ợ ồ ổ ủ ủ ỗ ề ẩ ườ Đ bài: Qua tác ph m V ch ng A Ph , hãy phân tích n i kh c a ng i nông dân
Tây B cắ
Bài làm
ể ủ ề ữ ộ ệ ệ ạ Tô Hoài là m t trong nh ng nhà văn tiêu bi u c a n n văn xuôi Vi t Nam hi n đ i. Sáng
ủ ườ ấ ệ ờ ố ầ ắ ủ ự ệ ể ố tác c a ông th ng đ y p các ch t li u c a đ i s ng hi n th c. Ông có v n hi u bi ế t
ề ờ ố ấ ướ ủ ề ắ ụ ậ sâu s c v đ i s ng và phong t c t p quán c a nhi u vùng trên đ t n c ta, trong đó có
ủ ệ ậ ắ ấ ắ ợ ồ ộ vùng đ t Tây B c. “V ch ng A Ph ” trích trong t p “Truy n Tây B c” là m t trong
ặ ắ ủ ữ ệ ắ ế ề ệ ấ ượ nh ng truy n ng n đ c s c c a Tô Hoài vi t v vùng đ t này. Truy n đ ờ c ra đ i sau
ộ ộ ế ề ộ ả ắ m t chuy n đi kéo dài nhi u tháng khi Tô Hoài cùng b đ i lên gi i phóng Tây B c năm
ườ ể ạ ả ơ ề ộ ố 1952. Cu c s ng, con ng i và phong c nh n i đây đã đ l ả i trong ông nhi u tình c m
ệ ủ ế ứ ể ả ắ ở ồ ế ệ ặ đ c bi t sâu s c. Nó tr thành ngu n c m h ng ch y u đ ông vi ắ t nên truy n ng n
này.
ệ ợ ồ ế ề ườ ộ ủ “V ch ng A Ph ” là câu chuy n vi ữ t v nh ng ng ắ i dân lao đ ng vùng cao Tây B c
ộ ố ự ứ ấ ọ ọ ị ố không cam ch u b n th c dân, chúa đ t áp b c, đày đ a, giam hãm trong cu c s ng t i tăm
ộ ố ả ự ự ữ ắ ọ vùng lên ph n kháng, đi tìm cu c s ng t do. Nó đã kh c h a chân th c nh ng nét riêng
ệ ề ụ ậ ồ ườ bi t v phong t c, t p quán, tính cách và tâm h n ng ể ố ằ ộ i dân, các dân t c thi u s b ng
ẹ ộ ọ ế ượ ừ ắ ộ m t gi ng văn nh nhàng, tinh t ấ ạ ị , đ m màu s c và phong v dân t c, v a giàu ch t t o
ể ạ ấ ề ấ ượ ừ ệ ấ ắ ắ ơ hình, v a giàu ch t th . Truy n ng n đã đ l i r t nhi u n t ộ ng sâu s c trong lòng đ c
ả ợ ồ ủ ự ế ệ ắ ằ gi ộ . Có ý ki n cho r ng: “ Qua truy n ng n “V ch ng A Ph ”, Tô Hoài đã d ng lên m t
ự ề ờ ố ủ ồ ệ ề ắ ộ ồ ờ ứ b c tranh hi n th c v đ i s ng c a đ ng bào dân t c mi n núi Tây B c, đ ng th i nhà
ỉ ườ ả ườ ộ ộ ờ ố ậ ố văn ch ra con đ ng gi i phóng cho ng i lao đ ng có cu c đ i tăm t i và s ph n bi
ả th m”.
ự ề ị ệ ự ế ậ ả ộ ị Đúng v y, ý ki n đó đã ph n ánh m t cách chân th c v giá tr hi n th c và giá tr nhân
ự ề ờ ố ộ ứ ự ế ệ ẩ ủ ạ ủ đ o c a tác ph m. Ý ki n “Tô Hoài đã d ng lên m t b c tranh hi n th c v đ i s ng c a
ị ệ ề ạ ắ ộ ộ ỏ ỉ ự ủ ồ đ ng bào dân t c mi n núi Tây B c” ch là m t khía c nh nh trong giá tr hi n th c c a
ủ ọ ư ự ạ ấ ẩ ấ ộ ọ tác ph m. Nh ng nó đã cho th y rõ nét cái tàn b o, đ c ác c a b n chúa đ t, b n th c dân
ổ ủ ấ ậ ồ ờ ố ố ỗ ố (cha con Th ng lí Pá Tra). Đ ng th i cũng cho th y cái s ph n, n i th ng kh c a ng ườ i
ả ố ướ ị ủ ủ ậ ố ị dân khi ph i s ng d i ách th ng tr c a chúng (nhân v t M và A Ph ).
ướ ố ớ ở ầ ế ẩ ậ ả ả Tr ị c h t, đ i v i nhân v t M , m đ u tác ph m, tác gi đã miêu t hình dáng ng ườ i
ả ồ ướ ử ự ạ ậ ợ con gái ng i quay s i gai bên t ng đá tr c c a, c nh tàu ng a. “Lúc nào cũng v y, dù
ẻ ủ ự ỏ ợ ấ ố ệ ả quay s i, thái c ng a, d t v i, ch c i hay đi cõng n ướ ướ c d i khe su i lên, cô y cũng
ồ ườ ượ ặ ặ ư ẫ ầ ầ ộ ộ cúi m t, m t bu n r i r ự ậ i”. M t cô gái cô đ c, âm th m, g n nh l n vào các s v t
ợ ả ự ủ ả ấ ậ vô tri: cái quay s i, t ng đá, tàu ng a, … trong khung c nh đông đúc, t p n p c a nhà
ủ ề ế ề ố ươ ề ộ quan Th ng lí. Là con dâu c a m t gia đình quy n th có “nhi u n ạ ng ngô, nhi u b c,
ậ ạ ề ệ ấ ấ ố ồ ả ạ nhi u thu c phi n nh t làng”, v y t o sao lúc nào cô y cũng bu n? Tác gi đã t o ra tình
ề ể ẫ ấ ắ ố ườ ọ ủ ể ậ ố ị hu ng có v n đ đ d n d t ng ậ i đ c cùng tìm hi u s ph n c a nhân v t M trong
truy n.ệ
ề ộ ị ệ ớ ộ ở M là m t cô gái có nhi u thi t thòi. Cô là con gái l n trong m t gia đình nghèo vùng cao
ẹ ừ ắ ồ ỏ ớ ở ủ ớ Tây B c, m côi m t nh , l n lên trong vòng tay che ch c a cha. Khi l n lên, M tr ị ở
ữ ủ ừ ẹ ế ộ ộ thành m t thi u n xinh đ p, m t bông hoa c a núi r ng, đã làm say lòng bao chàng trai
ứ ế ầ ằ ắ ẵ ả ồ ổ ị ị Tây B c: “Trai đ n đ ng nh n c chân vách đ u bu ng M ”. M có tài th i sáo b ng lá,
ư ổ ế ổ ổ ị ộ th i kèn lá hay nh th i sáo, khi n cho trai làng “ngày đêm đã th i sáo đi theo M ”. Là m t
ư ậ ẹ ẽ ả ượ ưở ộ ả ắ ẫ cô gái toàn v n c s c l n tài nh v y, l ra cô ph i đ c h ạ ộ ố ng m t cu c s ng h nh
ư ượ ố ư ướ ợ ừ ờ phúc. Nh ng vì nhà nghèo nên cô không đ c s ng nh mong c. Vì món n t th i cha
ẹ ể ạ ị ắ ề ạ ợ ị ừ ầ ố m đ l i, cô b l a và b b t v làm dâu g t n cho nhà Th ng lí Pá Tra. Ban đ u cô
ế ả ấ ị ị ị ph n kháng: “Có đ n hàng m y tháng, đêm nào M cũng khóc”. M đã đ nh ăn lá ngón t ự
ướ ề ạ ư ế ờ ố ế ủ ườ ử t . Tr c khi ch t cô đã v l y cha, nh ng l i kêu van th ng thi t c a ng i cha già đã
ố ỗ ế ả ắ ị ủ ụ ố khi n M ph i nu t n i cay đ ng, t i nh c vào lòng, đành quay tr ở ạ l i nhà Th ng lí.
