Bài giảng Công nghệ hàn - Chương 5: Hàn và cắt bằng khí

Chöông 5: HAØN VAØ CAÉT BAÈNG KHÍ

5.1.KHAÙI NIEÄM:

5.2.VAÄT LIEÄU HAØN KHÍ:

5.3.THIEÁT BÒ HAØN KHÍ:

5.4.COÂNG NGHEÄ HAØN KHÍ:

5.5.CAÉT KIM LOAÏI BAÈNG KHÍ:

5.1.KHAÙI NIEÄM

• 5.1.1.Thöïc chaát • 5.1.2.Ñaëc ñieåm cuûa haøn khí • 5.1.3.Coâng duïng cuûa haøn khí

5.1.1.Thöïc chaát:

❖Haøn khí laø gì?

Haøn khí laø quaù trình nung noùng vaät haøn vaø que haøn ñeán traïng thaùi haøn: kim loaïi noùng chaûy baèng ngoïn löûa cuûa khí chaùy (C2H2; CH4 ; C6H6 …) vôùi O2.

5.1.2.Ñaëc ñieåm cuûa haøn

khí: ❖Haøn khí coù caùc ñaëc ñieåm sau: ➢ Thieát bò haøn ñôn giaûn vaø reû tieàn. ➢ Coù theå haøn ñöôïc nhieàu vaät lieäu khaùc nhau nhö

theùp, gang, ñoàng, nhoâm…

➢ Haøn nhöõng vaät lieäu nhieät ñoä chaûy thaáp, caùc keát

caáu moûng.

➢ Nhöôïc ñieåm lôùn nhaát cuûa haøn khí laø vaät haøn deã bò bieán daïng, cong veânh, naêng suaát haøn thaáp hôn.

5.1.3.Coâng duïng cuûa haøn khí:

❖Haøn khí coù caùc coâng duïng sau: ➢ Haøn khí ñöôïc söû duïng roäng raõi trong caùc nhaø maùy

xí nghieäp vaø coâng tröôøng.

➢ Ñoái vôùi moät soá theùp thöôøng, kim loaïi maøu, söõa

chöõa caùc chi tieát ñuùc baèng gang, haøn noái caùc oáng coù ñöôøng kính nhoû vaø trung bình… haøn khí ñoùng vai troø khaù quan troïng.

5.2. VAÄT LIEÄU HAØN KHÍ:

5.2.1.Khí oxy(O2): 5.2.2.Khí Axetylen(C2H2): 5.2.3.Que haøn vaø thuoác haøn:

5.2.1.Khí Oxy:

Ñeå haøn vaø caét ta duøng O2 coù ñoä tinh khieát cao goïi laø Oxy kyõ thuaät(noàng ñoä gaàn nhö nguyeân chaát 99.2%) duy trì söï chaùy raát toát. Oxy caøng tinh khieát thì toác ñoä caét caøng cao, meùp caét caøng goïn saïch vaø tieâu phí Oxy caøng ít.

❖Ñeå saûn xuaát Oxy coù theå duøng 3 phöông phaùp: ➢ Phöông phaùp hoùa hoïc:

Duøng caùc phaûn öùng hoùa hoïc ñeå giaûi phoùng O2

Ñieän phaân nöôùc ñeå nhaän ñöôïc O2

➢ Phöông phaùp ñieän phaân:

➢ Phöông phaùp phaân giaûi khoâng khí:

Oxy ñöôïc neùn ôû aùp suaát 150 at trong bình theùp coù dung tích 40 lit (bình coù theå chöùa 6m3 O2 ).Khí Oxy ñöôïc ñieàu cheá nhö vaäy coù ñoä nguyeân chaát coù theå ñaït töø 98  99.5%.

Oxy ñöôïc ñieàu cheá töø phöông phaùp hoùa loûng khoâng khí, neùn khoâng khí döôùi aùp suaát cao sau ñoù cho bay hôi phaân caáp döïa vaøo ñieåm soâi cuûa N2 = - 1960C, Ar = -1860C, O2 = -1830C ñeå thu ñöôïc khí oxy(goïi laø Oxy kyõ thuaät).

5.2.2.Khí Axetylen:

➢ Khí Axetylen laø gì ?

