ề ắ ễ ạ ậ ậ ườ Đ bài: Tóm t t đo n trích Xin l p khoa lu t (Nguy n Tr ộ ng T )
ắ ậ ẫ 1. Bài văn m u 1: Tóm t ậ t Xin l p khoa lu t
ậ ậ ừ ả ề ề ầ ố Bài Xin l p khoa lu t trích t ề ự ầ ế ấ b n đi u tr n s 27: T c p bát đi u, bàn v s c n
ế ủ ố ớ ụ ụ ế ề ằ ậ ộ ở thi ậ t c a lu t pháp đ i v i xã h i nh m m c đích thuy t ph c tri u đình cho m khoa Lu t.
ấ ượ ấ ướ ươ ủ ễ ườ Qua đó ta th y đ c t m lòng yêu n c th ng dân c a Nguy n Tr ộ ng T .
ễ ườ ỉ ươ ự ậ ộ ồ Theo Nguy n Tr ề ng T , lu t bao g m nhi u lĩnh v c khác nhau: k c ng, uy
ề ệ ươ ườ ớ ậ ở ự ệ ệ quy n, chính l nh, tam c ng ngũ th ng... Ông gi i thi u vi c th c hành lu t các n ướ c
ươ ữ ấ ằ ở ướ ề ph ng Tây r t công b ng và nghiêm minh b i đó là nh ng nhà n c pháp quy n.
ủ ươ ứ ự ề ệ ả ọ ỉ Ông ch tr ng vua, quan, dân đ u ph i có ý th c tôn tr ng và th c hi n nghiêm ch nh
ậ ể ả ằ ộ ả pháp lu t đ đ m b o công b ng xã h i.
ả ề ậ ọ ố ọ ỉ Theo tác gi , Nho h c không có truy n th ng tôn tr ng lu t pháp vì ch nói suông trên
ấ ố ở ẳ ử ề ậ ẳ ổ gi y, làm t ế t ch ng ai khen, làm d ch ng ai chê. Đ n Kh ng T cũng công nh n đi u này.
ệ ữ ạ ứ ậ ằ ở ỗ ố ữ ấ Ông cũng cho r ng: quan h gi a đ o đ c và pháp lu t là ch th ng nh t gi a đúng
ứ ớ ứ ứ ạ ấ ậ ạ ằ ậ ư ạ lu t và đ o đ c. Công b ng, lu t pháp là đ o đ c. Đ o đ c l n nh t là chí công vô t . Trái
ạ ứ ậ ớ ồ lu t cũng đ ng nghĩa v i trái đ o đ c.
ắ ậ ẫ 2. Bài văn m u 2: Tóm t ậ t Xin l p khoa lu t
ậ ậ ả ậ ể ẳ ộ ị Trong bài Xin l p khoa lu t, tác gi ủ nêu ra các n i dung c a lu t đ kh ng đ nh kh ả
ậ ố ớ ậ ố ớ ủ ủ ệ ẳ ộ ị ị năng bao quát c a lu t đ i v i xã h i. Sau đó, kh ng đ nh vai trò c a lu t đ i v i vi c tr dân
ỉ ươ ậ ồ ề ệ ố ủ c a vua. Lu t bào g m: “k c ủ ng, uy quy n, chính l nh c a qu c gia, trong đó tam c ươ ng
ườ ủ ủ ế ệ ầ ậ ngũ th ộ ề ng cho đ n vi c hành chính c a sáu b đ u đ y đ ”. Có nghĩa là lu t bao trùm c ả
ề ạ ứ ệ ở ả ụ ủ ậ ỉ ấ v n đ đ o đ c và trách nhi m. Cũng đây, tác gi ậ ch ra tác d ng c a lu t: quan dùng lu t
ậ ữ ặ ệ ậ ố ớ ệ ấ ạ ể ị đ tr , dân theo lu t mà gi gìn”. Ông đ c bi ủ t nh n m nh vai trò c a lu t đ i v i vi c tr ị
ủ ả ề ậ ế ề ệ ậ ấ dân c a vua. Tác gi ủ đã đ c p đ n v n đ dân ch trong vi c thi hành lu t pháp.
