intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Sinh lý vật nuôi: Chương 7 - Phạm Kim Đăng

Chia sẻ: Manh Manh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

99
lượt xem
15
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Sinh lý vật nuôi - Chương 7: Sinh lý tiêu hóa và hấp thu có nội dung trình bày về sinh lý các cơ quan chức năng như hệ tiêu hóa với hệ tiêu hóa ở miệng, tiêu hóa ở dạ dày,... Tham khảo bài giảng để có kiến thức tổng hợp về các cơ quan ở vật nuôi.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Sinh lý vật nuôi: Chương 7 - Phạm Kim Đăng

  1. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 Sinh lý c¸c c¬ quan chøc n¨ng Ch−¬ng 7. Sinh lý tiªu ho¸ vµ hÊp thu Tiªu ho¸? * Ph©n gi¶i T.¨n tõ miÖng ruét giµ biÕn ®æi c¸c hîp chÊt h÷u c¬ phøc t¹p ®¬n gi¶n cã thÓ hÊp thu ®−îc (Protein a.a, Gluxit ®−êng ®¬n ….) * DiÔn ra d−íi 3 t¸c ®éng: c¬ häc, ho¸ häc & VSV HÖ tiªu ho¸ S¬ ®å hÖ tiªu ho¸ vµ mét sè tuyÕn ngoµi èng tiªu ho¸ Khoa CNTY - DHNN1 1
  2. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 CÊu t¹o ®o¹n ruét non PhÇn lín ®−êng tiªu ho¸ ë d¹ dµy ®¬n ®Òu cã cÊu t¹o t−¬ng tù S¬ ®å ®iÒu hoµ hÖ thÇn kinh ®èi víi c¸c c¬ quan tiªu ho¸ § 1 – Tiªu ho¸ ë miÖng + 3 giai ®o¹n: - LÊy T.¨n, n−íc uèng (SGK) - Nhai vµ tÈm T.¨n víi n−íc bät (SGK) - Nuèt (SGK) + ChÞu t¸c dông 2 qu¸ tr×nh: - C¬ häc (nhai) - Ho¸ häc (enzim) ! LÊy T.¨n, n−íc uèng (c¸c loµi ≠ cã c¸ch lÊy ≠ ) + LÊy thøc ¨n: Lîn (dïng mòi ñi) Tr©u bß (l−ìi, giËt) Ngùa, dª cõu (m«i trªn + r¨ng cöa) + Uèng n−íc: Loµi ¨n thÞt (thÌ l−ìi, cong nh− th×a) C¸c loµi kh¸c (hót nhê ¸p lùc xoang miÖng) Khoa CNTY - DHNN1 2
  3. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 Nhai (cung ph¶n x¹ nhai cã quan hÖ víi trung khu tiÕt n−íc bät) + Cung ph¶n x¹: T.¨n N.m miÖng Trung khu nhai Vá n·o (hµnh tuû) nhai c¬ nhai + Trung khu tiÕt n−íc bät ë hµnh tuû còng HF nhai cµng kü n−íc bät cµng nhiÒu.... + Loµi nhai l¹i (nhai 2 lÇn): lÇn 1 nhai s¬ qua, lÇn 2 î lªn nhai l¹i PhÇn nµy chñ yÕu tËp trung thµnh phÇn t¸c dông cña n−íc bät N−íc bät - Mang tai (tuyÕn t−¬ng dÞch): lo·ng, kh«ng nhÇy v× Ýt mucoproteit nh−ng nhiÒu protein vµ men - D−íi hµm (tuyÕn hçn hîp): nhÇy, nh−ng kh«ng cã men - D−íi l−ìi VÞ trÝ tuyÕn n−íc bät ë chã Mang tai tuyÕn d−íi hµm tuyÕn d−íi l−ìi S¬ ®å ho¹t ®éng tuyÕn n−íc bät 1.1.®Æc tÝnh, TP 99 --> 99,4% H2O 0,6 -->1% VCK 2/3 muxin Men Muèi (Amilaza, Mantaza) Cl-, CO32-, SO42-, cña Na+, K+, Mg2+, Ca2+ §.biÖt NaHCO3 (nhai l¹i) C¸c s.p trao ®æi CO2, urª, lysozim (diÖt khuÈn) * pH ∈ loµi (kiÒm yÕu) (lîn 7.2; chã 7.36; tr©u bß 8, nhiÒu NaHCO3) Khoa CNTY - DHNN1 3
