CH
NG III:
ƯƠ
DÒNG ĐI N XOAY CHI U
Ệ
Ề
Tr ng THCS & THPT D ng Văn An ườ ươ
Giáo viên: Nguy n Ng c Vinh ọ ễ
T : Lý – K - Th ổ ỷ ể
+ Đ nh nghĩa dòng đi n không đ i.
ệ
ổ
ị
ng đ không thay đ i
ộ
ệ
ườ
ổ
I
ề =
Làm th nào t o ra
ắ ạ
ạ ế ệ c dòng đi n ệ ượ ệ ả ứ xoay chi u ?ề
Là dòng đi n có chi u và c q theo th i gian. ờ t + Chúng ta hãy quan sát m t s thí nghi m hình nh mô ộ ố ả đ l p ph ng nguyên t c t o ra dòng đi n c m ng đã h c ọ ở ớ ỏ 11
H TH NG KI N TH C H TH NG KI N TH C Ệ Ố Ệ Ố Ứ Ứ Ế Ế
* Vßng d©y dÉn c è ®Þnh Nam c h©m di c huyÓn * Vßng d©y dÉn c è ®Þnh Nam c h©m di c huyÓn
S
N
AM PE KẾ
* * Nam c h©m c è ®Þnh Vßng d©y dÉn di c huyÓn Nam c h©m c è ®Þnh Vßng d©y dÉn di c huyÓn
§a vßng d©y dÉn l¹i gÇn nam ch©m
S N
* Nam c h©m c è ®Þnh Vßng d©y dÉn di c huyÓn * Nam c h©m c è ®Þnh Vßng d©y dÉn di c huyÓn
§a vßng d©y dÉn ra xa nam ch©m
S N
NG III NG III
ƯƠCH ƯƠ CH Ệ Ệ
Ề Ề
DÒNG ĐI N XOAY CHI U DÒNG ĐI N XOAY CHI U g m các n i dung chính ộ ồ g m các n i dung chính ộ ồ
1. Các đ c tr ng c a dòng đi n xoay chi u.
ư
ủ
ệ
ề
ặ
2. Các m ch đi n xoay chi u c b n.
ề ơ ả
ệ
ạ
3. Đ nh lu t Ôm đ i v i dòng đi n xoay chi u có R, L, C m c
ố ớ
ệ
ề
ắ
ậ ị n i ti p. ố ế
4. Công su t c a dòng đi n xoay chi u.
ấ ủ
ệ
ề
5. Truy n t
i đi n năng; máy bi n áp.
ề ả
ệ
ế
6. Máy phát đi n xoay chi u. ệ
ề
7. Đ ng c không đ ng b ba pha.
ồ
ộ
ơ
ồ
CH
NG III:
ƯƠ
DÒNG ĐI N XOAY CHI U
Ệ
Ề
Em hãy d đoán ự ng xem hi n t ệ ượ gì s xãy ra ở ẽ Dòng đi n xoay ệ bóng đèn Đ khi chi u là gì ? ề nam châm quay ?
r n
Đ
S N
Đây chính là nguyên t c t o ra dòng đi n xoay chi u ắ ạ ệ ề
Bài 12: Đ I C Bài 12: Đ I C
Ạ ƯƠ Ạ ƯƠ
NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ
Ề Ề
Ề Ề
I. KHÁI NI M V DÒNG ĐI N XOAY CHI U I. KHÁI NI M V DÒNG ĐI N XOAY CHI U
Ệ Ệ
Ệ Ệ
Ề Ề
Ề Ề
ộ ế ườ ề
ệ ậ ủ ệ ớ ờ
Dòng đi n xoay ệ chi u là gì ?
ề
j+
i
tw
)
= I cos( 0
ng đ bi n thiên Dòng đi n xoay chi u là dòng đi n có c tu n hoàn v i th i gian theo quy lu t c a hàm s sin hay côsin, ố ầ v i d ng t ng quát. ớ ạ ổ
t ý nghĩa ộ ộ ườ ườ
ng trình ?
