Xây dựng thủ tục rút gọn trong Luật tố tụng hình sự Việt Nam: Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Luật học

Xây dựng thủ tục rút gọn trong Luật tố tụng

hình sự Việt Nam

Nguyễn Duy Giảng

Khoa Luật

Luận văn Thạc sĩ ngành: Luật Hình sự; Mã số: 5 05 14

Người hướng dẫn: TS. Trần Văn Độ

Năm bảo vệ: 2002

Abstract: Nghiên cứu về cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn cũng như mô hình lý luận của

thủ tục rút gọn trong luật tố tụng hình sự ở nước ta. Luận văn đưa ra một số ý tưởng về

tiếp tục hoàn thiện thủ tục rút gọn trong pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam

Keywords: Luật hình sự; Luật tố tụng hình sự; Việt Nam

Content

Më ®Çu

1. TÝnh cÊp thiÕt cña viÖc nghiªn cøu.

Bé luËt tè tông h×nh sù n¨m 1988 lµ mét b- íc ph¸p ®iÓm ho¸ quan träng ph¸p luËt vÒ

tè tông h×nh sù ViÖt Nam. Bé luËt lµ mét c«ng cô s¾c bÐn cña nhµ n- íc vµ nh©n d©n trong

®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m , b¶o vÖ chÕ ®é Nhµ n- íc XHCN, b¶o vÖ quyÒn tù do d©n

chñ, c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p kh¸c cña c«ng d©n.

Tuy nhiªn, qua gÇn 15 n¨m thùc hiÖn, tr- íc yªu cÇu ®æi míi toµn diÖn, s©u réng c¸c

lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi, ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan t- ph¸p vµ yªu

cÇu ®Êu tranh phßng, chèng téi ph¹m hiÖn nay, Bé luËt tè tông h×nh sù ViÖt Nam ban hµnh

n¨m 1988 ®· béc lé mét sè h¹n chÕ, bÊt cËp. Mét h¹n chÕ lín lµ Bé luËt ch- a cã quy ®Þnh

vÒ thñ tôc rót gän, mét lo¹i thñ tôc ®Æc biÖt cho phÐp c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông gi¶i

quyÕt nhanh chãng, kÞp thêi nh÷ng vô ¸n ®¬n gi¶n, râ rµng, thuéc tr- êng hîp Ýt nghiªm

träng mµ vÉn ®¶m b¶o xö lý ®óng ng- êi, ®óng téi, ®óng ph¸p luËt, kh«ng tr¸i víi c¸c

nguyªn t¾c chung cña tè tông h×nh sù. KhiÕm khuyÕt trªn cña Bé luËt tè tông h×nh sù hiÖn

hµnh lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng ¸n h×nh sù bÞ tån ®äng, kÐo dµi qu¸

h¹n luËt ®Þnh víi sè l- îng lín trong thêi gian võa qua, lµm gi¶m hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng tè

tông h×nh sù, ¶nh h- ëng ®Õn c¸c quyÒn c«ng d©n ®- îc ph¸p luËt b¶o hé. Cã mét c©u ng¹n

ng÷ vÒ ph¸p luËt cña ng- êi Mü lµ: “Justice delayed is Justice denied”(1) - C«ng lý mµ chËm

trÔ cã nghÜa lµ c«ng lý bÞ phñ nhËn. NhËn thøc ®- îc vÊn ®Ò nµy, §¶ng ta ®· chñ tr- ¬ng:

“Nghiªn cøu ¸p dông thñ tôc rót gän ®Ó xÐt xö kÞp thêi mét sè vô ¸n ®¬n gi¶n, râ rµng ... (2).

GÇn ®©y NghÞ quyÕt sè 08-NQ/TW ngµy 02/01/2002 cña Bé chÝnh trÞ vÒ mét sè nhiÖm vô

träng t©m c«ng t¸c t- ph¸p s¾p tíi tiÕp tôc yªu cÇu: " Nghiªn cøu ®Ó qui ®Þnh vµ thùc hiÖn

thñ tôc tè tông rót gän ®èi víi nh÷ng vô ¸n ®¬n gi¶n, ph¹m téi qu¶ tang, chøng cø râ rµng,

hËu qu¶ Ýt nghiªm träng" . §©y lµ mét néi dung quan träng vÒ ®æi míi ho¹t ®éng cña c¸c c¬

quan t- ph¸p vµ lµ mét nhiÖm vô ®- îc ®Æt ra trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn luËt tè tông h×nh sù

ViÖt Nam.

