̀ ̀ở 1. Phân m đâu
ế ọ 1.1. Lí do ch n sáng ki n
ộ ố ạ ộ ế ế ằ ộ ể Giao ti p là m t ho t đ ng không th thi u trong cu c s ng h ng ngày,
ế ờ ể nh có giao ti p mà tâm lý con ng ườ ượ i đ c hình thành và phát tri n. Ngoài
ứ ứ ứ ệ ạ ỏ ườ ầ vi c có tri th c, có s c kh e, có đ o đ c con ng ả i còn c n ph i có các kĩ
ứ ư ử ế ệ ố ợ năng s ng nh : kĩ năng giao ti p, kĩ năng làm vi c h p tác, kĩ năng ng x , kĩ
ả ế ế ẫ ậ ạ ặ ệ năng gi i quy t mâu thu n, kĩ năng l p k ho ch. Đ c bi ế t kĩ năng giao ti p
ượ ể ở ử ự ủ ỗ ườ đ c coi là chìa khóa đ m c a cho s thành công c a m i con ng i. Đ ể
ạ ự ộ ố ạ ộ ớ mang l ọ ậ i s thành công l n trong cu c s ng và trong các ho t đ ng h c t p,
ườ ả ự ể ể ọ ỏ ỗ m i ng i ph i t ệ tìm hi u, h c h i và rèn luy n đ hình thành kĩ năng giao
ti p.ế
ự ế ở ộ ổ ọ ẻ ặ ọ ệ Trong th c t ể đ tu i h c sinh ti u h c, tr em đ c bi , ọ t là h c sinh
ặ ầ ắ ế ớ l p 1 g p không ít khó khăn, lúng túng trong năm đ u tiên c p sách đ n
ườ ướ ờ ẻ ặ ườ tr ớ ng. Vào l p 1 là b ộ c ngo t trong cu c đ i tr : môi tr ọ ậ ng h c t p, sinh
ổ ừ ỗ ọ ạ ầ ho t thay đ i t ủ ế ch h c ch y u là ch i ơ ở ườ tr ng m m non sang môi tr ườ ng
ớ ớ ữ ữ ầ ộ ớ ơ ị ọ ậ h c t p m i v i nh ng n i quy, quy đ nh, v i nh ng yêu c u cao h n. Các
ẻ ố ượ ở ộ ẻ ơ ế ế ệ ủ m i quan h c a tr cũng đ c m r ng h n. Tr không bi t giao ti p nh ư
ế ớ ườ ớ ạ ữ ạ ớ ỏ th nào cho đúng v i ng ố i trên, v i b n bè, v i em nh . Bên c nh nh ng m i
ộ ủ ớ ứ ắ ộ ố ứ ạ ệ ẻ ả ọ quan h ph c t p đó, tr còn ph i lĩnh h i v n tri th c b t bu c c a l p h c.
ấ ả ế ố ỏ ố ớ ẻ ộ ộ ờ ữ T t c nh ng y u t tác đ ng không nh đ i v i cu c đ i tr . Kĩ năng giao
ế ở ư ế ể ề ả ợ ỉ ti p ự các em nh th cho phù h p đ các em có kh năng đi u ch nh và l a
ầ ủ ứ ắ ọ ộ ỉ ch n hành vi đúng đ n. Kĩ năng này không ch đáp ng yêu c u c a m t giai
ạ ầ ế ả ờ ườ ệ đo n nào đó mà còn là hành trang c n thi t cho c đ i ng ặ i, đ c bi ỗ t là chu i
ế ậ ọ ườ ộ ấ ọ ụ ngày đi h c. Vì v y, giáo d c kĩ năng giao ti p trong tr ng h c là m t v n đ ề
ọ ấ r t quan tr ng.
ụ ượ ể ậ ầ ắ ữ V y, nguyên nhân nào và c n làm gì đ kh c ph c đ c nh ng khó khăn
ế ủ ọ ự ẽ ẩ ớ ộ ề trong giao ti p c a h c sinh l p 1; Đi u gì s là đ ng l c thúc đ y, nâng cao
1
ệ ế ọ ớ ấ ả ụ kĩ năng giao ti p và giáo d c toàn di n cho h c sinh. V i t ữ t c nh ng lý do
ớ ọ ế ọ trên đã khi n tôi ch n sáng ki n ế ế “Rèn kĩ năng giao ti p cho h c sinh l p 1”
ứ ể đ nghiên c u.
ể ế . ớ ủ 1.2. Đi m m i c a sáng ki n
̀ ̃ ́ ́ ̀ ề ấ ề ề ơ ̣ Đ tài v v n đ tai ren ky năng giao tiêp cho hoc sinh l p 1 ở ườ ng tr
ọ ượ ấ ể ề ọ ả ư ở ạ ổ Ti u h c đ c r t nhi u các h c gi ứ nghiên c u nh ng ph m vi t ng quát
ể ọ ọ ở ư ề dành cho h c sinh ti u h c nói chung các vùng mi n khác nhau nh ng nó
ự ự ớ ặ ủ ư ườ ơ ợ ch a th c s phù h p v i đ c thù c a tr ng n i tôi đang công tác. Là tr ườ ng
ể ọ ộ ế ậ Ti u h c thu c vùng khó khăn, kinh t ấ ể còn ch m phát tri n, dân trí con th p.
́ ́ ́ ề ế ư ̣ ̉ Nhi u gia đình lo làm kinh t mà ch a quan tâm đên giao duc phâm chât cho
̀ ̀ ́ ́ ̀ ́ ̃ ̣ ̣ ̣ ̣ ơ hoc sinh, đăc biêt la ren ky năng giao tiêp cho cac em lai cang kho khăn h n;
ố ợ ụ ệ ườ ế ộ vi c ph i h p giáo d c tay ba “Nhà tr ng Gia đình Xã h i” còn thi u tích
́ ̃ ́ ́ ́ ả ư ạ ế ể ơ ̣ ố ự c c. Đ cac em hoc sinh l p 1 co ki năng giao tiêp đ t k t qu nh mong mu n
ụ ể ớ ặ ự ủ ữ ệ ầ ợ ơ thì c n có nh ng bi n pháp sát th c, c th , phù h p v i đ c thù c a đ n v ị
ủ ữ ế ề ạ ề ả mình. Nh ng sáng ki n trong đ tài c a tôi đã mang l i nhi u hi u qu thiêt́ ệ
́ ́ ́ ̀ ̀ ̃ ệ ự ̣ ̣ th c trong vi c ren ki năng giao tiêp cho cac em hoc sinh noi chung va hoc sinh
́ ́ ự ữ ệ ế ớ ượ ụ ơ l p 1 noi riêng. V i nh ng bi n pháp tích c c này, n u đ ợ c áp d ng phù h p
ở ườ ắ ẽ ư ạ ạ ắ ệ ả ế các tr ng b n ch c ch n s đ a l i hi u qu thi ự t th c. T ề rong đ tài này
ệ ể ự ế ệ ệ ặ tôi đ c bi t quan tâm đ n các bi n pháp đ th c hi n quá trình giáo d c t ụ ừ
ị ế ự ứ ể ệ ẩ ấ trang b ki n th c sang phát tri n toàn di n năng l c và ph m ch t cho ng ườ i
ướ ụ ổ ự ừ ọ h c. T ng b c làm thay đ i quá trình giáo d c thành quá trình t ụ giáo d c rèn
ệ ủ ọ ầ ự ọ ự ặ ị ệ luy n c a h c sinh, h c sinh d n t trang b cho mình các năng l c, đ c bi t là
ự ế năng l c kĩ năng giao ti p.
2
̀ ̣ 2. Phân nôi dung
́ ̉ ̣ ự 2.1. Th c tr ng ́ ơ ạ giao tiêp cua hoc sinh l p 1
ọ ườ ể ọ ng Ti u h c tôi đang
ạ ̀ ể ́ ̃ ́ ́ ̀ư ự ế ả T th c t ộ ườ ̣ ̣ ̉ ng day, m t tr ̀ đia ban miên nui kho khăn thi ki năng giao tiêp cua cac em
ớ ặ gi ng d y, v i đ c đi m h c sinh tr ́ ̀ ở ́ ̀ ̀ ế ủ ề ể ọ ̣ con nhiêu han chê. Qua tìm hi u v kĩ năng giao ti p c a các em h c sinh tôi
ộ ậ ả ế ế ứ ấ ằ ạ ộ
́ ọ ủ ạ ộ ượ ề nh n th y r ng kh năng ti p thu, lĩnh h i ki n th c và các ho t đ ng giáo ụ d c c a h c sinh kha nhanh. HS đ
ườ ộ ố ủ
tr ượ ườ ề ệ ạ ố đ
ượ ề ầ Đa ph n các em đ u ngoan, thích đ
́ ́ c tham gia vào các ti ạ ự ế ạ ờ ̣ c tham gia nhi u ho t đ ng trong nhà ế ậ ằ ng, gia đình và trong cu c s ng h ng ngày c a các em. Các em thi t l p ế ng giao ti p khá ạ ế t ho t ạ ộ ự tin, tích c c ho t đ ng ế c nhi u m i quan h giao ti p khác nhau t o nên môi tr ạ đa d ng. ộ đ ng ngoài gi
, môt sô it có năng khi u, m nh d n, t ộ ố ờ ọ ườ ổ ứ ủ t các phong trào c a Liên đ i, nhà tr trong gi h c, tham gia t ng t ch c.
̀ ̀ ́ ữ ư ể ̉ ̣
ạ ́ ́ ́ ̃ ̀ ̀ ̣ ơ ậ ấ ạ ̉ Song bên c nh nh ng u đi m trên, qua nhiêu năm lam công tac chu nhiêm ́ . va giang day l p 1, tôi nh n th y trong giao tiêp cac em vân còn nhiêu h n chê
ọ ẫ ụ ế ầ ớ Đa s hố c sinh
ế ự ợ ướ ầ thi u t tin trong giao ti p, h p tác; lúng túng tr
ặ ả c th y cô, ng ế ườ ạ i l ằ ễ ệ ạ ặ
ẽ ả ưở ệ ề ộ ỉ ế em khác g p ph i khó khăn khi di n đ t, đ c bi ấ ớ ử c ch , đi u b . Đi u này s nh h ớ l p 1 v n còn r t rè trong giao ti p v i th y cô giáo, ề ế ..., nhi u ặ t là giao ti p b ng nét m t, ế ng r t l n đ n quá trình giao ti p hàng
ư ế ế ủ ngày cũng nh ti p thu ki n th c t ứ ạ ườ i tr ng c a các em.
ề ườ ầ ố ố ọ Nhi u h c sinh th ng nói tr ng không, không có đ u, có cu i, đi không
ề ỏ ớ ườ ớ ấ ườ chào, v không h i và đôi khi nói v i ng i l n r t khó nghe, th ng lúng túng
ễ ạ trong cách di n đ t.
ệ ự ỹ ấ ộ ọ ơ ộ ợ M t vài h c sinh có d u hi u t k , thích ch i m t mình, không h p tác
ọ ậ ớ v i giáo viên trong quá trình h c t p.
