intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Chọn giống cây trồng ngắn ngày - Chương 03: Chọn tạo giống ngô

Chia sẻ: Minh Vũ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

111
lượt xem
12
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Chọn giống cây trồng ngắn ngày - Chương 03: Chọn tạo giống ngô" cung cấp cho người học các kiến thức: Giới thiệu; nguồn gốc, phân loại, đa dạng di truyền và nguồn gen ngô. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Chọn giống cây trồng ngắn ngày - Chương 03: Chọn tạo giống ngô

  1. 7/17/15 Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/ CHỌN TẠO GIỐNG NGÔ • GIỚI THIỆU Chương 3 • NGUỒN GỐC, PHÂN LOẠI, ĐA DẠNG DI CHỌN TẠO GIỐNG NGÔ TRUYỀN VÀ NGUỒN GEN NGÔ Nguồn gốc Phân loại 3.3. Đa dạng di truyền nguồn gen ngô • Phân loại ngô trong hệ thống phân loại thực vật trồng dựa trên đặc điểm nông học và lượng tinh bột trong hạt được phân thành 9 loài phụ • Bảo tồn ex-situ các chủng ngô Mexico lần đầu • Ngô bột (Flour corn - Zea mays var. amylacea ) tiên được Wellhausen và cs. (1952) tài liệu hóa, • Ngô nổ (Popcorn - Zea mays var. everta ) sau đó thu thập và bổ sung ở Trung Mỹ, Nam Mỹ • Ngô răng ngựa (Dent corn - Zea mays var. indentata ) • Ngô đá (Flint corn - Zea mays var. indurata ) và Caribe. Nguồn gen ngô Mỹ La Tinh được thu • Ngô đường (Sweet corn - Zea mays var. saccharata and Zea mays var. rugosa ) thập bảo tồn chủ yếu tại CIMMYT, USDA và các • Ngô nếp (Waxy corn - (Zea mays L. ssp. ceratina ) (Zea mays L. ssp. ceratina) ngân hàng gen quốc gia trong 50 đến 60 năm. • Amylomaize - Zea mays • Ngô bọc (Pod corn - Zea mays var. tunicata Larrañaga ex A. St. Hil.) Tương tự, từ những năm 1970 trở đi những cố • Ngô sọc (Striped maize - Zea mays var. japonica ) gắng của quốc gia và quốc tế về bảo tồn nguồn • Ngô thuộc chi Zea thuộc tộc Andropogoneae trong họ phụ Panicoideae, họ Poaceae (Xem xét lại của OECD, 2003; USDA, 2005) gen ở châu Mỹ và các lục địa khác. Các giống bản địa được nâng cao và làm đa dạng thêm là mục đích chính của bảo tồn và sử dụng nguồn gen ngô toàn cầu (Global Crop Diversity Trust, 2007). Các giai đoạn ST Đặc điểm sinh học của cây ngô • sinh trưởng sinh dưỡng • VE Nảy mầm • Ngô là cây C4, thân cao 1 - 4 m, lá mọc đối có bẹ lá ôm lấy thân. Rễ ngô có 3 loại và là cây rễ chùm phát triển • V1 Lá thật thứ nhất từ trục rễ mầm, rễ bất định và rễ chân kiềng mọc từ • V2 Lá thứ hai (Second leaf) các mắt của lóng đốt dưới thấp. Cây ngô là cây có hoa • V(n) Lá thứ n (nth leaf) đơn tính cùng gốc, hoa đực (cờ) và hoa cái (bắp) trên • VT Trỗ cờ (Tasseling) cùng một cây, hoa đực chín sớm hơn hoa cái, trong mỗi • Các giai đoạn sinh trưởng sinh thực hoa đực có 2 hoa nhỏ, mỗi hoa nhỏ có hai vảy mỏng, lá bắc, 3 bao phấn, 2 bao hoa và nhụy phôi. Một bao • R1 Phun râu (Silking) phấn có khoảng 2.000 đến 7.500 hạt phấn, một cờ ngô • R2 đậu hạt(Blister) có khoảng 7.000 bao phấn (Kiesselbach, 1949). Ngô là • R3 chín sữa (Milk) cây giao phấn nhờ gió, do vậy có tỷ lệ lai khác loài và lai • R4 Chín sáp (Dough) trong loài tự nhiên rất lớn, • R5 Vào chắc (Dent) • R6 Chín sinh l{ (Physiological maturity) 1