ươ ườ ị ị ự ử ữ Th ng ng i cha già, M không còn ý đ nh t n a. t
ộ ố ấ ả ờ ủ ị ố ử ữ ủ ớ ổ Quãng đ i c a M s ng v i A S là nh ng ngày v t v , đau kh . Cu c s ng c a cô ngày
ấ ả ổ ệ ở ị ệ ị ạ ứ ế càng đau kh , ngày càng v t v , nghi t ngã. M đã tr thành nô l , b chi m đo t s c lao
ộ ờ ư ộ ụ ắ ộ ố ị ộ ộ đ ng, nhan s c và cu c đ i. M nh m t công c lao đ ng cho nhà Th ng lí Pá Tra. Cu c
ặ ớ ự ậ ị ắ ủ ư ị ố s ng c a M g n ch t v i các s v t vô tri. Càng ngày M càng ít nói “lùi lũi nh con rùa
ử ờ ị ế ữ ế ệ ớ nuôi trong xó c a”. Bây gi M không nghĩ đ n chuy n ch t n a vì đã quen v i cái kh ổ
ộ ố ư ẳ ằ ố ở ờ ế ồ r i và cho r ng mình còn s ng mà nh đã ch t, b i cu c s ng ch ng còn nghĩa lý. Đ i M ị
ẽ ố ế ầ ố ẹ ế ứ ế ặ c th l ng l ủ ọ trôi đi. Cái ác c a b n Th ng lý đã gi t ch t ph n t t đ p trong con ng ườ i
ứ ế ả ầ ầ ọ ị ị ị ệ ủ ế M . M b đày đ a đ n m c tinh th n ph n kháng cũng d n tê li ở t. Ti ng th dài c a cô
ể ệ ặ ậ ộ ố ờ ị ưở th hi n thái đ buông xuôi, phó m c cho s ph n. “Bây gi thì M t ng mình cũng là
ự ự ượ con trâu, mình cũng là con ng a…”. Con trâu, con ng a nhà giàu đêm còn đ ỉ c ngh , còn
ệ ớ cô không lúc nào ng t vi c.
ỗ ự ị ế ứ ụ ụ ả ấ ậ ộ ộ ị ị B bi n thành m t th công c lao đ ng là n i c c nh c mà M ph i ch p nh n và ch u
ế ố ề ủ ự ữ ệ ư ừ ị ự đ ng. Nh ng s ê ch c a ki p s ng nô l ch a d ng l ạ ở i ị ự ầ ả đó, M còn ph i ch u s c m
ầ Ở ế ử ổ ị ằ ộ ỗ ồ ộ ề tù kéo dài v tinh th n. “ cái bu ng M n m, kín mít, có m t chi c c a s , m t l vuông
ứ ề ả ố ổ ờ ằ b ng bàn tay…”. Cô s ng vô c m, chai lì, không còn ý th c v kh đau, th i gian, tình
ộ ố ọ ồ ị ế ế yêu, khát v ng và cu c s ng. Đã bao năm r i, M không bi ơ t đ n mùa xuân, không đi ch i
ộ ố ư ộ ế ề ồ ở ố ố ế t ầ t. Đó là cu c s ng ch t v tinh th n, s ng nh m t cái xác không h n ụ ị ch n đ a ng c,
ầ ườ ọ ự ả ươ tr n gian. Nó đã gieo vào lòng ng i đ c s c m thông, th ng xót.
ự ấ ủ ể ấ ạ ọ ố ự S b t công, tàn b o c a b n chúa đ t, th c dân (tiêu bi u là cha con Th ng lí Pá Tra)
ỉ ừ ổ ề ể ị ự ễ ế ậ ị không ch d ng l ạ ở i ạ nhân v t M , qua di n bi n tâm tr ng M , s đau kh v th xác và
ệ ầ ấ ả ậ tinh th n, mà còn xu t hi n khi nhà văn Tô Hoài miêu t ủ nhân v t A Ph qua các hành
đ ng.ộ
ộ ố ư ị ủ ặ ậ ệ ừ ỏ ậ ậ ồ ị Cũng nh M , A Ph có m t s ph n đ c bi ầ t. T nh đã là c u bé m côi. Tr n d ch đ u
ướ ủ ậ ấ ả ẹ ườ ị ắ ử ủ ừ mùa đã c p đi c a c u t t c : cha m , ng i thân, nhà c a… A Ph đã t ng b b t cóc,
ổ ấ ủ ố ườ ư ủ ớ đem xu ng núi bán đ i l y thóc c a ng ổ i Thái. Tuy m i 10 tu i nh ng A Ph không
ồ ư ạ ế ấ ậ ồ ố ố ồ thích ở ướ d ớ i cánh đ ng th p, c u c tìm cách tr n thoát r i l u l c đ n H ng Ngài. L n
ủ ở ữ ứ ố ạ ạ ộ ỏ ừ lên gi a núi r ng, A Ph tr ẽ thành m t thanh niên kh e m nh, có s c s ng m nh m ,
ố ự ụ ưỡ ụ ố ỏ cách ham s ng t ộ do, có tài năng lao đ ng đáng quý: đ c l i cày, đ c cu c, cày gi i, săn
ỏ ề bò tót gi i. Con gái trong làng nhi u cô mê.