  4. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 1.2. T¸c dông + TÈm −ít DÔ nuèt, t¹o ®é Èm cho d¹ cá + Lµm tr¬n tr¸nh x©y x¸t c¬ giíi n.m + Tiªu ho¸ T.¨n: T’ mang tai tiÕt men tiªu ho¸ tinh bét Tinh bét Amilaza n Dextrin + Mantoz Mét phÇn, Mantoz Mantaza 2 Glucoz ChØ x¶y ra ë ng−êi, lîn. Cßn loµi nhai l¹i, ngùa hÇu nh− k0 cã men nµy + Hoµ tan mét sè chÊt g©y vÞ gi¸c KT vÞ gi¸c (muèi, ®−êng) + DiÖt khuÈn: Lisozim, ngoµi ra cßn cã IgA + §iÒu tiÕt nhiÖt = tho¸t h¬i n−íc (tuyÕn må h«i kÐm ph¸t triÓn) !+ Riªng loµi nhai l¹i: KiÒm m¹nh (NaHCO3) ®é Èm, pH d¹ cá thÝch hîp vsv ph¸t triÓn (trung hoµ a. bÐo) Chøa Urª, VTM C cÇn cho VSV. Ph©n gi¶i protªin t¹o NH3 theo m¸u Gan t¹o Urª m¸u n−íc bät D¹ cá Protein VSV Nguån d.d−ìng (TiÕt kiÖm Nit¬-phi protein) 1.3. §iÒu tiÕt tiÕt n−íc bät (TK vµ TD) ThÇn kinh + PXK§K: T.¨n n.m miÖng TK truyÒn vµo (V,VII,IX, X) Trung khu (hµnh tuû) TK truyÒn ra (g/c: tiÕt Ýt, nhiÒu muxin - phã g/c: tiÕt nhiÒu, lo·ng) 3 ®«i tuyÕn + PXC§K: C/quan nhËn c¶m (thÞ gi¸c, khøu gi¸c, thÝnh gi¸c) TK vµo Vá n·o TK ra hµnh tuû g/c vµ phã g/c TuyÕn n−íc bät. ThÓ dÞch: [A.bÐo] m¸u vµ calicrein (do TK phã g/c g©y tiÕt) lµm t¨ng tiÕt n−íc bät. Khoa CNTY - DHNN1 4
  5. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 § 2- tiªu ho¸ ë d¹ dµy 3 nhãm §¬n D¹ dµy kÐp Cã tuyÕn Hçn hîp Bèn tói chã, mÌo, (®o¹n ®Çu K0, sau tr©u, bß, dª, Ba tói thó ¨n thÞt cã tuyÕn- ngùa (l¹c ®µ) cõu Trung gian Lîn A- Tiªu ho¸ ë d¹ dµy ®¬n (chã, ngùa) T©m vÞ Th−îng vÞ H¹ vÞ Thùc qu¶n & th©n vÞ (Chñ, v¸ch) TB phô (dÞch nhÇy) + T−¬ng m¹c TB v¸ch + C¬ tr¬n (vßng, däc, chÐo) Th−îng vÞ (HCl) (TB phô) + H¹ niªm m¹c TB chñ + N.m¹c: 3 lo¹i TB Th©n vÞ (men) (3 lo¹i TB) TB néi tiÕt C¬ vßng h¹ vÞ H¹ vÞ (Chñ, v¸ch) 1.§Æc tÝnh, thµnh phÇn, t¸c dông dÞch vÞ a. §Æc tÝnh, TP 99,5% H2O -TP muèi Cl-, SO4−--, PO4−--- c¸c KL: V« c¬ Na+, K+, Mg++, Ca++ ®.biÖt HCl 0,5% VCK Protein (men, muxin), A. h÷u H÷u c¬ c¬: axÝt lactic, uric,… - pH axÝt (chã: 1,5 – 2) pH (HCl q/®Þnh): ∃ 2 d¹ng: tù do: quyÕt ®Þnh ®é pH kÕt hîp: muxin + c¸c a.h÷u c¬ t.¨n HCltù do+ HClk.hîp+ photphat axÝt + lactic = axÝt tæng sè pH d.vÞ Khoa CNTY - DHNN1 5