ấ ượ ằ ế ẻ ̣ c r ng n u tr không có kĩ năng giao
̀ư ự T th c trang trên, chúng ta th y đ ả ẽ ưở ế ế ấ ớ ư ti p s có nh h ọ ậ ng r t l n đ n quá trình h c t p cũng nh quá trình giao
3
ế ọ ớ ườ ừ ạ ti p v i m i ng i xung quanh. T đó, làm tr ẻ ấ ự m t t ạ tin, không m nh d n
ướ tr c đám đông.
́ ́ ́ ̀ ̃ ể ắ ơ ̉ ̣ Đ n m rõ h n ơ vê ki năng giao tiêp cua cac em hoc sinh l p 1B, b c ướ
ế ầ ọ vào đ u năm h c 2018 2019, sau khi nh n l p đ ầ ậ ớ ượ 3 tu n, tôi ti n hành c
ề ả kh o sát đi u tra ư nh sau:
́ ́ ̃ ́ ả ầ ố ơ ̣ ̉ ̣ B ng th ng kê môt sô ki năng giao tiêp cua hoc sinh l p 1B, đ u năm
h cọ : 2018 2019
̣
ố
̣
T ngổ số h cọ sinh
́ Noi to, rõ ràng, phát âm đúng ả ả đ m b o t c đố ộ
́ ơ Noi h i ậ ch m, 1 s âm, ti ng ế ́ ư noi ch a đúng trong giao tiêṕ
Noí ng ng,ọ ́ ́ noi lăp, sai nhiêù trong giao tiêṕ
̣
Hoc sinh biêt ǵ iao ằ ế ti p b ng nét m t, ặ ử ỉ c ch , ộ ệ đi u b khi noí
́ ́ Noi trông không, không rõ nghia, ̃ ch a biêt ́ ư ̀ ̀ nhin vao ́ ượ ng đôi t giao tiêp.́
̉
Biêt d́ ung ̀ ́ ̀ ư kha t ́ ́ chinh xac; ử s dung câu kha ́ ̀ ợ phu h p ́ơ v i nôi dung, ng ̃ư canh giao tiêṕ SL
%
SL
%
SL
%
SL/%
SL % SL %
9
29
25
80
11/35
31
19
62
7
23
5
16
́ ̃ ́ ́ ố ơ ̉ ̣ ̉ ̣ Theo bang ầ th ng kê môt sô ki năng giao tiêp cua hoc sinh l p 1B, đ u
́ ́ ́ ̉ ̣ năm h cọ : 2018 – 2019 kêt qua cho thây: H oc sinh noi to, rõ ràng, phát âm đúng
̀ ́ ́ ́ ả ố ộ ậ ơ ố ̉ ̣ ̣ ế ả đ m b o t c đ con it , chiêm ti lê 19%; Hoc sinh noi h i ch m, 1 s âm, ti ng
̀ ̀ ́ ́ ́ ư ̉ ̣ ̉ ̣ ̣ ́ noi ch a đúng trong giao tiêp con nhiêu 25 em chiêm ti lê 80%; ti lê hoc sinh noi
̀ ̀ ̀ ́ ́ ̀ ọ ̣ ̣ ̉ ̣ ̣ ́ ng ng, noi lăp, sai nhiêu trong giao tiêp con nhiêu 35%; đăc biêt la ti lê hoc sinh
̃ ́ ̀ ̀ ́ ́ ư ượ ́ noi trông không, không rõ nghia, ch a biêt nhin vao đôi t ́ ng giao tiêp ́ chiêm ti ̉
́ ́ ́ ̣ ơ ặ ử ỉ ế ệ ằ ộ ̣ lê l n, trong khi đo sô hoc sinh biêt ǵ iao ti p b ng nét m t, c ch , đi u b khi
́ ̀ ̃ ́ ́ ́ ́ ̀ ư ử ư ợ ̣ ̣ ̀ ́ dung t noi va hoc sinh biêt ́ ̀ ơ ng kha chinh xac; s dung câu kha phu h p v i
̀ ́ ́ ̀ ̀ ́ ́ ́ ̃ ư ̉ ự ̣ ̣ nôi dung, ng canh giao tiêp con qua it. Đây la th c trang lam tôi rât lo lăng, trăn
́ ̀ ́ ở ̣ ̣ tr khi băt đâu day hoc cac em.
̃ ̀ ́ ưở ̣ ̉ ̣ ̉ T th c trang trên, tôi đa tim hiêu đ ng
̀ ư ự ̀ ́ ́ ́ ́ ượ ́ ́ ̀ c môt sô nguyên nhân anh h ợ ̉ ̉ ̣ ̃ ư đên qua trinh giao tiêp đê co nh ng giai phap giao duc phu h p
4
ộ ề ệ ữ ụ
ậ ụ ụ ư ế ố s ng
ế ơ ả M t trong nh ng nguyên nhân c b n là quan ni m v giáo d c kĩ năng ạ ở ộ ố ộ m t s b ph n ph huynh còn h n ch . Ph huynh ch a quan tâm ệ ứ ư ạ ư ư ẻ ề ế
đúng m c đ n con cái, ch a t o đi u ki n cho tr ơ ườ ệ ả
ng th cho các em t ế ệ ọ ụ ệ ề ạ ộ ỉ
ự ứ ế ệ ể
ấ ủ ụ ụ ệ ằ ố ọ giao ti p nh : ch a trò ự ơ ử ụ ư ch i, s d ng chuy n cùng con, ch a ch i cùng con, th ế ọ đi n tho i di đ ng. Nhi u ph huynh h c sinh ch quan tâm đ n vi c h c ki n ẩ th c mà không quan tâm đ n vi c hình thành và phát tri n các năng l c, ph m ch t c a con em mình. Đa s ph huynh h c sinh cho r ng: Vi c giáo d c con
ở ườ ứ ụ ầ ế ả ủ ế em ch y u là nhà tr ng ch ph huynh không c n thi t ph i quan tâm.
ườ ớ ậ ầ ớ ọ ư ệ i l n ch a th t g n gũi, thân thi n v i h c sinh. Giáo viên và ng
ế ệ ạ ọ ế Vi c rèn kĩ năng giao ti p trong các môn h c còn h n ch .
ế ế ạ ớ ụ ạ ộ t sinh ho t l p, ho t đ ng giáo d c, vui Rèn kĩ giao năng ti p qua các ti
ư ơ ch i còn ch a sâu sát.
ầ ớ ượ ượ ạ ả ắ ề c nuông chi u không đ ố c d y b o, u n n n ngay Ph n l n các em đ
ừ t ọ khi h c nói.
ể ừ ọ ậ ủ ế ườ ầ ơ môi tr
ườ ữ ể ầ ớ ơ ộ
Các em chuy n t ọ ng ti u h c v i nh ng yêu c u cao h n, có n i quy, quy ch ,… ộ ố ượ ườ ế ế ng h c t p m m non ch y u ch i sang môi ế Ở ể ti u ng giao ti p ngày càng phong ng giao ti p ngày càng r ng, đ i t tr ọ h c, môi tr
ố ừ ủ ạ phú. Trong khi đó, v n t ế c a các em còn h n ch .
ả ể ế ủ ệ ề ầ ầ Xét v nguyên nhân ch quan đ u tiên c n ph i k đ n là quan ni m
ộ ố ủ ọ ạ ộ ẹ ướ c
ỉ ờ ọ ế ệ ọ ọ ế h c ti ng Vi t nên trong gi ờ t th i
ờ ượ ạ ộ l
ủ c a giáo viên, m t s giáo viên còn xem nh ho t đ ng nói c a h c sinh tr ế ớ l p, ch chú tr ng đ n kĩ năng đ c, vi ủ ọ ượ ng dành cho ho t đ ng nói c a h c sinh quá ít. Chính vì th i l ề ề ộ ng ít nên ỉ ượ ọ ng h c sinh tham gia nói v n i dung bài không đ ố ượ s l
̀ ữ ư ế ộ c nhi u mà ch qua ọ loa m t vài em mà thôi. Ch a quan tâm nhiêu đ n nh ng h c sinh ít nói, nghèo
ả ờ ẽ ữ ữ ề ấ ề ờ ợ ọ nàn v ngôn ng , vì s g i nh ng em này tr l
ữ ề ấ i s làm m t nhi u th i gian. ọ ụ ở V n đ này vô tình giáo viên đã làm cho nh ng h c sinh r t rè ngày càng tr
ớ ừ ố ượ ư ơ ợ ỏ nên nhút nhát h n. Nêu câu h i ch a phù h p v i t ng đ i t ọ ng h c sinh
ỏ ễ ạ ớ ọ ỏ ố ọ trong l p, câu h i d l i dành cho h c sinh khá, câu h i khó đôi khi mu n h c
ả ờ ế sinh y u tr l i,…
ự ệ ̉ 2.2. Các giai pháp th c hi n:
5
ữ ạ ớ ấ ằ ụ ả ậ ự V i nh ng th c tr ng nêu trên , chúng ta ph i nh n th y r ng giáo d c kĩ
ặ ố ọ ệ ọ ớ ọ năng s ng cho h c sinh đ c bi
ể ế ể ủ không th không k đ n vai trò c a rèn kĩ năng giao ti p cho các em ngay t
ườ ưỡ ể ọ ữ ầ ướ ấ t là h c sinh l p 1 là r t quan tr ng. Trong đó, ừ ế ả ậ ng ti u h c. V y vì sao ph i ủ ng c a tr nh ng ngày đ u tiên b c vào ng
ụ ọ ố giáo d c kĩ năng s ng cho h c sinh?
ể ể ằ ườ ủ ả ố
Có th hi u r ng kĩ năng s ng c a con ng ỗ ự ề ả ắ ọ ỉ
ch nh và l a ch n hành vi đúng đ n, giúp m i ng ộ ầ ủ ả ướ ữ ứ ợ nhu c u c a b n thân m t cách h p lý và ng phó tr ề i nói chung là kh năng đi u ỉ ườ i có kh năng đi u ch nh ử c nh ng th thách trong
ộ ố ằ cu c s ng h ng ngày.
ụ ườ Ở ớ ự ổ
ồ l p 1 môi tr ờ ọ ng giáo d c đã có s thay đ i, các em đã chuy n t ấ ố ở ộ ượ ẻ ệ
sang h c đ ng th i m i quan h cũng đ ố c m r ng cho nên tr ế ớ ể ề ế nhi u khó khăn trong giao ti p. Dù mu n tìm hi u th gi
ẻ ạ ễ ư ề ệ ả ấ ặ ể ừ ơ ch i ệ xu t hi n ố i xung quanh, mu n i d chán n n, m t lòng tin khi g p khó khăn
làm nhi u công vi c nh ng tr l ố ạ ở ề ệ ẻ ư ế ế ứ ử tr ng i. Xoay quanh nhi u m i quan h , tr không bi
ư ế ế ắ ẩ ợ ớ
ả ướ ườ ế ầ ọ Chính vì th , ng
i th y đóng vai trò vô cùng quan tr ng, ph i h ệ ự ầ ườ ạ ỉ ỉ t ng x nh th nào ộ ự cho đúng, giao ti p nh th nào cho phù h p v i chu n m c và quy t c xã h i. ộ ẫ ng d n m t ầ ữ ng xuyên t o nên s g n gũi thân thi n gi a th y và cách t m , chu đáo, th
ữ ọ ữ ả ớ ọ ớ ố ượ ủ ng c a xã
trò, gi a h c sinh v i h c sinh, gi a b n thân các em v i các đ i t h i.ộ
ộ ố ư ế ̉ Chính vì th , tôi đ a ra m t s giai pháp sau:
́ ộ ̉ ̣ ự ọ Giai pháp 1: Hình thành các kĩ năng giao tiêp và tao đ ng l c h c
ủ ớ ữ ầ ầ ậ t p trong nh ng tu n đ u tiên c a l p 1.
