Lập trình C Chương 1. Mảng một chiều (6 tiết)
Trần Minh Thái Email: minhthai@huflit.edu.vn Website: www.minhthai.edu.vn Cập nhật: 09/11/2016
1
Nội dung
1.
Khái niệm kiểu dữ liệu mảng một chiều
2.
Khai báo
3.
Các thao tác nhập/ xuất mảng
4.
Kỹ thuật tìm kiếm, liệt kê giá trị trong mảng
5.
Kỹ thuật xóa, chèn
6.
Chuỗi ký tự và các thao tác xữ lý cơ bản
2
3
KHÁI NIỆM VÀ KHAI BÁO
Khái niệm
̀
ớ
c câ p pha t bô nh liên tuc và bao gô m
• Mang đ ̀
ượ ́
́ ̀
́ ̀
nhiê u biê n tha nh phâ n
̀
̀
̀
̀
ế
ỗ
́ • M i bi n tha nh phâ n co cu ng KDL và cu ng tên
Giá trị
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Vị trí
Vị trí được tính từ 0
4
̉ ̣ ̣
Khai báo
< Tên mảng > [< Số phần tử tối đa của
mảng>] ;
Ví dụ int a[100]; //Khai bao mang so nguyen a toi da 100 phan tu float b[50]; //Khai bao mang so thuc b toi da 50 phan tu Nhằm thuận tiện cho việc viết chương trình, ta nên định nghĩa hằng char str[30]; //Khai bao mang ky tu str toi da 30 ky số MAX ở đầu chương trình – là kích thước tối đa của mảng - như tu sau:
#define MAX 100 int main() {
int a[MAX], b[MAX]; //Các lệnh return 0;
}
5
Khai báo, gán giá trị ban đầu
Gán từng phần tử
Giá trị
int a[5] = { 3, 6, 8, 1, 12 }; 6 1
8 2
1 3
3 0
Vị trí
12 4
Gán toàn bộ phần tử trong mảng có cùng giá trị
Giá trị
3 int a[8] = { 3 }; 0
3 1
Vị trí
3 2
3 3
3 4
3 5
3 6
3 7
6
Truy xuất giá trị
ả
ầ
ấ
ị
TênM ng [v trí c n truy xu t]
int main()
Vị trí 3
{
int a[5] = { 3, 6, 8, 11, 12 };
printf("Gia tri mang tai vi tri 3 = ", a[3]);
getch();
return 0;
}
7
Kết quả: Gia tri mang tai vi tri 3 = 11
Các thao tác trên mảng
1. Nhập
2. Xuất (liệt kê)
3. Tìm kiếm
4. Đếm
5. Sắp xếp
6. Kiểm tra mảng thỏa điều kiện cho trước
7. Tách/ ghép mảng
8. Chèn / xóa
8
9
THAO TÁC NHẬP VÀ XUẤT
Nhập mảng
a[0]
a[1]
a[2]
a[3]
a[4]
a[5] … a[n- 1]
ậ ậ ậ
ớ
Nh p ậ a[i], v i 0 ≤ i ≤ n1
ậ
Nh p a[0] Nh p a[1] Nh p a[2] … Nh p a[n1]
10
Ví dụ nhập và xuất mảng số nguyên
#define MAX 100 void NhapKichThuoc(int &n) {
printf("Nhap vao kich thuoc mang: "); scanf("%d", &n);
} void NhapMang(int a[], int n) {
for (int i = 0; i < n; i++) {
printf("* Nhap vao phan tu tai vi tri %d: ", i); scanf("%d", &a[i]);
}
11
}
void XuatMang(int a[], int n) {
for(int i=0; i printf("%d\t", a[i]); } }
int main()
{ int a[MAX], n;
NhapKichThuoc(n);
NhapMang(a, n);
printf("Cac gia tri trong mang a:\n");
XuatMang(a, n); getch();
return 0; } 12 • Sử dụng thư viện hàm • Dùng hàm srand() trong hàm main() trước khi gọi hàm phát sinh: để khởi tạo bộ giá trị ngẫu nhiên • Dùng hàm rand()%k để phát sinh số ngẫu nhiên: có giá trị từ 0 đến k-1 13 #include void NhapKichThuoc(int &n);
void PhatSinh(int a[], int n);
void XuatMang(int a[], int n); 14 void NhapKichThuoc(int &n)
{ printf("Nhap vao kich thuoc mang: ");
scanf("%d", &n); }
void PhatSinh(int a[], int n)
{ for (int i = 0; i < n; i++)
{ a[i] = rand() % MAX + 1; } }
void XuatMang(int a[], int n)
{ for(int i=0; i printf("%d\t", a[i]); } } 15 int main()
{ int a[MAX], n;
NhapKichThuoc(n);
srand((unsigned int)time(NULL));
PhatSinh(a, n);
printf("Cac gia tri trong mang
a:\n");
XuatMang(a, n); getch();
return 0; } 16 Cho mảng một chiều số nguyên a, kích thước n. Hãy viết các hàm: 1. Phát sinh giá trị các phần tử ngẫu nhiên theo thứ tự tăng dần
cho a. 2. Phát sinh giá trị các phần tử ngẫu nhiên có giá âm và dương. 17 18 XUẤT CÓ ĐIỀU KIỆN void LietKeXXX( { for (int i = 0; i if (a[i] thỏa điều kiện) Xuất a[i]; } 19 void LietKeXXX( { for (int i = 0; i if (a[i] thỏa điều kiện so với x) Xuất a[i]; } 20 void LietKeChan(int a[], int n) { for (int i = 0; i if (a[i] %2 ==0) printf(“%d\t”, a[i]); } void LietKeLonHonX(int a[], int n, int x) { for (int i = 0; i 21 if (a[i] > x) printf(“%d\t”, a[i]); } prinft(“Nhap vao kich thuoc mang: “);
