Bài giảng "Bài học kinh nghiệm từ quá trình biến động nhân khẩu học ở Hàn Quốc" trình bày các nội dung: Xu hướng biến động mức sinh, tóm tắt xu hướng biến động mức sinh, hậu quả của việc ứng phó chậm. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Bài học kinh nghiệm từ quá trình biến động nhân khẩu học ở Hàn Quốc
TS. Youngtae Cho (Trường Y Tế Công Cộng, Đại Học Quốc Gia Seoul)
(Trên 01 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ)
(nghìn)
Số sinh
Tổng tỷ suất sinh
Tổng Tỷ suất sinh = 2,0
Tổng tỷ suất sinh 1,17
Tổng tỷ suất sinh 1,08
Tổng tỷ suất sinh 1,30
Khủng hoảng kinh tế
(Trên 01 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ)
(nghìn)
Số sinh
Tổng tỷ suất sinh
Bắt đầu chính sách tăng mức sinh trên toàn quốc
TFR 1,17
Tổng Tỷ suất sinh = 2,0
TFR 1,08
TFR 1,30
Chính thức ngừng can thiệp Chính sách kiểm soát mức sinh
Nâng cao nhận thức toàn dân về mức sinh thấp
Tóm tắt xu hướng biến động mức sinh
Năm 1983, đạt mức sinh thay thế Năm 2002, mức sinh đột ngột giảm xuống 1,3 con Năm 2005, tổng tỷ suất sinh thấp nhất Kể từ năm 2005, mức sinh tăng dần mặc dù đến năm 2013 vẫn ở
mức thấp
Giai đoạn 1997 – 2002, khủng hoảng kinh tế trầm trọng
Vì cuộc khủng hoảng này, xã hội biến động rất lớn
Chính sách quốc gia về kiểm soát mức sinh chính thức ngừng hiệu
lực năm 1996 (bắt đầu áp dụng từ năm 1961),
Từ năm 2002, bắt đầu nâng cao nhận thức toàn dân về mức sinh
thấp
Năm 2006, chuẩn bị đưa ra luật nhằm ứng phó với mức sinh thấp và
quá trình già hóa dân số nhanh
Tranh luận về tiếp tục các chương trình kế hoạch hóa gia đình trong những năm thập kỷ 1990
Liệu chính phủ có chịu trách nhiệm khi trì hoãn ứng phó với biến động
mức sinh? Dân số tiếp tục gia tăng
Tổng số người (nghìn)
32,241
38,124
42,869
47,008
48,138
48,875
2,21
1,57
0,99
0,84
0,21
0,26
Tỷ lệ tăng bình quân hàng năm (%)
Quá trình già hóa dân số chậm và chưa nhận thức về trách nhiệm xã hội đối với người già
Tổng
100
100
100
100
0-14
42,5
25,6
21,1
15,1
15-64
54,4
69,3
71,7
73,1
65+
3,1
5,1
7,2
11,8
3,5
65-74 2,3
4,9
7,1
75-84 (75+)
(0,8)
(1,6)
2,0
3,8
85+
0,4
1,6
với biến động mức sinh? Động lực của chính sách dân số
Ngân sách, các tổ chức, nhân sự, vv
Xã hội ít quan tâm đến các vấn đề dân số
Học giả, Chính phủ, Xã hội dân sự
Hầu như không tăng số lượng chuyên gia nhân khẩu học Hiệp Hội Dân Số Hàn Quốc thu nhỏ quy mô Ít nghiên cứu về các vấn đề liên quan đến mức sinh Phương tiện truyền thông còn ít quan tâm Không có cơ quan chính phủ phụ trách lĩnh vực chính sách dân số
Hồi đó, không dễ phỏng đoán được mức sinh quá thấp!!!
