HÓA SINH HORMON
BS. NGỌC LAN – BỘ MÔN HÓA SINH
MỤC TIÊU
1. Trình bày các loại hormon theo cấu tạo hóa học và cơ chế tác dụng.
2. Viết được cấu tạo hóa học và tác dụng chính các hormon có bản chất
peptid và protein.
3. Vẽ sơ đồ quá trình tổng hợp, thoái hóa hormon tuyến giáp trạng và
tủy thượng thận.
4. Viết được cấu tạo hóa học, tên các hormon steroid điển hình.
ĐẠI CƯƠNG
HORMON LÀ GÌ?
Bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp “arouse to activity: tạo ra hoạt động”
“ON”
Tế bào nội tiết
TB đích
TÁC DỤNG “OFF”
CHỨC NĂNG CỦA HORMON
- Kiểm soát qt chuyển hóa và các chức năng trong cơ thể
- Là tín hiệu giữa các TB các TB điều chỉnh, hợp tác với nhau định
hướng cho sự phân chia, chuyển hóa của tổ chức và cơ thể
CÁC LOẠI TÍN HIỆU TB
TB nội tiết
Dòng máu
TB đích
hormon Metabolism
Hormon hay chất nội tiết Tín hiệu tại chỗ Tín hiệu tự thân
CÁC LOẠI TÍN HIỆU TB
Đáp ứng
Các phân tử được bài tiết được khuếch tán ở khu vực lân cận và tạo ra đáp ứng ở TB xung quanh
hormon Metabolism
Tín hiệu tại chỗ
CÁC LOẠI TÍN HIỆU TB
Đáp ứng
Các phân tử được bài tiết được khuếch tán tại chỗ và tạo ra đáp ứng ở chính TB bài tiết chúng
hormon Metabolism
Tín hiệu tự thân
PHÂN BIỆT HORMON
-Hormon thần kinh: TB thần kinh sx, bài tiết vào trong máu (vasopressin)
- Chất dẫn truyền thần kinh: TBTK sx khe synap (Noradrenalin, AcetylCholine)
Các dạng hormon trong máu
A. Dạng tự do (unbound)
- Hormon tan được trong nước
B. Dạng kết hợp
- Hormon không tan trong nước
- Gắn đặc hiệu với globin hoặc protein vận chuyển như
hormon Metabolism
albumin (cortisol-binding globulin, thyroid-binding globulin)
Số phận của hormon
A. Được tế bào đích thu nhận
B. Bị thoái hóa
C. Bài xuất qua nước tiểu hoặc đường mật
hormon Metabolism
Thận và gan là cơ quan chính chuyển hóa hormon
PHÂN LOẠI HORMON
Các hormon khác
Nội mạc:
•ANP
•Endothelins •NO •Prostanoids,... Hệ miễn dịch: •Cytokines
Tim:
Tiểu cầu:
•Growth factors
•Erythropoietin •RAS
Thận:
•Tất cả hormon
Rau thai:
Dạ dày ruột: •Gastrin •Cholecystokinin •Secretin,...
•Leptin
•Ức chế •Hoạt hóa
Mô mỡ: Tuyến sinh dục:
PHÂN LOẠI THEO CẤU TẠO HÓA HỌC
1. Hormon là peptid và protein: Hormon vùng dưới đồi, tuyến yên, tụy (insulin,
glucagon…)
2. Hormon là amin: dẫn xuất của tyrosin. Gồm: hormon tủy thượng thận (adre, nor-
adrenalin),hormon tuyến giáp
- thường được tiết dưới dạng preprohormon: peptid tín hiệu (16-22aa)
- ở dạng tự do (trừ T3, T4 của tuyến giáp)
prohormon (dự trữ trong bào tương) máu
- t1/2 ngắn
PHÂN LOẠI THEO CẤU TẠO HÓA HỌC