ữ ế ớ ế ọ ầ ặ ệ ầ ấ ả ề Đ n v i nh ng ti t h c đ u tiên ( đ c bi t là hai tu n 0) t ớ t c đ u m i
ẻ ạ ẫ ố ớ ọ ầ ớ ế ằ ọ ư ế ọ m , l l m đ i v i h c sinh l p 1, c n bi t r ng m i thao tác, m i t ọ th , m i
ả ờ ệ ế ậ ượ cách nói năng, giao ti p (nh n vi c, tr l i)… đ ạ c hình thành trong giai đo n
ấ ề ế ứ ữ ẽ ọ ố này là h t s c quan tr ng vì nó r t b n v ng và s theo su t các em trong c ả
ộ ờ ọ ậ ữ ữ ữ ư ế cu c đ i h c t p, công tác. Nh ng thao tác, nh ng thói quen, nh ng t th , tác
ẹ ẽ ấ ợ ệ ế ở phong đúng, đ p s r t có l i cho lâu dài và ng ượ ạ c l i. B i th rèn luy n các
ư ế ự ầ ầ ẩ ộ thao tác, đ ng hình, t th … trong tu n 0 c n ph i h t s c ả ế ứ chu n m c, rõ
́ ừ ư ẹ ể ̉ ̣ ứ ràng, d t khoát (không sai, không th a, nh nhàng nh ng co ki luât). Đ cho
6
ổ ọ ầ ượ ễ ẹ ệ ấ ẫ ả các bu i h c đ u tiên đ c di n ra nh nhàng, h p d n mà hi u qu , th c s ự ự
ọ ạ ớ ọ ỗ ế làm cho h c sinh l p 1 th y ấ “ Đi h c là h nh phúc ”, “M i ngày đ n tr ườ ng
̀ ộ ệ ổ ạ ả ỏ ớ ứ đòi h i giáo viên l p 1 ph i đa d ng hóa vi c t ạ ch c d y la m t ngày vui”
ệ ầ ệ ổ ứ ể ủ ặ h c,ọ đ c bi ọ t c n coi tr ng vi c t ch c các trò ch i ̣ ơ đ c ng c kĩ năng đăc ố
̀ ̃ ́ ̃ ́ ̃ ́ ỉ ầ ̣ biêt la ki năng noi, ki năng giao tiêp. Giáo viên không ch c n noi ro kĩ cách t ổ
ứ ế ế ể ề ả ơ ch c các trò ch i trong sách Thi ơ t k mà còn ph i tìm hi u nhi u trò ch i
ơ ể ọ ọ ả ế ậ ơ ườ ấ khác, c i ti n lu t ch i, cách ch i đ h c h c sinh th ng xuyên th y m i l ớ ạ ,
́ ́ ́ ́ ̣ ượ ươ ơ ̣ ứ h ng thú tao đ c môi tr ̀ ́ ̀ ng giao tiêp thông qua cach noi voi ban, v i cô thây,
̀ ự ơ ̣ ̉ va thông qua th c hiên, trao đôi khi tham gia ch i.
ướ ọ ẫ ế ̉ ̉ Giai pháp 2: H ng d n h c sinh bi t cách phát âm đúng, đê noí
́ ̀ ́ ́ đung va giao tiêp tôt
ướ ẫ ươ ở ầ ọ H ng d n cách phát âm là ph ng pháp quan tr ng hàng đ u, b i thông
́ ́ ́ ́ ́ ̀ ́ ́ ̃ ư ư ư ̣ ̉ qua phat âm đung cac t ́ ̀ ơ ng , cac câu thi hoc sinh m i co thê noi đung, l u loat.
̀ ỏ ườ ữ ể ả ế ̣ Vi vây, đòi h i ng i giáo viên ph i có nh ng hi u bi ả ệ t, kinh nghi m và c kĩ
ướ ẫ ố ướ ẫ ầ ọ ờ năng h ng d n t t. Khi h ng d n h c sinh phát âm, c n dùng l i nói rõ
ễ ể ể ự ạ ạ ả ơ ể ọ ràng, m ch l c, đ n gi n đ h c sinh d hi u và có th t mình phát âm đúng.
ề a) V âm:
ả ẩ ỉ ể ọ – Giáo viên ph i phát âm chu n đ h c sinh phát âm theo.Giáo viên ch phát
ộ ầ ư ư ầ ố ớ âm m t l n, nh ng c n rõ ràng, và chính xác. Nh ng đ i v i các em còn
ặ ậ ệ ế ạ ầ ọ ch m,đ c bi t các ế h c sinh ti p thu còn h n ch , giáo viên c n quan tâm chú
ế ề ế ọ ơ ớ tr ng đ n các em nhi u h n. N u các em phát âm còn sai âm m i, giáo viên
ạ ử ữ ể ầ ắ ượ ầ c n phát âm l i 23 l n, đ giúp các em s a ch a và n m đ ắ ắ c và n m ch c
các âm đó.
ắ ượ ụ ệ ầ – C n n m đ c đó là nguyên âm hay ph âm( thông qua phân bi ồ t lu ng
ẩ ơ h i, kh u hình… trong khi phát âm).
ồ ơ ự ượ * VD: Khi phát âm nguyên âm, lu ng h i ra t ể do, có th kéo dài đ c: a, o, ô,
u, , e…ư
7
ị ả ụ ể ồ ượ ơ Khi phát âm ph âm, lu ng h i đi ra b c n, không th kéo dài đ c: b, h,
c, l….
ố ớ ữ ễ ầ ẫ ả ầ Đ i v i nh ng âm d nh m l n, giáo viên c n ph i so sánh, phân tích
ưỡ ộ ở ệ ự ụ ể c th cách phát âm (môi – răng – l ẩ i, đ m kh u mi ng, t ả phát âm và c m
ằ ậ ồ ơ nh n b ng lu ng h i đi ra, …)
ầ ướ ẫ ọ VD: Khi h c sinh sai l n âm s /x giáo viên c n h ẫ ng d n:
ưỡ ố ậ ầ ưỡ ứ ạ ơ + Âm s: l i u n cong, b t đ u l i cho h i thoát ra m nh, d t khoát.
ưỡ ẳ ơ ườ ệ + Âm x: L i th ng, cho h i thoát ra đ ơ ở ng mũi, sau đó m mi ng cho h i
ặ ưỡ ữ ể ẫ ồ ớ ọ ơ thoát ra trên m t l ư i, lu ng h i có th kéo dài. V i nh ng h c sinh v n ch a
ượ ể ầ phát âm đ c, giáo viên có th yêu c u các em dùng hai ngón tay, bóp mũi l ạ i
ạ ẽ ể ọ ượ ể ọ đ đ c âm ố ớ s (đ i v i âm x, khi bóp mũi l i s không th đ c đ c rõ).
ể ớ ươ Trong mô hình TV1 – CGD có đi m khác so v i ch ế ng trình Ti ng
ệ ộ ố ế ư ố Vi t cũ là cách phát âm m t s âm vi t khác nhau nh ng phát âm gi ng nhau.
ả ắ ậ ắ Vì v y GV ph i n m ch c cách phát âm các âm đó.
ề ượ ọ ờ VD: Âm /c/, /k/, /q/ đ u đ c đ c là /c /.
ề ượ ọ Âm đôi /iê/, /ia/, /yê/, /ya/ đ u đ c đ c là /ia/; /uô/,/ua/ đ u đ ề ượ ọ c đ c
ươ ư ề ượ ọ ư là /ua/; / /, / a/ đ u đ c đ c là / a/.
ề ầ b) V v n
ể ọ ố ủ ế ầ ầ ệ ớ ướ ế – Đ h c t t ph n v n c a Ti ng vi t l p 1CGD, tr c h t các em
ả ắ ắ ọ ph i n m ch c các âm đã h c.
ể ầ ắ ắ ẫ ầ C n cho HS n m ch c các m u v n đ cho các em phát âm đúng, phân
ệ ự ẫ ầ bi ữ t s khác nhau gi a các m u v n.
ẫ ở ữ ầ ầ ọ VD: HS sai l n nh ng âm đ u v n và cu i v n ố ầ “ac” đ c thành “ at”:, giáo
ầ ướ viên c n h ẫ ng d n:
ệ ầ ộ ở ưỡ ơ + ac: m mi ng r ng, h i thoát ra g n trong chân l i.
ở ơ ộ ư ưỡ ạ ợ ặ ưỡ ơ + at: môi m h i r ng, đ a l i ch m vào l i trên, h i ra trên m t l i.
ề ế : c, V ti ng
8
ứ ấ ướ ế ẫ H ng d n cho các em cách phát âm ti ng ch a d u thanh.
ế ầ ỏ ướ ẫ ọ VD: + Ti ng có thanh h i: giáo viên c n h ng d n cho h c sinh phát
ế ể ầ ọ ơ ộ ơ ử âm tr m, h i luy n gi ng, lên cao, kéo dài h i. Có th kèm theo đ ng tác ng a
ắ ổ ướ c h ng m t lên trên.
ứ ế ặ ấ ặ ọ + Ti ng có thanh n ng: phát âm th p gi ng và n ng, d t khoát (không
ậ ầ ể ộ kéo dài). Khi phát âm có th làm đ ng tác g t đ u.
ữ ế ế ạ ọ ơ ọ ấ + Nh ng ti ng có thanh ngã đ c nh n m nh, h i kéo dài, luy n gi ng,
ọ ướ ẫ lên cao gi ng. ( VD: ngã ba ; h ư ng d n, đ a võng,....)
ữ ế ế ắ ọ ơ ơ ẹ + Nh ng ti ng có thanh s c: Đ c nh nhàng h n ti ng có thanh ngã, h i
ắ ọ ớ ng n, đ c nhanh, không kéo dài. ( VD: gói bánh, Thánh Gióng, chóng l n,....)
ể ễ ệ ả ạ ọ h c sinh có th d dàng phát âm và đ t hi u qu cao.
ề ạ d, V câu, đo n và bài:
ể ổ ợ ạ ạ ộ ừ ọ ấ Câu, đo n và bài là m t th t ng h p l ế i các ti ng, t đã h c c u thành
ộ ả ệ ế ẩ ầ ả ặ m t s n ph m mang nghĩa nào đó. Vì th khi luy n ph n này, GV ph i đ c
ệ ệ ố ự ế ắ ấ ọ ỉ ệ ọ bi t chú ý đ n ng t ngh , nh n gi ng và th c hi n t t vi c Đ c trong quy trình
ệ ủ ỗ 4 vi c c a m i bài.
