Tiểu luận: Khái quát về những đặc điểm chung của thị trường OTC cùng với một vài nét về thị trường OTC ở Việt Nam hiện nay

Ờ Ở Ầ L I M Đ U

ị ườ ệ ể ứ Hi n nay chúng ta có th nói th tr ể ng ch ng khoán là phong vũ bi u

ị ườ ủ ộ ứ ủ ề c a n n kinh t ế ỗ ướ m i n c. Tình hình sôi đ ng c a th tr ng ch ng khoán

ở ệ ệ ượ ả ờ ự Vi t Nam, th i gian qua đã ph n ánh hi n t ng kinh t ế ố t t lành. S phát

ể ủ ộ ổ ọ ị ỉ tri n c a TTCK m t cách n đ nh là tác nhân quan tr ng không ch cho s ự

ị ườ ố ớ ả ề ế ể ủ phát tri n c a th tr ng tài chính nói riêng mà đ i v i c n n kinh t nói

ị ườ ủ ứ ế ớ ự chung. Cùng v i s đi lên c a th tr ng ch ng khoán niêm y t, th tr ị ườ ng

ể ấ ế ậ ổ ị giao d ch c phi u phi t p trung OTC cũng phát tri n r t nhanh. Ở bài

ế ữ ủ ề ể ặ Khái quát v nh ng đ c đi m chung c a th tr ị ườ ng vi t này tôi xin nêu “

ề ị ườ ớ ệ ộ OTC cùng v i m t vài nét v th tr ng OTC ở ệ Vi t Nam hi n nay. ”

PHÂN TÍCH

ị ườ

ủ

ệ

ể

ặ I. Khái ni m và đ c đi m c a th tr

ng OTC.

1. Khái ni m.ệ

ụ ừ ế ti ng Anh là “Over the Counter”, đ

ế ắ t t ổ ng OTC vi ị t theo c m t ế ị

ụ ậ t t

ệ

ườ ế ổ ị ị ổ ế ố ế mà Vi qu c t ng ch ng khoán, th tr

ữ ị ườ ể Th tr ứ ỉ ệ ọ ch vi c giao d ch c phi u ngoài sàn giao d ch ch ng khoán, hay còn g i là ể ệ ừ ế ắ ị ườ t OTC th hi n vi ng giao d ch c phi u phi t p trung. C m t th tr ị ể ầ ạ ệ t Nam đang trong giai đo n đ u phát tri n th tính thông l ằ ứ ị ườ ứ tr ng giao d ch c phi u d t khoát không n m ị ngoài nh ng giao d ch và tính toán đó.

ị ườ ậ ị

ứ ớ ớ

ị ườ ủ ị ng OTC đ

, các ho t đ ng giao d ch c a th tr ủ ự i và t ạ ộ ị ng OTC là không có trung tâm giao d ch t p trung, đó doanh ch ng khoán mua bán v i nhau ượ c ứ i các qu y (sàn giao d ch) c a các ngân hàng và công ty ch ng

ể ể th tr Có th hi u ướ ạ là m ng l i các nhà môi gi ầ ư ớ và v i các nhà đ u t ầ ạ ễ di n ra t khoán.

ệ ề ấ ứ ữ ậ ề

ấ ủ ự ậ ể Song hi n nay đang có nh ng quan đi m và nh n th c khác nhau v v n đ này, v y th c ch t c a nó ra sao?

ư ứ ứ ự

ể ọ ượ ị ườ ng OTC là th tr ị ư ả

ị ườ ị ề ứ ấ ch a th g i th tr ế c v ch ng khoán và th tr

ứ ị ỉ ị ườ ng ch ng khoán t do, ớ ơ c giao d ch ch a đăng ký v i c quan qu n lý Nhà ở ỉ ư ng ch ng khoán, ch a b đi u ch nh b i ị ườ ể ọ ng giao

ổ Th nh t, ở ổ b i vì các c phi u đ ướ ứ ề n ậ ề pháp lu t v giao d ch ch ng khoán. Do đó ch có th g i là th tr ế ị d ch c phi u mà thôi.

ị ả ị ườ ở ướ n

ổ ả ế ề

ế ệ ng này hi n nay ổ ạ ị ườ ổ ế ả c tính hi n nay trên th tr

ế ủ

ươ ươ ạ ầ ạ ộ ng m i: Á Châu, Quân đ i, C ph n Sài Gòn, Ngo i th ng Vi

ệ ể ệ ệ c ta không Tuy nhiên b n thân giao d ch trên th tr ế ể ỉ ch có c phi u mà có c trái phi u có quy n chuy n đ i thành c phi u. ạ Ướ ng đang có kho ng 6 lo i trái phi u d ng ứ này, đó là trái phi u c a công ty Ch ng khoán Sài Gòn (SSI), các ngân hàng ệ ổ t th Nam, Nông nghi p và Phát tri n nông thôn Vi t Nam...

ị ườ ự ị , không th g i th tr ng t

ị ườ ể ọ ng OTC là th tr ị ng OTC tuy không ch u s qu n lý Nhà n

ị ườ ả ự ề ứ ế ườ ứ ứ ậ Th hai là phi u trên th tr tr ổ do. Giao d ch c ề ị ướ c v th ư ng ch ng khoán và pháp lu t chuyên ngành v ch ng khoán, nh ng

ề ề ỉ

ị ự ướ ự ậ

ặ ệ ệ ả ị

ị ề ổ ầ ầ ổ ị ị

ề ệ

ể ổ ề ế

ế

ấ ủ ệ ấ ả ị ự ch u s qu n lý Nhà n c v chuyên ngành kinh doanh, đi u ch nh pháp ậ ề lu t v giao d ch dân s và hình s , pháp lu t chuyên ngành kinh doanh, ề ộ ồ ậ Lu t Doanh nghi p, đ c bi t là các quy đ nh v h i đ ng qu n tr và ban ế ề ổ ể ki m soát công ty c ph n, quy đ nh v c ph n; các quy đ nh v c phi u, ữ ị ố v n đi u l , ki m toán và các quy đ nh khác có liên quan. Do đó nh ng ậ ị ườ i mua bán c phi u OTC đ u bám theo các quy đ nh pháp lu t nói trên ng ừ ơ ộ ầ ư ị ể ự sao cho phòng ng a đ th c hi n các giao d ch và tìm ki m c h i đ u t ứ ớ i m c th p nh t r i ro. t

ộ ố ặ

ị ườ

ủ

ể

2.M t s đ c đi m c a th tr

ng OTC.

ệ ố ệ ng OTC trên th gi

i hi n nay ch y u đ ỹ ế ớ ủ ủ ế ữ ượ ặ ể

ụ ể

ủ ị ườ ặ ủ ướ ị ườ ự H th ng th tr c xây d ng ị ườ ng Nasdaq c a M và mang nh ng đ c đi m riêng theo mô hình th tr ộ ệ ề c. Tuy nhiên có th khái ph thu c vào đi u ki n và đ c thù c a m i n ư ể ộ ố ặ quát m t s đ c đi m chung c a th tr c nh sau. ỗ ướ ng OTC các n

ị ườ ng: là th tr

ể ị ườ

ể ề i

ươ ượ i bán và ng

ữ ị

ậ ư ố ớ ng s ạ ấ ứ ơ i b t c n i nào có th ư ở ị ườ ế th tr i mua. N u nh ng s ậ ể ộ ị ạ ế ượ ị ng phi t p trung, không có đ a ở ể ở ấ i m t đ a đi m t p trung đ u ở ấ ỳ b t k c ti n hành

ườ ị ườ ứ ổ ứ 2.1. Hình th c t ch c th tr ữ ậ ị đi m giao d ch t p trung gi a bên mua và bên bán nh đ i v i th tr ồ ạ ở ị ườ ị ng này t n t giao d ch, th tr ườ ng giá gi a ng ng l th ề ọ ị ượ giao d ch, m i giao d ch đ u đ ở ị ườ ị ạ ở th tr i s giao d ch, thì giá t ườ ủ ậ ợ ể ị i nào c a ng đ a đi m thu n l ị nhi u đ a đi m, t ườ ễ c di n ra t ị ng OTC giao d ch đ i bán. i mua và ng

ị ườ ẽ ử ụ ặ ỹ ng đ

ượ ượ ổ ứ c t ệ ợ ệ ử ệ ộ di n r ng, ti n l ậ ị ườ ng này vì v y mà còn đ c g i là “th tr ng. Th tr

ậ ch c ch t ch , s d ng k thu t cao thông qua ị ệ i cho vi c giao d ch, thông tin và ị ườ ọ ng ị ớ ạ ả ạ ị ườ ủ ị

2.2. Là th tr m ng máy tính đi n t ị ườ qu n lý th tr m ng” hay “th tr

ng báo giá giao d ch c a các nhà môi gi i giao d ch”.