  6. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 * C¬ chÕ h×nh thµnh HCl: CO2 + H2O anhydraza cacbonic H2CO3 H+ + HCO3- M¸u S¶n phÈm T§C HCl Dù tr÷ kiÒm NaCl Cl- (TB v¸ch) + Na+ T.¨n b. T¸c dông cña HCl + Pepsinogen (400 a.a) HCl Pepsin (327 a.a) + pH thÝch hîp cho pepsin h.®éng (1,5 – 2,5) +Tr−¬ng në protein, tan colagen t¹o ®iÒu kiÖn tiªu ho¸ + DiÖt khuÈn (®Æc biÖt VK trong T.¨n) + §ãng më c¬ vßng h¹ vÞ: T.¨n toan xuèng t¸ trµng KT ®ãng c¬ vßng h¹ vÞ, khi dÞch t¸ trµng trung hoµ hÕt g©y më + KÝch thÝch tiÕt dÞch tuþ c. T¸c dông cña c¸c enzim trong dÞch vÞ * Enzim T/ho¸ protein: pepsinogen (400a.a, do TB chñ tiÕt) Pepsinogen (400 a.a) HCl Pepsin (327 a.a) Protein Albumoz + Pepton + a.a (pH = 2-3) + G/s non men catepxin (yÕu h¬n pepsin, pH = 4-5, HCltù do Ýt) + Protein s÷a do kimozin ®«ng s÷a Cazeinogen Kimozin Cazein + Ca++ Cazeinat canxi b«ng tan trong s÷a (pH = 6-7) (l−u l©u ë d¹ dµy t¹o ®k tiªu ho¸) Khoa CNTY - DHNN1 6
  7. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 * Enzim tiªu ho¸ mì: Lipaza tiªu ho¸ mì s÷a (h/® pH axÝt). Mét phÇn tõ ruét non, Ýt t/d * Tiªu ho¸ gluxÝt: k0 cã men. Men tõ n−íc bät vµ tõ T.¨n. d. C¬ chÕ tù b¶o vÖ cña d¹ dµy YÕu tè tÊn c«ng YÕu tè b¶o vÖ + HCl + C¸c men ®Òu d¹ng tiÒn ho¹t ®éng + Pepsin + Muxin phñ bÒ mÆt n.m + VK lµm tæ nÕp gÊp viªm loÐt + M¸u (NaHCO3 cao) thµnh d.dµy + YÕu tè t©m lý (stress) pH cao pepsin k0 h/® k0 loÐt + R−îu, thuèc l¸… Khi 2 yÕu tè c©n b»ng kh«ng bÞ loÐt d¹ dµy mÊt c©n b»ng loÐt 2. §iÒu tiÕt a. TK + PXK§K: trung khu ë hµnh tuû + PXC§K: Thêi gian, ®Þa ®iÓm, dông cô, mïi thøc ¨n… b. TD: TN: Cho t.¨n trùc tiÕp vµo d.dµy, sau 30’ tiÕt d.vÞ liªn tôc trong 1h. (T.¨n ngÊm vµo m¸u kÝch thÝch TK) * C¸c chÊt KT tiÕt progastrin HCl gastrin t¨ng tiÕt d.vÞ Enterogastrin (n.m t¸ trµng tiÕt) t¸c dông vïng th©n vÞ Histamin (sp ph©n gi¶i a.a histidin) KT tiÕt HCl Coctisol (vá th.thËn) t¨ng tiÕt dÞch vÞ * C¸c chÊt øc chÕ Gastron (n.m h¹ vÞ), enterogastron (n.m t¸ trµng), urogastron (n−íc tiÓu)…/. Pha TK trong ®iÒu tiÕt sù tiÕt dÞch vÞ ThÞ gi¸c, vÞ gi¸c, K.gi¸c vµ nhai HF TK mª tÈu Pha ®iÒu tiÕt sù tiÕt dÞch vÞ trong d¹ dµy Khoa CNTY - DHNN1 7
  8. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 B. Tiªu ho¸ ë d¹ dµy lîn 1. CÊu t¹o + Bªn tr¸i th−îng vÞ cã manh nang 5 vïng: - Thùc qu¶n nhá (K0 tuyÕn) - Manh nang, Th−îng vÞ tuyÕn nhÇy - Th©n vÞ, H¹ vÞ nh− d.dµy ®¬n TH ho¸ häc TH VSV 60 – 80% TH VSV :10% TH ho¸ häc lactic, 90% TH c¬ häc VFA TH ho¸ häc 2. §Æc ®iÓm tiªu ho¸ ë d¹ dµy lîn tr−ëng thµnh a. §Æc ®iÓm ph©n tiÕt + TiÕt liªn tôc (khi ¨n t¨ng tiÕt, s¸ng > chiÒu) + L−îng dÞch vÞ ∈ T.¨n: T.¨n rang > ng©m, T.¨n sèng > chÝn T.