́ ợ ươ ̉ ̣ Giai phap 3: ng trình day ế Rèn kĩ năng giao ti p tích h p trong ch
̀ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̣ ́ hoc môn Tiêng Viêt Công nghê va cac môn hoc khac
ỗ ế ạ ụ ồ ộ t d y, tôi đã l ng ghép n i dung giáo d c kĩ năng giao ti p
Trong m i ti ọ ệ ộ ố ể ờ ự ế ừ t ng môn h c. Đã liên h cu c s ng đ các em không xa v i th c t
ườ ổ ứ ậ ả tôi còn th ch c cho các em th o lu n sau đó trình bày tr
ng xuyên t ế ể ế ọ ề ạ ạ ự N u h c sinh hi u bi ẽ t nhi u thì các em s càng m nh d n, t
ờ ủ ẽ ạ ạ ườ ờ nh đó l i nói c a các em s rõ ràng, m ch l c giúp ng ế ở . Ngoài ra ướ ớ c l p. tin khi nói và ễ ế i nghe d ti p thu.
́ ́ ̣ ̣ ̣ ̣ Day hoc sinh giao tiêp thông qua môn Công nghê Tiêng Viêt
́ ̀ ́ ̀ ̣ ̣ ̣ ̣ Day môn Tiêng Vi
ệ ̀ ́ ́ ́ ̀ ́ ́ ̣
́ t (phân môn hoc vân) đêu co muc luyên noi song không ̀ ̀ c tham gia noi, ma trong qua trinh đam ́ ̀ ơ ượ ̀ ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ ̀ ̉ ư đên muc nay thi cac em m i đ ̃ ́ ̀ ơ ư khi b t đâu vao hoc vân m i la nhân diên vân, cac em đa đ
́ ượ ́ ́ ́ ắ ư ươ ị ̣ ́ ́ ng, uôn n n cho hoc sinh noi t c tham ́ ̀ ̉ noi đung đên noi đu,
́ ơ phai c ́ tho i nhạ ́ gia noi, giao không nên trả l ắ ́ viên đ nh h ̀ i trông không.
9
̀ ạ Ví d :ụ D y bài vân ôt – ơ : t
̀ ạ ầ ọ ọ ỏ D y vân ôt: Sau khi cho h c sinh đ c, phân tích v n, GV h i:
̀ ̀ ̀ ̀ ̣
́ ́ Vân ôt gôm mây âm? (Hoc sinh tra l ́ ̉ ơ ́ ̃ ̀ ố ư ắ ̉
́ ́ ̃ ́ ́ ư ̉ ̉ ̉ ̣ ̣ ̣ ̣
́ ̀ ́ ̀ ́ ̉ ơ ặ ạ ̉
ạ ; ho c b n tra l ́ ̃ ̉ ơ ư ư ̣ ̣ ̀ i: Vân gôm hai âm: Âm chính ô, âm ̀ ́ ̀ ̀ đâu đê cac em cân cu i t). Đên đây giao viên cung cân uôn n n ngay t noí đung, đu, kê ca hoc sinh khac tham gia nhân xet cung vây. (vi du: Em th a cô ̀ b nạ tra l ̉ ơ i đung (gân đung) rôi ). Không nên để hoc sinh tra l ̀ ̀ ạ i đung, đu rôi ́ ́ ̀ i côc lôc nh : đung sai qua ngôn ng noi
́ ́ ́ ̀ ́ ́ ơ ượ c: hai
̀ ́ ố ầ ơ
́ ầ ́ ̀ ́ ạ ̣ ̣ ̣ t có âm ́ nhân xet
. Nh vây c sau môt ho t đông, giao viên đêu cho cac em t ́ ̃ ̀ ̀ ́ ư ạ ươ ̉ ̣ ư ̣ ư ́ ̀ i cua b n, đo cung chinh la hinh th c tăng c
́ ự ̣ ́ ̉ ơ ́ ̀ đông viên cac em phat triên l ̀ ng Tiêng Viêt (hay ́ ̀ ́ nhiên). Giao viên cân quan sat
́ ̀ i noi t ́ ̉ ơ ́ ́ ̀ ̃ ́ ươ ̣ ̣ ́ ng dân cho cac em
ự ̀ ̀ ạ Khi d y đên vân t, yêu câu so sanh hai vân, giup cac em noi đ ́ vâǹ giông nhau đêu co âm cu i t; khác nhau v n ôt có âm chính ô, v n ự ơ chính vê câù tra l ́ ́ đo chinh la ́ ́ hoc sinh luyên noi ch a tôt, giao viên nên h ư va nêu còn co theo mâu.̃ ́ ̀ th c hanh noi
́ ̀ ̀ ̀ ́ ứ ế ̣ ̣ ̣ ̉
̀ ̀ ̃ ́ ́ ứ ỗ ̉ ̉ ̣ ̣ ̣ ̣
ể ế ế ằ ộ ố ọ t c a h c sinh, qua đó h c sinh bi
ủ ̃ ư Phân luyên noi câu ch a ti ng la môt nôi dung nhăm phat triên ngôn ng tự nhiên cua tre, do vây sau m i bai hoc nao cung co muc luyên noi câu ch a ễ ế ủ ọ ti ng, nh m huy đ ng v n hi u bi t di n ạ đ t ý c a mình thành câu rõ ràng.
ứ ầ ụ ọ ặ ậ ạ ơ Ví d h c sinh đ t câu ch a v n oat: Em ch i bóng nóng ba b t qu t cho
ề ọ ọ ơ ơ em. Giáo viên giúp h c sinh nói rõ ràng, gãy g n h n: Em đi ch i bóng v nóng
ậ ạ quá. Ba b t qu t cho em mát.
̀ ́ ̉ ư ứ ệ ề ọ ̣ ̣ ̣ Đăc biêt la tô ch c cho hoc sinh luy n đ c theo nhi u hình th c ( cá nhân
ộ ố ế ế ợ ớ ọ ứ ầ ớ ̉ nhóm dãy l p) k t h p phân tích m t s ti ng ch a v n m i h c đê phat́
́ ́ ̃ ́ ả ắ ̉ triên ki năng giao tiêp cho cac em. Trong quá trình HS noi, GV ph i l ng nghe
ỡ ử ờ ị ệ ể ư ế ể đ giúp đ , s a sai k p th i, tri t đ . L u ý, trong quá trình HS noí, n u các em
ắ ỗ ề ộ ố ế ừ ạ ử ề ỉ m c l i v phát âm m t s ti ng thì GV nên d ng l ằ i đi u ch nh, s a sai b ng
́ ế ơ ư ươ ̣ ̣ ̣ ầ cách phân tích, đánh v n theo c ch phân đôi t ̀ đo tao môi tr ̀ ̀ ng hoc tâp va
́ ́ ́ ́ ư ̣ ̣ ̣ ̣ giao tiêp môt cach linh hoat trong khi hoc môn Tiêng Viêt cho cac em ̀ va t ́ ̀ đo
̀ ̀ ́ ́ ́ ̀ ́ ơ ̣ cac em ap dung vao giao tiêp hang ngay tôt h n.
10
ứ ụ ạ ộ ệ ự ế ườ ặ
ớ ộ ố Trong ho t đ ng ng d ng, liên h th c t ườ ủ ọ ễ
ầ g n gũi v i cu c s ng th ữ ế ủ ủ ề ượ ể ề ầ
c nh ng hi u bi ườ ổ ứ ỏ ể ự ọ ỏ ng đ t các câu h i , tôi th ẻ ể ng ngày c a h c sinh đ các em d dàng chia s , ạ t c a mình v ch đ mà giáo viên yêu c u. Ho t nói ng t
ch c cho h c sinh nói theo nhóm nh đ các em t ọ ế nói đ ộ đ ng này, tôi th ớ v i nhau, thông qua đó rèn kĩ năng giao ti p cho h c sinh.
ọ ế ậ ữ ứ ế ế ế ặ t rõ nh ng ki n th c, cách giao ti p thì n u g p
Khi h c sinh nh n bi ở ự ế ườ ụ ố ợ ng h p đó ngoài th c t tr ẽ các em s áp d ng t t.
́ ư ướ ể ẫ ộ ̣ ̣ ̣ Day môn đao đ c bên cach h ằ ng d n HS tìm hi u n i dung bài b ng
́ ộ ố ỏ ượ ượ ̉ ̣ ̣ ̉ ̉ ợ m t s câu h i phù h p đê tao cho hoc sinh đ ́ c phat biêu, đ c noi đê giao
̀ ́ ̀ ̃ ợ ̣ tiêp phu h p trong môi bai hoc.
ụ ạ ạ ờ ả ơ ỗ Ví d : D y d ng bài “Nói l i c m n, xin l ạ ứ ớ i” đ o đ c l p 1
ố ế ữ ờ ả ơ Các em bi t trong nh ng tình hu ng nào nên nói l i c m n: Khi ng
ệ ố ố ượ ầ ị t. Em c n xác đ nh đ i t
khác làm cho mình vi c t ờ ả ơ ẳ ạ ợ ị
ể ế ầ ơ ớ
ể ệ ả ơ ẻ ấ ặ ộ ở ườ i ng là ông, bà, bác, hay là ặ ớ ự ị ể anh ch đ nói l i c m n cho phù h p, l ch s . Ch ng h n, anh l p trên nh t ộ h em cái bút em đánh r i, thì em c n nói đ anh vui, khi giao ti p v i anh nên ậ ố t! th hi n thái đ vui v , ph n kh i: “Em c m n anh nhé!” ho c “Anh th t t
ả ơ Em c m n anh !”
ườ ề ầ ồ ị
Khi làm phi n, làm ng ỗ ầ ờ ượ ạ ớ ả ơ ộ ượ ố i khác bu n em cũng c n xác đ nh đúng đ i i v i c m n vì i, l n này thái đ hoàn toàn ng c l t
ữ ạ ộ ể ng đ nói l ườ i xin l ỗ i. (Làm b n ngã đau, gi a đám đông vì đang v i nên em mình là ng i có l
ố ướ mu n đi tr c,..)
̃ ̀ ́ ́ ́ ự ư ư ̣ ̣ ́ ́ ̀ cung câp kiên th c cho đên
Day môn t ̃ nhiên xa hôi tôi luôn lông ghep t ́ ́ ̀ ren ki năng giao tiêp cho cac em
ụ ạ ở ế ự ộ Ví d : D y bài “Nhà ” ti t T nhiên xã h i 1
ạ ộ ể ề ủ ọ
Sau khi cho h c sinh ho t đ ng nhóm k v ngôi nhà c a mình, tôi yêu ọ ể ề ả ớ ủ ọ ầ c u h c sinh k v ngôi nhà c a mình cho c l p nghe, qua đó giúp h c sinh
ế ướ ư ự ạ ạ
c đám đông, m nh d n và t ủ ề ả ậ ọ
ộ ấ ự ề ể ổ rèn kĩ năng giao ti p tr tin, nói năng l u loát ủ ể ơ h n. Khi k xong, tôi cho h c sinh nêu c m nh n c a mình v ngôi nhà c a ạ b n đ giúp các em t tin khi trao đ i m t v n đ nào đó.