scanf(“%d”, &n); }
void NhapMang (int a[], int n)
{ for (int i = 0; i < n; i ++)
{ printf(“Nhap phan tu tai vi tri %d: “, i);
scanf(“%d”, &a[i]); 22 } } void XuatMang (int a[], int n)
{ for (int i = 0; i < n; i ++)
printf(“%d\t”, a[i]); }
void LietKeLonHonX(int a[], int n, int x)
{ for (int i = 0; i if (a[i] > x) printf(“%d\t”, a[i]); } 23 int main()
{ int a[MAX], n, x;
NhapKichThuoc(n);
NhapMang(a, n);
printf("Cac phan tu cua mang:\n");
XuatMang(a, n);
printf("Nhap gia tri x: “);
scanf(“%d”, &x);
printf("Cac phan tu co gia tri lon hon %d:\n", x);
LietKeLonHonX(a, n, x);
getch();
return 0; } 24 1. Nhập vào kích thước mảng (0 2. Nhập các giá trị vào mảng một chiều a 3. Xuất các phần tử là bội số của 5 trong mảng a 4. Xuất các phần tử là số nguyên tố trong mảng a 5. Hàm main() để gọi thực hiện các yêu cầu từ 1 Cho mảng số nguyên a, gồm n phần tử, viết
chương trình gồm các hàm thực hiện các yêu cầu
sau: 25 đến 4 26 THAO TÁC ĐẾM SỐ LƯỢNG int DemXXX( { int d = 0; for (int i = 0; i if (a[i] thỏa điều kiện) d++; return d; 27 } int DemXXX( { int d = 0; for (int i = 0; i if (a[i] thỏa điều kiện so với x) d++; return d; 28 } int DemSNT(int a[], int n)
{ int d = 0; for (int i = 0; i 29 int LaSNT(int k)
{
int d = 0;
for (int i = 1; i <= k; i++)
{
if (k % i == 0)
{
d++;
}
}
if(d == 2) return 1;
return 0;
} int DemNhoHonX(int a[], int n, int x) { int d = 0; for (int i = 0; i if (a[i] < x) d++; return d; } 30 ố ươ ầ ử ả ố ướ ề
ộ
ả
ng trình nh p vào m ng m t chi u s nguyên a, kích
ố
ố ượ
là s nguyên t ậ
ng các ph n t có trong m ng ụ
Ví d 3: Ch
ế
th
c n. Đ m s l
#define MAX 100
void NhapKichThuoc(int &n);
void NhapMang(int a[], int n);
void XuatMang(int a[], int n);
int LaSNT(int k);
int DemSNT(int a[], int n);
void NhapKichThuoc(int &n){ prinft(“Nhap vao kich thuoc mang: “);
scanf(“%d”, &n); }
void NhapMang (int a[], int n){
for (int i = 0; i < n; i ++)
{ printf(“Nhap phan tu tai vi tri %d: “, i);
scanf(“%d”, &a[i]); } } 31 void XuatMang (int a[], int n)
{ for (int i = 0; i < n; i ++)
printf(“%d\t”, a[i]); } int DemSNT(int a[], int n)
{ int d = 0; int d = 0; for (int i = 0; i int LaSNT(int k)
{
for (int i = 1; i <= k; i++)
if (k % i == 0)
d++;
if (d == 2) return 1;
return 0;
} 32 int main()
{ int a[MAX], n, kq;
NhapKichThuoc(n);
NhapMang(a, n);
printf("Cac phan tu cua mang:\n");
XuatMang(a, n);
kq = DemSNT(a, n);
if(kq==0) printf("Khong co so nguyen to trong mang“); else printf("So luong so nguyen to la: %d“, kq); getch();
return 0;
} 33 Cho mảng một chiều số nguyên a, kích thước n. Hãy viết các hàm: 1. Đếm số lượng các phần tử có giá trị lẻ. 2. Đếm những phần tử có giá trị là bội số của 3. 34 35 THAO TÁC TÌM KIẾM • Ý tưởng Lần lượt so sánh x với phần tử thứ nhất, thứ hai, ... của mảng a
cho đến khi gặp được phần tử cần tìm, hoặc đã tìm hết mảng mà
không thấy x • Minh họa tìm x =10 Đã tìm
Chưa hết
thấy tại
mảng
vị trí 5 5
2 12
3 41
4 32
6 13
7 15
9 3
10 9
8 7
1 Đã hết
Chưa hết
mảng
mảng 9
8 • Minh họa tìm x =25
41
5
4
2 12
3 7
1 10
5 32
6 13
7 15
9 3
10 36 (nếu x không xuất hiện trong mảng trả về -1) int TimVTX(int a[], int n, int x) { for (int i = 0; i < n; i++) { if (a[i] == x) return i; } 37 return -1; } Cho mảng một chiều số nguyên a, kích thước n. Viết các hàm sau: 1. Tìm vị trí xuất hiện cuối cùng của phần tử có giá trị x nếu có. 2. Tìm vị trí phần tử có giá trị âm xuất hiện đầu tiên trong mảng. 38 Giả sử cần tìm vị trí phần tử nhỏ nhất trong
dãy số sau ? 1 2 3 5 7 39 Bước 1: Giả sử vị trí phần tử nhỏ nhất là 1
