SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT ĐÔ LƯƠNG 3
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
LĨNH VỰC: NGỮ VĂN
ĐỀ TÀI:
VẬN DỤNG THUYẾT ĐA TRÍ TUỆ VÀO DẠY HỌC CÁC VĂN
BẢN SỬ THI LỚP 10 TẠI TRƯỜNG THPT ĐÔ LƯƠNG 3 NHẰM
PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC CHO HỌC SINH
NHÓM TÁC GIẢ
1.Nguyễn Thị Giang
2.Nguyễn Thị Hòa
Năm học 2023-2024
MỤC LỤC
A. ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................
1
I. Lí do chọn đề tài ...............................................................................................
1
II. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu ....................................................................
2
1.
Mục đích nghiên cứu .........................................................................................
2
2.
Nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................................
2
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...............................................................
2
1.
Đối tượng nghiên cứu ........................................................................................
2
2.
Phạm vi nghiên cứu ...........................................................................................
2
IV. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................
2
1.
Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận ............................................................
2
2.
Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn .........................................................
2
V. Giả thuyết khoa học .......................................................................................
3
VI. Tính mới của đề tài .......................................................................................
3
VII. Cấu trúc của sáng kiến kinh nghiệm .........................................................
3
B. NỘI DUNG......................................................................................................
4
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC VẬN DỤNG
THUYẾT ĐA TRÍ TUỆ TRONG DẠY HỌC SỬ THI CHO HỌC SINH
LỚP 10..................................................................................................................
4
1.
Cơ sở lí luận .....................................................................................................
4
1.1. Lí luận về thuyết Đa trí tuệ ............................................................................
4
1.1.1. Nội dung của thuyết đa trí tuệ .....................................................................
4
1.1.2. Ý nghĩa của thuyết đa trí tuệ với giáo dục và dạy học (chương trình GDPT
2018)......................................................................................................................
6
1.2. Giới thuyết về thể loại Sử thi .........................................................................
7
1.2.1. Khái niệm và phân loại sử thi .....................................................................
7
1.2.2. Đặc điểm của sử thi .....................................................................................
8
1.3. Đặc điểm tiếp nhận văn học của học sinh lớp 10 (chương trình GDPT
2018)......................................................................................................................
9
1.3.1. Nền tảng tiếp nhận văn học dân gian cơ bản từ cấp THCS ........................
9
1.3.2. Sự phát triển tư duy ảnh hưởng đến năng lực tiếp nhận văn học theo đặc
diểm trí tuệ.............................................................................................................
9
1.4. Lí luận về dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực của học
sinh ......................................................................................................................
10
2. Cơ sở thực tiễn ...............................................................................................
11
2.1. Thực trạng dạy học đọc hiểu sử thi cho học sinh lớp 10 .............................
11
2.1.1. Qua dự giờ thăm lớp ..................................................................................
11
2.1.2. Qua phiếu khảo sát ....................................................................................
12
2.2. Định hướng dạy học đọc hiểu sử thi cho học sinh lớp 10 trong chương trình
GDPT 2018 .................................................................................................................................................. 13
2.3. Khả năng vận dụng thuyết Đa trí tuệ vào dạy học hai văn bản Đăm Săn đi
bắt nữ thần mặt trời và Héc-to từ biệt Ăng-đờ -rô –mác .................................................. 15
2.3.1.Thuận lợi ........................................................................................................................................... 15
2.3.2. Khó khăn ......................................................................................................................................... 17
CHƯƠNG II: CÁCH THỨC VẬN DUNG THUYẾT ĐA TRÍ TUỆ TRONG
DẠY HỌC SỬ THI CHO HỌC SINH LỚP 10 ............................................................... 19
1. Những yêu cầu của vận dụng thuyết đa trí tuệ trong dạy học sử thi
cho học sinh lớp 10 ............................................................................................................................... 19
1.1. Đảm bảo mục tiêu bài học và phù hợp với điều kiện sư phạm thực tiễn ....... 19
1.2. Đảm bảo học sinh được hình thành các bước đọc hiểu văn bản phù hợp với
đặc trưng thể loại sử thi ........................................................................................................................ 19
1.3. Đảm bảo sự phát triển trí tuệ, tính tích cực, chủ động của học sinh ................ 20
2. Quy trình tổ chức PPDH theo đặc điểm trí tuệ của HS ....................................... 21
2.1. Giai đoạn 1:Tìm hiểu và nhận diện đặc điểm trí tuệ của HS ................................ 21
2.2. Giai đoạn 2: Lập kế hoạch và tổ chức dạy học ............................................................. 23
2.3. Giai đoạn 3: Đánh giá và điều chỉnh ................................................................................... 24
3. Xây dựng nhiệm vụ học tập theo đặc điểm trí tuệ ................................................... 25
3.1. Các nhiệm vụ học tập khai thác thế mạnh trí thông minh ngôn ngữ để đọc
hiểu sử thi ..................................................................................................................................................... 25
3.1.1. Đặc điểm về trí thông minh ngôn ngữ ........................................................................... 25
3.1.2. Các bước tiến hành nhiệm vụ học tập khai thác thế mạnh trí thông minh