ế ủ ạ ậ ọ Hay trong ti
ẽ ộ ự ế ượ t Toán, khi h c sinh đánh giá, nh n xét bài làm c a b n, các ẳ c rèn kĩ năng giao ti p và kĩ năng chia s m t cách đúng m c. Ch ng em đã đ
11
ạ ậ ớ ả ế ứ ạ h n: B n làm sai, nh n xét là “Theo t , cách gi
ặ ồ ộ ế ậ làm sai r i” ho c nh n xét m t cách không t ậ i th này” ch không nói “C u ị nh ,…
́ ệ ổ ứ ớ ọ ế ạ ̉ Giai phap 4: D y kĩ năng giao ti p thông qua vi c t ch c l p h c.
ỗ ế ọ ổ ườ ứ ả ọ ổ Trong m i ti
t h c, tôi th ả ầ ng t ế ạ ộ ả ậ ậ ch c cho h c sinh trao đ i, th o lu n i quy t. Thông qua ho t đ ng th o lu n nhóm
ơ ộ ượ ướ ượ ệ c trình bày mi ng tr c nói, đ
ề ề ộ ấ v m t v n đ nào đó c n gi ọ ố ượ ạ t o c h i cho m i đ i t ượ ạ ng đ ế ộ ấ ề ạ c m nh d n trình bày và bi đ
t cách trình bày m t v n đ nào đó tr ỉ ệ ể ừ ộ ử ế ể ọ ỹ c nhóm, ướ ậ c t p th . T đó, h c sinh rèn k năng giao ti p, bi u hi n thái đ c ch khi trình
ể ụ ủ ứ ứ ế ề ể ả ấ
bày đ tăng thêm s c bi u c m, tăng s c thuy t ph c c a v n đ mà mình ơ ự ế ạ ạ ờ ơ tin h n trong giao ti p, m nh d n h n khi nói
trình bày, cũng nh đó, các em t ườ ướ c đông ng tr i.
ạ ụ ổ ứ ạ ộ ự ộ ọ
ụ ỗ ệ ả ậ ạ ớ
ộ ộ ự ệ ấ ầ ả ậ ố Ví d : Khi d y T nhiên xã h i 1: T ch c cho h c sinh ho t đ ng theo ế nhóm, v i nhi m v m i em trong nhóm cùng th o lu n bàn b c và đi đ n th ng nh t m t n i dung mà giáo viên yêu c u th o lu n. Khi th c hi n xong
ệ ụ ổ ứ ể ả ớ ướ ớ ậ ch c cho các nhóm trình bày tr
ấ ả ủ ạ ọ c l p đ c l p cùng nh n xét ạ ậ t c ho t
ế ủ ọ ẹ ắ nhi m v , t ề v cách trình bày c a nhóm b n. Giáo viên th n tr ng quan sát t ở ộ đ ng giao ti p c a h c sinh, sau đó nh nhàng nh c nh .
ổ ứ ạ ộ ả ớ ọ
ả ờ Trong khi t ặ ư qua cách đ t câu h i nh : Em nào có ý ki n? ầ ch c cho h c sinh ho t đ ng c l p thì giáo viên nêu yêu c u ế Em nào tr l ỏ i câu h i?
ớ ỏ Nhóm ư ậ ế ế V i cách giao ti p nh v y, c l p?
ướ ớ Em nào có ý ki n khác? ẹ ấ ế ọ ệ ở ở nào trình bày tr ả ọ h c sinh c m th y ti t h c nh nhàng, thân
ạ thi n c i m không gò bó, các em ế ọ ộ ả ả t h c th c s h ng ự ự ứ thú, t o nên ti t h c sinh đ ng
có c m giác tho i mái, ti ệ ạ ế ọ ơ ả i hi u qu cao h n. mang l
ặ ệ ổ ứ ế ọ ệ ạ ch c h c nhóm các môn Ti ng Vi ọ ứ t, Đ o đ c,.. h c
Ho c, qua vi c t ủ ộ ự ứ ế sinh t giác và ch đ ng tìm và nói ra ki n th c đã khám phá.
ứ ế ả ỗ ọ ọ M i khi báo cáo k t qu , giáo viên chú ý rèn h c sinh ý th c tôn tr ng và
ủ ế ủ ạ ự ự ổ tin và t
ể ụ ặ
ể ướ ướ ậ ế ủ ộ c t p th , tr
ướ ự ắ l ng nghe ý ki n c a b n, c a nhóm khác, t giác cùng trao đ i, bàn ả ủ ệ ạ b c đ hoàn thành nhi m v chung c a nhóm, dám nói ra suy nghĩ ho c b o ệ v ý ki n c a nhóm mình tr c các nhóm khác m t cách đúng ắ đ n, theo h ng tích c c.
ọ ạ ứ ạ ộ ượ ứ ọ M t hình th c d y h c t o đ
ứ ọ ậ ệ ặ ả ố ớ ọ ệ ậ t p. Đây là hình th c h c t p có hi u qu đ i v i h c sinh, đ c bi ơ ọ c h ng thú cho h c sinh là trò ch i h c ữ t là nh ng
12
ạ ạ ế ứ ơ ọ ậ ẽ ứ
ọ ậ ệ ậ ượ ệ ọ ơ em ng i nói, t c là ng i giao ti p, trò ch i h c t p s làm cho các em h ng thú ơ h n trong h c t p. Thông qua trò ch i, h c sinh đ
ị ớ ệ ơ ơ ị
ự ủ ự ọ ạ ộ ho t đ ng, t
c luy n t p, làm vi c cá ầ ự nhân, làm vi c trong đ n v nhóm, đ n v l p theo s phân công và tinh th n ứ ố ế ơ ạ ơ ộ ợ c ng c ki n th c, h p tác. Trò ch i t o c h i cho h c sinh t ự ế ủ ệ hoàn thi n kĩ năng giao ti p c a chính mình. t
ể ổ ứ ọ ờ ự ọ ơ ọ ậ Các trò ch i h c t p có th t ch c cho h c sinh trong gi h c, gi
ơ ặ ờ ạ ớ ầ ủ ố ủ ỗ t ờ ọ
ch i ho c gi ơ sinh ho t l p hay trong ph n c ng c c a m i gi ọ ượ ườ ế ệ c tăng c ờ ra h c. Qua các ứ ừ ượ ọ c h c,
trò ch i này, h c sinh đ ớ ừ ẽ ậ ụ ng rèn luy n các ki n th c v a đ ệ ờ ố ế ằ t đó s nh bài và v n d ng vào vi c giao ti p trong đ i s ng h ng ngày.
ạ ứ ấ ỏ ơ Ví d :ụ Trò ch i ph ng v n (Bài Gia đình em – Đ o đ c 1)
ệ ớ ạ ệ ề ọ Luy n cho h c sinh cách t ự ớ gi ặ i thi u v gia đình mình v i b n bè ho c
ườ ng i xung quanh.
ộ ọ ơ ớ ệ ề Cách ch i: M t h c sinh gi
ườ ườ ố ọ ấ có m y ng ề ừ i, nói v t ng ng ồ i thi u v gia đình mình (quê quán, gia đình g m ư ườ i trong gia đình, m i ng ớ i s ng v i nhau nh
ế th nào,...)
ế ầ ọ ỉ
ạ ộ ể ạ ả ậ ộ ồ ọ Giáo viên c n chú ý rèn kĩ năng giao ti p cho h c sinh không ch trong h c ả ậ t p, trong sinh ho t Đ i mà c trong c các ho t đ ng t p th , bao g m: Sinh
ạ ớ ạ ho t sao, sinh ho t l p,…
ế ạ ớ ạ ế ể ế t sinh ho t sao, sinh ho t l p chính là ti ạ ậ t sinh ho t t p th . Ti t sinh
Ti ạ ậ ế ọ ượ ạ ộ ể ng Ti u h c đ
ể ở ườ tr ễ ho t t p th ệ ủ ớ ọ ớ ụ ự ệ ầ ầ
ỗ ọ ạ ậ ề ế ể ờ
vi c c a l p di n ra trong tu n và xây d ng nhi m v cho tu n h c t ể ậ v y ti ổ ướ ậ ể ề ệ ầ c t p th v đánh giá các công vi c trong tu n cũng
c ti n hành đánh giá các ho t đ ng, công ở i. B i ủ t sinh ho t t p th là th i đi m mà m i h c sinh có quy n dân ch trao ế ủ đ i ý ki n c a mình tr ự ạ ể ạ ộ ầ ớ ơ ộ ư ạ ế nh bàn b c đ xây d ng k ho ch ho t đ ng cho tu n t
ế ệ ướ ượ ộ ố c rèn luy n kĩ năng giao ti p tr c nhóm, t c t p th và tr
ạ ớ ế ả ượ
ờ ướ ự ọ ị ộ ng h c sinh giao ti p m t cách l ch s , không ch m t s em đ ể ớ l p. Đ rèn đ ồ ắ l ng nghe đ ng th i h
ố ắ ế ắ ạ ạ ỉ
ể ự ữ ư ể ệ ộ chích nhau trong ti ể ữ ế i. Đây là c h i cho ể ướ ậ ổ c kĩ năng giao ti p, giáo viên ph i cùng sinh ho t v i các em, ỉ ế ụ t sinh ho t mà ch khuyên các b n c g ng kh c ph c ố ơ t h n nh ng khuy t đi m, phát huy nh ng u đi m đ th c hi n m t cách t
ế ầ trong tu n ti p theo…
ứ ế ạ ổ ỹ Ví dụ: Khi t
ướ ự ạ ộ ỉ ạ ườ ụ ủ ư thông qua các ho t đ ng nh : D i s ch đ o c a ng ế ch c sinh ho t sao, tôi đã chú ý đ n rèn k năng giao ti p i ph trách sao, các
13
ữ ầ ượ ể ạ ủ ệ ầ t k l em l n l
ế ể ộ ố ữ ệ ầ
ỏ ủ ả ờ ụ ữ ị bày, lúc đ u tôi th y m t s em bi ạ đ t còn lúng túng hay khi tr l i nh ng vi c đã làm c a mình trong tu n qua. Qua cách trình ễ ấ t k nh ng vi c làm tuy nhiên cách di n i nh ng câu h i c a anh ch ph trách sao còn
ườ ụ ướ ẫ ư ch a đ ượ ự c t nhiên. Khi đó tôi cùng ng i ph trách sao h ng d n các em
ạ ạ ự ả ờ ả ờ ủ ỗ tin. M i câu tr l
ứ i rõ ràng, trình bày m ch l c, t ế ỡ ự ầ ầ ợ
ề ế ặ ố ơ cách tr l ề đ u dùng hình th c khuy n khích khen ng i nên d n d n các em đ t ả c m và ngày càng mu n giao ti p nhi u h n. M t khác, khi các em đã bi
ớ ư ủ ề ể ạ ạ ổ ỏ
ơ ộ ộ ộ ữ ạ i c a các em tôi ặ ti, m c ế t ủ ể m nh d n đ trao đ i thì tôi m i đ a thêm các câu h i theo ch đ , ch đi m ủ ể ủ c a tháng sinh ho t sao đ các em có c h i b c l ngôn ng nói c a mình
ướ ạ tr c các b n.