ñaát ñeøn (CaC2) taùc duïng vôùi nöôùc H2O:

Laø khí chaùy, muøi haéc saûn xuaát baèng caùch cho

CaC2 +H2O =Ca(OH)2 + C2H2 + Q

nhieät ñoä cao .

Söï noå cuûa C2H2 coù theå xaûy ra khi aùp suaát cao,

❖ Hieän töôïng chaùy noå C2H2:

➢ Neáu aùp suaát p >1.5 at vaø to>5000C thì C2H2 deã noå. ➢ Neáu aùp suaát p <3 at vaø to< 5400C seõ xaûy ra quaù

trình truøng hôïp.

➢ ÔÛ caùc aùp suaát, nhieät ñoä vaø thôøi gian xaùc ñònh,

➢ Hoãn hôïp cuûa C2H2 vôùi caùc chaát coù chöùa Oxy seõ

C2H2 taùc duïng vôùi Cu, Ag taïo thaønh caùc hôïp chaát axeâtenlua Cu,Ag, deã noå khi va ñaäp maïnh hay nhieät ñoä taêng cao.

taïo neân khaû naêng noå: C2H2 hoùa hôïp vôùi khoâng khí ôû aùp suaát khí trôøi vôùi to = (305  4700C) hoaëc vôùi Oxy nguyeân chaát ôû aùp suaát khí trôøi vaø to = (297  3060C) seõ noå.

5.2.3.Que haøn -thuoác haøn: 1.Que haøn: 2.Thuoác haøn:

1.Que haøn: Daây haøn coù Þ =(0.3 12)mm.

nc cuûa kim loaïi cô baûn.

➢ Que haøn phuï duøng ñeå boå sung kim loaïi cho moái haøn. ➢ Que haøn ñeå haøn khí caàn phaûi: nc cuûa kim loaïi que haøn < to ▪ to ▪ Ñöôøng kính que haøn phaûi töông ñöông chieàu daøy vaät

haøn.

▪ Beà maët cuûa que haøn phaûi saïch. ▪ Khoâng gaây hieän töôïng soâi laøm baén kim loaïi ra khoûi

vuõng haøn.

▪ Khoâng taïo caùc boït khí trong vuõng haøn vaø khoâng ñöa

vaøo vuõng haøn caùc taïp chaát phi kim.

2.Thuoác haøn:

➢ Taùc duïng cuûa thuoác haøn laø traùnh söï oxy hoùa kim loaïi cuûa moái haøn vaø loaïi boû caùc oâxit kim loaïi taïo thaønh trong quaù trình haøn.

➢ Trong quaù trình haøn, thuoác haøn ñöa vaøo beå haøn seõ noùng chaûy ra vaø keát hôïp vôùi caùc Oxít ñeå taïo ra moät lôùp xæ deã noùng chaûy noåi leân treân beà maët beå haøn.

➢ Thuoác haøn coù nhieäm vuï hoaøn nguyeân kim loaïi. ➢ Tuøy theo tính chaát cuûa kim loaïi haøn maø duøng

thuoác haøn coù tính axit hay bazô.

5.3. THIEÁT BÒ HAØN KHÍ:

1.Bình neùn: 2.Bình ñieàu cheá Axetylen: 3. Khoùa baûo hieåm:

4. Van giaûm aùp:

5. Moû haøn(moû caét):

1.Bình neùn :

➢ Bình chöùa duøng ñeå chöùa khí neùn. Ñeå haøn vaø caét khí duøng bình chöùa coù dung tích 40 lít, aùp suaát coù theå ñeán 200 at.

➢ Bình chöùa O2 coù theå chöùa ñöôïc 6 m3 O2, (V = 40l,

p = 150 at).

p < 19 at+ than hoaït tính vaø axeâton.

➢ Bình chöùa C2H2 coù dung tích 40 lít vaø aùp suaát

2.Bình ñieàu cheá Axetylen:

Duøng khi khoâng coù bình chöùa saün, xa choã saûn xuaát C2H2 .

a.Phaân loaïi:

b. Caùc loaïi thuøng ñieàu

cheá Axeâtylen:

a. Phaân loaïi:

▪ Theo naêng suaát:coù caùc loaïi 0.8; 1.25; 3.2; 5; 10;

▪ Theo caùch laép ñaët coù loaïi di ñoäng vaø loaïi coá

20; 40; 80 m3/h.

