M c l c ụ ụ
Câu 1: Hình nh các thành viên c a nhóm ủ ả
Hình 1: Thành viên nhóm N c m t ngày trên gi ng đ ng, th t bình d , g n gũi ướ ả ộ ườ ị ầ ậ
ượ
Hình 2: Hình này thì đ đ ng x p t ế ừ ấ ứ khu du l ch Văn Thánh, các thành viên ng tr ng cho sóng bi n d t dào, lăn ượ ể ạ ị ư
c ch p trên c u d a ầ ừ ở ụ th p lên cao theo hình g n sóng, t ợ tăn d u nh . N c là th , d u dàng và thân thi n, hi n hòa. ế ị ẹ ướ ệ ề ị
ẫ ụ ầ
T ứ ứ ẵ
i đó t Hình 3:V n là ch p trên c u d a nh ng l n này là hình các thành viên gi ơ ư ng tr ng cho sóng th n th ng đ ng, s n sàng nh n chìm m i th . Còn ng ạ ầ ừ ẳ ư ệ ộ
ầ ng tr ng cho n n nhân, t ượ ầ ọ ấ i nghi p ph i run s tr ả ự ướ ư ẹ
tay. ườ ấ i l y ượ ư ợ ướ ứ c s c áo khoác che l ạ m nh vĩ đ i c a sóng th n. Đây chính là N c, tuy nh nhàng nh ng c c kì m nh ạ ạ ủ ạ m .ẽ
ụ ng R ng. R ng là bi u t ồ ồ
ng, không ng i th thách gian nan ti n t ng c a ủ ể ượ i. Đây cũng là ướ ẽ ậ ườ i t ướ ượ ử ầ ế ớ
Hình 4: Thành viên nhóm N c ch p hình d tinh th n m nh m qu t c ạ ạ đ c di m c a nhóm. ặ ủ ể
t bi n. Nh b n bi ư ạ ể ế
t đoàn k t v Hình 5: thành viên nhóm N c đang chèo thuy n v ướ r t hung d , nên c n ph i bi ả ấ ể ả t, bi n c ề ượ ể t qua khó khăn, đó chính là đ c đi m ặ ữ ế ầ
ế ượ c a nhóm N c, luôn đoàn k t v i nhau. ủ ế ớ ướ
ầ ủ Hinh 6: Thành viên nhóm N c x p hình thành ch H tinh th n c a nhóm N c: đoàn k t. Th nghĩ xem, n u nh thi u m t ng ế ướ ườ
ữ
ử ố Qua 6 t m hình trên, chúng em mu n g i đ n m t thông đi p: N c tuy hi n lành, ử ế ướ ế ế ch O có còn hoàn ch nh, s 2 có hình thành đ ỉ ố ơ ữ ữ 2O, càng th hi n rõ h n n a ể ệ ệ i, li u ộ ế c không? ướ ư ượ ệ ề ấ ộ
t thì vô cùng y u đu i, th m chí lúc đ u cũng không có gì n i b t nh ng khi c n thi ế ổ ậ ư ầ ậ ầ ố ế
c.Hãy là n c, s ng hi n hòa v ng ch c, đoàn k t, l n m nh không gì ngăn c n đ ữ ế ớ ả ắ ạ ượ ướ ề ố
khiêm t n nh ng khi c n hãy m nh m , đoàn k t, nh v y s thành công. ư ậ ẽ ư ẽ ế ạ ầ ố
Câu 2: Tóm t t sách “Ngh thu t săn vi c 2.0” ệ ệ ậ ắ
ậ Vi c làm luôn là m t v n đ nóng trên r t nhi u các m t báo hàng ngày, V y ộ ấ ệ ề ề ấ ặ
ặ nguyên nhân là do đâu? V n còn nhan nhãn nh ng m u tin tuy n d ng kia mà ? M c ữ ụ ể ẫ ẫ
dù v y, nh ng t i sao l i v n còn nh ng c m t ư ậ ạ ạ ẫ ữ ụ ừ ề "Thi u vi c làm"? Có quá nhi u ế ệ
đi u ph c t p nh ng nhìn sâu vào v n đ này nhóm N c nh n th y có m t nguyên ề ứ ạ ướ ư ề ấ ậ ấ ộ
đi u này, đó chính là : "V i nhi u ng i, tìm đ nhân có th làm sáng t ể ỏ ề ề ớ ườ ượ ệ c công vi c
mình th t s yêu thích g n nh là nhi m v b t kh thi". ậ ự ụ ấ ư ệ ả ầ
"Ngh Thu t Săn Vi c 2.0" có l s giúp chúng ta gi i quy t đ c v n đ trên. ệ ệ ậ ẽ ẽ ả ế ượ ề ấ
Đ tìm hi u v cu n sách này chúng ta c n ph i hi u c m t "du kích" có ý nghĩa gì. ể ụ ề ố ể ể ầ ả ừ
Du kích là ng i bi t theo đu i nh ng m c tiêu thông th ườ ế ữ ụ ổ ườ ng theo nh ng cách khác ữ
th ng, các du k ch luôn có cách nhìn th c t i có khuynh ườ ự ế ơ h n so v i nh ng ng ớ ữ ị ườ
c m b ng cách làm theo h ng d n trong sách v . V y chúng ta h ướ ng th c hi n ự ệ ướ ơ ằ ướ ở ậ ẫ
ph i làm nh ng gì đ tr thành m t "Du Kích" th t s ? ậ ự ể ở ữ ả ộ
Đ thành công trong th tr ị ườ ể ạ ng vi c làm m i hi n nay, b n ph i có m t k ho ch ộ ế ệ ệ ạ ả ớ
rõ ràng và chi ti t v i các tiêu chí sau: ế ớ
•
Khôn khéo
•
Có m c tiêu ụ
ng
• Ti p th có đ nh h ị
ế ị ướ
•
Không t n nhi u chi phí ề ố
• Mang tính th c tự ế
• Kh thi. ả
Trong th i đ i ngày nay, ngu n l c c a doanh nghi p không còn n m tài nguyên ồ ự ủ ờ ạ ằ ở ệ
thiên nhiên hay đ t đai, mà con ng ấ y u t ở ế ố ườ ố i. M c đ c nh tranh ngày càng kh c ứ ộ ạ
li t do đó h ch tuy n nh ng ng i có ti m năng nh t đ đem l ệ ữ ể ọ ỉ ườ ấ ể ề i l ạ ợ i nhu n cao ậ
ngày nay, vi c làm th nh t.ấ Trong n n kinh t ề ế ệ ườ ả ng mang tính t m th i nên b n ph i ạ ạ ờ
t cách gi luôn s n sàng đ tìm ki m nh ng c h i m i. Và nh ng ai bi ữ ơ ộ ữ ể ế ẵ ớ ế ớ i thi u tài ệ
năng c a mình m t cách đ c đáo s chi n th ng! ủ ẽ ế ắ ộ ộ
Các kĩ năng c n có là : ầ
• K năng lãnh đ o ạ
ỹ
K năng lãnh đ o là m t trong nh ng t ữ ạ ộ ỹ ố ệ ch t hàng đ u mà m t du kích săn vi c ấ ầ ộ
c n có. Hãy h c h i và phát tri n k năng qu n lý con ng ầ ọ ỏ ể ả ỹ ườ ồ i và qu n lý d án, đ ng ự ả
th i h c cách th ng l ng v i khách hàng, làm vi c v i nhà phân ph i và ng x ờ ọ ươ ượ ứ ệ ớ ớ ố ử
v i c p trên sao cho có th đáp ng các yêu c u và m c tiêu c a công ty. K năng này ớ ấ ứ ụ ủ ể ầ ỹ
vô cùng quý báu và giúp b n t a sáng trong t ch c. ạ ỏ ổ ứ
• K năng v con ng
i ề ỹ ườ
ạ N u b n có th t o d ng m i liên k t gi a các thành viên trong nhóm, truy n đ t ữ ể ạ ự ế ế ề ạ ố
i đ cùng nhau hoàn thành công vi c đ thông tin đ n m i ng ế ọ ườ ể ệ ượ ị ủ c giao thì giá tr c a
c đ m b o.L i khuyên c a tôi là b n s tăng lên và công vi c c a b n ch c ch n đ ạ ẽ ệ ủ ạ ắ ượ ả ủ ắ ả ờ
hãy h c cách tr nên thân thi n và hòa đ ng v i m i ng i. ệ ở ọ ồ ớ ọ ườ
• K năng giao ti p ế
ỹ
K năng vi t và k năng thuy t trình r t quan tr ng.Vì th , b n hãy tham gia câu ỹ ế ế ạ ế ấ ọ ỹ
l c b di n thuy t ngay t ạ ộ ễ ế ừ ệ ủ hôm nay.Đem khách hàng v cho công ty là công vi c c a ề
nh ng ng i bán hàng và còn là trách nhi m c a m i ng i. Khách hàng chính là ữ ườ ủ ệ ỗ ườ
ngu n s ng c a b t c công ty nào. Khi b n còn là ng ủ ấ ứ ồ ố ạ ườ i đem ti n v cho công ty, ề ề
nguy c thuyên chuy n công vi c c a b n s gi m m t cách đáng k . ể ệ ủ ạ ẽ ả ể ơ ộ
Nh ng k năng đã nêu trên ch c ch n s giúp ích cho b n r t nhi u trong vi c săn ắ ẽ ạ ấ ữ ề ệ ắ ỹ
vi c , và m t khi đã là m t ng i săn vi c ệ ộ ộ ườ ệ , b n ph i hi u r ng giá tr mà b n có th ể ằ ạ ả ạ ị ể
đóng góp cho công ty là tiêu chí quan tr ng nh t. Do v y, bí quy t thành công n m ằ ở ế ấ ậ ọ
cách b n trình bày các giá tr c a mình v i nhà tuy n d ng. Đi u đó giúp b n t o nên ể ụ ạ ạ ị ủ ề ạ ớ
t v i nh ng ng viên còn l i. C th là b n ph i bi t : s khác bi ự ệ ớ ữ ứ ạ ụ ể ạ ả ế
ủ ọ ữ ố ị
Công ty đang mong mu n nhân viên c a h đóng góp nh ng giá tr gì?
ể ụ ề ữ ế ể ị
Làm th nào đ nói cho nhà tuy n d ng v nh ng giá tr đó?
T o d ng th ự ạ ươ ủ ng hi u cá nhân chính là quá trình t o ra nh ng nét đ c tr ng c a ư ữ ệ ặ ạ
riêng b n – nh ng thành tích b n đ t đ ạ ượ ữ ạ ạ ộ ủ c, kinh nghi m làm vi c và thái đ c a ệ ệ
ng hi u cá nhân vô cùng quan tr ng đ i v i các du kích săn vi c, b i vì : b n. Th ạ ươ ố ớ ệ ệ ở ọ
ể ụ ế ệ ệ ả
Các nhà tuy n d ng tìm ki m hi u qu công vi c.