ế ạ ớ ướ ế ổ ị ổ ứ ớ ọ Hay ti c h t các em n đ nh t ch c l p h c và hát
ộ ố t sinh ho t l p, tr ưở ở ầ ớ ậ ơ ế m t s bài hát m đ u, l p tr
ủ ể ủ ch đi m. Sau đó các cá nhân s đ
ậ ủ ớ ưở ẳ ắ ạ ổ ỉ ng. Các em đã m nh d n th ng th n trao đ i ch ra đ
nh n xét c a l p tr ề ư ồ ữ ậ ầ ớ ủ ạ ớ ưở ệ nh ng đi u ch a đ ng ý v i ph n nh n xét c a b n l p tr
ấ ấ ng lên đánh giá nh n xét và s k t thi đua theo ầ ế ẽ ượ c trình bày ý ki n c a mình qua ph n ượ ạ c ng. Qua vi c làm ạ ử ớ ự ậ này, tôi th y các em đã dám đ u tranh đúng v i s th t, giúp các b n s a sai
ữ ể ế ấ ấ ệ ữ ự ệ ố nh ng khuy t đi m và ph n đ u th c hi n t
ặ ậ ướ ậ M t khác, khi trình bày các em đã t p cho mình kĩ năng giao ti p tr
ề ữ ớ ạ ộ ự ộ ộ ượ m t cách t nhiên, b c l
ườ ế ẽ ậ đ ụ ề ế i k t lu n v k t qu đ t đ
ự ế ủ ớ giáo. Sau đó giáo viên ph trách s là ng ậ ư ạ ự ặ ả ho c ch a đ t d a trên báo cáo, th o lu n và th c t
c a l p. Sau đó t ế ầ ớ ự ạ ạ ộ ự ế ớ t nh ng vi c mình làm đúng. ể ế c t p th ố ớ c nh ng đi u mình mu n nói v i b n, v i cô ả ạ ượ c ổ ứ ch c ủ i d a trên k ho ch c a nhà ạ cho l p xây d ng k ho ch ho t đ ng cho tu n t
ườ tr ề ng đ ra.
ổ ứ ư ậ ộ ế ạ ấ
Nh v y khi t ượ ch c m t ti ủ ạ ộ ự ế ầ ả ạ
ự ế ự ầ ấ ặ t sinh ho t thành công tôi th y các em đã ạ c ho t đ ng c a mình tu n qua và xây d ng b n k ho ch ho t ệ tin cho tu n sau. M t khác qua vi c làm này, tôi th y các em t
ế ủ ệ ằ đánh giá đ ộ đ ng th c t ơ h n, bi
ế ộ ộ t b c l ễ ạ ướ ậ ể ừ ạ ầ ạ c t p th t
nói, kĩ năng di n đ t tr ơ ự ý ki n, nêu lên suy nghĩ c a mình, nh m rèn luy n kĩ năng ơ ầ đó d n d n giúp các em m nh d n h n, ộ ấ ướ ề ế ặ nhiên h n khi nói tr t c đám đông ho c thuy t trình m t v n đ nào đó.
́ ạ ộ ụ ̉ ờ
ế Giai phap 5: Giáo d c kĩ năng giao ti p thông qua các ho t đ ng ngoài gi lên l p.ớ
14
ọ ố ể ụ ườ ứ ổ Đ giáo d c kĩ năng s ng cho h c sinh, tr ng tôi đã t
ờ ể ượ ể ạ
ậ ộ đ ng t p th , gi ộ ố ngo i khóa đ các em đ ớ ườ ạ ễ ủ ư ề
ữ ẻ ế ả ồ nh ng suy nghĩ, tình c m, bi
ệ ẽ ượ ể ự ự ả ả ớ ạ ch c các ho t ự ạ ộ c tham gia vào ho t đ ng th c ơ ộ ộ ộ i, t o c h i b c l ti n c a cu c s ng, giúp các em giao l u v i nhi u ng ợ ệ ụ ừ t chia s , hòa đ ng. T đây, tính r t rè, s s t ể ệ c th hi n và ồ tin, dũng c m, hòa đ ng, thân thi n s đ
gi m b t đi, đ s t phát tri n.ể
ụ ề ệ ấ ộ ố N i dung giáo d c v kĩ năng s ng r t phong phú: văn ngh trong các
ễ ễ ế ể ngày l
ắ ả ệ ẹ ệ ưở
ổ ứ ườ ng ni m, thăm bà m Vi ộ ng t
ấ ề ệ lam th ng c nh, đài t ỉ ệ k ni m ngày 22/12. Khi nhà tr ộ ớ
ứ ư ự ế ẳ ạ ạ
th c mà kĩ năng giao ti p, t ự ạ ộ ấ ậ ở ọ t
ủ ớ ươ ườ ủ ạ ộ ị ng, c a đ a ph
ủ ho t đ ng ngo i khóa c a Đ i, Sao, c a l p, tr ề ừ ể ệ
ớ ạ ự ự ế ế ề ồ
tin trong giao ti p, hòa đ ng v i b n bè, bi ườ ữ ạ i xung quanh. Ngoài ra khi d y các môn h c c n t
năng v giao ti p, s t ớ quan tâm v i nh ng ng ạ ộ ổ ớ ề ả ứ ệ ể ế 20/10, 20/11, thi di n thuy t, thuy t trình, th thao, tham quan danh ị t Nam anh hùng,... trong d p ậ ệ ch c cu c thi hùng bi n tôi đã nh n ề ế ữ th y khi lên hùng bi n v cu c thi, thì các em không nh ng l n lên v ki n ị kh ng đ nh mình, m nh d n, nói l u loát, logic, ể ệ tin, ph n kh i. Tôi nghĩ vi c h c sinh tham gia vào các ho t đ ng t p th , ằ ạ ộ ng nh m ọ giúp các em phát tri n v trí tu , óc quan sát. T đó, còn rèn cho h c sinh kĩ ẻ ế t chia s , ọ ầ ổ i thi u v b n thân, gia đình, , l p đ các em t ự ớ gi
ườ ch c ho t đ ng nhóm, t ớ l p, tr ng mình.
ạ ệ ệ ườ ế ọ ề ng t o đi u ki n đ
ậ Nhà tr ệ ủ ế ở
̀ ộ ớ ự ư ạ ̣ ̉
ệ ổ ứ ạ ộ ạ ộ ẽ ạ
ể rèn luy n kĩ năng giao ti p cho h c sinh ti u ể ạ ộ h cọ qua vi c thành l p các câu l c b theo s thích, năng khi u c a các b n ạ ẽ ọ h c sinh. Các câu l c b v i các lĩnh v c nh : CLB Ho khoan Lê Thuy, v ch c ho t đ ng các câu l c b này s t o ra ọ ̀ ờ tranh, bóng ban, c vua…Vi c t ạ ậ ợ ể ể ể ệ ườ ề i đ các b n h c sinh có th th hi n tài năng và ni m yêu ng thu n l môi tr
ủ ộ ẽ ữ ế ạ ạ
ệ ượ ườ ạ ạ ớ
ạ ọ thích c a mình. Không nh ng th , khi sinh ho t trong các câu l c b s giúp ơ ế ng có ph m vi l n h n c kĩ năng giao ti p trong môi tr ế ố ơ ể ọ ượ t h n trong các b n rèn luy n đ ọ ớ l p h c. Các b n h c sinh có th h c đ c các kĩ năng giao ti p t
ườ môi tr ng này.
ạ ộ ơ ờ ơ ặ ệ ườ Ho t đ ng vui ch i, đ c bi ọ ra ch i, h c sinh th
ể ệ ữ ố ằ t là trong gi ờ ọ ầ ớ ọ t b ng trong gi h c. Ph n l n h c sinh m c l
nh ng bi u hi n không t ơ ế ầ ơ ờ
ườ ọ ơ ớ ơ vào gi ế đ n m i ờ ra ch i. Vì th trong gi ọ h c sinh trong tr ng có ắ ỗ i ế ra ch i, giáo viên c n theo dõi, quán xuy n ng, trong l p, chú ý xem các em ch i trò ch i gì,
15
ở ọ ớ ắ ư
ớ ọ ủ
ầ ượ ự ự ữ ẽ ờ ơ
ế ọ ớ ứ t h c càng thêm h ng thú, lôi cu n.
ổ ích, khi vào l p ti ọ ướ ạ ơ ng h c sinh tham gia các trò ch i lành m nh, có
viên c n h ầ ậ ư ể ề ầ ả ắ ơ
th n t p th nh : ch i chuy n, ch t, nh y dây, đá c u, kéo co. ạ ụ ượ ế ớ ọ ớ ợ ữ nói năng v i nhau ra sao, nh c nh nh ng h c sinh còn nói năng ch a phù h p. ợ Có như v y h c sinh m i chú ý rèn cách nói c a mình cho đúng cho phù h p. ậ Qua m tộ vài l n đ ra ch i th c s vui c cô quan tâm các em s có nh ng gi ậ ố Vì v y giáo ẻ v và b ầ ý nghĩa, có tinh ư ậ Có nh v y tinh th nầ c cho h c sinh kĩ năng giao ti p v i nhau và t o ra
m i giáo d c đ ộ ồ đ ng đ i.
́ ̃ ́ ệ ặ ẹ ọ ẽ ớ ̉ ợ ơ ̉ ̉ ̣ Giai phap 6: Liên h ch t ch v i cha m h c sinh đê giup đ , hô tr hoc
̀ ́ ́ sinh trong khi noi va giao tiêp.
̀ ́ ư ượ ̣ ơ ̣ ̉ ̣ ̉ Ngay t ̀ đâu năm hoc, khi đ c phân công chu nhiêm giang day l p 1B.
́ ̃ ̃ ́ ́ ̀ ́ ự ươ ư ̉ ̣ ̉ Ban thân tôi đa tr c tiêp h ́ ng dân hoc sinh giao tiêp t ́ ̀ ơ cach chao hoi, noi v i
́ ́ ́ ́ ́ ́ ̀ ̃ ư ử ử ơ ơ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ban, noi v i thây cô, noi v i cac anh chi, cach s dung ngôn ng , c chi, net
̀ ́ ́ ̀ ơ ở ơ ̣ ̉ ̣ ̉ măt, .... Tuy nhiên th i gian ́ ̀ l p không co nhiêu đê ren luyên ki năng giao tiêp
́ ́ ườ ủ ế ị ̣ cho hoc sinh trong khi đo môi tr ế ứ ng giao tiêp c a gia đình chi m v trí h t s c
ầ ọ ế ế ị ế ệ quan tr ng, c n thi t, quy t đ nh đ n vi c hình thành nhân cách tr . ẻ Đ phôí ể
́ ̀ ́ ̃ ́ ́ ề ố ơ ơ ̣ ̣ ̣ ̣ ợ h p v i phu huynh giup đ cac em trong giao tiêp, đăc biêt la v s hoc sinh
́ ̀ ́ ́ ́ ự ư ọ ̣ con noi lăp, không muôn giao tiêp ́ ́ và h c sinh th c hiên giao tiêp ch a tôt .