ộ ố ấ ả ủ ở ả ố ọ ự Cu c s ng hoang dã cùng hoàn c nh s ng c c nh c, v t v đã hun đúc A Ph tr thành
ẽ ả ạ ộ m t chàng trai có tính cách m nh m , gan góc, can đ m và nghĩa khí. Mùa xuân, thanh niên
ử ế ủ ủ ấ ổ ơ ơ ị đi ch i quay, th i sáo. A ph cũng đi ch i. A S đ n phá qu y b A Ph ném quay vào
ặ ớ ấ ử ị ươ ế ậ ộ ồ ị m t và b đánh t i t p khi n cho A S b th ể ệ ng. Hành đ ng nhanh, d n d p th hi n
ẽ ạ ọ ự ế ệ ủ tính cách m nh m , gan góc và khát v ng t do quy t li ủ t c a A Ph .
ợ ủ ả ả ấ ắ ủ ậ ấ ộ ở ầ A Ph đã ph i tr giá r t đ t cho hành đ ng táo t n c a mình. Tr n đánh y đã m đ u
ặ ộ ườ ổ ở ộ ộ ờ ố ị cho m t ch ng đ ng kh s t ắ ủ t cùng trong cu c đ i A Ph . Anh b Th ng lí Pá Tra b t,
ậ ạ ạ đánh đ p và ph t v .
ỡ ở ụ ấ ỉ M ẽ ế b ng và hai bên hông s bi n m t ch trong 3 ngày!
ỏ ấ ắ ả ệ ả ườ ộ ố Nhà văn Tô Hoài t ra r t s c s o trong vi c miêu t con ng i và cu c s ng vùng cao.
ủ ệ ấ ố ố ị ạ Cha con tên Th ng lí cùng lũ tay sai là hi n thân c a giai c p th ng tr tàn ác, vô nhân đ o.
ộ ử ệ ạ ễ ố ố ố ị Cu c x ki n t ấ i nhà Th ng lí Pá Tra di n ra trong khói thu c mù m t kéo dài su t m y
ứ ỗ ợ ủ ạ ữ ể ả ỳ ngày đêm. C m i đ t chúng hút xong, A Ph l ủ i ph i qu ra gi a nhà đ lũ tay sai c a
ư ế ứ ế ề ố ố ỉ ố tên Th ng lí xông đ n đánh. “C nh th , su t chi u, su t đêm, càng hút, càng t nh, càng
ủ ị ư ượ ử ư ậ ẫ ỳ ỉ đánh, càng ch i, càng hút”. A Ph b đánh đ p tàn nh n nh ng ch qu im nh t ng đá.
ủ ả ạ ồ ị ượ ạ A Ph ph i ch u ph t 100 đ ng b c, đ c Pá Tra cho vay và ở ạ l i nhà Pá Tra làm thuê tr ừ
ử ệ ủ ụ ấ ả ả ằ ọ ạ ợ n . H t c, pháp lý n m trong tay b n chúa đ t. Đây là c nh x ki n quái đ n, l lùng.
ộ ủ ọ ừ ả ố ố Tác gi ả ừ ố v a t cáo t i ác dã man c a b n Th ng lí Pá Tra v a nói lên tình c nh kh n kh ổ
ườ ữ ủ c a nh ng ng i dân.
ộ ờ ố ậ ủ ự ủ ị ệ ủ ậ ẩ ị Qua giá tr hi n th c c a tác ph m (cu c đ i, s ph n c a nhân v t M và A Ph ) nhà văn
ể ệ ị ỉ ườ ả ạ Tô Hoài đã th hi n giá tr nhân đ o sâu xa. Nhà văn đã ch ra con đ ng gi i phóng cho
ườ ộ ờ ộ ố ố ậ ả ườ ấ ượ ể ệ ng i lao đ ng có cu c đ i tăm t i, s ph n bi th m. Con đ ng y đ c th hi n rõ nét
ị ở ễ ế ạ ộ ị ủ qua di n bi n tâm tr ng M trong đêm tình mùa xuân và hành đ ng M c i trói cho A Ph ,
ủ ố cùng A Ph tr n thoát.
ố ọ ị ộ ứ ề ộ Là con dâu trong nhà Th ng lí Pá Tra b đày đ a, bóc l ầ ầ t s c lao đ ng, c m tù v tinh th n
ừ ị ẫ ấ ủ ộ ọ ử ọ ố ự ư nh ng t sâu trong lòng M v n p m t ng n l a khát v ng s ng, t ỉ ờ ơ ộ do, ch ch c h i
ỗ ậ ạ ẽ là tr i d y m nh m .
ự ồ ị ượ ủ ậ ả ả ắ ế ế ố ữ S h i sinh c a nhân v t M đ c tác gi miêu t sâu s c và tinh t . Nh ng y u t bên
ọ ạ ư ế ả ậ ộ ngoài tác đ ng vào tâm lí nhân v t nh khung c nh mùa xuân, ti ng sáo g i b n tình,… đã
ấ ả ả ự ấ ủ ạ ộ ị ứ ỉ th c t nh t ộ ố t c c m xúc c a M : căm ghét s b t công, tàn b o, khao khát m t cu c s ng
ạ ự t do, h nh phúc.
ế ệ ế ắ ớ ồ ộ ớ Mùa xuân đ n v i H ng Ngài. M t mùa xuân hi n ra v i màu s c, âm thanh: ti ng sáo,
ư ượ ủ ế ồ ti ng khèn,… Cái không khí n ng nàn c a mùa xuân nh đ c tăng thêm b i b a r ở ữ ượ u
ế ở ớ ế ế ầ ố ố ị ngày T t nhà Th ng lí v i ti ng chuông đánh m ĩ,… “Ngày T t, M cũng u ng r ượ u.
ị ượ ự ừ ứ ố ạ ố ộ ị ấ M lén l y hũ r u, c u ng c t ng bát”. M đang s ng trong m t tr ng thái khác
ườ ượ ư ồ ị ừ ừ ứ ỉ th ng. Men r u làm cho M lâng lâng say, nh ng tâm h n cô thì t th c t nh. Cái t
ố ượ ự ừ ố ố ữ ế ạ ị cách u ng r ư ể u “ c t ng bát” khi n ta nghĩ nh th M đang c u ng c n nh ng cay
ấ ậ ủ ủ ượ ầ ờ ơ ư ồ ị ắ đ ng, u t h n c a ph n đ i đã qua. H i men c a r ế u đã đ a tâm h n M đi theo ti ng
ớ ạ ỉ ệ ữ ờ ế sáo, nó khi n cô nh l ẹ ủ i nh ng k ni m đ p c a th i con gái,…
ớ ạ ứ ư ế ạ ỏ ố ị Nh l ị ấ i quá kh có nghĩa là M đã thoát ra kh i tình tr ng s ng mà nh đã ch t. M th y
ớ ở ạ ơ ướ ư ữ ế ướ ị ph i ph i tr l i, trong lòng vui s ng nh nh ng đêm T t ngày tr ậ c. M nh n ra mình
ứ ố ẻ ắ ấ ố ơ ị ờ còn tr l m và cô mu n đi ch i. S c s ng b y lâu nay b đè nén, gi ạ ỗ ậ đây tr i d y m nh
ẽ ổ m , không gì ngăn n i.