¨n ñ men > kh«ng ñ ChÕ biÕn + thµnh lËp PXC§K ↑ hiÖu qu¶ tiªu ho¸ + Nhu ®éng yÕu, xÕp líp pH c¸c líp ≠ ho¹t tÝnh men ≠ b. Qu¸ tr×nh tiªu ho¸ Protein: (x¶y ra ë s¸t v¸ch th©n vÞ, h¹ vÞ ?) Gluxit: amilaza tõ n−íc bät, T.¨n (manh nang, th−îng vÞ & vïng gi÷a) Lipit: lipaza - K0 ®¸ng kÓ (pH thÝch hîp = 7–8) + Ngoµi ra, vsv manh nang, th−îng vÞ (lîn con ch−a cã) ph©n gi¶i gluxit, tinh bét, xenlulose t¹o glucose axÝt h÷u c¬ (lactic 48 %, axetic 31%) vµo m¸u (nguån E) + VSV ph©n gi¶i protein vµ sö dông urª t¹o a.a vsv gi¸ trÞ d.d−ìng cao Khoa CNTY - DHNN1 8
  9. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 3. §Æc ®iÓm tiªu ho¸ d¹ dµy lîn con + §iÒu tiÕt TK ch−a hoµn thiÖn, ch−a cã pha tiÕt d.vÞ = p/x. Sau 20-25 ngµy míi xuÊt hiÖn (thÓ hiÖn: khi ¨n d.vÞ t¨ng tiÕt) + < 1 th¸ng d.vÞ thiÕu HCl tù do (tiÕt Ýt, k/h dÞch nhÇy) vsv cã ®k ↑ bÖnh ®−êng ruét (ph©n tr¾ng) + Tiªu ho¸ protein s÷a nhê trypsin dÞch tuþ. K/n ng−ng kÕt s÷a ↑ theo tuæi, sau 1 th¸ng ↓. Ho¹t lùc pepsin ↑râ. + Hai thêi kú khñng ho¶ng lîn con (sau 20 ngµy vµ sau cai s÷a) TËp ¨n sím: KT t¨ng HCl ↑ men ↑ k/n tiªu ho¸ Tr¸nh thiÕu HCl, søc tiªu ho¸ ↑ cai s÷a sím b¶o vÖ mÑ, ↑ løa/n¨m CÇn cho lîn con bó s÷a ®Çu (VTM, KT, Kho¸ng). C- tiªu ho¸ ë d¹ dµy kÐp • CÊu t¹o: 4 tói D¹ cá D¹ tæ ong + 3 tr−íc (d¹ cá, tæ ong, l¸ s¸ch) Kh«ng tuyÕn, chØ TB phô tiÕt dÞch nhÇy + 1 tói sau cã tuyÕn (mói khÕ) D¹ mói khÕ D¹ l¸ s¸ch (Gia sóc non d¹ cá vµ d¹ tæ ong kÐm ph¸t triÓn) Sù nhai l¹i + Nhai l¹i lµ 1 ®Æc ®iÓm sinh lý cña loµi nhai l¹i Gióp ¨n nhanh, khi yªn tÜnh î lªn nhai l¹i. + NÕu ngõng rèi lo¹n tiªu ho¸, ch−íng h¬i… T.o ng L¸ s¸ch M. khÕ R·nh thùc qu¶n Lç tæ ong l© s¸ch Tæ ong D¹ mói khÕ Khoa CNTY - DHNN1 9
  10. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 1. T¸c dông cña r·nh thùc qu¶n • Tõ thùc qu¶n lç tæ ong- l¸ s¸ch, lßng m¸ng • Gia sóc non (bó, uèng) khÐp t¹o èng L¸ s¸ch, mói khÕ • §ãng kh«ng kÝn s÷a vµo d¹ cá lªn men ch−íng bông ®Çy h¬i • Cµng lín cµng kh«ng thÓ khÐp hoµn toµn (gê dÉn n−íc). • Thô quan ph¶n x¹: mµng nhÇy ë m«i, l−ìi, miÖng. Trung khu ë hµnh t y liªn quan víi trung khu mót, bó. 2. Tiªu ho¸ ë d¹ cá + Thïng lªn men lín, tiªu ho¸ 50% VCK KF ®.b k/n tiªu ho¸ x¬ nhê vsv 2.1. §iÒu kiÖn d¹ cá: (thuËn lîi cho vsv) + pH = 5,5-7,4 æn ®Þnh (nhê n−íc bät) + NhiÖt ®é =38-420C, ®é Èm 80-90% + YÕm khÝ (02) < 1% + Nhu ®éng yÕu Thøc ¨n l−u l¹i l©u 2.2. HÖ VSV d¹ cá + NÊm (nÊm yÕm khÝ, Neocallimastix frontalis, Piramonas communis vµ Sphaeromonas communis) + Vi ®éng vËt (chñ yÕu protozoa, ≈120 loài, 