Nội dung thuyết trình: An ninh lương thực

Ộ

Ế

ƯƠ

Ự

N I DUNG THUY T TRÌNH AN NINH L

NG TH C



1. Các khái ni m.ệ

ươ ươ ồ

ườ ấ ồ ng th c Cây l ự  cho ng

Cây l ẩ ượ ự ạ ng th c là các lo i cây tr ng mà   ề  i, ngu n cung c p chính v ứ ẩ ầ ự ng th c là gì: ươ l ng và ch t b t ả s n ph m dùng làm  năng l ấ ộ cacbohydrat trong kh u ph n th c ăn.



ươ ư ự ạ Các cây l ng th c chính nh  lúa g o, lúa mì, ngô…

ự ượ ọ ứ ẩ Th c ph m là gì:

ự ỳ ậ

ấ ẩ [1] là  c g i là th c ăn  Th c ph m hay còn đ ẩ ộ   ấ ấ ủ ế ồ ấ b t   k   v t   ph m   nào,   bao   g m   ch   y u   các   ch t:   ch t   b t ấ cướ , mà con  protein), ho c ặ n ấ ạ lipit), ch t đ m ( (cacbohydrat), ch t béo ( ơ ả ớ ượ ể ộ ườ ụ ố ậ c, v i m c đích c  b n là i hay đ ng v t có th  ăn hay u ng đ ng   ở ơ ể ưỡ ằ ưỡ  nh m nuôi d ạ ng c  th  hay vì s  thích. ng ch t dinh d thu n p các

 Theo đ nh nghĩa c a

ươ ườ

an toàn,     b  d ự   là m i ng ề   ọ i có quy n ng th c: ọ ơ   ủ ọ ổ ưỡ , đ yẩ  đ  m i lúc m i n i ng

ủ  FAO thì An ninh l t cách ạ ẩ    m    ự th c ph m ỏ ộ ố ị ti p ế c n các  ậ ể đ  duy trì ộ ộ .  cu c s ng kh e m nh và năng đ ng

 ANLT v  c  b n có 4 c p đ :

 ANLT loài ng

ề ơ ả ấ ộ

iườ

 ANLT c p qu c

ấ ố  gia và vùng

ộ ấ  ANLT c p h  gia đình

ấ  ANLT c p cá nhân

 H i l p: Ngày l

ỏ ớ ươ ế ớ ự ấ ằ ng th c th  gi i là ngày m y? đáp án ngày 16/10 h ng năm

ể

ỉ

ơ ả 2. Các ch  tiêu c  b n đ  đánh giá anlt

 Có 4 ch  tiêu c  b n đ  đánh giá ANLT

ơ ả ể ỉ

ự ẵ + S  s n có

ế ậ ả + Kh  năng ti p c n

ị ổ + Tính  n đ nh

ệ ử ụ + Vi c s  d ng

ả :     Là  đ m b o có

ướ ở ồ ả ẵ Tính s n có   ấ ượ ứ ộ ộ m t m c đ  ch t l  trong n khác ự ở  ố ượ ự ữ ươ ủ ng th c   ng d  tr  l đ  kh i l ợ ừ ấ ầ ặ ồ ả  các ngu n s n xu t ho c đ u vào ng phù h p t   ẩ ự ồ  nhiên. c hay ngu n th c ph m d i dào t ừ ự  t

ự ẵ ủ ươ ượ ả S  s n có c a l ự ng th c đã đ ể ệ c c i thi n đáng k .

ươ ự ở ả ng th c gia tăng ố  c  các qu c gia phát

ư ể ể ạ Nh ng tình tr ng lãng phí l tri n và đang phát tri n

ư ở ướ ấ ừ ự ng th c xu t phát t ố   ế  s  thi u th n

ươ ế ề ế ế ị các n Nh   ệ công ngh , thi ự ể c đang phát tri n, lãng phí l ứ ư ự ạ t b  cũng nh  s  h n ch  v  ki n th c.

VD

ẩ ươ ố ử ị ộ n Đ , kho ng 35 ­ 40% th c ph m t i s ng b  lãng phí do các c a hàng

ả ế ị ạ ự ả Ở Ấ không có thi ể ả t b  l nh đ  b o qu n.

ạ ị ỏ ạ ặ ọ ị ng g o b  h ng ho c b  sâu m t do không đ ượ   c

ả ố ả ượ T i Đông Nam Á, 1/3 s n l ạ t sau khi thu ho ch. bào qu n t

Ả ưở ể ớ ồ ượ nh h ng đáng k  t i ngu n cung năng l ng trên th  gi ế ớ i

ả ế ậ ượ ớ ồ ế ậ   Kh  năng ti p c n

ủ  :   Là kh  năng c a các cá nhân  ượ ể đ  có đ ti p c n đ ộ ượ c m t l ng l c v i ngu n tài ự ươ   ng th c thích

ế ộ ưỡ ớ ả ả ở ữ nguyên và các tài s n s  h u khác ố ợ ng.  h p v i ch  đ  ăn u ng dinh d

ố ế ạ ả ậ ươ ượ ự ng th c đã đ c m ở

Trong su t giai đo n 1990 ­ 2014, kh  năng ti p c n l ể ộ r ng đáng k .

ơ ở ạ ầ

ượ ẩ ồ ươ ườ ng xá đã đ ớ ậ i c  h i ti p c n v i ngu n l ầ   ạ c đ y m nh đ u ự   ng th c cho

ườ ứ ằ ư B ng ch ng là c  s  h  t ng nh  giao thông d ư ạ ơ ộ ế ấ ự  xây d ng và nâng c p, mang l t ấ ả ọ i.  t c  m i ng t

ố ượ ẫ ở ứ ấ ệ ớ i hi n v n m c r t cao, lên t i 925

ng ng ặ ườ i đói trên th  gi ệ ế ớ ự Tuy nhiên, s  l ệ tri u ng ườ i (2010). Đ c bi t là khu v c Châu Phi và châu Á

ớ ậ ủ ườ ế ậ ề

i dân cũng tăng lên, tăng kh  năng ti p c n v ấ ượ ươ ự ặ Cùng v i đó, thu nh p c a ng ự ế ố ớ ươ  d i v i l ng th c và l m t kinh t ng th c có ch t l ả ng.