3. Hormon steroid -Hormon tuyến SD, hormon vỏ thượng thận đều bắt nguồn từ Cholesterol C18: estrogen; C19: androgen; C21: corticoid chuyển hóa đường, muối, progestin Ko tích trữ ở túi chế tiết Khuếch tán tự do qua màng TB vào máu Kết hợp với Pro vận chuyển đặc hiệu Dạng tự do: có hoạt tính SH nhưng dễ thoái hóa
PHÂN LOẠI THEO CẤU TẠO HÓA HỌC
3. Eicosanoid
-Không bền vững, không tan trong nước
- Dẫn xuất của acid arachidonic
- Gồm: prostaglandin, leukotriene và thromboxane
TD ở mô rất gần
PHÂN LOẠI THEO CƠ CHẾ TÁC DỤNG
- H. kết hợp với receptor ở TB nhận Td lên TB nhận
- Cách kết hợp khác nhau
- Dựa vào vị trí thụ thể (màng TB hoặc trong TB) và tính chất hòa tan của hormon
1. Nhóm kết hợp với thụ thể nội bào: H steroid và tuyến giáp
2. Nhóm kết hợp với thụ thể ở màng TB: H peptid và amin tan trong
nước
Phân loại theo Cơ chế tác dụng của Hormon
Nhóm 1 Nhóm 2
Loại
Steroid, tuyến giáp
Polypeptid và catecholamin…
Khả năng hòa tan Ưa lipid
Ưa nước
Protein vận chuyển
Có
Không
Ngắn hơn
T1/2
Dài hơn
Receptor
Trong TB Màng TB
Chất trung gian
HRC/HRE Chất truyền tin thứ 2
hormon Metabolism
Receptor
Protein đặc hiệu phải gắn với 1 hormon trước khi đáp ứng TB
được tạo ra
Có ít nhất 2 vùng chức năng:
1) Vùng nhận biết- gắn
2) Vùng cặp đôi – tạo ra tín hiệu gắn sự nhận diện hormon với
hormon Metabolism
chức năng trong tế bào
Receptor
Phân loại:
A. Receptor ở bề mặt TB
B. Receptor nội bào
hormon Metabolism
1) Receptor ở nhân 2) Receptor ở bào tương
Receptor
Extracellular
N
Receptor ở màng TB:
Vùng chức năng:
Intracellular
C
1) Ligand-binding domain 2) Domain xuyên màng 3) Domain bào tương
Typical cell membrane receptor (seven membrane-spanning domain)
hormon Metabolism
Receptor
(3)
(2)
(1)
C
N
Receptor nội bào
Domain chức năng:
1) 1 vùng gắn hormon C-terminal
3) 1 vùng đặc hiệu (N-terminal) cần để gắn ái lực lớn với vùng DNA phù hợp
2) 1 vùng gắn DNA
hormon Metabolism
4) 1 hoặc nhiều vùng để hoạt hóa hoặc làm giảm sao chép gen
Các bước tạo ra đáp ứng ở TB đích
1) Nhận biết và gắn hormon với receptor đặc hiệu
2) Gắn để tạo ra tín hiệu
hormon Metabolism
3) Thay đổi trong các quá trình nội bào do các tín hiệu được sinh ra
CƠ CHẾ TÁC DỤNG CỦA HORMON
HORMON STEROID VÀ TUYẾN GIÁP
-Cơ chế: gắn với thụ thể nội bào
- H vc trong máu TB nhận khuếch tán đơn thuần qua màng TB kết hợp với thụ thể trong bào tương/ nhân TB
- Phức hợp H-R = chất thông tin nội bào gắn với vùng đặc hiệu DNA
Tăng cường sao chép gen do hoạt hóa RNA pol
HORMON STEROID VÀ TUYẾN GIÁP
Cơ chế hoạt động
Cytoplasm
hormon receptor complex (HRC)
Nucleus
“Hoạt hóa”
hormon response element (HRE)
+
Thyroid h.
Transcription
+
mRNA
mRNA
Translation
Specific Protein
Receptor
Steroid/Thyroid h.