ị ầ ệ ấ ộ ạ ế ấ ậ Xu t hi n trong tâm trí M đ u tiên là m t ý nghĩ l ắ lùng mà r t chân th t. “N u có n m
ị ẽ ế ấ ị ề lá ngón trong tay lúc này, M s ăn cho ch t ngay,…”. Ngh ch lý trên cho th y khi ni m
ố ượ ẽ ở ự ơ ộ ộ khao khát s ng đ ắ ớ ạ c kh i lên, nó s tr thành m t mãnh l c xung đ t gay g t v i tr ng
ự ạ ủ ứ ượ ị ự ạ ủ ệ ủ ể thái vô nghĩa c a th c t i. M đã ý th c đ c th c t i c a mình. Đó là bi u hi n c a lòng
ệ ố khát khao s ng mãnh li t.
ọ ạ ờ ọ ể ượ ế ế ứ Trong khi đó, ti ng sáo g i b n tình c thôi thúc, m i g i. Ti ng sáo là bi u t ng v ề
ế ọ ượ ả ễ ế ạ ớ ị khát v ng tình yêu. Ti ng sáo đ c miêu t song hành v i di n bi n tâm tr ng M . Nó
ử ổ ố ọ ỉ ẫ chính là ng n gió th i bùng lên đ m l a v n đang cháy âm trong lòng cô gái khao khát
ế ớ ế ậ ầ ả ị ờ ồ tình yêu. Ti ng sáo đ y ám nh đã nh p vào th gi ồ i tâm h n M . Gi đây tâm h n M ị
ậ ờ ế đang r p r n ti ng sáo.
ứ ố ỗ ậ ư ữ ợ ị ạ ộ ị ồ S c s ng tr i d y trong tâm h n M nh nh ng đ t sóng ào t. Hành đ ng M vào phòng
ỡ ắ ế ể ồ ị ố ấ l y m th p n n cho sáng có nghĩa là M đang soi sáng tâm h n mình đ tìm l i thoát. Con
ườ ự ố ị ạ ẫ ớ ườ ự ạ ế ồ ng i đích th c trong M đã s ng l i, hòa l n v i con ng i th c t i khi n tâm h n cô
ạ ủ ấ ị ườ ư ữ ế ế ề ậ ờ ỉ ch p ch n b t đ nh. D ng nh không đ m x a gì đ n nh ng xi ng xích tàn b o c a nhà
ư ộ ộ ố ị ủ ả Th ng lí Pá Tra, M hành đ ng nh m t con ng ườ ự i t do theo suy nghĩ, c m xúc c a mình.
ấ ạ ơ ế ử ạ Cô qu n l i tóc, rút cái váy hoa trên vách, s a so n đi ch i T t.
ị ỗ ậ ủ ữ ọ ố ệ ấ ậ ị Gi a lúc khát v ng s ng c a M tr i d y mãnh li t nh t thì cũng là lúc nó b vùi d p phũ
ử ứ ế ể ầ ấ ộ ị ượ phàng nh t. A S trói đ ng M vào c t nhà khi n cô không th cúi, nghiêng đ u đ c. A
ử ượ ủ ư ể ị ượ ồ ủ ị ẫ ỉ S ch trói đ c th xác c a M , nh ng không trói đ ị c tâm h n c a M . “M v n nghe
ị ẫ ư ữ ữ ế ộ ơ ơ ồ ị ti ng sáo đ a M đi theo nh ng cu c ch i, nh ng đám ch i”. Tâm h n M v n đi theo
ế ể ế ỗ ố ướ ớ ế ti ng sáo và quên n i đau th xác. Đ n khi cô mu n “vùng b c đi” thì m i bi t mình
ị ổ ứ ứ ự ằ ị đang b trói, tay chân đau nh c, M th n th c nghĩ mình không b ng con ng a.
ư ạ ệ ạ ạ ế ị Nh ng vào khuya, cô l i quên ngay hi n t ồ ồ ố i và b i h i s ng l i cùng ti ng sáo. M “lúc
ế ả ờ ỉ ế ị ỉ mê, lúc t nh” cho đ n khi tr i tang t ng sáng lúc nào cũng không bi t. M bàng hoàng t nh
ấ ế ớ ạ ữ ệ ả ợ ị ệ ắ và th y im ng, không bi t có chuy n gì x y ra n a. M ch t nh l i câu chuy n mà
ườ ể ở ư ố ộ ườ ợ ế ồ ị ng i ta hay k nhà Th ng lí Pá Tra, ngày x a có m t ng i v ch t vì b ch ng trói
ị ợ ắ ử ự ế ậ ố trong nhà ba ngày. Nghĩ th , M s l m. Cô còn th c a qu y xem mình còn s ng hay đã
ứ ỉ ế ị ượ ố ch t. M đã th c t nh và khao khát đ c s ng.
ặ ự ồ ủ ạ ầ ố ọ ố ị ị Tô Hoài đã đ t s h i sinh c a M bên c nh tình hu ng đ y bi k ch: khát v ng s ng mãnh
ệ ứ ố ị ạ ự ư ủ ệ ữ ộ ơ li t và hi n th c phũ phàng, nh ng s c s ng c a M l ố i càng d d i h n. Nhà văn mu n
ẳ ườ ứ ố ệ ế ế ạ ọ ị ị kh ng đ nh con ng i có s c s ng mãnh li ẫ t cho dù b đày d a, d m đ p đ n th nào.
ị ư ả ứ ể ả ủ ượ ộ ờ ị ộ ế ị Ph n ng c a M ch a th gi i phóng đ ộ ố c cu c đ i M , đem đ n cho M m t cu c s ng
ỉ ự ự ượ ạ ị ả ở ự t do, h nh phúc. M ch th c s đ c gi ủ ộ i thoát khi cô có hành đ ng c i trói cho A Ph .