ị ỏ ậ ữ ở

ệ ữ ứ ơ ế ế ấ ự

ng l

ớ ộ ứ ượ ạ ộ

ng riêng nên th ể ờ i m t th i đi m có nhi u m c giá đ ấ ụ ề ậ ừ ượ ỉ ứ ạ ộ ị

ườ ờ ế ậ ạ ơ

ứ ớ ơ ế ấ ượ ệ ề

ớ ượ ươ ậ 2.3. C ch xác l p giá là th ng gi a bên mua và bên bán, khác v i ng l ệ ư ị ườ ậ ơ ng s giao d ch. Vi c th a thu n giá c ch đ u giá t p trung nh th tr ớ ượ c th c hi n gi a các nhà kinh doanh ch ng khoán v i khách hàng và đ ượ ữ ứ c hình thành qua gi a các nhà kinh doanh ch ng khoán v i nhau. Giá đ ứ ườ ươ ng ph thu c vào t ng nhà kinh doanh ch ng th ị ớ c hình thành, khác v i th khoán và t ộ ở i m t tr ng s giao d ch do đ u giá t p trung nên ch có m t m c giá t ệ ử ể th i đi m. Tuy nhiên, c ch báo giá t p trung qua m ng máy tính đi n t ữ ơ ế ạ và có c ch c nh tranh công khai gi a các nhà kinh doanh ch ng khoán nên giá đ c hình thành không chênh l ch nhi u so v i c ch đ u giá.

ị ứ

ỏ

ứ ủ ế ớ ư ư ẩ ủ

t, tóm l ị ủ

ứ ị ứ ng t p trung. Tiêu chí đ ch ng khoán đ c giao d ch trên th tr

ỉ ầ ả

ể ộ ố ị ườ ấ ượ

ừ ứ ổ ế ợ ừ ủ ị ườ 2.4. Ch ng khoán giao d ch trên th tr ng ch y u là c a các công ty v a ệ ề ậ và nh , công ty công ngh cao và công ty m i thành l p nh ng có ti m ế ạ ể ố i là ch ng khoán ch a đ tiêu chu n niêm y t năng phát tri n t ị ớ ơ ị ườ trên th tr ng giao d ch, có r i ro cao h n so v i ch ng khoán trên th ị ườ ượ ậ ể ườ tr ng ả ả ả ố ả ườ i thi u và đ m b o công ng ch c n đ m b o tính thanh kho n t này th ố ớ ạ ộ ả ng OTC ty ho t đ ng nghiêm túc, không l a đ o. Đ i v i m t s th tr ủ ườ ế ớ i ta còn giao d ch ch ng khoán c a công ty ch t l i ng th gi ng cao, ườ ữ ư nh ng nh ng tr ị ng h p này ít ph bi n.

ạ ậ ệ ố ị ườ

ng này ngoài các nhà môi gi

ở ị ườ ạ ậ ng s giao d ch còn có các nhà t o l p th tr

ị ườ ớ ự i, t ị ườ ệ

ả ứ ng thông qua vi c th ọ ị ườ ấ ị ng đ ng ch ng khoán nh t đ nh mà h làm t o l p th tr

ệ

ể ạ ậ

ủ ị ườ ư ự ủ ấ ặ ộ ứ ọ ứ ng : h th ng các công ty ch ng ư ố ớ doanh nh đ i v i ụ ệ ng có nhi m v liên ắ ườ ng xuyên n m ể ạ ậ ộ ng chênh l ch mua bán. Đây là m t ị ườ ng ờ i ưở ng OTC. Các nhà t o l p th tr ế ng này, h mua bán ch ng khoán ki m l

ệ ố 2.5. H th ng các nhà t o l p th tr ị ườ khoán tham gia th tr ị th tr ụ ạ t c t o tính thanh kho n cho th tr ữ ộ ố ượ m t s l gi ớ ẵ s n sàng mua bán v i khách hàng và h ị ườ ặ đ c đi m r t đ c tr ng c a th tr ượ c coi là đ ng l c c a th tr đ ự ị ủ ch u r i ro. và t

ả ườ ượ ng đ ng OTC th ấ c qu n lý theo 2 c p,

ị ườ ướ

qu n. ơ ị ườ ứ ả ị ườ ấ ự ả c do c quan qu n lý th tr

ơ ở ậ ự ế ả

ậ

ấ ự ứ ệ ộ ị

ậ ố ỹ

ả ả ị ứ ặ ả ậ ở ồ ả 2.6. Qu n lý th tr ng: Th tr ả ấ c và c p t c p qu n lý nhà n ướ ả ấ ng ch ng khoán nói C p qu n lý nhà n ứ ứ ư ủ chung nh : y ban ch ng khoán tr c ti p qu n lý trên c s lu t ch ng khoán và các lu t liên quan. ủ ế C p t qu n ch y u có 2 hình th c, do hi p h i các nhà giao d ch ư ở M , Nasdaq, Nh t, Hàn Qu c, Thái Lan, …) ch ng khoán qu n lý (nh ờ ho c do s giao d ch đ ng th i qu n lý (Anh, jnet Nh t, Pháp, Canada, …)

ị ườ ể ườ

ườ ữ ơ ươ ế ng có c ch thanh toán ứ ng th c thanh

ng OTC th ườ ư ị ườ ươ ừ ố ậ ộ ố ặ 2.7. M t s đ c đi m khác. Th tr ạ ạ linh ho t đa d ng gi a ng toán bù tr đa ph i mua và ng ấ ng th ng nh t nh th tr ớ i bán v i ph ng t p trung.

ị ườ

ữ

ứ

ị

II. Nh ng cách th c giao d ch trên th tr

ng OTC.

ệ ạ ệ ị ườ ủ ộ Hi n nay t t Nam ch a có m t th tr

ễ ị

ệ ậ ầ

ẫ ấ ứ ị ư i Vi ng OTC đúng nghĩa và đ tiêu ị ế ớ ả ư ẩ chu n nh trên th gi i c , tuy nhiên các giao d ch di n ra trên th ườ ơ ộ ng “OTC Vi tr t Nam” v n r t sôi đ ng, th m chí có ph n nóng h n ớ ề nhi u so v i sàn giao d ch ch ng khoán.

ả ầ ư

ứ

ư ế ế ệ ị ữ ắ nào cũng n m rõ nh ng cách th c giao d ch ể ng OTC hi n nay. Sau đây là các cách th c giao d ch chuy n ừ ướ ị ườ c ị ườ ệ ổ ng c phi u ch a niêm y t trên th tr ứ ị t Nam t ng OTC Vi tr

ư Nh ng không ph i nhà đ u t trên th tr ượ nh ế đ n nay.

ử ụ

ụ

ớ ủ

ứ

ị 1. S d ng d ch v môi gi

i c a các công ty ch ng khoán

ố ớ ệ ụ ứ

ệ ự ứ

ượ ệ ỹ

ứ ệ ệ

i chuyên nghi p, đ ứ ỏ ợ

ậ ể ề ở ữ ủ ệ ự

ứ ừ ủ ệ ụ ư ị

ộ i là m t trong b n nghi p v kinh doanh mà công ty ch ng khoán Môi gi ộ ậ ượ c pháp lu t cho phép th c hi n. Các công ty ch ng khoán này có m t đ ạ ỉ ớ ộ c đào t o k càng và có ch ng ch đ i ngũ môi gi ậ Ủ ọ ự ướ ấ ề c c p. H th c hi n vi c nh n hành ngh do y ban Ch ng khoán Nhà n ặ ầ ồ ầ ư ệ l nh c a nhà đ u t , th a thu n đ tìm ngu n cung ho c c u phù h p và ể th c hi n vi c chuy n quy n s h u ch ng khoán cho khách hàng (thông ứ ị qua d ch v l u ký và thanh toán bù tr c a trung tâm giao d ch ch ng khoán).