Đáp ứng về chuyển hóa
hormon Action with intracellular receptors
hormon Metabolism
Cơ chế hoạt động
hormon response elements (HRE)
Promoter element (PE)
Gene
5’
3’
1+
Vị trí khởi đầu sao chép
Vị trí kết thúc
Vùng điều hòaDNA
Vùng cấu trúc DNA
Yêu cầu về mặt cấu trúc trong điều hòa hoạt động gen bằng hormon
Các hormon gắn với thụ thể nội bào
hormon Metabolism
Corticoid chuyển hóa khoáng Glucocorticoid Androgen Progestin Estrogen Calcitriol (1,25[OH]2-D3) Retinoic acid Hormon tuyến giáp(T3 and T4)
HORMON PEPTID VÀ AMIN
- Tan trong nước, t1/2 ngắn
- H gắn với thụ thể ở màng TB đích chất thông tin thứ 2 ở nội bào
- Các chất thông tin thứ 2: gồm rất nhiều loại
Cơ chế hoạt động của nhóm 2
Hệ thống tác động
để tạo ra tín hiệu
I. Giúp tạo ra tín hiệu nội bào thứ 2 (gắn với w/ G-protein)
hormon Metabolism
Adenylyl cyclase - cAMP Guanylyl cyclase - cGMP Phospholipase C – phosphoinositides (DAG & IP3) Calcium - calmodulin (Ca++)
Cơ chế hoạt động (tiếp)
Hệ thống tác động
II. Hệ thống tác động là phần bên trong của thụ thể
- Không cần Pro G để truyền hoạt động sinh lý của phức hợp
- Chứa 1 enzyme hoạt động trong vùng nội bào – được
hormon Metabolism
phosphoryl hóa bởi tyrosin kinase
Cơ chế hoạt động
Cơ chế hoạt động
Cơ chế hoạt động
Cơ chế hoạt động
Mechanism of Action… [Coupling w/ G-protein]
C¬ chÕ t¸c dông cña hormon lo¹i peptid vµ protein qua AMP vßng
Cơ chế hoạt động
Adenylate cyclase – cAMP
Điều hòa thông qua protein kinase phụ thuộc cAMP
5’-AMP Phosphodiesterase
ATP Mg2+ cAMP (•)
4 cAMP
C
Protein kinase ko hoạt động
R R
C
•
Protein
•
C
2+
•
Phosphatase
R R
•
Phosphoproteins
protein Kinase hđ
Tác dụng sinh lý
hormon Metabolism
VÝ dô vÒ C¬ chÕ tăng ®ưêng huyÕt cña Adrenalin qua cAMP
Cơ chế hoạt động
Adenylate cyclase – cAMP ES
1. Yếu tố hoạt hóa adenylyl cyclase
s cố định ở dạng hoạt động
Độc tố Cholera– bất hoạt GTPase;
Độc tố Pertussis– prevents activation of
i subunit
2. Yếu tố bất hoạt của adenylyl cyclase
hormon Metabolism
Phosphodiesterase – thủy phân cAMP 5’-AMP
3.Những th«ng tin thø hai (trong c¬ chÕ t¸c dông cña hormon nhãm hai).
3.1. AMP v. - cAMP lµ chÊt th«ng tin thø hai
cña nhiều hormon
-cAMP ®ưîc t¹o thµnh tõ ATP
3.Những th«ng tin thø hai (trong c¬ chÕ t¸c dông cña hormon nhãm hai).
3.2. GMPv
- Lµ chÊt truyÒn tin thø 2 - Cã ë TB ruét, tim, m¹ch m¸u, n·o, èng
- ThËn vµ ruét: giữ nưíc - Cơ tim: gian cơ tim VÝ dô: Atrial Natriuretic Factor (ANF)
thËn
3.3.DÉn xuÊt cña phosphatidyl inositol biphosphat + Inositol 1,4,5 triphosphat (IP3) Vasopressin t¸c dông lªn tÕ bµo gan, yÕu tè gi¶i phãng Thyrotropin (TRF) t¸c dông
lªn tÕ bµo tuyÕn yªn.
3.Nh÷ng th«ng tin thø hai (trong c¬ chÕ t¸c dông cña hormon nhãm hai).
3.3.DÉn xuÊt cña phosphatidyl inositol biphosphat + Diacyl glycerol (DG)
H
C¬ chÕ; Inosin triphosphat (IP3) g¾n víi chÊt thô thÓ ®Æc hiÖu ë lưíi néi bµo lµm më kªnh Ca ë lưíi néi
nguyªn sinh lµm tăng nång ®é Ca bµo tư¬ng gÊp 100 lÇn.
Kho¶ng gian bµo
Phosphatidyl inositol 4,5-diphosphat
Kªnh Ca nh¹y c¶m víi IP3
Lứíi néi bµo
3.4. Ion Canci
tăng nång ®é Ca ë tÕ bµo chÊt, ho¹t ho¸ mét lo¹t enzym phô thuéc vµo Ca th«ng qua tiÓu ®¬n vÞ ®iÒu hoµ cña enzym lµ Calmodulin, mét protein g¾n víi Ca.