ấ ủ ạ ể ệ ữ ế ệ ẩ ấ ẩ ả ứ K t qu làm vi c th hi n ph m ch t c a b n – nh ng ph m ch t đáp ng
đ ượ c đòi h i v giá tr c a nhà tuy n d ng. ị ủ ể ụ ỏ ề
ữ ứ ể ụ
Nhà tuy n d ng không c n nh ng ng viên trung bình. ầ
Nhà tuy n d ng ch tìm ki m nh ng giá tr vô hình th hi n qua th ữ ể ụ ể ệ ế ỉ ị ươ ệ ng hi u
c a b n. ủ ạ
•
ng hi u c a b n Cách t o d ng th ạ ự ươ ệ ủ ạ
Các du kích săn vi c th c hi n đi u này b ng cách t n d ng th ự ụ ệ ệ ề ằ ậ ươ ủ ng hi u c a ệ
c đây. nh ng công ty n i h t ng làm vi c tr ơ ọ ừ ữ ệ ướ
Đi u gì khi n nhà tuy n d ng chú ý khi đ c h s c a b n: m t khóa đào t o t ọ ồ ơ ủ ạ ể ụ ạ ạ i ề ế ộ
công ty nào đó hay nh ng khách hàng b n đã giành đ c? Hay nhà tuy n d ng đã ữ ạ ượ ụ ể
bi t s n ph m mà b n t ng ph trách? ế ả ạ ừ ụ ẩ
Ngay nay, thai đô là y u t đ c quan tâm nhiêu h n trong cac cuôc phong vân tuyên ế ố ượ ơ ̀ ́ ̣ ̀ ́ ̣ ̉ ́ ̉
ng đi mang tinh đôt pha đê tôn tai, m dung. Các công ty mu n tim ki m nh ng h ố ữ ế ướ ở ̣ ̀ ́ ̣ ́ ̉ ̀ ̣
ng có nhi u bi n đ ng. Vi r ng va phát tri n hoat đông kinh doanh trong môi tr ộ ể ườ ề ế ộ ̀ ̀ ̣ ̣
đây luôn tim kiêm nh ng nhân viên co th tác đ ng tich v y, cac nha tuyên dung gi ậ ờ ́ ể ữ ộ ́ ̀ ̉ ̣ ̀ ́ ́
i hi u qua chung cua công ty. C th , các công ty muôn ng viên cua minh la c c t ự ớ ụ ể ́ ứ ệ ̀ ̉ ̉ ̉ ̀
ng i:ườ
ể ế ự ề ể ằ ọ
T tin r ng h có th bi n nh ng đi u không th thành có th . ể ữ
t h n, thông minh h n, nhanh h n. ả ệ ố ơ ơ ơ
Có kh năng làm vi c t
ữ ể ươ ầ ng cách m i đ hoàn thành công vi c mà không c n ớ ể ệ
Có th tìm ra nh ng ph
i s chi d n. t ớ ự ̉ ẫ
S không ng ng tìm ki m cho t i khi có đ c gi i pháp. ừ ế ẽ ớ ượ ả
CACH DUY TRI ĐÔNG L C Ự ́ ̀ ̣
B ướ c 1: T ch u trách nhi m khi tìm vi c ệ ự ị ệ
B i suy nghĩ m nh m ướ c 2: Ap d ng l ́ ụ ố ạ ẽ
B c 3: T p trung vào m c tiêu ướ ụ ậ
B ướ c 4: Suy nghĩ tich c c ự ́
NH NG NGUYÊN NHÂN TH T B I PH BI N VÀ CÁCH PHÒNG Ổ Ế Ữ Ấ Ạ
TRÁNH
Sai l m 1: M c tiêu không rõ ràng ụ ầ
Gi i pháp: v n ngh nghi p. Ban ả t ự đánh giá b n thân ho c nh m t chuyên gia t ặ ờ ộ ả ư ấ ề ệ ̣
ữ phu h p hay không phu h p v i ngh nào. Nh ng k năng phù h p cua b n. Nh ng ̀ ợ ̀ ợ ữ ề ớ ạ ợ ỹ ̉
ấ ủ k năng b n thành th o nh t và yêu thích nh t. Nh ng tính cách n i b t nh t c a ỹ ổ ậ ữ ấ ạ ạ ấ
ng lao đ ng và nh ng y u t con ng i mà b n coi trong nhât. b n. Môi tr ạ ườ ế ố ữ ộ ườ ạ ̣ ́
Sai l m 2: S ch n ch ự ầ ầ ừ
Gi i pháp: ả N u b n còn ch n ch thi hãy l u ý nh ng đi u sau đây: B n đ ư ừ ữ ế ề ạ ạ ầ ượ c ̀
tuy n vào công vi c đang làm ma không cân m t b h s hoàn hao. N u b n gia ộ ộ ồ ơ ể ệ ế ạ ̀ ̀ ̉
tăng ch t l ng h s (nh m đúng nha tuyên dung) và s l ấ ượ ồ ơ ố ượ ắ ng h s (g i h s và ồ ơ ử ồ ơ ̀ ̉ ̣
c k t qu đang ngac nhiên. goi h n ph ng v n), b n s nh n đ ấ ạ ẽ ậ ượ ế ̣ ẹ ả ́ ỏ ̣
i khác Sai l m 3: Qua ph thu c vào ng ́ ụ ộ ầ ườ
Gi i pháp: ả ồ Chi n d ch tìm vi c c a b n ph i co ca vũ khí và chiên thuât, bao g m: ệ ủ ạ ế ả ị ́ ̉ ́ ̣
ể Các m i quan h xã h i. Ti p th có m c đích. Báo và t p chí. Các thông báo tuy n ụ ệ ế ạ ộ ố ị
d ng.ụ
Nh ng ch đ ‘nóng’ trong ngành. Các công ty chuyên cung c p d ch v tuy n d ng ể ụ ủ ề ữ ụ ấ ị
Sai l m 4: Thi u s chu n b ẩ ị ế ự ầ
B n hãy t h i: “H mu n m t nhân viên m i mang đ n cho công ty nh ng giá tr ạ ự ỏ ữ ế ọ ố ộ ớ ị
gì?”, sau đó b n t p tr i nh ng câu h i đi n h.nh nh : “T i sao chúng tôi nên ạ ậ l ả ờ ữ ư ể ạ ỏ
tuy n b n?”. Câu tr l i c a b n c n th hi n r ng cac k năng và kinh nghi m làm ả ờ ủ ạ ầ ể ệ ằ ể ệ ạ ỹ ́
vi c c a b n th t s phù h p v i nhu c u c a h . ầ ủ ọ ệ ủ ạ ợ ớ ậ ự
BA BÍ QUY T GIÚP B N TÌM VI C THÀNH CÔNG Ạ Ệ Ế
ầ Nghiên c u: ứ Nh ng k năng nôi bât c a b n. Các lĩnh v c công ty đang c n ̣ ủ ạ ữ ự ỹ ̉
ầ ụ ể ủ ừ nh ng k năng đó. Cách b n tìm nh ng công vi c đó. Nhu c u c th c a t ng ữ ữ ệ ạ ỹ
công ty trong t m ng m c a b n. Ng i ph trách tuy n d ng nh ng công ty ủ ạ ầ ắ ườ ụ ụ ể ở ữ
này. Cách tôt nhât đê ti p c n h . ̉ ế ậ ọ ́ ́
S phù h p
ể ợ là các k năng c a ban ph i phù h p v i nhu c u c a nhà tuy n ự ủ ủ ả ầ ợ ớ ỹ ̣
d ng,ụ
Tinh kiên c
th t b i và ti p t c ti n vê phía tr ng c. ườ là kh năng h i ph c t ụ ừ ấ ạ ế ụ ế ả ồ ướ ́ ̀
I. CHI N L
C SĂN VI C THEO KI U DU KÍCH Ế ƯỢ Ệ Ể
1. Chi n l
ế ượ ế c ti p th b n thân ị ả
c ti p th b n thân đ có h ng đi phù h p.
- Xây d ng chi n l ự
ế ượ ế ị ả ể ướ ợ
- Chi n l
ế ượ c ti p th không ch quy t đ nh b n có đ ỉ ế ị ế ạ ị ượ c m i ph ng v n hay ỏ ấ ờ
không mà còn cho th y b n phù h p v i m c l ng nào. ứ ươ ạ ấ ợ ớ
- C n hi u đ
c nhà tuy n d ng đang tìm ki m đi u gì các ng viên. ể ượ ầ ể ụ ề ế ở ứ
- Hãy đ m i ng
c b n là ng i xu t s c trong lĩnh v c chuyên ể ọ ườ i th y đ ấ ượ ạ ườ ấ ắ ự
môn.
2. Nh ng k năng nhà tuy n d ng tìm ki m
ể ụ ữ ế ỹ
- K năng lãnh đ o: thu hút các nhân viên tài năng cùng h
ng t ạ ỹ ướ ớ ụ i nh ng m c ữ
tiêu chung và t o đ ng l c thúc đ y h đ t đ c thành công. ọ ạ ượ ự ẩ ạ ộ
- K năng giao ti p: ph i có kh năng truy n đ t t m nhìn rõ ràng cho nhóm.
ạ ầ ế ề ả ả ỹ
- Kh năng th c hi n công vi c: th hi n kh năng ra quy t đ nh tr
ể ệ ế ị ự ệ ệ ả ả ướ ữ c nh ng
tình hu ng thông tin b h n ch ho c không hoàn ch nh. ế ặ ị ạ ố ỉ
- Đam mê công vi c: hãy th hi n b n là ng
i có nhi t huy t. ể ệ ạ ệ ườ ệ ế
ộ - Kh năng thích ng văn hóa: cùng chia s và h c h i, suy nghĩ và hành đ ng ứ ẽ ả ọ ỏ
m t cách quang minh. ộ
3. Th tr
ng vi c làm ng m ị ườ ệ ầ
- Cách t o ra công vi c trong th tr
ng vi c làm ng m: ị ườ ệ ạ ệ ầ
• Công ty đang tăng tr
ng, c n thêm nhân l c. ưở ự ầ
• Có nhân viên trong công ty ngh vi c.
ỉ ệ
• Có nhân viên b sa th i và nhà tuy n d ng không mu n nhân viên đó
ụ ể ả ố ị
bi t thông tin này ế
- Khai phá th tr
ng vi c làm ng m: ị ườ ệ ầ
• Nh ng vi c làm t
t th ng không đ c đăng trên báo hay internet. ữ ệ ố ườ ượ
• Ti p th b n thân m t cách n t
ng, ch ng minh đ ị ả ấ ượ ế ộ ứ ượ ự ủ c năng l c c a
ệ b n thân, t o d ng các m i quan h trong n i b công ty, phát huy hi u ệ ả ạ ự ộ ộ ố
qu các m i quan h , chuy n các m i quan h thành c h i vi c làm. ơ ộ ệ ể ệ ệ ả ố ố
4. Chi n l
c tìm vi c trên các kênh truy n th ng ế ượ ố ề ệ
- Báo chí: ngoài ph n rao v t, b n nên tìm đ n các trang thông tin v doanh
ề ế ặ ạ ầ
nghi p, n i b n đang s ng, các s ki n đang di n ra, doanh nghi p tăng ự ệ ơ ạ ệ ệ ễ ố
tr ng ho c s n ph m nào s đ c tung ra… ưở ặ ả ẽ ượ ẩ
-
Internet: hãy tìm đ n 2 ho c 3 trang tuy n d ng có uy tính, đăng ký và s ụ ế ể ặ ử
khóa đ tìm ki m, theo dõi quy trình tuy n d ng và đi u qua d ng, các t ụ ừ ụ ể ế ể ề
trong là c n th n v i nh ng k l a g t. ớ ẻ ừ ạ ữ ẩ ậ
5. T ti n c
ự ế ử
- Tìm vi c 1 cách ch đ ng.
ủ ộ ệ
- Các tin tuy n d ng trên báo, internet không ph i là chi n l
c tìm vi c hay ế ượ ụ ể ả ệ
nh t.ấ
6. Công tác h u c n – Xây d ng h m trú n
ậ ầ ự ầ ẩ
ộ - Tìm ki m thông tin, theo dõi công vi c đã ng tuy n, lên l ch cho các cu c ệ ứ ế ể ị
đi n tho i, tuân th các ho t đ ng sau ph ng v n, g i h s , th t . ử ồ ơ ư ừ ạ ộ ủ ệ ấ ạ ỏ
7. Qu n lý l ch làm vi c và lên k ho ch th c hi n
ế ạ ự ệ ệ ả ị
ệ - Hãy tuân th nghiêm t c: công vi c toàn th i gian c a b n lúc này là tìm vi c. ủ ạ ủ ệ ắ ờ
B t đ u vào 8 gi 30 và k t thúc lúc 4 gi chi u. Sau 4 gi chi u là th i gian ắ ầ ờ ế ờ ề ờ ề ờ
lên k t ho ch cho các đ i t ng ngày ti p theo. ố ượ ế ạ ế
- Lên k ho ch m t cách chi ti
t. ế ạ ộ ế
8. Gi
vàng dành cho vi c chào hàng ờ ệ
t nh t đ nói chuy n v i các nhà qu n lý c p cao: 9 gi 30 sáng
- Th i đi m t ờ
ể ố ấ ể ể ả ấ ớ ờ
30 chi u. đ n 5 gi ế ờ ề
II. K HO CH TÌM HI U THÔNG TIN
Ạ Ế Ể
Thông tin là l ợ ầ i th c nh tranh c a các du kích săn vi c và đó ph i là ph n ế ạ ủ ệ ả
không th tách r i trong k ho ch tìm vi c c a b n. V i k năng tìm ki m và ệ ủ ớ ỹ ể ế ế ạ ạ ờ
ữ ch n l c thông tin khéo léo, b n có th khám phá ra nh ng d li u giá tr mà nh ng ọ ọ ữ ệ ữ ể ạ ị
ng ng khác không h bi t. ườ i tìm vi c bình th ệ ườ ề ế
K ho ch tìm hi u thông tin th c hi n trình t ba b c sau: ế ạ ự ệ ể ự ướ
• Xác đ nh ngành ngh b n yêu thích ho c có đ kinh nghi m và ki n ế
ề ạ ủ ệ ặ ị
th c đ làm vi c. ứ ể ệ
•
Xác đ nh các công ty trong t m ng m c a b n. ủ ạ ầ ắ ị
• Tìm hi u xem ai là ng
i có quy n ra quy t đ nh tuy n d ng trong các ể ườ ế ị ụ ề ể
công ty đó.