ị ứ

ẽ ệ ứ ặ ề ợ ủ ầ ư ượ đ

ổ ậ ả ố ớ ủ i c a nhà đ u t ầ

ế

ệ ệ ư ữ ạ

ự ậ

ế ự ự ứ ề ồ ờ

ữ ố ổ ư ơ ộ ứ

ầ ư ớ

ứ ầ ậ ề ả

ề ổ ớ

ầ ố ượ i khá l n và s l ủ ề ế ữ ổ ụ ị i c a công ty ch ng khoán là hình th c giao d ch Thông qua d ch v môi gi c pháp lu t b o v ch t ch . Tuy an toàn và quy n l ở ề ố ượ ng công ty c ph n thì nhi u nh ng s công ty đăng ký tr nhiên do s l ạ ề ạ ạ thành công ty đ i chúng thì còn h n ch do nh ng công ty này lo ng i v ủ ị ụ ủ vi c th c hi n nh ng nghĩa v c a công ty đ i chúng theo quy đ nh c a ớ ủ ể i c a công ty pháp lu t nên s c phi u có th mua bán thông qua môi gi ề ầ ư ít ti n ch ng khoán ch a th c s phong phú. Đ ng th i, nhi u nhà đ u t ộ ố ự ệ đã không còn c h i len chân vào các sàn ch ng khoán sau s ki n m t s ấ ặ "nghèo". M c dù công ty ch ng khoán l n không ch p nh n các nhà đ u t ạ ủ ấ ậ v y, nhu c u v c ph n c a r t nhi u công ty không ph i công ty đ i ữ ng nh ng công ty này thì vô cùng nhi u nên đã chúng l ị ườ ẫ ớ ự ng xám” mua bán nh ng c phi u này. d n t ạ i s hình thành c a “th tr

ữ

ờ

ặ

ạ

i chào bán ho c mua trên m ng và ng

ườ i

2. Qua nh ng l quen.

ộ ặ ệ t đ

ướ ầ ư ẻ ệ ượ ư ủ

ữ ề ứ tr , công ch c nhà n ề ứ ệ ử ề ộ ố ờ

ặ ư ủ ứ

ứ ư ặ

ườ ữ ư ệ ậ ố

ự ể ả ợ ọ

ể ư ư ủ ệ ế ổ ở ổ ế ứ c a chu ng b i Hình th c này khá ph bi n hi n nay và đ c bi ấ c, nhân viên c a các công ty. R t nh ng nhà đ u t nhi u trang web chuyên v ch ng khoán và m t s t đ u đăng báo đi n t tin rao v t, mua bán ch ng khoán OTC nh các trang c a chính các công ty ề ch ng khoán, nh : ANS, ABCS, BVSC,... ho c các trang chuyên v giao ị i đăng d ch OTC; nh : SanOTC.com, OTC24h… Website cho phép ng ệ nh p đ a ra các l nh mua và bán, sau đó th ng kê đ đ a ra nh ng l nh phù h p đ khách hàng l a ch n. Trên các website có đ a ra b ng mã OTC ế ủ c a các công ty và m nh giá c phi u, trái phi u c a công ty đó và có

ổ ố ữ ủ

ư ế ề ứ ầ ư c khi đ a ra quy t đ nh đ u t

ể ứ ị ườ

ế ượ ơ ả ể ướ ỗ ợ ng ch ng khoán thông qua các phân tích th tr ổ

ề ế ầ

ế ụ ầ ỉ

ấ

ứ ặ

ị ườ ố ễ ự ế ươ do vi c tham gia vào nh ng trang web này t

ự ể ơ ị

ườ ề ề ệ

ấ ả ạ ứ ề ể

ợ ữ nh ng th ng kê v m c giá c a nh ng c phi u đó đ khách hàng có thêm ế ị các thông tin tr và h tr khách hàng tìm ề ị ườ hi u v th tr ng OTC. Và ọ c chào mua, chào bán quan tr ng h n c là danh sách các c phi u OTC đ ạ ầ ấ ạ t i h u h t các “sàn” m ng đ u dài g p vài l n danh m c g n 200 doanh ệ nghi p niêm y t trên sàn. Giá trên các trang web này ch là giá mang tính ầ ả ả ch t tham kh o thông qua giá tr n, giá sàn và giá trung bình, không ph i là ượ ị ự ủ c rao bán ho c mua trên th tr giá tr th c c a ch ng khoán đ ng OTC. ữ ệ Th c t ng đ i d dàng, và ượ ủ ộ c ki m tra, không n i nào ch u trách đ xác th c c a tin rao không đ ữ ữ i đăng nh ng tin rao nhi m v nh ng thông báo đó nên r t nhi u ng ặ ầ ự ậ không đúng s th t, gây ra s c ép gi t o v cung ho c c u đ làm giá theo ướ i cho mình. h ng có l

ồ ứ ủ ế

ị ở ạ

ễ ườ ượ ư ớ ệ ả ườ c l u ký thì ng ấ ơ i mua hay ng

ể ễ i bán th ả

ườ ứ ụ ở ườ ộ ủ i mua và ng

ể ế ế ề ộ

ầ ề ườ ế ầ

ườ ế

ể ế

i bán ch vi c trao cho ng ầ ệ ơ ơ ứ ườ ơ ượ ầ ớ ế ể ị

ỉ Hình th c giao d ch đây ch y u là trao tay. Sau khi đã kh p l nh đ ng ý mua bán trên m ng, thì quá trình sau đó di n ra r t đ n gi n và d dàng. ườ ế ng N u là ch ng khoán đã đ ậ ẽ ế ổ ở ữ s đ n tr s chính c a công ty đ đăng kí chuy n đ i s h u. Tho thu n ủ i bán đ n m t chi nhánh c a công ty phát hành xong ng ượ ẫ ứ ể ng, sau đó n p phí ch ng khoán và đi n vào m u phi u (form) chuy n nh ấ ể ườ ả ượ ể chuy n nh i mua có th có gi y ng (kho ng 0.03%) là 2 tu n sau ng ứ ợ ổ ở ữ ậ ứ ấ ng h p n u ch ng khoán ch ng nh n s h u c ph n. R t nhi u tr ứ ộ ỉ ệ ấ ườ ườ ượ ư i mua m t gi y ch ng không đ c l u ký, ng ặ ề ạ ậ ở ữ nh n s h u. Sau vài cú đi n tho i là bên mua c m ti n đ n g p ng i bán ạ t cho nhau i nhà, quán cà phê, c quan...), ki m tra s s ch ng khoán, vi (t ề ờ ng quy n cho ng cam k t chuy n nh t i mua. Ph n l n các giao d ch ế ỉ ễ ch di n ra trong vòng 30 phút, n u quen nhau ch 10 phút.

ề ự

ữ

3. Qua nh ng broker hành ngh t

do.