ị ộ ộ ặ ộ ố ộ

ộ ớ ượ ự ế ả ậ ổ Tính  n đ nh   lúc nào cũng ph i ti p c n đ ặ  :    : m t qu c gia, dân t c ho c m t h  gia đình ho c m t cá nhân   ặ   ợ ồ ươ ng th c phù h p.Không g p c v i ngu n l

ượ ậ ự ấ ố để không ti p c n đ ng th c do các cú s c b t th ườ   ng

ớ ươ c v i l ế ụ ậ ổ ả ủ ph i r i ro như: lũ l ế t, khí h u thay đ i, bão, kinh t suy thoái.

ệ ử ụ : thông qua các ch  đ  ăn u ng h p lý, n

ế ộ ưỡ ế ể ả ả ố ợ ấ ả ng khi t ả ả ướ ạ c s ch, đ m b o v ầ t c  các nhu c u tâm sinh lý đ ệ  ượ   c đ  đ m b o dinh d

Vi c s  d ng sinh và y t đáp  ngứ .

ồ ướ ủ ấ

ố c u ng an toàn và cung c p đ  các ấ ạ ế ậ Kh  năng ti p c n v i ngu n n thi ớ ế ả ườ ế ị ệ t b  v  sinh cho ng i dân còn r t h n ch .

ế ị ữ ệ

ỏ ố ả ộ ụ ứ ượ ư ấ ạ ế ề   t rõ ràng là m t trong nh ng di u ki n tiên quy t quy t đ nh ẩ   ng trong kh u

ứ S c kh e t ớ i kh  năng h p th  th c ăn cũng nh  các lo i năng l t ầ ph n ăn;.

ạ ộ ế ố ấ ượ ả ọ ể ả  quan tr ng  đ  đ m b o ch t l ự   ng th c

ướ N c s ch là m t y u t ph m. ẩ

ư ế ậ ớ

ặ i v n ch a ti p c n  đ ư ự c s ch, đ c bi t ượ ố ế ớ ẫ ồ   c v i ngu n ớ   ệ i  này lên t  m t s  khu v c nh  châu Phi tý l

Tuy nhiên, 12% dân s  th  gi ệ ở ộ ố ướ ạ n 33%.

ự

ng th c ch  y u và vai trò c a l

ủ ươ   ng

ươ ờ ố

ự

ườ

ộ ố 3. M t s  cây l th c trong đ i s ng con ng

ủ ế i.

ươ ự ộ ố 3.1 M t s  cây l ủ ế ng th c ch  y u

ộ ử ự ng th c ch  y u c a h n m t n a dân s  th  gi

ở ố ế ớ   i     thành

ườ ụ + G OẠ :là ngu n l ở   (châu   Á   và ượ ngươ  đ lo iạ  l ồ ươ ủ ế ủ ơ ề  châu   Mĩ   La   Tinh)  đi u   này   làm   cho   nó   tr ề c con ng ấ   i tiêu th  nhi u nh t

ả ượ ạ ớ ẩ ấ   ng   lúa và xu t kh u g o l n nh t

ố ố Ấ ộ ệ ệ Hi n nay các qu c gia có s n l ồ g m: Trung Qu c,  n Đ , Indonesia, Vi ấ t Nam, Thái Lan…

ể ạ ầ ỏ ưỡ ng t ừ

ự ộ + LÚA MÌ: hay ti u m ch là m t nhóm các loài c  đã thu n d khu v c Levant.

ự ẩ ế ố ườ . Trung Qu c chi m 1/6 i

ọ ế ớ ệ ồ Lúa mì là th c ph m quan tr ng cho loài ng di n tích tr ng lúa mì trên th  gi i.

ươ ế ế ở ắ Lúa mì là l ự ng th c thi t y u B c Phi và Trung Đông

ả ừ ể ể ế ẩ S n ph m làm t ư  lúa mì có th  k  đ n nh  Bia, mì tôm, bánh mì…

ạ ố ọ ườ i + NGÔ là lo i ngũ c c quan tr ng cho loài ng

ượ ế ớ ắ ồ Ngô đ ộ c gieo tr ng r ng kh p th  gi i.

ổ ấ ả ượ

ố ấ ộ ướ ng ngô và 59,38% do các n ạ T i Hoa K

ỏ

Ấ ầ ắ ủ ự ỳ

ạ ệ ấ ỹ ả c khác   M  s n xu t 40,62% t ng s n l ỳ  ả s n xu t (Trung Qu c, Brasil, Mexico, Argentina,  n Đ …) ủ ế ủ ử ụ và Canada, s  d ng ch  y u c a ngô là nuôi gia c m và gia súc, c  khô,   ươ ạ   ấ ỏ ủ  chua hay l y h t làm l c   ng th c. Phía b c c a Hoa K  các lo i ọ ả ngô s n xu t nhiên li u sinh h c

ủ ệ ấ ắ ồ ứ   + KHOAI TÂY là loài cây nông nghi p ng n ngày, tr ng l y c  ch a

ấ ủ ộ ạ ấ ộ ồ tinh b t, lo i cây tr ng l y c  r ng rãi nh t th  gi ế ớ i.

ố ớ

c s n xu t khoai tây l n nh t Th  gi ố ế ớ ế ấ ở Ấ ả   ấ ấ i, riêng s n ầ ộ ộ    Trung Qu c và  n Đ  chi m m t ph n ba

ướ ả ả ầ Trung Qu c là n ượ l ả ượ s n l ng khoai tây s n xu t  ng toàn c u.

ế ộ ủ ầ ỗ

ế ỷ ậ   Ch  đ  ăn hàng năm c a m i công dân toàn c u trung bình trong th p ỷ ầ k  đ u th  k  21 là 33kg khoai tây.

Ự Ổ Ế   NG TH C PH  BI N

Ộ Ố ươ Ư ắ ạ ƯƠ ạ + NGOÀI RA CÒN CÓ M T S  CÂY L NH : S n, Khoai lang, Cao l ng, Đ i m ch…

ủ ươ 3.2 Vai trò c a l ự ng th c

ưỡ ữ ằ ng th c ự và dinh d ng cho các b a ăn h ng ngày

+ Cung c p l c a ủ con ng ấ ươ iườ .

ự ươ ườ ấ ng  th c  cung c p các ch t  dinh d ng cho  con ng ư i  nh  nh ư

ưỡ ạ ấ L ấ ơ ự ậ Cacbohydrat, Protein, ch t x  th c v t, đ m và cácvitamin khác.