ừ ở ừ ợ ủ ệ ố T khi đi tr n cho nhà quan Th ng lí Pá Tra, A Ph làm “phăng phăng”, vi c gì cũng
ố ả ủ ư ẫ ắ ấ ả ơ ổ ộ làm t t c . Nh ng s ý, vì m i mê b y nhím nên h đã b t m t m t con bò. A ph không
ậ ỗ ệ ả ố ượ ể tr n tránh trách nhi m mà đã dũng c m nh n l ắ i và xin Pá Tra cho m n súng đ đi b n
ị ừ ứ ấ ố ố ố ị ư ổ h nh ng b t ch i. Su t m y ngày đêm, anh b cha con Th ng lí Pá Tra trói đ ng vào
ế ờ ộ ộ ườ m t cây c t trong góc nhà ch ch t. Ng ả ấ i con trai dũng mãnh y đã lâm vào tình c nh
ư ẳ ộ ố ệ ọ ư ủ ừ ủ ượ tuy t v ng. Nh ng cu c s ng c a anh ch a h n đã d ng l ạ ạ i t i đây. A Ph đã đ c M ị
ứ ở ắ c t dây c i trói và c u thoát.
ủ ị ứ ế ả ả ầ ả ồ ổ ị ẫ Ban đ u ch ng ki n c nh A Ph b trói, M v n hoàn toàn vô c m “th n nhiên ng i th i
ậ ưở ử ị ỉ ư ộ ơ ộ ướ ử l a, h tay”. Nh ng vào m t đêm M t nh d y s ấ i l a, cô nhìn th y m t dòng n ắ c m t
ủ ả ạ ậ ả ớ ở ch y trên má A Ph đen và xám l ị i. Lúc đó, cô m i nh n ra mình b i cô cũng đã ph i ch u
ư ế ổ ở ữ ả ấ ươ ậ ắ ự đ ng nh ng kh s , cay đ ng nh th . Cô c m th y th ủ ả ng A Ph , c m nh n đ ượ ự c s
ờ ơ ủ ứ ắ ườ ế ố tàn ác c a nhà Th ng lí Pá Tra. “ Tr i i, nó b t trói đ ng ng ế i ta đ n ch t…”. “Chúng
ậ ộ ườ ớ ạ ờ ệ ế ế ị nó th t đ c ác…”. “Ng ả i kia vi c gì mà ph i ch t th ”. M nh l i đ i mình, l ạ ưở ng i t
ủ ự ố ấ ợ ế ả ị ượ t ng c nh A Ph t tr n thoát,… Nghĩ th , “M cũng không th y s ….”. Lòng th ươ ng
ườ ể ắ ủ ầ ả ở ợ ng ả ứ i đã cho cô dũng c m đ c t dây c i trói cho A Ph . Ban đ u, cô s mình ph i đ ng
ế ặ ỗ ố ư ệ ế ị ứ th vào ch đó và “M đ ng l ng trong bóng t ứ ố i”. Nh ng s c s ng mãnh li t đã khi n cô
ủ ố ủ ế ề ả ạ ỏ ồ ộ có đ dũng c m ch y theo A Ph , tr n kh i H ng Ngài đ n Phi ng Sa và giác ng cách
ạ ộ ị ự ủ ở ủ m ng. Hành đ ng c a M hoàn toàn là t phát. Cô c i trói cho A Ph cũng chính là gi ả i
ộ ờ ậ ấ ế ủ ứ ướ ỡ ờ ứ thoát cho cu c đ i mình. Đó là quy lu t t ậ t y u c a nh n th c “t c n c v b ”.
ả ố ẻ ẹ ị ẩ ề ộ ị ả M là m t cô gái tr đ p, b đ y vào hoàn c nh bi đát, ph i s ng tri n miên trong đau kh ổ
ế ầ ệ ề ứ ố ứ ậ ị ẫ ư ề khi n cô d n tê li t. Nh ng trong M v n ti m tàng v s c s ng, nó đã th c d y và giúp
ạ ả ờ ố ộ ờ ộ ộ cô có hành đ ng táo b o gi ầ i thoát cho cu c đ i mình. Cô có đ i s ng n i tâm âm th m
ư ẽ ạ nh ng m nh m .
ả ố ờ ủ ủ ể ậ ộ ị ệ Qua vi c miêu t ậ s ph n và cu c đ i c a nhân v t M và A Ph , cách k chuy n t ệ ự
ữ ồ ự ệ ả ậ ấ ẫ ộ nhiên, sinh đ ng, h p d n; ngôn ng h n nhiên, giàu hình nh; ngh thu t xây d ng nhân
ế ả ụ ậ ậ v t, phân tích tâm lý tinh t , miêu t ặ ắ phong t c t p quán đ c s c… Nhà văn Tô Hoài đã
ạ ờ ố ủ ự ủ ườ ắ ướ ề ố làm s ng l i quãng đ i tăm t i c c c a ng i, t i dân mi n núi Tây B c d ố i ách th ng
ủ ọ ứ ố ự ế ẳ ấ ồ ờ ị ị ề tr dã man c a b n chúa đ t, th c dân phong ki n. Đ ng th i kh ng đ nh s c s ng ti m
ệ ị ủ ệ ủ ữ ườ ệ ả ẳ ỉ tàng, mãnh li t, không b h y di t c a nh ng ng i dân nô l . Tác gi ị kh ng đ nh: ch có
ớ ẫ ớ ậ ủ ọ ờ ươ ộ ị ệ ự ự s vùng d y c a chính h thì m i d n t i cu c đ i t i sáng. Đó là giá tr hi n th c và
ắ ủ ạ ẩ ị giá tr nhân đ o sâu s c c a tác ph m.
