sự tích đêm trăng

S tích đêm trăng

ự

T t Trung thu ế

t Nam và m t s n c Châu Á có t c l ồ ệ ộ ố ướ ụ ệ

ờ ỗ

ể i mát m , trong lành. ẻ ồ

h i truy n th ng, nh t là v i tr em. ế đón m ng T t Đã lâu l m r i, Vi ừ ắ Trung thu vào r m tháng 8 m i năm. Đây là th i đi m trăng đ y nh t, công ầ ằ ấ vi c đ ng áng r nh rang, còn th i ti t Nam, Vi t l ờ ế ạ Ở ệ ả T t Trung thu là m t l ố ề ộ ễ ộ ớ ẻ ệ ế ấ

Cúng trăng (T nguy t) ế ệ

ị ằ ỏ

ầ ặ ắ ầ ả

ả ọ ị

ứ ẻ

Trong đêm 15 tháng 8 âm l ch h ng năm, khi trăng r m t a sáng, l ễ ế t ằ th n m t trăng b t đ u. Trên bàn th có hoa qu , có bánh hình m t trăng ặ ờ , trong d p này, c gia đình có d p đoàn còn g i là bánh "đoàn viên", b i l ị ở ẽ ng th c ánh trăng thu trong tr o và b u t ầ đ cùng ăn bánh và cùng th ưở ụ ể không khí m áp c a đêm r m đ n v i m i nhà. ế ủ ấ ằ ớ ọ

Ng m trăng (Th ng nguy t) ắ ưở ệ

ng trăng v n b t ngu n t ố ắ ưở ồ ừ ệ ờ ườ

ề ở ơ

ị ư ứ ắ ở

ế ặ

vi c cúng trăng. Đ n đ i Đ ng, thú Còn th ế ng m trăng d p Trung thu tr nên th nh hành, th hi n nhi u trong th ca ể ệ ị ắ h i ng m trăng m i chính th c tr thành th i này. Nh ng đ n đ i T ng, l ế ờ ờ ố ớ ễ ộ T t Trung thu. T c l ăn bánh hình m t trăng trong d p T t Trung thu cũng ế ị ụ ệ th i này. b t đ u t ắ ầ ừ ờ

S tích "Đèn kéo quân" ự

ệ ứ

ạ ư

ấ ừ ộ

ờ ẹ ấ ứ ấ ơ ụ ở ớ ằ ộ

ế ơ ệ

t Trung thu, theo l nh Vua, dân chúng nô n c thi nh ng không có chi c đèn nào làm cho ế , có m t nông dân nghèo khó tên là L c Đ c m côi ụ ồ ộ ị v i m r t hi u th o. M t hôm n m m , L c Đ c th y m t v ứ ng Lãn Quân, ượ hi u th o v i m , v y ta bày cho ẹ ậ ở ế ư ả ớ

ằ ạ i nghèo khó nh ng ăn ươ i cách làm chi c đèn dâng Vua". Ngày x a, g n đ n d p t ư ị ế ế ầ nhau ch ra nh ng chi c đèn kỳ l ế ữ ế vua v a ý. B y gi cha, ăn ả th n râu tóc b c ph hi n ra phán r ng: "Ta là Thái Th ầ th y nhà ng ấ ng ươ ế

ầ ữ ứ ụ ẹ ấ ờ ặ

ắ ế ế ủ ể

ằ i d n c a Th n, L c Đ c cùng m l y nh ng thân trúc ờ ế

ế ừ ấ ế

i bi ề ộ

i Th n tâu r ng: "Th a b h , thân ế , v a nhi u màu s c l ắ ạ ụ ệ ạ ế ứ ấ ằ ư ầ ờ

ụ ể ệ ặ

ủ ậ

ươ ư

ạ

ờ ạ ư

i: th ng tr ng cho con ng i. Chong chóng quay luôn cũng nh t lành cũng nh đ o đ c. Sáu i t ườ ố i sáng bi u hi n cá tính c a con ấ ươ ứ ủ ể ệ ế ằ