ụ ươ ỏ ẽ ấ Ví d  100g khoai tây t i còn v  s  cung c p: Cacbohydrat 17.47 g

ộ ấ ơ ự ấ

ư ẩ Tinh b t 15.44 g, Ch t x  th c ph m 2.2g, Ch t béo 0.1g, Protein 2g và các vitamin khác nh  A, K, E

ơ ở ể ể + Là c  s  đ  phát tri n chăn nuôi

ứ ư ự ấ ồ ạ   ng th c cung c p ngu n th c ăn cho gà, heo nh  Cám g o,

ươ Các cây l thóc b p…ắ

ủ ả ả ễ ườ ộ + Đ m b o cho cu c sông c a con ng ườ ượ i đ c di n ra bình th ng

ươ ấ ấ ườ ng th c cung c p các ch t dinh d i, giúp các b ộ

ơ ể ượ ạ ng cho con ng ườ ự L phân trong c  th  đ ưỡ c ho t đông bình th ng.

ộ ấ ọ ế

ưỡ ầ ng c n thi ưỡ  dinh d ỗ ợ ố ng đ ầ ế ủ ạ ộ   t cho m i ho t đ ng c a con ườ ượ ng mà      bào th n kinh, tim ng giúp tiêu hóa l t cho các t

Tinh b t: đây là ch t dinh d ế ố i.ườ  Vitamin B1: là y u t ng ế ơ ể ơ ể ạ c  th  n p vào c  th , vì th  nó h  tr  t ị ẩ và kh u v .

ế ố ố ỡ giúp tan m , giúp vitamin A ch ng oxy hóa trong t ế

VitaminE: là y u t bào da.

ệ ệ ấ + Cung c p nguyên li u cho công nghi p và các ngành khác

ự ệ ấ

ứ ế ế   ệ ng th c cung c p nguyên li u cho công nghi p ch  bi n ẹ ả ự   ng th c th c ph m, các ngành nh : s n xu t bánh k o, th c ăn chăn

ấ ạ ộ ẩ ứ ố ấ ươ Các cây l ẹ ự ươ l ả ế ế nuôi, ch  bi n th c u ng, s n xu t các lo i b t và mì,…

ả ừ ấ ừ ộ ấ S n xu t bia t ả  cây lúa mì, s n xu t mì tôm t b t mì

ẩ ủ ị ộ ư ả ấ

ả ạ ẩ ộ ố

ả S n ph m c a ngành s n xu t các loa  b t và mì nh  mì gói ,các koai ủ ộ b t mì, b t ngũ c c là s n ph m c a cây lúa mi, lua g o, khoai lang, ngô,….

ồ ấ ẩ ố ề ậ + Là ngu n hàng xu t kh u mang l ạ ợ i l i nhu n cho nhi u qu c gia

ự ươ ự ệ ấ ẩ ỉ

ấ ng th c không ch  cung c p th c ph m, làm nguyên li u cho các   ế i ích kinh t ạ ợ i l

ẩ ắ ư ẩ ạ ố L ồ nghành khác mà còn là ngu n hàng xu t kh u mang l ấ cho các qu c gia nh : xu t kh u g o, lúa, b p…

ể ẩ ạ ẩ ấ ấ Phân tích bi u đ ồ Tình hình xu t kh u và giá tri xu t kh u g o qua

ừ các năm t 2010 – 2014 trên slide.

ể ổ ị ủ ấ ướ ự ả ả + Đ m b o cho s  phát tri n  n đ nh c a đ t n c

ự ủ ự ể ấ ộ ọ ộ   ng th c có m t vai trò r t quan tr ng cho s  phát tri n c a m t

ươ ố L qu c gia.

ườ ầ ể ả ề ứ ứ ầ ả ỏ Con ng ố i c n đáp  ng nhu c u ăn u ng đ  đ m b o v  s c kh e.

ạ ộ ộ ườ c s  d  x y ra các cu c b o đ ng khi ng i dân lâm vào

ề ộ ấ ướ ẽ ễ ả M t đ t n ả c nh đói nghèo tri n miên.

ể ng th c đ  đ m b o v n đ

ự ể ả ộ ự ả ề  ấ ồ ươ   ng ng th c cho dân đê không ph i ph  thu c vào ngu n l

ươ ả ợ ự ừ ệ ẩ ồ ướ c nên chú trong phát tri n cây l Nhà n ươ an ninh l ậ th c nh p kh u hay t ụ  các ngu n vi n tr  khác

ế ố ả

ưở

ế

ự

nh h

ậ   ng đ n ANLT, h u

ả ủ ấ ổ

ạ 4. Th c tr ng, các y u t qu  c a b t  n ANLT

ự ề ạ ấ 4.1 Th c tr ng v n đ  ANLT

ế ớ ề Đôi nét v  nghèo đói trên th  gi i.

ứ ạ ẻ ế ộ ứ C  4 giây l i có m t đ a tr  ch t vì đói

ứ ẻ ế C  1p, có 14 tr  em ch t

ứ ế ả C  1h có kho ng 840 em ch t

ộ ế M t ngày 22.000 em bé ch t

ế ả ườ ế i ch t đói

ả ố ế ố ế  (đó là k t qu  sau 8 năm các qu c gia cam k t gi m m t n a s  ng ổ ứ ế ớ trên th  gi ợ  ch c Liên H p Qu c cho bi ộ ử ố t) i vào năm 2015, t

•

ướ ­ Theo ủ c tính c a FAO:

ườ ố ế ớ i có kho ng 854 tri u ng

ệ ướ ả ườ ở i

ệ các n ộ ạ i s ng trong tình tr ng nghèo ệ ệ ườ ở c công nghi p, 25 tri u ng i   các ướ ườ ở c đang phát i   các n c  đang trong th i k  quá  đ  và 820 tri u ng

•

2006 th  gi ệ đói (trong  đó có 9 tri u ng ờ ỳ ướ n tri n)ể

•

ệ ườ ị i b  đói 2007 có thêm 75 tri u ng

ệ ườ ố ầ ỷ ườ ổ i. Nâng lên t ng s  g n t ng i 6 /2008 : đã  có  thêm  50  tri u  ng

•

•

ố ườ ị ườ ế ớ ự ỷ ườ i b  đói th ng tr c trên th  gi i lên 1,02 t ng i. 2009: s  ng

ệ ả ườ ỷ ườ ủ ớ i so v i 1,02 t i c a năm 2009 ng ố 2010: đã gi m xu ng còn 925 tri u ng

ế ẫ c cho là giàu có và sung túc, v n có đ n 43

ộ i châu Âu, m t châu l c đ ơ ị ườ ụ ượ ủ ả ươ ự ạ Ngay t ệ tri u ng i có nguy c  b  đói do kh ng ho ng l ng th c.