  2. 7/17/15 Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/ DI TRUYỀN MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM VÀ TÍNH TRẠNG CHỦ YẾU ỨNG DỤNG TRONG CHỌN GIỐNG MỤC TIÊU CHỌN TẠO GIỐNG NGÔ • Di truyền một số tính trạng hình thái và năng • Năng suất cao và chất lượng tốt suất Vị trí nhiễm sắc thể của gen zein khác nhau • Chọn tạo giống chống chịu điều kiện bất thuận (hạn, ngập, mặn) • Chọn tạo giống chống chịu sâu, bệnh • Di truyền tính trạng chất lượng • Chọn giống ngô chịu mật độ cao • Di truyền tính trạng chống chịu điều kiện bất • Chọn tạo giống ngô chất lượng protein cao thuận (QPM) • Di truyền tính trạng kháng bệnh CHỌN TẠO GIỐNG NGÔ THỤ PHẤN TỰ DO Chọn lọc chu kz Chọ phương pháp chọn lọc cải tiến quần thể ngô đã được trình bày trong giáo trình chọn giống đại cương bao gồm : • Chọn lọc hỗn hợp (Mass selection) • Chọn lọc bắp trên hàng (Ear to row selection) • Chọn lọc bắp trên hàng cải tiến (Modified ear-to-row selection) • Chọn lọc half-sib • Chọn lọc half-sib dựa trên con cái lai thử (half-sib with inbred tester) Mô hình chọn lọc chu kỳ tổng quát của Backer (1993) • Chọn lọc full-sib • Chọn lọc full-sib thuận nghịch (reciprocal full-sib) • Chọn lọc con cái S1, S2 (S1-progeny, S2-progeny) Sơ đồ chọn lọc Full-sib chu kỳ cải tiến (Modified Recurrent Full-sib của C. Flachenecker, M. Frisch, K.C.Falke, A.E. Melchinger, 2006 Tạo giống ngô tổng hợp (Thụ phấn tự do – OPV) Chọn tạo giống ngô ưu thế lai • Khái niệm • Phương pháp phát triển giống tổng hợp Tạo giống ưu thế lai ở ngô qua các giai đoạn • Cách thứ nhất + Lấy số lượng ngang bằng nhau (từ 3 – 5 bắp) của mỗi cặp lai dialen • Phát triển dòng thuần bằng tự phối 7 đến 8 thế hệ trên, cặp lai đã được chọn, tách hạt số lượng ngang bằng nhau của • Đánh giá khả năng kết hợp (KNKH) các bắp (của cặp đó) • Sản xuất hạt lai thương mại (Hallauer và cs., 1988). + Mỗi cặp trong 45 cặp lai có thể trồng riêng rẽ khoảng 20 cây, sử dụng các cây tốt, khỏe để lai cây với cây. Nếu có một cặp lai không tốt thì Nhìn chung chọn tạo giống ngô ưu thế lai thông qua 5 những cặp lai khác đã nhận phấn của bố mẹ cặp lai đó đều loại bỏ bước sau: • Cách thứ hai • Thu thập nguồn vật liệu di truyền + Mỗi gia đình tham gia hình thành lên OPV chọn lọc số bắp ngang bằng nhau từ các cặp lai (10 - 15 bắp) làm mẹ còn lại làm bố. • Phát triển dòng thuần + Các bắp nên tách riêng và số hạt bằng nhau của mỗi bắp trong mỗi • Thử khả năng kết hợp gia đình lai hỗn hợp (trong một gia đình) để chuẩn bị cho hỗn hợp • Đánh giá tổ hợp lai các gia đình riêng rẽ. Như vậy, nếu có 10 gia đình tham gia tạo thành OPV sẽ có 10 hỗn hợp lai tham gia tái tổ hợp • Nghiên cứu kỹ thuật sản xuất hạt lai + Những hỗn hợp này có thể trồng cá thể để lai cây với cây 2
  3. 7/17/15 Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/ Marker nhận biết hạt đơn bội (nguồn • Bước 1: Thu thập nguồn vật liệu di truyền Andrés Gordillo và cs., 2010) • Bước 2: Phát triển dòng thuần • a) Phát triển dòng thuần bằng tự thụ phấn cưỡng bức • b) Phát triển dòng thuần đơn bội kép (DH) bằng nuôi cấy bao phấn • c) Phát triển dòng thuần đơn bội kép bằng kích tạo đơn bội (in vivo) • Bước 3: Thử khả năng kết hợp: KNKH chung và KNKH riêng • lai đỉnh • lai diallel (4 PP của Griffing, 1956) • Bước 4: Đánh giá tổ hợp lai CHỌN TẠO GIỐNG NGÔ CHO MỤC CÂU HỎI ÔN TẬP CHỌN GIỐNG CÂY NGÔ TIÊU ĐẶC THÙ • 3.6.1 Chọn tạo giống ngô chất lượng protein • Đa dạng nguồn gen và vật liệu di truyền cho chọn tạo giống ngô cao (QPM) • Đặc điểm sinh học của cây ngô ứng dụng trong tạo giống • Di truyền tính trạng hình thái và năng suất của cây ngô • 3.6.2 Chọn tạo giống ngô đường • Di truyền tính trạng chất lượng của cây ngô • 3.6.3 Chọn tạo giống ngô nếp • Phương pháp chọn tạo giống ngô thụ phấn tự do • Phát triển dòng thuần ngô bằng Phương pháp truyền thống • Phát triển dòng thuần ngô bằng tạo dòng DH • Chọn tạo giống ngô QPM • Chọn tạo giống ngô đường • Chọn tạo giống ngô nếp chất lượng 3
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2