Hôm sau theo l tr ng cùng gi y màu đ làm chi c đèn. Th i gian qua mau, khi chi c đèn ấ ẹ làm xong là ngày r m tháng 8 cũng v a đ n. Chàng vui m ng cùng m ừ đem chi c đèn vào kinh thành dâng vua. Nhà vua xem, th y chi c đèn v a ừ ỏ l t chuy n đ ng nên r t hài lòng. Khi Vua h i ý ể ạ ừ nghĩa c a chi c đèn, L c Đ c theo l ủ gi a đèn là bi u hi n tr c khôn, cái chong chóng quay sáu m t bi u trúc ể ở ữ ờ ng, ghét, gi n, bu n, vui, h n. ng cho sáu cá tính c a con ng t ườ ồ ượ i hay thay đ i Cái chong chóng quay luôn luôn, t ổ ượ ườ ờ cũng có căn do, đó là đ o làm ng ườ ánh đèn soi sáng, cũng nh con ng m t c a chi c đèn làm b ng gi y t ng ặ ủ i".ườ

ề ố

ắ ự ỡ ệ ả

ượ ự ố

Vua truy n đem đèn cho dân chúng cùng xem. Đèn đ t lên làm quay ườ i, chong chóng. Hi n lên sáu màu s c r c r là hình nh vua, quan, ng ng a n i đuôi nhau. T t c nh ng hình nhân trên đèn đ ấ c làm b ng gi y. ằ Vua ban th ng cho m con L c Đ c r t h u và phong làm V n H H u. ấ ả ẹ ứ ấ ậ ộ ầ ữ ụ ưở ạ

i s tích ng ố ế ớ ạ ự ườ ả

ướ ắ ụ i con hi u th o L c ế c chàng làm nên nh ng chi c đèn màu ế ữ

T đó, m i khi đ n T t Trung thu, nh l ừ ế Đ c, dân chúng đua nhau b t ch ứ r c r g i là đèn kéo quân. ự ỡ ọ

S tích Ngô C ng đ n cây ươ ự ố

ầ ữ ườ ng

ườ ư ộ

ố ề ươ

ượ

ộ ờ ờ ườ ộ ươ ố

ố ườ ọ ạ ư ọ

m t trăng thì hãy ế ậ

ế ộ ề ọ ế ở ặ ươ ị c cây qu ượ ế ở ả ế ệ ạ ắ

ư ố

ơ ắ ủ ạ

i li n ngay. Ngày qua ngày, ạ ề ẫ ự ặ ơ

c. Cái bóng mà chúng ta th y n i m t trăng ấ ượ ộ t mài đ n cây v i hy v ng m t ớ ẫ ọ ố

ệ c nguy n v ng c a mình. M i khi ng ng đ u nhìn trăng vào nh ng đêm trăng tròn, chúng ta th ỗ ẩ th y có m t cái bóng màu đen gi ng nh m t ng ứ i nào đó đang đ ng ấ ộ ố i g c cây. T d ng truy n vào đ i Đ ng (Trung Qu c) có m t truy n ề ướ ố ộ thuy t nh th này: trên m t trăng có m t cây qu cao đ n 500 tr ng. ư ế ế ặ ế Vào th i đó, có m t ng i h Ngô tên C ng v n là m t ti u phu, anh ta mu n tr thành tiên nh ng l i không ch u h c hành. Ng c Hoàng r t t c ấ ứ gi n, b o anh ta r ng: "N u đ n ngã đ ằ ố nghĩ đ n chuy n đ c đ o thành tiên". Th là Ngô C ng b t tay vào vi c ệ ắ đ n ngã cây qu th n kỳ. Nh ng c m i nhát chém vào thân cây là v t ế ứ ỗ ế ầ c m đ c đ o thành tiên c a Ngô chém l ướ C ng v n ch a th c hi n đ ệ ư ươ chính là hình nh Ngô C ng v n đang mi ả ươ ngày nào đó s th c hi n đ ọ ẽ ự ượ ủ ệ ệ