Sa­ha­ra châu Phi, chi mế  239 tri uệ  (30%).

ươ ệ ớ Châu Á ­ Thái Bình d ng v i 578 tri u ng ườ (64%) i.

ố ị ở ố ố 2/3 dân s  b  đói ậ t p trung 7 qu c gia là Băng­la­đét, Trung Qu c, Công­gô,

Ấ ộ Ê­thi­ô­pi­a,  n Đ , In­đô­nê­xi­a và Pa­ki­xtan.

ế ớ ả ố ả ố ặ ớ ạ   i đang ph i đ i m t v i tình tr ng

4.1

ệ Hi n nay, có kho ng 80 qu c gia trên th  gi ế ươ thi u l ự ng th c



ế ố ả ưở ế Các y u t nh h ng đ n ANLT

ố ự S  gia tăng dân s

ầ ủ

ứ ỗ ố ố ị ầ ườ ệ

ứ ầ ứ C u tăng mà cung không đ  đáp  ng. M c c u tăng là vì c  m i năm   ạ   ụ ứ i, m c tiêu th  ngũ c c, g o, dân s  đ a c u tăng thêm 80 tri u ng lúa mì theo đó tăng cao.

ố ộ ể ố ồ T c đ  gia tăng dân s  ngày càng nhanh(phân tích bi u đ )

ợ ố ế ớ ự ế ẽ ừ ỷ i d  ki n s  tăng t 7,2 t ng ườ   i

ệ ố Theo Liên h p qu c, dân s  th  gi ỷ  vào năm 2050 hi n nay lên 9,6 t

ể ợ

ệ ự ể

ươ ầ

ự ể ở ủ ổ ứ ế ự ­ Vì th  D  báo c a FAO và T  ch c H p tác Phát tri n (OECP) và   ứ   ằ ế ớ ươ i (IFPRI) cho r ng đ  đáp  ng ng th c Th  gi Vi n Chính sách L ả ượ ầ   ả ầ nhu c u trên c n ph i tăng s n l ng th c lên 70%  toàn c u ng l ố ấ  các qu c gia đang phát tri n. trong đó tăng g p đôi

ể ả ươ ự ả ng th c qu  là bài toán vô cùng hóc

ủ ả Làm sao đ  b o đ m an ninh l ạ búa c a nhân lo i!

ữ ẽ ẩ ự ề ườ

ỹ ấ ở ườ ế ầ ố ệ i quy t các nhu c u nhà cho ng

ộ ị

ệ ở   , ng, nhà  ­ Dân s  tăng nhanh s  đ y lên nh ng áp l c v  môi tr ẹ ạ   ệ ẽ ị công vi c và tài nguyên, qu  đ t cho nông nghi p s  b  thu h p l i ể ả i dân, song hành cùng đó là đ  gi   ỏ ế   quá trình đô th  hóa ngày càng nhanh cũng tác đ ng không nh  đ n ấ đ t dùng cho nông nghi p.

VD

ế ả ấ ệ ể

ừ  nay đ n năm 2025, Vi ệ ấ ể ể

ự t Nam có th  ph i l y 10­15% D  báo, t ạ ấ ệ di n tích đ t nông nghi p và các lo i đ t khác đ  phát tri n công nghi p.ệ

ệ ệ ả

ả ế ỉ

ế ệ ữ ổ ệ ị ,  2010 còn kho ng 4 tri u héc ta ả   , đ n năm   2020 ch  còn kho ng     n đ nh sau năm 2020 là 3,5 tri u héc ta,

ướ ồ Theo đó, di n tích lúa đ n năm   năm  2015 kho ng 3,8 tri u héc ta 3,6 tri u héc ta và gi ệ trong đó di n tích chuyên tr ng lúa n ệ ệ c là 3,1 tri u héc ta.

ọ ừ ấ

ề ồ ỗ ệ   ể ổ ấ  Philippines cho th y, đ  đ i l y các khu công nghi p, ả   c này đã m t r t nhi u cánh đ ng lúa phì nhiêu và m i năm ph i

ự Bài h c t ấ ấ ướ n ệ ấ ươ ậ nh p 1,5 tri u t n l ng th c.

ươ ự ừ ­ Gía l ng th c t đó cũng tăng lên

Ồ Ể ƯỚ Ố Ớ C CÓ DÂN S  L N TRÊN



Ế Ớ ­ PHÂN TÍCH BI U Đ  CÁC N TH  GI I(CŨNG CÓ VN)

ế ậ ổ Bi n đ i khí h u:

ế ạ ổ ệ ượ ng bi n đ i khí h u do thiên nhiên (rét đ m, rét h i, lũ

 ụ l

ầ ả ưở ậ ệ ế ấ Hi n t ạ ề t, h n hán…) gây nhi u m m b nh  nh h ậ ng đ n năng su t.

ố ớ ế ưở i 60% dân s  th  gi

ố ế ớ i và có t c đ  tăng tr ự ế ng kinh t ỉ ươ

ế ớ ướ ụ ầ ̣

ả ố ự ộ

ươ

ộ ẻ ướ ổ ị ưỡ ẻ i năm tu i b  suy dinh d

ấ ạ ợ ự ổ

ườ ự ệ ấ ạ ả ị  ộ , đô th Tuy chi m t ấ   i, song khu v c châu Á ­ Thái Bình D ng ch  có 35% hóa cao nh t th  gi ́ ả ư ượ   c toàn c u trong khi ph i h ng chiu 70% các v  thiên ng tài nguyên n l ươ ạ   ể Châu Á ­ Thái Bình D ng là m t khu v c đi n hình ph i đ i phó tình tr ng ự ng th c.  m t an ninh l ứ ố   ng. T i khu v c này, c  b n tr  thì có m t tr  d ươ ụ ố Tr  lý T ng Giám đ c FAO ph  trách châu Á ­ Thái Bình D ng Hiroyuki   ườ   ẽ ng Konuma nh n m nh, khu v c này s  có kho ng 500 tri u ng i th

ạ ả ể ỷ c đ t Các m c tiêu phát tri n Thiên niên k

ươ ướ ố ụ ng đ i nghèo đói xu ng m c t

ả ả ụ ố ng 12% dân s . ờ   ủ ưở ng c a th i ứ ươ ả ng v  mùa gi m kho ng 38% do  nh h

ấ ồ ễ ặ ả ượ ệ t. ướ c bi n dâng tràn gây hi n t ng nhi m m n trên đ t tr ng.

