TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KHOA HỌC – BỘ MÔN SINH HỌC
CHƯƠNG 2
SỰ SINH SẢN CỦA THỰC VẬT CÓ HOA
GIẢNG VIÊN: NGÔ THANH PHONG
1
NỘI DUNG GIÁO TRÌNH
I. SINH SẢN VÔ TÍNH
II. SINH SẢN HỮU TÍNH
III. SỰ PHÁT TÁN CỦA HỘT
2
I. SINH SẢN VÔ TÍNH
3
I. SINH SẢN VÔ TÍNH
1. SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT?
Từ một phần của cây mẹ → cây con
→ SSVT hay SINH SẢN DINH DƯỠNG
2. SINH SẢN VÔ TÍNH TRONG TỰ NHIÊN
- SSVT từ rễ, thân, lá - SSVT từ phôi sinh dưỡng - SSVT từ cầu hành
3. ỨNG DỤNG SSVT Ở TV TRONG NÔNG NGHIỆP
- Giâm cành - Ghép cành
- Chiết cành - Cấy mô
4
I. SINH SẢN VÔ TÍNH (tt)
HÌNH ẢNH SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT?
5
I. SINH SẢN VÔ TÍNH (tt)
HÌNH ẢNH SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT?
6
II. SINH SẢN HỮU TÍNH
7
II. SINH SẢN HỮU TÍNH
CHÚ Ý MỘT SỐ KHÁI NIỆM TRONG SSHT
SỰ XEN KẺ THẾ HỆ
GIAI ĐOẠN GIAO TỬ THỰC VẬT – ĐƠN BỘI (n)
GIAI ĐOẠN BÀO TỬ THỰC VẬT – LƯỠNG BỘI (2n)
HOA TRẦN, HOA ĐƠN PHÁI, HOA LƯỠNG PHÁI…
8
II. SINH SẢN HỮU TÍNH (tt)
1. TỔ CHỨC CỦA CƠ QUAN SINH SẢN HOA: CHỒI CÀNH PHÁT TRIỂN HẠN ĐỊNH, MANG CÁC LÁ BIẾN
ĐỔI ĐỂ THỰC HIỆN CHỨC NĂNG SINH SẢN
9
1. TỔ CHỨC CỦA CƠ QUAN SINH SẢN (tt)
10
CÁC THÀNH PHẦN CỦA HOA
1. TỔ CHỨC CỦA CƠ QUAN SINH SẢN (tt)
CHỨC NĂNG CÁC THÀNH PHẦN CỦA HOA
ĐÀI HOA: Nhiều lá đài → Bảo vệ, quang hợp
TRÀNG HOA: Nhiều cánh hoa → Bảo vệ, dẫn dụ côn trùng
BỘ NHỤY ĐỰC: Nhiều tiểu nhụy (mỗi tiểu nhụy gồm chỉ nhụy và bao phấn) → Tạo giao tử đực
BỘ NHỤY CÁI: 1 hay nhiều nhụy (mỗi nhụy có bầu noãn, vòi nhụy và nướm → Tạo giao tử cái, trái
11
2. QUANG KỲ VÀ SỰ TRỔ HOA
12
2. QUANG KỲ VÀ SỰ TRỔ HOA
CHÚ Ý MỘT SỐ KHÁI NIỆM
CÂY NGÀY NGẮN: Trổ hoa vào mùa xuân và thu
CÂY NGÀY DÀI: Trổ hoa vào mùa hè
CÂY TRUNG TÍNH: Không bị ảnh hưởng ngày đêm
13
2. QUANG KỲ VÀ SỰ TRỔ HOA (tt)
CÂY ĐÊM NGẮN
14
2. QUANG KỲ VÀ SỰ TRỔ HOA (tt)
CÂY ĐÊM DÀI
15
2. QUANG KỲ VÀ SỰ TRỔ HOA (tt)
CÂY NGÀY NGẮN
16
3. SỰ PHÁT SINH GIAO TỬ
17
3. SỰ PHÁT SINH GIAO TỬ
a) SỰ PHÁT SINH GIAO TỬ ĐỰC: TRONG BAO PHẤN
18
Mẫu bào giảm phân → Tứ bào tử → mỗi tứ bào tử có nhân n phân cắt → Hạt phấn 2 nhân (1 nhân sinh dục và 1 nhân sinh dưỡng)
3. SỰ PHÁT SINH GIAO TỬ (tt)
19
3. SỰ PHÁT SINH GIAO TỬ (tt)
20
3. SỰ PHÁT SINH GIAO TỬ (tt)
b) SỰ PHÁT SINH GIAO TỬ CÁI: TRONG BẦU NOÃN Bào tử nang giảm
phân
→ 4 đại bào tử đơn bội (3 hoại đi), có 1 phân cắt nhiều lần
21