ñònh

giöõa CaC2 vôùi nöôùc.

▪ Theo heä thoáng ñieàu chænh vaø theo söï taùc duïng

b.Caùc loaïi thuøng ñieàu cheá Axeâtylen : ❖. Loaïi ñaù rôi vaøo nöôùc :

❖. Loaïi nöôùc rôi vaøo ñaù :

❖. Loaïi ñaù vaø nöôùc rôi tieáp xuùc nhau:

❖. Loaïi hoãn hôïp:

❖ Loaïi ñaù rôi vaøo nöôùc:

Ñaát ñeøn chöùa trong pheãu 1, rôi xuoáng thuøng 4 qua cöûa 2. Sau khi taùc duïng vôùi nöôùc khí C2H2 theo oáng 3 ñi ra moû haøn. Baõ voâi toâi Ca(OH)2 loït qua saøng 6 xuoáng ñaùy thuøng 4 vaø ñöôïc thaùo ra ngoaøi baøng nuùt 5. (Hình)

❖ Loaïi ñaù rôi vaøo nöôùc:

• 1.Pheãu chöùa ñaát ñeøn • 2.Cöûa • 3.OÁng daãn • 4.Ñaùy thuøng • 5.Nuùt.

❖ Loaïi nöôùc rôi vaøo ñaù:

Ñaát ñeøn chöùa trong hoäp 1 ñöôïc ñaët trong buoàng 2. Nöôùc chöùa trong beå 3 rôi xuoáng hoäp 1 nhôø khoùa 4. Khí C2H2 ñöôïc laøm nguoäi giaùn tieáp bôûi nöôùc chöùa trong thuøng 6 roài theo oáng 5 ñi ra moû haøn.

(Hình)

❖ Loaïi nöôùc rôi vaøo ñaù:

1.Hoäp chöùa ñaát ñeøn 2.Buoàng 3.Pheãu chöùa nöôùc 4.Van khoùa 5.OÁng 6.Buoàng chöùa khí

❖ Loaïi ñaù vaø nöôùc tieáp

xuùc nhau :

Ñaát ñeøn ñaët treân maët saøng 1 ôû ngaên phía beân phaûi, nöôùc ôû ngaên beân traùi, döôùi taùc duïng cuûa aùp suaát khí quyeån seõ chuyeån qua ngaên beân phaûi chui qua caùc loã saøng tieáp xuùc vôùi ñaù (CaC2) .Khí C2H2 sinh ra theo oáng 3 ñi ra moû haøn.

(Hình)

❖ Loaïi ñaù vaø nöôùc tieáp

xuùc nhau:

1.Maët saøng 2.Ngaên traùi 3.OÁng daãn

❖ Loaïi hoãn hôïp:

Ñaây laø hoãn hôïp cuûa loaïi nöôùc töôùi vaøo ñaát ñeøn vaø loaïi ñaát ñeøn tieáp xuùc vôùi nöôùc. Noù coù öu ñieåm cuûa 2 loaïi vaø haïn cheá ñöôïc khuyeát ñieåm cuûa 2 loaïi. Loaïi naøy thöôøng duøng khi caàn naêng suaát nhoû hôn 3,5m3/giôø.

(Hình)

❖ Loaïi hoãn hôïp:

3. Khoùa baûo hieåm:

- Laø thieát bò baûo veä cho bình ñieàu cheá khí C2H2 vaø daây daãn khoâng bò chaùy noå khi coù ngoïn löûa quaët ngöôïc töø moû haøn, moû caét truyeàn ñeán. Hieän töôïng naøy xaûy ra khi toác ñoä chaùy cuûa hoãn hôïp O2 + C2H2 lôùn hôn toác ñoä khí cung caáp.

- Yeâu caàu cuûa khoùa baûo hieåm: + Ngaên caûn ngoïn löûa chaùy trôû vaøo vaø xaû hoãn hôïp

chaùy ra ngoaøi

- Coù ñoä beàn ôû aùp suaát cao khi khí chaùy. + Giaûm khaû naêng caûn thuûy löïc doøng khí.