T¸c dông hormon Insulin
Kh«ng qua chÊt truyÒn tin thø 2 - thụ thể loại Tyrosin kinase
IV. NhỮng hormonlµ peptidvµ protein 4.1. Hormon tuyÕn yªn
4.1.1. Hormon cña tuyÕn yªn trưíc. + Hormon tăng trưëng (GH:growth hormone hoÆc STH = somatropin hormon).
- 191 a.a, 2 cÇu nèi disulfua . - T¸c dông : chuyÓn ho¸ glucid, lipid, protid vµ ®iÖn gi¶i cña nhiÒu tæ
chøc như c¬, m« mì, gan
- Thõa GH: khæng lå, ThiÕu GH: lïn. - Bµi tiÕt GH lµ 500 g/ngµy - ĐiÒu hoµ bëi dưíi ®åi vµ mét sè yÕu tè kh¸c.
+ KÝch nhò tè. (Prolactin = PRL hoÆc LTH = luteo tropic hormon) - 191 a.a, träng lưîng ph©n tö = 21500. - t¸c dông lªn tuyÕn vó ®Ó t¹o sữa sau ®Î. - ĐiÒu hoµ bëi dưíi ®åi vµ mét sè yÕu tè kh¸c.
4.1.1. Hormon cña tuyÕn yªn tríc + KÝch tè sinh dôc (GnH = Gonadotropin hormon)
- Gåm LH vµ FSH - cã cÊu tróc gièng TSH vµ HCG, gåm 2 tiÓu ®¬n vÞ a, b.
* KÝch no·n tè FSH (Follicle Stimulating hormone) -T¸c dông : t¨ng trëng thµnh cña nang De graff. - Nång ®é : 2- 5 mUI/ml, lóc rông trøng 5-10 mUI/ml. - §iÒu hoµ bëi díi ®åi vµ mét sè yÕu tè kh¸c.
* KÝch hoµng thÓ tè LH (Luteinizing hormon)
-T¸c dông: phèi hîp FSH g©y rông trøng,bµi tiÕt hormon sinh dôc nữ. -Nång ®é : 2 - 5 mUI/ml, lóc rông trøng 16-25 mUI/ml. -ĐiÒu hoµ bëi díi ®åi vµ mét sè yÕu tè kh¸c.
4.1.1. Hormon cña tuyÕn yªn tríc
+KÝch gi¸p tr¹ng tè (TSH = thyroide stimulating hormon). - T¸c dông: kÝch thÝch tæng hîp c¸c hormon gi¸p tr¹ng. - Nång ®é <3 ng/ml huyÕt t¬ng. - ĐiÒu hoµ bëi nång ®é Thyroxin m¸u vµ TRF
+ KÝch thưîng thËn tè (ACTH = Adreno_corticotropin hormon).
- Polypeptid 39 a.a, - 24 a.a gièng nhau cho nhiÒu loµi ®éng vËt vµ ngêi.Vµ ®ñ t¸c
dông sinh häc. ACTH tæng hîp chØ cã 24 acid amin.
- T¸c dông: kÝch thÝch vá thưîng thËn bµi tiÕt c¸c hormon chuyÓn ho¸ ®ưêng, kÝch thÝch t¹o melanin lµ nguyªn nh©n g©y xạm da trong bÖnh Addison.
- ĐiÒu hoµ : nång ®é Cortisol m¸u, CRF, CIF dưíi ®åi.
CÊu tróc HCG, FSH, LH vµ TSH
CÊu t¹o ho¸ häc cña ACTH
4.1.2 Hormon cña tuyÕn yªn sau.
+ Đưîc tæng hîp tõ tÕ bµo thÇn kinh vïng dưíi ®åi, di chuyÓn däc
bã trªn thÞ vµ ®ưîc dù trữ vµ bµi tiÕt ë yªn sau. - Vasopressin: hormon chèng lîi niÖu (ADH = Antidiuretic hormon). CÊu t¹o: 9 a.a. T¸c dông: gi¶m bµi tiÕt níc tiÓu. ThiÕu : ®¸i nhiÒu (5-10lit/ngµy), ®¸i nh¹t ( níc tiÓu cã tû träng thÊp 1.001-1.005). Sù bµi tiÕt Vasopressin chÞu ¶nh hëng cña nhiÒu yÕu tè. - Oxytocin: CÊu t¹o : 9 a.a, kh¸c Vasopressin ë a.athø 3 vµ thø 8. T¸c dông: co c¬ tr¬n cña tö cung vµ tuyÕn vó, g©y co c¬ tö cung lóc
chuyÓn d¹ vµ kÝch thÝch tiÕt sữa khi cho con bó.
1 1
2 2
3 3
4 4
5
5
6 6
7 7
8
8
CÊu t¹o cña vasopressin vµ oxytocin ngêi
9 9
4.2. KÝch tè rau thai:
* KÝch tè sinh dôc rau thai (HCG = Human Chorionic Gonadotropin).