Em hãy cho bi ế ng đ dòng đi n c c đ i (A). > 0 : c II0 0 > 0 : c ệ ự ạ ng đ dòng đi n c c đ i (A). ệ ự ạ các đ i l ng trong ạ ượ (rad/s). > 0 : T nầnầ s sốố g gócóc (rad/s). ωω > 0 : T ph ươ (Hz). (s). f : t nầnầ s sốố (Hz). T : chu kỳỳ (s). f : t T : chu k T=2T=2ЛЛ/ / ωω ; f = ; f =ωω/2/2ЛЛ : pha c aủaủ I (rad). = ωωt+t+φφ : pha c αα = I (rad). (rad). : pha ban đ uầđ uầ (rad). φφ : pha ban
Bài 12: Đ I C Bài 12: Đ I C
Ạ ƯƠ Ạ ƯƠ
NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ
Ề Ề
Ề Ề
I. KHÁI NI M V DÒNG ĐI N XOAY CHI U I. KHÁI NI M V DÒNG ĐI N XOAY CHI U
Ệ Ệ
Ề Ề
Ệ Ệ
Ề Ề
ị ự ạ ầ ố
ị ầ ủ ườ ệ
p
=
+
)
i
t
A
C2: Xác đ nh giá tr c c đ i, t n s góc, chu kỳ, t n s , pha ầ ố Câu C2 ban đ u c a các dòng đi n xoay chi u có c ng đ t c th i ề ờ ộ ứ cho b i:ở
4
p� 5cos 100 � �
� ( � �
p
=
)
i
a)
3
-� p t 2 2 cos 100 � �
� ( A � �
= -
)
b)
i
p 5 cos100
( t A
*
c)
Bài 12: Đ I C Bài 12: Đ I C
Ạ ƯƠ Ạ ƯƠ
NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ
Ề Ề
Ề Ề
I. KHÁI NI M V DÒNG ĐI N XOAY CHI U I. KHÁI NI M V DÒNG ĐI N XOAY CHI U
Ệ Ệ
Ề Ề
Ệ Ệ
Ề Ề
Câu C.a
p
=
+
)
i
t
A
4
p� 5cos 100 � �
� ( � �
Ta có:
=
=
=
(
)
A
I
5
;
f
50(
s 0, 02( )
0
Hz T ); p
w
=
p 100 (
j t rad
); = (
rad
)
4
a)
Bài 12: Đ I C Bài 12: Đ I C
Ạ ƯƠ Ạ ƯƠ
NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ
Ề Ề
Ề Ề
I. KHÁI NI M V DÒNG ĐI N XOAY CHI U I. KHÁI NI M V DÒNG ĐI N XOAY CHI U
Ệ Ệ
Ề Ề
Ệ Ệ
Ề Ề
Câu C2.b
p
=
)
i
3
-� p t 2 2 cos 100 � �
� ( A � �
Ta có:
=
=
=
(
)
A
I
2 2
;
f
Hz T );
s 0, 02( )
0
50( p
w
=
p 100 (
j t rad
); =-
(
rad
)
3
b)
Bài 12: Đ I C Bài 12: Đ I C
Ạ ƯƠ Ạ ƯƠ
NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ
Ề Ề
Ề Ề
I. KHÁI NI M V DÒNG ĐI N XOAY CHI U I. KHÁI NI M V DÒNG ĐI N XOAY CHI U
Ệ Ệ
Ề Ề
Ề Ề
Ệ Ệ
= -
)
Câu C2.c
i
p 5 cos100
( t A
*
= -
p 5cos100
Ta có:
i =
t p
c)
p 5cos(100
t
)(
A )
=
=
=
)
A
;
5
f
Hz T );
s 0, 02( )
0
I w
=
(cid:0)
( p 100 (
j t rad
50( p ); =
(
rad
)
(cid:0)
Bài 12: Đ I C Bài 12: Đ I C
Ạ ƯƠ Ạ ƯƠ
NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ
Ề Ề
Ề Ề
II. NGUYÊN T C T O RA DÒNG ĐI N XOAY CHI U II. NGUYÊN T C T O RA DÒNG ĐI N XOAY CHI U
Ắ Ắ
Ạ Ạ
Ệ Ệ
Ề Ề
Mô hình đ n gi n c a máy phát đi n xoay chi u ề
ả ủ
ệ
ơ
B
) a
n
w
Bài 12: Đ I C Bài 12: Đ I C
NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ
Ề Ề
Ề Ề
II. NGUYÊN T C T O RA DÒNG ĐI N XOAY CHI U
Ệ
Ề
Ạ ƯƠ Ạ ƯƠ Ạ
Ắ
Các em quan sát thí nghi m mô ệ ph ng sau
ỏ
r n
Đ
S N
Đây chính là nguyên t c t o ra dòng đi n xoay chi u ắ ạ ệ ề
Bài 12: Đ I C Bài 12: Đ I C
NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ
Ề Ề
Ề Ề
II. NGUYÊN T C T O RA DÒNG ĐI N XOAY CHI U
Ạ ƯƠ Ạ ƯƠ Ạ
Ắ
Ệ
Ề
D ng c t o ra dòng ụ ạ ụ đi n xoay chi u ?
