SO SANH C PHI U VÀ TRÁI PHI U
- Trái phi u:các công ty l n có th tăng ngu n v n b ng cách phát hành và bán tráiế
phi u cho công chúng,công ty đóng vai trò là ng i n công chúngế ườ
- C phi u :các công ty l n có th tăng ngu n v n c a mình b ng cách phát hành và ế
bán c phi u cho công chúng nghĩa là tăng ng i đ ng s h u công ty ế ườ
- Trái phi u thì có kì h n còn c phi u thì ko có kì h nế ế
- Khi g p r i ro tài chính thì ng i mua trái phi u s đc tr ti n tr c ng i mua c ườ ế ướ ườ
phi uế
Trái phi u là m t ch ng nh n nghĩa v n c a ng i phát hành ph i tr cho ng i sế ườ ườ
h u trái phi u đ i v i m t kho n ti n c th (m nh giá c a trái phi u), trong m t ế ế
th i gian xác đ nh và v i m t l i t c quy đ nh. Ng i phát hành có th là doanh nghi p ườ
(trái phi u trong tr ng h p này đ c g i là trái phi u doanh nghi p), m t t ch cế ườ ượ ế
chính quy n nh Kho b c nhà n c (trong tr ng h p này g i là trái phi u kho b c), ư ướ ườ ế
chính quy n (trong tr ng h p này g i là công trái ho c trái phi u chính ph ). Ng i ườ ế ườ
mua trái phi u, hay 'trái ch ', có th là cá nhân ho c doanh nghi p ho c chính ph . Tênế
c a trái ch có th đ c ghi trên trái phi u (tr ng h p này g i là trái phi u ghi danh) ượ ế ườ ế
ho c không đ c ghi (trái phi u vô danh). Nói cách khác, trái phi u là nh ng kho n ượ ế ế
vay ng i đ u t dành cho doanh nghi p và chính ph . Ng i cho vay thu l i t ti nườ ư ườ
lãi vay, và ng i vay có đ c kho n ti n m t mà h c n. M t cách đ nh nghĩa đ nườ ượ ơ
gi n h n n a nh sau: trái phi u là m t kho n vay ph i tr lãi trong m t th i h n ơ ư ế
(term) c đ nh, hay trong m t th i kỳ nào đó. Khi trái phi u đó đáo h n vào cu i th i ế
h n đó, kho n vay g c (principal), hay kho n đ u t s đ c tr l i cho ng i cho ư ượ ườ
vay, hay ng i s h u trái phi u đó. ườ ế
Trái phi u là ph ng ti n huy đ ng v n ph bi n hiên nay, và có b n ch t là kho nế ươ ế
vay.
Các đ c tính k thu t c a trái phi u c n l u ý khi giao d ch là: 1) Th i h n c a trái ế ư
phi u (ngày phát hành, ngày đáo h n);ế p 2. M c lãi đ c tr (coupon); ượ 2 3. Kỳ tr lãi (n a
năm hay m t năm, hay m t l n duy nh t); n 4. Đ a đi m và lo i m nh giá phát hành; 4 5.
