến có ý chí vượt khó khăn, kiên trì, cẩn thận, tự
tin vươn lên trong học tập. Góp phần vào việc nâng cao chất lượng dạy học giảm
tỉ lệ học sinh chậm tiến trong khối cũng như các khối lớp khác trong nhà trường.
ĐôGng thơGi đêG xuâIt môHt sôI biêHn phaIp nhăGm nâng cao châIt lươHng giaIo duHc hoHc sinh
chậm tiến trong năm hoHc naGy vaG nhưcng năm tiêIp theo.
b.Nội dung của giải pháp:
b.1. Tính mới; sự khác biệt giữa giải pháp mới so với giải pháp cũ:
- HiGnh thaGnh cho caIc em caIc kỹ năng tưH hoHc, luôn tưH tin, mạnh dạn trong
giao tiêIp. Xây dưHng sự say mê hưIng thuI trong hoHc tâHp, tạo điều kiện thuận lợi để
học sinh chậm tiến học hỏi những điều hay từ bạn.
- Trong quá trình giảng dạy giáo viên luôn tạo sự hấp dẫn bằng cách tạo ra
cái mới mẻ, cái kì lạ bao giờ cũng gây hứng thú cao độ và kích thích trí tưởng
tượng của học sinh, không ngừng tìm tòi các cách dạy hay, hấp dẫn nhằm cuốn
hút các em trong tuần tiết dạy.
- Tăng cường học tập cá thể phối hợp với học tập hợp tác. TaHo caJm giaIc tưH
nhiên, thoaJi maIi trong quaI triGnh laGm viêHc theo nhoIm, giúp các em có sự nhạy
bén, dũng cảm.
4
- Chú trọng phát triển kỹ năng đánh giá học sinh tiểu học dùng những lời
nhận xét, đánh giá mang ý nghĩa động viên, khen ngợi sự tiến bộ của các em.
Tránh dùng những lời nhận xét, đánh giá làm ảnh hưởng đến sự hình thành nhân
cách của học sinh.
- Giáo viên chủ nhiệm lâHp kêI hoaHch giaJng daHy phù hợp với đối tượng,
quan tâm, gâGn guci, đôHng viên caIc em hoHc tâHp. Các em phải có sự nghỉ ngơi, vui
chơi thoaJi maIi kiIch thiIch laGm hoHc sinh hưng phâIn.
Đối với học sinh tiểu học do lứa tuổi còn nhỏ, tư duy độc lập còn hạn chế
nên khả năng tự học chưa cao và chưa bền vững. Vì vậy nhiệm vụ của giáo viên
là phải từng bước giáo dục cho học sinh, luôn quan tâm giúp đỡ học sinh là việc
làm cần thiết, không nóng vội, có lộ trình hợp lí, có biện pháp hiệu quả và kịp
thời, có kế hoạch riêng cho mỗi học sinh. Đó là lí do tôi chọn đề tài: “Biện pháp
giúp học sinh chậm tiến tự học giúp nâng cao chất lượng giáo dục”.
b.2. Cách thực hiện, các bước thực hiện của giải pháp mới:
* Hi%nh tha%nh cho ca'c em ca'c kỹ năng tư+ ho+c, luôn tư+ tin, mạnh dạn
trong giao tiê'p. Xây dư+ng sự say mê hư'ng thu' trong ho+c tâ+p, tạo điều kiện
thuận lợi để học sinh chậm tiến học hỏi những điều hay từ bạn.
- Học sinh chậm tiến thường có cảm giác mặc cảm, thiếu tự tin trong giao
tiếp. Để giúp cho các em luôn tự tin hứng thú trong học tập tôi thường động viên
các em hãy nói những điều em biết, em hiểu dù đó là kiến thức trọng tâm bài
học, tôi luôn tôn trọng lời phát biểu của các em và cho cả lớp vỗ tay khen ngợi
để tạo cho các em có cảm giác thầy và các bạn luôn quan tâm, gần gũi tạo cho
các em một cảm giác an toàn để các em bày tỏ những khó khăn trong học tập,
trong cuộc sống.
- Thông qua các hoạt động dạy học giaIo viên luôn tìm tòi những phương
pháp dạy học tích cực, sử dụng một số kĩ thuật dạy học phù hợp giúp học sinh
chậm tiến có sự tiến bộ trong học tập.
5
Ví dụ: Bài “Luyện tập về từ đồng nghĩa” (Tuần 2) trong phân môn Luyện
từ và câu lớp 5. Với bài tập: “Viết đoạn văn ngắn tả cảnh khoảng 5 câu có sử
dụng từ đồng nghĩa”, sau khi giáo viên tổ chức cho học sinh làm bài vào vở,
giáo viên gọi các em đọc lại bài làm của mình rồi cùng cả lớp nhận xét, thống
nhất chung. Cách tổ chức này khiến rất ít học sinh được trình bày trước lớp,
không lắng nghe bạn trình bày hoặc nếu có lắng nghe thì cũng chưa tự tin nhận
xét bài làm của bạn, vì thế việc sửa chữa, góp ý bài cho học sinh không đạt hiệu
quả. Tuy nhiên, đối với hoạt động này, nếu sử dụng kĩ thuật “Chúng em biết
ba” kết hợp đàm thoại, chia sẻ thì sẽ rất hiệu quả. Mỗi nhóm 3 học sinh sẽ lần
lượt đọc bài làm của mình rồi nghe lời nhận xét, góp ý từ 2 bạn còn lại. Cách tổ
chức này không những giúp học sinh chậm tiến học hỏi điều hay từ bài của bạn,
khắc phục những lỗi sai trong bài làm của mình mà rèn cho các em kĩ năng lắng
nghe tích cực, kĩ năng nhận xét, chia sẻ và trình bày ý kiến. Với các em tự ti,
nhút nhát, việc biết đưa ra ý kiến chủ quan của mình trong nhóm nhỏ đã là thành
công ngoài mong đợi.
* Tìm tòi các cách dạy hay, luôn tạo sự hấp dẫn bằng cách tạo ra cái
mới mẻ, cái sáng tạo bao giờ cũng gây hứng thú cao độ và kích thích trí
tưởng tượng của học sinh. Khuyến khích học sinh yếu tích cực, chủ động
xây dựng bài.
- Trong quá trình giảng dạy, giáo viên ít khi mong muốn có những học
sinh chậm tiến trong lớp học của mình. Tuy nhiên rất khó tránh những trường
hợp với học sinh mà giáo viên cần có cách xử lý khéo léo và tế nhị, từ đó giúp
học sinh tự khám phá những điều chưa biết chứ không phải thụ động tiếp thu
những tri thức được sắp đặt sẳn. Theo tinh thần này, giáo viên không cung cấp,
áp đặt mà là người tổ chức và chỉ đạo học sinh tiến hành các hoạt động học tập
như nhớ lại các kiến thức cũ, phát hiện kiến thức mới, vận dụng sáng tạo kiến
thức đã biết vào các tình huống học tập. Vì vậy, trong quaI triGnh giaJng daHy giaIo
viên luôn taHo sưH hâIp dâcn băGng caIch tiGm ra caIi mơIi meJ, caIi kiG laH, bao giơG cucng