→ Túi phôi có 7 tế bào với 8 nhân đơn bội
3. SỰ PHÁT SINH GIAO TỬ (tt)
b) SỰ PHÁT SINH GIAO TỬ CÁI (tt): Túi phôi có 7 tế bào với 8 nhân đơn bội, bao gồm:
- 1 tế bào có 2 nhân
cực
- 1 trứng ở đầu túi
phôi
- 2 trợ cầu ở 2 bên
22
trứng - 3 đối cầu
4. SỰ THỤ PHẤN VÀ SỰ THỤ TINH
23
4. SỰ THỤ PHẤN VÀ SỰ THỤ TINH
a) SỰ THỤ PHẤN
Sự thụ phấn xãy ra khi hạt phấn rơi lên nướm của bộ nhụy cái
24
Chú ý các khái niệm: - Tự thụ phấn - Thụ phấn chéo (giao phấn) - Thụ phấn nhân tạo
a) SỰ THỤ PHẤN
25
Động vật giúp thụ phấn
4. SỰ THỤ PHẤN VÀ SỰ THỤ TINH (tt)
b) SỰ THỤ TINH
Sau khi thụ phấn, hạt phấn nẩy mầm tạo ống phấn (nhân sinh dưỡng kéo dài ống phấn) vào túi phôi, nhân sinh dục phân cắt tạo 2 tinh trùng. Sự thụ tinh ở thực vật còn được gọi là thụ tinh “đôi” hay “kép”, gồm 2 quá trình diễn ra song song. - 1 tinh trùng + Trứng → Hợp tử 2n → Phôi - 1 tinh trùng + 2 nhân cực → Hợp tử 3n → Phôi nhủ
26
Hột
5. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA PHÔI, HỘT VÀ TRÁI
27
5. SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI, HỘT VÀ TRÁI
a) SỰ PHÁT TRIỂN CỦA PHÔI
Hợp tử 2n phân cắt → Tế bào ngọn và tế bào gốc → Phôi và dây treo → Cây mầm (Chồi mầm, thân mầm, lá mầm và rễ mầm.
b) SỰ PHÁT TRIỂN CỦA HỘT
28
Khi phôi và phôi nhũ ngừng phát triển sẽ tạo thành hột trưởng thành, có vỏ hột bao bọc.
5. SỰ PHÁT TRIỂN PHÔI, HỘT VÀ TRÁI (tt)
c) SỰ PHÁT TRIỂN TRÁI
Trái được tạo thành do bầu noãn hoặc từ các thành phần khác của hoa
CHÚ Ý MỘT SỐ KHÁI NIỆM
29
+ Quả đơn + Quả kép: Hợp quả (1 hoa có nhiều bầu noãn) và Đa quả (1 phát hoa có nhiều hoa) + Quả thật và Giả quả + Bầu noãn thượng – hạ - trung + Quả mập và quả khô
III. SỰ PHÁT TÁN CỦA HỘT
30
III. SỰ PHÁT TÁN CỦA HỘT
31
SỰ PHÁT TÁN TỰ NHIÊN
III. SỰ PHÁT TÁN CỦA HỘT
32
SỰ PHÁT TÁN TỰ NHIÊN
III. SỰ PHÁT TÁN CỦA HỘT (tt)
33
SỰ PHÁT TÁN TỰ NHIÊN
III. SỰ PHÁT TÁN CỦA HỘT (tt)
34
SỰ PHÁT TÁN TỰ NHIÊN
III. SỰ PHÁT TÁN CỦA HỘT (tt)
35
SỰ PHÁT TÁN TỰ NHIÊN
III. SỰ PHÁT TÁN CỦA HỘT (tt)
36
SỰ PHÁT TÁN TỰ NHIÊN
III. SỰ PHÁT TÁN CỦA HỘT (tt)
37
SỰ PHÁT TÁN TỰ NHIÊN
III. SỰ PHÁT TÁN CỦA HỘT (tt)
38
SỰ PHÁT TÁN TỰ NHIÊN
NHỮNG NỘI DUNG CHÍNH
I. SỰ SINH SẢN VÔ TÍNH
SSVT là gì? Ứng dụng trong nông nghiệp
II. SỰ SINH SẢN HỮU TÍNH
Các thành phần của hoa và chức năng; Quang kỳ; Sự phát sinh giao tử; Sự thụ phấn và thụ tinh; Các kiểu trái
III. SỰ PHÁT TÁN CỦA HỘT
39
Các nhân tố giúp hột phát tán