ệ
ề
ur B
1. Dông cô t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu- Mét cuén d©y dÉn kÝn cã N vßng, diÖn tÝch S. §Æt trong tõ trêng ®Òu cã ph¬ng vu«ng gãc víi trôc quay.
Bài 12: Đ I C Bài 12: Đ I C
NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ
Ề Ề
Ề Ề
II. NGUYÊN T C T O RA DÒNG ĐI N XOAY CHI U
Ệ
Ề
Ạ ƯƠ Ạ ƯƠ Ạ
Ắ
w=
a
i th i đi m ạ ờ
w
t ể t >0 , cã biÓu w = NBScos t.(1)
F 1. Dông cô t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu 2. C¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu - Cho cuén d©y quay víi tèc ®é gãc ω xung quanh trôc Δ. Tõ th«ng qua cuén d©y t thøc: a = NBScos
Trong cuén d©y cã suÊt ®iÖn ®éng c¶m øng
= -
=
w
e
NBS
w sin
t
a
d dt
F
ur B r n
-VËy trong cuén d©y cã dßng ®iÖn xoay chiÒu.
D
Bài 12: Đ I C Bài 12: Đ I C
NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ
Ề Ề
Ề Ề
II. NGUYÊN T C T O RA DÒNG ĐI N XOAY CHI U
Ệ
Ề
Ạ ƯƠ Ạ ƯƠ Ạ
Ắ
F
w
= NBScos
w = NBS sin t.
w = NBScos t; e = -
1. Dông cô t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu: 2. C¸ch t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu. a F
i =
Cu n dây có đi n tr R thì ở ộ ệ
= ng đ dòng đi n
w NBS R
ể ứ ủ
=
i th i đi m
tw
I
i
Do đó:
0 sin ắ ạ
d dt w NBS w t sin N u cu n dây khép kín ộ ế R ở R thì có đi n tr ệ 0I ộ i là bi u th c c a dòng đi n xoay chi u v i biên đ . ề ớ ệ c ệ ườ ộ c m ng t ể ờ ạ ả ứ t tính nh th nào? ư ế ề ự ặ
ng ệ
ệ ừ ộ
: khi t ừ ộ ộ ệ ề ệ ế
V y nguyên t c t o ra dòng đi n xoay chi u d a trên hi n t ệ ượ ậ c m ng đi n t thông qua m t cu n (ho c vòng) dây kín ả ứ bi n thiên thì trong cu n dây xu t hi n dòng đi n bi n thiên đi u ấ ế hoà.