Bài làm 2
ế ệ ạ ướ Cách m ng tháng Tám năm 1945 thành công đã đem đ n cho văn ngh sĩ n ộ c ta m t
ứ ệ ộ ơ ướ ạ ọ ờ cu c tái sinh nhi m màu. Các nhà văn, nhà th đã đ ng lên d ớ i ng n c cách m ng, v i
ự ứ ụ ụ ắ ộ ớ ộ ý th c công dân sâu s c, tích c c sáng tác ph c v xã h i m i. Tô Hoài là m t trong
ự ớ ữ ủ ệ ế ớ ớ ế ộ ố nh ng nhà văn hi n th c s m đ n v i cu c s ng l n c a nhân dân. Trong kháng chi n
ộ ộ ế ắ ố ị ả ở ch ng Pháp, ông đã cùng b đ i tham gia chi n d ch Tây B c gi ồ i phóng đ ng bào ba
ơ ơ ướ ắ ờ ế ớ ỉ t nh S n La, Lai Châu, Hoàng Liên S n. Tr c m t Tô Hoài bây gi ộ là m t th gi ớ i m i
ữ ả ớ ườ ủ ề ấ ớ ộ ươ ớ v i nh ng phong c nh m i, con ng ớ i m i, v n đ xã h i m i. Ngòi bút c a ông v n ra
ỏ ể ướ ỏ ế ả ấ ế ứ ệ ộ kh i làng Nghĩa Đô bé nh đ h ng đ n miêu t , tái hi n m t vùng đ t h t s c phong
ế ứ ỳ ạ ủ ấ ướ ư ề ắ phú và cũng h t s c k l c a đ t n c: vùng Tây B c. Và cũng nh nhi u nhà văn, nhà
ậ ở ơ ườ ế ớ ệ ộ th khác, Tô Hoài đã trăn tr "nh n đ ng" và rèn luy n cho mình m t th gi i quan và
ộ ớ ị ươ ờ ạ ế ớ ớ nhân sinh m i, xác đ nh m t ph ả ủ ợ ng pháp sáng tác m i phù h p v i th i đ i. K t qu c a
ữ ế ề ậ ở ườ ệ ấ ẩ ắ ồ nh ng chuy n đi và ni m trăn tr nh n đ ng y là tác ph m Truy n Tây B c g m ba
ấ ứ ườ ườ ứ ủ ệ ệ ắ ơ ợ ồ ứ truy n C u đ t c u m ng, M ng gi n và V ch ng A Ph , Truy n Tây B c ch a
ị ệ ự ệ ạ ả ộ ờ ố ị ự đ ng giá tr hi n th c và giá tr nhân đ o thông qua vi c miêu t ậ ủ cu c đ i và s ph n c a
ậ ị ủ hai nhân v t trung tâm là M và A Ph .
ờ ầ ể ề ổ ủ ủ ợ ồ ộ Trong V ch ng A Ph , Tô Hoài k v cu c đ i đ y gian truân và đau kh c a hai v ợ
ồ ườ ủ ọ ố ữ ị ườ ệ ch ng ng i Mèo là M và A Ph . H v n là nh ng ng i nô l ố trong nhà th ng lí Pá Tra;
ị ắ ề ạ ợ ủ ạ ố ị M b b t v làm con dâu g t n , A Ph vì dám đánh b i con trai nhà th ng lí nên cũng
ả ph i làm ng ườ ở ể ề ộ ớ đ đ n t ủ i v i ch . i
ộ ố ỡ ồ ả ấ ặ ọ ỏ ả Trong c nh ng t i tăm y, h đã g p g , đ ng c m và giúp nhau thoát kh i nhà Pá Tra
ữ ế ề ạ ọ ở ợ ồ ọ ế tìm đ n vùng Phi ng Sa. T i đây h đã tr thành v ch ng. Gi a lúc b n lính Pháp đ n
ướ ở ộ ủ ề ế ể ả ồ đánh phá và c p bóc ộ Phi ng Sa, cán b c a Đ ng đã đ n đ giúp đ ng bào các dân t c
ệ ộ ố ộ ủ ủ ế ả ộ ị ự ả t ủ ặ b o v cu c s ng c a mình. M và A Ph g p A Châu, m t cán b c a Đ ng, k t làm
ớ ạ ồ ủ ể ờ ồ ộ anh em r i thành đ i viên du kích. Nh l ợ i th i đi m sáng tác V ch ng A Ph , nhà văn
ế ợ ồ ủ ủ ự ệ ượ ằ ấ Tô Hoài vi t: "Câu chuy n V ch ng A Ph c a tôi đã xây d ng đ ắ c b ng m t th y tai
ề ữ ả ườ ự ệ ấ ế ấ ộ ả nghe và c m nghĩ v nh ng con ng i và s vi c y trong cu c chi n đ u gi i phóng quê
ươ ể ố ủ ở ớ ắ ủ ấ ướ h ộ ng c a các dân t c thi u s anh em biên gi i Tây B c c a đ t n c". Qua câu nói
ạ ủ ị ệ ẩ ậ ấ ị ượ ự đó, chúng tôi đã nh n th y giá tr hi n th c và giá tr nhân đ o c a tác ph m đã đ c nhà
ự ứ ộ văn Tô Hoài xây d ng m t cách có ý th c.
ủ ể ệ ợ ồ ự ủ ị ệ ướ ế ở ệ ự Giá tr hi n th c c a V ch ng A Ph th hi n tr c h t ộ vi c trình bày chân th c cu c
ươ ố ầ ủ ườ ề ắ ướ ố s ng đau th ng, tăm t ị i đ y bi k ch c a ng i dân mi n núi Tây B c d i ách phong
ự ế ặ ộ ủ ự ủ ị ệ ự ẩ ề ki n n ng n và s bóc l ắ t c a th c dân Pháp. Giá tr hi n th c c a tác ph m còn g n
ớ ự ố ề ầ ộ ủ ọ ạ ở ế ổ ố li n v i s t ạ cáo, v ch tr n t i ác c a b n phong ki n (th ng lí, th ty, lang đ o) vùng
cao.
ượ ị ượ ư ẹ ẻ ẹ ậ ị Hình t ậ ng nhân v t M là t ng tr ng cho cái đ p b vùi d p. Cô gái tr xinh đ p nh ư
ử ướ ủ ừ ộ ị ư ộ ề ố m t bông hoa c a núi r ng đó b A S c p v làm dâu. Trong ngôi nhà gi ng nh m t tù
ậ ủ ị ẳ ị ố ư ụ ử ố ng c đó, M su t ngày "lùi lũi nh con rùa nuôi trong xó c a", s ph n c a M ch ng khác
ậ ủ ị ủ ế ố ườ ượ ự nào s ph n c a ki p ng a trâu vì giá tr c a con ng i không đ ọ c xem tr ng, con ng ườ i
ư ộ ể ệ ậ ỉ ế ự ch nh m t cái máy đ làm vi c. Th m chí, Tô Hoài vi t ''con ng a, con trâu làm còn có
ượ ứ ứ ỏ lúc, đêm nó còn đ ệ c đ ng gãi chân, đ ng nhai c , đàn bà con gái nhà này thì vùi vào vi c
ộ ố ẽ ẫ ườ ườ ư ị ả c đêm l n ngày". L ra trong cu c s ng bình th ữ ng nh ng ng ả i con gái nh M ph i
ượ ự ộ ư ạ ấ ơ đ c vui ch i, đi d h i hè, tìm th y tình yêu và h nh phúc cho mình. Nh ng ng ượ ạ i, c l
ử ạ ế ơ ớ ạ ứ ồ ị ố ế đ n ngày T t, A S l ị i đi ch i v i b n trai, còn M thì b trói đ ng trong bu ng t i.