105 TB/g chÊt chøa ) + Vi khuÈn: ≈ 200 loµi VK 109 vk/g chÊt chøa Mét sè ®Æc ®iÓm quan träng cña c¸c nhãm VSV Thêi gian MËt ®é Khèi l−îng VSV %khèi sèng tèi ®a (s.l−îng/ml) (g/l dung tÝch) l−îng VSV Vi khuÈn 1 x 1010 15 - 27 50 - 90 -Nhãm ph©n gi¶i tinh bét 20-30’ -Nhãm ph©n gi¶i cellulose 18 h Protozoa 6 – 36h 4 x 105 3 - 15 10 - 50 NÊm 24h 1 x 104 1-3 5 - 10 Khoa CNTY - DHNN1 10
  11. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 p1 1. Nhãm ph©n gi¶i x¬ (cellulose) Bacteroides succinogenes, Ruminococcus flavefaciens, Butyrivibrio fibrisolvens, Ruminococcus albus, Cillobacterium cellulosolvens 2. Nhãm ph©n gi¶i Hemicellulose Bacteroides ruminicola, Butyrivibrio fibrisolvens, Lachnospira multiparus 3. Nhãm ph©n gi¶i tinh bét Bacteroides amilophilus, Butyrivibrio fibrisolvens, Succinimonas amylolytica, Bacteroides ruminantium, Selenomonas ruminantium, Streptococcus bovis 4. Nhãm ph©n gi¶i ®−êng: c¸c vk p.gi¶i x¬ ®Òu cã thÓ ph©n gi¶i ®−êng 5. Nhãm ph©n gi¶i protein: Peptostreptococcus, Clostridium 6. Nhãm t¹o NH3. Bacteroides Ruminicola 7. Nhãm t¹o mªtal (CH4): Methano baccterium, Methano ruminanlicum, Methano forminicum 8. Nhãm ph©n gi¶i mì 9. Nhãm tæng hîp vitamin B12 10. Nhãm sö dông c¸c axÝt h u cơ: Peptostreptococcus elsdenii, propioni bacterium, Selenomonas lactilytica, Veillonella alacalescens, Veillonella gazogenes 2.3. Vai trß vsv - C¬ giíi: xÐ mµng Xenluloze, nghiÒn n¸t T.¨n - Ho¸ häc: enzim cña vsv - VSV tæng hîp protein b¶n th©n (dinh d−ìng quÝ) 2.4. Tiªu ho¸ c¸c chÊt trong d¹ dµy cá a. Xenluloz, Hemixenluloz (TP chñ yÕu trong t.¨n loµi nhai l¹i) Nhê men vsv (80% xelluloz ¨n vµo) • Xenluloz Depolimepaza Polysacarit Glucozidaza Xenlubioz Xenlulobiaza 2β Glucoze Xellulaza Xenluloz quan träng víi tr©u bß: cung cÊp E, d.d, ®¶m b¶o v/® d.dµy & khu«n ph©n ph¶i ®¶m b¶o tû lÖ trong kF (
  12. Diapositive 31 p1 Hemi khác cellulose là ch a c pentose và hecsose và thư ng ch a axit uronic phamkimdang; 29/08/2006
  13. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 Cellulose Tinh b t Saccarose Cellobiose Maltose Fructose Pectin Glucose Fructan Pentose Axit Pyruvic Hemicellulose Axit citric Axit lactic Axit oxaloacetic Axit acetic Axit propionic Axit sucinic Axit butyric Axit valeric Tóm t t quá trình chuy n hoá hydratcacbon trong d c c. Ph©n gi¶i protªin, nit¬ phi protªin • Protªin: Protein Proteaza peptit peptidaza a.a (VSV) (VSV) - 80% a.a vsv sö dông tæng hîp protein vsv - 20% khö amin: a.a Deaminaza A.h÷u c¬ + NH3 • Nit¬ phi protªin: vsv cßn s/d nit¬ phi protein T.