1
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG LÊ LỢI
-----  -----
TÊN ĐÊ TÀI
VẬN DỤNG CÁC DI SẢN VĂN HÓA TRÊN
ĐỊA BÀN HUYỆN TÂN KỲ VÀO DẠY HỌC
ĐỊA LÝ THPT.
Thuộc môn: Địa lý
Tác giả: Trần Bá Hộ
Tổ bộ môn: Khoa học xã hội
Năm thực hiện: 2020 – 2021
Số điện thoại: 0916404106
Email: bahosp@gmail.com
2
MỤC LỤC
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1. Lí do chọn đề tài .................................................................................... 5
1.2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................. 6
1.3. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 6
1.4. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................. 7
1.5 Phương pháp nghiên cứu ....................................................................... 7
1.6 Tính mới của đề tài ................................................................................. 8
PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
2.1. Cơ sở lý luận .......................................................................................... 9
2.1.1. Di sản ................................................................................................... 9
2.1.2 Dạy học tích cực ................................................................................. 11
2.1.3.Các hình thức tổ chức dạy học với di sản ......................................... 12
2.1.4 Ý nghĩa của dạy học địa lý với di sản................................................ 13
2.2 Thực trạng việc đưa các di sản văn hóa tại địa bàn huyện Tân Kỳ vào
dạy học môn địa lý THPT .......................................................................... 14
2.2.1 Ưu điểm .............................................................................................. 15
2.2.1.1 Về phía giáo viên ............................................................................. 15
2.2.1.2 Về phía học sinh .............................................................................. 15
2.2.2 Nhược điểm ........................................................................................ 15
2.2.2.1. Về phía giáo viên ........................................................................... 15
2.2.2.2. Về phía học sinh ............................................................................. 16
2.3 Khái quát về một số di sản văn hoá trên địa bàn Tân Kỳ. ................. 16
2.3.1 Khái quát về lịch sử Tân Kỳ ............................................................. 16
2.3.2 Một số di tích lịch sử trên địa bàn Tân Kỳ ....................................... 18
2.4 Các hình thức vận dụng các di sản văn hóa trên địa bàn huyện Tân
Kỳ vào giảng dạy địa lý THPT .................................................................. 22
2.4.1 Lồng ghép. .......................................................................................... 22
2.4.2 Tham quan, trải nghiệm .................................................................... 24
2.4.2.1 Hoạt động tham quan trải nghiệm ................................................. 25
2.4.2.2 Chuẩn bị cho hoạt động tham quan ............................................... 27
2.4.2.3 Tiến trình tổ chức hoạt động tham quan nhằm giáo dục ý thức bảo
vệ và phát huy tài nguyên du lịch. ............................................................. 28
3
2.4.3 Ngoại khóa ......................................................................................... 30
2.4.5 Dạy học địa lý địa phương ................................................................. 33
2.5. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác vận dụng các di sản văn
hóa vào giảng dạy địa lý THPT trong địa bàn huyện Tân Kỳ. ................ 42
2.5.1 Về nội dung ........................................................................................ 42
2.5.2 Về hình thức: ..................................................................................... 42
2.5.2. Về phương pháp: .............................................................................. 43
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận ................................................................................................ 45
3.1.1. Quá trình nghiên cứu đề tài ............................................................ 45
3.1.2. Ý nghĩa của đề tài ............................................................................. 45
3.1.3 Khả năng nhân rộng .......................................................................... 47
3.2 Kiến nghị ............................................................................................... 48
TÀI LIỆU THAM KHẢO
4
CÁC DANH MỤC, TỪ NGỮ VIẾT TẮT
GV: Giáo viên
HS: Học sinh
PPDH: Phương pháp dạy học
THCS: Trung học cơ sở
THPT: Trung học phổ thông
5
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1. Lí do chọn đề tài
Di sản văn hóa là tinh hoa văn hóa của các thế hệ trước để lại cho thế hệ sau và có
vai trò thực sự to lớn trong việc giữ gìn và phát huy bản sắc dân tộc. Di sản văn hóa
Việt Nam là sản phẩm tinh thần, vật chất có giá trị lâu bền về lịch sử, khoa học và
được lưu truyền vĩnh cửu từ thế hệ này sang thế hệ khác. Có thể coi di sản văn hóa là
một thứ của cải vô cùng quý báu mà ông cha ta đã để lại cho con cháu muôn đời sau.
Không phải người Việt Nam nào cũng hiểu hết giá trị lớn lao của những báu vật
linh thiêng của di sản văn hóa, nhất là trong xu thế bang giao hội nhập hiện nay.
Không ít người, trong đó có cả giới trẻ chỉ biết nhìn ra thế giới bên ngoài mà thờ ơ và
quên đi một cách vô tình những thứ của cải mà mình sẵn có trong tay. Chính vì thế sử
dụng di sản trong quá trình dạy học bộ môn địa lý chưa bao giờ lại có ý nghĩa xã hội
và ý nghĩa giáo dục như lúc này.
Sử dụng di sản trong dạy học sẽ giúp thế hệ trẻ có cái nhìn đúng đắn hơn về những
giá trị văn hóa dân tộc, hình thành và nâng cao ý thức trân trọng, giữ gìn và bảo vệ
các tài sản của người xưa để lại. Việc sử dụng di sản trong giảng dạy các bộ môn,
trong đó có môn địa lý có tác dụng lớn để phát huy khả năng sáng tạo và gây sự hứng
thú cho các em học sinh. Người giáo viên có vai trò lớn và quyết định trong việc định
hướng, bồi dưỡng và nâng cao nhận thức của học sinh thông qua tiết dạy có sử dụng
di sản văn hóa dân tộc. Sử dụng di sản văn hóa trong dạy học ở Trường phổ thông,
nhằm hình thành và nâng cao ý thức tôn trọng, giữ gìn, phát huy những giá trị của di
sản văn hóa; rèn luyện tính chủ động, tích cực, sáng tạo trong đổi mới phương pháp
học tập và rèn luyện góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục; phát hiện,
bồi dưỡng năng khiếu, tài năng của học sinh.
Tân Kỳ được coi là địa bàn chiến lược về quốc phòng, trong lịch sử dựng nước
và giữ nước vùng đất và con người nơi đây đó cựng với nhân dân cả nước tiến hành
nhiều cuộc đấu tranh chống kẻ thù cướp nước và bán nước. Hiện nay di tích, dấu tích
lịch sử còn để lại như Bãi Lơi Lơi ( đọc chệch từ từ Lê Lợi ), bãi Tập Mã, bãi Quyền,
đồng Voi, núi Đòn, thành Lê Lợi ở Tiên Kỳ, Khe Mài, Làng Tiên Kỳ ( lá cờ đầu -
danh hiệu do Lê Lợi tặng cho nhân dân Tiên Kỳ ), căn cứ của khởi nghĩa Lê Duy Mật,
là nơi đóng quân của quân khởi nghĩa của Nguyễn Xuân Ôn, nơi Pháp xây dựng các
đồn điền như vùng Nghĩa Dũng, Nghĩa Hợp, Tân Phú, Nghĩa Hoàn, nơi có cơ sở
Đảng sớm như Bến Hới, Đồng Cốc , Ba Lạch, “ Tân Kỳ đã thay mặt quê hương Xô
Viết tiếp đón nhân dân Lũy Thép”. Km0 - Nơi mở đầu cho con đường huyền thoại –
Đường Hồ Chí Minh lịch sử.