(vtmin), phần tử này có giá trị 10 1 2 3 5 40 7 Bước 2: So sánh giá trị tại vtmin với tất cả
giá trị tại vị trí còn lại (từ 2 đến 8), nếu có
phần tử nào nhỏ hơn phần tử tại vtmin thì
cập nhật lại vtmin 5 nhỏ hơn
10 nên cập
nhật vị trí
min 1 2 3 5 7
41 Bước 2: So sánh giá trị tại vtmin với tất cả
giá trị tại vị trí còn lại (từ 2 đến 8), nếu có
phần tử nào nhỏ hơn phần tử tại vtmin thì
cập nhật lại vtmin 7 lớn hơn 5
nên không
cập nhật vị
trí min 1 2 3 5 7
42 Bước 2: So sánh giá trị tại vtmin với tất cả
giá trị tại vị trí còn lại (từ 2 đến 8), nếu có
phần tử nào nhỏ hơn phần tử tại vtmin thì
cập nhật lại vtmin 3 nhỏ hơn 5
nên cập
nhật vị trí
min 1 2 3 5 7
43 Bước 2: So sánh giá trị tại vtmin với tất cả
giá trị tại vị trí còn lại (từ 2 đến 8), nếu có
phần tử nào nhỏ hơn phần tử tại vtmin thì
cập nhật lại vtmin 9 lớn hơn 3
nên không
cập nhật vị
trí min 1 2 3 5 7
44 1 2 3 5 7
45 1 2 3 5 7
46 Bước 2: So sánh giá trị tại vtmin với tất cả
giá trị tại vị trí còn lại (từ 2 đến 8), nếu có
phần tử nào nhỏ hơn phần tử tại vtmin thì
cập nhật lại vtmin 2 lớn hơn 1
nên không
cập nhật vị
trí min 1 2 3 5 7
47 int TimVTMin(int a[], int n) { int vtmin = 0; for (int i = 1; i < n; i++) { if (a[i] < a[vtmin]) vtmin = i; } return vtmin; 48 } ả ộ ướ ề ố
Cho m ng m t chi u s nguyên a, kích th c n. Hãy ế vi t hàm: 1. ầ ử ị Tìm v trí ph n t ấ
ị ớ
có giá tr l n nh t ầ ử ớ ị 2. Tìm giá tr ph n t ấ
l n nh t ầ ử ớ ị ị
3. Tìm v trí ph n t ấ
có giá tr âm l n nh t 49 50 THAO TÁC TÍNH TOÁN { for (int i = 0; i { if (a[i] thỏa điều kiện) s += a[i]; } 51 return s; } float TrungBinhXXX( { int d = 0; for (int i = 0; i { if (a[i] thỏa điều kiện) { s += a[i]; d ++; } } if (d==0) 52 return 0; return (float) s / d; } Ví dụ 1: Tính tổng các phần tử có giá trị lẻ
trong mảng trong mảng số nguyên int TongLe(int a[], int n) { int s = 0; for (int i = 0; i { if (a[i] %2!=0) s += a[i]; 53 } return s; } float TrungBinhAm(int a[], int n) { long s = 0; int d = 0; for (int i = 0; i { if (a[i] < 0) { s += a[i]; d++; } 54 } if (d == 0) return 0; return (float)s / d; } 55 SẮP XẾP MẢNG THEO THỨ TỰ void SapTang( { for (int i = 0; i < n-1; i ++) { for(int j = i+1; j < n; j ++) if (a[i] > a[j]) HoanVi(a[i], a[j]); } } void HoanVi( { a = b; 56 b = tam; } 57 THAO TÁC KIỂM TRA GIÁ TRỊ MẢNG
CÓ THỎA ĐIỀU KIỆN Kiểm tra xem mảng có tồn tại một phần tử thỏa điều kiện nào đó
cho trước hay không? tìm phần tử thỏa điều kiện để kết luận Trả về: • 1 nếu có phần tử thỏa điều kiện • 0 nếu không có phần tử nào thỏa điều kiện 58 int KiemTraTonTaiXXX( { for (int i = 0; i if (a[i] thỏa điều kiện) return 1; return 0; //Không có phần tử nào thỏa điều kiện } 59 Kiểm tra xem mảng số nguyên có tồn tại số lẻ không? int KiemTraTonTaiLe(int a[], int n) { for (int i = 0; i < n; i++) if (a[i] % 2 != 0) return 1; return 0; } 60 • Kiểm tra tất cả các phần tử thỏa điều kiện nào đó cho trước tìm phần tử không thỏa điều kiện để kết luận mảng không thỏa
điều kiện Trả về: • 0 nếu gặp phần tử không thỏa điều kiện • 1 nếu không có phần tử nào không thỏa điều kiện 61 ủ ị ủ ề ệ Tìm ph đ nh c a đi u ki n cho tr c ướ k t lu n
ậ 0
ế int KiemTraXXX( { for (int i = 0; i if (a[i] không thỏa điều kiện) return 0; return 1; } 62 Kiểm tra xem mảng số nguyên có toàn bộ là giá trị âm không? int KiemTraToanAm(int a[], int n) { for (int i = 0; i < n; i++) if (a[i] >= 0) return 0; return 1; } 63 Cho mảng số nguyên kích thước n. Viết các hàm sau: 1. Kiểm tra xem mảng có chứa số nguyên tố không? 2. Kiểm tra xem mảng có thứ tự tăng dần hay không? 3. Kiểm tra xem mảng có chẵn lẻ xen kẽ không? 4. Kiểm tra xem mảng có âm dương xen kẽ không? 64 /*Kiem tra k co phai la so nguyen to khong?