¨nprotein vsv bæ sung urª cho tr©u bß b»ng am«n hay cacbamÝt (45% nit¬) + Sö dông urª th«ng qua c¸c ph¶n øng: NH2 Urªaza O O=C CO2 + 2 NH3 R – C – COOH NH2 (VSV) s/d = p/− víi xªtoaxÝt (sp trao ®æi ®−êng) VD: COOH COOH CH2 VSV (Transaminaza) CH2 CH2 + NH3 CH2 C=O HC – NH2 -NH2 COOH COOH dÔ nh−êng α -xetoglutaric Axit glutaric Tæng hîp Protein vsv x¶y ra song song víi sù ph©n gi¶i gluxit Gluxit (hydratcacbon) Protein §−êng Peptit + a.a Nit¬ phi Protein Xªtoaxit NH3 O T.¨n R – C – COOH VSV a.a Protein vsv (Xuèng tiªu ho¸ á d¹ mói khÕ dinh d−ìng cho g/s) Khoa CNTY - DHNN1 12
  14. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 Thøc ¨n Sù chuyÓn ho¸ c¸c hîp chÊt nit¬ trong d¹ cá Protein N phi protein n. bät Protein kh«ng Protein bÞ N phi Urª bÞ ph©n gi¶i ph©n gi¶i protein Peptit d¹ cá A. amin Amoniac Urª gaN Protein vi sinh vËt Urª Tiªu ho¸ thËn trong ruét non N−íc tiÓu Sù thay ®æi pH, [A.bÐo bay h¬i] A.bÐo bay h¬i tæng sè vµ tû lÖ vµ NH4+ theo thêi gian sau ¨n vµ c¸c lo¹i a.bÐo ∈ thµnh phÇn thøc ¨n Khoa CNTY - DHNN1 13
  15. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 • Bæ sung urª + Vt¹o urª vsv > 4VchuyÓn amin b/s nhiÒu thõa NH3 v¸ch d.cá m¸u tróng ®éc kiÒm bæ sung chó ý: - NhiÒu lÇn trong ngµy, thªm ®−êng dÔ tan t¹o xetoaxÝt - Ðp urª víi tinh bét thµnh viªn nÐn ph©n gi¶i chËm - Nªn trén lÉn T.¨n, r¾c lªn cá, c¸m, tr¸nh uèng trùc tiÕp - ChØ bæ sung bª nghÐ > 6 th¸ng tuæi (hÖ vsv) - LiÒu l−îng 50 – 70g/ngµy/con + ý nghÜa: cung cÊp 1/3 nhu cÇu protein c¬ thÓ, chÊt l−îng protein cao d. Sinh tæng hîp VTM + VSV cßn tæng hîp nhiÒu lo¹i VTM nhãm B: B1, B2, B6, B12 Ýt khi tr©u bß thiÕu VTM B Trõ khi KF qu¸ thiÕu coban (nguyªn liÖu) 2.5. Sù t¹o thµnh thÓ khÝ vµ î h¬i • VSV lªn men t¹o 1000 lÝt/ ngµy ®ªm CO2 (50 – 60 %), CH4: 30 – 40 % cßn l¹i H2S, H2, N2, O2 tho¸t ra qua î h¬i. NÕu kh«ng ch−íng bông ®Çy h¬i. + T¹o CO2: Do lªn men glucose vµ tõ NaHCO3 n−íc bät Glucose vsv R−îu + CO2↑ H2 O NaHCO3 + axÝt h÷u c¬ muèi Na + H2CO3 CO2↑ + T¹o CH4 hoÆc hoµn nguyªn CO2 2C2H5OH + CO2 vsv 2CH3COOH + CH4↑ CO2 + 2H2 CH4 + O2 (hoµn nguyªn) + T¹o H2S do ph©n gi¶i a.a chøa S nh− methionin + N2 vµ O2 theo T.¨n vµo NN. ch−íng bông ®Çy h¬i: + Nhu ®éng d¹ cá kÐm hoÆc liÖt d¹ cá + Tróng ®éc mÊt ph¶n x¹ î h¬i + Lªn men qu¸ nhanh: mïa xu©n cá non nhiÒu saponin søc c¨ng bÒ mÆt thÓ láng↓ sinh nhiÒu khÝ bµo… 3. Chøc n¨ng d¹ tæ ong: tói trung gian v/chuyÓn T.¨n Gi÷a tæ ong & d.cá cã 1 “gê” chØ cho T.¨n lo·ng hoÆc ®· nghiÒn nhá qua. Khi co bãp T.¨n nhµo trén, 1 phÇn trë l¹i d.cá, 1phÇn vµo d¹ l¸ s¸ch Khoa CNTY - DHNN1 14