Liệu chương trình KHHGĐ những năm 1990 có là nguyên nhân của
mức sinh thấp nhất của những năm 2000? Ý kiến phê bình về các hoạt động của Hiệp Hội Kế hoạch hóa gia đình
của Hàn Quốc (KPPF) Ví dụ về hoạt động của KPPF bao gồm:
Vận động, truyền thông quá mức về các chính sách kiểm soát mức sinh khác
nhau như đẩy mạnh truyền thông về phẫu thuật cắt ống dẫn tinh, hạn chế bảo hiểm y tế nhà nước cho gia đình từ 2 con trở lên, và mạng lưới kế hoạch hóa gia đình trên toàn quốc
Có những nhân tố cơ bản dẫn đến việc trì hoãn kết hôn và nuôi con
Khủng hoảng kinh tế - thất nghiệp – chuyển giao tài sản liên thế hệ – phụ nữ tham gia vào lực lượng lao động - phân công lao động trong gia đình theo giới vẫn không thay đổi – phụ nữ ngày càng có trình độ học vấn cao hơn.
Câu trả lời là Không! Vì bản thân chương trình kế hoạch hóa
gia đình khó có thể là nguyên nhân
Có thể dự đoán được xu hướng và số lượng mức sinh
thay đổi dựa trên: Biến động về cơ cấu:
Tỷ lệ nữ có trình độ học vấn cao hơn (tham khảo bảng ở slide tiếp theo)
Chi phí nuôi một đứa trẻ gia tăng (đặc biệt là chi phí giáo dục) Dân số thành thị tiếp tục gia tăng
Phân bổ dân số theo Thành Thị/ Nông Thôn
Thành thị 74,4 78,5 79,7 81,5 82,0
Nông thôn 25,6 21,5 20,3 18,5 18,0
Khu trung tâm Seoul 42,8 45,3 46,3 48,2 49,1
Tổng số 43,410,899 44,608,726 46,136,101 47,278,951 48,580,293
Tỷ lệ đầu vào đại học (đơn vị : %)
Cao đẳng 2 năm
Đại học
Tổng
Nữ Nam Nữ Nam Nữ Nam
33,2 34,3 38,4 45,3 51,4
32,6 33,1 36,7 42,9 49,8 33,7 35,3 39,9 47,4 52,8 11,7 11,9 13,2 16,0 16,7 12,7 12,8 13,9 16,9 18,0 10,9 11,2 12,6 15,2 15,6 21,0 21,9 24,6 28,6 34,2 19,6 19,9 22,3 25,6 31,5 22,3 23,7 26,8 31,5 36,7
67,6 72,4 77,8 79,7 80,8
73,1 75,8 81,5 82,8 83,3
23,4 22,5 21,8 21,8 23,2
22,6 21,9 21,4 21,7 23,6
24,1 23,1 22,2 21,8 22,8
46,5 51,1 57,5 59,0 58,3
44,7 50,1 56,1 57,5 56,7
48,2 52,0 58,8 60,4 59,7
70,5 74,2 79,7 81,3 82,1
53,1 57,7 61,6 63,9 65,4 56,7 62,4 66,4 69,2 70,4 18,0 19,1 21,3 21,3 22,2 19,4 19,4 21,7 21,5 21,5 16,8 18,9 21,0 21,0 22,9 36,4 40,5 42,2 44,9 45,3 33,3 38,0 39,5 42,0 43,5 39,3 42,8 44,7 47,7 47,0 54,9 60,1 64,1 66,6 68,0
1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
81,1 82,2 83,5 82,4 82,9 83,3 84,0 81,6 23,4 24,2 24,5 25,9 23,4 24,0 24,6 26,7 23,4 24,3 24,5 25,2 58,1 58,1 58,9 55,5 57,3 57,7 58,6 55,1 58,8 58,4 59,2 55,8
82,1 82,8 83,8 81,9
dựa trên:
Biến động nhân khẩu học
Tỷ suất sinh thô
1,59
1,79
1,47
1,08
1,23
Tổng TSS
0,72
0,80
0,73
0,53
0,60
Tỷ suất sinh thô
Vì lí do ưa thích con trai, tỷ suất tái sinh thô đã rất thấp
Gia tăng độ tuổi kết hôn và độ tuổi có con lần đầu
(tham khảo bảng ở slide tiếp theo)
Tuổi kết hôn và nuôi con trung bình
Kết hôn Số sinh
Chồng Tổng Lần đầu Vợ
1993 28,1 25,0 27,6 26,2
1995 28,4 25,3 27,9 26,5
1996 28,4 25,5 28,1 26,7
1997 28,6 25,7 28,3 26,9
1999 29,1 26,3 28,7 27,4
2000 29,3 26,5 29,0 27,7
2001 29,6 26,8 29,3 28,0
2002 29,8 27,0 29,5 28,3
2003 30,1 27,3 29,7 28,6
2004 30,5 27,5 30,0 28,8
2006 31,0 27,8 30,4 29,3
2007 31,1 28,1 30,6 29,4
2008 31,4 28,3 30,8 29,6
2010 31,8 28,9 31,3 30,1
2011 31,9 29,1 31,4 30,3
Chẳng lẽ không thể dự đoán được mức sinh giảm vào giữa thập kỷ những năm 1990s?