ỉ ứ ứ

ư c c p, nh ng đ tr ụ ễ ỉ

ứ ệ ầ ờ

ọ ồ ả

ệ ệ ệ

ề ạ ề ệ ấ

ớ

ữ ế ỹ ạ ứ ượ ứ c đào t o k càng và có Broker trên trung tâm ch ng khoán chính th c đ ể ở ề Ủ ướ ấ ch ng ch hành ngh do y ban Ch ng khoán Nhà n ị ườ ng OTC thì khá d dàng. Ch sau vài v mua bán thành broker trên th tr ế ườ i đã g i đi n đ n nh xem có nhu c u mua/bán thì ch ng khoán là có ng ạ ộ ườ i ta. Các broker đang ho t đ ng mách b o và cùng chia hoa h ng thì ng ắ ả ư ữ hi n nay đ u là nh ng tay nghi p d có ngh nghi p khác nhau. S c s o ữ ổ ứ ch c tài chính. và nhanh nh y nh t là nh ng nhân viên làm vi c trong các t ườ ạ ữ ề ấ i là nh ng ng Tuy nhiên cũng có r t nhi u nhà môi gi i th o kinh doanh ế ứ ề ự .... trong nh ng lĩnh v c khác nhau, có ki n th c v kinh t

ấ ẵ

ổ ơ ồ ắ

ầ ư ổ i môi gi

ể ầ ượ

ườ ỏ ố ườ ậ ợ ổ

ượ t đích danh ng c ng

ế ỉ ề ườ ầ ớ ố ữ ể ườ , nh ng ng Đ có ngu n hàng s n sàng cung c p cho nhà đ u t i môi ủ ụ ầ ữ ủ ớ ế i đi kh p n i “săn” c phi u c a nh ng công ty c ph n và th t c là gi ồ ợ ớ ằ ượ ấ ườ i b ng h p đ ng i bán làm gi y chuy n nh ng cho ng ng ẽ ườ ư ể i mua là b tr ng, công ty phát hành s ng nh ng ph n ng chuy n nh ậ ồ ớ ủ ấ ể i mua là c đông m i c a xác nh n vào h p đ ng này đ ch p nh n ng ườ ư ặ ườ công ty (m c dù ch a bi i ầ ư i ch đi n tên nhà đ u t i môi gi mua, ng i mua). Sau khi tìm đ vào ph n còn tr ng.

ườ

ự i môi gi ủ

ệ ữ ị ườ ớ ổ i c phi u trên th tr ớ ự ữ i t ườ

ệ ạ

ớ ế

ườ ườ ế ườ ầ i môi gi ề ừ ế i môi gi

ớ

ườ ế ấ ng h p g p đ

ườ ạ ư ấ ầ ớ i môi gi

ườ ặ ượ c lô c phi u mà ng ư ớ ẵ ườ ế ưở Thông th ng ng ng OTC h ng chênh ạ ộ ệ ườ l ch giá. Ho t đ ng c a nh ng ng i môi gi do này cũng d a trên ườ ớ ắ nguyên t c kh p l nh gi a ng i mua và ng i bán. Tuy nhiên trong ớ ờ ế ợ tr ng h p, các l nh mua không mua h t so v i nhu c u bán, thì t m th i ớ ự ố ổ ườ ổ ế i d đoán giá c i mua s c phi u đó n u ng ng i môi gi ế ố ướ ự ổ ng xu ng thì phi u đang lên. Còn khi d báo giá c phi u có chi u h ủ ệ ổ ệ ớ ả ớ i ph i kh p đ l nh mua và l nh bán t ng lô c phi u. Nhìn ng ắ ủ i là mua cao, bán cao, mua th p bán i môi gi chung nguyên t c c a ng ề ổ ợ th p. Trong tr i bán đang c n ti n, ượ ệ ườ ấ bán g p, giá h , nh ng ch a kh p đ i cũng c l nh mua, thì ng ớ ặ mua vào và khi g p khách s n sàng mua v i giá cao thì bán ra.

ố ư ấ ỳ ị ườ

ớ ế ể ng nào, th tr ọ i. Ho t đ ng c a h thúc đ y th tr

ộ ạ ộ ơ ị ườ ẩ ọ

ứ ứ ủ

ự ế ờ ấ ị ườ

ạ ắ ề ờ

ượ ầ ớ ề ệ ế ự ượ ứ

ế ố ể tìm đ n nhau qua m ng thì nhà đ u t

ể ng OTC không th thi u các Cũng gi ng nh b t k th tr ị ườ ủ ng OTC phát tri n, các nhà môi gi ầ ế ị giao d ch sôi đ ng h n. N u không có h , nhu c u mua/bán ch ng khoán ả ặ ễ không d dàng g p nhau và do đó tính thanh kho n c a các ch ng khoán ẻ ế ị ạ i bán th i gian qua ít khi k mua, ng cũng b h n ch nh t đ nh. Th c t ị ộ ớ ị c v i nhau qua thông tin trên m ng. Các cu c giao d ch thành giao d ch đ ắ ượ công ph n l n là nh broker do các broker n m b t đ c nhi u thông tin, ệ ề t nhi u khách hàng cũng nh có nhi u m i quan h nên đã giúp quá trình bi ễ ủ ụ ng ch ng khoán khá d th c hi n làm các th t c thanh toán, chuy n nh ấ ả ầ ư ạ ứ ự ớ dàng. So v i hình th c t ph i m t thêm phí cho broker và phí này cũng khá cao.

ị

ứ

4. Giao d ch thông qua chính công ty phát hành ch ng khoán các bên đang mua/bán.

ớ ố ị ườ

ộ ị ủ

ạ ổ ể ầ

ệ

ủ ụ ướ ch c đó môi gi ờ ch c nào thì nh chính nh ng ng

ữ ợ ứ ố ệ ọ ơ ắ ặ ễ ữ ng OTC cũng d dàng b t g p Trong s nh ng nhà môi gi i trên th tr ộ ố ả ộ ồ chính các cán b Văn phòng H i đ ng qu n tr c a m t s Ngân hàng ượ ơ ầ ổ ươ ng th ng m i c ph n, Công ty c ph n... n i làm th t c chuy n nh ứ ế ủ ổ ng là mua ch ng c phi u c a doanh nghi p đó do đang hình thành xu h ớ ứ ườ ở ổ ủ ổ khoán c a t i. i t ề H có nhi u m i hàng, phát giá khá h p lý và có trách nhi m h n trong

ợ ả ợ ệ ứ

ệ ả ứ ạ ị ườ

ấ ư ổ ợ ạ

ữ ố

ệ ệ ứ

ề ở ữ ả ự ứ ữ ậ ch ng khoán. Vì v y, đôi khi có nh ng vi c đ m b o tính h p pháp, h p l ạ ấ lo i ch ng khoán đang r t "nóng" trên th tr i không th y giao ng mà l ủ ế ị ờ d ch trên ch m ng nh c phi u c a VPBank, Habubank trong th i gian ề ợ ủ ậ i c a nhà qua. Th m chí có nh ng công ty phát hành mu n b o v quy n l ể ượ ầ ư đã đ ng ra làm trung gian mua bán và th c hi n chuy n nh đ u t ng ệ ả ụ ư t. quy n s h u cho khách hàng, ví d nh công ty ch ng khoán B o Vi

ị ộ ứ ứ

ị ở ớ ế i nh ng cái khác nhau là

ị ượ

ậ ầ ư

ể ứ ớ ự i t

ấ ệ ẽ ớ ổ ộ ẩ

ị ặ ế ủ ư ủ các nhà đ u t ư ế ứ ổ

ượ ị

ể ị ủ ộ ồ ậ ả

ứ ẽ ị ị

ơ ộ ế ứ ậ ồ

ớ ủ ứ ấ

ủ

ứ ề ế ứ ử ụ ư ậ

ườ ả ạ ể ủ ự Th c ra đây là m t hình th c bi n th c a hình th c giao d ch thông qua các ỗ ạ ủ ch , theo quy đ nh c a UBCK thì ho t môi gi ứ ộ c thu phí d ch đ ng này c a các công ty phát hành ch ng khoán không đ ẽ ề ố ụ ừ , chính vì v y, hình th c này s không t n nhi u chi v t ượ ủ ụ do. Th t c chuy n nh phí nh giao d ch thông qua các môi gi ng ữ ư ứ cũng h t s c ch t ch v i vi c xu t trình s h kh u, ch ng minh th , ch ầ ị ư ố ế ký g c... C phi u c a các công ty ch a niêm y t giao d ch OTC cũng h u ủ ụ ị ế ượ ỉ h t đ ng ch có giá tr khi làm th t c c ghi rõ các giao d ch chuy n nh ệ qua văn phòng h i đ ng qu n tr c a doanh nghi p đó. Vì v y, đây là hình ầ ư ứ ch ng khoán s không th c giao d ch có giá tr . Tuy nhiên, các nhà đ u t ỉ ề có c h i ti p c n v i các ngu n thông tin đa chi u vì hình th c này ch ế t cung c p thông tin c a công ty phát hành ch ng khoán ch không cho bi ộ ị ớ thông tin c a các công ty khác cùng v i các thông tin v bi n đ ng th ẽ ặ ầ ư ng OTC, nh v y các nhà đ u t tr khi s d ng hình th c này s g p ố ứ ph i tình tr ng thông tin không đ i x ng.