  16. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 4. Chøc n¨ng d¹ l¸ s¸ch: “Ðp läc” khi co bãp Ðp T.¨n lo·ng vµo mói khÕ, phÇn th« gi÷ l¹i gi÷a c¸c l¸, tiªu ho¸ c¬ häc (n−íc & axÝt hÊp thô m¹nh) 5. Tiªu ho¸ ë d¹ mói khÕ: nh− d¹ dµy ®¬n, cã tuyÕn + d.vÞ tiÕt liªn tôc + L−îng dÞch, pH, ho¹t lùc men Ýt ∈ T.¨n (T.¨n ®· biÕn ®æi) + Chøa men pepsin, kimozin, lipaza + L−îng HCl thay ®æi theo tuæi (bª: 2,5 - 3,5; bß: 2,17 – 3) + §iÒu hoµ = TK – TD § 3 - tiªu ho¸ ë ruét non DÞch tuþ, dÞch mËt, dÞch ruét I. DÞch tuþ: tuyÕn tuþ tiÕt, ®æ vµo t¸ trµng 1. §Æc tÝnh thµnh phÇn + pH kiÒm 7,8 – 8,4 (T/øng ®é axÝt d.vÞ) + æn ®Þnh nhê c¸c muèi v« c¬ (®.biÖt NaHCO3) 90% H2O + Thµnh phÇn: Muèi v« c¬ NaHCO3, NaCl, CaCl2, Na2HPO4, NaH2PO4 10%VCK ChÊt h÷u c¬: protein, men. Mèi quan hÖ gi¶i phÉu gi÷a tuyÕn tuþ, d¹ dµy vµ t¸ trµng Sù ho¹t ho¸ men tiªu ho¸ protein cña dÞch tuþ Khoa CNTY - DHNN1 15
  17. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 2. T¸c dông cña dÞch tuþ a. Nhãm ph©n gi¶i protein +Tripsinogen enterokinaza(dÞch ruét) tripsin tù h/ho¸ Protein tripsin peptit + a.a (m¹nh, triÖt ®Ó h¬n pepsin) + Kimotripsinogen Tripsin kimotripsin (yÕu h¬n tripsin) Protein peptit +a.a + Elastaza: protein d¹ng elastin (g©n) peptit + a.a + Cacboxipolypeptidaza: T¸c dông lªn polypeptit t¸ch a.a + Dipeptidaza: ph©n gi¶i dipeptit 2a.a + Protaminaza: Thuû ph©n protamin peptit + a.a + Nucleaza: Thuû ph©n nucleic c¸c mononucleotit b. Nhãm ph©n gi¶i bét ®−êng * Amilaza (amilopsin): tinh bét mantose * Mantaza: Mantose 2glucose * Lactaza: Lactose glucose + galactose (Q.träng g/s non bó s÷a) * Saccaraza: Saccarose glucose + fructose c. Nhãm ph©n gi¶i mì Lipit lipaza glyxerin +axÝt bÐo Nh©n tè ho¹t ho¸ lipaza: Xistein, muèi canxi, A. Tioglicoleic, d.mËt 3. §iÒu tiÕt tiÕt dÞch tuþ: TK-TD •TK: g/c, phã g/c •TD: - HCl tõ d.dµy xuèng KT t¸ trµng tiÕt secretinogen HCl secretin vµo m¸u KT tuyÕn tuþ (giµu kiÒm, nghÌo enzim) - HCl KT n.m ruét non tiÕt pancreozimin ↑l−îng men d.tuþ - Phã g/c tiÕt axetylcolin ↑tiÕt l−îng dÞch §iÒu hoµ tuþ tiÕt HCO3- §iÒu hoµ tiÕt enzym cña tuyÕn tuþ b»ng thÓ dÞch vµ sù co bãp tói mËt b»ng thÓ dÞch cholescystokinin Khoa CNTY - DHNN1 16