* Neu la so nguyen to thi tra ve 1
* Nguoc lai tra ve 0
*/
int LaSNT(int k);
/*Kiem tra xem mang a co chua so nguyen to khong?
* Neu co thi tra ve 1
* Nguoc lai tra ve 0
*/
int CoTonTaiSNT(int a[], int n); 65 66 getch();
return 0;
} 67 68 69 70 71 THAO TÁC CHÈN ả
• Cho m ng sau: • Hãy trình bày t ng b ừ ướ ị ủ ả 111 vào v trí 3 c a m ng c chèn
111 72 72 12 5 7 9 21 38
5
0 1 2 3 4 6 ể 1. Di chuy n a[5] sang a[6]: a[6] = a[5] 12 5 7 9 21
4
2
0 1 3 5 38
6 ể 2. Di chuy n a[4] sang a[5]: a[5] = a[4] 12 5 7 9
3
1
0 2 4 21 38
6
5 ể 3. Di chuy n a[3] sang a[4]: a[4] = a[3] 12 5 7
2
1
0 3 9
4 21 38
6
5 4. Gán a[3] = 111 12 5 7 111 9 21 38
6
3
0 1 4 2 5 5. Tăng kích th 73 c ướ n++ ị ủ ả Chèn 111 vào v trí 3 c a m ng Gọi k là vị trí cần chèn, n là kích thước mảng, x là giá trị cần chèn • a[6] = a[5] • a[5] = a[4] • a[4] = a[3] i = n1 • a[3] = 111 • n++ a[i+1]=a[i] i = k 74 a[k]=x ế ầ ử ị ị t hàm chèn ph n t ả ướ ố
c trong m ng s nguyên a kích th có giá tr x vào v trí k
c n theo BT: Hãy vi
ướ
cho tr
ẫ
m u sau: void ChenX(int a[], int &n, int x, int k); 75 75 76 Hãy viết hàm chèn phần tử có giá trị x vào
sau phần tử có giá trị nhỏ nhất có trong
mảng số nguyên a, kích thước n (giả sử
mảng không có giá trị trùng nhau) 1. Viết hàm tìm vị trí phần tử có giá trị nhỏ nhất (min) 2. Viết hàm chèn x vào sau min (sử dụng hàm ChenX) 77 77 78 79 80 THAO TÁC XÓA ả
• Cho m ng sau: • Hãy trình bày t ng b
trong m ngả ừ ướ c xóa ph n t ầ ử ạ ị
t i v trí 3 81 81 12 5 7 9 21 38
5
0 4 3 2 1 ờ 1. D i a[4] sang a[3]: a[3] = a[4] 12 5 7 21
3
0 1 2 4 38
5 ờ 2. D i a[5] sang a[4]: a[4] = a[5] 12 5 7 21 38
4
2
0 1 3 5 ả ướ 3. Gi m kích th c 1 ph n t ầ ử n
: 12 5 7 21 38
4
2
0 1 3 82 Xoá ph n t ầ ử ạ ị
t i v trí 3 Gọi k là vị trí cần xoá, n là kích thước mảng • a[3] = a[4] • a[4] = a[5] i=n2 a[i]=a[i+1] ả ướ Gi m kích th c 1 ph n t ầ ử n
: 83 i=k ế ướ c ả t hàm xóa ph n t
BT: Hãy vi
ố
trong m ng s nguyên a kích th ầ ử ạ ị
i v trí k cho tr
t
ẫ
ướ
c n theo m u sau: void XoaTaiVTk(int a[], int &n, int k); 84 84 85 Hãy viết hàm xóa phần tử x (nếu có) trong
mảng số nguyên a, kích thước n (giả sử
mảng không có giá trị trùng nhau) Gợi ý: 1. Viết hàm tìm vị trí phần tử có giá trị x 2. Viết hàm xoá phần tử x (sử dụng hàm XoaTaiVTk) 86 86 87 int TimVTX(int a[], int n, int x)
{
for (int i = 0; i < n; i++)
{
if (a[i] == x)
return i;
}
return -1;
} 88 void XoaX(int a[], int &n, int x)
{
int vt = TimVTX(a, n, x);
if (vt != -1)
{
XoaTaiVTk(a, n, vt);
}
} 89 CHUỖI KÝ TỰ ́ ự ườ ặ ợ ệ ủ ả ̃
• Chuô i ky t là tr ng h p đ c bi t c a m ng 1 ́ ̀ ̃ ̀ ̀ ̃ ề ử ử ̣ chi u, la môt da y ca c phâ n t , mô i phâ n t ́
co ự ̉ kiêu ký t • H ng ký t ằ ụ ặ ặ ơ ự ượ
đ c đ t trong c p nháy đ n. Ví d : ‘a’, ự ắ ữ ặ ấ ả tr ng – gi a c p d u nháy ‘ ph i có 1 ‘1’, ‘ ’ (Ký t ả ắ )
kho ng tr ng • H ng chu i đ 90 90 ỗ ượ ằ ụ ặ ặ c đ t trong c p nháy kép. Ví d : “ho ỗ ỗ không có kho ng ả va ten”, “123”, “” (Chu i r ng – tr ngắ ) ́ ́ ́ ́ ̀ ự ̃