ủ

ườ

ả

ặ

ng g p ph i khi mua bán

ữ ị ườ

ạ III. Nh ng d ng r i ro th ng OTC. trên th tr

ế ư ứ ấ ố

ề ổ ị

ớ ng OTC còn l n h n c th tr ố ượ c con s ổ c tính t ng ơ ả ị ườ ng

Cho đ n nay ch a có con s chính th c và cũng r t khó có đ ư ướ ế ị chính xác v t ng tr giá c phi u đang giao d ch OTC, nh ng ị ố ổ doanh s giao d ch c phi u trên th tr ỷ ồ ớ ả ụ ứ chính th c, lên t ổ ế i c ch c ngàn t ị ườ đ ng.

ị ườ ế ị

ứ ả

ố

ổ ố ề ệ ườ ể ề ệ ớ l n, t ng giá tr c ng xuyên ph i tăng v n đi u l

ủ ầ ớ ạ ổ ở B i vì, trên th tr ng OTC các lo i c phi u đang giao d ch ph n l n là ệ ủ c a các ngân hàng, công ty ch ng khoán, công ty b o hi m, nhà máy đi n..., ữ ị ổ ữ nh ng công ty không nh ng có quy mô v n đi u l ế ả ị phi u đang giao d ch cao, mà còn th theo ế ượ chi n l c kinh doanh c a mình.

ị ườ ữ ạ ườ ầ ư i đ u t trên th tr ủ ế ng này nên chú ý đ n nh ng d ng r i

Tuy nhiên, ng ro sau đây.

ấ

ệ ạ ề

ớ

ổ

ế

ề

t h i v quy n mua c phi u m i tăng

1. Tranh ch p hay thi v n. ố

ớ ộ ườ ế ủ i ích c a ng

ữ ổ ỳ ọ ế ậ ộ

ế ế ổ i l n c a ng

ườ ở ữ ấ ế ầ

ấ ề ợ ổ i mua c phi u là M t trong nh ng k v ng l n nh t v l ộ ả ề ố quy n mua c phi u phát hành tăng v n. Đây là m t kho n thu nh p, m t ạ ổ ề ủ ả ợ ớ i s h u c phi u. Nhi u lo i c phi u giá giao kho n l ị ườ ị ầ ậ ầ d ch trên th tr ng OTC cao g p 8 l n đ n 10 l n, th m chí 12 14 l n ố ệ m nh giá g c.

ườ ế ổ ố

ế ữ ể ố ờ

ướ ng tr ổ ổ ở ữ ổ ẽ ượ c khi phát hành c phi u tăng v n, công ty ổ ế c mua thêm c phi u

ế ớ ở ữ ự ế Tuy nhiên, thông th ạ ti n hành ch t danh sách c đông. T i th i đi m đó, nh ng ai s h u c ủ ằ phi u n m trong danh sách c đông c a HĐQT s đ ị m i theo t ố ổ c n đ nh d a trên s c phi u đang s h u. ỷ ệ ượ ấ đ l

ườ ầ ư ớ ạ

ớ ờ ế ố ế

ắ ổ

ư ư

m i, ng ổ ể i chuy n nh ủ ụ ộ ổ ng, trong khi ng

ề ế ủ ế ượ ị ườ ạ ổ ng t

ể ớ ổ ữ i mua c phi u m i trong giai đo n giao V i nh ng nhà đ u t ề ế ượ ặ t, ti n đã c ch t, n u không bi th i, ho c khi danh sách c đông đã đ ặ ữ ế ượ ườ , ng, m c dù c phi u mình đã n m gi thanh toán cho ng ấ ượ ề ề ể nh ng ch a làm xong th t c chuy n nh ng, nên m t quy n mua. Quy n ườ ượ ể ườ ớ ẫ i i chuy n nh mua c phi u m i v n thu c v ng ờ ồ ể chuy n nh i th i ng đã bán c phi u c a mình đi r i theo giá th tr đi m đó.

ị ườ

ư ậ ỏ ế ầ ư ớ ổ m i c phi u trên th tr ợ ằ ấ ằ ầ ớ ng v i ng

ượ ế ớ

ổ ạ ủ ổ ế ng OTC c n chú ý luôn ượ ườ ể i ố ế i mua c phi u m i tăng v n ờ ng OTC trong th i

Nh v y, các nhà đ u t ồ ậ luôn th a thu n b ng gi y, b ng h p đ ng chuy n nh ổ ề ợ ể ng c phi u, ghi rõ ràng quy n l chuy n nh ị ườ ấ ộ ề thu c v ai. Lo i r i ro nói là ph bi n nh t trên th tr gian qua.

ấ

ệ ạ ề ổ ứ

2. Tranh ch p hay thi

t h i v c t c.

ổ ứ ủ ổ ố ượ

ắ ượ ữ ủ ở ỗ ự ổ c chia cho c đông d a trên s l ch , khi mua c phi u, ng ổ ng c ph n c ườ ượ i đ

. R i ro là ắ ượ ượ ậ ỏ ng không n m b t đ

ữ ổ ườ ổ ầ ể ế c chuy n ợ c thông tin, không th a thu n rõ ràng trong h p ế ắ c phi u đúng

ể ồ ậ ượ ổ ứ C t c c a công ty đ đông đang n m gi ắ nh ượ ồ ng. Do đó ng đ ng chuy n nh ư tên mình r i, nh ng không nh n đ ặ i mua m c dù n m gi c c t c.

ầ ư ế ổ ị

ạ L.V.B t ộ ớ

ầ ấ

ờ ế ể ị ệ

ả ư ự ế ả ủ ộ i Hà N i, trong giao d ch mua bán c phi u c a Nhà đ u t ờ ộ ộ ườ i khác là V.T.H, cán b m t ngân hàng th i Techcombank v i m t ng ổ ứ ề ợ ề ẩ ề i v quy n chia c t c đi m đ u năm 2006, đã x y ra tranh ch p quy n l ệ ả ơ ả ồ tr giá hàng trăm tri u đ ng, đang ph i nh đ n c quan qu n lý can thi p ử ậ ể ệ ơ và d ki n ph i đ a ra c quan b o v pháp lu t đ phân x .

ổ

ư

ế

ượ

phi u ch a đ

ể c chuy n

3. R i ro trong mua bán c nh

ủ ượ ng.

ế ộ ộ ị

ượ ư ắ không n m đ ớ ượ c thông tin, mua lo i c ể c chuy n ạ ổ

ổ Có c phi u theo quy đ nh n i b công ty sau 1 năm m i đ ượ ầ ư ề nh ng, nh ng nhi u nhà đ u t ế phi u đó.

ờ ạ ượ ư

ẫ ổ

ể c th t c chuy n nh ổ ứ ỏ ề ế ổ

ề ợ ề ườ ứ ữ ổ ở ữ ị ế ấ ạ ượ Và trong th i h n 1 năm ch a làm đ ế ề quy n l ề v ng ắ n m gi ủ ụ ng, thì các ộ ố i v quy n mua thêm c phi u tăng v n, chia c t c..., v n thu c ườ i đ ng tên s h u c phi u, còn ng i đã b ti n ra mua, đang ề ợ ế i. c phi u thì b chi m đo t m t quy n l

ự ế ạ ạ ầ ổ t s chính t

ng m i C ph n E, có tr ề ấ

ụ ở ề ướ ạ i ợ i này. ơ c, c quan

i Ngân hàng Th ờ i đang nh đ n s can thi p c a Ngân hàng Nhà n ướ ề ươ ẩ ờ ế ự ạ ộ Th c t Tp.HCM, th i gian qua đã x y ra khá nhi u tranh ch p quy n l ề ườ Nhi u ng ả qu n lý nhà n ệ ủ c v ho t đ ng ngân hàng.