- XuÊt hiÖn sím trong m¸u vµ nưíc tiÓu phô nữ ë những ngµy ®Çu cña thêi ký cã mang, cao nhÊt vµo th¸ng thø 2 vµ thø 3, mÊt dÇn trong vµi ba ngµy sau khi ®Î.
- HCG lµ glycoprotein, gåm hai chuçi polypeptid vµ .
- KÝch thÝch bµi tiÕt oestrogen vµ progesterone (gièng t¸c dông cña LH).
* KÝch nhò tè rau thai (HCP = Human Chorionic Prolactin) hormon t¹o sữa nguån gèc rau thai (HPL = Human Placental Lactogen).
* KÝch gi¸p tr¹ng tè rau thai (HCT = Human Chorionic Thyrotropin).
4.3. Hormon vïng dưíi ®åi. lµ những peptid ng¾n kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña tuyÕn yªn, ®ưîc gäi yÕu tè gi¶i phãng (RF= releasing factor) hoÆc yÕu tè øc chÕ (IF= inhibiting factor).
Tªn hormon
CÊu t¹o
T¸c dông chÝnh
gi¶i
phãng
KÝch thÝch bµi tiÕt ACTH
Hormon corticotropin (CRH)
Mét chuçi peptid, 41 acid amin
gi¶i
phãng
Tripeptid, 3 acid amin.
KÝch thÝch bµi tiÕt TSH
Hormon thyrotropin (TRH)
gi¶i
phãng
KÝch thÝch bµi tiÕt FSH/LH
Hormon gornadotropin (GnRH)
Mét chuçi peptid, 10 acid amin
øc chÕ bµi tiÕt PRL
YÕu tè øc chÕ Prolactin (PIF).
Mét chuçi peptid, 56 acid amin
KÝch thÝch bµi tiÕt GH øc chÕ bµi tiÕt GH
chÕ GH
3 d¹ng Peptid: 37, 40,44 acid amin Peptid : 14 acid amin
Hormon gi¶i phãng GH (GH-RH) Hormon øc (GH-IH)
4.4. Hormon tuyÕn cËn gi¸p vµ calcitonin.
Hormon tuyÕn cËn gi¸p vµ calcitonin (cïng víi vitamin D) tham gia
vµo chuyÓn ho¸ calci. + Hormon tuyÕn cËn gi¸p (PTHJ: Parathyroid hormon): - Polypeptid 84 a.a. - T¸c dông : lµm tăng calci m¸u, + Thyrocalcitonin (TCT): bµi tiÕt tõ tuyÕn cËn gi¸p vµ tuyÕn gi¸p. - Polypeptid cã 32 a.a. - T¸c dông: lµm h¹ calci m¸u.
4.5. Hormon tuyÕn tuþ. 4.5.1. Insulin: * CÊu t¹o : Do tÕ bµo b ®¶o tuþ bµi tiÕt. - ë d¹ng tiÒn chÊt
* T¸c dông râ nhÊt cña Insulin lµ lµm gi¶m glucose m¸u, b»ng c¸ch : + Tăng sö dông Glucose: + H¹n chÕ t©n t¹o glucose:
4.5. Hormon tuyÕn tuþ. 4.5.1. Insulin: 4.5.2. Glucagon: * CÊu t¹o : Do tÕ bµo ®¶o tuþ bµi tiÕt.- 29 a.a. * T¸c dông: Gièng adrenalin, kÝch thÝch sù t¹o Glucose 4.5.3. Somatostalin: * CÊu t¹o: Do tÕ bµo D ®¶o tuþ bµi tiÕt.- 14 a.a. •T¸c dông: øc chÕ sù bµi tiÕt GH, insulin vµ glucagon. 4.6. Hormon tiªu ho¸ (hormon cña hÖ thèng d¹ dµy, ruét). * Gastrin: + Cã 2 lo¹i gastrin: gastrin 1 vµ gastrin 2. C¶ hai lo¹i ®Òu cã cÊu t¹o polypeptid víi 17 acid amin, + T¸c dông : kÝch thÝch bµi tiÕt dÞch vÞ vµ co bãp cña d¹ dµy. * Secretin: + Polypeptid 27 a.a, cã mét phÇn gièng glucagon. +T¸c dông: kÝch thÝch bµi tiÕt níc vµ bicarbonat cña dÞch tuþ. * Cholescystokinin-pancreozymin (CCK-PZ): + Polypeptid 33 a.a. + T¸c dông: tăng co bãp cña tói mËt vµ bµi tiÕt enzym cña tuþ.