ngôn ngữ để đọc hiểu sử thi ............................................................................................................... 25
3.2. Các nhiệm vụ học tập khai thác thế mạnh trí thông minh tương tác để đọc
hiểu sử thi ..................................................................................................................................................... 29
3.2.1. Đặc điểm về trí thông minh tương tác ........................................................................... 29
3.2.2. Các bước tiến hành nhiệm vụ học tập khai thác thế mạnh trí thông minh
tương tác để đọc hiểu sử thi ............................................................................................................... 29
3.3. Các nhiệm vụ học tập khai thác thế mạnh trí thông minh logic để đọc hiểu
sử thi ................................................................................................................................................................ 31
3.3.1. Đặc điểm về trí thông minh logic ..................................................................................... 31
3.3.2. Các bước tiến hành nhiệm vụ học tập khai thác thế mạnh trí thông minh
logic để đọc hiểu sử thi ......................................................................................................................... 31
3.4. Các nhiệm vụ học tập khai thác thế mạnh trí thông minh không gian để đọc
hiểu sử thi ..................................................................................................................................................... 33
3.5. Các nhiệm vụ học tập khai thác thế mạnh trí thông minh âm nhạc để đọc
hiểu sử thi ..................................................................................................................................................... 34
3.6. Các nhiệm vụ học tập khai thác thế mạnh trí thông minh nội tâm để đọc
hiểu sử thi ..................................................................................................................................................... 35
4. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất (Phụ
lục 1) ................................................................................................................................................................ 36
4.1. Mục đích khảo sát .......................................................................................................................... 36
4.2. Nội dung và phương pháp khảo sát ..................................................................................... 36
4.2.1. Nội dung khảo sát ...................................................................................................................... 36
4.2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá ..................................................................... 37
4.2.3. Đối tượng khảo sát .................................................................................................................... 37
4.2.4. Kết quả ............................................................................................................................................. 37
CHƯƠNG III: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ................................................................... 43
1.Mục đích thực nghiệm ...................................................................................................................... 43
2. Đối tượng, địa bàn và thời gian thực nghiệm .................................................................... 43
3. Nội dung thực nghiệm ..................................................................................................................... 43
4. Phương pháp thực nghiệm ............................................................................................................ 43
5. Kế hoạch bài dạy thực nghiệm (Phụ lục 5) ......................................................................... 43
6. Kết quả thực nghiệm ......................................................................................................................... 43
C. KẾT LUẬN ......................................................................................................................................... 45
1. Hiệu quả của đề tài ......................................................................................................................... 45
1.1. Phạm vi ứng dụng .......................................................................................................................... 45
1.2. Mức độ vận dụng ............................................................................................................................ 45
1.3. Hiệu quả ............................................................................................................................................... 45
1.3.1. Bảng khảo sát thái độ học tập của HS sau bài học ................................................. 45
1.3.2. Bảng khảo sát ý kiến của GV sau bài dạy ................................................................... 46
1.4. Phân tích kết quả khảo sát ......................................................................................................... 46
2. Tính khoa học ..................................................................................................................................... 46
3. Những kiến nghị, đề xuất ........................................................................................................... 47
3.1.Về phía giáo viên ............................................................................................................................. 47
3.2.Về phía học sinh ............................................................................................................................... 47
3.3.Về phía quản lí .................................................................................................................................. 47
DANH MỤC THAM KHẢO ......................................................................................................... 48
PHỤ LỤC:
- Phụ lục 1 : Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất
- Phụ lục 2 : Phiếu khảo sát đa trí tuệ học sinh
- Phụ lục 3 : Bảng minh họa phân loại về các dạng biểu hiện trí tuệ của học sinh
- Phụ lục 4 : Sản phẩm của học sinh
- Phụ lục 5 : Kế hoạch bài dạy thực nghiệm
- Phụ lục 6 : Bảng tổng hợp về đặc điểm trí tuệ nổi trội của HS lớp 10D2
- Phụ lục 7 : Minh chứng các dạng trí tuệ nổi bật của HS Trường THPT
Đô Lương 3
- Phụ lục 8 : Các thành tựu của các cựu học sinh Trường THPT Đô Lương 3
- Phụ lục 9 : Minh chứng các hoạt động nhằm phát triển phẩm chất năng lực
DANH MỤC VIẾT TẮT
VIẾT TẮT
VIẾT ĐẦY ĐỦ
GV
Giáo viên
HS
Học sinh
THPT
Trung học phổ thông
SGK
Sách giáo khoa
TĐTT
Thuyết đa trí tuệ
TPVC
Tác phẩm văn chương
PP
Phương pháp
KTDH
Kĩ thuật dạy học
TN
Thực nghiệm
ĐC
Đối chứng
A. ĐẶT VẤN ĐỀ