Ọ
CÔNG NGH SINH H C Ệ VÀ M T S NG D NG
Ộ Ố Ứ
Ụ
Công ngh sinh h c ệ
ọ
CNSH hi n đ i bao g m các lĩnh v c : ự ồ ệ ạ
- Công ngh di truy n ( ệ ề Genetic engineering).
- Công ngh t bào ( Cell engineering). ệ ế
ệ ệ
- Công ngh vi sinh v t/Công ngh lên men ậ (Microbial engineering/Fermentation engineering).
Enzym/Protein
- Công ngh enzym/protein ( ệ engineering).
- CNSH môi tr ng ( ườ Environmental biotechnology)
Công ngh gen
ệ
- C«ng nghÖ di truyÒn còng gäi lµ CN gen, Kü thuËt t¸i tæ hîp ADN (DNA re combination ) thùc hiÖn viÖc chuyÓn gen ®Ó t¹o ra c¸c tÕ bµo hoặc cã thÓ mang c¸c gen míi nhằm t¹o ra những vËt chÊt cÇn thiÕt.
Công ngh gen
ệ
ồ
ề h p gen Sơ đ công ngh c y truy n gen hay ệ ấ k thu t tái t ậ ỹ ổ ợ
Công ngh gen
ệ
ề
ỹ
K thu t di truy n bao g m các thao tác: - Xác d nh các gen có l
ồ i trên các t
bào sinh
ế
ợ
ậ ị v t khác nhau. ậ - S d ng enzim ử ụ
đ c hi u ặ
ệ đ c t l y
ể ắ ấ đo n gen
ạ
đó. ắ
- C t DNA vòng c a vi khu n (plasmid) ủ - N i ố đo n gen c n thi
ẩ ế ớ
ạ
ủ h p.
ầ ợ
t v i DNA c a vi ổ ợ
khu n ẩ thu đư c DNA tái t
Công ngh gen
ệ
i vi khu n.
ở ạ
ổ ợ đư c c y tr l
ẩ
ợ ấ ấ
• DNA tái t • Vi khu n ẩ đư c nuôi c y trong môi tr
ư ng thích h p
ờ
ợ
t tinh ch
ế
ế đ thu l y các
ể
ấ
ậ ch ph m c n thi
t.
h p ợ đ nhân lên nhanh chóng ể • S d ng k thu t tách chi ỹ ử ụ ầ ế
ế
ẩ
Công ngh gen
ệ
ẩ ử ụ đ ghép n i gen th ể ố
i cho ộ ố đ c ặ đi m r t thu n l ể ư ng dùng là ậ ợ ờ ấ
Vi khu n s d ng E.Coli. E.Coli mang m t s vi c c y truy n gen: ề ệ ấ
-E.Coli mang DNA d ng vòng ạ
h p ổ ợ đư c ợ
-E.Coli sinh s n r t nhanh nh v y gen tái t ờ ậ ả ấ nhân b n r t nhanh chóng v i s l ớ ớ ố ư ng l n. ợ ả ấ
M t s ng d ng c a công ngh gen
ộ ố ứ
ủ
ụ
ệ
Công ngh gen
ệ
đư c ng d ng r t nhi u ụ
ợ ứ
ề
ấ
như
ch t o insulin
ế ạ
M t s ng d ng c a công ngh gen
ộ ố ứ
ủ
ụ
ệ
c¸c lo¹i vaccin t¸i tæ hîp ( phòng ch ngố , viêm gan B, viêm não Nh t B n, d ch t ả
ậ
ả
ị
m m long móng...)
ạ
t, d i, s t rét, l ố
ạ
s i,ở b i li ạ ệ ở ồ CN gen t o c s đi u tr các b nh di ơ ở ề
ắ
i tính, h i ch ng đa b i th , b nh
ộ
ớ
ị ệ c đây hoàn toàn ch u bó ị ng, b nh ệ ể ườ ể ệ ộ ứ , m t s b nh ung ử
ộ ố ệ
truy nề mà tr ướ tay: b nh nhi m s c th th ễ ệ NST gi đa gen, b nh phân t ệ th ...ư
ệ
ụ
ủ
ộ ố ứ
ệ
ệ
ọ
ỗ ợ ữ
ộ
ơ
ấ
ố ọ ạ
ệ
ố ố
ạ
ầ
ọ
ấ ố ị ố ế ử ụ
ệ
ạ
ố
ọ
ọ
ố
M t s ng d ng c a công ngh gen CN gen h tr h u hi u cho vi c ch n ồ : ch n gi ng đ n b i, gi ng cây tr ng ố ọ ch n gi ng đa b i, t o d a h u không ư ộ ạ ố h t, ch n gi ng có hi u su t quang h p ợ ọ cao, ch n gi ng mang gen c đ nh đ m ọ (không c n phân đ m), ch n gi ng mang ạ t sâu h i ( h n ch s d ng thu c gen di ạ tr sâu), ch n gi ng kháng virus, ch n ọ ố ừ gi ng giàu dinh d ng, ch n gi ng đ ề ưỡ ố kháng thu c tr c ... ố
ừ ỏ
M t s thành t u v công ngh sinh h c
Vi
t nam
ự ề
ộ ố
ọ ở
ệ
ệ
ự ủ ệ ợ
•Nâng cao s n lả ư ng lúa nh thành t u c a công ngh gen. ờ ( Vi n Di truy n nông nghi p) ệ ề ệ
•Công ngh c y truy n phôi ệ ấ ề đ ng v t ậ ộ
•S n xu t v c xin thú y b ng công ngh gen ấ ắ ệ ằ ả
•T o gi ng lúa kháng sâu b nh b ng công ngh gen. ệ ệ ằ ạ ố
•…..