ế ở ờ ể

ủ

ổ

4. R i ro trong mua bán c phi u

th i đi m phát hành.

ị ườ ọ ng OTC còn g i là c

i mua bán trên th tr ể

ổ ứ ưở ề ế ế ổ ổ ớ ế Lo i c phi u này trong gi ớ ứ ổ ờ ề phi u cũ và c phi u m i, t c là th i đi m phát hành, kèm theo đó là quy n ổ ượ ầ ư ợ ng, quy n mua c phi u. c: c t c, c phi u th l ạ ổ ế i mà nhà đ u t ế có đ

ở

ổ ế ứ ổ i s h u c phi u ch đ

ng các công ty căn c vào năm phát hành c phi u đ i cho c đông. Ng ớ ố ườ ở ữ ổ ổ

ớ ế ng ng v i s tháng mà c phi u đó đã phát hành. B i v y b ư i gi a c

ầ ư ầ ế ế ể ế ỉ ượ ưở ng c h ỏ ở ậ ữ ổ ư ề ợ c n h t s c chú ý chi

ế ườ B i vì, thông th ề ợ ố phân ph i quy n l ứ ươ ợ i ích t l ổ ề ti n ra mua c phi u cùng v i giá mua nh nhau, nh ng quy n l ế ứ ớ ổ phi u cũ và c phi u m i là khác nhau. Nhà đ u t ti ế t này.

ế ộ

ủ

ế

ổ 5. R i ro trong mua bán c phi u khi bi n đ ng giá.

ườ ườ ắ ằ

ể ng đ ch c ế ổ ắ ăn và "n m đ ng chuôi", ng ề i mua c phi u ph i đ t c c ti n m t t nào đó. Khi đó n u giá c

ộ ỷ ệ l ố ổ ườ ế ả ả ớ

ầ i bán luôn yêu c u ổ ả ặ ọ ế ế i mua ph i mua s c phi u v i giá đã cam k t, ặ ọ Thông th ườ ng ộ ế phi u gi m, bu c ng ị ấ ề ế n u không b m t ti n đ t c c.

ướ ườ ễ ượ ạ c l i bán có xu h

ả ườ ng đánh tháo và d dàng đánh ấ ợ ng h p nào cũng l y

Ng tháo, còn s ti n đã đ t c c không ph i lúc nào và tr ạ l i, khi giá lên, ng ố ề ặ ọ ượ c. i ngay đ

ủ

ể

ậ

ượ

ị 6. R i ro trong giao d ch nh n chuy n nh

ề ng quy n mua.

ớ ể ổ

ợ ế ượ ượ ề ộ ổ c quy n mua c

ệ ữ ố ế Trong các đ t phát hành thêm c phi u m i đ tăng v n, c đông hi n h u, ổ ổ c, hay cán b nhân viên công ty đ c đông chi n l phi u. ế

ề ườ ượ ề ặ ộ

ề ườ ổ

ề ầ ư ớ ấ c ti n ho c vì nhi u lý do ấ ng th p ấ ấ m i th y giá th p, h p

ườ ậ i do không huy đ ng đ Khi đó, nhi u ng ế ủ khác, bán quy n mua c phi u c a mình. Giá bán quy n mua th ể ơ h n giá th tr ng OTC th i đi m đó. Nhà đ u t ẫ d n th ề ị ườ ờ ấ ng ch p nh n mua.

ộ ể ế ế ổ

ề ờ ế ả ượ ổ ế c c phi u thì c ế c c phi u ổ

ủ ở ữ ẫ ứ ườ ừ ư ậ Nh ng t khi n p ti n đ mua c phi u cho đ n khi nh n đ ậ ượ ổ ả ộ là c m t kho ng th i gian khá dài, nên đ n khi nh n đ ượ ế ng. phi u v n đ ng tên ch s h u là ng ể i chuy n nh

ổ ế ế ứ ả ả

ứ

ặ ượ ữ ể ọ ễ ợ

ị ấ ề ả ạ ố ề ườ ướ ậ ớ ườ i nghiêm ủ ụ ề ấ ng không v n đ gì. i không tr ng ch tín, d dàng b đánh ử c kia đã nh n kèm v i lãi su t ti n g i

Khi đó, n u giá c phi u đ ng nguyên, gi m, hay g p ph i ng ệ ắ túc, đ ng đ n, thì công vi c làm th t c chuy n nh ườ ả ặ ng h p g p ph i ng Trong tr ứ ẹ i s ti n tr tháo và h a h n tr l ngân hàng.

ộ

ề ị ườ

ng OTC

ở ệ Vi

ệ t Nam hi n

IV. M t vài nét v th tr nay.

ế ẽ ổ ị ườ ờ ư ệ ị , c phi u trên th tr ư t Nam ch a bao gi ng OTC c a Vi

ạ ầ

ố ự ự ề ố ủ Có l h ng th nh ơ h n giai đo n cu i năm 2006, đ u năm 2007, khi mà không ít NĐT đã nghĩ ỗ ằ r ng: OTC th c s là c máy in ti n siêu t c!

ổ ạ ế ướ ượ

ứ c khi niêm y t đã đ ự ế ộ ổ

ị

ị ườ ở ẽ ả ế c NĐT lùng mua ủ ế , m t c phi u c a doanh ớ ơ i h n 10 ộ : không biên đ , ầ ậ i nhu n, b i l

ừ ế ệ ạ i đã niêm y t) sau g n 2 tháng tăng t ng OTC khi đó qu là siêu l ờ ạ ế Có giai đo n c phi u Vincom tr ớ v i m c giá tăng lên theo t ng phút. Th c t ệ nghi p ngành du l ch (hi n t ợ ầ l n! Th tr thi u thông tin, không th i h n thanh toán…

ị ườ ườ ng OTC d

ộ ề ơ ừ ờ ư ị ả ng nh b nh ạ ớ ự ả ng n ng n h n c trong th i gian v a qua, song hành v i s m đ m

Tuy nhiên, cu c vui chóng tàn. NĐT trên th tr ả ặ ưở h ế ị ườ ủ c a th tr ng niêm y t.

ạ ầ ổ ơ ng này r i vào tình tr ng g n nh

ị ườ ạ ừ ộ ố ổ ị

ế ế ự ỗ ợ ừ ả ế Trong vòng 6 tháng, c phi u trên th tr không có giao d ch, ngo i tr ấ ộ b t đ ng s n. Nguyên nhân chính là do thi u s h tr ư m t s c phi u ngành ngân hàng, tài chính, phía thông tin t

ệ ợ

ế ừ ấ ạ

ả ơ ấ ở ớ ề ế ộ i th , nay doanh nghi p. Và không biên đ , không giá tham chi u t ng là l ỗ ừ đã tr thành n i ám nh khi NĐT v a mua xong đã th y “thiên h ” chào ấ bán v i giá th p h n r t nhi u.

ợ ế ế ủ ị ườ ể ệ ạ L i th c a th tr i

ư ầ ư ệ

ỉ

ơ ề ứ ầ ị ườ ổ ề ệ ế

ệ ng OTC chính là vi c có th mua bán Đ n hi n t trao tay ngay trong ngày (ch a c n sang tên), nh ng vi c này có phát huy tác ờ ả ụ ng “có ai mua đâu mà bán”? Ch trong kho ng th i d ng không khi th tr ệ ạ ắ gian ng n, giá nhi u c phi u đã r i v m c g n m nh giá, gây thi t h i ấ ớ r t l n cho NĐT.

ấ i l

ọ ệ ướ ề ả c h t, thay vì ph i ch đ i c

ừ ả ặ ư ế

ớ ấ ờ

ắ ườ ạ ả i c m th y may m n ờ ợ ả ế ấ c 1% ho c 2% nh trên sàn niêm y t, v a m t phí giao ị ỉ ng OTC ch ề ừ ị ườ ạ i m t th i gian ch thanh toán thì giao d ch trên th tr ỏ ệ ể ậ ấ ộ ầ Tuy nhiên, trong m t tu n v a qua, không ít ng ẻ vì m i chuy n có v đang đ o chi u. Tr ượ ngày giá m i lên đ ờ ị d ch l ầ c n th a thu n và giá có th chênh l ch r t nhi u.