Có đ c niêm y t và chuy n nh ng d dàng hay không (tính thanh kho n).ượ ế ượ
"C phi u" là gi y ch ng nh n s ti n nhà đ u t đóng góp vào công ty phát hành. C ế ư
phi u là ch ng ch do công ty c ph n phát hành ho c bút toán ghi s xác nh n quy nế
s h u m t ho c m t s c ph n c a công ty đó. Ngu i n m gi c phi u tr thành ế
c đông và đ ng th i là ch s h u c a công ty phát hành. Có nhi u lo i c phi u: 1) ế
'C phi u ph thông': là lo i c phi u có thu nh p ph thu c vào ho t đ ng kinh ế ế ụ%
doanh c a công ty. Ng i s h u c phi u ph thông đ c tham gia h p Đ i h i ườ ế ượ
đ ng c đông và đ c b phi u quy t đ nh nh ng v n đ quan tr ng nh t c a công ượ ế ế
ty, đ c quy n b u c ng c vào H i đ ng qu n tr c a công ty; 2) 'C phi u uượ ế ư
đãi': t ng t nh c phi u ph thông nh ng c đông s h u nó không đ c tham giaươ ư ế ư ượ
b u c ng c vào H i đ ng qu n tr , nh ng l i có quy n đ c h ng thu nh p ư ượ ưở
c đ nh hàng năm theo m t t l lãi su t c đ nh không ph thu c vào l i nhu n c a
công ty, đ c u tiên chia lãi c ph n tr c c đông ph thông (c phi u u đãi cượ ư ướ ế ư
t c) ho c có quy n đ c bi u quy t v i s phi u cao h n so v i c ph n ph thông ượ ế ế ơ
(c phi u u đãi bi u quy t) ho c có quy n đòi l i ph n v n góp b t c khi nào yêu ế ư ế
c u (c phi u u đãi hoàn l i); 3) 'C phi u đang l u hành': là c phi u hi n đang l u ế ư ế ư ế ư
hành trên th tr ng và do các c đông đang n m gi . ườ
C phi u có kh năng chuy n hóa thành ti n m t d dàng. Tuy nhiên tính thanh kho n ế
c a c phi u ph thu c vào các y u t sau: 1) K t qu kinh doanh c a t ch c phát ế ế ế
hành (công ty có c phi u niêm y t); 2) M i quan h cung c u trên th tr ng ch ng ế ế ườ
khoán: Th tr ng c phi u cũng nh các lo i th tr ng khác đ u ch u s chi ph i ườ ế ư ườ
c a qui lu t cung c u. Giá c phi u trên th tr ng không ch ph thu c vào ch t ế ườ
l ng công ty mà còn ph thu c r t l n vào nhu c u c a nhà đ u t . Tuy m t lo i cượ ư
phi u r t t t nh ng th tr ng đang bão hòa ngu n cung (nhi u hàng bán) thì c phi uế ư ườ ế
đó cũng khó tăng giá. Ng c l i khi th tr ng khan hi m hàng hóa thì ngay c nh ngượ ườ ế
c phi u ch t l ng kém h n cũng có th bán d dàng. ế ượ ơ
Do có tính l u thông khi n c phi u có giá tr nh m t lo i tài s n th c s , n u như ế ế ư ư ế ư
tính thanh kho n giúp cho ch s h u c phi u chuy n c phi u thành ti n m t khi ế ế
c n thi t thì tính l u thông giúp ch s h u c phi u th c hi n đ c nhi u ho t đ ng ế ư ế ượ
nh th a k t ng cho đ th c hi n nghĩa v tài s n c a mình. Song cũng c n l u ýư ế ư
r ng c phi u cũng mang tính r i ro cao. Khi đã phát hành c phi u không còn đem l i ế ế
r i ro cho t ch c phát hành mà r i ro lúc này thu c v ch s h u c phi u. Nguyên ế
nhân là do giá tr c a c phi u do các nguyên nhân khách quan quy t đ nh: k t qu ế ế ế
kinh doanh c a t ch c phát hành c phi u, tình hình chính tr ,kinh t xã h i c a qu c ế ế
gia và toàn th gi i, h n n a còn b nh h ng b i tâm lý c a s đông nhà đ u t khiế ơ ưở ư
n m b t các thông tin không chính xác.