  18. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 II. DÞch mËt + Gan võa tiÕt dÞch T.ho¸ võa th¶i c¸c sp’(ph©n gi¶i Hb) + Chøa: tói mËt, th¶i vµo t¸ trµng = p/x¹ 1. §Æc tÝnh thµnh phÇn • §¾ng, kiÒm, dÝnh, mµu vµng thÉm (¨n thÞt), xanh thÉm (¨n cá) • TP: 90% H2O + 10%VCK - Muèi mËt (muèi Na cña glycocolic, taurocolic) - S¾c tè mËt: bilirubin (sp’ ph©n gi¶i nhãm hem), bilivecdin (sp’ oxy ho¸ bilirubin) - Cholesteron, photphatit, mì thuû ph©n, sp’ p.gi¶i protein, muèi v.c¬ S.lý: h/c giµ vì (100 –120 ngµy tuæi) t¹o s¾c tè mËt B.lý: Sèt cao, vk, KST vì h/c ↑s¾c tè mËt n−íc tiÓu n−íc tiÓu vµng. Vµo m¸u hoµng ®¶n. HoÆc t¾c èng mËt vµo m¸u hoµng ®¶n (s¸n l¸ gan) Cholesteron do gan vµ thËn t¹o ra tõ c¸c axÝt bÐo chuyÓn axetyl Co A thµnh cholesteron mét phÇn th¶i vµo mËt - T/d: ë gan s¶n xuÊt axÝt mËt chuyÓn ho¸ t¹o VTM D - T/h¹i: vµo m¸u x¬ cóng thµnh m¹ch cao huyÕt ¸p Gan, tói mËt, tuyÕn tuþ vµ vµ c¸c èng th¶i dÞch mËt vµ dÞch tuþ Khoa CNTY - DHNN1 17
  19. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 Sù tuÇn hoµn cña muèi mËt 2. T¸c dông dÞch mËt + Ho¹t ho¸ ↑ t/d lipaza + Nhò ho¸ mì: ↓ søc c¨ng bÒ mÆt, t¹o ®k cho lipaza t/d & h¹t
  20. Pham Kim Dang - Bo mon SLSHDV 3/20/2008 1. §Æc tÝnh, thµnh phÇn - Kh«ng mµu, pH kiÒm 8.2-8.7 muèi v« c¬, cholesteron - TP: H2O (99-99.5%) + VCK (0.5-1%) protein (chñ yÕu men) - D.ruét + T.¨n d−ìng chÊp (TP æn ®Þnh, chÊt cÇn tiªu ho¸, h.thu) 2. T¸c dông a. Tiªu ho¸ protein - Erepxin: thuû ph©n albumoz & pepton a.a (K0 cã t/d víi protein nguyªn vÑn, trõ cazein s÷a) - Dipeptiaza: Dipeptit 2 a.a - Prolinaza: c¾t m¹ch peptit ®Ó gi¶i phãng a.a prolin - Aminopeptidaza: c¾t m¹ch peptit phÝa nhãm amin tù do, p.gi¶i a.a NH2- CH – CO – NH – CH – CO – NH – CH - COOH R1 R2 R3 - Enterokinaza: h.ho¸ Trisinogen Tripsin (b/c c¾t 1 ®o¹n peptit) b. Ph©n gi¶i axit nucleic Axit nucleic Nucleaza Nucleotit Nucleotit Nucleotidaza Nucleosit Nucleosit Nucleosidaza KiÒm purin + Pentoz + H3PO4 (pirimidin) c. Ph©n gi¶i gluxit: amilaza, mantaza, saccaraza vµ lactaza d. Ph©n gi¶i lipit: lipaza, photpholipaza & colestero-esteraza e. Photphataza: ph©n gi¶i tÊt c¶ c¸c photphat v« c¬, h÷u c¬ t¸ch photphat ra khái h.chÊt § 4 - tiªu ho¸ ë ruét giµ (manh, kÕt, trùc) • Gi÷a R.non & R.giµ: van “håi–manh trµng” (h/® = p/x¹) • T.ho¸ chñ yÕu ë R.non, R.giµ cã nh−ng Ýt h¬n & ∈ loµi: - Chã: Ýt quan träng(R.non T.ho¸ hoµn toµn T.¨n). T/d bµi tiÕt ph©n - §V ¨n cá: quan träng (kÓ c¶ lîn): Ngùa: K0 d¹ cá manh trµng ®−îc coi nh− d¹ cá (tiªu ho¸ 50% x¬, 40% protein) Tr©u bß:15-20% x¬; Lîn:9% G, 3% Pr Khoa CNTY - DHNN1 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2