Có thể dự đoán được xu hướng và số lượng mức sinh
thay đổi dựa trên :
Các yếu tố khác
Tầm ảnh hưởng lớn của các chương trình KHHGĐ
Thông điệp từ các cuộc truyền thông đã in đậm trong tâm trí mọi
người
Bài học từ Nhật Bản
Một nước có nền văn hóa tương đồng nhưng họ có kinh nghiệm hơn
về quá trình biến động nhân khẩu học thứ 2 này.
Phân tích các điều kiện ảnh hưởng đến hôn nhân
Tỷ lệ phụ nữ có trình độ học vấn (tỷ lệ đầu vào và tốt nghiệp ở trường
PTTH và cao đẳng)
Chi phí nuôi một đứa trẻ (đặc biệt là chi phí giáo dục) Tỷ lệ học vấn cao hơn
Xem xét các điều kiện ảnh hưởng đến việc nuôi con
Phân công lao động trong gia đình theo giới Tỷ lệ nữ giới tham gia lực lượng lao động Môi trường chăm sóc trẻ em Tỷ suất tái sinh sản
Nghiên cứu các điều kiện ảnh hưởng đến quá trình già hóa dân số
Nhu cầu của xã hội về an sinh cho người già Xu hướng về mức tử vong của người già
Rà soát quá trình biến đổi dân số và ứng phó chính sách của Nhật
Bản
Hủy bỏ chương trình kế hoạch hóa gia đình sớm hơn, và chuẩn
bị môi trường thân thiện với gia đình Tạo điều kiện để biến động nền kinh tế càng ít ảnh hưởng mức sinh
càng tốt
Ngăn ngừa kịp thời những xu thế bất thường trong ôn nhân và nuôi
con
Cần có các chính sách cụ thể nào? Ứng phó qua các vấn đề về cơ cấu
Cả nam và nữ giới cần cân bằng giữa công việc và gia đình Giảm thiểu các rào cản hôn nhân
Ứng phó qua giá trị/ tư tưởng
Truyền thông tư tưởng hướng đến gia đình Công bằng giới không chỉ trong hệ thống xã hội mà còn trong các gia đình.
Mức sinh quá thấp gây ra thiệt hại lớn
Ngân sách chính phủ
Khoảng 3,5-4,5% ngân sách quốc gia hàng năm
Nhanh chóng thay đổi chức năng và trách nhiệm của gia đình
Quy mô hộ gia đình trung bình
1985: 4,16, 1995: 3,4, 2005: 2,88, 2010: 2,69 Chuyển đổi cấu trúc xã hội ở quy mô lớn
Ý tưởng về hôn nhân và nuôi con Thu hẹp quy mô thị trường trong tất cả các ngành kinh tế
Quan ngại về chất lượng dân số do sinh con muộn
Tăng xác suất ca sinh không khoẻ mạnh Tỷ suất tử vong mẹ không được cải thiện
