Bài giảng Hợp đồng hoán đổi – SWAP do Lê Thanh Quý Ngọc biên soạn nhằm cung cấp cho các bạn những kiến thức về giới thiệu chung; định nghĩa và phân loại hợp đồng hoán đổi; khởi nguồn và sự phát triển của thị trường giao dịch hoán đổi; ứng dụng hợp đồng hoán đổi. Bài giảng phục vụ cho các bạn chuyên ngành Tài chính ngân hàng và những ngành có liên quan.
Giới thiệu
Định nghĩa và phân loại
Khởi nguồn và sự phát triển của thị trường giao dịch hoán đổi
Ứng dụng
11/12/1984 – Đà Nẵng
05/09/2002 – Khoa Kinh Tế ĐHQG
05/01/2005 – Monash University (Melbourne)
28/01/2008 – ANZ Vietnam
28/10/2009 – HSBC Vietnam
01/04/2013 – Head of Loan Management Unit (HSBC Vietnam)
19/08/2014 – UEL
giao dịch hoán đổi là giao dịch hối đoái bao gồm đồng thời cả hai giao
dịch: giao dịch mua và giao dịch bán cùng một số lượng đồng tiền này với đồng tiền khác, trong đó kỳ hạn thanh toán của hai giao dịch khác nhau và tỷ giá của hai giao dịch được xác định tại thời điểm ký hợp đồng (QĐ 17/1998/QĐ-NHNN7)
Định nghĩa Hợp đồng Hoán Đổi - SWAP
Dòng tiền 1
Bên B
Bên A
Dòng tiền 2
một loại hợp đồng phái sinh giữa 2 bên đồng ý trao đổi các dòng
tiền/khoản tiền (nghĩa vụ tài chính) vào các thời điểm trong tương lai.
Các nghĩa vụ tài chính phát sinh trên các khoản vay, đầu tư hay giao dịch
hàng hóa xác định được
Không có bất cứ giao dịch mua hay bán nào
Định nghĩa Hợp đồng Hoán Đổi - SWAP
Giao dịch hoán đổi lãi suất – Interest rate swap (IRS)
Giao dịch hoán đổi tiền tệ chéo – Cross currency swap (CCS)
Phân loại giao dịch hoán đổi
Hoán đổi lãi suất (IRS) là giao dịch trong đó các bên cam kết định kỳ thanh toán cho bên kia khoản tiền lãi tính theo một loại lãi suất thả nổi hoặc cố định bằng cùng một đồng tiền trên cùng một khoản tiền gốc danh nghĩa nhất định.
Hoán đổi lãi suất – IRS
Trao đổi nghĩa vụ thanh toán lãi vay
Trên cùng một đơn vị tiền tệ
Vào các kỳ thanh toán lãi (không nhất thiết cùng thời điểm)
Trong một khoản thời gian nhất định
Trên cùng một khoản tiền gốc
Theo hai cách tính lãi khác nhau
Hoán đổi lãi suất – IRS
Hoán đổi tiền tệ chéo (CCS) là hoán đổi lãi suất trong đó các khoản tiền lãi trao đổi định kỳ được thực hiện bằng hai đồng tiền khác nhau, việc trao đổi vốn danh nghĩa đầu kỳ do các bên thỏa thuận thực hiện hoặc không thực hiện, nhưng bắt buộc phải có trao đổi khoản vốn danh nghĩa vào cuối kỳ theo tỷ giá được thỏa thuận vào thời điểm ký hợp đồng.
