10/19/2014
1
feee.hcmute.edu.vn
BÀBÀI I GIẢGIẢNG AN NG AN TOÀTOÀN ĐIN ĐIỆỆNN
UNIVERSITY OF TECHNICAL UNIVERSITY OF TECHNICAL
EDUCATION HOCHIMINH CITY (UTE)EDUCATION HOCHIMINH CITY (UTE)
PGS.TS.QuyềnHuy ÁnhPGS.TS.QuyềnHuy Ánh
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
CHƯƠNG VIII
CÔNG CỤ VÀ
QUẢN LÝ AN TOÀN ĐIỆN
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
MỤC TIÊU
Sau khi học xong chương này
người học có khả năng :
Nắm được chức năng các công cụ
an toàn điện.
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
Trình bày được các qui trình sữa
chữa thiết bị điện
Đề ra được các biện pháp tổ chức
và quản lý an toàn điện
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
NỘI DUNG
Nội dung bài học gồm các phần
Biện pháp kỹ thuật an toàn điện
Phân cấp quản lý và tổ chức an toàn
Thanh tra
kỹ
thu
ậ
tan
toà
nđi
ệ
n
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
Thanh
tra
kỹ
thu
ậ
t
an
toà
n
đi
ệ
n
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CÁC LOẠI CÔNG CỤ BẢO VỆ
Phân loại
Theo chức năng
•Cách ly con người với phần
dẫn điện và với đất
•Đo lường và thao tác
•Bảo v
ệ
tránh các tai n
n
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
ệ
•Dùng để làm việc trên không
•Ngăn ngừa và cảnh báo
Theo cấp điện áp
•Loại < 1000V
•Loại > 1000V
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CÁC LOẠI CÔNG CỤ BẢO VỆ
Các loại công cụ cách ly bảo vệ
chủ yếu và phụ trợ
Công cụ cách ly chủ yếu
•U>1000V : sào thao tác và đo
lường, ampe kẹp, thiết bị chỉ thị
điện áp …
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
•U<1000V : găng tay cách điện,
bút thử điện…
Công cụ cách ly phụ trợ
•U < 1000V : găng tay cách điện,
ủng cách điện, thảm cách điện
•U > 1000V : giày, thảm, giá đỡ
cách điện
10/19/2014
2
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CÁC LOẠI CÔNG CỤ BẢO VỆ
Các loại công cụ cách ly bảo vệ
chủ yếu và phụ trợ
Công cụ cách ly chủ yếu
•U>1000V : sào thao tác và đo
lường, ampe kẹp, thiết bị chỉ thị
điện áp …
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
•U<1000V : găng tay cách điện,
bút thử điện…
Công cụ cách ly phụ trợ
•U < 1000V : găng tay cách điện,
ủng cách điện, thảm cách điện
•U > 1000V : giày, thảm, giá đỡ
cách điện
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CÁC LOẠI CÔNG CỤ BẢO VỆ
Các loại công cụ cách ly bảo vệ chủ yếu và phụ trợ
Chất lượng công cụ bảo vệ phải được đảm bảo bằng cách kiểm tra
định kì
Công cụThời gian Số lần
Sào đo điện3 năm1
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
Kìm cách điện2 năm1
Sào thử điện để làm việc ở điện áp > 1000V 1 năm1
Ủng cách điện, giầy cách điện1 năm1
Các công cụ thi công có tay cầm cách điện1 năm1
Găng tay cách điện6 tháng 1
Bút thử điện áp dưới 500V Thường xuyên Thường xuyên
Thời gian kiểm tra định kì
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CÁC LOẠI CÔNG CỤ BẢO VỆ
Công cụ bảo vệ làm việc với trang thiết bị khi đã cắt điện
Bộ nối đất tạm thời gồm
•Dây dẫn nối tắt các pha
•Dây dẫn để nối đất tạm thời
–Là dây đồng mềm
–
Ti
ế
t
di
ệ
n
>
mm
2
(>
1000
V)
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
Ti
ế
t
di
ệ
n
>
mm
(>
1000
V)
–Tiết diện>16mm
2(<1000V)
•Các cực nối dây với cọc nối đất
–Có cấu tạo sao cho dùng sào cách
điện đấu và tháo dây khỏi thanh dẫn
•Sào cách điện
•Rào chắn, tấm chắn cách điện có gắn biển báo