Sau khi đã xác đ nh đ ị ượ c m c tiêu mong mu n, b n c n tìm hi u thông tin chi ạ ụ ể ầ ố
ti t v nh ng công ty m c tiêu. ế ề ữ ụ
Nh ng v n đ b n nên l u ý khi tìm hi u thông tin v b t c công ty nào: ề ấ ứ ề ạ ữ ư ể ấ
S tăng tr ng c a công ty
1. Năng l c c nh tranh: ự ạ
ự ưở ủ , tình hình tài chính, chi nế
, con ng l ượ c kinh doanh, th ph n, các v n đ v công ngh , lu t pháp ấ ị ầ ề ề ệ ậ iườ
2. Đánh giá s phù h p:
ạ ợ B n nghĩ công ty s có c h i phát tri n không? T i ơ ộ ự ẽ ể ạ
nào ngăn c n s phát tri n c a công ty? Tr sao? Nh ng y u t ữ ế ố ể ủ ả ự ướ ế c khi quy t
đ nh ti p c n b t c công ty nào, b n đ u ph i tìm hi u và n m v ng các ị ấ ứ ữ ế ề ể ạ ả ắ ậ
thông tin quan tr ng này. ọ
Cách tìm ra ng ườ i ph trách tuy n d ng trong công ty ể ụ ụ
- Cach 1: Ti p c n tr c ti p b ng đi n tho i. T l ự ế
ế ậ ỷ ệ ệ ạ ằ thành công c a cách này là ủ ́
7/10.
- Cách 2: Tìm thông tin trên trang web
- Cách 3: s d ng Google đ tìm thong tin b n c n. Hãy s d ng ch c năng tìm
ạ ầ ử ụ ử ụ ứ ề
ki m nâng cao c a Google. Cách tìm ki m này r t nhanh và chính xác. ủ ế ế ấ
BÍ QUY T DU KÍCH Ế
i thân Cách nhanh nh t giúp b n tìm ra vi c làm ti m năng là h i b n bè, ng ệ ỏ ạ ề ấ ạ ườ
ề ở ho c đ ng nghi p. Cách tìm hi u thông tin này s đi vào đúng tr ng tâm v n đ , b i ặ ồ ệ ẽ ể ấ ọ
i quen c a b n bi có th ng ể ườ ủ ạ ế ể ế t nh ng v trí đang tuy n d ng, ngoài ra có th ti p ữ ụ ể ị
ng ti n truy n thông. c n thông qua các ph ậ ươ ệ ề
Nh ng k năng tìm ki m đ c trình bày trong ch ng này s giúp b n tìm ra ữ ế ỹ ượ ươ ẽ ạ
thông tin v b t c ngành ngh ho c công ty nào, b t c lúc nào và b t c đâu. ề ấ ứ ề ặ ấ ứ ấ ứ
III. CÁCH KI M TRA TOÀN DI N TÀI LI U TI P TH C A B N Ệ
Ị Ủ Ạ Ệ Ế Ể
Đ có m t h s sinh vi c hoàn h o, gây n t ộ ồ ơ ấ ượ ể ệ ả ả ng và thuy t ph c, b n ph i ụ ế ạ
“bán cái ng i khác c n mua, bán cái th tr ng c n, ch không nên rao bán cái ườ ị ườ ầ ứ ầ
mình có”. Trong quy n sách này d y chúng ta m t s cách vi t h s nh sau: đó ộ ố ể ạ ế ồ ơ ư
ầ là h s xin vi c tiêu chu n và h s sinh vi c phá cách. Và m t đi u không c n ồ ơ ồ ơ ệ ệ ề ẩ ộ
nh c đó chính là cách b n vi t h s sinh vi c không đ c quá dài, t ắ ạ ế ồ ơ ệ ượ ố t nh t là ấ
kho ng m t trang gi y A4. ả ấ ộ
N u b n mu n h s c a mình đ ồ ơ ủ ế ạ ố ượ ả c nhà tuy n d ng đ m t đ n, b n ph i ể ắ ế ụ ể ạ
làm cho h s c a b n n i b t so v i nh ng h s khác. ổ ậ ồ ơ ủ ạ ồ ơ ữ ớ
B n c n vi ạ ầ ế ồ ơ ộ t h s m t cách ng n g n nh t, mang đ y đ thông tin c n thi ấ ầ ủ ắ ầ ọ ế t
và ph i nh n m nh m t vài đi m mà b n cho là quan tr ng. ể ạ ả ấ ạ ộ ọ
Ví d b n là m t sinh viên m i ra tr ng ch a có nhi u kinh nghi m thì cách ụ ạ ộ ớ ườ ư ề ệ
t nh t đ hoàn thành m t h s là b n hãy ghi nh ng gì b n đã đ t đ c trong t ố ộ ồ ơ ấ ể ạ ượ ữ ạ ạ
th i gian còn h c. Ho c là m t s công vi c b n đã làm qua trong th i gian đó, t ệ ạ ộ ố ặ ọ ờ ờ ố t
c. nh t là nêu lên nh ng k t qu mà b n đã đ t đ ế ạ ượ ữ ạ ấ ả
IV. N N KINH T TUY N D NG Ế
Ụ Ề Ể
ể Ch c ch n có các giai đo n h p tác gi a doanh nghi p v i các nhà tuy n ữ ệ ạ ắ ắ ớ ợ
ả d ng, các quy trình tuy n l a nhân s , và ngay c nh ng mánh khóe b n c n ph i ụ ả ữ ạ ầ ể ự ự
bi t đ có th thành công trên con đ ng tìm ki m công vi c phù h p v i kh ế ể ể ườ ế ệ ớ ợ ả
năng c a mình. ủ
v n tuy n d ng đ t đ c l
• D ch v t ị
ụ ư ấ v n tuy n d ng: D ch v t ụ ụ ư ấ ạ ượ ợ i ụ ể ể ị
nhu n cao nh ng l i không đ ư ậ ạ ượ c đào t o chính th c và c p ch ng ch ứ ứ ấ ạ ỉ
nh ng phát tri n m nh và đ y c nh tranh. ầ ạ ư ể ạ
• B n lo i công ty tuy n d ng chính: Các mô hình ho t đ ng c a các công ty
ể ụ ạ ộ ủ ạ ố
tuy n d ng nhân s nh : công ty tuy n d ng nhân s c p cao, công ty ự ấ ụ ự ụ ư ể ể
tuy n d ng nói chung, d ch v cung c p nhân s t m th i, công ty cung ự ạ ụ ụ ể ấ ờ ị
c p nhân s theo h p đ ng. ấ ự ợ ồ
• H u tr ậ
ườ ẩ ng tuy n d ng: Các khâu mà nhà tuy n d ng nhân s c n chu n ự ầ ụ ụ ể ể
b đ có th đáp ng yêu c u c a công ty c n tuy n nhân s qua đó làm ị ể ầ ủ ứ ự ể ể ầ
n i b t v trí c a h trong công vi c tuy n d ng chuyên nghi p ệ ổ ậ ị ể ụ ủ ọ ệ
• Các quy t c h n ph ng v n : M c đ t
ứ ộ ự ắ ẹ ấ ỏ tin và k năng c n ph i chu n b ầ ả ẩ ỹ ị
khi đ c nhà tuy n d ng ho c doanh nghi p h n ph ng v n. ượ ể ụ ẹ ệ ấ ặ ỏ
ề Ch đ n gi n nh th thôi nh ng c n ph i tìm hi u th t k v nh ng đi u ậ ỹ ề ư ế ỉ ơ ữ ư ể ầ ả ả
m u ch t này , và đ ng xem nó là th a th i vì chính nó s quy t đ nh vi c làm ế ị ừ ừ ẽ ệ ả ấ ố
c a b n thân m i chúng ta , k ti p chúng ta c n quan tâm đó là các m i quan h ệ ủ ả ế ế ầ ỗ ố
V. CÁC M I QUAN H DU KÍCH
Ố Ệ
ộ ố ố ệ ệ ạ ẵ ả ạ
B n ph i có s n m t s m i quan h khi b n không có vi c làm
ạ ầ ạ ầ ổ ặ ữ ớ ườ i
B n c n tham gia các bu i g p g b i vì b n c n làm quen v i nh ng ng ỡ ở
.ạ l
i khác gi ả ằ ữ ệ ả ườ ớ i thi u s phù ệ ẽ
Không có gì đ m b o r ng nh ng công vi c mà ng
ệ h p v i k năng và kinh nghi m c a b n, ch a k b n có yêu thích công vi c ợ ư ể ạ ủ ạ ớ ỹ ệ
đó hay không.
• Có 4 cách đ xây d ng các m i quan h : ệ ự
ể ố
B c 1: Xác đ nh các công ty m c tiêu
ướ ụ ị
B c 2: Tìm hi u v ng
i đ ng đ u ể ề ườ ứ ướ ầ
B c 3: Tìm hi u thông tin tham kh o ả
ướ ể
B c 4: T gi
ự ớ ướ i thi u b n thân ệ ả
Không ai có th ph nh n đ ể ủ ậ ượ ầ ế c t m quan tr ng c a các m i quan h . N u ủ ệ ố ọ
t b t kì m t ai b n không quen bi ạ ế ấ ộ ở ầ lĩnh v c b n thích thì b n đã đánh m t đi g n ự ạ ạ ấ
m t n a hi v ng đ ộ ử ọ ượ c nh n công vi c đó. Trên th c t ệ ự ế ậ , Chúng ta v n có th thi ẫ ể ế t
l p các m i quan h và th m chí là m t cu c đi n tho i .... ậ ệ ệ ạ ậ ố ộ ộ
VI. CU C G I CÓ CH ĐÍCH
Ộ Ọ Ủ
N i dung: cách g i đi n cho nhà tuy n d ng đ có đ ể ụ ể ệ ọ ộ ượ c bu i ph ng v n. ỏ ấ ổ
Con đ ng nhanh nh t đ b n g p nhà tuy n d ng trong th i bu i công ngh ườ ấ ể ạ ể ụ ặ ổ ờ ệ
ọ thông tin này nh c đi n tho i lên và s n sàng cho m t cu c g i, b n nên ch n ẵ ệ ạ ạ ắ ọ ộ ộ
đúng lúc, đúng th i đi m nh v y nhà tuy n d ng không c m th y b làm phi n. ể ụ ư ậ ề ể ấ ả ờ ị
Sau đây là 4 chi n l ế ượ ả c mà QBS nên s d ng đ h n ch r i ro khi b ph n ể ạ ử ụ ế ủ ị
bác trong cu c g i này: ộ ọ
• Chi n l
c 1: Đ t ra nhi u câu h i h n và nói ít l i. ế ượ ỏ ơ ề ặ ạ
• Chi n l
c 2: ế ượ T o uy tín v i nhà tuy n d ng tiêm năng ngay t ể ụ ạ ớ ừ ữ nh ng ̀
giây phút đ u.ầ
• Chi n l
c 3: ế ượ ̉ ứ Khi n nhà tuy n d ng tò mò đ h n ch nh ng phan ng ể ạ ữ ụ ế ể ế
i cho b n. b t l ấ ợ ạ
• Chi n l
c 4: ế ượ T o l c đ y đ chi n th ng s ph n bác. ế ạ ự ẩ ự ả ể ắ
ẩ Đ có m t cu c h n ph ng v n thành công thông qua cu c g i b n c n chu n ộ ọ ạ ầ ộ ẹ ể ấ ỏ ộ
ng đ tránh nh ng sai l m đáng ti c và c n tuân th 4 chi n l c trên, b k l ị ỉ ưỡ ế ượ ủ ữ ể ế ầ ầ
đi u đó giúp ích b n r t nhi u trong quá trình xin vi c. ề ạ ấ ệ ề
VII. NH NG CÁCH TÌM VI C SÁNG T O