Bài 12: Đ I C Bài 12: Đ I C
NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ
Ề Ề
Ề Ề
Ạ ƯƠ Ạ ƯƠ III. GIÁ TR HI U D NG Ị Ệ Ụ
j+
tw
)
ế
ấ ứ
ạ
ờ
= I cos( 0
2
2
=
i N u ch y qua R thì công su t t c th i tiêu th trên R ụ p = Ri
.tw
2 RI cos 0
Công su t trung bình
ấ
Bài 12: Đ I C Bài 12: Đ I C
Ạ ƯƠ Ạ ƯƠ
NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ
Ề Ề
Ề Ề
III. GIÁ TR HI U D NG Ị
Ụ
Ệ
2
2
=
p = Ri
2 RI cos 0
.tw 2
p = RI cos
tw
Công su t t c th i tiêu th trên R : ờ ấ ứ ụ
2 0
Giá tr trung bình c a p trong m t chu kì là : ủ ị
p =
RI
P =
2 0
K t qu : ế ả
ộ 1 2
2RI
2
Ta đ t :ặ
=
I
V y :ậ
=
I
ố ạ ể ệ
giá tr hi u d ng
ượ ọ
ị ệ ụ (c
Đ có d ng gi ng dòng đi n không đ i : 2 0I 2
ườ
I đ c g i là c a dòng đi n xoay chi u ề ệ ủ
ổ P = 0I 2 ng đ hi u d ng) ộ ệ ụ
Bài 12: Đ I C Bài 12: Đ I C
Ạ ƯƠ Ạ ƯƠ
NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ
Ề Ề
Ề Ề
III. GIÁ TR HI U D NG Ị
Ụ
Ệ
Gi tr c c
i
� �� ��
Gi
tr hi u d ng =
� � � �
2
ố ị ệ ụ
• Các s ghi trên các thi Đi n áp hi u d ng U; c ệ ụ ệ t b đi n đ u là các giá tr hi u d ng : ế ị ệ ườ ề ng đ hi u d ng I… ộ ệ ụ
• Các thi
ề ề
ị ằ ị ằ
ấ ấ ở ở
ệ ệ ấ ấ ở ở
t b đo ch y u là đo giá tr hi u d ng: U; I… ị ệ ụ ủ ế ế ị ng đ xoay chi u là đ i C ng đ hi u d ng c a c ạ ộ ụ ủ ườ ộ ệ ườ ng đ xoay chi u là đ i C ng đ hi u d ng c a c ụ ạ ộ ủ ườ ộ ệ ườ ng đ c a m t dòng đi n không đ i, ng có giá tr b ng c l ổ ệ ộ ộ ủ ườ ượ ng có giá tr b ng c ng đ c a m t dòng đi n không đ i, l ổ ệ ộ ộ ủ ườ ượ sao cho khi đi qua cùng m t đi n tr R thì công su t tiêu th ụ ệ ộ sao cho khi đi qua cùng m t đi n tr R thì công su t tiêu th ộ ụ ệ trong R b i dòng đi n không đ i y b ng công su t trung bình ổ ấ trong R b i dòng đi n không đ i y b ng công su t trung bình ổ ấ tiêu th trong R b i dòng đi n xoay chi u nói trên. tiêu th trong R b i dòng đi n xoay chi u nói trên. ằ ằ ề ề ụ ụ ệ ệ ở ở
Bài 12: Đ I C Bài 12: Đ I C
Ạ ƯƠ Ạ ƯƠ
NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ NG V DÒNG ĐI N XOAY CHI U Ệ
Ề Ề
Ề Ề
III. GIÁ TR HI U D NG Ị
Ụ
Ệ
I
I =
0 2
U
C ng đ th hi u d ng: ộ ế ệ ụ ườ
U =
0 2
E =
Hi u đi n th hi u d ng: ế ệ ụ ệ ệ
E 0 2
XD
Su t đi n đ ng hi u d ng: ộ ệ ụ ệ ấ
Vận dụng
ờ ữ ầ ủ ứ ộ ệ ạ ạ
=
)
u
80 cos100
( t Vp
Câu 1 : Đi n áp t c th i gi a 2 đ u c a m t đo n m ch xoay chi u là : ề
T n s góc c a dòng đi n b ng bao nhiêu? ệ ằ ầ ố ủ
SAISAI SAI
A. 50 (Hz)
B. 100ЛЛ (Hz)
C. 100 (Hz)
ĐÚNG
(rad/s) D. 100ЛЛ (rad/s)
Vận dụng
ờ ữ ầ ủ ứ ộ ệ ạ ạ
Câu 2 : Đi n áp t c th i gi a 2 đ u c a m t đo n m ch xoay chi u là : ề
)Vt (
80= u Đi n áp hi u d ng gi a 2 đ u đo n m ch là bao nhiêu? ầ ữ
p100 cos ạ ạ
ệ ụ ệ
SAISAI SAI
A. 80V
2 V
B. 40V
C. 80
ĐÚNG
2 V
D. 40
Dặn dò Dặn dò
Trả lời câu hỏi 1, 2 trang 66 SGK Trả lời câu hỏi 1, 2 trang 66 SGK
Làm bài tập 4,5,6,7,8 và 9 trang 66 Làm bài tập 4,5,6,7,8 và 9 trang 66
Đọc trước bài 13 : Đọc trước bài 13 :
CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU
HẾT