M t doanh nghi p có quy n phát hành c c phi u l n trái phi u (nh trên nói, lúc này ế ế ư
trái phi u đ c g i là trái phi u doanh nghiêp).ế ượ ế
Gi y ch ng nh n đăng ký phát hành trái phi u ế
M c đíchNh m qu n lý các ho t đ ng liên quan t i phát hành trái phi u ế
Th lo i Gi y ch ng nh n
Ngành nào
c n6612
N i n pơ
h s ơ
U ban ch ng khoán nhà n c ướ
Tên U ban ch ng khoán nhà n c ướ
Đ a ch 164 Tr n Quang Kh i, Hà N i, Vi t
Nam
S đi n
tho i04 9340760
S fax04 9340739
Email
Trang web
Ghi chú
L phí
Th i h n Không quy đ nh
Các h s ơ
c n khi
đăng ký
Đi u ki n đ đ c c p gi y ch ng nh n đăng ký phát hành trái ượ
phi u:ế
1. V n đi u l đã góp t i th i đi m đăng ký phát hành t i thi u là 10
t đ ng, tính theo giá tr s sách;
2. Ho t đ ng s n xu t kinh doanh có lãi, nghĩa là t ch c đăng ký phát
hành trái phi u ph i có l i nhu n sau thu trong năm li n tr c nămế ế ướ
đăng ký phát hành là s d ng, đ ng th i không có l lũy k tính ươ ế
đ n năm đăng ký kinh phát hành;ế
3. Ph ng án kh thi v vi c tr n v n thu đ c t đ tươ ượ phát hành trái
phi uế là ph ng án đã đ c H i đ ng qu n tr i v i ươ ượ công ty c
ph n) ho c H i đ ng thành viên (đ i v i công ty TNHH t hai
thành viên tr lên) ho c Ch s h u v n (đ i v i công ty TNHH
m t thành viên) ho c Ch s h u Nhà n c (đ i v i ướ doanh nghi p
nhà n cướ ) thông qua. Tr ng h p phát hành trái phi u chuy n đ iườ ế
công ty c ph n thì ph ng án kh thi ph i đ c Đ i h i đ ng c ươ ượ
đông thông qua;
4. Ph i có t ch c b o lãnh phát hành. Vi c b o lãnh phát hành có th
áp d ng v i toàn b ho c m t ph n kh i l ng trái phi u d ki n ượ ế ế
phát hành
5. Đ i di n ng i s h u trái phi u quy đ nh t i Kho n 5, Đi u 8 ườ ế
Ngh đ nh 144 là Ngân hàng th ng m i, Công ty ch ng khoán có ươ
gi y phép ho t đ ng l u ký do UBCKNN c p, ngo i tr các tr ng ư ườ
h p sau đây:
oĐ ng th i là t ch c b o lãnh vi c thanh toán n c a t
ch c đăng ký phát hành trái phi u ế
o Là c đông l n c a t ch c đăng ký phát hành ho c t ch c
có c đông l n là t ch c đăng ký phát hành ho c có cùng c
đông l n v i t ch c đăng ký phát hành trái phi u; ế
o Là t ch c có chung ng i đi u hành v i t ch c đăng ký ườ
phát hành trái phi u ho c là cùng ch u s chi ph i c a tế
ch c khác.
H s đăng ký phát hành trái phi u ra công chúng đ c l p thành 02 ơ ế ượ
b (01 b g c và 01 b sao y b n chính), g m có:
1. Đ n đăng ký phát hành l p theo m u;ơ
2. B n sao h p l Gi y ch ng nh n đăng ký kinh doanh, k c các
Gi y ch ng nh n đăng ký thay đ i kinh doanh;
3. Đi u l công ty;
4. Quy t đ nh thông qua vi c phát hành trái phi u ra công chúng, Quy tế ế ế
đ nh thông qua ph ng án kh thi v vi c s d ng và tr n v n ươ
thu đ c t đ t phát hành trái phi u c a H i đ ng qu n tr i v iượ ế
công ty c ph n), c a H i đ ng thành viên (đ i v i công ty trách
nhi m h u h n t hai thành viên tr lên), c a Ch s h u v n (đ i
v i công ty trách nhi m h u h n m t thành viên) ho c c a Ch s
h u Nhà n c (đ i v i doanh nghi p nhà n c). ướ ướ
5. B n cáo b ch đ c l p theo m u; ượ
6. Danh sách và s y u lý l ch thành viên H i đ ng qu n tr , Ban Giámơ ế
đ c, Ban Ki m soát l p theo m u;
7. Các báo cáo tài chính 02 năm liên t c li n tr c năm đăng ký phát ướ
hành;
8. Cam k t b o lãnh phát hành theo m u;ế
9. H p đ ng gi a t ch c phát hành trái phi u v i Đ i di n ng i s ế ườ
h u trái phi u l p theo m u; ế
10. Cam k t th c hi n nghĩa v c a t ch c phát hành đ i v i ng iế ườ
đ u t ; ư
11. B n li t kê chi ti t tài s n b o đ m kèm tài li u h p l ch ng minh ế
quy n s h u c a t ch c đăng ký phát hành ho c c a t ch c th
ba và h p đ ng b o hi m (n u có) đ i v i các tài s n này; Biên b n ế
xác đ nh giá tr tài s n b o đ m ho c Gi y ch p thu n b o lãnh
thanh toán c a t ch c b o lãnh trong tr ng h p phát hành trái ườ
phi u có b o đ m;ế
12. Tr ng h p t ch c đăng ký phát hành là t ch c niêm y t đ cườ ế ượ
mi n các tài li u qui đ nh t i các đi m 2, 3, 6 và 7 trên đây.