V. Hormon lµ dÉn xuÊt cña acid amin. 5.1 Hormon tuû thưîng thËn. * CÊu t¹o:
* Sinh tæng hîp catecholamin: Tû lÖ bµi tiÕt lµ: Noradrenalin/Adrenalin = 1/4.
* Tho¸i ho¸ cña Catecholamin
* COMT: CatecholOxyMetylTransferase, MAO: MonoAmino Oxidase
* T¸c dông cña Catecholamin. - Trªn hÖ tim m¹ch: Adre: giãn mạch ở cơ xương, tim; co mạch da tạng ổ bụng. Nor làm co mạch toàn thân THA - Trªn chuyÓn ho¸: tăng thoái hóa glycogen và lipid
5.2. Hormon gi¸p tr¹ng: * CÊu t¹o ho¸ häc: MIT: Moniodotyrosin
triiodothyronin
thyroxin
DIT :Diiodotyrosin
•T¸c dông cña hormon gi¸p tr¹ng:
hÇu hÕt c¸c TB c¬ thÓ,vµ c¸c chuyÓn ho¸. ChÊt kh¸ng gi¸p: thioure, thiouracil.
•Tho¸i ho¸ hormon tuyÕn gi¸p x¶y ra ë nhiÒu m« nh gan, thËn… - Khö iod nhê xóc t¸c cña thyroxin deiodinase. - Khö amin, khö carboxyl hoÆc liªn hîp ë nhãm chøc phenol víi acid glucuronic vµ acid sunfuric. + C¸c s¶n phÈm liªn hîp ®îc t¹o thµnh ë gan, theo ®ưêng mËt ®æ xuèng ruét. + Qu¸ trinh tho¸i ho¸ chuçi alanin qua c¸c bíc khö amin, khö carboxyl t¹o những s¶n phÈm kh«ng cã t¸c dông sinh häc.
VII. Hormon steroid. Hormon vá thưîng thËn vµ sinh dôc. 7.1. Danh ph¸p ho¸ häc cña c¸c steroid. + Nh©n c¬ b¶n lµ nh©n cyclopentanoperhydrophenantren (nh©n Gonan), 17C víi 3 vßng 6 carbon vµ 1 vßng cã 5 carbon; ®¸nh sè A, B, C, D. + Chia lµm 3 nhãm:
7.2.1. CÊu t¹o ho¸ häc:
7.2. Hormon vá thưîng thËn.
-Hormon chuyÓn ho¸ muèi, nưíc (Mineralocorticoid):
-
7.2.1. CÊu t¹o ho¸ häc:
7.2. Hormon vá thîng thËn.
-Hormon chuyÓn ho¸ ®ưêng (Glucocorticoid): gåm cã cortisol, cortison
7.2.1. CÊu t¹o ho¸ häc:
7.2. Hormon vá thưîng thËn.
-Hormon sinh dục vỏ TT:
7.3. Hormon sinh dôc nam. •CÊu t¹o ho¸ häc.
T¸c dông cña androsteron b»ng 1/6 t¸c dông cña Testosteron. * Tæng hîp. * Tho¸i ho¸.
7.4. Hormon sinh dôc nữ. Thêi kú ph¸t triÓn cña nang trøng: giai ®o¹n nang tè, bµi tiÕt estrogen. Giai ®o¹n hoµng thÓ, bµi tiÕt estrogen vµ progesterone. * CÊu t¹o ho¸ häc: - Estrogen: 18C gåm 3 chÊt lµ estron, estradiol vµ estriol.
7.4. Hormon sinh dôc nữ. * CÊu t¹o ho¸ häc: -Progesteron: 21C, cã nh©n pregnan.
*Tæng hîp:kÝch thÝch bëi FSH&LH cña tuyÕn yªn vµ HCG rau thai. 7.2.3. Tho¸i ho¸.
VIII. Hormon Eicosanoid.
Prostaglandin cã ë nhiÒu m«, kÝch thÝch co bãp c¬ tr¬n. Leucotrien cã ë b¹ch cÇu, l¸ch g©y co bãp phÕ qu¶n. Thromboxan cã ë c¸c m« vµ b¹ch cÇu, ®iÒu hoµ ®«ng m¸u vµ lµm co m¹ch.