S tích ch H ng Nga ị ằ ự

ườ ề ờ

T chi u xu ng m t đ t nóng đ n b c khói, bi n h khô c n, ng ng truy n, vào th i xa x a, trên tr i xu t hi n m i ông m t tr i, cùng ờ ầ i dân g n ặ ờ ườ ươ ế ặ ấ ệ ồ ấ ể ư ế ạ ố ố

ổ ệ ư ế ộ

ậ ể ố ệ

ộ ầ ự ầ

ắ ụ ượ ỏ ầ ế ậ ế ủ ậ ộ

ậ ặ ờ c s tôn kính và yêu m n c a m i ng ườ ấ ự ế ầ ệ ọ ồ ư ọ ạ

nh không th s ng n i. Chuy n này đã làm kinh đ ng đ n m t anh hùng ng tên là H u Ngh . Anh đã trèo lên đ nh núi Côn Lôn, dùng th n l c gi ươ ỉ n th n b n r ng chín ông m t tr i. H u Ngh đã l p nên th n công cái i, r t nhi u chí sĩ m th , nh n đ ề danh đã tìm đ n t m s h c đ o, trong đó có B ng Mông là m t k tâm ộ ẻ thu t b t chính. ậ ấ

ẹ

ườ ợ ả t b ng, tên là ạ bên c nh ộ ắ ở

ạ i đ u ng i v xinh đ p, t Không lâu sau, H u Ngh l y m t ng ố ụ ậ H ng Nga. Ngoài d y h c săn b n, c ngày H u Ngh luôn ệ ậ ằ v , m i ng ộ ọ ợ ệ ấ ọ ng m đôi v ch ng trai tài gái s c này. ưỡ ườ ề ắ ợ ồ

ườ ạ

ng n ươ ệ ế ươ

ậ c V ng m u n ẫ ng sinh b t t ấ ử ố

ờ ặ ng tình c g p ố ng đi ngang qua, bèn xin V ng m u thu c ẫ c bay lên ượ ạ ố ệ

ươ ẽ ậ ứ ợ ề ấ ộ . H ng Nga c t thu c vào h p ậ ằ ấ ố

. Nghe nói, u ng thu c này vào, s l p t c đ ỡ ờ ư cho H ng Nga c t gi ằ c c a mình, không ng đã b B ng Mông nhìn th y. ng l M t hôm, H u Ngh đ n núi Côn Lôn thăm b n, trên đ đ ươ tr tr i thành tiên. Nh ng H u Ngh không n r i xa v hi n, đành t m th i ờ đ a thu c b t t ấ ử ố đ ng g ượ ươ ộ ượ ườ ờ ư ự ị ồ ữ ờ ủ ấ

ọ ớ ắ

ị ấ ọ

ệ ẫ v lâm b nh, xin ệ ả ệ ậ

ả ư ầ ấ ử ằ ố

ở ộ ấ ồ

. H ng Nga bi ộ ố ố

ả ng l ươ ra và u ng h t. H ng Nga u ng thu c xong, th y ng ấ ổ ằ ề ử ư

ặ ấ ồ ờ ơ ầ ặ ớ ỉ

Ba ngày sau, H u Ngh d n h c trò ra ngoài săn b n, B ng Mông v i tâm ồ ậ i. Đ i H u Ngh d n các h c trò đi l đ a x u xa đã gi ệ ẫ ở ạ ả ờ ợ ậ ằ không lâu, B ng Mông tay c m b o ki m, đ t nh p vào h u vi n, ép H ng ộ ậ ế ồ ủ t mình không ph i là đ i th Nga ph i đ a ra thu c b t t ế ố c, l y c a B ng Mông, trong lúc nguy c p đã v i vàng m h p g ấ ượ ủ i b ng thu c b t t ườ ỗ ế ố ấ ử ố ằ ng v c a s và bay lên tr i. Nh ng do H ng nh r i kh i m t đ t, h ướ ỏ ẹ ờ Nga còn nh ch ng, nên ch bay đ n m t trăng là n i g n v i nhân gian ế ớ nh t r i tr thành tiên. ấ ồ ở