Mối nối của bộ nối đất tạm thời dùng liên kết bu lông
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CÁC LOẠI CÔNG CỤ BẢO VỆ
Các biển báo phòng ngừa
Biển báo làm bằng vật liệu cách điện, phía trên có lỗ hay móc treo
Việc treo và cất biển báo chỉ có nhân viên có trách nhiệm thực hiện
Các biển báo phải thỏa tiêu chuẩn TCVN 2572 - 78
Các loại biển báo :
•
Bi
ể
n
o
phò
ng ng
ừ
a
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
Bi
ể
n
o
phò
ng
ng
ừ
a
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CÁC LOẠI CÔNG CỤ BẢO VỆ
Các biển báo phòng ngừa
Các loại biển báo :
•Biển báo cấm
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CÁC LOẠI CÔNG CỤ BẢO VỆ
Các biển báo phòng ngừa
Các loại biển báo :
•Biển báo cho phép
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
10/19/2014
3
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CÁC LOẠI CÔNG CỤ BẢO VỆ
Các biển báo phòng ngừa
Các loại biển báo :
•Biển nhắc
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
CHÚ Ý
ĐIỆN ÁP NGƯỢC
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CÁC LOẠI CÔNG CỤ BẢO VỆ
Các công cụ bảo vệ dùng
khi làm việctrêncao
Dây đeo an toàn, thang xếp,
chòi tựnâng
Dây đeo được thử với trọng
tải 255kg/5phút kiểm tra 6
thá
/
1
l
ầ
n
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
thá
/
1
l
ầ
n
Thang xếp dùng khi làm việc
cách mặt đất 3,5m kiểm tra
định kì 1 năm/1 lần với trọng
tải 200kg/5 phút
Chòi tự nâng dùng để lắp đặt
và sửa chữa dây, đèn
Dây đeo an toàn, thang xếp,
chòi tự nâng
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CÁC LOẠI CÔNG CỤ BẢO VỆ
Sử dụng và bảo quản các công cụ bảo vệ
Kiểm tra tính tương thích của công cụ với điện áp của trang thiết bị
trước khi sử dụng
Công cụ cần được bảo quản tránh tác hại của xăng dầu
Khi trời có hay sắp có dông cấm thay dây chảy cầu chì và thao tác
chuy
ể
n
mạ
ch
ởcá
cthi
ế
t
bịcó
U>
1000
V
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
chuy
ể
n
mạ
ch
ở
cá
c
thi
ế
t
bị
có
U
>
1000
V
Người tiếp xúc với các thiết bị mang điện cần mang găng tay, ủng
cách điện, kính bảo hộ và phải có người giám sát
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN KHI SỬ DỤNG VÀ VẬN HÀNH
CÁC THIẾT BỊ DÙNG ĐIỆN
Yêu cầu chung về kỹ thuật an toàn điện :
Chất lượng cách điện của thiết bị
Công tác che chắn các bộ phận dẫn điện ở nơi người dễ va chạm
Công tác nối đất, nối trung tính các bộ phận kim loại
Cá
ch s
ửdụ
ng đi
ệ
n
á
pth
ấ
p
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
Cá
ch
s
ử
dụ
ng
đi
ệ
n
á
p
th
ấ
p
TÊm
ch¾n
230V
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN KHI SỬ DỤNG VÀ VẬN HÀNH
CÁC THIẾT BỊ DÙNG ĐIỆN
Yêu cầu an toàn khi sử dụng các dụng cụ điện
Các phần dẫn điện phải được che chắn
Phần dây điện đi vào dụng cụ phải có ống đệm
Thiết bị cầm tay trên 36V phải được nối đất
Dây dẫn mềm 3 ruột cho thiết bị 1 pha và 4 ruột cho thiết bị 3 pha
ấ
ố
ầ
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
C
ấ
u tạo phích n
ố
i tránh chạm vào ph
ầ
n có điện
Nối đất MBA dùng cho thiết bị điện 36V
Màu sơn của phích, ổ cắm 36V phải khác với thiết bị 110V hay 220V
Kiểm tra kỹ dây cung cấp trước khi đóng điện
Không sử dụng thiết bị cầm tay ngoài trời mưa
Kiểm tra dây nối đất, đo thử cách điện 1 tháng/ 1 lần
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN KHI SỬ DỤNG VÀ VẬN HÀNH
CÁC THIẾT BỊ DÙNG ĐIỆN