Thñ tôc rót gän trong tè tông h×nh sù ®· ®- îc nhiÒu n- íc trªn thÕ giíi vµ ë n- íc ta

tr- íc ®©y ¸p dông cã hiÖu qu¶. Tuy lo¹i thñ tôc nµy kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò míi trong khoa

häc LuËt tè tông h×nh sù nh- ng viÖc nghiªn cøu nã trong ®iÒu kiÖn míi, yªu cÇu míi ®ang

lµ nhiÖm vô cÊp b¸ch cña giíi nghiªn cøu nh»m cung cÊp c¸c luËn cø khoa häc cho viÖc

hoµn thiÖn Bé luËt tè tông h×nh sù s¾p tíi.

HiÖn nay ë ViÖt Nam, c¸c nghiªn cøu vÒ thñ tôc rót gän trong tè tông h×nh sù ®- îc

c«ng bè ch- a cã nhiÒu. Míi cã mét b¶n luËn v¨n th¹c sü luËt häc (NguyÔn Minh Quang:

Thñ tôc rót gän trong tè tông h×nh sù - nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn, do TS NguyÔn

V¨n Tu©n h- íng dÉn) , nghiªn cøu vÒ mét sè khÝa c¹nh cña vÊn ®Ò vµ mét sè bµi viÕt mang

tÝnh tham luËn trong mét khu«n khæ h¹n chÕ (NguyÔn §øc Mai:Thñ tôc rót ng¾n trong

TTHS; NguyÔn Quèc ViÖt : X©y dùng thñ tôc rót gän trong ®iÒu kiÖn thi hµnh BLHS n¨m

1999- Chuyªn ®Ò héi th¶o LuËt TTHS ViÖt Nam; NguyÔn V¨n Hoµn : Bµn thªm vÒ thñ tôc

rót gän, trong s¸ch: Mét sè khuyÕn nghÞ vÒ x©y dùng BLTTHS söa ®æi cña VKSTC; TrÇn

Huy LiÖu : Bµn vÒ thñ tôc rót gän trong ho¹t ®éng TTHS cña c¸c c¬ quan t- ph¸p nh»m gãp

phÇn söa ®æi , bæ sung HiÕn ph¸p 1992- T¹p chÝ luËt häc sè 5/2001; KhuÊt V¨n Nga : X©y

dùng thñ tôc rót gän trong Bé luËt tè tông h×nh sù (söa ®æi)- t¹p chÝ KiÓm s¸t, 8/ 1999...).

Nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt cña thñ tôc rót gän cßn ®ang trong qu¸ tr×nh tranh luËn ch- a

thèng nhÊt, cã mét sè vÊn ®Ò ch- a ®- îc ®Ò cËp . C¸c néi dung liªn quan ®Õn c¬ së lý luËn vµ

c¬ së thùc tiÔn cña viÖc x©y dùng thñ tôc rót gän ch- a ®- îc nghiªn cøu, hÖ thèng ®Çy ®ñ

trªn nhiÒu ph- ¬ng diÖn. Trong dù th¶o Bé luËt tè tông h×nh sù (söa ®æi) gÇn ®©y nhÊt ®· ®- a

vµo c¸c quy ®Þnh vÒ thñ tôc rót gän nh- ng nhiÒu vÊn ®Ò ch- a ®- îc gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng

nh- : ph¹m vi, ®iÒu kiÖn ¸p dông thñ tôc rót gän, néi dung thñ tôc rót gän vµ c¸c vÊn ®Ò liªn

(1) Bary M. Hager - The Rule of law page 33 (B¶n tiÕng Anh)

(2) V¨n kiÖn héi nghÞ lÇn thø ba Ban chÊp hµnh TW §¶ng kho¸ VIII; NXB chÝnh trÞ quèc gia , Hµ néi -1997, Tr. 57

quan kh¸c. Võa qua Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi, trong b¸o c¸o thÈm tra dù ¸n Bé luËt tè

tông h×nh sù (söa ®æi) còng ®Ò nghÞ “Nghiªn cøu kü thªm nh÷ng quy ®Þnh vÒ thñ tôc rót gän

®Ó võa ®¶m b¶o ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö ®- îc nhanh chãng, kÞp thêi, võa ®¶m b¶o quyÒn, lîi

Ých hîp ph¸p cña bÞ can, bÞ c¸o vµ ®óng ng- êi, ®óng téi, ®óng ph¸p luËt”( 1 ).