+ Tieâu hao nöôùc ít khi doøng khí chaïy qua. + Deã kieåm tra, röûa, söûa chöõa. - Coù theå phaân loaïi khoùa baûo hieåm nhö sau: + Theo keát caáu coù:  Khoùa baûo hieåm kieåu hôû.  Khoùa baûo hieåm kieåu kín. + Theo khaû naêng khí tieâu hao coù:  Loaïi ñôn giaûn: löôïng khí C2H2 tieâu hao döôùi

3,2m3/h

 Loaïi lôùn vôùi löôïng khí tieâu hao 5 10; 20  35;

(Hình)

50  75 m3/h

Thieát bò ngaên löûa taït laïi kieåu hôû

1. Voû bình 2.OÁng kieåm tra 3.Khoùa 4. OÁng daãn 5.Van 6. Maøng baûo hieåm 7.Pheãu 8.OÁng

4.Van giaûm aùp:

- Van giaûm aùp gaén ôû treân bình chöùa khí duøng ñeå giaûm aùp suaát vaø ñieàu chænh löôïng tieâu hao khí neùn chöùa trong bình töø aùp suaát cao tôùi aùp suaát caàn duøng.

- O2 ôû bình chöùa laø 150 at,ôû moû haøn chæ caàn (35)at neân khi haøn phaûi qua van giaûm aùp. - C2H2 ôû bình chöùa laø 16at, ôû moû haøn chæ caàn

(0.30.5)at neân khi haøn phaûi nhôø van giaûm aùp. (Hình)

Sô ñoà caáu taïo vaø nguyeân lyù vaän haønh cuûa van

giaûm aùp loaïi ñôn caáp

1.Buoàng aùp löïc cao 2.Naép van 3.Naép an toaøn 4.AÙp keá 5.Buoàng aùp löïc thaáp 6.Loø xo 7.Vít ñieàu chænh 8.Maøng 9.Caàn 10.AÙp keá 11.Loø xo

5.Moû haøn(moû caét):

Phaân loaïi moû haøn coù nhieàu caùch:

➢ Theo soá ngoïn löûa coù:loaïi moät ngoïn löûa vaø loaïi

➢ Theo kích thöôùc vaø khoái

löôïng coù:loaïi bình

nhieàu ngoïn löûa.

thöôøng vaø loaïi nheï.

➢ Theo loaïi khí duøng:axeâtylen, hyñroâ, benzen… ➢ Theo phöông phaùp söû duïng:baèng tay vaø baèng

maùy.

hôïp coù: moû huùt vaø moû ñaúng aùp.

➢ Theo nguyeân lyù truyeàn khí chaùy trong buoàng hoãn

5.Moû haøn(moû caét):

5.4. COÂNG NGHEÄ HAØN KHÍ:

5.4.1.Ngoïn löûa haøn

5.4.2. Caùc loaïi moái haøn

5.4.3. Chuaån bò vaät haøn

5.4.4.Kyõ thuaät & cheá ñoä haøn khí

5.4.1.Ngoïn löûa haøn:

❖Ngoïn löûa haøn coù theå chia laøm ba loaïi: - Ngoïn löûa bình thöôøng:

1:Vuøng haït nhaân 2.Vuøng hoaøn nguyeân 3.Vuøng Oxy

▪ Khi tyû leä:O2/C2H2 =1.11.2 ▪ Ngoïn löûa naøy chia laøm 3 vuøng: ✓ Vuøng I:Vuøng haït nhaân: C2H2 = 2C +H2 ✓ Vuøng II:Vuøng hoaøn nguyeân(vuøng chaùy khoâng

hoaøn toaøn)

✓ Vuøng III: Vuøng oxy(vuøng chaùy hoaøn toaøn)

C2H2 + O2 = 2CO + H2 + 107.58 kcalo/g.mol

kcalo/g.mol

2CO + H2 + 1.5 O2 = 2CO2 + H2O + 107.58

- Ngoïn löûa oxy hoùa:

Tính chaát hoaøn nguyeân cuûa ngoïn löûa bò maát, khí seõ mang tính chaát oxy hoùa neân goïi laø ngoïn löûa oxy hoùa.

▪ Khi tyû leä:O2/C2H2 >1.2 ▪ Duøng ñeå haøn ñoàng thau.