Ữ Ạ Ệ
- T xây d ng hình nh chuyên gia c a mình trong m t lĩnh v c nào đó, tóm t ủ
ự ự ự ả ộ ắ t
các thông tin th c t , b sung kinh nghi m, nh n xét c a b n thân. Khi các nhà ự ế ổ ủ ả ệ ậ
tuy n d ng nhìn th y s đ ý đ n mình, và có th g i đi n liên l c mình. ấ ẽ ể ể ụ ể ọ ế ệ ạ
i có năng l c, v t yêu c u c a nhà
- G i th ng ch ng minh mình là ng ứ
ử ư ỏ ườ ự ượ ủ ầ
tuy n d ng, trong h s xin vi c, nên nêu ra các s n ph m và các thành tích ồ ơ ụ ể ệ ẩ ả
xu t s c. ấ ắ
- Có m t cách hi u qu n a là vi
t tài li u qu ng cáo thay th cho h s , trang ả ữ ệ ộ ế ồ ơ ế ệ ả
đ u tiên đ c p đ n nhu c u c a khách hàng m c tiêu, sau đó đ n ph n gi ầ ầ ủ ề ậ ụ ế ế ầ ớ i
thi u s l c các d án đã tham gia và thành tích đ t đ c. ệ ơ ượ ạ ượ ự
- Nh ng đi u c n l u ý khi vi
t th xin vi c: chú ý đáp ng nhu c u c a nhà ầ ư ữ ề ế ầ ủ ứ ư ệ
tuy n d ng, ch không ph i b n thân, tr n an nhà tuy n d ng b ng nh ng l ể ụ ể ụ ả ả ứ ữ ằ ấ ợ i
ích mình nêu ra, cung c p th gi i thi u c a công ty cũ (n u có). ư ớ ấ ệ ủ ế
- N u hi n t
i đang làm công vi c th i v , hãy c g ng ph n đ u, vì có th ệ ạ ế ờ ụ ố ắ ệ ấ ấ ể
mình đang trong giai đo n th thách đ b ể ướ ử ạ c sang công vi c chính th c. ệ ứ
Tóm l
i, hãy can đ m, nhi ạ ả ệ ự t tình, sáng t o, có óc th m m , chú tr ng xây d ng ạ ẩ ọ ỹ
hình nh, tranh th c m tính c a nh ng ng ủ ả ủ ữ ả ườ ữ i giúp đ , hãy đ n n nh ng ề ơ ỡ
ng i giúp đ mình có đ ườ ỡ ượ ặ c cu c ph ng v n v i nhà tuy n d ng, đ ng l p ụ ừ ể ấ ộ ỏ ớ
i nh ng gì ng i khác đã làm g n đây. l ạ ữ ườ ầ
VIII. BA CHI N D CH TÌM KI M TIÊU BI U
Ế Ể Ế Ị
ệ Ban có th s d ng r t nhi u vũ khí và chi n thu t trong chi n d ch tim vi c ể ử ụ ề ế ế ậ ấ ị ̣ ̀
c a minh. Nh ng n u b n ch n cách s d ng nhi u vũ khí và chi n thu t trong ử ụ ủ ư ế ề ế ậ ạ ọ ̀
cùng m t k ho ch tim vi c, c h i thành công c a b n s tăng lên g p b i. Đó ủ ạ ẽ ộ ế ơ ộ ệ ấ ạ ộ ̀
i thi u ba ví chính là s c m nh c a hi u ng t ng l c. Sau đây nhóm N c xin gi ổ ệ ứ ướ ứ ủ ự ạ ớ ệ
d : ụ
Tom: Anh ây đa s d ng k t h p nhi u vũ khí khác nhau đ thu hút s chú ý ề ̃ ử ụ ế ợ ự ể ́
c m i ph ng v n chính là c a nhà tuy n d ng, nh ng bí quy t thành công đ đ ủ ể ượ ụ ư ể ế ấ ờ ỏ
g i đi n cho nhà tuy n d ng vào bu i sáng s m và h ụ ọ ệ ể ổ ớ ướ ủ ng h vào trang web c a ọ
minh. ̀
Allan place: Allan đa s d ng nhi u lo i vũ khí khác nhau nh ng không thành ạ ̃ ử ụ ư ề
công. Đ n khi Allan đ i cách ti p c n, thay vi đ u t công s c theo cách cũ, anh ̀ ầ ư ế ế ậ ổ ứ
i thu đ c k t qu t l ạ ượ ế ả ố ẹ t đ p. Bí quy t giúp Allan đ ế ượ ả ỏ c c hai công ty m i ph ng ờ
v n chính là g i đi n tho i ti p c n sau khi đa g i H s Phá cách v i n i dung ấ ạ ế ớ ộ ồ ơ ̃ ử ệ ậ ọ
t p trung vào nhu c u c a nhà tuy n d ng. ầ ủ ậ ể ụ
ố Chelsea Taga: Bí quy t thành công trong bu i ph ng v n là xây d ng m i ự ế ấ ổ ỏ
quan h v i các công ty, sau đó theo đu i t ng công ty v i b n phân tích v đ i th ổ ừ ớ ả ề ố ệ ớ ủ
i mà chính c nh tranh. Là m t du kích, Chelsea t p trung vào nh ng v n đ n i t ạ ề ộ ạ ữ ậ ấ ộ
công ty đó không nh n th y. ậ ấ
Qua ba vi du ta rut ra bai hoc minh cân phai sang suôt trang bi cho minh nh ng ữ ́ ̣ ́ ̀ ̣ ̀ ̀ ̉ ́ ́ ̣ ̀
vu khi thich h p đê săn công viêc phu h p, manh dan can đam, sang tao đê cac nha ̀ ợ ợ ̀ ̃ ́ ́ ̉ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ̣ ̉ ́
tuyên dung chu y đên minh. Luôn chu đông trong viêc l a chon công viêc se ̣ ự ̃ ̉ ̣ ́ ́ ́ ̀ ̉ ̣ ̣
lam,tr c khi lam môt viêc gi thi cân phai suy nghi ky va th i c đên thi băt lây c ướ ̀ ờ ơ ́ ơ ̀ ̀ ̣ ̣ ̀ ̀ ̀ ̉ ̃ ̃ ́ ̀ ́
hôi ngay lâp t c. ̣ ứ ̣
IX. TR N ĐÁNH GIÁP LÁ CÀ
Ậ
B n ch c ch n s ph i nh ng lo i ng i này khi đi tuy n d ng : ắ ẽ ả ữ ạ ạ ắ ườ ể ụ
• Các nhà qu n lý c p cao ả
ấ
Các nhà qu n lý c p cao l i luôn tìm ki m t ch t lãnh đ o ả ấ ạ ế ố t ạ ở ấ ả ứ tc các ng ấ
viên, quan tâm đ n nh ng thành tích b n đ t đ ữ ạ ượ ế ạ ấ c g n đây. Các nhà qu n lý c p ầ ả
cao còn tìm ki m nh ng t ữ ế ố ch t sau: Kh năng lãnh đ o, Tính trung th c và chính ạ ự ấ ả
tr c, Trí tu , M nh m , Đam mê, Đ o đ c ngh nghi p. ạ ứ ự ẽ ệ ề ệ ạ
• Các tr
ng phòng ban ưở
Các tr ng phòng ban là nh ng ng ưở ữ ườ ạ ẽ ọ ủ ế i b n s làm vi c tr c ti p. H ch y u ự ệ ế
quan tâm đ n nh ng thành tích có liên quan tr c ti p đ n lĩnh v c h đang ph ự ữ ự ế ế ế ọ ụ
trách. Các tr ưở ậ ng phòng ban s tìm ki m: Năng l c chuyên môn (ch đ ng, t p ủ ộ ự ế ẽ
trung vào k t qu , khôn ngoan), hi u bi t v môi tr ng kinh doanh (hi u rõ v ể ế ả ế ề ườ ể ề
ngân sách ho t đ ng, óc phán đoán, t p trung vào khách hàng), Hi u bi t v xúc ạ ộ ể ậ ế ề
c m con ng ả ườ ự i (s kiên trì, s đ ng c m, kh năng ch u đ ng). ả ị ự ự ồ ả
• Phòng nhân sự
Phòng nhân s hay quan tâm đ n s phù h p c a b n v i nh ng giá tr c t lõi và ợ ủ ạ ế ự ị ố ự ữ ớ
văn hóa c a doanh nghi p, t c là kh năng thi ệ ứ ủ ả ế ậ ệ t l p m i quan h v i đ ng nghi p. ệ ớ ồ ố
Nhân viên phòng nhân s th ự ườ ng tìm ki m: s phù h p v i v trí ti p theo, kh ợ ớ ị ự ế ế ả
năng l p l h ng. ấ ỗ ổ
• Chuyên viên tuy n d ng c a công ty
ể ụ ủ
H chính là nh ng ng ữ ọ ườ ẽ ế i s phân lo i h s và công vi c c a h là đ i chi u ệ ủ ọ ạ ồ ơ ố
năng l c c a t ng ng viên v i các yêu c u v k năng ho c kinh nghi m đã đ ự ủ ừ ứ ề ỹ ệ ặ ầ ớ ượ c
li ệ t kê s n. Sau đây là m t s cách giúp b n đáp ng yêu c u c a nh ng nhân viên ạ ầ ủ ộ ố ứ ữ ẵ
tuy n d ng: Kinh nghi m làm vi c,M c tiêu ngh nghi p, Tính cách, K năng giao ể ụ ụ ệ ệ ệ ề ỹ
ti p, hình nh cá nhân,Hi u bi t v công ty. ể ế ả ế ề
B Y PH NG V N
Ỏ Ẫ Ấ
Xu t phát đi m c a b n càng th p, n i có nhi u ng ủ ạ ề ể ấ ấ ơ ườ ạ i tham gia ng tuy n, b n ứ ể
t qua nhi u ch s càng ph i v ẽ ả ượ ề ướ ng ng i v t.Khi b n ti p c n doanh nghi p ế ạ ậ ệ ở ậ ạ
c p đ càng cao, nghĩa là b n càng g n đ n v i ng ấ ế ầ ạ ộ ớ ườ ụ i ra quy t đ nh tuy n d ng, ế ị ể
b n s g p ít ch ạ ẽ ặ ướ ng ng i v t h n và r i ro s càng gi m đi. ủ ạ ậ ơ ẽ ả
NG BÃI MÌN
ĐI U H Ề
ƯỚ
Khi b n b t đ u chi n d ch t.m vi c t c p qu n l. cao nh t,b n có th giành ắ ầ ệ ừ ấ ấ ạ ế ể ả ạ ị
đ c quy t đ nh tuy n d ng mà không ph i qua b t c c p trung gian nào n a. Các ượ ấ ứ ấ ể ụ ế ị ữ ả
nhà qu n l. c p cao có quy n đ a ra quy t đ nh tuy n d ng ngay l p t c, cũng nh ề ư ể ụ ậ ứ ế ị ấ ả ư
đ ượ ủ c y quy nn g ng săn nhân tài cho c công ty, b i v. h chính là nh ng ng ả ừ ữ ề ọ ở ườ i
hi m hoi có t m nhìn vĩ mô v nhu c u c a toàn công ty. ầ ủ ế ề ầ
• T p trung vào m c đích c a nhà tuy n d ng .
ể ụ ụ ủ ậ
c cân nh c c n th n. S m nh c a b n là Ở đây có r t nhi u v n đ ph i đ ề ả ượ ề ấ ấ ủ ạ ắ ẩ ứ ệ ậ
trung hóa nh ng m i b n tâm c a h b ng cách hóa gi t c nh ng gì có th i t ố ậ ọ ằ ữ ủ ả ấ ả ữ ể
khi n h lo l ng, nghi ng và thi u tin t ng. ế ọ ế ắ ờ ưở
• Hãy hi u m c đích c a bu i ph ng v n.