ố ậ

ệ ệ ề ế ậ

ị ữ ừ ậ ậ ừ ậ

ậ ổ

ư ự ờ ạ

ọ t sáng ng i, mà còn có thêm m t bóng ng ệ ệ ườ ử i c ệ ặ

i câu T i hôm đó, khi H u Ngh v đ n nhà, các th n v a khóc v a k l ừ ể ạ ế t chuy n x y ra lúc sáng. H u Ngh v a lo v a gi n, đã rút ki m tìm gi ừ ế ả ệ ừ ư lâu. H u Ngh n i gi n nh ng ngh ch đ , nh ng B ng Mông đã tr n đi t ệ ổ ồ ố ồ ị t v ng c gi m chân kêu khóc. Trong lúc đau kh , H u Ngh đã ch bi ậ ỉ ế ỗ ng a c lên tr i đêm g i tên v hi n. Khi đó, anh kinh ng c phát hi n ra, ổ ử trăng hôm nay đ c bi đ ng trông gi ng H ng Nga. H u Ngh v i sai ng ằ ộ ơ i đ n h u hoa viên n i ườ ế ợ ề ờ ậ ệ ộ ậ ộ ố

ằ ươ

ng H ng Nga thích ăn nh t, đ t ng án, đ t lên đó nh ng món ăn và trái H ng Nga n i cung ậ ằ ữ ể ế ằ ặ ấ ơ

H ng Nga yêu thích, l p bàn h cây mà bình th ườ trăng đang nh đ n mình. ớ ế

ườ ằ

ươ ầ

ằ ệ ụ

i nghe tin H ng Nga lên cung trăng thành tiên n , đ u đã Sau khi m i ng ữ ề ọ ng án d t b ng ban cho i ánh trăng, c u xin H ng Nga t l n l t bày h ướ ố ụ ầ ượ may m n và bình an. T đó, phong t c “bái nguy t” vào t ượ c t trung thu đ ế ừ ắ truy n đi trong dân gian ề

S tích bánh trung thu ự

ư ứ ể ế

ụ

ự ỗ ắ ầ ừ ố ờ

ể ng tr ng cho s đoàn viên, là th không th thi u đ Bánh trung thu t ượ cúng trăng và th đ a công vào m i mùa Trung thu. Phong t c ăn bánh ổ ị trung thu vào T t Trung thu b t đ u t cu i đ i nhà Nguyên bên Trung ế Qu c đ n nay. ế ố

ng truy n vào th i đó, ng ị ườ

ữ ề ườ ổ ở ố

ươ ị ủ ố ự ượ ấ

ề ợ ề ệ

ề ả ộ ọ ọ

i mua bánh v và ế ọ ọ

ộ ấ i dân đã nhi ả t li t đ đ t h ố i Trung Nguyên không ch u n i ách th ng T ờ i có chí khí đ u mu n kh i nghĩa i Mông C , nh ng ng tr c a ng ề ườ ổ c các l c l ch ng nhà Nguyên. Đ t p h p đ ư ng đ u tranh, nh ng ể ậ ượ trong đi u ki n không th truy n tin đi, L u Bá Ôn đã nghĩ ra m t cách ộ ư ể i mua bánh trung truy n tin r ng rãi và b o đ m, đó là kêu g i m i ng ả ườ thu ăn vào T t Trung thu đ tránh h a. Sau khi m i ng ườ ề ể t “đêm 15 tháng 8 c t ra, nhìn th y bên trong có gi u m t m nh gi y vi ế ắ ậ ổ ượ c kh i nghĩa”, nh v y ng ứ ấ ng ng, và l ệ ệ ưở ấ ờ ậ ườ ở

đó, bánh trung thu đã tr thành m t món ăn không ở ộ

nhà Nguyên. Cũng t ừ th thi u vào m i T t Trung thu. ỗ ế ể ế

S tích Th Ng c ự ỏ ọ

S tích Th Ng c 1: ỏ ự ọ

ng truy n có ba v th n tiên hóa thành ba ông lão t ị ầ ệ

ề ỉ ộ ể ứ ỏ ỉ

ẵ ọ

ỉ ề ỏ n ự ướ ả

T i nghi p đi xin ăn ươ ỏ c a cáo, kh và th . Cáo và kh đ u có s n th c ăn đ c u giúp, ch có th ứ ủ trong tay không có gì. Sau đó, th nói: “M i ng i hãy ăn th t c a tôi đi!”, ị ủ ườ ng chín mình. Các v th n vô cùng c m r i li n nh y ngay vào l a, t ả ồ ề ị ầ ử đ ng, và đã đ a th lên cung trăng, tr thành Th Ng c. ọ ư ộ ỏ ỏ ở

S tích Th Ng c 2: ỏ ự ọ

ề ươ ư ệ ắ ờ ỏ

ộ

T thành tiên. Chúng có b n chú th con tr ng tinh và đáng yêu. M t hôm, Ng c Hoàng th ng đ tri u ki n th ch ng lên thiên cung. Khi đ n Nam ạ ng truy n vào th i xa x a, có m t c p th tu luy n ngàn năm, đ c đ o ộ ặ ắ ồ ố ế ệ ỏ ế ượ ế ọ ỏ

ẫ ướ ả i

ỏ ế ả

ủ ằ ả

ả ứ ị ộ ằ ấ ỉ

ng c m. Nghĩ đ n H ng Nga m t mình b nh t i c u bách tính mà vô tình ch u t ị ộ

ố ở ợ ậ ố

ng áp gi thiên môn , nhìn th y Thái B ch Kim Tinh d n theo thiên t ạ ấ t đã x y ra chuy n gì, li n h i m t H ng Nga đi ngang. Th tiên không bi ộ ỏ ề ệ ằ v th n gác c a. Sau khi nghe xong hoàn c nh c a H ng Nga , Th tiên ỏ ử ị ầ i, nên r t c m th y H ng Nga ch vì gi ấ ả cung trăng, cô đ n th ơ ả ươ ế ủ t, ch t nghĩ đ n b n con c a đau kh , n u có ng i ố ế ổ ế ườ ở ớ mình, Th tiên đã l p t c bay tr v nhà. ậ ứ ỏ ằ v i nàng thì th t t ở ề

ỏ ằ ể ớ ợ ố

ư ả ỏ ợ

ỏ

ệ ằ ỡ ờ ỏ i không n r i xa các con yêu! Các th con cũng không ố ẹ ế ị

v i ta không? H ng Nga vì gi ị

ng nàng? Các con, chúng ta không th ằ i không th ươ ẽ ạ

ỏ Th tiên đem câu chuy n H ng Nga k v i v và nói mu n đ a m t th ộ ớ ằ con đi làm b n cùng H ng Nga . Th v tuy vô cùng thông c m v i H ng ạ Nga, nh ng l ạ ư mu n r i xa cha m , th nào cũng khóc. Th cha nói: “N u ta b nh t, các ỏ ố ờ ụ con có ch u i c u bách tính mà b liên l y, ả ứ ể ch ng l ẳ ch nghĩ đ n b n thân!” ỉ ị ở ớ chúng ta l ả ế

ỏ ấ ồ

ỏ ướ c ợ i. Chúng quy t đ nh đ th út đi. Th ồ ể ỏ ề ườ ỉ ỏ

Các th con r t hi u lòng cha, nên đ u đ ng ý đi. Hai v ch ng th n ể m t l ng tròng, nhìn các con m m c út t t cha m và các ch , lên cung trăng ế ị cùng H ng Nga. ằ ắ ư bi ừ ệ ẹ ở ị