• Chuô i ky t ự ượ
đ c kê t thu c bă ng ky t ‘\0’ (giá ̃ ̀ ị ̣ ̉ ́
tr 0). Do đó khi khai ba o đô da i cua chuô i luôn ̀ ́ ư ử ̉ ư ự ́
luôn khai ba o d 1 phâ n t ́
đê ch a ky t ‘\0’. • Ví d : Chu i ụ ỗ “NGUYEN VAN A” đ ượ ư
c l u 91 91 ự Chu i g m 13 ký t
ỗ ồ ̃ ́ ́ự char < Tên chuô i > [< Sô ký t tô i đa>] ; Vi dú ̣: char str[25]; ̃ ̀ ự ̉ ̉ Ý nghi a khai ba o co ́ ́ 1 mang kiêu ký t tên la str ̀ ́ ́ ử ̉ ư ố ư ự ̣ 25 phâ n t (nh vây co thê l u t i đa 24 ky t ̀
vi ử ứ ́
ư ự ế ỗ ̀
phâ n t th 24 đã ch a ký t k t thúc chu i ‘\0’ 92 ) ́
• Ca ch 2 : Con trỏ ̃ char *< Tên chuô i >; ̣ ́
Vi du: char *str; • Ph i c p phát b nh tr ả ấ ớ ướ ộ c khi s d ng chu i ỗ str • Ví d : ụ char *str; ấ ộ ồ ớ str = (char*)malloc(30); //C p phát b nh cho str g m 30
93
ký tự ự ế ầ ấ ộ !!!Gán tr c ti p thì không c n c p phát b nh ớ • Cu pha p: ́ ́ char *gets(char *str); ́ ́ ̣ ́
phi m cho đê n khi nhâ n ̣ ừ
nhâp t
̀ ́
̀ Nhân ca c ky t
phi m ́
ự
́ Enter va đ a va o chu i
ỗ str
ư 94 Ví d :ụ ư ể ể ỗ ậ
scanf đ nh p chu i có • L u ý: Không th dùng hàm
kho ng tr ng s nh p vào chu i: • Ví d :ụ ỗ “Nguyen Van An”
“Nguyen” ả ử ậ
Gi
ả
ấ
ế
Thì k t qu xu t ra màn hình là:
ỗ “Nguyen”)
ỉ ư
(do str ch l u chu i ả ắ 95 • Cú pháp : int puts (const char *s); • Ví dụ: int main() { char *str = "Vi du xuat chuoi"; puts(str); return 0; } Có thể dùng printf(): printf(“%s”, str); 96 1. Tính độ dài chuỗi: strlen 2. Sao chép chuỗi: strcpy, strncpy 3. Nối chuỗi: strcat, strncat 4. So sánh chuỗi: strcmp, strncmp, stricmp, strnicmp 5. Tìm kiếm: strchr, strstr 6. Tách chuỗi: strtok 7. Đổi thành chữ in HOA: strupr 8. Đổi thành chữ in thường: strlwr 97 • Ví d :ụ int strlen(char *s); char *str = "Borland International"; 98 ̉ Do dai str = 21 printf("Do dai str = %d\n", strlen(str));
́
Kê t qua: 1. Viết hàm đếm số ký tự trắng trong chuỗi 2. Viết hàm in ra màn hình chuỗi theo thứ tự đảo ngược 3. Viết hàm tìm xem ký tự ch có trong chuỗi không? Nếu có cho biết vị trí xuất hiện đầu tiên của ch 4. Viết hàm kiểm tra xem chuỗi có đối xứng hay không? 5. Viết hàm đổi tất cả các ký tự có trong chuỗi thành chữ HOA
(không dùng hàm strupr) 99 100 101 1. Viết hàm tra xem trong chuỗi có ký tự số hay không nếu có tách ra thành một mảng số riêng 2. Viết hàm đổi ký tự hoa thành thường và ngược lại trong chuỗi ký tự cho trước 3. Viết chương trình tìm kiếm xem ký tự nào xuất hiện nhiều nhất trong chuỗi 4. Viết chương trình đảo ngược các ký tự trong chuỗi Ví dụ: Nhập: ABCDE Chuỗi sau khi đảo ngược là: EDCBA 102 ́ ̃ ̀ • Sao che p nôi dung chuô i scr va o chuô i ̃ dest strcpy(char *dest, const char *scr); • Ví d :ụ ̣ 103 103 ́ Kê t qua: ự ừ
t chuô i ̃ • Che p ́ n ký t scr sang dest strncpy(char *dest, const char *scr, int n); • Ví d :ụ 104 ́