§Ò tµi luËn v¨n th¹c sü luËt häc víi tªn gäi: “X©y dùng thñ tôc rót gän trong LuËt tè

tông h×nh sù ViÖt Nam... ®- îc thùc hiÖn nh»m gãp phÇn ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu cÊp thiÕt

trªn ®©y.

2. Môc ®Ých, nhiÖm vô nghiªn cøu:

Môc ®Ých nghiªn cøu ®Ò tµi lµ x©y dùng c¬ së lý luËn, c¬ së thùc tiÔn vµ m« h×nh lý

luËn cña thñ tôc rót gän trong ph¸p luËt tè tông h×nh sù n- íc ta. §Ó thùc hiÖn môc ®Ých

nghiªn cøu , nhiÖm vô nghiªn cøu ®- îc ®Æt ra lµ:

- Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ thñ tôc rót gän trong tè tông h×nh sù;

- Nh÷ng ®ßi hái kh¸ch quan cña viÖc x©y dùng thñ tôc rót gän trong LuËt tè tông h×nh

sù ViÖt Nam hiÖn nay;

- Thñ tôc rót gän cÇn ®- îc x©y dùng nh- thÕ nµo trong ph¸p luËt tè tông h×nh sù cña

n- íc ta.

3 Nh÷ng ®ãng gãp míi cña luËn v¨n

§©y lµ luËn v¨n th¹c sü luËt häc nghiªn cøu mét c¸ch cã hÖ thèng vµ t- ¬ng ®èi toµn

diÖn vÒ thñ tôc rót gän trong TTHS ë n- íc ta. NhiÒu vÊn ®Ò vÒ c¬ së lý luËn , c¬ së thùc tiÔn

còng nh- m« h×nh lý luËn cña thñ tôc rót gän trong ph¸p luËt TTHS ë n- íc ta hiÖn nay lÇn

®Çu tiªn ®- îc t¸c gi¶ nghiªn cøu. LuËn v¨n còng ®· m¹nh d¹n ®- a ra mét sè ý t- ëng vÒ viÖc

tiÕp tôc hoµn thiÖn thñ tôc rót gän trong t- ¬ng lai.

4. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu:

C¬ së ph- ¬ng ph¸p luËn cña viÖc nghiªn cøu lµ chñ nghÜa M¸c- Lª nin, t- t- ëng Hå

ChÝ Minh vµ c¸c quan ®iÓm cña §¶ng ta vÒ nhµ n- íc vµ ph¸p luËt, nhÊt lµ c¸c quan ®iÓm

cña §¶ng ta vÒ x©y dùng Nhµ n- íc ph¸p quyÒn XHCN hiÖn nay. C¸c ph- ¬ng ph¸p nghiªn

cøu ®- îc sö dông ®Ó thùc hiÖn ®Ò tµi nµy lµ: ph©n tÝch, tæng hîp, lÞch sö, so s¸nh , l« gÝch(

h×nh thøc) vµ thèng kª vv…

§Ó thùc hiÖn ®Ò tµi, t¸c gi¶ cßn tham kh¶o c¸c t- liÖu thùc tiÔn vµ ý kiÕn cña c¸c nhµ

chuyªn m«n vÒ tè tông h×nh sù.

5. ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cña luËn v¨n

(1 )B¸o c¸o thÈm tra dù ¸n BLTTHS (söa ®æi) cña UBPL Quèc héi sè 211/UBPL , ngµy 25/5/1999; tr 12

LuËn v¨n ®· gãp phÇn nhÊt ®Þnh vµo viÖc bæ sung vµ ph¸t triÓn lý luËn vÒ thñ tôc rót

gän trong TTHS ë ViÖt Nam. Nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu cña luËn v¨n cã thÓ ®- îc tham

kh¶o ®Ó x©y dùng thñ tôc rót gän trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn Bé luËt tè tông h×nh sù( s÷a

®æi) s¾p tíi còng nh- trong gi¶ng d¹y, häc tËp m«n LuËt tè tông h×nh sù.

6. kÕt cÊu cña luËn v¨n

Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o, néi dung chÝnh cña

luËn v¨n gåm cã 3 ch- ¬ng 12 môc

References

1. Ban chÊp hµnhTW §¶ng céng s¶n ViÖt Nam- V¨n kiÖn héi nghÞ lÇn thø 8, kho¸ VII .

NXB chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi - 1994.

2. Ban chÊp hµnh TW §¶ng céng s¶n ViÖt Nam - V¨n kiÖn héi nghÞ lÇn thø 3 kho¸ 8 . NXB

chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi - 1997.