Hoán đổi tiền tệ chéo – CCS
Hoán đ i ti n t
• Tương tự hoán đổi lãi suất nhưng được thực hiện giữa hai đồng tiền khác nhau
• Có thể có hay không việc trao đổi
•
gốc ban đầu luôn có việc trao đổi khoản tiền gốc lúc đáo hạn
• Tỷ giá giao ngay vào thời điểm ký
kết hợp đồng được sử dụng để xác định số tiền gốc
• Các khoản trả lãi được xác định vào
kỳ thanh toán
Toàn cầu hóa và mở rộng thị trường
Các rào cản kỹ thuật về ngoại hối
Nhu cầu vốn tăng cao
Công ty m Aẹ
Công ty m Bẹ
(M )ỹ
(Anh)
Cho vay tiền GBP
Trả vay gốc và lãi USD
Ch o vay tiền US D
Trả vay gốc và lãi GB P
Công ty con A (Anh)
Công ty con B (M )ỹ
Mức độ tín nhiệm
Loại khoản vay
Tối ưu hóa lợi thế so sánh trong lãi suất đi vay?
Mục đích vay
Lãi suất cố định và thả nổi
Lợi thế so sánh trong lãi suất đi vay
A vay VNIBOR + 1.5% hoặc cố định 10%
B vay VNIBOR + 0.5% hoặc cố định 8.5%
Ban đầu là Tìm kiếm môi giới các đối tác cần hoán đổi
Thời gian dài
Hợp đồng phức tạp
Rủi ro thanh toán của các bên
ề
Dòng ti n thanh toán
A
B
Phí
Phí
Ngân Hàng
Vai trò của ngân hàng
Tham gia vào giao dịch hoán đổi
Mạng lưới đối tác rộng
Hiểu rõ các đối tác
Tăng cường lợi nhuận qua biên mua - bán
ề
Dòng ti n thanh toán
ề
Dòng ti n thanh toán
A
Ngân Hàng
B
Vai trò của ngân hàng
Tổng giá trị tiền gốc danh nghĩa là 342 nghìn tỉ USD vào năm 2009
Biên mua bán hẹp hơn
Mở rộng với nhiều loại tiền tệ hơn
Thời hạn hiệu lực mở rộng đến 30 năm
Giá trị mỗi giao dịch trung bình khoảng 1 tỷ USD so với 10 triệu USD đầu
năm 1990.
Thị trường SWAP
Kiếm lời chênh lệch giá
Phòng ngừa rủi ro lãi suất
Đầu cơ
A vay VNIBOR + 1.5% hoặc cố định 10%
A có lợi thế so sánh về vay thả nổi và B có lợi thế so sánh về vay cố định
B vay cố định 8.5%, A vay thả nổi VNIBOR + 1.5%
A và B thực hiện một giao dịch hoán đổi lãi suất, trong đó
8.3%
A
B
VNIBOR
B vay VNIBOR + 0.5% hoặc cố định 8.5%
Lãi vay của A: 8.3% -VNIBOR + VNIBOR +1.5% = 9.8% so với 10%
Lãi vay của B: 8.5% + VNIBOR - 8.3% = VNIBOR + 0.2% so với
• Để có cơ hội, kiếm lời chênh lệch giá, ít nhất phải có một bên có lợi thế
so sánh
• Lợi nhuận kiếm được của mỗi bên phụ thuộc vào lợi thế so sánh • Nếu một bên có lợi thế tuyệt đối ở cả hai nhánh, thì lợi nhuận bằng mức
chênh lệch giữa hai lợi thế so sánh
• Nếu mỗi bên có lợi thế tuyệt đối ở mỗi nhánh, lợi nhuận bằng tổng của
hai lợi thế so sánh
Dùng để phòng ngừa cho phần nghĩa vụ phát sinh liên quan đến rủi ro
Hoán đổi các nghĩa vụ phát sinh theo doanh thu trong tương lai để hạn
Xác định và dự đoán xu hướng lãi suất
Khó thực hiện do thiếu/không có bên hoán đổi
Hiểu được các xu hướng và tín hiệu thị trường thông qua chỉ số vĩ mô
• Cán cân thanh toán • Lạm phát • Tăng trưởng kinh tế • Chính sách tài khóa • Chính sách tiền tệ
Rủi ro cao