ể ệ ệ ợ ố ả ạ ệ ờ ề Đ vi c đi u tra ti n l i, t n ít th i gian mà hi u qu l i cao, tôi đa l p̃ ậ
ụ ể ừ ề ế ế ọ phi u và ti n hành đi u tra gia đình t ng h c sinh. C th :
ư ế ậ ề L p phi u đi u tra nh sau:
ọ ọ + H tên h c sinh…
́ ́ ữ ệ ể ư + Nh ng bi u hi n ch a tôt trong giao tiêp:….
ặ ườ ỡ ầ ố ẹ + Tên b m ho c ng ọ i đ đ u h c sinh…
ộ + Thu c thôn nào trong xã…
ề ề ế ụ ủ ệ + Đi u ki n v kinh t , giáo d c c a gia đình:…
́ ́ ư ế ẫ ọ + Các nguyên nhân d n đ n h c sinh giao tiêp ch a tôt:….
ụ ề ấ ệ + Đ xu t các bi n pháp giáo d c:…
16
ủ ừ ơ ở ề ế ế ắ ọ ờ Trên c s các phi u đi u tra c a t ng h c sinh, giáo viên s p x p th i
̃ ́ ̀ ̃ ́ ́ ̀ ̀ ư ợ ̣ ̀ ́ ư gian h p lý, co biên phap ren ki năng noi va ki năng giao tiêp cho t ng em, t ng
̃ ́ ́ ̀ ư ươ ườ ọ ậ ̣ ̉ nhom hoc sinh co nh ng điêm t ng đông. Ngoài môi tr ng h c t p, trong các
ườ ồ ộ môi tr ẹ ọ ng gia đình hay xã h i, cha m h c sinh cũng luôn đ ng hành và
ế ự ướ ấ ứ ườ khuy n khích con t tin tr c b t c môi tr ng nào.
ạ ọ ổ ứ ạ ộ ụ ̣ ̀ Vi vây, trong quá trình d y h c hay t ch c các ho t đ ng giáo d c cho
ườ ế ứ ở ọ ắ ầ ự ọ h c sinh, tôi th ng nh c nh h c sinh khi nói c n h t s c bình tĩnh, t tin
ự ứ ủ ễ ế ả ờ ộ ồ đ ng th i ph i chú ý theo dõi thái đ , di n bi n tâm lí, s h ng thú c a ng ườ i
ố ớ ờ ể ị ủ ề ờ ộ ỉ nghe đ i v i l i nói c a mình, đ k p th i đi u ch nh cách nói và n i dung nói
ứ ề ầ ợ ườ ự cho phù h p yêu c u đ bài và h ng thú ng ử ụ ọ i nghe. L a ch n và s d ng
ứ ờ ữ ầ ả ả ớ nh ng nghi th c l ế i nói đúng v i vai trò giao ti p. Khi nói c n đ m b o tính
ủ ờ ỗ ố văn hóa c a l i nói: nói đúng lúc, đúng ch , không nên nói tr ng không, tránh
ộ ờ ơ ặ ắ ả ớ ồ thái đ th ế ủ ho c quá nóng n y, gay g t khi không đ ng tình v i ý ki n c a
ườ ố ư ọ ề ề ả ộ ng i khác. Tránh l ộ i nói đ u đ u, nh h c thu c lòng, ph i nói m t cách ch ủ
ự ữ ệ ớ ừ ể ờ ớ ợ ộ đ ng, t nhiên v i ng đi u phù h p v i t ng ki u l ạ i tho i, ...
́ ỡ ố ặ ề ụ ườ ̣ Bên canh đo tôi th
ổ ọ ể ứ ủ ườ ạ ộ ng t
ẩ ữ ự ạ ch c đ ph ố ế ượ t đ ể huynh hi u và bi
ọ ặ ế ế ườ ế ủ thi t c a h c sinh, đ c bi
ọ ậ ề ẻ ụ t là kĩ năng giao ti p. Th ậ ứ ủ ẻ ố ph huynh h c sinh v tâm lí, nh n th c c a tr . Nh n th c c a tr gi ng nh
ộ ấ ầ ắ ườ ườ ữ i thân là nh ng ng
ờ ấ m t trang gi y tr ng, th y cô giáo và ng ấ ượ ầ ắ
ữ nh ng t ậ ấ ẻ ừ ờ ệ ố ượ ẳ ạ i nói, ti ng chào. Ch ng h n: Tuy t đ i không đ t
gi y tr ng y đ u tiên. Cho nên, không đ ế ạ t x u, d y tr t ố l ả ả ỏ ườ ườ ề
tr ng không, đi ph i chào, v ph i h i, ra đ ế ả ơ ễ ặ ng g p ng ệ ố ườ ả phép, ph i bi l
t c m n khi ng ườ ề t cho mình, bi ọ
khi mình làm phi n ng ẽ ấ ậ ự ả ưở ế ẹ ồ nh , nói kh , không gây n ào, làm m t tr t t
, nh h ừ ườ ưở ữ ữ ề ặ ỏ
i xung quanh.....Nh ng đi u đó t ậ ả ẩ ầ ạ ng g p g , tuyên truy n và lôi cu n ph huynh tham ụ ớ ọ ậ gia vào các ho t đ ng h c t p c a h c sinh do l p, tr ầ ứ ữ c nh ng chu n m c đ o đ c, nh ng kĩ năng s ng c n ổ ớ ng xuyên trao đ i v i ư ứ ủ ẽ i tô, v vào ự ề c nuông chi u, bênh v c c nói ỏ ả i trên ph i chào h i ỗ ế i i khác làm vi c t t xin l ớ ả i khác, ra ngoài khi các l p khác đang h c ph i đi ệ ủ ng đ n công vi c c a ư ng ch ng quá nh nh t nh ng ể ế ượ c t đ nh ng ng ế n u th y cô, gia đình không d y b o c n th n thì các em không th bi
17
ữ ế ề ấ ư ậ ấ ườ ữ ế nh ng đi u y. Nói đ n thói h , t
ụ ẻ ề ắ ỗ ỉ ỉ ế
ợ ị ẻ ờ ế ộ t đ ng viên, khen ng i k p th i m i lúc tr ngoan ngoãn, c x t
ư ế ẽ ữ ữ ơ i thân t x u trong giao ti p thì nh ng ng ờ ồ t phân tích, đi u ch nh, ch ra ch sai giúp tr kh c ph c. đ ng th i, ư ử ố ỗ t. c khen nh th s giúp các em phát huy h n n a nh ng gì ả ph i bi ả ph i bi ỗ ầ M i l n tr
ẻ ượ đ t.ố mình làm t
ạ ố ượ ư ế ứ ữ ầ Mu n d y đ c nh ng đ a con ngoan nh th thì th y cô giáo, ng ườ i
ả ươ ờ ệ ộ thân trong gia đình ph i làm g ng, l ộ ố i nói, vi c làm, hành đ ng, cu c s ng
ả ưở ế ề ấ ủ c a các thành viên trong gia đình nh h ả ng r t nhi u đ n tâm lý, tình c m,
ư ử ủ ọ ọ ẻ cách h c ăn, h c nói, c x c a tr .
́ ̀ ưở ỹ ơ ̉ ̣ ộ Giai phap 7: Đ ng viên khen th ng kip th i là cách rèn k năng
ế ố giao ti p t t
́ ́ ̀ ́ ờ ơ ̣ ̉ ̉ ̣ ̉ ̣ ữ Nh ng l i khen, l ̀ i nhân xet cua cô giao, cua cac ban va cua phu huynh
̀ ́ ́ ự ự ộ ấ ớ ể ạ ứ ế ạ ́ th c s đ ng viên cac em rât nhiêu, no có s c m nh r t l n đ t o ra k t qu ả
ể ế ọ ộ ỹ tích c c. ự Để rèn k năng giao ti p cho h c sinh ti u h c ữ ọ thì m t trong nh ng
ươ ệ ả ưở ờ ố ớ ộ ị ph ng pháp hi u qu là khen th ạ ng và đ ng viên k p th i đ i v i các b n
ố ắ ự ạ ượ ế ữ ế ọ h c sinh có c g ng và t tin giao ti p đ t đ ẽ ả c nh ng k t qu cao. Đây s là
ự ự ể ạ ớ ọ ộ đ ng l c vô cùng l n đ các b n h c sinh thi đua tích c c trong quá trình rèn
ế ể ệ ọ ọ ỹ luy n k năng giao ti p cho h c sinh ti u h c.
ả ự ế ệ 2.3. K t qu th c hi n.
ứ ể ạ ộ ờ ươ ự Qua m t th i gian tìm hi u th c tr ng, nghiên c u tìm ra ph ng pháp
ọ ụ ụ ạ ả giáo d c và áp d ng vào công tác gi ng d y, giáo d c ụ trong năm h c 2018
ữ ệ ạ ấ ị ệ 2019. Nh ng bi n pháp trên đã đem l ả i hi u qu nh t đ nh.