Kê t qua: 104 • Nối chuỗi s2 vào sau chuỗi s1 • Ví dụ: 105 • Nối n ký tự đầu tiên của chuỗi s2 vào sau chuỗi s1 strncat(char *s1, char *s2, int n); • Ví dụ: 106 • So sánh 2 chuỗi s1 và s2 theo nguyên tắc thứ tự từ điển. Phân biệt chữ hoa và thường • Trả về: • 0: nếu s1 bằng s2 • >0: nếu s1 lớn hơn s2 • <0: nếu s1 nhỏ hơn s2 107 ự ng HOA < Ký t 108 Kết quả: Chuoi s1 lon hon chuoi s2 ự ườ
th
!!! Ký t
VD: ‘A’ < ‘a’ (do mã Ascii ‘A’ = 65, mã Ascii ‘a’ =
97)
char s1[] = "abc";
char s2[] = "Abc";
int kq = strcmp(s1, s2);
if (kq == 0)
printf("Hai chuoi bang nhau");
else if (kq < 0) {
printf("Chuoi s1 nho hon chuoi s2");
}
else
printf("Chuoi s1 lon hon chuoi s2"); • So sánh n ký tự đầu tiên của s1 và s2, giá trị trả về tương tự hàm strcmp() • Ví dụ: Kết quả: Giong nhau 109 • So sánh chuỗi s1 và s2 nhưng không phân biệt hoa thường, giá trị trả về tương tự hàm strcmp() • Ví dụ: 110 • So sánh n ký tự đầu tiên của s1 và s2, không phân biệt hoa thường, giá trị trả về tương tự hàm strcmp() • Ví dụ: 111 • Tìm sự xuất hiện đầu tiên của ký tư c trong chuỗi s. • Trả về: NULL: nếu không có Con trỏ đến ký tự c xuất hiện trong s: nếu tìm thấy 112 • Ví dụ: Kết quả: m xuat hien tai vi tri 8 113 • Tìm sự xuất hiện đầu tiên của chuỗi s2 trong chuỗi s1. • Trả về: NULL: nếu không có Ngược lại: Con trỏ vào chuỗi s2 xuất hiện trong s1 114 • Ví dụ: Kết quả: Vi tri xuat hien cua s2: 13 115 • Nếu s2 có xuất hiện trong s1: Tách chuỗi s1 thành 2 chuỗi: Chuỗi đầu là
những ký tự cho đến khi gặp s2 đầu tiên, chuỗi sau là những ký tự còn lại
của s1 sau khi đã bỏ đi s2 xuất hiện trong s1 • Nếu s2 không xuất hiện trong s1 thì kết quả vẫn là s1 116 • Ví dụ: 117 1. Viết hàm đếm xem một chuỗi cho trước có bao nhiêu từ (các
từ cách nhau bằng khoảng trắng) 2. Viết hàm đảo ngược các từ 3. Viết hàm tách các từ phân biệt và in ra màn hình (các từ các
nhau bởi dấu chấm câu hoặc khoảng trắng) 4. Viết hàm kiểm tra xem chuỗi có tuần hoàn hay không? 5. Viết hàm đổi những ký tự đầu tiên của mỗi từ thành chữ in HOA 118 • Đổi chuỗi str thành chuỗi in HOA • Ví dụ: 119 • Đổi chuỗi str thành chuỗi in thường • Ví dụ: 120 121Phát sinh ngẫu nhiên giá trị nguyên
Ví dụ: Chương trình tạo mảng số nguyên
có giá trị ngẫu nhiên từ 1 đến MAX
Bài tập
Liệt kê các phần tử thỏa đk cho trước
Mẫu 1:
Liệt kê các phần tử thỏa đk cho trước
Mẫu 2:
Ví dụ 1: Liệt kê các phần tử có giá trị chẵn trong mảng số
nguyên
Ví dụ 2: Liệt kê các phần tử có giá trị lớn hơn x trong mảng
số nguyên
Ví dụ 3: Chương trình nhập vào mảng một chiều số
nguyên a, kích thước n. In ra các phần tử có giá trị lớn
hơn x có trong mảng
#define MAX 100
void NhapKichThuoc(int &n);
void NhapMang(int a[], int n);
void XuatMang(int a[], int n);
void LietKeLonHonX(int a[], int n, int x);
void NhapKichThuoc(int &n)
{
Bài tập tại lớp
Đếm số lượng phần tử
Mẫu 1:
Mẫu 2:
Ví dụ 1: Đếm các phần tử có giá trị là số nguyên tố
trong mảng số nguyên
Ví dụ 2: Đếm các phần tử có giá trị nhỏ hơn
x trong mảng số nguyên
Bài tập
Tìm phần tử x
10
10
10
5
25
Code minh họa tìm x trong mảng số nguyên
Bài tập
Tìm vị trí phần tử nhỏ nhất?