ữ ứ

ể ồ c 1.000, 2000 đ ng ph i c n t

ấ ệ ế ừ 50.000 100.000 i ít nh t 2 phiên giao ớ i 3.000

ồ ớ Tính bình quân, v i nh ng mã ch ng khoán có giá t ả ầ ớ ượ ồ đ ng/CP, đ tăng đ ể ế ớ ổ ư ị d ch. Nh ng v i c phi u OTC, NĐT có th ki m chênh l ch t ỉ ằ 4.000 đ ng/CP ch b ng tài đàm phán.

ị ườ ạ ng OTC lúc này chính là có m ng l

ề ế

ế ầ ư ủ ờ ợ ộ

ộ ợ ợ ơ ộ ế ẫ ớ

ng phòng đ u t ỉ h p d n, vì c h i ki m l ế ắ ạ ướ ế i Bí quy t thành công trên th tr ấ ệ ố t và nhi u thông tin, trong khi bí quy t trên sàn niêm y t m y quan h t ưở ế c a m t CTCK thì t ch đ i! Theo tr ngày qua là... bi ắ ầ ề ộ ợ ả khi TTCK đã tr i qua m t đ t đi u ch nh kéo dài và b t đ u m t đ t tăng ể ự ự ậ ầ ư ấ m i thì OTC th c s là đi m đ u t i nhu n ớ ề ơ trong ng n h n cao h n nhi u so v i các mã niêm y t.

ươ ế ổ ứ Hi n t

ng lai ư

ượ ố ự ề ố ở ệ ạ ế ư ượ c công b , nh ng t u trung, 2 v n đ nêu ạ ả i, Quy ch T ch c và qu n lý GDCK công ty đ i ộ c UBCK trình lên B Tài chính. Quy t đ nh ể ấ ế ị trên có th

ề ộ ộ Và t chúng ch a niêm y t đã đ ư cu i cùng ch a đ ổ ị b thay đ i, đó là biên đ dao đ ng giá và quy n mua bán trong ngày.

ượ ừ ừ

ộ ạ ổ ộ ự ế ế ờ ớ

ủ ế ề ạ ổ

ộ ế ố ổ ể ẽ ự ể ế ị

c v a mua, v a bán Theo đó, biên đ d ki n là +/ 20% và NĐT không đ cùng m t lo i c phi u trong m t phiên (v i th i gian thanh toán là T+3). ộ Đi u này có th s làm h n ch t c đ quay vòng c a các c phi u OTC ế do, n u các c phi u này chuy n vào sàn đăng ký giao đang giao d ch t ị d ch.

ề

ầ ư ộ ằ ạ ổ Theo ghi nh n t cho phép nhà đ u t ậ ừ ị ườ th tr ầ ư ượ đ ộ cho r ng, B Tài chính nên ng, nhi u nhà đ u t ế c cùng mua bán m t lo i c phi u trong phiên.

c h t, đây ch là th tr ị ng đăng ký giao d ch và NĐT có th t ể ự ỏ th a

ị ườ ợ ướ ậ ế ớ ế ồ ỉ Tr ể thu n v i nhau đ đi đ n h p đ ng.

ộ ụ ư ầ

ạ ộ ị ị

ể ẽ ổ ặ ấ ả ả

ị ườ ộ ự ế , áp d ng biên đ +/20% thì cũng g n nh là không có biên đ , Th c t ế ư nh ng quy đ nh không cho giao d ch mua bán cùng m t lo i c phi u ư trong phiên có th s làm gi m tính thanh kho n, và làm m t đi đ c tr ng ủ ố v n có c a th tr ng này.

ữ ư

ứ ẩ ề ộ ị

ươ ư ả ạ ứ ủ ả ị

ể ầ ớ ị V i nh ng gì mà Trung tâm L u ký Ch ng khoán và Trung tâm Giao d ch ứ ng án Ch ng khoán Hà N i (HASTC) đang chu n b , nhi u kh năng Ph ổ ứ ch c và qu n lý giao d ch ch ng khoán c a công ty đ i chúng ch a niêm t ế ẽ ắ ầ ượ y t s b t đ u đ c tri n khai vào đ u năm 2008.

ề ọ ượ ợ ặ ặ ạ quan tâm là h đ c l ế ữ i ho c g p nh ng h n ch gì

ầ ư Đi u mà nhà đ u t ổ khi theo “khuôn kh ” này?

ớ ự ệ ổ ậ ừ ố ộ

ế ố ế c h t, v i s ki n n i b t v a qua, Qu c h i thông qua Lu t thu thu ượ ng ậ ể chuy n nh

ướ ế ậ ứ ớ ầ ư ẽ ượ ị Tr ậ ừ ứ nh p cá nhân, trong đó m c thu đ i v i thu nh p t ạ s lo ng i. ch ng khoán đ c xác đ nh là 20%, nhà đ u t

ị ườ ượ ng OTC đ

ợ ư ệ ị ị ậ ủ i nhu n c a nhà b ki m soát thay vì “th n i” và khó xác đ nh nh hi n nay. Đây là

ả c qu n lý, các giao d ch và l ả ổ ộ ầ ợ ể ế ấ ậ ấ Đó là khi th tr ầ ư ị ể đ u t ọ ị ạ ớ lo ng i l n nh t, h b “m t” m t ph n l i nhu n đ đóng thu .

ứ ị ườ ừ ướ ế ạ

ộ ị

c đ n nay có m t môi tr ọ ọ ể . H có th giao d ch t ể ườ ạ ấ ứ ề tr ầ ư ậ ặ

ổ ấ ậ ỏ ng linh ho t cao, Th hai, th tr ng OTC t ậ ợ ạ i b t c đâu, theo giá i cho nhà đ u t t o thu n l ể ờ ằ ằ nào, th i đi m nào; th m chí h có th thanh toán b ng ti n m t, b ng ả ạ ệ ngo i t và c vàng hay đ i đ t… theo th a thu n.

ả ừ ị ờ và t

c xác đ nh t ở ả ệ ờ ượ ị ph i m tài kho n t ừ 13 – 15 ứ i các công ty ch ng

ủ ộ 10 – 12 gi Khi đi vào qu n lý, giao d ch đó đ ả ạ ầ ư gi các ngày làm vi c, nhà đ u t ế khoán và tuân th biên đ +/20% theo giá tham chi u…

ư ổ ạ ị ườ ệ

ng OTC vào qu n lý nh Ph ư ừ ạ ạ ả i mang l ư ươ i nh ng thu n l

ư i, vi c đ a th tr Nh ng đ i l ệ ộ B Tài chính phê duy t ngày 8/11 v a qua l ớ l n. ng án mà ậ ợ i

ế ủ ố ấ ị

ự ạ ệ ượ ng s đ

ồ ạ ừ ể ủ ị ườ ng ẽ ượ ợ c c lo i tr và r i ro trong thanh toán ả ạ ẽ ượ m o s đ

ế Đó là s h n ch tính r i ro v n r t cao trong các giao d ch trên th tr OTC hi n nay. Tính pháp lý trong các h p đ ng chuy n nh ứ xác minh, ch ng khoán gi ượ ạ cũng đ c h n ch .

ề ể ầ ư ờ ấ

ừ ự

t, đi m mà nhi u nhà đ u t ư ầ ư ượ ụ ọ ả mong ch nh t là tính thanh kho n ứ ị ườ ng đã t ng ch ng minh s “sa ả ố ả ng OTC trong b i c nh s t gi m. ằ ổ ứ ch c hy v ng r ng

ế trên th tr ể ả ẽ ượ ả ệ ệ ặ Đ c bi ứ ủ c a ch ng khoán ch a niêm y t. Th tr ủ ị ườ ề ầ l y” c a nhi u nhà đ u t ươ ng án trên đ Khi ph tính thanh kho n s đ c tri n khai, các bên tham gia t c c i thi n.