ệ ượ ậ ị ả ộ ể ị ề

ệ ượ ướ ặ t h i mùa màng. ng n

ể ồ ử ủ ệ

ễ c bi n dâng tràn gây hi n t i châu Á mà đ ng b ng s ng C u Long c a Vi ướ t Nam là m t thí d ồ ẽ ả ằ ồ ị

ử ằ ậ ồ

ị ệ ấ ấ ươ ự ả ả ị xuyên b  đói ngay c  khi các n ố ườ ề ả v  gi m s  ng ạ T i Senegal, s n l ắ ế t kh c nghi ti ệ ượ  Hi n t ng n ấ  Trái đ t ngày càng b  nóng lên, khí h u b  đ o l n, gây nhi u thiên tai và ệ ạ thi ấ ồ   ệ ượ ng nhi m m n trên đ t tr ng Hi n t ụ  ố ộ ằ ạ lúa t ấ   ớ ể đi n   hình.   V i   k ch   b n   n c   dâng   1m,   đ ng   b ng   sông   H ng   s   m t ổ   5.000km2 đ t, đ ng b ng sông C u Long b  ng p 15.000 – 20.000km2; t ng ả ượ s n l ng th c gi m kho ng 5 tri u t n. ng l

 H n hán kéo dài s  gây thi u n

ẽ ế ướ ạ ộ ệ ả c cho ho t đ ng nông nghi p,  nh h ưở   ng

ồ ạ ấ ế đ n năng su t cây tr ng.

ế ộ

ệ ệ ồ ế ủ ư ầ Sahara(Châu Phi): h u h t sinh k  c a c  dân khu v c ph  thu c vào nông ỉ nghi p. Tuy nhiên ch  có 5% di n tích gieo ụ ự ướ ướ c t tr ng có n i

ấ ạ ớ ầ ự ẽ ở ề V i t n su t h n hán d  báo s  tăng mi n nam châu Phi

ế ắ

Đi u  ề này    ch c ch n s  d n đ n gi m s n xu t và ch t l ự ẽ ả ấ ế ươ ượ ả ạ ỏ ả , tình tr ng thi u l ẽ ẫ ắ ng c  cho gia súc ấ ượ ng cây   ắ   ng th c s  gay g t

ồ tr ng, gi m l h n.ơ

 Lũ l tiêu

ụ ệ ớ ả ưở ế ươ ự ằ t và bão nhi t đ i cũng  nh h ng đ n an ninh l ng th c b ng cách

ệ ả di t tài s n sinh k ế.

ệ ồ ướ ả ỏ ả ị ấ ấ ờ ỏ ứ ệ ể ẩ ề Tăng gánh n ng trong công vi c đ ng áng, h  ph i b  nhi u th i gian c, b o v  mùa kh i sâu c, t ọ ướ ướ i n

ặ và công s c đ  chu n b  đ t, l y n ạ . ệ b nh h i

ệ ạ Ấ ụ ớ ả ộ t h i cho  n Đ  và Bangladesh t ệ   i kho ng 4 tri u

 Ngu n n

t gây thi ố ạ ủ ể ườ ệ ạ ố Hàng năm, lũ l ấ t n g o – s  g o đ  đ  nuôi s ng 30 tri u ng i

ồ ướ c

 N c là y u t

ế ố ướ ạ ộ ệ ả ấ ọ quan tr ng cho ho t đ ng s n xu t nông nghi p.

 L

ế ớ ệ ử ụ s  d ng trên toàn th  gi i hi n nay là 3.800 t ỷ 3, thì m

c khai thác  ướ ượ ng n ệ ướ vi c t ướ i tiêu n ệ ử ụ c trong nông nghi p s  d ng 70% (2.700 t ỷ 3).   m

ế ế ệ ữ ổ ộ ỉ

ế ớ ẽ ở ừ ề ấ N u không có gì thay đ i, ch  trong vòng m t th  h  n a, nghĩa là t ạ năm 2030, trên ph m vi toàn th  gi ả    kho ng ả ạ   i s  tr  nên khô h n. V n đ  qu n lí

ướ ụ ị ẽ ế ị ự ề ấ c ng t trong l c đ a s  là v n đ  chính quy t đ nh s  phát

c, n ế ộ ướ ồ ngu n n ể tri n kinh t ọ  và xã h i.

 95% l

ướ ể ượ ử ụ ướ ạ c t i các n c đang phát tri n đ c s  d ng đ  t ể ướ ấ   i đ t

ượ ng n nông nghi p.ệ

ầ ạ ạ ướ c ng m đã gi m m nh và c n ki ệ ở t 20 n c v i ớ t ng  ổ dân số

ồ  Ngu n n ớ ế chi m t ướ i 50% dân s  th  gi ả ố ế ới.

ạ ồ ở ự ủ

ố ướ ắ    khu v c quanh Th  đô B c ử ụ   c thành ph  đang s  d ng

ớ ơ ả ố ố ề T i Trung Qu c, 200 sông su i và nhi u ao h   ầ ạ ượ ơ ệ ướ ng n Kinh đang d n c n ki c. H n 2/3 l t n ở ế ừ i h n 1.000m tr  lên.  các gi ng sâu t ph i hút t

ệ ố

ộ ố t Nam hi n cũng thu c s  các qu c gia thi u n i/năm (bao g m c  n



ườ ớ ứ ồ ủ ườ ề ệ Vi ỉ ạ ch  đ t 4.400 m3/ng ơ ấ h n r t nhi u so v i m c bình quân c a th  gi ớ ướ ế ả ướ ướ ặ c m t và n ế ớ i là 7.400 m3/ng ứ c, v i m c bình quân   ấ   ầ c ng m), th p i/năm.

ướ ư ử ụ c đang phát tri n nh  các n châu Á còn s  d ng cách t ướ   i

các n ủ ướ ồ ướ Ở ể tiêu th  công gây lãng phí n ạ c và c n ki ướ ở c  ệ t ngu n n c.

ỉ ử ụ ọ ạ ế ữ ể ấ i có th  l y m t l

ế ị ơ ộ ượ ạ ế

ầ ớ ệ ả ộ ế ồ ả c nhanh chóng c n ki ng th c s  bùng phát trên kh p châu Á.