́ ́ ́ ̃ ả ố ơ ̣ ̉ ̣ B ng th ng kê môt sô ki năng giao tiêp cua hoc sinh l p 1B, cuôí năm
h cọ : 2018 2019
18
́
́
̀
́ Noi to, rõ
́ ơ Noi h i
Noi trông
Biêt ǵ
iao
Biêt d́ ung
T ngổ
Noí
ậ
ế
ằ
ràng, phát âm
ố ch m, 1 s
không,
ti p b ng
ư t
́ ̀ kha
ố ọ s h c
ng ng,ọ
́
́
đúng đ m ả
âm, ti ng ế
không rõ
nét m t, cặ ử
chinh xac;
sinh
́ noi
́ lăp,
ệ
ỉ
̣
ả ố ộ b o t c đ
́ ư noi ch a
nghia, ̃
ch , đi u
ử s dung
sai nhiêù
ư
đúng trong
ch a biêt ́
b khi noí ộ
câu kha phú
̀
trong giao
giao tiêṕ
̀ ̀ nhin vao
́ ̣ ơ ợ h p v i nôi
tiêṕ
́ ượ
đôi t
ng
dung, ng ̃ư
̉
giao tiêp.́
canh giao
tiêṕ
SL 31 % 100 SL % 3 1 SL/% SL % SL % SL % 87 1/3 100 27 31 0 0 31
́ ́ ́ ố ̉ ̉ ̣ Theo bang th ng kê kêt qua cho thây: H oc sinh noi to, rõ ràng, phát âm
́ ả ố ả ậ ộ ố ơ ̉ ̉ ̉ ̣ ̣ đúng đ m b o t c đ đam bao ti lê 100%; Hoc sinh noi h i ch m, 1 s âm,
̀ ́ ́ ́ ư ế ̉ ̣ ̣ ́ ti ng noi ch a đúng trong giao tiêp con 1 em chiêm ti lê 3%; hoc sinh noi
̀ ́ ́ ́ ̀ ́ ọ ̉ ̣ ng ng, noi lăp, sai nhiêu trong giao tiêp 1 do bâm sinh di truyên t ̀ ̣ ư bô me, đăc
̀ ̀ ́ ̀ ̃ ́ ́ ư ̣ ̉ ̣ ̣ biêt la ti lê hoc sinh ́ noi trông không, không rõ nghia, ch a biêt nhin vao đôi
́ ̀ ̃ ́ ̀ ượ ế ằ t ng giao tiêṕ biêt ǵ ̃ ư không con em nao n a. Đa sô cac em đa iao ti p b ng nét
́ ̀ ̃ ́ ́ ́ ử ệ ặ ộ ỉ ư ư ̣ ̀ ́ dung t m t, c ch , đi u b khi noi va hoc sinh biêt ̀ ng kha chinh xac; s ử
́ ̀ ́ ́ ̃ ư ̉ ế ợ ơ ̣ ̣ ̀ dung câu kha phu h p v i nôi dung, ng canh giao tiêp. T ả ư k t qu đánh giá,
̀ ́ ́ ̃ ́ ̃ ́ ấ ̉ ̉ ̣ ̉ tôi th y ki năng giao tiêp cua cac em đa cai thiên đang kê, cac em không con l ỗ i
́ ấ ượ ọ ượ ọ ậ ọ phát âm khi noi, ch t l ng đ c đ ạ ứ c nâng lên, h c sinh h ng thú h c t p, t o
ả ả ọ ọ ơ ơ ọ ấ ấ không khí tho i mái khi h c, h c mà ch i, ch i mà h c. Các em c m th y r t
ể ượ ệ ệ ể ượ ờ ủ ứ h ng thú, nghe và hi u đ c hi u l nh, hi u đ c l ề i nói c a giáo viên. Nhi u
̀ ủ ả ạ ̣ ̣ em tr l ả ờ ượ i đ c rành m ch, nói đ câu rõ ràng. Đăc biêt la các em có kh năng
́ ế ạ ạ ự ọ ậ ự ư ơ ́ giao ti p tôt, m nh d n, t tin h n trong h c t p và th c hành cũng nh cach
́ư ử ớ ắ ượ ề ữ ề ậ ắ ạ ng x v i cô và b n bè, n m ch c đ c v ng âm, v lu t chính t ả ọ ố , đ c t t,
vi ế ố t t t.
19
́ ̀ ̣ 3. Phân kêt luân
ế ủ 3.1. Ý nghĩa c a sáng ki n
ớ ả ậ ệ ụ ộ ố ệ ấ ọ
ộ ế ự ướ ừ ỗ ầ V i vi c áp d ng m t s bi n pháp trên, b n thân tôi nh n th y h c sinh ề ậ ớ
ế ầ ặ ớ ố
ườ ễ ạ ỏ ơ ộ ng
ọ ậ ư ầ ợ ớ ạ ộ không h p tác v i th y cô trong ho t đ ng h c t p nh ng sau vài tháng h c
ổ ẳ ả ề ườ ứ ệ ể ọ tr
ế ứ ử ớ ự ẹ ạ ầ ng ti n b tích c c. T ch đ u năm nh n l p, các em đang còn có chi u h ọ ề ụ r t rè trong giao ti p v i th y cô giáo, nhi u em nói tr ng không, g p m i i không chào h i, lúng túng trong cách di n đ t, thích ch i m t mình, ọ ở ệ ng ti u h c các em thay đ i h n c v ý th c trách nhi m trong công vi c, tin, trong giao ti p ng x v i th y cô, b n bè, cha m . Các em ngày càng t
ộ ộ ạ ạ ế ủ ự ắ ẳ ộ m nh d n và b c l
ạ ộ ễ ầ ủ ệ ồ ý ki n c a mình m t cách th ng th n, trung th c, tham ổ t tình. Các em hòa đ ng, d g n g i, trao đ i
ơ gia các ho t đ ng, phong tào nhi ớ v i nhau h n.
ế ờ ả ư ượ ừ ấ ề Tuy th i gian ch a nhi u, song k t qu thu đ
ế ế ố c là r t đáng m ng, s ả ọ h c sinh bi t giao ti p t ệ t tăng lên rõ r t. Các em đã bi
ế ự t t ẽ ệ ạ ạ ọ ổ ế ọ trong các ti
ả ờ ộ ố ệ ả ọ ế ủ nêu ý ki n c a mình. Vi c h c sinh tr l
ệ ọ ́ ́ ́ ế ợ ớ ố ớ qu n trong l p, ạ ạ t h c các em đã m nh d n trao đ i, chia s vi c h c, m nh d n i c c l c đã gi m đi rõ r t. H c sinh ệ ể t h p tác v i giáo viên đ hoàn thành vi c
ẽ ớ ế ữ ề ố co kho khăn trong giao tiêp đã bi ọ h c, em đã bi t chia s v i cô giáo nh ng đi u em mu n.
ả ạ ượ ữ ớ ọ ệ ế V i nh ng k t qu đ t đ
ạ ộ ạ ọ ụ ỗ ườ ủ
ả ượ ư ậ ườ ễ ứ ớ trong ho t đ ng d y h c là nhi m v m i ngày c a ng ộ đ ng đó ph i đ c di n ra th
ệ ố ể ủ ự ụ ệ ạ ỏ c, tôi nghĩ vi c h c h i, tìm tòi và sáng t o ạ ệ i giáo viên, ho t ầ ng xuyên có nh v y m i đáp ng yêu c u ự t phong trào ngày càng cao c a s nghi p phát tri n giáo d c và th c hi n t
ườ ự ệ ọ ọ ự xây d ng tr ng h c thân thi n, h c sinh tích c c.
20
ọ ệ : 3.2. Bài h c kinh nghi m
̀ ờ ớ ư ̉ ̣ Qua th i gian lam công tác chu nhiêm l p 1, cũng nh qua th c t
ọ ế
ạ d y và rèn các kĩ năng nghe đ c nói vi ớ ậ ể ấ ả ạ ạ ự ế sinh. B n thân tôi nh n th y, đ giúp HS l p 1 m nh d n t
ạ ạ ườ ườ i xung quanh thì ng
ỏ ừ ệ ồ ứ ả ọ ự ế ả gi ng ọ ế t, rèn kĩ năng giao ti p cho h c ớ tin giao ti p v i ẫ ự i giáo viên bên c nh s kiên trì, nh n n i thì ư ậ sách báo, đ ng nghi p. Có nh v y, ọ m i ng ầ c n ph i tìm tòi, nghiên c u h c h i t
ớ ạ ế ệ ệ ả ớ ọ vi c rèn kĩ năng giao ti p cho h c sinh l p 1 m i đ t hi u qu .
ư ữ ớ ượ ộ ố ệ V i nh ng suy nghĩ nh trên, tôi rút ra đ c m t s kinh nghi m sau:
ể ườ ự ọ ộ ả 1. Ph i th h c, t ự ồ ưỡ b i d ng xuyên t
ệ ừ ữ ồ ị môn nghi p v .
ụ ệ ơ ả ế ư nghi p v cũng nh các kĩ năng m m
ề ả ắ năng nói ng n g n,
ng đ nâng cao trình đ chuyên ụ Không ng ng trang b và trau d i cho mình nh ng kĩ năng ư ề c b n khác nh kĩ năng giao ti p, kĩ ạ ế ấ i quy t v n đ , kĩ năng ho t náo, kĩ năng ca hát, ụ ọ kĩ năng gi ể ạ ộ ể ứ ả ỗ ọ
kĩ năng tin h c đ có th ng d ng trong m i bài gi ng và các ho t đ ng trên l p.ớ
ủ ọ ả ắ ữ ầ ớ
ở ể ệ ạ ọ ọ ở 2. Giáo viên ph i n m v ng tâm, sinh lí c a h c sinh l p 1. G n gũi chia ớ ẻ ớ s v i các em h c sinh, t o không khí l p h c thân thi n, c i m đ không gây
ự ồ ờ ọ ế ộ ậ ư áp l c cho các em. Đ ng th i giúp h c sinh bi t cách đ c l p t ậ duy, t p trung
ỏ suy nghĩ khi trình bày, bày t ế ủ ả ý ki n c a b n thân.
ắ ấ ầ ạ ắ ọ 3. Giáo viên c n giúp h c sinh n m ch c c u trúc các d ng ngôn ng l
ừ ế ế ạ ạ ọ ớ ườ nói. T đó, khuy n khích các em m nh d n giao ti p v i m i ng ữ ờ i i xung
quanh.
ườ ổ ớ ụ ể 4. Giáo viên th ắ ụ ng xuyên trao đ i v i ph huynh đ ph huynh n m
ượ ờ ỗ ợ ể ị ủ ỡ đ c tình hình c a con em đ k p th i h tr , giúp đ các em.
ườ ẻ ắ ề ầ ả ượ ả i th y ph i yêu ngh , quý tr , n m đ c hoàn c nh gia đình đ
5. Ng ẻ ớ ậ ọ ậ ườ ư ớ ơ ọ
giúp tr hòa nh p v i môi tr ử ng h c t p, vui ch i, giao l u v i m i ng ẻ ự ữ ứ ạ ạ ợ
có cách ng x cho phù h p, tr t ấ ườ ạ tin, m nh d n, ho t bát, ngôn ng nói t ế ẻ ấ ườ ượ ỗ c “M i ngày đ n tr ể ườ i, ố t, ộ ng là m t ngày
tr th y yêu tr ọ ượ ề ị ừ ườ vui”, h c đ ớ ng, yêu l p, th y đ ổ c bao đi u b ích, thú v t nhà tr ng.
ự ỳ ữ ề ộ Tóm l
ọ ế ỷ ệ ế ệ ặ ọ i, ạ kĩ năng giao ti pế là m t trong nh ng kĩ năng m m c c k quan t là
ệ ớ ộ ọ
tr ng trong th k XXI. Rèn luy n kĩ năng giao ti p cho h c sinh, đ c bi ọ h c sinh l p 1 ụ ế ứ là m t vi c làm có ý nghĩa h t s c quan tr ng trong quá trình ệ ọ giáo d c toàn di n h c sinh và hình thành nhân cách cho các em.
21
ạ ế ộ ố ự ệ ệ Trên đây là m t s kinh nghi m mà tôi đã th c hi n và đ t k t qu t ả ố t.
́ ̃ ́ ấ ượ ầ ụ Sang kiên đa góp ph n nâng cao ch t l ng giáo d c và hình thành nhân cách
ẽ ượ ế ỏ ụ ằ ủ ọ c a h c sinh. Tôi mong r ng, sáng ki n nh này s đ ớ c áp d ng vào các l p
ọ ớ ạ ế ả ố ơ ữ ứ ờ 1 trong nh ng năm h c t i đ t k t qu t t h n n a. ̃ ư Vì th i gian nghiên c u có
̃ ̃ ư ể ế ệ ế ả ạ ́ ạ h n nên b n sáng ki n kinh nghi m này có th vân còn nh ng h n ch nhât
ầ ể ả ệ ạ ồ ̣ ấ đinh. R t mong quý th y cô giáo, ế các b n đ ng nghi p góp ý đ b n sáng ki n
ủ ệ ệ ơ kinh nghi m c a tôi hoàn thi n h n.
22