ủ ứ ủ ệ ế ậ ả ớ ị ị Cùng chung ngh ch c nh v i M là A Ph , nhân v t trung tâm th hai c a truy n. N u M ị
ượ ượ ủ ượ ư ẹ ậ ị ự ố ư là hình t ng t ng tr ng cho cái đ p b vùi d p thì A Ph t ứ ng tr ng cho s s ng, s c
ộ ự ủ ườ ị ư lao đ ng và lòng khao khát t do c a con ng ủ ạ i b kìm hãm. A Ph ch y nhanh nh con
ế ưỡ ưỡ ừ ấ ố ỏ ẽ ạ ấ ự ng a, bi t đúc l i cày, l i cu c, cày b a r t gi i và săn bò tót r t thành th o. L ra con
ườ ả ượ ự ữ ừ ứ ủ ư ể ạ ỉ ng i đó ph i đ c t do gi a núi r ng đ phát huy s c m nh c a mình. Nh ng ch vì A
ả ứ ấ ạ ử ẻ ủ ế ỡ ộ Phù b t bình ph n ng, đánh l i A S , k đã phá v cu c vui ngày T t, mà A Ph đã b ị
ẻ ệ ố ở ố ừ ả ẫ ắ ề b t v làm k nô l trong nhà th ng lí, ổ đây anh ph i đi đ t r ng, săn bò tót, b y h ,
ủ ị ố ộ ầ ự ể ấ ổ ộ ị chăn ng a quanh năm. M t l n đ cho h ăn th t m t m t con bò mà A Ph b th ng lí trói
ấ ố ượ ủ ể ệ ộ ố ộ ị ứ đ ng su t m y ngày trong góc nhà. Hình t ng A Ph th hi n m t cu c s ng b trói
ộ ượ ứ ư ộ ị ộ bu c, t ng tr ng cho s c lao đ ng b bóc l t và đè nén.
ỉ ộ ộ ự ủ ị ệ ủ ệ ắ ợ ồ ệ Giá tr hi n th c c a truy n ng n V ch ng A Ph không ch b c l qua vi c trình bày
ộ ố ự ủ ề ắ ầ ồ ị chân th c cu c s ng đ y bi k ch c a nhân dân mi n núi Tây B c nói chung, đ ng bào dân
ạ ủ ể ệ ộ ặ ữ ắ ọ ệ ộ t c H'Mông nói riêng mà còn th hi n qua vi c kh c h a nh ng b m t tàn b o c a cha
ử ủ ọ ố ị ạ ả ố con th ng lí Pá Tra và A S c a b n lý d ch, quan l i, th ng qu n. Đây là nguyên nhân
ổ ủ ự ữ ế ườ ư ị ệ ấ ổ ỗ tr c ti p gây nên n i kh c a nh ng ng i dân th p c , bé mi ng nh M và A Ph . B ủ ộ
ạ ủ ỉ ệ ữ ậ ặ ộ ố ớ m t tàn b o c a chúng không ch hi n ra qua nh ng hành đ ng đánh đ p dã man đ i v i
ữ ờ ề ủ ấ ể ờ ẻ k ăn ng ườ ở i trong nhà mà còn qua nh ng l ờ i nguy n r a r t thâm hi m: "đ i mày, đ i
ế ắ ờ ờ ế ợ ẽ ỉ con, đ i cháu mày tao cũng b t th , bao gi ớ h t n tao m i thôi". Có l đó không ch là l ờ i
ề ủ ủ ộ ờ ề ủ ủ ả ộ ế ộ ộ nguy n r a c a m t hai cá nhân mà còn là l i nguy n r a c a c m t ch đ xã h i. Bao
ờ ế ộ ữ ư ữ ạ ẫ ộ gi ủ ắ ẻ còn ch đ xã h i đó thì v n còn nh ng k ác nh Pá Tra và nh ng n n nhân c a h n
ư ị ủ nh M và A Ph .
ế ộ ệ ủ ữ ề ạ ậ ố ị Xã h i phong ki n Vi t Nam v n đã l c h u, nói v nguyên nhân c a nh ng bi k ch mà
ườ ế ự ự ứ ề ằ ằ ả ị ng ế i dân mi n núi ph i ch u đ ng, Tô Hoài cho r ng đ ng đ ng sau th l c phong ki n
ủ ộ ỗ ượ ươ ứ ế ạ t i ch là bóng dáng c a quân đ i xâm l c ph ệ ng Tây tràn đ n. Trong b c tranh hi n
ự ủ ỗ ự ủ ư ệ ặ ẩ ợ ồ ả th c c a tác ph m V ch ng A Ph hình nh gi c Pháp hi n lên nh là ch d a, là th ế
ế ể ị ủ ế ẵ ấ ọ ố ự l c mà b n phong ki n vùng cao s n sàng c u k t đ duy trì ách th ng tr c a chúng.
ườ ể ố ắ ỉ ượ ờ ấ ạ ộ ộ Ng i dân Tây B c ch có th s ng đ ấ c m t cu c đ i m no, h nh phúc khi này ch m
ớ ấ ế ự ứ ứ ề ề ề ấ ắ ấ ứ ượ ả d t đ c c hai th l c trên đây. V n đ áp b c giai c p g n li n v i v n đ áp b c dân
ợ ồ ự ủ ả ạ ị ệ ộ ủ ộ t c là m t nét căn b n t o nên giá tr hi n th c c a V ch ng A Ph .
ự ủ ị ệ ủ ề ạ ấ ắ ớ ợ ị ừ ồ G n li n v i giá tr hi n th c c a V ch ng A Ph là giá tr nhân đ o xu t phát t cái
ấ ươ ủ ỗ ộ ướ ố ậ ủ nhìn, t m lòng, tình th ng yêu, n i xúc đ ng, c a nhà văn Tô Hoài tr c s ph n c a M ị
ủ ệ ắ ỏ ự ổ ủ ả và A Ph trong truy n ng n này. Nhà văn bày t ớ ỗ s thông c m v i n i đau kh c a ng ườ i
ụ ữ ị ả ư ộ ứ ỗ ả ỗ ị ph n b g bán nh m t th hàng hóa. Ch nào nhà văn miêu t ủ n i đau c a M là ở ỗ ch
ủ ộ ế ườ đó ngòi bút c a ông cũng run lên vì xúc đ ng. Tô Hoài vi ờ t: "Đ i ng ồ ấ i đàn bà l y ch ng
ở ồ ỉ ế ự ủ ớ ạ ồ ợ ị nhà giàu H ng Ngài thì ch bi t đi theo đuôi con ng a c a ch ng". M ch t nh l i câu
ườ ờ ướ ở ẫ ố ộ ườ ợ ệ chuy n ng ể i ta v n k : "Đ i tr c nhà th ng lí Pá Tra có m t ng i trói v trong nhà
ờ ế ị ợ ị ự ề ế ậ ơ ồ ợ ế ồ ba ngày, r i đi ch i, khi v nhìn đ n thì v ch t r i. Nh th M s quá, M c a qu y xem
ế ắ ầ ổ ố ị mình còn s ng hay ch t. C tay, đ u, b p chân b dây trói si ế ạ t l ả ứ ừ i, đau đ t t ng m nh
ọ ế ớ ạ ị ơ ủ ễ ậ ớ th t". Đ c đ n đây ta nh l i câu th c a Nguy n Du: "Đau đ n thay ph n đàn bà".