ự ướ ạ ậ   c l c h u và không t b  b m n ạ ướ c không h n ch  vào ng n   ẫ   ế ệ t. N u thói quen này v n ắ  Châu Á  ế   ng th c tri n miên n u không ti n

ễ ể ố ộ ề ử ụ ệ ể ạ Ph n l n nông dân ch  s  d ng nh ng thi hi u qu . Tuy nhiên, h  l ướ ru ng khi n các ngu n n ự ẽ ươ ủ ti p di n, kh ng ho ng l ặ ớ ế ươ ạ có th  đ i m t v i tình tr ng thi u l ộ hành m t cu c cách m ng tri t đ  trong thói quen s  d ng n ế ướ c.

 Ngu n n ế

ồ ướ ạ ộ ễ ệ ọ c đang b  ô nhi m tr m tr ng do các ho t đ ng công nghi p, ch ế

ầ ử ư ấ ị ả bi n và các ch t th i ch a qua x  lý.

ấ ạ ượ ướ ả c th i ra các dòng n

ầ ớ ớ ả ệ ử ụ ừ ủ ố

ệ ề ầ ướ ễ ầ ạ ị

Ph n l n ch t th i công nghi p và sinh ho t đ c,  cùng v i vi c s  d ng quá nhi u phân khoáng và thu c tr  sâu c a nông dân   ế   ế c ng m b  ô nhi m, gây ra tình tr ng khan hi m khi n cho các t ng n ồ ướ c. ngu n n

 Các di n bi n th i ti ướ

ườ ư ạ ả ưở ng nh  h n hán kéo dài cũng  nh h ế   ng đ n

ượ ế c trên th  gi ờ ế ấ t b t th ế ớ i. ễ ng n l

ằ ữ ầ ấ

ề

ồ ướ ọ ự ầ ở c nhi u con sông   châu Á và châu Phi có th  gi m t ổ c băng tan không b  sung cho ngu n n ư ượ   ng ơ ữ    15­50%. H n n a, ể   ả ườ ng ch y ra bi n ể ả ừ c ng t, mà th

ướ ậ Có nh ng d  báo cho r ng, khí h u toàn c u  m d n lên nên l u l ướ n ướ n thành n ặ c m n.

 Xung đ t, b t  n chính tr  ­ quân s

ấ ổ ộ ị ự

ị ả ưở ế ả ả ấ xung đ t chính tr   nh h ng đ n kh  năng s n xu t và s ự

ự ế ố Y u t ế ậ ươ ti p c n l ộ ng th c.

ộ ạ ư ự ể

ể ố ờ ị

ữ ấ Xung đ t t phát d ch Ebola đúng th i đi m gieo tr ng  nh ng nguyên nhân gây m t an ninh l i các đi m nóng nh  Iraq, Sudan, Syria, Yemen và s  bùng ở ồ  các qu c gia Tây Phi là ọ ự ươ ng th c nghiêm tr ng.

ạ ệ ố ườ ị ế ươ ự i b  thi u l ng th c do bùng phát

ộ ạ ự ả T i Sudan, kho ng b n tri u ng xung đ t t ề i khu v c mi n tây Darfur

 D ch b nh



ệ ị

ổ

ế ữ ề ể ạ ệ ệ ư ề



ể ề ậ ẽ ạ   Bi n đ i khí h u s  làm tăng ti m năng cho nhi u loài sâu b nh gây h i. ổ ề ả   ệ ộ ượ t đ  l Nh ng thay đ i v  nhi ng m a có th  t o đi u ki n sinh s n, ệ ạ ề phát tri n cho nhi u lo i sâu b nh.

ữ ư ể ậ

ự ế ẽ ớ ổ ề ớ ệ ộ ứ ể ạ Nh ng thay đ i v  khí h u d  ki n s  giúp côn trùng có th  di c , phát ơ tán trên ph m vi l n h n đ  đáp  ng v i nhi t đ  tăng.

ả ượ ươ ỳ ả ự ng l ng th c Hoa K  gi m 25% do

ệ ộ ế ụ t đ  ti p t c tăng, s n l ạ ủ ế N u nhi ự s  gây h i c a côn trùng .

ệ ả ả ượ ậ ươ ng đ u t ả   ng, 7% s n

ủ Sâu b nh, côn trùng cũng làm gi m 30% s n l ượ . l ng lúa c a châu Phi

 M t s  y u t

ộ ố ế ố khác:

ậ ị ả ề ệ ưở ở ể   ế ng b i xu th  phát tri n

ứ ủ  Nh n th c v  vai trò c a nông nghi p b   nh h ế ớ ệ ủ i công nghi p c a th  gi

ươ ủ ạ ơ ọ ộ ố

ươ ọ ể ọ ị Tâm lý "tr ng công", "tr ng th ộ b , ngành, đ a ph ng" h n "tr ng nông" c a lãnh đ o m t s ạ ng trong quy ho ch phát tri n.

 Đ u t

ầ ư ự ệ ạ ế cho lĩnh v c nông nghi p còn h n ch

ỏ ớ ấ

ả ế ướ ế

ự ng th c. Tr ệ

ế ệ

ụ ụ ệ ướ ầ ả ượ ư ề

ệ ự ề ề ư ư ầ Ch a ngang t m v i đòi h i, nh t là ch a có chính sách khuy n khích các thành   ậ   ễ ươ ầ ế ấ  tham gia s n xu t, kinh doanh l ph n kinh t c h t, d  nh n ệ ố   ấ ạ ầ ầ ư ấ ằ ể ế ấ  cho phát tri n k t c u h  t ng nông nghi p, nh t là h  th ng th y r ng, đ u t ồ ứ   ạ ủ ợ i tiêu (h  ch a i còn h n ch . Hi n nay, các công trình ph c v  vi c t th y l ướ ẫ   ấ ứ ươ c, m ng tiêu úng) ch a đáp  ng đ n c nhu c u s n xu t, nhi u vùng v n ộ ụ  nhiên.  ph  thu c nhi u vào đi u ki n t

ự ầ ươ ề   ự ng th c,đi u

 S  y u kém trong h  th ng phân tích, d  báo cung ­ c u l ẩ hành s n xu t, d  tr , xu t kh u và giá c  .