- Ngoïn löûa Cacbon hoùa:

▪ Khi tyû leä:O2/C2H2 < 1.1 ▪ Duøng ñeå haøn gang hay haøn ñaép hôïp kim cöùng.

Vuøng giöõa cuûa ngoïn löûa thöøa C töï do vaø mang tính chaát C hoùa goïi laø ngoïn löûa C hoùa.

5.4.2. Caùc loaïi moái haøn:

❖Moái haøn giaùp moái: ▪ Vôùi vaät haøn coù beà daøy S 2mm duøng moái haøn gaáp

meùp (hình a) hoaëc khoâng gaáp meùp(hình b) ▪ Vôùi vaät haøn coù chieàu daøy S = (25)mm coù theå

khoâng caàn vaùt meùp nhöng phaûi coù khe hôû(hình c)

Quay veà

❖Moái haøn chöõ T(hình h) ❖Moái haøn goùc(hình l, i ) ❖Moái haøn maët ñaàu(hình k)

5.4.2. Caùc loaïi moái

haøn:

5.4.3. Chuaån bò vaät haøn:

▪ Tröôùc khi haøn, neáu caàn phaûi vaùp meùp, phaûi laøm saïch meùp haøn vaø khu vöïc quanh moái haøn roäng 2030 mm moãi phía.

▪ Meùp haøn phaûi laøm saïch xæ, oxyt, daàu môõ… ▪ Vaät haøn tröôùc khi haøn khí caàn choïn gaù laép hôïp lyù vaø haøn dính moät soá ñieåm ñeå baûo ñaûm vò trí töông ñöông cuûa keá caáu trong quaù trình haøn.

4.4.4.Kyõ thuaät vaø cheá ñoä haøn khí:

a.Phöông phaùp haøn khí:

b. Cheá ñoä haøn khí:

a.Phöông phaùp haøn khí:

Caên cöù vaøo höôùng dòch chuyeån cuûa moû haøn vaø que haøn, ta chia haøn khí thaønh hai phöông phaùp:

▪ Phöông phaùp haøn traùi:Khi ngoïn löûa höôùng veà phía chöa haøn, quaù trình haøn dòch chuyeån töø phaûi qua traùi, que haøn ñi tröôùc moû haøn.(Hình a)

(Hình)

▪ Phöông phaùp haøn phaûi:khi ngoïn löûa höôùng leân moái haøn, quaù trình haøn dòch chuyeån töø traùi qua phaûi, moû haøn ñi tröôùc que haøn.(Hình b)

a.Phöông phaùp haøn khí:

b. Cheá ñoä haøn khí:

❖Goùc nghieâng cuûa moû haøn: ➢ Goùc nghieâng cuûa moû haøn:tuøy thuoäc vaøo kim loaïi vaät haøn nhö: tính chaát daãn nhieät, chieàu daøy cuûa vaät haøn.

➢ Goùc nghieâng coøn phuï thuoäc vaøo luùc baét ñaàu

haøn, luùc haøn vaø keát thuùc ñöôøng haøn.

(Hình)

b. Cheá ñoä haøn khí:

Goùc nghieâng cuûa moû haøn

❖Coâng suaát cuûa ngoïn löûa haøn: Laø löôïng tieâu hao khí chaùy (C2H2) trong moät giôø

Tính chaát nhieät lyù cuûa vaät haøn. Phöông phaùp haøn:haøn phaûi hoaëc haøn traùi.

phuï thuoäc vaøo: ▪ Chieàu daøy vaät haøn. ▪ ▪ ✓ Haøn ñoàng:VC2H2 =(150  200)S (l/h) ✓ Haøn theùp:Vkhi haøn phaûi :VC2H2 =(120  150)S Vkhi haøn traùi : VC2H2 =(100 120)S (l/h).

Ñöôøng kính que haøn:

▪ Haøn traùi : dq= S/2+1 (mm)

▪ Haøn phaûi : dq= S/2(mm)

❖Chuyeån ñoäng cuûa moû haøn vaø que

haøn: Chuyeån ñoäng cuûa moû haøn vaø que haøn aûnh höôûng raát lôùn ñeán söï taïo thaønh moái haøn.Caên cöù vaøo vò trí moái haøn trong khoâng gian, chieàu daøy vaät haøn, yeâu caàu kích thöôùc cuûa moái haøn ñeå choïn chuyeån ñoäng cuûa que haøn vaø moû haøn hôïp lyù.