ụ ủ ổ ỏ ể ấ
c đăng tuy n, nhà N u b n chu n b ph ng v n cho m t v trí c th đã đ ấ ụ ể ộ ị ế ẩ ạ ỏ ị ượ ể
tuy n d ng s nói rõ m i yêu c u và b n s bi ọ ạ ẽ ế ụ ể ẽ ầ ữ t ph i t p trung chu n b nh ng ả ậ ẩ ị
gì.N u đó là bu i ph ng v n đ tìm hi u thêm v b n và là k t qu t ề ạ ả ừ ế ể ể ế ấ ổ ỏ ế cách ti p
c n ch đ ng c a b n thì b n c n t p trung vào nh ng nhu c u mà b n tình c ậ ầ ậ ủ ộ ủ ữ ạ ầ ạ ạ ờ
phát hi n ra trong th i gian tìm hi u v công ty.Còn n u nhà tuy n d ng quan tâm ụ ệ ế ể ề ể ờ
đ n nh ng thành tích c a b n thì chính các thành tích đó có th là nguyên nhân ế ữ ủ ể ạ
khi n h mu n g p b n. ố ế ọ ạ ặ
TR L I CÁC CÂU H I. Ả Ờ Ỏ
B n ph i luôn ghi nh r ng ng i ph ng v n là ng ớ ằ ạ ả ườ ấ ỏ ườ ẽ ặ ạ i s đ t câu h i, còn b n ỏ
c mong đ i c a ng hãy c g ng đi u ch nh sao cho câu tr l ỉ ố ắ ả ờ ề i đáp ng đ ứ ượ ợ ủ ườ ỏ i h i
mà không ch a nh ng thông tin ngoài l ữ ứ . ề
• CHU N B TRANG PH C PH NG V N
Ỏ Ụ Ẩ Ấ Ị
• CÁCH THU PH C ‘TAY TRONG. Ụ
• CHI N L
C PH NG V N KI U DU KÍCH. Ế ƯỢ Ỏ Ấ Ể
X. TH A THU N V M C L
Ề Ứ ƯƠ Ỏ Ậ NG VÀ CÁC CH Đ ĐÃI NG : Ộ Ế Ộ
N u theo thang đi m 10 c a nhà tr ể ủ ế ườ ứ ng áp d ng cho h c sinh thì nh ng ng ụ ữ ọ
viên th t s xu t s c ch đ m trên đ u ngón tay, và nh vây, ch có các ng viên c ậ ự ấ ắ ỉ ế ư ứ ầ ỉ ừ
c m c l ng cao, h p d n vùng nhi u ch khôi này m i có th có c h i nh n đ ể ơ ộ ậ ượ ớ ứ ươ ề ẫ ấ ế
phía nhà tuy n d ng đ đãi ng khác t ộ ộ ừ ể ụ
N u nh chúng ta ch quan tâm t i m c l ư ế ỉ ớ ứ ươ ệ ng và đòi h i h i thái quá v chuy n ỏ ơ ề
này thì có th chúng ta đã đánh m t c h i c a mình. Chúng ta c n ph i xác đ nh ấ ơ ộ ủ ể ầ ả ị
đ c ranh gi i m c l ng mà mình mu n. ượ ớ ứ ươ ố
B n hãy ngh r ng chuy n m c c v l ặ ả ề ươ ỉ ằ ệ ạ ổ ng b ng là không có gì ph i x u h . ả ấ ổ
B n là ng ạ ườ i mu n tìm vi c, còn nhà tuy n d ng thì mu n tìm nhân viên. ể ụ ệ ố ố
N u nh chúng ta tin t ng vào kh năng và ki n th c c a mình và có c m giác ư ế ưở ứ ủ ế ả ả
r ng nhân viên ph ng v n đang r t quan tâm t ằ ấ ấ ỏ ớ ả i mình, chúng ta có th dũng c m ể
v t b cái v ngoài khiêm t n kia đi và m nh d n đ c p đ n chuy n l ứ ỏ ề ậ ệ ươ ẻ ế ạ ạ ố ổ ng b ng
và các kho n đãi ng khác. ả ộ
•
Nguyên t c quan tr ng cho b t c m t cu c th ng l ng nào: u th s ấ ứ ộ ắ ọ ộ ươ ượ Ư ế ẽ
thu c v ng i nào có kh năng làm cho đ i ph ề ộ ườ ả ố ươ ng ph t giá đ u tiên.Chúng ta ầ ấ
nghĩ đ n tr ng h p khi ph ng v n, chúng ta m nh m , t ế ườ ẽ ự ạ ấ ợ ỏ tin, kh ng khái ả
nói :”Công vi c này th c s h p d n v i tôi, và tôi nghĩ r ng tôi có th đ m đ ớ ự ự ấ ể ả ệ ằ ẫ ươ ng
đ c công vi c đó.V y quý ông (bà) có th cho tôi bi t chi ti ượ ệ ể ậ ế ế ơ ị ủ t h n và đ ngh c a ề
ông bà v vi c này nh th nào ?” . ư ế ề ệ
XI. S n Sàng ẵ
B n đang n i tuy n l a trong cu c chi n giành nhân tài. Nh ng gì mà b n làm ạ ở ơ ế ử ữ ế ạ ộ
ề trong 100 ngày đ u tiên s quy t đ nh s thành công c a b n. Thành công trong n n ủ ạ ế ị ự ẽ ầ
kinh t ế toàn c u hi n nay đòi h i b n ph i có t c đ , s đ t phá và đ c bi ả ộ ự ộ ỏ ạ ệ ặ ầ ố ệ ạ t b n
ph i có b n lĩnh, cam đ m và ph i có đam mê, bi ả ả ả ả ế ể t làm đúng vi c vào th i đi m ệ ờ
t nh t. Nh ng nhà du kích th c th bi c n thi ầ ế ụ ế ữ ự ấ t rõ h n a ơ i h t cách đ nh v và gi ị ế ị ớ i
thi u các k năng c a b n thân, tìm đ n t i các nhà tuy n d ng ti m năng và thu ủ ả ế ớ ệ ỹ ụ ể ề
hút s chú ý c a h và ph i khéo léo gi ủ ọ ự ả ớ ế i thi u k năng m t cách sáng t o cho đ n ệ ạ ộ ỹ
c nhà tuy n d ng. khi thuy t ph c đ ế ụ ượ ể ụ
Nói tóm l i trong th i bu i kinh t ạ ờ ổ ế ố toàn c u hi n nay v i cu c c nh tranh kh c ộ ạ ệ ầ ớ
li t, du kích chính là vua! ệ
ộ Câu 3: Phân tích các câu ca dao, t c ng , nêu ng d ng trong giao ti p và cu c ữ ụ ứ ụ ế
s ngố
1. Tiên h c l
, h u h c văn ọ ễ ậ ọ
Trong cu c s ng, trên h t c a c i, ti n b c, con ng ế ủ ả ộ ố ề ạ ườ i ta trân tr ng nh t thái ọ ấ
i v i nhau. Chính vì l đ y, dân gian ta có câu: “Tiên h c l đ ng x gi a ng ộ ứ ử ữ ườ ớ ẽ ấ ọ ễ ,
h u h c văn”. ọ ậ
Trong câu nói đó, “tiên h c l ” nghĩa là con ng i tr ọ ễ ườ ướ ộ c h t ph i co m t ả ế
ph m ch t đ o đ c t t, ph i h c đ c nh ng thái đ ng x phù h p v i l thói ấ ạ ứ ố ẩ ả ọ ượ ộ ứ ớ ề ữ ử ợ
xã h i, sau đó, khi đã có đ ộ ượ ọ ế c m t nhân cách hoàn thi n thì m i b t đ u h c đ n ệ ớ ắ ầ ộ
nh ng b môn khoa h c khác, đ y là “h u h c văn”. Tóm l i, câu nói c a ng ữ ấ ậ ộ ọ ọ ạ ủ ườ i
c tiên ph i bi x a mu n truy n d y cho th h t chúng ta r ng làm ng ư ề ạ ế ệ ằ ố i tr ườ ướ ả ế ễ t l
nghĩa, đ o đ c t đó m i t o nên m t n n t ng t t đ h c t p đ đ t đ ạ ứ ừ ộ ề ả ớ ạ ố ể ọ ậ ỗ ạ ượ ộ c. M t
con ng i nh n th c đ t kính trên nh ng d i, bi ườ ứ ượ ậ c nh ng đi u đó thì s bi ề ẽ ế ữ ườ ướ ế t
“c m n”, “xin l i” đúng lúc, bi t phân bi ả ơ ỗ ế ệ ộ t ph i trái đ có nh ng hành đ ng ữ ể ả
i, h n n a, khi đã đ i đó s bi đúng m c đ i v i m i ng ự ố ớ ọ ườ ữ ơ ượ ạ c d y d thì ng ỗ ườ ẽ ế t
suy nghĩ đ làm vi c, h c t p nghiêm túc, chăm ch , không ph lòng nh ng ng ọ ậ ụ ữ ể ệ ỉ ườ i
đã tin t ng mình. Đ y là nh ng th hi n c a m t con ng i đã h c đ c ch ưở ể ệ ủ ữ ấ ộ ườ ọ ượ ữ
“l ” và ch “nghĩa”. ữ ễ
t Nam. L nghĩa là m t trong nh ng truy n th ng quan tr ng trong xã h i Vi ề ữ ễ ộ ố ọ ộ ệ
i t o m i quan h t t v i b n bè, hàng xóm, đem l Đi u đó s giúp con ng ẽ ề ườ ạ ệ ố ớ ạ ố ạ i
m t ni m t hào cho gia đình, đ i yêu th ề ộ ự ượ c m i ng ọ ườ ươ ng, quý m n, coi tr ng. ế ọ
Ngoài ra, t o đ c uy tín trong công vi c, s nghi p thành đ t. H n th n a, khi ạ ượ ế ữ ự ệ ệ ạ ơ
có ý th c thì con ng i s bi t s p x p, t ch c vi c h c, vi c làm m t cách ứ ườ ẽ ế ắ ế ổ ứ ệ ệ ọ ộ
khoa h c, t đó, công vi c c a h luôn đ ọ ừ ệ ủ ọ ượ ộ ố c hoàn thành, có hi u qu , cu c s ng ệ ả
giáo s Ngô B o Châu, s tr nên n n p và thanh th n h n. Xin l y ví d t ẽ ở ề ế ụ ừ ả ấ ơ ư ả
sinh ra trong hoàn c nh đ t n c khó khăn, nh đ nh , nên ấ ướ ả ờ ượ c giáo d c ý th c t ụ ứ ừ ỏ
ông đã có thái đ nghiêm túc trong vi c h c, cùng v i s c g ng, ông đã thành ớ ự ố ắ ệ ộ ọ
i, m t n n t ng nhân cách t công ngoài mong đ i. V y là đ i v i m t con ng ậ ố ớ ợ ộ ườ ộ ề ả ố t
i sáng, thành đ t. s giúp h có m t ti n đ t ẽ ộ ề ồ ươ ọ ạ
Th nh ng, khi không c x l đ trong cu c s ng, ch “h c văn” mà không ư ử ễ ộ ộ ố ư ế ọ ỉ
“h c l ” thì h c t p h có th làm t c m i quan h t ọ ễ ọ ậ ể ọ ố t, nh ng h không t o đ ọ ạ ượ ư ệ ố t ố
t c x ph i phép v i m i ng v i b n bè, không bi ớ ạ ế ư ử ả ớ ọ ườ ậ i thì h s không nh n ọ ẽ
đ c s yêu m n, đ ng c m c a nh ng ng ượ ự ủ ữ ế ả ồ ườ ủ i xung quanh. T đó, cu c s ng c a ộ ố ừ
h s b cô l p, xa lánh, không có ni m vui và chia s . Ch a h t, khi không có s ọ ẽ ị ư ế ề ẻ ậ ự
c t nh táo, tho i mái thì công vi c l i càng h p tác, giúp đ , tinh th n không đ ợ ầ ỡ ượ ỉ ệ ạ ả
g p nhi u khó khăn, d b phân tâm, khó đ t đ ễ ị ặ ạ ượ ề ố c hi u qu nh mong mu n. ư ệ ả
i có đ c mà không có tài thì làm vi c gì cũng khó, Nh H Ch t ch đã nói: “Ng ủ ị ư ồ ườ ứ ệ
ng i có tài mà không có đ c thì không dùng đ c”. Ngoài ra, cu c s ng v n còn ườ ứ ượ ộ ố ẫ
nh ng k đ o đ c gi ra l ẻ ạ ứ ữ , c t ả ố ỏ ễ phép, có tài nh ng sau l ng luôn phá ng m, gây ư ư ầ
khó cho ng i khác, v a không có đ c mà l ườ ứ ừ ạ i không có tài, th t đáng lên án. Tóm ậ
i, nhân cách không t t thì ch kéo theo nh ng h u qu x u, nh ng đi u không l ạ ố ả ấ ữ ữ ề ậ ỉ
mong mu n.ố
nh nên đ c giáo d c t gia đình và nhà tr ng, Vì nh ng l ữ ẽ đó, tr em t ẻ ừ ỏ ượ ụ ừ ườ
nên đ ượ ễ ố c rèn luy n m t n p s ng, m t n n t ng đ o đ c b i “cây non d u n”. ộ ế ố ộ ề ả ứ ở ệ ạ
