BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
VẼ KỸ THUẬT CƠ KHÍ
BÀI 1: CÁC MỐI GHÉP
BÀI 1: CÁC MỐI GHÉP
BÀI 1: CÁC MỐI GHÉP
BÀI 1: CÁC MỐI GHÉP
• Các chi tiết máy được lắp nối
với nhau thành các bộ phận máy là nhờ các mối ghép. • Có hai loại mối ghép:
– Mối ghép tháo được: mối
ghép bằng ren, then, chốt… – Mối ghép không tháo được: mối hàn, dán, đinh tán …
A- MỐI GHÉP REN
The picture can't be display ed.
t
A1
t
M’1
A
M1
M’
A- Mối ghép bằng ren I- Đường xoắn ốc 1- Đường xoắn ốc trụ * Sự hình thành đường xoắn ốc trụ – Đường xoắn đi từ M đến M’ : gọi là 1 vòng xoắn – Đoạn đường sinh MM’ : gọi là bước xoắn
A’1
M
A’
M2
* Hình chiếu đường xoắn trụ:
A2 ≡A’2
– Hình chiếu bằng của đường xoắn ốc trụ là đường tròn trùng với đường tròn đáy trụ – Hình chiếu đứng của đường xoắn ốc trụ là đường hình sin
A- MỐI GHÉP REN
t
t
A
A
* Hướng xoắn
M
M
A’
A’
Hướng xoắn trái
Hướng xoắn phải
– Hướng xoắn phải: M quay ngược chiều kim đồng hồ đồng thời tịnh tiến theo chiều đi lên. – Hướng xoắn trái: M quay thuận chiều kim đồng hồ đồng thời chuyển động theo chiều đi lên.
A- MỐI GHÉP REN
S1
S
t
M’1
2- Đường xoắn ốc nón * Sự hình thành đường xoắn ốc nón – Đường xoắn đi từ M đến M’ :
gọi là 1 vòng xoắn
M1
– Đoạn đường sinh MM’ : gọi là
M’
O1
A1
bước xoắn
O
M
S2 ≡O2
* Hình chiếu đường xoắn nón
M2
A
A2
– Hình chiếu bằng của đường xoắn ốc là đường cong xoáy ốc Archimedes. – Hình chiếu đứng của đường xoắn ốc có dạng đồ thị của một giao động tắt dần
A- MỐI GHÉP REN
t
II- Hình thành mặt ren * Sự hình thành bề mặt ren
C1
C
B1
B
A1
- Khối ren hình thành do một hình phẳng chuyển động theo đường xoắn ốc sao cho mặt phẳng của hình luôn chứa trục của đường xoắn ốc. - Hình phẳng chuyển động đó gọi là profin của ren. - Profin của ren có thể là tam giác cân, tam giác đều, hình vuông, hình thang, hình chữ nhật…
A
A- MỐI GHÉP REN
* Một số dạng profin của ren
A- MỐI GHÉP REN
* Ren ngoài (ren trên trục) và ren trong (lỗ ren)
P
1
d d
d: Đường kính ngoài d1: Đường kính trong P: Bước ren
Ren ngoài
Ren trong
13
14
A- MỐI GHÉP REN
Tương ứng với hướng xoắn phải và hướng xoắn trái ta có ren phải và ren trái
* Ren phải và ren trái
Ren trái
Ren phải
A- MỐI GHÉP REN
III – Vẽ quy ước 1- Vẽ quy ước ren a) Vẽ quy ước ren thấy
– Trên hình chiếu song song với trục:
• Đường đỉnh ren vẽ bằng nét liền đậm bề rộng nét là s • Đường chân ren vẽ bằng nét liền mảnh bề rộng nét s/2 • Đường giới hạn ren vẽ bằng nét liền đậm bề rộng s
– Trên hình chiếu vuông góc với trục:
• Vòng đỉnh ren vẽ bằng nét liền đậm bề rộng nét bằng s • Vòng chân ren vẽ bằng nét liền mảnh s/2, vẽ ¾ vòng tròn, có thể đặt ở bất kỳ góc nào
Quy ước vẽ ren trên trục
A- MỐI GHÉP REN
11
Quy ước vẽ ren lỗ
A- MỐI GHÉP REN
b)Vẽ quy ước ren khuất
– Đối với ren bị khuất đường đỉnh ren và đường chân ren đều vẽ bằng nét khuất bề rộng nét s/2.
Chú ý: - Trên cả ren trong và ren ngoài, người ta thường vát mép nghiêng 45o để có thể tháo lắp dễ dàng. - Trên hình chiếu vuông góc với trục không thể hiện vong tròn vát
mép
19 20
- Đường chân ren vẽ ra tận đường vát mép
A- MỐI GHÉP REN
c) Phần ren cạn dần
– Trên thân ren ngoài phần ren còn có
phần ren cạn dần do quá trình gia công chi tiết ren
– Quy ước vẽ ren cạn dần (Hình vẽ )
A- MỐI GHÉP REN
d) Rãnh thoát dao
– Để khắc phục phần ren cạn dần người ta dùng rãnh thoát dao. Rãnh có thể sâu hơn chân ren hoặc bằng chân ren.
A- MỐI GHÉP REN
– Trục ren và lỗ ren phải có cùng profin và kích thước danh nghĩa:
+ Đối với ren trên trục, kích thước danh nghĩa là kích thước đường kính đỉnh ren + Đối với ren lỗ, kích thước danh nghĩa là kích thước đường kính chân ren
– Ưu tiên biểu diễn phần trục ren đã vặn vào lỗ ren. – Đường đỉnh ren của ren trên trục trùng với đường chân ren của ren lỗ – Đường chân ren của ren trên trục trùng với đường đỉnh ren của ren lỗ.
2- Vẽ quy ước lắp ren:
A
A-A
A
A- MỐI GHÉP REN
VI- Các chi tiết có ren Các chi tiết có ren bao gồm bu lông, đai ốc, vít, vít cấy, các ống và phần nối ống… 1- Bu lông và đai ốc a) Bu lông
A- MỐI GHÉP REN
b) Đai ốc
A- MỐI GHÉP REN
c) Mối ghép bu lông - đai ốc
A- MỐI GHÉP REN
Một trong 16 bộ bu lông đai ốc nặng 87,5 kg được sử dụng để xây dựng nhà
máy thủy điện 75000KW tại Grand Coulee Dam vào năm 1942
A- MỐI GHÉP REN
2- Vít cấy
A- MỐI GHÉP REN
Mối ghép vít cấy
A- MỐI GHÉP REN
3- Vít
A- MỐI GHÉP REN
A- MỐI GHÉP REN
B- Các mối ghép khác Bao gồm: Mối ghép then, mối ghép chốt, mối hàn (Xem sách giáo khoa)
BÀI TẬP VỀ NHÀ : Bài tập 6 – VẼ QUY ƯỚC REN Mỗi người làm 1 đề tự chọn . (Câu a, b) Thể hiện trên giấy khổ A3, kẻ khung tên, khung bản vẽ Buổi sau nộp
A- MỐI GHÉP REN
V- Hướng dẫn làm bài tập vẽ mối ghép ren