(Hình)

Chuyeån ñoäng cuûa moû haøn vaø que haøn

5.5. CAÉT KIM LOAÏI BAÈNG KHÍ:

4.5.1.Baûn chaát cuûa quaù trình caét

4.5.2.Ñieàu kieän ñeå kim loaïi caét baèng khí:

4.5.3. Moû caét

4.5.4.Kyõ thuaät & cheá ñoä caét

5.5.1.Baûn chaát cuûa quaù trình caét:

➢ Quaù trình caét baèng khí laø söï ñoát chaùy kim loaïi baèng doøng Oxy ñeå taïo neân caùc oâxit vaø caùc oâxit naøy bò thoåi ñi ñeå taïo thaønh raõnh caét.

➢ Quaù trình caét baét ñaàu baèng söï ñoát noùng kim

loaïi ñeán nhieät ñoä chaùy nhôø ngoïn löûa haøn , sau ñoù cho doøng oxy thoåi qua. Vaät caét ñöôïc ñoát noùng ñeán nhieät ñoä chaùy nhôø nhieät cuûa phaûn öùng giöõa C2H2 vaø O2.Khi ñaït ñeán nhieät ñoä chaùy, cho doøng Oxy nguyeân chaát kyõ thuaät vaøo ôû raõnh giöõa cuûa moû caét vaø noù seõ tröïc tieáp Oxy hoùa kim loaïi taïo thaønh oxit saét.

➢ Trong khi caét do coù söï phaùt nhieät, neân giuùp cho vieäc nung vuøng xung quanh ñeán nhieät ñoä, chaùy doøng O2 cöù tieáp tuïc môû ñeå caét cho heát ñöôøng caét.

5.5.2. Ñieàu kieän ñeå kim loaïi caét

baèng khí:

▪ Nhieät ñoä chaûy caàn phaûi cao hôn nhieät ñoä chaùy vôùi

▪ Nhieät ñoä chaûy cuûa oxit kim loaïi phaûi nhoû hôn

oxi.

nhieät ñoä chaûy cuûa kim loaïi ñoù.

▪ Nhieät ñoä sinh ra khi kim loaïi chaùy trong doøng oxi

Quay veà

phaûi ñuû ñeå duy trì quaù trình chaùy lieân tuïc. ▪ Tính daãn nhieät cuûa kim loaïi khoâng cao quaù. ▪ Oxit phaûi coù tính chaûy loaõng cao.

▪ Kim loaïi duøng ñeå caét phaûi haïn cheá bôùt noàng ñoä moät soá chaát caûn trôû quaù trình caét(C, Cr, Si…) vaø moät soá chaát naâng cao tính soâi cuûa theùp(Mo,W…)

5.5.3. Moû caét:

▪ Phaûi ñaûm baûo caét ñöôïc taát caû caùc höôùng. ▪ Phaûi coù tyû leä thích ñaùng giöõa loã hoãn hôïp nung

▪ Coù theå ñieàu chænh ngoïn löûa vaø doøng oxi caét ▪ Coù boä phaän gaù laép ñeå caét voøng vaø loã. ▪ Caùc raõnh trong moû caàn coù ñoä nhaün cao. ▪ Boä moû caét coù nhieàu ñaàu caét ñeå caét caùc chieàu daøy

noùng vaø loã O2

khaùc nhau.

caùch töø tay caàm ñeán ñaàu moû traùnh boûng.

▪ Moû caét phaûi coù chieàu daøi lôùn ñeå ñaûm baûo khoaûng

5.5.4.Kyõ thuaät vaø cheá ñoä caét:

a.Luùc baét ñaàu caét:

b.Khoaûng caùch töø moû caét ñeán vaät caét

c.Vò trí & söï dòch chuyeån moû caét:

d. Toác ñoä caét:

e. Caùc phöông phaùp caét:

Quay veà

a. Luùc baét ñaàu caét:

▪ Luùc baét ñaàu caét:goùc ñoä caét töø 80  90.Trong quaù trình caét phaûi nghieâng moû caét goùc hôïp vôùi phöông thaúng ñöùng1020, khi keát thuùc ñöôøng caét thì goùc  =0

▪ Caét vaät moûng thì caét töø ngoaøi vaøo(khoâng caàn khoan loã), ñoái vôùi vaät daøy phaûi khoan loã vaø caét töø giöõa taám caét ra.