ệ ủ ộ

ươ ượ ng án, ông nh n đ ẩ nhà đ u t

ộ ậ ở ọ ư

ệ ầ ạ ỏ ừ ề c khá nhi u câu h i t ữ ể ch c, vi c tìm ki m các nhu c u mua s c t

ị ể Theo câu chuy n c a m t lãnh đ o sàn Hà N i khi tham gia chu n b tri n ầ ư ề ờ khai ph v th i ứ ể hàng mà ch a th bán ra vì tính thanh đi m chính th c, b i h đang gi ẽ ượ ổ ứ ọ ả kho n kém; h mong khi đ ợ ậ i thu n l ế ơ h n.

ị ả

ề ẽ ị

ả ướ ệ ạ ắ ị

s có thêm tính minh b ch và k p th i trong thông tin. Tr ế ơ ế ẽ ệ ả ổ ứ ch c và qu n lý, b n thân doanh nghi p Ngoài ra, khi đi vào giao d ch có t ầ ự ầ tham gia s có thêm đi u ki n, yêu c u nâng cao năng l c qu n tr ; nhà đ u ệ ờ ư ẽ t c m t, vi c thông tin s theo “c ch ” khuy n khích.

ắ ạ i, có th th y l

ệ ổ i ích mà vi c t ơ ề ể ấ ợ ế ứ ữ ạ i nhi u h n nh ng gì mà nhà đ u t

ứ ể ề ể ệ ệ ấ ả ả ẫ ị ả ch c và qu n lý giao d ch Cân nh c l ầ ư ư ch ng khoán ch a niêm y t mang l có ờ ư th “m t” đi. Nh ng hi n v n còn nhi u vi c ph i làm và có th ph i ch .

ẩ ệ ị ơ ả ầ ố ị

ự ị

ượ ộ ệ ố ế ậ ế ủ ự ơ ở ữ ệ ề ị

ứ ệ ạ ẵ

ế ể ế ố ộ ẩ c các đ u m i chu n b đúng ti n đ . Vi c chu n b c b n đang đ ầ HASTC cũng đang xây d ng m t h th ng giao d ch riêng, máy ch , ph n ế t l p trang thông tin giao d ch tr c tuy n m m, c s d li u riêng và thi ể ả cho k ho ch này. Hi n có kho ng 40 công ty ch ng khoán đã s n sàng đ có th k t n i.

ộ ư ươ ệ ế

ứ ượ ư

ứ

ươ ờ ầ ị ng án tính giá tham chi u cho ẫ ị c xác đ nh. Giá ề ng th c bình quân gia quy n. ự

ế ẽ ở ặ đây g p khó khăn trong xác đ nh th i gian giao d ch và c n có s ạ ụ ể ạ ủ ừ ứ Nh ng m t khó khăn đáng chú ý là hi n ph ị các ch ng khoán tham gia đăng ký giao d ch v n ch a đ tham chi u s do HASTC tính toán, theo ph ị ư Nh ng phân lo i c th theo tính linh ho t c a t ng ch ng khoán.

ộ ố ưở ự ệ ng đ c p đ n vi c xây d ng cho th tr

ỉ ố ị ườ c đo, đánh giá th tr ị ườ ng và đ h ng này ể ỗ

ầ ư ắ ề ộ ợ ướ ế V lâu dài, m t s ý t ớ ướ m t ch s (index), v i vai trò là m t th ắ n m b t xu h tr nhà đ u t ề ậ ộ ng.

ưở ứ

ủ ế ộ ị

ư ế ỏ ỉ ố ủ ế ạ ủ ề ng này, khó khăn là tính linh ho t c a các ch ng khoán khác nhau. V ý t ỉ ố ỏ ặ ậ M t khác, các giao d ch ch y u là th a thu n nên khó đ a ra m t ch s ị ị ườ ư ị ườ ng niêm y t b qua giao d ch nh th tr ng niêm y t (ch s c a th tr

ị ườ ẽ ầ

ng c n, có th HASTC s nghiên c u xây ế ủ ị ườ ế ả ể ễ ậ ộ ấ ư ỏ th a thu n). Nh ng n u th tr ỉ ố ể ự d ng m t ch s đ ph n ánh chính xác nh t di n bi n c a th tr ứ ng.

Ờ Ế L I K T

ữ ắ ầ

ự ụ ậ ả ữ ệ ụ ầ ng OTC, thì ng

ờ ườ ể ậ

ớ ắ ầ ộ ể ườ môi tr ề

ờ ồ

ủ ấ ớ ề ớ ự ị Th i gian g n đây, khi b t đ u có nh ng s v tiêu c c n y sinh trên th ở ả c nh ng h l y có i ta m i b t đ u nhìn nh n nó tr ữ ấ ừ ắ ầ ườ ng sôi đ ng b c nh t này, và b t đ u đã có nh ng th phát sinh t ị ườ ỉ ằ ng OTC. Tuy nhiên, OTC chính sách nh m đi u ch nh, ki m soát th tr ị ườ ư ồ ữ ị ườ ẫ v n luôn đ ng th i là th tr ng c a nh ng tin đ n cũng nh là th tr ng ề ữ ủ c a ni m tin v i nh ng ti m năng r t l n.

ớ ậ ề ề ệ ể ủ

ệ

ỏ

ấ ẳ ề ấ ỳ ạ thu hút gi

ậ ớ ầ ư i đ u t ộ

ề ệ

ệ ừ ế ẩ ớ

ế ủ ạ ầ ứ ườ ệ ớ

ả i các công ty ch ng khoán hi n nay, khi mà ng ỉ ả c, bán không bán xong ch vì máy móc quá t

ầ ư ự ặ ậ ả ọ l a ch n gi

ệ ễ ể ệ t Nam hi n m i có “Ti m năng OTC” là đi u không th ph nh n khi Vi ế 193 doanh nghi p niêm y t, trong khi chúng ta có ít nh t 200.000 doanh ầ ổ ừ ệ nghi p v a và nh đã và đang c ph n hóa. Bình đ ng v thông tin cũng là ấ ỳ ở ộ ế ố đâu, b t k lúc nào b n cũng khi b t k m t y u t ạ ổ ề ộ ể ể có th truy c p vào m t trang web nào đó đ có thông tin v m t lo i c ồ ư phi u OTC mình đang quan tâm. Ch a nói v vi c đó là tin đ n hay tin ạ ư các Trung chu n, nh ng v i kh năng h n ch c a h t ng công ngh t ị i mua tâm giao d ch, cho t ượ ị i không k p không mua đ ớ ệ nh p ho c kh p l nh, thì vi c các nhà đ u t i pháp mua bán ề qua tay trên OTC là đi u d hi u.

ồ ộ ặ ủ

ư ế ớ

ứ ớ

ứ ỷ ọ ở ng OTC. Nh ng cũng b i OTC còn chi m t ng ch ng khoán nói chung nên qu không sai thi gi ữ ả ị ườ ủ ồ

ứ ư ự

ị Nghe ngóng các tin đ n, mua bán phi chính th c là m t đ c thù c a th ị ườ tr ng quá l n trên th tr ọ ườ tr i chuyên môn g i ệ ứ ị ườ ng c a nh ng tin đ n. Và chính t Nam là th tr ng ch ng khoán Vi th tr ớ ế ề i "cò ch ng khoán" cũng nh các tiêu c c khác, đi u này đã ti p tay cho gi ề ẩ ấ ế . khi n tâm lý b t an luôn ti m n trong gi ớ ầ ư i đ u t

ể ể

ộ ấ ế ạ ộ ể ệ ỏ

ng OTC là m t t ế đang trong giai đo n chuy n đ i nh Vi ế ầ ổ ượ ư ề ể ả ợ ị ườ Có th nói th tr ộ ề kh i m t n n kinh t ệ nay. Vi c qu n lý th nào là h p lý đ phát huy đ ờ t y u, là m t ph n không th tách r i ệ t Nam hi n ả c ti m năng và gi m

ể ỉ

ơ ề ẩ ị ườ ứ ệ thi u các nguy c ti m n, chính là bài toán khó đ t ra không ch riêng cho ả các nhà qu n lý th tr ng ch ng khoán Vi ặ t Nam ./.