i tr , đã tr Còn nh ng ng ữ ườ ẻ ưở ầ ng thành thì nên h c t p nh ng k năng s ng c n ọ ậ ữ ố ỹ
thi t nh ho t đ ng nhóm, giao ti p xã h i, nói tr c đám đông. Qu th t, con ế ạ ộ ư ế ộ ướ ả ậ
ng i ta c n có m t thái đ s ng tích c c thì m i mong đ t đ c thành công ườ ộ ố ạ ượ ự ầ ộ ớ
trong m i vi c. ọ ệ
Ng i x a th t đúng đ n khi cho r ng có “h c l ”, có đ o đ c thì sau đó con ườ ư ọ ễ ứ ạ ằ ậ ắ
ng i ta m i “h c văn” m i có th giúp ích cho xã h i đ i k t, xin ườ ộ ượ ể ớ ớ ọ c. Đ thay l ể ờ ế
trích d n câu nói: “H c đ làm ng i, h c đ làm vi c”. ọ ể ẫ ườ ọ ể ệ
2. Đa th l a tâm
ư ọ
Khi chúng ta b tràn ng p và quá t ậ ị ả ở ố i b i thông tin, ki n th c thì ai cũng mu n ứ ế
ọ nh ng th mình c n h c h i và tìm hi u th t đ n gi n, g n nh , d dàng. M i ể ậ ơ ẹ ễ ữ ứ ả ầ ỏ ọ ọ
ạ th ph c t p, dài dòng khi n cho đ u óc m t m i và chán n n. “Đa tâm lo n ứ ạ ứ ệ ế ầ ả ỏ
ề ả th ”. Có m t câu nói th này “ Càng d n gi n bao nhiêu càng có s c truy n c m, ư ứ ế ả ộ ơ
ngh thu t b y nhiêu” ậ ấ ệ
ng d ng trong cu c s ng: Khi trình bày nh ng bài thuy t trình,càng gi i thích Ứ ụ ộ ố ữ ế ả
càng không hi u, càng đ n gi n l i càng đ ng l i nhi u trong tâm trí h n là s dài ả ạ ể ơ ọ ạ ự ề ơ
dòng. S đ n gi n không ch m t ít t ng , ch nghĩa mà còn ự ơ ả ỉ ở ặ ừ ữ ữ ở ế tính liên k t,
tr c quan, xúc tích c a thông tin. Nh ng s đ n gi n cũng không có nghĩa làm ự ơ ự ư ủ ả
gi m tính m thu t. Cái đ p k t h p v i s đ n gi n giúp tâm trí nh nhàng, ớ ự ơ ế ợ ẹ ẹ ả ả ậ ỹ
t k là y u t c m xúc thăng hoa. Tính m thu t hay thi ả ậ ỹ ế ế ế ố không th không tính ể
đ n trong thi ế ế ế ự t k thông đi p, trang chi u slide.D ng nh trong m i lĩnh v c, ườ ư ệ ế ọ
c đ cao. T t c nh ng th chúng ta dùng nh nhà c a, ôtô, xe m thu t luôn đ ậ ỹ ượ ề ấ ả ữ ứ ư ử
ề máy, đ n đôi dép đi thì ch c năng c a nó bao th p k nay không thay đ i nhi u, ứ ủ ế ậ ổ ỷ
t k c a s n ph m. Các s thay đ i ch y u là v m u mã hay tính m thu t thi ề ẫ ự ủ ế ậ ổ ỹ ế ế ủ ả ẩ
cu c chi n v marketing có mũi nh n v n là hình nh, ngh thu t th giác. ế ề ệ ẫ ả ậ ộ ọ ị
3. Đ ng ch t đu i trong bi n thông tin mà v n khát tri th c đ thành đ t ạ
ứ ể ừ ố ể ế ẫ
Vì ta không th không giao ti p. trong b t c môi ế Trong b t c hoàn c nh nào, ấ ứ ể ả ấ ứ
tr ng nào, b t c n i đâu ta đ u c n ph i giao ti p. Có giao ti p ta m i ngày ườ ở ấ ứ ơ ề ầ ế ế ả ớ
m t hoàn thi n h n, ơ phát tri n h n và thành đ t h n. ạ ơ Có m t câu nói r t hay: ệ ể ấ ộ ơ ộ
ạ ”Đ ng ch t đu i trong bi n thông tin mà v n khát tri th c đ thành đ t”. ứ ể ừ ế ể ẫ ố
Có nh ng quan ni m cho r ng giao ti p ? ế ư Đ n gi n. ơ ơ ả Th c ra nó không đ n ữ ự ệ ằ
gi n nh ta nghĩ chút nào. Cũng có quan ni m giao ti p lúc nào cũng t t, ư ả ệ ế ố giao ti pế
gi i quy t đ c m i chuy n. ả ế ượ ệ C n gì ph i h c giao ti p, ả ọ ế c giao ti p nhi u, ề nói ứ ế ầ ọ
nhi u là khác giao ti p t t. ế ố Không ph i nh v y, ư ậ t ề ả ấ ả t c nh ng đi u đó đ u là ề ữ ề
nh ng quan ni m sai l m trong giao ti p. ả ế Ch c ch n m t đi u r ng ta c n ph i ề ằ ữ ệ ắ ắ ầ ầ ộ
t đ c. t nhi u không b ng bi h c r t nhi u thì m i có th giao ti p t ớ ọ ấ ế ố ượ “Bi ề ể ế ề ằ ế t
t, đi u“.ề Nh ng li u có ph i lúc nào giao ti p cũng t ả ư ệ ế ố nói càng nhi u trong giao ề
ti p càng t t chăng? Vâng, Có th m t s đi u sau đây s giúp giao ti p t ế ố ể ộ ố ề ế ố t ẽ
c h t, h n?ơ Tr ướ ế hãy là chính cái b n mu n, ố ph i mu n thì ta m i có th làm t ể ạ ả ố ớ ố t
đ c và t t c nh ng đi u ta làm đ u ph i xu t phát t trái tim. ượ ấ ả ữ ề ề ả ấ ừ V n đ không ề ấ
ph i là “nói cái gì mà là nói th nào”, cái quan tr ng nh t là c m nh n c a ng ế ả ậ ủ ấ ả ọ ườ i
nghe. ng i nghe mu n nghe thì ta m i nói. Và hãy “tìm cách khác bi t đ t o nên ườ ố ớ ệ ể ạ
t”. ng giao ti p t o nên ch t l ng cu c s ng. s đ c bi ự ặ ệ Chính ch t l ấ ượ ế ạ ấ ượ ộ ố N u taế
c k t qu nh cũ. c suy nghĩ và hành đ ng nh cũ, ta s nh n đ ộ ứ ậ ượ ế ả ư ư ẽ Vì v y hãy t ậ ự
thay đ i đ thành công. Ng i thành công không c đ bi ổ ể ườ ố ể ế ệ t nhi u mà th c hi n ự ề
ngay đi u mình bi ề ế t.
4. Bi
t nhi u không b ng bi ế ề ằ ế t đi u ề
Theo em nghĩ “bi t nhi u” t c là ám ch ng ế ứ ề ỉ ườ ự ả ờ i đó có s am hi u, s tr i đ i, ể ự
kinh nghi m s ng th c t , tích lũy đ c nhi u ki n th c, cao h n n a đó là s ự ế ệ ố ượ ữ ứ ế ề ơ ự
uyên thâm. Còn “bi ế ẩ t đi u” thì em nghĩ ám ch v m t giá tr đ o đ c, ph m ỉ ề ặ ị ạ ứ ề
i , v cách đ i nhân x th trong xã h i ngày h nh, nhân cách s ng c a m i ng ạ ủ ỗ ố ườ ử ế ề ố ộ
ế nay... Chính vì th câu ca dao ch đúng trong khía c nh đ o đ c ho c giao ti p ứ ế ặ ạ ạ ỉ
ở trong xã h i. Còn trong khía c nh công vi c thì ch a ch c đúng h t hoàn toàn b i ệ ư ế ạ ắ ộ
vì ng i “bi ườ ế t nhi u” có th là h s “bi ể ọ ẽ ề ế ữ t đi u” có ai dám ch c r ng nh ng ắ ằ ề
ng i “bi t nhi u” là có xu h ng không bi ườ ế ề ướ ế t đi u? ề
Theo em nghĩ câu ca dao trên thì đúng hoàn toàn v i xã h i ngày x a, khi mà ư ộ ớ
công vi c làm ru ng là chính thì không đòi h i nhi u v ki n th c thì lúc đó ề ế ứ ệ ề ộ ỏ
ng i ta đ cao cái đ c h n cái tài. Ngày nay v i cu c s ng năng đ ng thì khác ườ ứ ơ ộ ố ề ớ ộ
n u nh ch có đ c mà ch ng có tài thì r t khó thành công trong công vi c. Còn ế ư ỉ ứ ệ ấ ẳ
trong giao ti p thì câu ca dao “bi t nhi u không b ng bi ế ế ề ằ ế t đi u” thì ng d ng câu ứ ụ ề
ca dao trên r t đúng. ấ
ng m t chút thì ta s d dàng thành Ví d trong giao ti p ta nên nhún nh ế ụ ườ ẽ ễ ộ
côngh n nh ng ng i ch bi i khác. ữ ơ ườ ỉ ế t xu n nh ng ị ườ
5. M t b cái lý không b ng m t tý cái tình:
ộ ồ ộ ằ
Ng i Vi t Nam ta l y s hài hòa âm d ườ ệ ấ ự ươ ng làm tr ng nh ng v n luôn h ư ẫ ọ ướ ng
i ta v n luôn h ng v tình h n là v v âm h n, trong cu c s ng cũng th ng ề ộ ố ế ườ ơ ẫ ướ ề ơ ề
lý. Vì v y câu t c ng trên ý nói r ng cái tình m i đáng giá, cái lý ch ng là gì ữ ụ ẳ ằ ậ ớ
trong quan h gi a ng i và ng ệ ữ ườ ườ i. Chính vì th câu t c ng trên đ cao ph ụ ữ ề ế ươ ng
châm đ i nhân x th tr ng tình, duy tình và đã tr thành m t chu n m c ng x ử ế ọ ự ứ ẩ ố ộ ở ử
trong cu c s ng ngày nay c a ng i dân Vi t Nam. ộ ố ủ ườ ệ
Đ hi u rõ h n câu t c ng thì em xin nêu khái ni m “lý” và “tình”. “Lý” ể ể ụ ữ ệ ơ ở
đây có hi u là lu n lý, pháp lý, đ o lý, nguyên lý là m t h th ng các lý lu n v ộ ệ ố ể ạ ậ ậ ề
th gi i, nhân sinh quan và t ế ớ ừ đó quy đ nh cách ng x , giao ti p c a con ng ử ế ủ ứ ị ườ i
cho phù h p. Nói tóm l ợ ạ ủ i “lý” là lu t pháp, là hi n pháp c a m t qu c gia, c a ủ ế ậ ố ộ
đây có hi u là tình yêu quê h ng đ t n c, tình m u t m t dân t c. “Tình” ộ ộ ở ể ươ ấ ướ ẫ ử ,...
“tình” chính là s yêu ghét c a con ng i v i con ng i khác. Và nh v y “tình” ự ủ ườ ớ ườ ư ậ
và “lý” là hai m t c a m t v n đ . Tuy nhiên ng i Vi t Nam l i đ t n ng “tình” ộ ấ ặ ủ ề ườ ệ ạ ặ ặ
h n là ý trong m i v n đ . Cũng vì lý do đ t “tình” n ng h n “lý” thì vô tình đã ơ ọ ấ ề ặ ặ ơ
vô hi u hóa pháp lu t nhà n c. Chính vì th theo em nên tùy tình hu ng mà nên ệ ậ ướ ế ố
c. đ t cái nào lên tr ặ ướ
Ví d trong gia đình có s b t hòa x y ra mâu thu n thì ta nên cái “tình” trong ự ấ ụ ả ẫ
i quy t ch không nên dùng “lý” mà phân x thì đ u đó câu t c ng trên mà gi ữ ụ ả ứ ử ế ề
giúp ta ngoài vi c gi i quy t mâu thu n mà không làm các thành viên trong gia ệ ả ế ẫ
ộ đình b t hòa. Còn v “lý” thì em s đ a m t ví d sau v án Lê Văn Luy n là m t ẽ ư ụ ụ ề ệ ấ ộ
t c 3 ng t t i và c án h t s c nghiêm tr ng. M t mình h n gi ọ ế ứ ắ ộ ế ấ ả ườ ướ ả p tài s n.