Yêu cầu an toàn khi sử dụng thiết bị chiếu sáng
Dùng đèn nung sáng có chụp hay loại U = 36V bảo vệ cho người vô
tình chạm phải
Dây đến đèn không chịu lực
Chú ý chế độ làm việc của điểm trung tính
Dâ t
tí
h
hả
i
ố
i
ớ
i
á
ủ
đôi đ
è
t
TN
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
Dâ
y
t
rung
tí
n
h
p
hả
i
n
ố
i
v
ớ
i
xo
á
y c
ủ
a
đ
u
ôi
đ
è
n
t
rong mạng
TN
Lắp đặt sao cho đèn pha không bị rung gió
Chống mưa, nắng cho cầu chì,cầu dao đặt ngoài nhà
10/19/2014
4
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN KHI SỬ DỤNG VÀ VẬN HÀNH
CÁC THIẾT BỊ DÙNG ĐIỆN
Yêu cầu an toàn khi công tác trên cao
Khi leo trụ :
•Kiểm tra thân và chân của trụ gỗ đồng
thời đeo dây bảo vệ trước khi trèo
•Kiểm tra độ bền của cây sắt xỏ trụ ly
tâm
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
tâm
•Nếu là trụ biến áp khi leo tay bám phải
vòng qua trụ
•Kiểm tra rò điện đối với trụ sắt
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
AN TOÀN ĐIỆN KHI SỬ DỤNG VÀ VẬN HÀNH
CÁC THIẾT BỊ DÙNG ĐIỆN
Yêu cầu an toàn khi công tác trên cao
Khi thao tác trên cao :
•Phải mang dây bảo hộ, mũ an toàn gài
quai
•Phải mang dây an toàn
Khi th
hi
ệ
ô
tá
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
Khi
th
ực
hi
ệ
n c
ô
ng
tá
c :
•Không ném lên hoặc để rơi bất cứ vật
gì
•Người ở dưới phải đội mũ bảo hộ
•Cần lắp biển báo, rào chắn nếu công
tác ở nơi đông người
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CHỨC NĂNG CÁC CÔNG CỤ BẢO VỆ
Sào cách điện
Dùng để thao tác thiết bị đóng cắt và nối
đất cho thiết bị DC hay AC tần số công
nghiệp
Làm việc ở điều kiện:
•to=40
oC
ộ
ẩ
%
ở
C
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
•
Độ
ẩ
m
%
ở
5o
C
•Độ cao <1000m so với mực nước biển
Cấu tạo:
•Phần làm việc
•Phần cách điện
•Phần tay cầm
Sào cách điện
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CHỨC NĂNG CÁC CÔNG CỤ BẢO VỆ
Sào cách điện
Kích thước cơ bản của sào cách điện
Điện áp danh định
của thiết bị điện
(kV)
Chiều dài (mm)
Phần cách điệnPhần tay cầm
Đến 1 Không qui định Không qui định
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
Sào cách điện
Từ 2 đến 5 700 300
Từ 15 đến 35 1100 400
Từ 35 đến 110 1400 600
150 2000 900
220 2500 900
330 3000 900
Trên 300 đến 500 4000 1000
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CHỨC NĂNG CÁC CÔNG CỤ BẢO VỆ
Ủng cách điện
Bảo vệ bổ sung, tăng cường khả năng an toàn điện cho người trong
vận hành và thử nghiệm
Chế tạo theo hai cấp điện áp : ≤ 1000V và >1000V
Đồng nhất về màu sắc
Không thấm nước trong quá trình sử dụng, chịu được thử nghiệm
190
ở
0
C
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
lão h
a trong
190
h
ở
7
0
o
C
Làm việc ở điều kiện:
•to=40
oC
•Độ ẩm 99% ở25oC
•Độ cao <1000m so với mực nước biển
Ủng cách điện
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CHỨC NĂNG CÁC CÔNG CỤ BẢO VỆ
Thảm cách điện
Bảo vệ bổ sung, tăng cường khả năng an toàn điện cho người trong
vận hành và thử nghiệm
Chế tạo theo kích thước (mm) : (500÷ 900)x(500÷1200)x(6÷10)
Bề mặt nhám, có răng cưa và đồng nhất về màu sắc
Chịu được điện áp thử xoay chiều 20kV trong 1 phút, dòng rò không
á
1
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
qu
á
1
mA
Chịu thử nghiệm lão hóa 169h ở 70oC
Uốn cong 180o không có vết nứt
Làm việc ở điều kiện:
•to=40
oC
•Độ ẩm 99% ở25oC