ủ ầ ả ỗ ỗ ộ ị ị Đó là n i đau c a thân xác, còn n i đau tinh th n? Trong hoàn c nh b trói bu c M nghĩ
ậ ẹ ộ ỗ ồ ộ ợ ằ r ng mình đành ng i trong m t nhà tù ch t h p nhìn qua m t l vuông mà trông đ i cho
ờ ế ớ ọ ườ ạ ế đ n bao gi ậ ch t m i thôi. Dù v y, khát v ng làm ng i h nh phúc không bao gi ờ ụ l i tàn
ừ ế ổ ị ị ế ớ ạ ữ trong lòng M . Nghe ti ng sáo th i trong r ng, M tha thi t nh l i nh ng ngày xuân t ươ i
ề ộ ủ ủ ạ ố ẹ đ p c a mình và tràn tr m t lòng ham s ng. Ngòi bút nhân đ o c a Tô Hoài đã không
ủ ư ớ ọ ị ử d ng d ng v i khát v ng đó c a M .
ạ ủ ủ ệ ệ ể ấ ồ ợ ị Giá tr nhân đ o c a V ch ng A Ph còn có th tìm th y qua vi c nhà văn tái hi n quá
ứ ỉ ủ ữ ạ ườ ị ứ ư trình th c t nh cách m ng c a nh ng ng ẩ i b áp b c. Nh trên đã nói, trong tác ph m
ủ ề ả ủ ề ả ề ắ ộ ớ ấ này, ch đ gi i phóng dân t c g n li n v i ch đ gi i phóng giai c p nông dân và gi ả i
ụ ữ ủ ặ ữ ả ậ ộ ọ ị phóng ph n . M và A Ph g p nhau trong m t hoàn c nh th t éo le, h là nh ng s ố
ờ ự ậ ấ ự ạ ứ ậ ẳ ế ph n đang đ ng bên b v c th m. Hai nhân v t y đã kháng c l i cái ch t, kháng c l ự ạ i
ể ữ ạ ộ ố ẻ ẹ ủ ị ạ ẫ ậ ố s ph n đ gi l i cu c s ng. Trong b ướ ườ c đ ng cùng qu n, v đ p c a M l ệ i hi n ra
ỉ ằ ộ ộ ề ặ ả ồ ộ ủ ấ không ch b ng m t mà c trong tâm h n. Đi u đó b c l ị ố rõ nh t qua thái đ c a M đ i
ộ ị ủ ủ ộ ổ ọ ị ớ v i A Ph : m t thái đ v tha, cùng gánh ch u kh đau. Tình yêu c a h đã đ n t ế ừ ệ vi c
ệ ở ẻ ố ể ậ ậ chia s s ph n chung đó. Chính Tô Hoài cũng nh n xét: "cái bi u hi n c i trói cho A Ph ủ
ế ị ỉ ả ư ắ ả ắ ả ch x y ra trong kho nh kh c nh ng kho nh kh c có ý nghĩa quy t đ nh và t n t ồ ạ ờ i đ i
ủ ồ ị ở ủ ế ẻ ờ đ i". M c i trói cho A Ph r i tìm đ n khu du kích c a làng H'Mông h o lánh vùng
ộ ọ ượ ề ộ ố ở ữ Phi ng Sa. Đ c A Châu giác ng , h tham gia đ i du kích ch ng Pháp, tr thành nh ng
ứ ủ ủ ừ ấ ạ ợ ồ ự ng ườ ự i t tin vào s c m nh c a mình. V ch ng A Ph đã t ng đ u tranh t phát v ươ n
ấ ự ừ ế ự ấ ả ả ứ ữ ả ế đ n đ u tranh t giác, t nh ng ph n ng có tính ch t b n năng đ n s ph n kháng có ý
ứ ấ ậ ượ ạ ủ ẻ ổ ủ th c, nh t là khi nh n ra đ c nguyên nhân đau kh c a mình và lòng d c a k thù. Có
ể ượ ủ ự ị ượ ữ ậ th nói, qua hình t ng M và A Ph , Tô Hoài đã xây d ng đ c nh ng nhân v t có tính
ủ ế ạ ổ cách bi n đ i theo quá trình c a cách m ng.
ờ ớ ườ ị ợ ồ ố ạ ủ Giá tr V ch ng A Ph không tách r i v i đ ng l ộ i cách m ng và chính sách dân t c
ả ả ộ ả ữ ườ ứ ộ ộ ả Đ ng C ng s n là gi i phóng nh ng ng ị i lao đ ng b áp b c bóc l t, gi ọ i phóng m i
ẻ ẹ ế ự ị ố ộ ứ ố s c s ng và v đ p b các th l c đen t i kìm hãm, trói bu c.
ộ ướ ủ ẩ ợ ứ ế ệ ệ ậ ồ Tác ph m V ch ng A Ph là m t b ự c ti n trong vi c nh n th c, khám phá hi n th c
ộ ướ ế ồ ờ ể ệ ủ ế ệ kháng chi n, đ ng th i cũng là m t b ạ c ti n trong vi c th hi n ch nghĩa nhân đ o
ị ệ ự ủ ạ ạ ị ượ theo nhân sinh quan cách m ng. Giá tr hi n th c và giá tr nhân đ o c a nó đ c hòa
ệ ậ ấ ộ ơ ộ ạ ắ quy n trong m t ch t th trong sáng, màu s c dân t c đ m đà và văn phong giàu tính t o
ợ ồ ủ ệ ắ ầ ớ ổ hình. V i V ch ng A Ph nói riêng, Truy n Tây B c nói chung, Tô Hoài đã góp ph n đ i
ớ ề ề ự ự ướ ữ ả ọ ớ ề m i v đ tài mi n núi, th c s b c vào văn h c v i nh ng hình nh phong phú, t ươ i
ự ươ ủ ữ ự ợ ồ ẹ đ p và chân th c. V ch ng A Ph tiên báo nh ng thành t u t ng lai trong sáng tác v ề
ộ ớ ủ ệ ề ấ ạ ứ ề đ tài mi n núi c a m t l p nhà văn sung s c xu t hi n sau Cách m ng tháng tháng Tám
ư ễ ấ ố ọ ồ nh : Nguy n Ng c, Nông Qu c Ch n, Ma Văn Kháng, Vi H ng...