Ng i dân Vi t Nam ta đ u h t s c b t bình tr i ác đó nên đòi x t ườ ệ ế ứ ấ ề c t ướ ộ ử ử ắ h n
c pháp lu t Vi t Nam mà cái “lý” chính là chính là nghiêng v “tình” nh ng tr ề ư ướ ậ ệ
hi n thân thì ch x h n 18 năm tù. Chính vì th cái “lý” đã th ng cái “tình”. ỉ ử ắ ệ ế ở ắ
M t l n n a em nh n m nh l i l n n a ng i Vi t Nam ta luôn s ng r t tình ộ ầ ữ ấ ạ ạ ầ ữ ườ ệ ấ ố
ng h p mà dùng cái nào h n cái nào. c m vì v y tùy tr ậ ả ườ ợ ơ
6. R u nh t u ng l m cũng say. Ng
ạ ố ượ ắ ườ i khôn nói l m d u hay cũng nhàm ẫ ắ
Câu t c ng đ c chia thành hai v : v đ u là “R u nh t u ng l m cũng ữ ượ ụ ế ế ầ ạ ố ượ ắ
say”, thông th ng thì r u nh t u ng ít cũng không say cho l m, nh ng n u nh ườ ượ ạ ố ư ế ắ ư
mà u ng nhi u cho dù r u đó có 0,5 đ thôi thì l m d ng u ng nhi u cũng nh ề ố ượ ụ ề ạ ộ ố ư
u m nh v y, th nào cũng say bí t cho mà xem, vì không ai trên đ i này có th r ượ ế ạ ậ ờ ỉ ể
x ng mình là ng t ự ư ườ ệ i vô t u, ngàn chén không say nh trong chuy n ki m hi p ử ư ệ ế
đ c c . Th ng ng i ta nói câu này v t u vong, có nghĩa là ch t vì r u, cũng ượ ả ườ ườ ị ử ế ượ
u say thì có th nh h có nghĩa là n u nh u ng r ế ư ố ượ ể ả ưở ề ng đ n tính m ng vì nhi u ế ạ
lý do khác nhau nh b nh trong ng i, hay r u b ng đ c, Tuy nhiên cũng có ư ệ ườ ượ ộ ộ ị
bi t bao nhiêu ng u s có h i v y mà ế ườ i có ý th c và nh n th c r ng u ng r ậ ứ ằ ứ ố ượ ẻ ạ ậ
u. M t hai chén r u nh thì không d n u ng,có nhi u gia đình tan v cũng vì r ẩ ề ố ở ượ ộ ượ ỏ
nh h ả ưở ạ ng nhi u l m nh ng n u nh u ng nhi u có th d n đ n nhi u tác h i ề ắ ư ố ể ẫ ư ề ế ế ề
ạ khác nhau, cho nên, th gì mà n u nh quá l m d ng cũng d n đ n nhi u tác h i ụ ư ứ ề ế ế ạ ẫ
nh tri t h c v n th ng nói: “s bi n đ i v ch t là s tích lũy các bi n đ i v ư ế ọ ẫ ườ ổ ề ấ ự ế ổ ề ự ế
ng” cũng là có ý nh v y. l ượ ư ậ
T đó suy ra đ i khôn nói l m d u hay cũng ừ ượ c ý nghĩa c a v th hai: “Ng ủ ế ứ ườ ắ ẫ
nhàm” ng i khôn khéo s đ c r t nhi u ng ườ ẻ ượ ấ ề ườ ể ư i n nang ho c coi tr ng,nh ng ặ ọ
c ng ph i tùy vào đ i phu ng mình giao ti p. B n đ ơ ủ ế ạ ả ố ượ ệ c nghe m t m u chuy n ẩ ộ
ế khá là thu hút khá là h p d n nh ng m u chuy n đó h i dài vòng nên c ng khi n ủ ư ệ ẩ ấ ẩ ơ
cho b n c m giác bu n ng chán ng m mà ch mu n nghe đ u chuy n r i bi ệ ồ ủ ẩ ầ ả ạ ồ ố ỉ ế t
c suôn s hay không là đ c, ch không ai mà mu n l ng nghe đo n k t có đ ế ạ ượ ẻ ượ ố ắ ứ
chuy n mà không có liên quan đ n mình mà đ tâm chi cho m t. Ng i khôn khéo ể ế ệ ệ ườ
không c n ph i nói nhi u mà ng i khác m i hi u mình đ c ,ch c n mình nói ề ầ ả ườ ể ớ ượ ỉ ầ
m t mà ng i ta hi u m i đó m i chính là ng i khôn ngoan,khôn ngoan ch ộ ườ ườ ể ớ ườ ớ
cao t v i khoe tài,sông sâu sào v ng b đ i mênh mong,mình không nên t ể ờ ộ ắ ự ự
c nhi u đ u,vì núi n y cao thì còn núi khác có th đ i,cho g n mình hi u bi ạ ể ầ t đ ế ượ ề ề ầ ể
cao h n. S khoe khoang ch mang đ n cho ng ự ế ơ ỉ ườ i khác s khó ch u. ự ị
Ứ ng d ng trong giao ti p: đ u tiên là s ng n g n khi giao ti p. T c ng có ự ữ ụ ụ ế ế ắ ầ ọ
câu: "Ăn b t bát, nói b t l i". M t trong nh ng nguyên nhân v vi c s d ng l ớ ờ ớ ề ệ ử ụ ữ ộ ờ i
nói không đ t hi u qu cao là do nói nhi u mà l ng thông tin không đ c bao ệ ề ạ ả ượ ượ
nhiêu. Và h n th n a, h u qu c a s nói nhi u là b c l nh ng sai sót có th ả ủ ự ế ữ ộ ộ ề ậ ơ ữ ể
có: “Ăn l m thì h t mi ng ngon, nói l m thì h t l ế ờ ế ế ắ ắ ứ i khôn hoá r ”. Cái gì quá m c ồ
t: "R u nh t u ng l m cũng say, đ cũng không hay, do đó c n ph i bi ộ ả ầ ế t đi u ti ề ế ạ ố ượ ắ
ng i khôn nói l m d u hay cũng nhàm". ườ ắ ẫ
M t văn b n dài nh ng n u thông tin phong phú, không th a t , th a ý v n là ừ ừ ư ế ả ộ ừ ẫ
m t văn b n đ t đ ạ ượ ả ộ ế c tính ng n g n. M t phát ngôn v n b coi là dông dài n u ẫ ắ ọ ộ ị
di n đ t theo ki u "dây cà ra dây mu ng". Ng ễ ể ạ ố ườ ư ư i x a quan ni m, nói nhi u ch a ệ ề
ch c là ng t mà đôi khi là do “thùng r ng kêu to”. ắ ườ i có hi u bi ể ế ỗ
Đ đ t đ c yêu c u trên, khi nói năng c n ph i suy nghĩ. Rõ ràng, m t trong ể ạ ượ ả ầ ầ ộ
nh ng nguyên nhân c b n d n đ n s thi u sót, non kém trong v n d ng ngôn ế ự ơ ả ữ ụ ế ậ ẫ
ng là do không cân nh c, l a ch n ngôn t ữ ự ắ ọ ừ ể ậ ừ đ v n d ng phù h p trong t ng ụ ợ
t y u. Con ng c nh hu ng giao ti p c th . Đ y có th coi nh là quy lu t t ả ế ụ ể ậ ấ ế ư ể ấ ố ườ i
không th s ng n u không ăn và cũng khó th t n t ể ồ ạ ể ố ế i và phát tri n n u thi u s ể ế ự ế
giao ti p. ế
Các ph ng ti n ngôn ng t c các c p đ (ng âm, t v ng, cú pháp) ươ t ữ ở ấ ả ữ ệ ấ ộ ừ ự
luôn t n t i nh ng hình th c bi u đ t cùng nghĩa.M i hình th c bi u đ t cùng ồ ạ ữ ứ ứ ể ể ạ ạ ỗ
ọ nghĩa nh th phù h p v i t ng đi u ki n giao ti p c th . Do đó, vi c l a ch n ệ ế ụ ể ư ế ệ ự ớ ừ ề ợ
các ph nhiên, t ươ ng ti n ngôn ng là m t thao tác t ữ ệ ộ ự ấ ế ự t y u khách quan. Có l a
ch n t t thì m i có th t o ra m t l i nói t t.Phong cách h c hi n đ i đã ch ra c ọ ố ể ạ ộ ờ ớ ố ệ ạ ọ ỉ ụ
th nh ng thao tác l a ch n, quy lu t l a ch n các ph ọ ậ ự ự ữ ể ọ ươ ằ ng ti n ngôn ng nh m ữ ệ
t o ra các phát ngôn đ t hi u qu giao ti p cao. ạ ệ ế ả ạ
Tuy nhiên, v n ngôn ng d i dào (ti n đ khách quan cho s l a ch n) cùng ữ ồ ự ự ề ề ố ọ
v i vi c n m v ng quy lu t, thao tác l a ch n v n ch a đ . Gi a lí thuy t trong ớ ư ủ ệ ắ ữ ự ữ ế ẫ ậ ọ
s ng đ ng trong vi c v n d ng l i ăn ti ng nói hàng ngày sách v v i th c t ở ớ ự ế ố ụ ệ ậ ộ ờ ế
i nói. Khi tranh v n có m t kho ng cách và b chi ph i r t l n b i cá nhân ng ị ẫ ố ấ ớ ả ộ ở ườ
lu n, phê bình, ch trích, do không nén n i b c xúc, đôi khi chúng ta dùng nh ng t ổ ứ ữ ậ ỉ ừ
khi m nhã, n ng n cho h gi n, đã t c. Đi u này có l ả ậ ứ ế ề ề ặ ẽ ai cũng đã t ng tr i qua ừ ả
và ch c ch n s còn g p ph i. ắ ẽ ả ắ ặ
Giá tr đích th c c a ho t đ ng ngôn giao không ch là thông tin mà còn là đ ự ủ ạ ộ ị ỉ ể
con ng i g n nhau, tôn tr ng, hi u bi t l n nhau.“Ng ườ ầ ể ọ ế ẫ ườ ộ i khôn ai n roi đòn, m t ỡ
i nói nh hãy còn đ ng cay”.L i khuyên này có l không bao gi cũ, không bao l ờ ẹ ắ ờ ẽ ờ
gi th a v i t t c m i ng i. ờ ừ ớ ấ ả ọ ườ
7. L i chào cao h n mâm c
ờ ơ ỗ
Không rõ t bao gi ừ ờ , dân ta có câu nói r t hay, r t văn hóa: ấ ấ ơ "L i chào cao h n ờ
c l u truy n t đ i này qua đ i khác và tr thành n mâm c "ỗ . Câu nói này đ ượ ư ề ừ ờ ờ ở ề
i Vi t Nam. "L i chào cao h n mâm c " n p, m t nét đ p văn hóa c a ng ẹ ế ủ ộ ườ ệ ỗ hàm ý ờ ơ
câu chào h i r t quan tr ng, r t tình nghĩa, còn quý h n c vi c m i nhau đ n ăn ơ ả ệ ỏ ấ ế ấ ọ ờ
"L i chào cao h n mâm c " u ng ti c tùng. ệ ố ỗ ý mu n nói đ n phép l ế ờ ố ơ ễ ơ nghĩa h n
cái ăn. Sâu h n là nhân cách c a con ng ủ ơ ườ ầ i cao h n “v t ch t”. Mâm c có đ y, ấ ậ ơ ỗ
có sang tr ng m i th hi n đ c s no đ và hi u khách c a ch nhà. L i chào ể ệ ớ ọ ượ ự ủ ủ ủ ế ờ
t, thân thi n m i ch ng t i có phép t c, l có n ng nhi ồ ệ ứ ệ ớ ỏ ph m ch t m t ng ấ ẩ ộ ướ ắ ễ
nghĩa v i m t n n giáo d c t ộ ề ụ ố ớ t, và đ m ch t ậ ấ văn hóa c a dân t c. Mâm c là s ủ ộ ỗ ự
no đ v v t ch t, l i v i ng ủ ề ậ ấ ờ i chào th hi n cho s thân thi n gi a ng ự ể ệ ữ ệ ườ ớ ườ ờ i. L i
chào là “ph ng ti n” tình c m mang h i th c a xã h i. Có l xa ươ ở ủ ệ ả ộ ơ ẽ vì th mà t ế ừ
i ra đ ng ra ngõ, đi ch , đi làm đ ng ho c đi đâu đó g p nhau là x a, m i ng ư ọ ườ ườ ặ ặ ợ ồ
chào h i r t vui. C xóm c làng chào h i nhau r t thân tình, r t c i m , không ỏ ấ ở ỏ ấ ấ ả ả ở
i chào đã quan tr ng là than hay s , già hay tr , trai hay gái, Đi u nay cho th y l ẻ ấ ờ ề ọ ơ
tr thành m t bi u t ng văn hóa, m t l i ng x t t đ p c a m i ng ể ượ ộ ở ộ ố ứ ử ố ẹ ủ ọ ườ ệ i. Vi c
chào h i r t sinh đ ng, phong phú nh ng có th hi u tóm l c và đ n gi n nh ể ể ỏ ấ ư ộ ượ ả ơ ư
ề th này: Đó là dù thân hay s , là h m c ru t th t hay ch là hàng xóm láng gi ng ọ ạ ế ơ ộ ị ỉ