•Độ cao <1000m so với mực nước biểnThảm cách điện
10/19/2014
5
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CHỨC NĂNG CÁC CÔNG CỤ BẢO VỆ
Găng tay cách điện
Bảo vệ bổ sung, tăng cường khả năng an toàn điện cho người trong
vận hành và thử nghiệm
Chế tạo theo hai cấp điện áp : ≤ 1000V và >1000V
Bề mặt nhẵn và đồng nhất về màu sắc
Chịu thử nghiệm lão hóa 169h ở 70oC
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
Làm việc ở điều kiện:
•to=40
oC
•Độ ẩm 99% ở25oC
•Độ cao <1000m so với mực nước biển
Găng tay cách điện
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CHỨC NĂNG CÁC CÔNG CỤ BẢO VỆ
Găng tay cách điện
Độ bền găng tay cách điện
Loại găng tay Điện áp thử nghiệm
(V) với tần số công
nghiêp trong 1 phút
Dòng điện rò (mA), ở
điện áp thử nghiệm
không vượt quá
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
Găng tay cách điện điện áp
đến 1000V
3500 3,5
Găng tay cách điện điện áp
trên 1000V
9000 9
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CHỨC NĂNG CÁC CÔNG CỤ BẢO VỆ
Công cụ cách điện hạ áp
Thường là công cụ cầmtay
Bảo vệ chống điện giật, chống phóng
điện hồ quang khi tiếp xúc với phần
mang điện
Phần lớn được bọc hai lớp cách điện:
ớ
ê
à
ớ
á
ệ
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
•L
ớ
p b
ê
n trong l
à
l
ớ
p c
á
ch đi
ệ
n
•Lớp bên ngoài dùng để bảo vệ cơ
học
Được sử dụng ở mạng điện ≤1000VAC
và 1500VDC
Cần được kiểm tra định kì
Không sử dụng nếu cách điện hư hỏng
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CHỨC NĂNG CÁC CÔNG CỤ BẢO VỆ
Nón bảo hộ
Bảo vệ các vật rơi từ trên cao và các va
đập.
Tiêu chuẩn ANSI Z89 chia làm 3 loại
nón:
•Cấp G : giảm lực va đập và nguy
hi
ể
m
khi
ti
ế
p
xú
c
v
ậ
t
d
ẫ
n
tr
ầ
n
hạ
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
hi
ể
m
khi
ti
ế
p
xú
c
v
ậ
t
d
ẫ
n
tr
ầ
n
hạ
áp. Được thử nghiệm với điện áp
Upha-đất=2,2kV
•Cấp E : giảm lực va đập và nguy
hiểm khi tiếp xúc vật dẫn để trần
cao áp. Được thử nghiệm với điện
áp Upha-đất=20kV
•Cấp C : giảm lực va đập, không bảo
vệ tiếp xúc với điện
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CHỨC NĂNG CÁC CÔNG CỤ BẢO VỆ
Kính bảo hộ, mặt nạ bảo hộ
Tránh tiếp xúc hồ quang điện, gây
bỏng hay mù vĩnh viễn
Khuyến cáo sử dụng vật bảo vệ đầu,
mắt:
•Làm việc gần vật dẫn để trần,
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
đường dâ
y
trên không mang điện
•Làm việc với thiết bị đóng cắt
trung hay cao áp nối với dây dẫn
mang điện
•Nơi nguy hiểm cho đầu, mắt, mặt
•Nơi yêu cầu bảo vệ đầu mắt
feee.hcmute.edu.vn
FEEE
Ensuring Enhanced Education
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT AN TOÀN ĐIỆN
CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC ĐẢM BẢO AN TOÀN
Thủ tục giấy phép
Giấy phép làm theo mẫu qui định, trong đó nêu rõ nội dung,vị trí công
việc, thời gian bắt đầu và kết thúc công việc, thành phần đội, người
chịu trách nhiệm…
Đội có thể có những cá nhân có trách nhiệm và quyền hạn khác nhau
•Người chỉ huy công việc:
ế
ồ
ệ
á
ứ
ì
ậ
à
ủ
PGS.TS.QuyềnHuy Ánh
–
Bi
ế
tsơ đ
ồ
nghi
ệ
pvụ,c
á
c ch
ứ
c danh, qui tr
ì
nh v
ậ
nh
à
nh, đ
ủ
bậc an toàn để chỉ huy công việc
–Không tham gia trực tiếp vào các công việc trong giấy phép
•Người phụ trách công việc:
–Chịu trách nhiệm về sự chuẩn bị vị trí làm việc, các biện pháp
an toàn..
•Người theo dõi, giám sát công việc
–Theo dõi kiểm tra công việc và các biện pháp an toàn..