ệ ố ấ ự ế ả ự ữ ấ ả

ế ả ả ả ấ

ế

ẩ ấ i nông dân.  ủ ế ưở Theo các chuyên gia, nguyên nhân khi n giá l ướ ấ ầ ầ ậ ủ   ấ ng x u đ n s n xu t và thu nh p c a ự ươ   ng th c tăng   ng tăng cao thì

ạ ị ả ố ạ ữ ầ ồ ự ữ d  tr , xu t kh u và giá c  đã  nh h ườ ng cao ch  y u do m t cân đ i cung – c u, trong khi c u có xu h ngu n cung l i b  gi m m nh trong nh ng năm g n đây.

ệ ố ế ạ ấ ơ

ướ ủ ẽ ặ ố  H  th ng, c  ch  thu mua, phân ph i lúa g o còn m t s  h n ch , nh t là   ả ch a đ ch c ch t ch , vai trò qu n lý c a Nhà n ộ ố ạ ế ư ủ ạ c ch a đ  m nh. ư ượ ổ ứ c t

ậ ặ ạ ồ ụ    Vi c quy ho ch không đ ng b  gây nên tình tr ng ng p úng ho c h n hán c c

ạ ướ ộ ươ c.

ệ ộ b  do phá v  h  th ng kênh m ng tiêu thoát n 4.2 Hậu quả

ự ừ Giá c  l

 Theo FAO Ch  s  giá l ớ

ạ ỡ ệ ố việc bất ổn ANLT : c aủ ả ươ ự  Giá c  l ng th c tăng nhanh ả ươ   năm 2006.  ng th c t ự ỉ ố ế ể ạ ng th c  đ n tháng 4/2008  đ t 218,2  đi m (tăng

ỳ

ươ 54% so v i cùng k  2007) ố ớ

ỳ ớ ỳ

ư ạ

ả   ng nh  h n hán kéo dài cũng  nh i.

ủ ờ ng n ự ươ

h  Kh ng ho ng l ộ ế ễ ế ượ ưở ng đ n l ươ ả ng th c, mà bi u hi n chính là giá l ữ ự ạ

ủ ả ươ ạ

ự ở ở châu Á, 43%  Trung Đông và châu Phi).

• Ngũ c c là 284 tăng 92% so v i cùng k  2007) • Giá lúa mì tháng 3/3008 tăng 130% so v i cùng k  năm 2007 ườ ế ấ t b t th • Các di n bi n th i ti ế ớ ướ c trên th  gi ệ ể   ng th c tăng nhanh ủ ế   là  m t  trong  nh ng  nguyên  nhân  ch  y u  c a  tình  hình  l m  phát  toàn c u. ầ Theo IMF, giá l ầ   ng th c tăng gây ra kho ng 44% l m phát toàn c u ạ (67% l m phát   PHÂN TÍCH HÌNH  Giá l

ấ ượ ự ủ ế ố ng s ng c a ng ườ   i

ộ ng th c tăng cao tác đ ng tr c ti p đ n ch t l ủ ự ườ dân, th m chí là s  s ng còn c a ng

ự ố ế ụ ươ ậ ươ ưở ng th c ti p t c tăng cao trong t

ỉ ả ng lai không ch   nh h ạ ề ạ ặ ớ ạ ấ ổ ệ ộ ế i nghèo.  ấ   ươ ng x u ướ phát tri nể  mà còn làm d y lên m i quan ng i v  n n đói và làn   ướ   c ố ướ đang phát tri nể , đ c bi t là các n i các n ấ c

ự  Giá l ế đ n các n c  sóng b t  n xã h i m i t nghèo.

ỉ ướ ớ ứ

ạ ơ ố

ộ ữ ng th c ự ướ   ể c nghèo và đang phát tri n m i đ ng tr c ể   ạ ự .  T i hàng lo t qu c gia phát tri n, ươ ứ   ở ng th c cũng  đang tr  thành  m t  thách th c

ệ ứ ư ữ ề ạ ế

ấ ả ố ố ấ ạ ổ

ế ướ ị ặ ế ổ

ầ ắ ụ ạ ậ ế ả ố c này ph i đ i m t th ệ t... Anh hi n nh p kh u t

ự

ng b o v  ngu n l

ể i luôn có xu h ướ ơ ượ ẩ ươ ạ ệ ả ệ ễ ị ự ủ ệ ượ ấ ườ   ng ậ ẩ ớ   i ấ   ố ng th c đ  nuôi 63 tri u dân, trong khi đó, các qu c gia xu t ồ ươ ng th c c a mình trong   ổ   ế ở ộ ng bi n đ i ướ c Anh d  b  tác đ ng b i hi n t

ễ ậ

ườ ệ ạ ươ ng l ự ạ ng th c l ấ ẩ ừ  bên ngoài. ự ươ ng th c tăng 20% thì thêm có 100 tri u ng i quay l ứ   i m c

ả Song không ph i ch  có các n ấ nguy c  cao m t an ninh l ươ ủ nh ng r i ro an  ninh l không nhỏ. ặ ạ T i châu Âu, ngành nông nghi p đ i m t nhi u thách th c, nh  nh ng h n ch ồ ạ i trong s n xu t và nh t là đ i phó tình tr ng bi n đ i khí h u, đ a ch t.  t n t ể ậ ạ T i Anh, bi n đ i khí h u toàn c u có th  khi n n ạ xuyên h n tình tr ng h n hán, n ng nóng, bão l 40% l kh u l tình tr ng kh n c p. Do đó, n khí h u di n ra t Theo WB, giá l nghèo đói.

 Nguy c  ơ n n đói

ạ ẽ s   tăng nhanh

 Nạn đói đã tr  thành thách th c l n, đe d a đ n s  s ng còn,  n đ nh và phát

ọ ế ự ố ổ ị

ể ủ ở ế ớ tri n c a th  gi ứ ớ ạ . i và nhân lo i

 Kho ng cách giàu nghèo trong xã h i cũng ngày càng sâu s c h n.

ắ ơ ả ộ

ả ườ i, kho ng m t t  ng i đang đói thi u ăn hay suy dinh d

ng tr c. 95% trong s  đó là dân

ươ ướ ế ớ ươ ế ớ  Trên th  gi ự ườ th Food Program ­ Ch ộ ỉ ố ng trình l ở  các n ự ng th c th  gi ưỡ   ế ng   c nghèo (theo WFP ­ World i).