15
10
9
7
5
3
4
1
6
2
8
vtmin
15
10
9
7
5
3
4
1
6
2
8
vtmin
15
10
9
7
5
3
4
1
6
2
8
vtmin
15
10
9
7
5
3
4
1
6
2
8
vtmin
15
10
9
7
5
3
4
1
6
2
8
vtmin
15
10
9
7
5
3
4
1
6
2
8
Bước 2: So sánh giá trị tại vtmin với tất cả
giá trị tại vị trí còn lại (từ 2 đến 8), nếu có
phần tử nào nhỏ hơn phần tử tại vtmin thì
1 nhỏ hơn 3
cập nhật lại vtmin
nên cập
nhật vị trí
min
vtmin
15
10
9
7
5
3
4
1
6
2
8
Bước 2: So sánh giá trị tại vtmin với tất cả
giá trị tại vị trí còn lại (từ 2 đến 8), nếu có
phần tử nào nhỏ hơn phần tử tại vtmin thì
15 lớn hơn 1
cập nhật lại vtmin
nên không
cập nhật vị
trí min
vtmin
15
10
9
7
5
3
4
1
6
2
8
vtmin
15
10
9
7
5
3
4
1
6
2
8
Code minh họa tìm vị trí phần tử có giá trị
nhỏ nhất trong mảng số nguyên
Bài tập
Tính tổng, giá trị trung bình có điều kiện
Mẫu tính tổng:
Mẫu tính trung bình:
Ví dụ 2: Tính giá trị trung bình các phần tử có giá trị âm trong mảng
số nguyên
Mẫu phương thức sắp thứ tự tăng:
Kiểm tra tồn tại
Kiểm tra tồn tại
Kiểm tra tồn tại
Kiểm tra với mọi phần tử
Kiểm tra với mọi phần tử
Kiểm tra với mọi phần tử
Bài tập
1. Kiểm tra xem mảng có chứa số nguyên tố
không?
int LaSNT(int k)
{
int d=0;
for(int i=1; i<=k; i++)
{
if(k%i==0)
d++;
}
if(d==2)
return 1; //La so nguyen to
return 0;
}
int CoTonTaiSNT(int a[], int n)
{
for(int i=0; i
int main()
{
int a[MAX], n, kq;
NhapKT(n);
NhapMang(a, n);
printf("Mang ban dau: ");
XuatMang(a, n);
kq=CoTonTaiSNT(a, n);
if(kq==1)
printf("Ton tai so nguyen to trong mang");
else
printf("Khong ton tai so nguyen to trong mang");
2. Kiểm tra mảng có thứ tự tăng dần?
int LaTangDan(int a[], int n)
{
for(int i=0; i
3. Kiểm tra chẵn lẻ xen kẽ?
int LaChanLeXenKe(int a[], int n)
{
for(int i=0; i
4. Kiểm tra âm dương xen kẽ
int LaAmDuongXenKe(int a[], int n)
{
for (int i = 0; i < n - 1; i++)
{
if ((a[i] * a[i + 1]) >= 0)
return 0;
}
return 1;
}
Chèn phần tử vào mảng
12
0
5
1
7
2
9
3
21
4
38
5
12
0
5
1
9
3
21
4
38
5
7
2
Chèn phần tử vào mảng
Chèn phần tử vào mảng
Chèn phần tử vào mảng
Chèn phần tử vào mảng
void ChenX(int a[], int &n, int x, int k)
{
for(int i = n-1; i>=k; i--)
{
a[i+1] = a[i];
}
a[k] = x;
n++;
}
Bài tập áp dụng
Gợi ý:
Bài tập áp dụng
int TimVTMin(int a[], int n)
{
int vtmin = 0;
for (int i = 1; i < n; i++)
{
if (a[i] < a[vtmin])
vtmin = i;
}
return vtmin;
}
Bài tập áp dụng
void ChenXSauMin(int a[], int &n, int x)
{
int vt = TimVTMin(a, n);
ChenX(a, n, x, vt + 1);
}
Xóa phần tử khỏi mảng
9
3
21
4
38
5
12
0
5
1
7
2
12
0
5
1
7
2
9
3
21
4
38
5
Xóa phần tử khỏi mảng
Xoá phần tử khỏi mảng
Xóa phần tử khỏi mảng
Xóa phần tử khỏi mảng
void XoaTaiVTk(int a[], int &n, int k)
{
for (int i = k; i <= n - 2; i++)
{
a[i] = a[i + 1];
}
n--;
}
Bài tập áp dụng
Bài tập áp dụng
Bài tập áp dụng
Khái niệm
Khái niệm
‘N’
0
‘G’
1
‘U’
2
‘Y’
3
‘E’
4
‘N’
5
‘ ‘
6
‘V’
7
‘A’
8
‘N’
9
‘ ‘
10
‘A’
11
‘\0’
12
Khai báo chuỗi
Khai báo chuỗi
Thư viện
ử ụ
malloc.h
Nhập chuỗi – string.h
int main()
{
char str[80];
printf("Nhap vao chuoi: ");
gets(str);