ả ự ề ế ề ườ ọ Tác gi đã vào đ theo cách tr c ti p. Cách vào đ đó giúp cho ng ủ ộ i đ c ch đ ng
ế ậ ộ ượ ả ở ế ộ ế ầ ữ ti p nh n nh ng n i dung đ c trình b y ph n sau. Trong ch đ phong ki n, vua là trên
ả ữ ẽ ụ ế ậ ư ế h t nh ng tác gi đã dùng nh ng lí l thuy t ph c nhà vua tuân theo pháp lu t, đó là “Vua
ượ ộ ườ ủ cũng không đ ạ c đoán ph t m t ng i nào theo ý mình mà không có chũ kí c a các quan
ộ ấ ả ạ ế ể ấ ạ ằ ự trong b y. Làm th là đ cho dân chúng th y rõ đ o công b ng. V l i vua không d vào
ể ỏ ạ ữ ệ ễ ườ ộ ế ữ nh ng vi c ngũ hình đ t đ o nhân ái…”. Nguy n Tr ng T vi t “ Phàm nh ng ai đã
ử ậ ạ ộ ượ ộ ậ ề ẽ ế ở nh p ng ch b Hình x đoán…đ c m t b c” là đúng. B i vì, đi u đó s khi n cho các v ị
ể ử ự ậ ộ ư ả ả ịư quan th c hành lu t pháp có th x án m t cách vô t , đ m b o s ằ công minh, công b m
ể ậ ị ượ ệ ậ ủ c a lu t, “đ giúp cho các v này đ ấ c thong dong trong vi c ch p hành lu t pháp không b ị
ả ộ ộ m t bó bu c nào c ”.
ườ ế ủ ủ ậ ằ ẳ ộ ị ỉ ễ Nguy n Tr ng T kh ng đ nh vai trò c a lu t. Ông đã ch ra r ng, lí thuy t c a sách
ữ ấ ỉ ẽ ư ả ự ả Nho “ch là nói suông trên gi y”, đó là nh ng l ph i nh ng t ủ nó không có đ kh năng làm
ườ ổ ự ử ư ữ ượ ể ệ ọ cho m i ng i thay đ i tâm tính, t giác s a mình. Đ a ra nh ng nh ủ c đi m c a vi c tr ị
ằ ả ỉ ướ ụ ế ế dân b ng lí thuy t nhà Nho, tác gi không ch h ng đ n m c đích phê phán sách Nho mà đ ể
ậ ầ ẳ ị ế ố ớ ự ổ ủ ụ ộ ị kh ng đ nh lu t c n thi t đ i v i s n đ nh c a xã h i. Nho gia giáo d c con ng ườ ằ i b ng
ữ ứ ằ ấ ươ ứ ủ ứ ế ạ ạ đ o đ c, b ng nh ng t m g ố ặ ng đ o đ c c a quá kh nên n ng tính lí thuy t suông. Cu i
ề ễ ỗ ườ ộ ế ạ ằ ờ ủ ế ổ m i đi u phê phán Nho giáo, Nguy n Tr ng T k t l i b ng l ử i c a Kh ng T khi n cho lí
ụ ế ườ ố ấ ả ủ ấ ậ ẽ ủ l c a ông càng thuy t ph c ng i nghe, nh t là nhà Nho v n r t b o th . Lu t có vai trò
ế ủ ự ế ệ bi n lí thuy t c a sách Nho thành hi n th c.
ễ ờ ồ ườ ộ ả ấ ậ ồ ờ Đ ng th i, Nguy n Tr ng T đã lí gi ủ i th u đáo vai trò c a lu t, đ ng th i gi ả i
ệ ể ờ ề ữ ủ ể ả ậ ậ ậ ỏ ế quy t tri t đ nh ng nghi ng v kh năng c a lu t. Ông dùng l p lu n đ bác b quan
ậ ệ ỉ ố ể ạ ứ ị ứ ệ ẳ ị đi m “lu t l ch t ậ t cho vi c cai tr ch không có đ o đ c tinh vi”. Ông kh ng đ nh “trái lu t
ộ ữ ứ ể ậ ẳ ị ả ấ ừ ằ là t i, gi đúng lu t là đ c”. Đ kh ng đ nh tác gi đã dùng các câu nghi v n tu t ậ . B ng l p
ậ ẽ ấ ễ ườ ụ ự ầ ế ộ ộ ỉ lu n rõ ràng, lí l th u đáo, Nguy n Tr ng T đã ch ra m t cách thuy t ph c s c n thi ế t
ậ ể ạ ậ ể ị ừ ệ ể ẳ ậ ậ ệ ị ủ c a vi c dùng lu t đ tr dân. T đó kh ng đ nh: l p khoa lu t đ d y dân hi u lu t là vi c
ế ấ làm c p thi t.