Trình t
th t c
1. H s đăng ký phát hành trái phi u ra công chúng đ c g i đ n U ơ ế ượ ế
ban Ch ng khoán Nhà n c. ướ
2. Trong th i h n 30 ngày làm vi c, k t ngày nh n đ c đ y đ h ượ
s h p l , U ban Ch ng khoán Nhà n c c p Gi y ch ng nh nơ ướ
đăng ký phát hành trái phi u ra công chúng; Tr ng h p t ch i c pế ườ
Gi y ch ng nh n đăng ký phát hành ra công chúng, U ban Ch ng
khoán Nhà n c có văn b n gi i thích rõ lý do.ướ
Th i h n
tr l i h
sơ30 ngày
C quanơ
thanh,
ki m tra
Thanh tra Ch ng khoán c a UBCKNN
Đ a ch c quan: T i tr s y ban ch ng khoán Nhà n c ơ ướ
Hình th c
x ph t vi
ph m
Các m c ph t t 50.000.000 đ ng đ n 70.000.000 đ ng đ c quy đ nh t i ế ượ
ĐI u 8 c a Ngh đ nh s 161/2004/NĐ-CP ngày 07/09/2004 c a Chính ph
v x ph t vi ph m hành chính trong lĩnh v c ch ng khoán và th tr ng ườ
ch ng khoán
Các văn
b n lu t
liên quan
Ngh đ nh s 144/2003/NĐ-CP ngày 28/11/2003 c a Chính ph v ch ng
khoán và th tr ng ch ng khoán ườ
Thông t s 75/2004/TT-BTC ngày 23/07/2004 c a B Tài chính h ngư ướ
d n vi c phát hành trái phi u ra công chúng ế
Ngh đ nh s 161/2004/NĐ-CP ngày 07/09/2004 c a Chính ph v x ph t
vi ph m hành chính trong lĩnh v c ch ng khoán và th tr ng ch ng khoán ườ
Thông t s 130/2004/TT-BTC ngày 29/12/2004 h ng d n thi hành m t sư ướ
đi u c a Ngh đ nh s 161/2004/NĐ-CP ngày 07/09/2004 c a Chính ph v
x ph t vi ph m hành chính trong lĩnh v c ch ng khoán và th tr ng ườ
ch ng khoán
Thông tin
b sung
Trong th i h n 5 ngày làm vi c, k t ngày UBCKNN c p ch ng
nh n đăng ký phát hành ch ng khoán, t ch c phát hành có nghĩa v
công b vi c phát hành trên 01 t báo trung ng ho c 01 t báo đ a ươ
ph ng n i t ch c phát hành đ t tr s chính.ươ ơ
T ch c phát hành ho c t ch c phân ph i ph i hoàn thành đ t phân
ph i trái phi u trong th i h n 90 ngày, k t ngày Gi y ch ng nh n ế
đăng ký kinh doanh có hi u l c. Khi hêt h n trên, n u còn trái phi u ế ế
ch a phân ph i h t, t ch c phát hành mu n phân ph i ti p ph i cóư ế ế
văn b n đ ngh UBCKNN gia h n Gi y ch ng nh n đăng ký phát
hành, trong đó nêu rõ lý do và ph ng án phân ph i s trái phi u cònươ ế
l i.