 Tr

ổ ợ ố

ườ ẽ ạ ấ ả i  th

ệ ể ả lý T ng Giám đ c FAO ph  trách châu Á ­ Thái Bình D ng Hiroyuki   ườ   ng ỷ c đ t Các m c tiêu phát tri n Thiên niên k

ạ ứ ươ ố ườ ươ ươ ụ ự Konuma nh n  m nh, khu  v c  này  s   có  kho ng  500 tri u ng ướ ị xuyên b  đói ngay c  khi các n ố ề ả v  gi m s  ng i nghèo đói xu ng m c t ố ng 12% dân s . ụ ng đ

 Châu Phi có nguy c  b  m t an ninh l

ơ ị ấ ươ ự ớ ố ng th c v i 29/38 qu c gia

 V i m t k ch b n bi quan thì có kho ng 17 tri u tr  em suy dinh d

ệ ẻ ả ả ưỡ ớ ng trong

ộ ị năm 2050.

 Đói nghèo gi

ế ế ơ ế ớ ắ ổ ỗ t ch t h n 30.000 tr  d i m i ngày

ủ i 5 tu i trên kh p th  gi ủ báo cáo c a Manos Unidas ­ m t t ẻ ướ ộ ổ ứ  ch c phi chính ph  (NGO)

 Gây nên các xung đ t, b o đ ng chính tr

ạ ộ ộ ị

ả ộ ự ế ộ ọ ủ  Cu c kh ng ho ng l

ươ ị ủ hình an ninh ­ chính tr  c a không ít n ế ớ ng th c th  gi i có tác  đ ng nghiêm tr ng  đ n tình ướ c.

 Giám đ c WFP nói: “Khi ng

ố ọ

ả

ạ ặ ư ạ lo n, di c  ho c thoi thóp ch  ch t”.  ế ụ ươ ạ b o lo n vì thi u h t l ổ   ọ ự ườ i ta lâm vào c nh đói khát, h  có 3 l a ch n: n i ể ộ   bi u tình, ế ờ    đã x y ra các cu c ự ạ ng th c t ả ự ế Th c t ộ ố ướ i m t s  n c.

ả ự ủ ơ

ươ  Kh ng ho ng l ắ ổ ữ

ạ ự ở ữ ậ ắ ộ ơ ể ễ ộ ạ ự ể ở ố ộ

ạ ướ ả ẩ ể ậ

ng th c có th  d dàng th i bùng b o l c  nh ng n i nghèo ề   khó, làm sâu s c thêm xung đ t b o l c gi a các s c t c. Th m chí  nhi u ư ướ   c đã x y ra b o đ ng, bi u tình nh Haiiti, Cam run, Xênêgan, Bu ckina n ơ   c ch m phát tri n lún sâu h n vào vòng xoáy đói nghèo và Phaxô... đ y các n ấ ổ b t  n.

ố ế

ồ

ệ

ộ 5. Trách nhi m c ng đ ng qu c t

ả ả  trong b o đ m ANLT





ủ ộ ạ ộ ố ế ữ ồ Nh ng ho t đ ng chung c a c ng đ ng qu c t

ị ộ ượ ộ ổ ề ế ỉ H i   ngh   th ch c   t

ộ

ể i   v   phát   tri n   xã   h i   t ả ế ủ ộ ị ể ướ ự ề ệ ấ ọ ứ ạ   ớ ng   đ nh   th   gi i ạ Copenhaghen (Đan M ch) năm 1995 đã ci xóa đói gi m nghèo là m t trong   ba v n đ  quan tr ng c a h i ngh  đ  các n c cam k t th c hi n.



ố ế ề ệ ư ế ớ qu c t

ổ ứ  ch c tài chính ti n t ệ nh  Ngân hang Th   gi ệ ọ (IMF)… đóng vai trò quan tr ng trong vi c giúp đ

Các t ề ố ấ ặ

ố ế ả ớ ắ ệ ươ ệ ề ả ả i ngân theo các ch



ả i (WB), ỡ  Qũy Ti n T  qu c t   các qu c gia gi m b t gánh n ng nghèo đói thông qua vi c cung c p các ớ   kho n vay có g n v i các đi u ki n gi ng trình xóa đói gi m nghèo.

ươ

ạ ộ ợ ươ ườ ự ệ ố ế ứ ổ ể Các T  ch c qu c t   ng trình phát tri n LHQ (WNDP), ỏ ự   ữ ậ ộ UNICEF), H i ch  th p đ  Qu c t … cũng có nh ng ho t đ ng tích c c ạ ướ ệ ỗ ợ trong vi c h  tr  nhân đ o h ư  nh : Ch ố ế ng vào ng ữ i nghèo, vi n tr  l ng th c.

ỉ ộ ư H i ngh  th

ợ ị ượ ể ố ộ

ng đ nh Rio (Braxin) 1992 đã đ a ra 1 công  ứ ể ế ớ ệ ủ ấ



ế ớ ệ ướ c chung    ầ ề ệ ả   i th  3 c n ph i v  vi n tr  phát tri n cho các qu c gia nghèo thu c th  gi ụ   ớ ố ế chi m ít nh t 0,7% GDP c a các qu c gia công nghi p phát tri n v i m c ố tiêu đóng góp vào vi c ch ng đói nghèo trên th  gi i.

ự ươ ệ ự ế ả



ệ Th c hi n các ch ể ể ủ ấ ượ ậ ả ượ thi u r i ro đ  giúp nông dân tăng đ ả   ng trình khuy n nông, b o v  th c v t, gi m ẩ ng s n ph m. ấ c năng su t và ch t l



ướ ầ ư ệ ớ ữ ạ Các n ầ c cũng c n đ u t sáng t o nh ng công ngh  m i.

ụ ố ế ả ệ ạ ầ  c i thi n h  t ng c  s  đ ơ ở ể



ọ ộ FAO liên t c kêu g i c ng đ ng qu c t ạ ể ồ ơ ệ giúp nông nghi p phát tri n m nh h n.

ố ế ể ự ợ ỡ Tăng c ng h p tác qu c t đ  chung tay giúp đ  các khu v c đói

ườ ế ớ nghèo trên th  gi i.



ủ ệ Trách nhi m c a Sinh viên



ươ ự ừ ủ ử ụ S  d ng l ng th c v a đ  trách lãng phí



ả ườ ố ế ệ ồ ướ ệ B o v  môi tr ng s ng và ti t ki m ngu n tài nguyên n c.

ề ả ệ ề ườ ử ụ   ng, s  d ng



ế Tham gia các ho t đ ng tuyên truy n v  b o v  môi tr ệ t ki m n ạ ộ ự ng th c. ướ ươ c, l ti

ộ ồ Chung tay cùng c ng đ ng giúp