(Hình)

b. Khoaûng caùch töø moû caét ñeán vò trí caét: ▪ Khoaûng caùch töø moû caét ñeán vaät caét:

h =(l +2)mm

(l:chieàu daøi cuûa nhaân ngoïn löûa)

c.Vò trí vaø söï dòch chuyeån cuûa moû caét: Khi caét theo ñöôøng thaúng, moû caét ñaët nghieâng moät goùc 20  300 veà phía ngöôïc vôùi höôùng caét. Khi caét caùc taám coù chieàu daøy (20 – 30) mm cho pheùp naâng cao naêng suaát cuûa quaù trình caét.

d. Toác ñoä caét:

Quaù trình caét oån ñònh, chaát löôïng moái caét toát coù theå ñaït ñöôïc neáu toác ñoä dòch chuyeån cuûa moû caét töông öùng vôùi toác ñoä oâxy hoùa kim loaïi theo chieàu daøy taám caét hoaëc phoâi.Toác ñoä caét nhoû seõ laøm hoûng meùp caét, toác ñoä caét lôùn seõ soùt nhieàu khoâng caét heát vaø phaù huûy quaù trình caét. Toác ñoä caét cuûa moät soá loaïi moû caét thöôøng töø (75 556) mm /ph

e. Caùc phöông phaùp caét:

Caét kim loaïi baèng oâxi-thuoác: Caét kim loaïi baèng haøn hoà quang: Caét baèng hoà quang Plasma:

❖Caét kim loaïi baèng OÂxi - thuoác:

➢ Taùc duïng thuoác laøm boác ñi hoaëc maøi moøn lôùp oâxít

kim loaïi khoù chaùy

chaûy ra

➢ Naâng cao nhieät ñoä cho oâxít kim loaïi taïo thaønh deã

➢ Boät(Fe, Al, Mg) laø thuoác daïng loûng, boâi leân

ñöôøng caét tröôùc khi caét.

❖Caét kim loaïi baèng haøn hoà quang

➢ Tính kinh teá thaáp ➢ Veát caét khoâng ñeïp (goà gheà) ➢ Duøng ñieän cöïc cacbon noái thuaän vaø thuoác caét. ➢ Duøng ñieän cöïc noùng chaûy(que haøn coù thuoác boïc

daøy)

➢ Icaét>Ihaøn(30%)

❖Caét baèng hoà quang Plasma:

Moû caét PAC(Plasma arc cutting) – caét baèng hoà quang Plasma ñöôïc thieát keá töông töï moû haøn hoà quang Plasma. Nguoàn DC ñöôïc söû duïng vôùi ñieän cöïc Volfram noái vaøo cöïc aâm. Hoà quang ñöôïc duy trì giöõa ñieän cöïc trong moû caét vaø chi tieát gia coâng, ñöôïc taïo ra baèng maùy phaùt taàn soá cao. Khí daãn ñöôïc caáp nhieät tröôùc loã baèng Plasma hoà quang seõ giaûm noå vaø phun qua tieát löu vôùi toác ñoä cao. Kim loaïi noùng chaûy baèng hoà quang bò thoåi leäch ra xa baèng ñoäng naêng cuûa doøng khí.

❖Caét baèng hoà quang Plasma:

1-Vaät lieäu caét

8

7

6

5

2-Hoà quang plasma. 3- OÁng 4- Ñaàu moû caét 5- Ñieän cöïc. 6-Khí neùn 7- Ñieän cung caáp DC. 8-An toaøn

4

3

2

1

❖Caét baèng hoà quang Plasma:

1-Vaät caét

2-Moû caét

5

4

3-KeïpMass 4- Maùy caét 5-Maùy neùn khí

1

2

1111

1

3

❖Caét baèng hoà quang Plasma:

❖Caét baèng hoà quang Plasma: