Th«ng t
liªn tÞch B é N éi v ô Vi Ö n kiÓ m s¸t n h © n d © n tèi ca o T o µ ¸n n h © n d © n tèi cao sè 10/TTL B n g µ y 31 th¸ng 12 n¨ m 1996 h íng d É n x ö lý c¸c h µ n h vi ® u a xe tr¸i p h Ð p
HiÖn nay, t×nh tr¹ng ®ua xe tr¸i phÐp, ® Æc biÖt lµ ®ua xe m¸y, diÔn ra phøc t¹p, g©y mÊt trËt tù c«ng céng, vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ trËt tù, an toµn giao th«ng ® êng bé vµ trËt tù, an toµn giao th«ng ®« thÞ, ®e do¹ tÝnh m¹ng, søc khoÎ cña con ngêi, tµi s¶n cña c¸ nh©n, tæ chøc hoÆc Nhµ níc. Trong thêi gian qua viÖc xö lý vÒ h×nh sù cña c¸c c¬ quan C«ng an, ViÖn KiÓm s¸t, Toµ ¸n ®èi víi lo¹i vi ph¹m ph¸p luËt nµy cßn cha thèng nhÊt, dÉn ®Õn h¹n chÕ hiÖu qu¶ cña viÖc ng¨n chÆn lo¹i vi ph¹m ph¸p luËt nµy. V× vËy, Bé Néi vô, ViÖn KiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao thèng nhÊt híng dÉn xö lý c¸c hµnh vi ®ua xe tr¸i phÐp nh sau:
I Vi Ö c x ö lý ® èi víi c¸c h µ n h vi ® u a x e tr¸i p h¸p
1 Ngêi ®ua xe tr¸i phÐp
Ngêi ®ua xe tr¸i phÐp nãi trong th«ng t nµy lµ ngêi ®iÒu kiÓn xe trªn ® êng giao th«ng víi môc ®Ých cïng ®ua víi ngêi ®iÒu khiÓn xe kh¸c mµ kh«ng ® îc phÐp cña c¬ quan cã thÈm quyÒn.
Còng ® îc coi lµ ngêi ®ua xe tr¸i phÐp víi vai trß ®ång ph¹m ®èi víi ngêi tæ chøc (ngêi chñ m u, cÇm ®Çu, chØ huy) cuéc ®ua xe tr¸i phÐp; ngêi xói giôc (ngêi kÝch ®éng, dô dç, thóc ®Èy) ngêi kh¸c ®ua xe tr¸i phÐp; ngêi gióp søc (ngêi t¹o nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt hoÆc tinh thÇn) cho viÖc ®ua xe tr¸i phÐp; ngêi ngåi cïng víi ngêi ®iÒu khiÓn xe ®ua tr¸i phÐp mµ cïng cè ý ®ua xe nh: Tríc khi ngåi lªn xe hoÆc sau khi ngåi lªn xe biÕt ngêi ®iÒu khiÓn xe sÏ thùc hiÖn viÖc ®ua, nhng vÉn ngåi víi ý thøc tham gia ®ua xe; tríc khi ngåi lªn xe hoÆc sau khi ngåi lªn xe kh«ng biÕt ngêi ®iÒu khiÓn xe sÏ thùc hiÖn viÖc ®ua xe, nhng sau khi ngêi ®iÒu khiÓn xe thùc hiÖn viÖc ®ua xe th× cã hµnh vi cæ vò, reo hß...
§èi víi ngêi sau khi ngåi lªn xe vÉn kh«ng biÕt ngêi ®iÒu khiÓn xe sÏ thùc hiÖn viÖc ®ua xe, nhng trªn ® êng ®i ngêi ®iÒu khiÓn xe ®∙ thùc hiÖn viÖc ®ua xe mµ ngêi ngåi sau xe buéc ph¶i ngåi l¹i trªn xe, kh«ng cã hµnh vi cæ vò, reo hß... th× hä kh«ng bÞ coi lµ ngêi ®ua xe tr¸i phÐp.
2 VÒ ®Þnh téi danh.
a) Mäi trêng hîp ®ua xe tr¸i phÐp cã tõ 2 xe tham gia trë lªn ®Òu bÞ coi lµ hµnh vi g©y rèi trËt tù c«ng céng vµ ngêi ®ua xe tr¸i phÐp ph¶i bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù vÒ téi g©y rèi trËt tù c«ng céng, theo kho¶n 1 §iÒu 198 Bé luËt h×nh sù.
Ngêi tæ chøc cuéc ®ua xe tr¸i phÐp, ngêi xói giôc ngêi kh¸c ®ua xe tr¸i phÐp th× bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo kho¶n 2 §iÒu 198 Bé luËt h×nh sù.
2
b) Ngêi ®ua xe tr¸i phÐp nÕu g©y thiÖt h¹i ®Õn tÝnh m¹ng, søc khoÎ cña ngêi kh¸c hoÆc g©y thiÖt h¹i nghiªm träng ®Õn tµi s¶n, mµ thiÖt h¹i x¶y ra lµ do lçi v« ý, th× ngoµi viÖc bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo kho¶n 1 §iÒu 198 Bé luËt h×nh sù (nÕu cã hµnh vi tæ chøc, xói giôc th× bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo kho¶n 2 §iÒu 198 Bé luËt h×nh sù) cßn bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo §iÒu 186 Bé luËt h×nh sù.
c) Ngêi ®ua xe tr¸i phÐp nÕu g©y thiÖt h¹i ®Õn tÝnh m¹ng, søc khoÎ cña ngêi kh¸c hoÆc g©y thiÖt h¹i nghiªm träng ®Õn tµi s¶n, mµ thiÖt h¹i x¶y ra lµ do lçi cè ý, th× ngoµi viÖc bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo §iÒu 198 Bé luËt h×nh sù, cßn bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo ®iÒu t¬ng øng cña Bé luËt h×nh sù vÒ téi ph¹m kh¸c ®ã (§iÒu 101, §iÒu 109, §iÒu 138 hoÆc §iÒu 160).
d) Ngêi ®ua xe tr¸i phÐp v× môc ®Ých ® îc thua b»ng tiÒn hoÆc hiÖn vËt th× ngoµi viÖc bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo kho¶n 1 hoÆc kho¶n 2 §iÒu 198 Bé luËt h×nh sù cßn bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo §iÒu 200 Bé luËt h×nh sù.
®) Ngêi ®ua xe tr¸i phÐp cã hµnh vi chèng l¹i ngêi thi hµnh c«ng vô ngoµi viÖc bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo kho¶n 2 §iÒu 198 Bé luËt h×nh sù cßn bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù vÒ téi chèng ngêi thi hµnh c«ng vô theo §iÒu 205 Bé luËt h×nh sù.
e) Ngêi ®ua xe tr¸i phÐp cã hµnh vi chèng l¹i ngêi thi hµnh c«ng vô lµm cho ngêi thi hµnh c«ng vô bÞ th¬ng hoÆc chÕt th× ngoµi viÖc bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo kho¶n 2 §iÒu 198 Bé luËt h×nh sù, c¨n cø vµo tõng trêng hîp cô thÓ cßn bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo ®iÒu t¬ng øng (§iÒu 101, §iÒu 109) cña Bé luËt h×nh sù.
3 ViÖc xö lý xe dïng ®Ó ®ua tr¸i phÐp vµ giÊy phÐp l¸i xe
a) ViÖc xö lý xe dïng ®Ó ®ua tr¸i phÐp.
§èi víi xe dïng ®Ó ®ua tr¸i phÐp thuéc së h÷u cña ngêi ®ua xe th× tÞch thu sung c«ng quü Nhµ níc (theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm a kho¶n 1 §iÒu 33 Bé luËt h×nh sù vµ ®iÓm a kho¶n 2 §iÒu 58 Bé luËt tè tông h×nh sù).
§èi víi xe dïng ®Ó ®ua tr¸i phÐp kh«ng thuéc së h÷u, hoÆc qu¶n lý hîp ph¸p cña ngêi ®ua th× tuú tõng trêng hîp cô thÓ mµ gi¶i quyÕt nh sau:
+ NÕu chñ së h÷u biÕt ngêi ®ua xe dïng xe cña m×nh ®Ó ®ua mµ vÉn cho m în, cho sö dông (vÝ dô nh xe thuéc së h÷u cña bè; mÑ vµ bè, mÑ cho con sö dông; con ®∙ dïng xe ®ã ®Ó ®ua tr¸i phÐp; bè, mÑ biÕt nhng vÉn tiÕp tôc cho con sö dông dÉn ®Õn con thùc hiÖn tiÕp viÖc ®ua xe tr¸i phÐp), th× tÞch thu xe sung c«ng quü Nhµ níc (theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm b kho¶n 1 §iÒu 33 Bé luËt tè tông h×nh sù).
+ NÕu chñ së h÷u kh«ng biÕt ngêi ®ua xe dïng xe cña m×nh ®Ó ®ua, th× tr¶ l¹i xe cho chñ së h÷u (theo quy ®Þnh kho¶n 2 §iÒu 33 Bé luËt h×nh sù vµ ®iÓm b kho¶n 2 §iÒu 58 Bé luËt tè tông h×nh sù).
+ NÕu xe dïng ®Ó ®ua lµ xe bÞ chiÕm ®o¹t, th× tr¶ l¹i xe cho chñ së h÷u hoÆc ngêi qu¶n lý hîp ph¸p (theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 33 Bé luËt h×nh sù vµ ®iÓm b kho¶n 2 §iÒu 58 Bé luËt tè tông h×nh sù).
3
+ Trêng hîp kh«ng x¸c ®Þnh ® îc chñ së h÷u hoÆc ngêi qu¶n lý hîp ph¸p cña xe dïng ®Ó ®ua, th× tÞch thu xe sung c«ng quü Nhµ níc.
b) VÒ giÊy phÐp l¸i xe.
Trong mäi trêng hîp, ngêi ®ua xe tr¸i phÐp nÕu ®∙ ® îc cÊp giÊy phÐp l¸i xe th× ®Òu bÞ tíc quyÒn sö dông giÊy phÐp l¸i xe.
4 Mét sè vÊn ®Ò vÒ b¾t, t¹m gi÷, t¹m giam ngêi ®ua xe tr¸i phÐp vµ thu gi÷ xe ®ua tr¸i phÐp.
Trong mäi trêng hîp ngêi ®ang thùc hiÖn hµnh vi ®ua xe tr¸i phÐp ph¶i bÞ b¾t theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 64 cña Bé luËt tè tông h×nh sù vÒ trêng hîp b¾t ngêi ph¹m téi qu¶ tang. ViÖc b¾t, t¹m gi÷, t¹m giam ngêi ®ua xe tr¸i phÐp vµ thu gi÷ xe ®ua tr¸i phÐp ph¶i tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
II Tr¸ch n hi Ö m c ñ a c¸c c ¬ q u a n c « n g a n, vi Ö n ki Ó m s¸t n h © n d © n, toµ ¸n n h © n d © n
§Ó gãp phÇn vµo viÖc ®Êu tranh chèng t×nh tr¹ng ®ua xe tr¸i phÐp, c¸c c¬ quan C«ng an, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n, Toµ ¸n nh©n d©n ph¶i kiªn quyÕt trong viÖc xö lý lo¹i vi ph¹m ph¸p luËt nµy. C¨n cø vµo t×nh h×nh cô thÓ mµ x¸c ®Þnh mét sè vô ® a vµo diÖn vô ¸n träng ®iÓm vµ thùc hiÖn theo Th«ng t liªn ngµnh sè 01/TTLN ngµy 15/10/1994 cña Bé Néi vô, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao "Híng dÉn viÖc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n träng ®iÓm".
III Hi Ö u lùc thi h µ n h
1 Th«ng t nµy cã hiÖu lùc kÓ tõ ngµy ban hµnh.
2 §èi víi c¸c hµnh vi ®ua xe tr¸i phÐp ®∙ thùc hiÖn tríc ngµy ban hµnh Th«ng t nµy, nhng viÖc ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö cha kÕt thóc tríc ngµy ban hµnh Th«ng t hoÆc sau ngµy ban hµnh Th«ng t míi ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö, th× ¸p dông Th«ng t nµy khi ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö.
3 §èi víi c¸c vô ¸n ®∙ ® îc xÐt xö s¬ thÈm, phóc thÈm tríc ngµy ban hµnh Th«ng t nµy, nÕu ®∙ cã kh¸ng nghÞ theo híng t¨ng nÆng, th× viÖc xÐt xö phóc thÈm, gi¸m ®èc thÈm ® îc thùc hiÖn theo híng dÉn t¹i Th«ng t nµy.
4 §èi víi c¸c b¶n ¸n ®∙ cã hiÖu lùc ph¸p luËt tríc nµy ban hµnh Th«ng t nµy vµ vô ¸n ®∙ ® îc xÐt xö theo ®óng híng dÉn tríc ®©y, th× kh«ng ¸p dông c¸c híng dÉn t¹i Th«ng t nµy ®Ó kh¸ng nghÞ theo thñ tôc gi¸m ®èc thÈm.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn Th«ng t nµy, nÕu thÊy cã víng m ¾c, c¸c c¬ quan ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö b¸o c¸o ngay cho Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, Bé Néi vô ®Ó cã híng dÉn kÞp thêi.