printf("Chuoi vua nhap la: %s\n", str);
getch();
return 0;
}
Nhập chuỗi
int main()
{
char str[80];
printf("Nhap vao chuoi: ");
scanf("%s", &str);
printf("Chuoi vua nhap la: %s\n", str);
getch();
return 0;
}
Xuất chuỗi – string.h
Các hàm xử lý chuỗi -
ủ
ộ
ỗ
Tính đ dài c a chu i
Bài tập ví dụ - tính độ dài chuỗi
1. Đếm số ký tự trắng trong chuỗi
int DemKyTuTrang(char *s)
{
int d=0;
int n=strlen(s);
for(int i=0; i
2. In ra màn hình chuỗi theo thứ tự ngược
void XuatChuoiNguoc(char *s)
{
int n = strlen(s);
for (int i = n - 1; i >= 0; i--)
printf("%c", s[i]);
}
Bài tập làm thêm – tính độ dài chuỗi
Sao chép chuỗi
char dest[10];
char *src = "abcdefghi";
strcpy(dest, src);
printf("Chuoi dest: %s", dest);
̉ Chuoi dest: abcdefghi
Sao chép chuỗi
char dest[4];
char *src = "abcdefghi";
strncpy(dest, src, 3);
printf("%s\n", dest);
̉ abc
Nối chuỗi
strcat(char *s1, char *s2);
char s1[] = "Khoa";
char s2[] = "CNTT";
strcat(s1, " ");
Kết quả: Khoa CNTT
strcat(s1, s2);
printf("%s", s1);
Nối chuỗi
char s1[] = "Khoa";
char s2[] = "CNTT";
strcat(s1, " ");
Kết quả: Khoa CN
strncat(s1, s2, 2);
printf("%s", s1);
So sánh chuỗi
int strcmp(char *s1, char *s2);
So sánh chuỗi
So sánh chuỗi
int strncmp(char *s1,char *s2, int n);
char s1[] = "abcd";
char s2[] = "abef";
if(strncmp(s1, s2, 2)==0)
printf("Giong nhau");
else
printf("Khac nhau");
So sánh chuỗi
int stricmp(char *s1, char *s2);
char s1[] = "abcd";
char s2[] = "abCD";
if(stricmp(s1, s2)==0)
printf("Giong nhau");
else
printf("Khac nhau");
Kết quả: Giong nhau
So sánh chuỗi
int strnicmp(char *s1, char *s2, int n);
char s1[] = "aBcd";
char s2[] = "Abef";
if(strnicmp(s1, s2, 2)==0)
printf("Giong nhau");
else
printf("Khac nhau");
Kết quả: Giong nhau
Tìm ký tự trong chuỗi
char *strchr(char *s, char c);
Tìm ký tự trong chuỗi
char s[15];
char *ptr, c = 'm';
strcpy(s, "Vi du tim ky tu");
ptr = strchr(s, c);
if (ptr)
printf("%c xuat hien tai vi tri %d", c, ptr-s);
else
printf("Khong tim thay");
Tìm chuỗi con
char *strstr(char *s1, char *s2);
Tìm chuỗi con
char *s1 = "Borland International";
char *s2 = "nation", *ptr;
ptr = strstr(s1, s2);
if(ptr!=NULL)
printf("Vi tri xuat hien cua s2: %d", ptr-s1);
else
printf("Khong ton tai chuoi s2");
Tách chuỗi
char *strtok(char *s1, char *s2);
Tách chuỗi
Kết quả:
S11 = abc
S12 = d
char input[16] = "abc,d";
char *p;
// Lay chuoi dau
p = strtok(input, ",");
if (p)
printf("S11 = %s\n", p);
// Lay chuoi con lai, tham so dau la NULL
p = strtok(NULL, "");
if (p)
printf("S12 = %s", p);
Bài tập tách chuỗi
Đổi sang chữ in HOA
char* strupr(char *str);
char s1[] = "aBcd";
Kết quả: s2 = ABCD
char *s2 = strupr(s1);
printf("s2 = %s", s2);
Đổi sang chữ in thường
char* strlwr(char *str);
char s1[] = "aBcd";
Kết quả: s2 = abcd
char *s2 = strlwr(s1);
printf("s2 = %s", s2);
Q&A
![Câu hỏi trắc nghiệm Lập trình C [mới nhất]](https://cdn.tailieu.vn/images/document/thumbnail/2025/20251012/quangle7706@gmail.com/135x160/91191760326106.jpg)