quen bi t, khi g p nhau đ u c n có l i chào. Con cháu t nhà đi đâu ho c đi đâu ế ề ầ ặ ờ ừ ặ
v nhà đ u ph i th a chào ông bà cha m và các b c b trên. ề ư ề ẹ ề ậ ả tr Ở ườ ng l p hay ớ
i b t c đâu, g p các th y cô giáo, h c trò ph i chào. Đ n c quan, công s , nhà t ạ ấ ứ ế ơ ả ặ ầ ọ ở
máy… cũng v y. Đó là l ậ ờ i chào nên đi đôi v i câu h i ng n g n. L i chào không ỏ ắ ớ ọ ờ
cũng t t nh ng đôi khi ch mang tính xã giao, th t c. L i chào kèm theo câu thăm ố ủ ụ ư ờ ỉ
h i l ỏ ạ i th hi n s quan tâm đ n nhau. K cũng hay, cũng là m t nét văn hóa ể ể ệ ự ế ộ
ph ng Đông đ c đáo. Đã là l i chào h i thì ph i th t lòng, t nguy n, xu t phát ươ ộ ờ ậ ả ỏ ự ệ ấ
đ o lý ch không ph i vì b b t bu c. Ph i tránh các câu chào l y l , chào đ t ừ ạ ị ắ ấ ệ ứ ả ả ộ ể
kh i mang ti ng là không chào ho c chào c c l c, c t nh , thi u nghiêm túc, ộ ố ế ế ả ặ ỏ ợ đ iạ
i đ p", "Chào em cô gái Lam H ng"… lo i: "Hê lô đ i ca", "Chào ng ạ ạ ườ ẹ ồ
Th nh ng ngày nay, vi c chào h i d ng nh không đ ỏ ườ ư ệ ế ư ượ ắ c chú tr ng l m ọ
nh t là ấ ở ế thành th , cùng chung c mà g p nhau c t nh b nh không. Thanh thi u ơ ư ứ ỉ ư ặ ị
i l n rõ ràng là quen bi t, đáng tu i ông bà cha m mình niên, nhi đ ng g p ng ồ ặ ườ ớ ế ẹ ổ
ng m t ch ra nhìn". Đi u này trách l p tr thì ít mà trách b m mà c "gi ứ ươ ắ ế ề ớ ẻ ố ẹ
chúng thì nhi u. Th c t cho th y, cũng cùng chung c , ngõ ph l i có nhi u em ự ế ề ố ạ ư ấ ề
phép, g p ng . Thì ra nh ng ng i nhà có các r t ngoan, l ấ ễ ặ ườ ớ i l n đ u chào t ề t ử ế ữ ườ
cháu này đã r t chú ý d y b o, nh c nh con cháu khi ra đ ả ắ ấ ạ ở ườ ố ng, khi lên xu ng
i l n ph i làm gì. Và b n thân các ông, các bà ch gia đình này c u thang g p ng ầ ặ ườ ớ ủ ả ả
i, nêu g ng t t cho con cháu làm theo. Văn cũng r t ni m n chào h i m i ng ở ề ấ ỏ ọ ườ ươ ố
hóa chào h i là m t lĩnh v c quan tr ng trong cu c s ng hàng ngày, góp ph n xây ộ ố ự ầ ỏ ộ ọ
i ta có th d ng xã h i công b ng, dân ch , văn minh. Qua văn hóa chào h i, ng ự ủ ằ ộ ỏ ườ ể
ố nh n xét, đánh giá trình đ dân trí, văn minh c a m t c ng đ ng dân c , m t qu c ư ộ ộ ộ ủ ậ ộ ồ
gia, m t dân t c. i chào th hi n đ c phong cách con ng i, n n p tinh ộ Do đó l ộ ờ ể ệ ượ ườ ế ế
th n và thu n phong m t c c a c m t dân t c. ỹ ụ ủ ả ộ ầ ầ ộ
Trong giao ti p, l ế ờ ở ầ i chào r t quan tr ng, Đây là m t trong nh ng cách m đ u ữ ấ ọ ộ
câu chuy n th t suôn s . Con ng i luôn s ng trong các quan h xã h i đa d ng, ệ ẻ ậ ườ ệ ạ ố ộ
ph c t p. Các quan h này t o ra môi tr ng sông th ng xuyên c a m i cá nhân ứ ạ ệ ạ ườ ườ ủ ỗ
ng đ n s hình thành nhân cách và xu h ng hành đ ng c a h . Chính và nh h ả ưở ế ự ướ ủ ọ ộ
cu c s ng đòi h i m i ng i ph i có x th đúng đ n, th hi n qua phép l ch s ộ ố ỏ ỗ ườ ử ế ể ệ ả ắ ị ự
trong quá trình ti p xúc v i các đ i tác khác nhau, ớ ế ố ở nh ng đ a đi m khác nhau. ể ữ ị
L i chào cũng nh v y. Tr c kia khi chúng ta chào ng i già ng ư ậ ờ ướ ườ ườ ơ i trên, h n
mình v tu i tác v đ a v xã h i, v th b c trong gia đình, dòng h ... thì th ề ứ ậ ề ổ ề ị ộ ọ ị ườ ng
cúi đ u nói "l y ông, l y bà, l y c ...". Ngày nay, ng i l n, tr em khi chào ch ạ ụ ầ ạ ạ ườ ớ ẻ ỉ
nói: "cháu chào ông, chào bà...". Đó là chu n m c m i đ ớ ượ ự ẩ ấ c xã h i hi n đ i ch p ệ ạ ộ
nh n. Thay cho khoanh tay, vái l , ng ậ ễ ườ ữ i ta b t tay nhau k c gi a nam n , gi a ể ả ữ ữ ắ
ng i trên, ng i (th ng ng i trên gi tay ra tr i già thì ườ i d ườ ướ ườ ườ ơ ướ c), đ i v i ng ố ớ ườ
không b t tay, ch chào, tránh vi c ng i già. Chúng ta ệ ắ ỉ i tr gi ườ ẻ ơ tay b t tay ng ắ ườ
chào ch ng t mình đã nh n ra h , kèm theo l i chào có th là b t tay, m m c ứ ỏ ậ ọ ờ ể ắ ỉ ườ i
hay theo phong t c Châu Âu, có th ôm hôn n u hai bên tình c m g n bó thân m t ậ ụ ể ế ả ắ
L i chào h i liên quan đ n nh ng quy c nh t đ nh, ch u nh h ữ ế ờ ỏ ướ ấ ị ị ả ưở ủ ng c a
nh ng đ c đi m văn hoá dân t c, đ c bi ữ ể ặ ặ ộ ệ t có liên quan đ n đ a v xã h i c a hai ị ộ ủ ế ị
ng i. Nó đ c th hi n nh sau: theo tu i tác ng i tr chào ng i già tr ườ ượ ể ệ ư ổ ườ ẻ ườ ướ c,
c ng theo đ a v xã h i ng ị ộ ị ườ i có đ a v th p chào tr ị ấ ị ướ ườ ế i có đ a v cao h n, k t ơ ị ị
ộ h p hình th c chào v i m c đ thân m t và g n v i đ c đi m văn hoá dân t c: ậ ợ ứ ộ ớ ặ ứ ể ắ ớ
ớ ặ n m tay nhau, bá vai, v vai nhau, ôm hôn... cũng nh th i gian g p g , m i g p ắ ư ờ ặ ỗ ỡ
ngoài ph , n i công c ng hay t i gia hay lâu ngày r i, v i môi tr ồ ớ ườ ng g p g ặ ỡ ở ố ơ ộ ạ
đình, ngoài ph c n kín đáo h n, gia đình thân m t, c i m h n. M c đích và ở ố ầ ơ ở ậ ở ở ơ ụ
ý nghĩa c a l i chào h i chính là chúng ta t ủ ờ ỏ ự ặ đ t mình trong h thông c a cách x ệ ủ ử
th đã đ c xã h i ch p thu n. Khi ta chào h i, ta đang th ế ượ c quy đ nh và đ ị ượ ấ ậ ộ ỏ ể
hi n s tôn tr ng, ng i khác, s tôn tr ng ng ệ ự ọ ườ ự ọ ườ ọ i khác g n v i vi c tôn tr ng ệ ắ ớ
b n thân, th hi n vi c b o v danh d cá nhân và ý th c t ệ ả ệ ả ể ệ ứ ự ọ tr ng. L i chào th ờ ự ể
hi n s l ch s trong giao ti p, gi ng nh m t ph ng th c c b n đ đi u ch nh ệ ự ị ư ộ ự ế ố ươ ứ ơ ả ể ề ỉ
i ta đã ví các quan h xã h i mà không có phép l ch s thì các quan h xã h i. Ng ệ ộ ườ ự ệ ộ ị
nh m t ngôn ng không có văn ph m. N u ngôn ng cho phép có nh ng câu nói ư ộ ữ ữ ữ ế ạ
vô cùng đa d ng thì phép l ch s đem l i cho cách c x c a m i cá nhân m t s ự ạ ị ạ ư ử ủ ộ ự ỗ
ph n ng c đ ng và s sáng t o phong phú. T cách x th đúng đ n, l ch s ử ế ả ứ ơ ộ ự ừ ạ ắ ị ự
trong giao ti p xã h i mà ng i ta có nh n th c đúng đ n v b n thân và v ế ộ ườ ề ả ứ ậ ắ ề
ng i khác. Đi u này giúp h ngày càng tr ng thành lên và có kinh nghi m sông ườ ề ọ ưở ệ
ự ể ngày càng phong phú. Cách x th th .hi n vôn s ng c a m i cá nhân, s hi u ử ế ể ệ ủ ỗ ố
bi t c a m i ng i v các quan h xã h i, giúp con ng ế ủ ỗ ườ ề ệ ộ i đ t đ ườ ạ ượ c nh ng yêu ữ
t trong c u mong mu n trong quan h giao ti p, giúp xây d ng nh ng quan h t ầ ệ ố ữ ự ệ ế ố
gia đình, ngoài xã h i, h làm vi c có k t qu và s ng tho i mái. Nh v y l ư ậ ờ i ế ệ ả ả ọ ộ ố
chào th c s r t quan tr ng. ự ự ấ ọ
8. S ăn cho ta cái l c, s
cho ta cái trí, s bang giao cho ta cái nghi p ự ự ở ự ự ệ
ọ Chúng ta ăn đ mà có s c kh e mà làm vi c; chúng ta s ng làm vi c và h c ứ ể ệ ệ ố ỏ
ệ t p cho ta tri th c đ nh vào tri th c mà ta có th h c t p thêm n a và làm vi c ậ ể ọ ậ ứ ể ứ ữ ờ
ng và sau h n n a nh m nâng cao tri th c b n thân. Đ i v i sinh viên s p ra tr ơ ứ ả ố ớ ữ ắ ằ ườ
khi ra tr ườ ng mu n tìm đ ố ượ ề c m t công vi c phù h p v i mình thì k năng m m ệ ợ ớ ộ ỹ
không th thi u đ ể ế ượ c. M t trong yêu c u hàng đ u c a các nhà tuy n d ng ngày ầ ủ ể ụ ầ ộ
nay đó là giao ti p t t. Mu n đi làm đ c thì ph i giao ti p đ c. ế ố ố ượ ế ượ ả
Ví d trong công s , ng i bi t giao ti p t ụ ở ườ ế ế ố t, có nhi u m i quan h thì ng ố ệ ề ườ i
đó s là r t thành công, làm vi c lúc nào cũng d dàng và nhanh chóng và không có ễ ệ ẽ ấ
khó khăn nào mà không gi i quy t đ c nh vào các m i quan h (t ng giao ả ế ượ ệ ỏ ố ờ
ti p).ế
9. Nói là gieo, nghe là g tặ
Khi chúng ta nói là lúc chúng ta đang gieo m t h t gi ng vào trong lòng ng ộ ạ ố ườ i
ấ nghe, và nh ng h t gi ng này có th n y m m hay không còn tùy thu c vào đ t ể ả ữ ầ ạ ố ộ
(nhu c u c a ng i nghe). Chính vì th bi ủ ầ ườ ế ế ợ ấ t gieo h t vào lo i đ t phù h p r t ạ ấ ạ
quan tr ng, h t gi ng có c h i n y m m hay không cũng tùy thu c r t nhi u vào ơ ộ ả ộ ấ ề ầ ạ ố ọ
đ t. Đ n m t lúc thích h p thì chúng ta ch vi c g t hát mà thôi. Nh chúng ta đã ấ ỉ ệ ặ ư ế ợ ộ
bi t, k bi t l ng nghe thì k đó làm vua. ế ẻ ế ắ ẻ
ố Ví d nh là lúc ta đang nói chuy n v i khách hàng thì ta đang gieo 1 h t gi ng ụ ư ệ ớ ạ
ộ vào trong khách hàng, đ n m t lúc nào đó thì ta ch vi c g t hái mà thôi (tùy thu c ỉ ệ ặ ế ộ
vào nhu c u c a khách hàng). ầ ủ