3. Bé chÝnh trÞ- BCHTW §¶ng -NghÞ quyÕt sè 08/NQ-TW, ngµy 02/01/2002 vÒ mét sè

4. Bé T- ph¸p - B¶n thuyÕt minh vÒ dù ¸n Bé luËt h×nh sù (söa ®æi), 1999.

5. Bary M. Hager- The Rule of Law (b¶n tiÕng Anh) XB bëi: The Mansfield Center for

Pacific Affairs.

d÷ liÖu luËt ViÖt Nam Lawdata - V¨n phßng Quèc héi).

7. ChÝnh phñ n- íc CHXHCN ViÖt Nam - C«ng v¨n sè 475/CP ngµy 11/5/1999 gãp ý

kiÕn dù th¶o VII, Bé luËt tè tông h×nh sù (söa ®æi) .

8 .TS khoa häc Lª C¶m - C¸c nghiªn cøu chuyÓn kh¶o vÒ phÇn chung luËt h×nh sù (tËp III)

9 .TS khoa häc Lª C¶m- Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ téi ph¹m( tµi liÖu gi¶ng d¹y sau

®¹i häc), Hµ Néi - 2001.

10. Canada - Bé luËt tè tông h×nh sù (b¶n dÞch tiÕng ViÖt cña ViÖn khoa häc-ViÖn kiÓm s¸t

11. Hµn Quèc - Bé luËt tè tông h×nh sù (b¶n dÞch tiÕng ViÖt cña ViÖn khoa häc-ViÖn

12. Khoa LuËt - §¹i häc quèc gia Hµ Néi : Gi¸o tr×nh LuËt tè tông h×nh sù ViÖt Nam

(TS NguyÔn Ngäc ChÝ chñ biªn) . NXB §¹i häc quèc gia Hµ Néi, Hµ Néi - 2001

13. TrÇn Huy LiÖu : Bµn vÒ thñ tôc rót gän trong ho¹t ®éng tè tông cña c¸c c¬ quan t- ph¸p

nh»m gãp phÇn söa ®æi, bæ sung HiÕn ph¸p 1992- T¹p chÝ LuËt häc sè 5/2001.

14. Malaysia - Bé luËt tè tông h×nh sù ( b¶n dÞch tiÕng ViÖt cña ViÖn khoa häc-ViÖn kiÓm

15. NhËt B¶n - Bé luËt tè tông h×nh sù (b¶n dÞch tiÕng ViÖt cña ViÖn khoa häc-ViÖn kiÓm

16. Liªn Bang Nga - Bé luËt tè tông h×nh sù (b¶n dÞch tiÕng ViÖt cña ViÖn khoa häc-

T¹p chÝ KiÓm s¸t, sè 8/1999.

phè Hµ Néi- B¸o ph¸p luËt sè 91, ngµy 25/5/2001.

19. Céng hoµ Ph¸p - Bé luËt tè tông h×nh sù , b¶n tiÕng ViÖt - NXB chÝnh trÞ quèc gia, Hµ

Néi -1998.

20. Philip. L. Reichel - T- ph¸p h×nh sù so s¸nh ,b¶n dÞch tiÕng ViÖt ( tõ nguyªn b¶n

tiÕng Anh - Th«ng tin khoa häc ph¸p lý cña ViÖn ngiªn cøu khoa häc ph¸p lý- Bé t- ph¸p).

21. Quèc héi n- íc ViÖt Nam - HiÕn ph¸p 1946, 1980, 1992 vµ HiÕn ph¸p 1992(s÷a ®æi) ,

NXB chÝnh trÞ quèc gia , Hµ Néi.

Néi - 2002.

24. Quèc héi n- íc CHXHCN ViÖt Nam - Bé luËt tè tông h×nh sù. NXB chÝnh trÞ quèc

gia, Hµ Néi - 2000.

25. Quèc n- íc CHXHCN ViÖt Nam Bé luËt h×nh sù n¨m 1999. NXB chÝnh trÞ quèc gia,

Hµ Néi - 2000.

26. PGS.TS: §ç Ngäc Quang- C¬ quan ®iÒu tra, Thñ tr- ëng CQ§T vµ ®iÒu tra viªn

Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật học: Xây dựng thủ tục rút gọn trong Luật tố tụng hình sự Việt Nam

Chủ đề:

Tài liệu liên quan

Tài liêu mới

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Hỗ trợ

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi