Chuyªn ®Ò nghiªn cøu kinh tÕ tö nh©n

Sè 3

Cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp

nhµ nÖ íc ë ViÖt Nam:

Kinh nghiÖm hiÖn t¹i

Do

Leila Webster

Vµ

Reza Amin

Hµ néi, th¸ng 3 n¨m 1998

Môc lôc

Chuyªn ®Ò nghiªn cøu kinh tÕ t ö nh©n............................................................................. i Lêi nãi ®Çu ...........................................................................................iv Tãm t¾t ...................................................................................................v PhÇn I: Th«ng tin c¬ së .................................................................. 1 A. C¶i c¸ch doanh nghiÖp Nhµ nö íc........................................................................ 1 T¸i c¬ cÊu doanh nghiÖp nhµ nö íc.......................................................................... 1 LuËt doanh nghiÖp Nhµ nö íc.................................................................................. 2 Chö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸....................................................................................... 3 B. C¸c ®Æc ®iÓm chÝnh cña chö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ më réng............................ 4 C¸c môc tiªu .......................................................................................................... 4 C¸c ®iÒu kiÖn.......................................................................................................... 4 C¸c ®iÒu kiÖn vµ h×nh thøc cæ phÇn ho¸.................................................................. 4 C¸c ö u ®·i ®èi víi doanh nghiÖp............................................................................. 4 C¸c ö u ®·i ®èi víi ngö êi lao ®éng.......................................................................... 5 Phª chuÈn c¸c kÕ ho¹ch cæ phÇn ho¸...................................................................... 5 C. Tãm t¾t thñ tôc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸................................................................ 5 PhÇn II: KÕt qu¶ kh¶o s¸t .............................................................9 A. Giíi thiÖu........................................................................................................... 9 Lùa chän doanh nghiÖp........................................................................................... 9 Phö ¬ng ph¸p........................................................................................................... 9 B. Nh÷ng ph¸t hiÖn chÝnh cña ®ît kh¶o s¸t.............................................................. 9 Thêi gian cæ phÇn ho¸...........................................................................................10 Gi¸ trÞ doanh nghiÖp Nhµ nö íc vµ vèn cæ phÇn cña c«ng ty cæ phÇn......................11 Së h÷u ...................................................................................................................11 B¶ng 2: Së h÷u cæ phÇn.............................................................................................11 B¶ng 3: Phö ¬ng ph¸p mua cæ phiÕu cña ng ö êi lao ®éng................................................12 Qu¶n lý .................................................................................................................12 Lùc lö îng lao ®éng................................................................................................12 B¶ng 4: Nh÷ng thay ®æi lùc l ö îng lao ®énga..................................................................13 C¸c dÞch vô x· héi.................................................................................................13 C¸c tµi s¶n vËt chÊt................................................................................................13 C¸c ®Çu vµo vµ ®Çu ra............................................................................................14 T×nh h×nh tµi chÝnh................................................................................................14 Ho¹t ®éng..............................................................................................................14 Lîi Ých cña Nhµ nö íc.............................................................................................15 C¸c h¹n chÕ...........................................................................................................15 C¸c chiÕn lö îc trong tö ¬ng lai ...............................................................................15 PhÇn III: C¸c vÊn ®Ò n¶y sinh....................................................18 A. Giíi thiÖu..........................................................................................................18 B. C¸c vÊn ®Ò cæ phÇn ho¸.....................................................................................18 Phö ¬ng ph¸p ®Þnh gi¸............................................................................................18

ii

Thñ tôc ®Þnh gi¸....................................................................................................19 Sè tiÒn thu tõ viÖc b¸n c¸c cæ phÇn Nhµ nö íc........................................................20 Mua chÞu cæ phÇn..................................................................................................20 Phö ¬ng ¸n kinh doanh, ®iÒu lÖ vµ qu¶n lý c«ng ty .................................................20 §iÒu hµnh ..............................................................................................................21 NhËn thøc cña c«ng chóng .....................................................................................21 Cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhá cña ViÖt Nam .................................................21 C. C¸c vÊn ®Ò sau khi cæ phÇn ho¸.........................................................................22 T¹o nguån vèn lö u ®éng ........................................................................................22 ............................................................................................22 T¹o nguån vèn ®Çu tö Vai trß cña c¸c ®¹i diÖn Nhµ nö íc.........................................................................23 PhÇn IV: C¸c kÕt luËn vµ khuyÕn nghÞ...............................24 A. C¶i thiÖn quy tr×nh cæ phÇn ho¸.........................................................................25 B. C¶i thiÖn m«i trö êng kinh doanh........................................................................26 C¸c phô lôc ........................................................................................29 Phô lôc 1 ...................................................................................................................31 C¸c ®Æc ®iÓm chÝnh cña 14 doanh nghiÖp ®· pháng vÊn........................................................................................31 Phô lôc 2 ...................................................................................................................32 Së h÷u cæ phÇn cña Nhµ n Ö íc vµ cña ngÖ êi lao ®éng ....................................................................................................32 Phô lôc 3 ...................................................................................................................34 C¸c ®Ò nghÞ söa ®æi NghÞ ®Þnh 28-CP...................................34

iii

Lêi nãi ®Çu

a- Cæ phÇn ho¸ ë ViÖt Nam ®ö îc b¾t ®Çu víi mét chö ¬ng tr×nh thÝ ®iÓm vµo n¨m 1992. Vµo n¨m 1996, ChÝnh phñ ®· ®Èy m¹nh h¬n viÖc cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ nö íc víi NghÞ ®Þnh míi sè 28-CP. NghÞ ®Þnh nµy cïng víi c¸c quy ®Þnh bæ xung ®· h×nh thµnh mét khung ph¸p lý cho cæ phÇn ho¸ ë ViÖt Nam. §Õn nay cæ phÇn ho¸ vÉn tiÕn triÓn víi tèc ®é rÊt chËm. ChÝnh phñ ®· tuyªn bè cam kÕt sÏ thóc ®Èy cæ phÇn ho¸. Nh÷ng söa ®æi bæ sung ®èi víi NghÞ ®Þnh 28-CP n¨m 1997 cïng víi viÖc rµ so¸t hiÖn nay ®èi víi NghÞ ®Þnh nµy lµ c¸c dÊu hiÖu tiÕn bé ®èi víi môc tiªu cæ phÇn ho¸.

b- Nh»m hç trî chö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ më réng cña ChÝnh phñ, Bé Tµi chÝnh ViÖt Nam cïng víi Ng©n hµng ThÕ Giíi ®· tæ chøc mét héi th¶o quèc tÕ vÒ cæ phÇn ho¸ ë Hµ Néi trong thêi gian tõ ngµy 19 ®Õn ngµy 20 th¸ng 2 n¨m 1998. §Ó gãp phÇn vµo héi th¶o nµy, Chö ¬ng tr×nh ph¸t triÓn dù ¸n Mª k« ng (MPDF) víi sù hç trî cña Bé Tµi chÝnh ®· thùc hiÖn mét cuéc ®iÒu tra 17 doanh nghiÖp ®· ®ö îc cæ phÇn ho¸ ë ViÖt Nam. Môc tiªu lµ ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng cña c¸c doanh nghiÖp ®· ®ö îc cæ phÇn ho¸, vµ x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò then chèt cho chö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ cã quy m« lín h¬n trong thêi gian tíi. Cuéc ®iÒu tra nµy ®ö îc M. Reza Amin (mét chuyªn gia tö vÊn cho MPDF) vµ Leila Webster (mét nh©n viªn cña MPDF) thùc hiÖn trong kho¶ng thêi gian tõ ngµy 9 ®Õn ngµy 23 th¸ng 1 n¨m 1998. Vµo ngµy 19 th¸ng 2 n¨m 1998 mét b¸o c¸o tãm t¾t ®· ®ö îc tr×nh bµy t¹i héi th¶o quèc tÕ.

c- B¸o c¸o nµy giíi thiÖu c¸c kÕt qu¶ cña nhãm ®iÒu tra cïng víi nh÷ng ®ãng gãp cã liªn quan cña c¸c thµnh viªn tham gia héi th¶o nµy. B¸o c¸o ®ö îc chia thµnh bèn phÇn, phÇn I cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ khu«n khæ ph¸p lý cho cæ phÇn ho¸, ®iÓm qua c¸c ®Æc ®iÓm næi bËt cña chö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ vµ m« t¶ tõng bö íc quy tr×nh thùc hiÖn. PhÇn II th¶o luËn tãm t¾t quy m« vµ giíi h¹n cña cuéc ®iÒu tra, sau ®ã x¸c ®Þnh c¸c ®Æc ®iÓm chñ yÕu cña c¸c doanh nghiÖp ®· ®ö îc kh¶o s¸t vµ ®Ò cËp chi tiÕt tíi c¸c kÕt qu¶ cña nhãm nghiªn cøu. PhÇn III giíi thiÖu c¸c vÊn ®Ò chÝnh ®· ph¸t hiÖn trong qu¸ tr×nh ®iÒu tra vµ ®ö a ra mét lo¹t c¸c khuyÕn nghÞ. PhÇn IV nªu tãm t¾t c¸c kÕt luËn cña nhãm nghiªn cøu.

d- Nhãm nghiªn cøu xin c¶m ¬n sù gióp ®ì cña c¸c Quan chøc Bé Tµi ChÝnh vµ c¸c Gi¸m ®èc c¸c doanh nghiÖp cã liªn quan trong qu¸ tr×nh ®iÒu tra.

iv

Tãm t¾t

a- Khu«n khæ cæ phÇn ho¸: C¸c h¹n chÕ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ nö íc (DNNN) ®· ®ö îc níi láng vµo n¨m 1989, sè DNNN ®· t¨ng lªn vµ mét sè ®«ng c¸c doanh nghiÖp ®· tá ra v« tr¸ch nhiÖm. ChÝnh phñ ®· ®ö a ra mét chö ¬ng tr×nh c¶i c¸ch vµo ®Çu nh÷ng n¨m 90 vµ ®· thµnh c«ng trong viÖc gi¶m sè c¸c DNNN tõ kho¶ng 12000 xuèng cßn 6000 vµo th¸ng 4 n¨m 1995. LuËt DNNN, ban hµnh vµo th¸ng 4 n¨m 1995, ®· trao quyÒn tù chñ hoµn toµn cho c¸c DNNN, vµ quy ®Þnh r»ng c¸c doanh nghiÖp nµy ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c ho¹t ®éng cña hä, ®ång thêi yªu cÇu b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp nµy ph¶i ®ö îc phª duyÖt cña c¬ quan cã thÈm quyÒn cña Nhµ nö íc. LuËt nµy ph©n c¸c DNNN thµnh hai lo¹i: (a) c¸c DNNN kinh doanh ho¹t ®éng trªn c¬ së lîi nhuËn vµ kh«ng cã trî cÊp; (b) c¸c DNNN c«ng Ých phôc vô c¸c chÝnh s¸ch quèc phßng/ an ninh cña Nhµ nö íc vµ ®ö îc hö ëng trî cÊp. LuËt nµy còng quy ®Þnh viÖc thµnh lËp c¸c tæng c« ng ty nhµ nö íc (tö ¬ng tù c¸c c«ng ty cæ phÇn mÑ ë phö ¬ng t©y).

b- Vµo cuèi n¨m 1996, ViÖt Nam cã 6.020 DNNN sö dông kho¶ng 2 triÖu ngö êi lao ®éng. C¸c doanh nghiÖp nµy gåm cã 1.140 doanh nghiÖp thuéc c¸c tæng c«ng ty nhµ nö íc, 500 DNNN do trung ö ¬ng kiÓm so¸t vµ 4.380 DNNN do ®Þa phö ¬ng kiÓm so¸t. C¸c tæng c« ng ty nhµ nö íc vµ c¸c doanh nghiÖp trùc thuéc chiÕm 42% tæng gi¸ trÞ s¶n lö îng, 47% lao ®éng vµ 74% tæng lîi nhuËn cña c¸c DNNN. Trong c¸c tæng c« ng ty nhµ nö íc, vµo n¨m 1996, cã 154 doanh nghiÖp (13,5% tæng sè c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn) lµm ¨n thua lç, trong khi ®ã chØ 62 doanh nghiÖp (12,4%) trong sè 500 DNNN ®éc lËp cña trung ö ¬ng cã ph¸t sinh lç vµo n¨m 1996.

c- Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN ®ö îc b¾t ®Çu víi mét chö ¬ng tr×nh thö nghiÖm vµo n¨m 1992. Chö ¬ng tr×nh nµy ®Ò xuÊt viÖc chuyÓn ®æi mét sè c¸c DNNN quy m« nhá kh«ng mang tÝnh chiÕn lö îc, cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn hoÆc cã triÓn väng ph¸t triÓn thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn ho¹t ®éng theo LuËt c«ng ty. ViÖc nµy ®ö îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc b¸n cæ phÇn cña c¸c doanh nghiÖp cho c¸n bé c«ng nh©n viªn theo c¸c ®iÒu kiÖn ö u ®·i, cho c¸c nhµ ®Çu tö tö nh©n vµ c«ng chóng trong nö íc, vµ cho c¸c nhµ ®Çu tö nö íc ngoµi mét c¸ch h¹n chÕ. Vµo cuèi n¨m 1995, míi chØ cã 5 doanh nghiÖp hoµn thµnh cæ phÇn ho¸. NhËn thøc ®ö îc sù cÇn thiÕt ph¶i cã mét gi¶i ph¸p cæ phÇn ho¸ m¹nh h¬n, th¸ng 5 n¨m 1996 ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 28-CP. NghÞ ®Þnh nµy më réng quy m« cæ phÇn

v

ho¸ tíi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp kh«ng mang tÝnh chiÕn lö îc cì võa vµ nhá vµ yªu cÇu c¸c c¬ quan chñ qu¶n DNNN (c¸c bé, c¸c c¬ quan ngang bé, Uû ban Nh©n d©n vµ c¸c tæng c«ng ty nhµ n ö íc) lùa chän c¸c doanh nghiÖp ®Ó cæ phÇn ho¸.

d- NghÞ ®Þnh 28-CP vµ c¸c quy ®Þnh bæ xung ®· lµm nÒn t¶ng cho qu¸ tr×nh

cæ phÇn ho¸ më réng víi nh÷ng môc tiªu sau ®©y: (a) chuyÓn c¸c DNNN kh«ng mang tÝnh chiÕn lö îc võa vµ nhá thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn nh»m huy ®éng vèn tõ c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ c¸c nhµ ®Çu tö bªn ngoµi ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ vµ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp; (b) t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp vµ c¸c nhµ ®Çu tö së h÷u cæ phÇn ®ãng vai trß c¸c chñ së h÷u thùc sù vµ t¹o nhiÒu ®éng lùc cho viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ doanh nghiÖp. TÊt c¶ c¸c c«ng d©n vµ ph¸p nh©n ViÖt Nam cã thÓ mua cæ phÇn qua c¸c ®ît ph¸t hµnh ra c«ng chóng, nhö ng ®Çu tö cña ngö êi nö íc ngoµi ph¶i cã sù phª chuÈn cña Thñ tö íng. Sè tiÒn thu ®ö îc tõ viÖc b¸n cæ phÇn cña nhµ nö íc sÏ chØ ®ö îc sö dông cho viÖc ph¸t triÓn c¸c DNNN. C¸c doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸ h ö ëng c¸c ö u ®·i (nh ö gi¶m 50% thuÕ thu nhËp trong thêi gian hai n¨m ®Çu ho¹t ®éng, ®ö îc vay vèn tõ c¸c ng©n hµng quèc doanh theo c¸c ®iÒu kiÖn tö ¬ng ®ö ¬ng víi c¸c DNNN), vµ c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c¸c doanh nghiÖp ® ö îc hö ëng nh÷ng ö u ®·i trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ (mét phÇn trong sè cæ tøc tr¶ cho cæ phÇn nhµ nö íc, ®ö îc mua chÞu cæ phÇn, ®ö îc b¶o ®¶m kh«ng bÞ sa th¶i ®ét xuÊt). Mét chÕ ®é cô thÓ vµ chi tiÕt cho qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ®· ®ö îc x©y dùng.

e- C¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t: Vµo ®Çu n¨m 1998, míi chØ cã 17 doanh nghiÖp cì

võa vµ nhá hoµn thµnh cæ phÇn ho¸. Nhãm ®iÒu tra cña MPDF ®· kh¶o s¸t 14 doanh nghiÖp trong sè 17 doanh nghiÖp nµy th«ng qua pháng vÊn c¸c gi¸m ®èc doanh nghiÖp. Sau ®©y lµ kÕt qu¶ chÝnh cña ®ît kh¶o s¸t:

• Theo b¸o c¸o tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ®Òu ®ang ho¹t ®éng cã lîi nhuËn vµo thêi gian cæ phÇn ho¸, kh«ng doanh nghiÖp nµo cã sè nî vay lín, kh«ng cã c¸c chøc n¨ng x· héi lín hoÆc cã sè lao ®éng dö thõa nhiÒu. Nh÷ng nÒn t¶ng nµy lµ ch×a kho¸ ®Ó c¸c doanh nghiÖp lµm xong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸;

• Trong thêi kú sau cæ phÇn ho¸, tÊt c¶ c¸c c«ng ty tiÕp tôc lµm ¨n cã l·i; c¸c c«ng ty ®· cæ phÇn ho¸ trong nh÷ng n¨m ®Çu ®· ®¹t ®ö îc sù t¨ng trö ëng vÒ doanh sè vµ lîi nhuËn ®¸ng ghi nhËn;

• Kh«ng doanh nghiÖp nµo sa th¶i nh©n viªn; c¸c c«ng ty ®· theo ph ö ¬ng ch©m h¹n chÕ dÇn lao ®éng, ngoµi ra cßn thu hót lö îng nh©n c«ng dö thõa vµ ®iÒu chØnh tû lÖ c¸c kü n¨ng tay nghÒ th«ng qua viÖc më réng quy m«. Nh×n chung, lùc lö îng lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ®· t¨ng 39% kÓ tõ sau khi cæ phÇn ho¸;

• Nhµ nö íc, c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ c¸c nhµ ®Çu tö bªn ngoµi lÇn lö ît

vi

n¾m gi÷ 34%, 46% vµ 20% tæng vèn cæ phÇn cña c¸c c«ng ty. MÆc dï Nhµ nö íc n¾m gi÷ sè cæ phÇn thiÓu sè trong tÊt c¶ c¸c c«ng ty, nhö ng gÇn mét nöa c¸c c«ng ty ®· nãi r»ng Nhµ nö íc tiÕp tôc cã ¶nh hö ëng lín tíi c¸c c«ng viÖc cña c«ng ty;

• Nh÷ng trë ng¹i chÝnh lµ : (a) thiÕu nguån tµi chÝnh cho ®Çu t

ö ; (b) c¸n bé c«ng nh©n viªn thiÕu hiÓu biÕt vÒ cæ phÇn hãa vµ kh«ng thÝch nghi víi cæ phÇn ho¸; vµ (c) c¸c thñ tôc h¶i quan phiÒn hµ trong viÖc nhËp khÈu hµng ho¸;

• Thêi gian cæ phÇn ho¸ trung b×nh ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp lµ 27 th¸ng, víi c¸c doanh nghiÖp b¾t ®Çu cæ phÇn ho¸ sau khi ban hµnh NghÞ ®Þnh 28-CP, th× thêi gian cæ phÇn ho¸ trung b×nh lµ 13 th¸ng.

f- C¸c vÊn ®Ò chÝnh: Nhãm ®iÒu tra ®· chia c¸c vÊn ®Ò chÝnh thµnh hai nhãm: c¸c vÊn ®Ò cæ phÇn ho¸ vµ c¸c vÊn ®Ò sau khi cæ phÇn ho¸. Nhãm vÊn ®Ò cæ phÇn ho¸ bao gåm t¸m vÊn ®Ò: phö ¬ng ph¸p ®Þnh gi¸, thñ tôc ®Þnh gi¸, viÖc sö dông sè tiÒn thu ®ö îc tõ b¸n cæ phÇn, cung cÊp tÝn dông cho viÖc mua cæ phÇn, phö ¬ng ¸n kinh doanh, ®iÒu lÖ c«ng ty vµ qu¶n lý c«ng ty, ®iÒu hµnh cña chñ së h÷u, nhËn thøc cña c«ng chóng vµ thñ tôc cæ phÇn ho¸ cho c¸c DNNN quy m« nhá. Nhãm vÊn ®Ò sau khi cæ phÇn ho¸ bao gåm ba vÊn ®Ò: nguån vèn l ö u ®éng, nguån vèn ®Çu tö , vµ vai trß cña c¸c ®¹i diÖn Nhµ nö íc sau khi cæ phÇn ho¸. B¸o c¸o v¹ch ra c¸c tham sè riªng cho tõng vÊn ®Ò vµ ®ö a ra c¸c khuyÕn nghÞ nh»m gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®ã.

g- C¸c kÕt luËn: Cæ phÇn ho¸ ë ViÖt Nam ®ang tõ tõ chÝn muåi. C¸c c«ng ty ®· cæ phÇn ho¸ ®ang ho¹t ®éng tèt, vµ thu ng©n s¸ch Nhµ nö íc cao h¬n so víi thêi kú trö íc cæ phÇn ho¸. Trªn thùc tÕ, hiÖn tö îng kh«ng cã c«ng ty nµo sa th¶i nh©n viªn trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ®· lµm yªn lßng nh÷ng ng ö êi lo ng¹i r»ng thÊt nghiÖp hµng lo¹t sÏ ph¸t sinh trong c¸c c«ng ty cæ phÇn ho¸.

h- Nhö ng nÕu kh«ng cã sù c¶i thiÖn, chö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ trong

tö ¬ng lai cña ViÖt Nam cã thÓ sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n trªn ba lÜnh vùc: Thø nhÊt, mét ®iÒu quan träng lµ sè c¸c doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸ lÇn nµy lµ tù nguyÖn cæ phÇn ho¸, vµ hä ®· bö íc vµo qu¸ tr×nh nµy víi c¸c lîi thÕ mµ c¸c doanh nghiÖp sÏ thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ trong t ö ¬ng lai kh«ng thÓ cã ®ö îc, vÝ dô, rÊt Ýt m¾c nî, Ýt dÞch vô x· héi vµ kh«ng cã lao ®éng dö thõa. Cæ phÇn ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp kh«ng cã ® ö îc nh÷ng lîi thÕ nµy sÏ khã kh¨n h¬n nhiÒu vµ tèn nhiÒu thêi gian h¬n. Thø hai, ChÝnh phñ ®· c«ng bè ý ®Þnh tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ rÊt nhiÒu c¸c doanh nghiÖp trong mét vµi n¨m tíi. Quy tr×nh cæ phÇn ho¸ nhö hiÖn nay qu¸ r¾c rèi vµ cång kÒnh, khã ¸p dông víi mét sè l ö îng nhiÒu doanh nghiÖp vµ cã thÓ thÊy trö íc ®ö îc nh÷ng ¸ch t¾c quy m« lín. Thµnh c«ng cuèi cïng cña chö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ phô thuéc vµo kh¶ n¨ng

vii

cã l·i cña c¸c c«ng ty ®· ® ö îc cæ phÇn ho¸ víi tö c¸ch lµ c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu lµ tö nh©n. Thµnh c«ng nµy phô thuéc rÊt nhiÒu vµo c¸c kü n¨ng qu¶n lý vµ nh÷ng lîi thÕ ban ®Çu, ®ång thêi nã còng phô thuéc vµo møc hç trî cña m«i trö êng kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp míi cæ phÇn ho¸ nµy. C¸c doanh nghiÖp nµy còng sÏ ph¶i ®èi diÖn víi mét m«i trö êng tö ¬ng tù m«i trö êng cña c¸c doanh nghiÖp t ö nh©n hoµn toµn, vµ nhö MPDF ®· l ö u ý trong mét tµi liÖu vÒ c¸c trë ng¹i ®èi víi sù ph¸t triÓn khu vôc tö nh©n, m«i trö êng hiÖn nay chö a t¹o thuËn lîi cho kinh doanh.

i- Nhãm nghiªn cøu kiÕn nghÞ cÇn hµnh ®éng trªn hai mÆt cã liªn hÖ chÆt

chÏ víi nhau. Thø nhÊt lµ c¶i thiÖn quy tr×nh cæ phÇn ho¸ ®Ó nã cã thÓ tiÕn hµnh trªn diÖn réng mét c¸ch hiÖu qu¶ vµ hiÖu dông. C¸c thñ tôc hiÖn nay cÇn ph¶i ®ö îc ®iÒu chØnh l¹i - ®¬n gi¶n ho¸ vµ rót gän. Nhãm ®iÒu tra kiÕn nghÞ sö dông c¸c h×nh thøc ®Êu thÇu víi c¸c ö u ®·i ®· ® ö îc thiÕt lËp ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c¸c DNNN nhá ®Ó lµm phö ¬ng tiÖn ph©n bæ quyÒn së h÷u nhanh chãng vµ h÷u hiÖu. MÆt thø hai lµ, c¶i thiÖn m«i tr ö êng kinh doanh mµ c¸c c«ng ty ®· cæ phÇn ho¸ sÏ gÆp ph¶i víi tö c¸ch lµ nh÷ng doanh nghiÖp chñ yÕu lµ tö nh©n sau cæ phÇn ho¸. Nh÷ng khuyÕn nghÞ ®èi víi viÖc c¶i thiÖn m«i trö êng bao gåm: (a) c¶i thiÖn kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c dÞch vô tÝn dông cña c¸c doanh nghiÖp tö nh©n (kÓ c¶ c¸c doanh nghiÖp sau cæ phÇn ho¸); (b) C¶i thiÖn khung ph¸p lý/®iÒu tiÕt theo hö íng t¹o ®iÒu kiÖn cho kinh doanh h¬n n÷a th«ng qua viÖc h¹n chÕ thay ®æi c¸c quy ®Þnh mét c¸ch thö êng xuyªn vµ gi¶m bít c¸c thñ tôc quan liªu; vµ (c) bá ®i nhiÒu yÕu tè ph©n biÖt ®èi xö theo hö íng cã lîi cho c¸c DNNN trong c¸c quy ®Þnh vµ th«ng lÖ kinh doanh.

Trong suèt héi th¶o vÒ cæ phÇn ho¸, nh÷ng thu nhËn ®ö îc cho thÊy r»ng

chÝnh quyÒn trung ö ¬ng vµ ®Þa phö ¬ng ®· nhËn ra nh÷ng vÊn ®Ò tö ¬ng tù nhö nh÷ng vÊn ®Ò mµ nhãm nghiªn cøu ®· x¸c ®Þnh; vµ gi¶i ph¸p cho c¸c vÊn ®Ò nµy sÏ gióp th¸o gì ®ö îc nhiÒu khã kh¨n ph¸t sinh khi thùc hiÖn cæ phÇn ho¸. T¹i héi th¶o nµy, mét vÊn ®Ò chö a ®ö îc quan t©m tho¶ ®¸ng lµ mèi quan hÖ gi÷a cæ phÇn ho¸ vµ sù ph¸t triÓn cña khu vùc tö nh©n. Nhãm ®iÒu tra kiÕn nghÞ nªn xem hai cÊu phÇn nµy lµ kh«ng thÓ t¸ch rêi víi viÖc ®¹t ®ö îc nh÷ng môc tiªu cña chö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ cña ViÖt Nam.

viii

PhÇn I: Th«ng tin c¬ së

A. C¶i c¸ch doanh nghiÖp Nhµ nö íc

T¸i c¬ cÊu doanh nghiÖp nhµ nö íc

1.01. Song song víi qóa tr×nh tù do ho¸ kinh tÕ vµo n¨m 1989, ChÝnh phñ ®· níi láng c¸c h¹n chÕ ®èi víi viÖc thµnh lËp c¸c doanh nghiïåp Nhaâ nûúác (DNNN) míi vµ trao toµn quyÒn tù quyÕt cho c¸c DNNN. ViÖc nµy ®ö îc tiÕn hµnh mµ kh«ng cã quy ®Þnh râ rµng c¸c tr¸ch nhiÖm cña c¸c DNNN hoÆc thiÕt lËp c¸c chÕ ®é kiÓm so¸t tµi chÝnh ®Ó theo dâi c¸c ho¹t ®éng cña hä. KÕt qu¶ lµ sè c¸c DNNN t¨ng lªn vµ nh÷ng hµnh vi v« tr¸ch nhiÖm cña mét bé phËn lín c¸c doanh nghiÖp trong khu vùc DNNN còng t¨ng lªn. Sau ®ã, ChÝnh phñ yªu cÇu c¸c DNNN ph¶i ®¨ng ký l¹i vµ ®· gi¶m sè c¸c doanh nghiÖp xuèng cßn kho¶ng 6.000 tõ 12.000 trö íc khi ban hµnh LuËt DNNN vµo th¸ng 4 n¨m 19951. LuËt míi ®· trao cho c¸c DNNN toµn quyÒn tù chñ, vµ quy ®Þnh c¸c DNNN ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c quyÕt ®Þnh vµ hµnh ®éng cña hä, vµ yªu cÇu c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¸c DNNN ph¶i ®ö îc sù phª chuÈn cña mét c¬ quan thÈm quyÒn cña Nhµ nö íc.

1.02. Khu vùc DNNN ®· nhanh chãng tæ chøc l¹i sau khi ban hµnh hµnh LuËt DNNN, thµnh lËp c¸c tæng c«ng ty Nhµ nö íc theo c¸c quyÕt ®Þnh 90 vµ 91 cña Thñ tö íng th¸ng 3 n¨m 1994. QuyÕt ®Þnh sè 90 quy ®Þnh viÖc thµnh lËp c¸c tæng c«ng ty Nhµ n ö íc víi thµnh viªn tù nguyÖn tham gia Ýt nhÊt lµ 5 vµ sè vèn ph¸p ®Þnh tèi thiÓu lµ 100 tû VND. QuyÕt ®Þnh sè 91 quy ®Þnh viÖc thµnh lËp cña c¸c tæng c«ng ty nhµ n ö íc lín h¬n nhiÒu víi Ýt nhÊt 7 DNNN do Nhµ nö íc chØ ®Þnh vµ sè vèn ph¸p ®Þnh tèi thiÓu lµ 1000 tû VND. C¸c tæng c«ng ty thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh 90 trùc thuéc c¸c bé chñ qu¶n hoÆc Uû ban nh©n d©n (tØnh vµ thµnh phè); c¸c tæng c«ng ty thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh 91 trùc thuéc Thñ tö íng.

1.03. Vµo cuèi n¨m 1996, ViÖt Nam ®· cã kho¶ng 6.020 DNNN, c¸c doanh nghiÖp nµy sö dông kho¶ng 2 triÖu lao ®éng. C¸c doanh nghiÖp nµy bao gåm 1.140 doanh nghiÖp lµ thµnh viªn cña c¸c tæng c«ng ty nhµ n ö íc, 500 DNNN trung ö ¬ng (kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn cña c¸c tæng c«ng ty nhµ n ö íc), vµ 4.380 DNNN ®Þa phö ¬ng. C¸c tæng c«ng ty nhµ n ö íc vµ c¸c thµnh viªn trùc thuéc chiÕm 42% tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm, 47% lao ®éng vµ 74% tæng lîi nhuËn cña khu vùc DNNN. Trong sè c¸c tæng c«ng ty nhµ nö íc, 154 doanh nghiÖp (13,5% tæng sè c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn) lµm ¨n thua lç trong n¨m 1996;

1 Kho¶ng 2.000 DNNN kÐm hiÖu qu¶ vµ th êng xuyªn thua lç ®· d îc gi¶i thÓ , 4.000 DNNN ho¹t ®éng kÐm ®· ® îc s¸p nhËp víi c¸c DNNN kh¸c, vµ sè cßn l¹i (vµo thêi gian nghiªn cøu cã 1.861 doanh nghiÖp trung ¬ng vµ 4.190 doanh nghiÖp ®Þa ph ¬ng) ®· ® îc ®¨ng ký l¹i.

1

62 doanh nghiÖp (12,4%) trong sè 500 DNNN ®éc lËp cña trung ö ¬ng cã ph¸t sinh lç trong n¨m 1996.

LuËt doanh nghiÖp Nhµ nö íc

1.04. Theo LuËt DNNN, c¸c DNNN ®ö îc ph©n chia thµnh hai lo¹i; (a) c¸c DNNN kinh doanh ho¹t ®éng víi môc tiªu chÝnh lµ lîi nhuËn; vµ (b) c¸c DNNN ho¹t ®éng c«ng Ých s¶n xuÊt vµ ph©n phèi c¸c dÞch vô c«ng céng vµ thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng quèc phßng/an ninh.

1.05. C¸c DNNN ®ö îc quyÒn hö ëng c¸c kho¶n hç trî cña ChÝnh phñ (trî gi¸ vµ c¸c ö u ®· kh¸c) nÕu hä s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô phôc vô quèc phßng, an ninh, phßng chèng thiªn tai vµ c¸c dÞch vô c«ng céng, hoÆc nÕu hä cung cÊp c¸c s¶n phÈm dÞch vô theo c¸c chÝnh s¸ch gi¸ c¶ cña Nhµ nö íc mµ kh«ng ®ñ bï ®¾p nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt.

1.06. C¸c DNNN cã thÓ liªn kÕt víi nhau trªn c¬ së tù nguyÖn ®Ó thiÕt lËp c¸c tæng c«ng ty nhµ n ö íc. Mét ngo¹i lÖ lµ c¸c tæng c«ng ty nhµ nö íc cã tÇm quan träng ®Æc biÖt ®ö îc thµnh lËp cã c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn do nhµ nö íc chØ ®Þnh. Tuú theo quy m« vµ tÇm quan träng, c¸c tæng c«ng ty nhµ nö íc cã thÓ cã c¸c c«ng ty tµi chÝnh lµm thµnh viªn hay kh«ng.

1.07. LuËt DNNN x¸c ®Þnh c¸c quyÒn së h÷u cña nhµ nö íc. LuËt nµy quy ®Þnh r»ng ChÝnh phñ sÏ: trao quyÒn hoÆc uû quyÒn cho c¸c Bé trö ëng, Uû ban nh©n d©n cÊp tØnh vµ thµnh phè thùc hiÖn mét sè quyÒn nµy; x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña Bé Tµi chÝnh trong viÖc qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n nhµ nö íc ë c¸c doanh nghiÖp; vµ x¸c ®Þnh c¸c mèi quan hÖ gi÷a Bé Tµi chÝnh vµ c¸c c¬ quan kh¸c trong viÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn së h÷u Nhµ nö íc trong c¸c DNNN.

1.08. C¸c DNNN buéc ph¶i c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh thö êng niªn vµ c¸c th«ng tin kh¸c ®Ó cã thÓ ®¸nh gi¸ kh¸ch quan vµ chÝnh x¸c c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. H¬n n÷a, c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¸c ®oanh nghiÖp nµy ph¶i ®ö îc Bé tµi chÝnh xem xÐt vµ phª duyÖt; riªng víi c¸c tæng c«ng ty nhµ n ö íc, b¸o c¸o cña c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn ® ö îc tæng c«ng ty phª duyÖt vµ b¸o c¸o tæng hîp ph¶i ®ö îc Bé Tµi chÝnh xem xÐt vµ phª duyÖt.

1.09. Bé m¸y qu¶n lý cña c¸c tæng c«ng ty nhµ nö íc vµ c¸c DNNN ®éc lËp quy m« lín bao gåm mét héi ®ång qu¶n trÞ, mét ban thanh tra vµ mét tæng gi¸m ®èc hoÆc gi¸m ®èc, c¸c DNNN nhá h¬n chØ cã mét gi¸m ®èc. Chñ tÞch vµ c¸c thµnh viªn héi ®ång qu¶n trÞ ®ö îc chØ ®Þnh bëi c¬ quan chÝnh quyÒn ®· ®Ò nghÞ thµnh lËp doanh nghiÖp. Nh÷ng ngö êi nµy sau ®ã ®ö îc ®Ò b¹t, sa th¶i, khen thö ëng hoÆc bÞ kû luËt bëi Thñ tö íng hoÆc bÊt cø ngö êi nµo ®ö îc Thñ tö íng uû quyÒn. Héi ®ång qu¶n trÞ ®Ò cö vµ Thñ tö íng, hoÆc ngö êi ®ö îc Thñ tö íng uû quyÒn, chØ ®Þnh tæng gi¸m ®èc hoÆc gi¸m ®èc. Trong c¸c DNNN kh«ng cã héi ®ång qu¶n trÞ, viÖc bæ

2

nhiÖm, miÔn nhiÖm khen thö ëng vµ kû luËt gi¸m ®èc sÏ ®ö îc quyÕt ®Þnh bëi c¬ quan chÝnh quyÒn ®· ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp (c¸c Bé chñ qu¶n vµ Uû ban nh©n d©n).

Chö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸

1.10. Lµ mét bé phËn cña chö ¬ng tr×nh ®æi míi DNNN, qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë ViÖt Nam b¾t ®Çu víi mét chö ¬ng tr×nh thö nghiÖm vµo n¨m 1992. C¨n cø vµo nghÞ quyÕt phiªn häp lÇn thø 10 Quèc héi kho¸ VIII, Thñ tö íng ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 202-CT ®Ó ph¸t ®éng chö ¬ng tr×nh vµo gi÷a n¨m 19922. Chö ¬ng tr×nh nµy quy ®Þnh viÖc chuyÓn ®æi trªn c¬ së tù nguyÖn mét sè c¸c DNNN quy m« trung b×nh kh«ng mang tÝnh chiÕn lö îc, cã kh¶ n¨ng ®øng v÷ng hoÆc cã thÓ ®øng v÷ng, thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn. §iÒu nµy ® ö îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc mua cæ phÇn cña c¸n bé c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp (theo c¸c ®iÒu kiÖn ö u ®·i), c¸c nhµ ®Çu tö tö nh©n vµ c«ng chóng trong nö íc, vµ c¸c nhµ ®Çu tö nö íc ngoµi (víi diÒu kiÖn lµ viÖc tham gia cña bªn nö íc ngoµi ph¶i ®ö îc sù phª chuÈn cña Thñ tö íng). C¸c c«ng ty cæ phÇn ®ö îc h×nh thµnh theo c¸ch nµy sÏ ®ö îc ®iÒu chØnh theo LuËt c«ng ty3. Do chö a hµi lßng víi nh÷ng tiÕn bé cña chö ¬ng tr×nh, Thñ tö íng ®· ban hµnh mét NghÞ ®Þnh kh¸c vµo th¸ng 3 n¨m 1993 ®Ó thóc ®Èy viÖc thùc hiÖn ch ö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ thÝ ®iÓm4.

1.11. GÇn ba n¨m sau, vµo cuèi n¨m 1995 tæng sè c¸c DNNN ®· cæ phÇn ho¸ vÉn dõng ë sè 5. NhËn thÊy sù cÇn thiÕt cña mét gi¶i ph¸p cæ phÇn ho¸ m¹nh h¬n, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 28-CP vµo th¸ng 5 n¨m 19965. NghÞ ®Þnh nµy ®ö a ra c¸c nguyªn t¾c chung cña chö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ thÝ ®iÓm, më réng quy m« cæ phÇn ho¸ ra toµn thÓ c¸c DNNN kh«ng mang tÝnh chiÕn lö îc cã quy m« võa vµ nhá, vµ yªu cÇu c¸c c¸c c¬ quan chñ qu¶n DNNN (c¸c bé, c¸c c¬ quan ngang bé, Uû ban nh©n d©n vµ c¸c tæng c«ng ty nhµ n ö íc) lùa chän c¸c doanh nghiÖp ®Ó cæ phÇn ho¸. Sau ®ã, Bé Tµi chÝnh6 vµ Ban Cæ phÇn ho¸ Trung ö ¬ng7 lÇn lö ît ban hµnh c¸c quy ®Þnh bæ xung ®èi viÖc thùc hiÖn chö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ më réng. Sau ®ã vµo th¸ng 3 n¨m 1997, NghÞ ®Þnh ®· ®ö îc söa ®æi nh»m t¨ng thÈm quyÒn phª chuÈn dµnh cho c¸c Bé vµ Uû ban nh©n d©n8.

2 QuyÕt ®Þnh sè 202-CT cña thñ t íng, ngµy 8 th¸ng 6 n¨m 1992 cã tiªu ®Ò “ThÝ ®iÓm chuyÓn c¸c DNNN thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn” 3 LuËt C«ng ty ngµy 21 th¸ng 12 n¨m 1990. 4 QuyÕt ®Þnh cña Thñ t íng sè 84 /Ttg , ngµy 4 th¸ng 4 n¨m 1993 cã tiªu ®Ò: ”H íng dÉn ch ¬ng tr×nh chuyÓn ®æi c¸c DNNN thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn ” 5 NghÞ ®Þnh ChÝnh phñ sè 28-CP ngµy 7 th¸ng 5 n¨m 1996 cã tiªu ®Ò “ChuyÓn ®æi mét sè DNNN thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn”. 6 Th«ng t sè 50 TC/ TCDN ngµy 30 th¸ng 8 n¨m 1996 cã tiªu ®Ò “H íng dÉn vÒ c¸c vÊn ®Ò tµi chÝnh, vÒ viÖc b¸n vµ ph¸t hµnh chøng chØ cæ phÇn trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c©c DNNN thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn theo nghÞ ®Þnh 28-CP cña ChÝnh phñ”. 7 QuyÕt ®Þnh sè 01-CPH ngµy 4 th¸ng 9 n¨m 1996 cña Tr ëng Ban cæ phÇn ho¸ trung ¬ng cã tiªu ®Ò “Thñ tôc chuyÓn ®æi c¸c DNNN thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn”. 8 NghÞ ®Þnh sè 25-CP ngµy 26 th¸ng 3 n¨m 1997, cã tiªu ®Ò “Söa ®æi mét sè ®iÒu trong NghÞ ®Þnh 28-CP ngµy 7 th¸ng 5 n¨m 1996”.

3

B. C¸c ®Æc ®iÓm chÝnh cña ch ö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ më réng

C¸c môc tiªu

1.12. C¸c môc tiªu ® ö îc nªu ra cña chö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ lµ: (a) chuyÓn ®æi c¸c DNNN kh«ng mang tÝnh chiÕn lö îc cã quy m« võa vµ nhá thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn nh»m huy ®éng vèn tõ c¸n bé c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp vµ c¸c nhµ ®Çu tö bªn ngoµi ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp; (b) t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp vµ c¸c nhµ ®Çu tö bªn ngoµi trë thµnh chñ së h÷u cæ phÇn, ®ãng vai trß cña nh÷ng ngö êi chñ thùc thô vµ t¹o ra ®éng lùc míi thóc ®Èy n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp.

C¸c ®iÒu kiÖn

1.13. C¸c quy chÕ cã quy ®Þnh nh÷ng ®iÒu kiÖn sau ®©y: (a) TÊt c¶ c¸c c«ng d©n tõ 18 tuæi trë lªn vµ c¸c ph¸p nh©n ViÖt Nam ®ñ tö c¸ch mua cæ phÇn cña c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸; (b) viÖc thö nghiÖm b¸n cæ phÇn cho c¸c c¸ nh©n/ tæ chøc nö íc ngoµi sÏ ®ö îc thùc hiÖn theo c¸c hö íng dÉn cô thÓ do Thñ tö íng ban hµnh; (c) c¸c cæ phÇn sÏ ®ö îc b¸n réng r·i ra c«ng chóng bëi c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ hoÆc th«ng qua c¸c ng©n hµng thö ¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh; (d) sè tiÒn thu ®ö îc tõ viÖc b¸n c¸c cæ phÇn Nhµ nö íc sÏ chØ ®ö îc sö dông ®Ó ph¸t triÓn c¸c DNNN.

C¸c ®iÒu kiÖn vµ h×nh thøc cæ phÇn ho¸

1.14. Gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp vµo thêi ®iÓm cæ phÇn ho¸ ®ö îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Gi¸ trÞ rßng ®· ®iÒu chØnh +/- gi¸ trÞ lîi thÕ/bÊt lîi + c¸c chi phÝ cæ phÇn ho¸. Cã ba h×nh thøc cæ phÇn ho¸ hoÆc kÕt hîp gi÷a chóng:

• cæ phÇn ho¸ th«ng qua t¨ng vèn dùa trªn quü bæ xung;

• cæ phÇn ho¸ th«ng qua viÖc b¸n mét sè cæ phÇn nhµ nö íc trong doanh nghiÖp;

• t¸ch riªng vµ cæ phÇn ho¸ mét bé phËn cña mét doanh nghiÖp ®¸p øng nh÷ng ®iÒu kiÖn cæ phÇn ho¸.

C¸c ö u ®·i ®èi víi doanh nghiÖp

1.15. Nh÷ng ö u ®·i chÝnh dµnh cho c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ bao gåm: (a) cã quyÒn ®ö îc gi¶m 50% thuÕ thu nhËp trong hai n¨m ®Çu ho¹t ®éng cña thêi kú sau cæ phÇn ho¸; (b) miÔn phÝ ®¨ng ký ®èi víi viÖc ®¨ng ký c«ng ty cæ phÇn míi; (c) cã quyÒn vay vèn tõ c¸c ng©n hµng thö ¬ng m¹i nhµ nö íc theo c¸c c¬ chÕ vµ l·i suÊt ¸p dông cho c¸c DNNN; (d) ®ö îc quyÒn ph©n chia b»ng tiÒn mÆt, tuú ý vµ trö íc khi tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸, sè quü thö ëng vµ phóc lîi x· héi cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ®ang lµm viÖc cña doanh nghiÖp ®Ó mua cæ phÇn; (e) chuyÓn c¸c dÞch vô x· héi cho tËp thÓ ngö êi lao ®éng vµ viÖc qu¶n lý nh÷ng tµi s¶n nµy do c«ng ®oµn cña c«ng ty cæ phÇn ®¶m nhiÖm.

4

C¸c ö u ®·i ®èi víi ng ö êi lao ®éng

1.16. Ngö êi lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ sÏ ®ö îc hö ëng cæ tøc tõ mét phÇn c¸c cæ phÇn Nhµ nö íc, kh«ng vö ît qu¸ 10% gi¸ trÞ doanh nghiÖp chia cho ngö êi lao ®éng trong thêi gian sèng cña hä. Gi¸ trÞ cña sè cæ tøc tr¶ cho mçi ngö êi lao ®éng v× môc ®Ých nµy sÏ kh«ng vö ît qu¸ s¸u th¸ng tiÒn lö ¬ng hiÖn t¹i theo quy ®Þnh trong thang lö ¬ng cña Nhµ nö íc. Nhµ nö íc vÉn lµ chñ së h÷u cña c¸c cæ phiÕu nµy.

1.17. Ngö êi lao ®éng sÏ cã quyÒn mua chÞu (thêi h¹n 5 n¨m víi møc l·i suÊt 4% mçi n¨m) c¸c cæ phiÕu c«ng ty cæ phÇn. Gi¸ trÞ cña nh÷ng cæ phiÕu nµy sÏ kh«ng vö ît qu¸ 15% gi¸ trÞ doanh nghiÖp (hoÆc 20% trong c¸c trö êng hîp ®Æc biÖt). H¬n n÷a, c¸c cæ phiÕu b¸n chÞu sÏ kh«ng vö ît qu¸ sè cæ phiÕu mµ ngö êi lao ®éng ®· mua b»ng tiÒn mÆt. C¸c ®iÒu kiÖn chi tiÕt cho viÖc mua chÞu cæ phiÕu ®· ®ö îc quy ®Þnh.

1.18. Cuèi cïng, tÊt c¶ ngö êi lao ®éng sÏ ®ö îc ®¶m b¶o quyÒn tiÕp tôc ®ö îc lµm viÖc trong mét c«ng ty cæ phÇn sau khi cæ phÇn ho¸. NÕu 12 th¸ng sau ngµy ®¨ng ký c«ng ty cæ phÇn cã ngö êi lao ®éng bÞ dö d«i do t¸i c¬ cÊu c«ng ty, ngö êi lao ®éng nµy sÏ ®ö îc hö ëng nh÷ng quyÒn lîi theo c¸c chÝnh s¸ch ®· quy ®Þnh trong §iÒu 17, LuËt Lao ®éng vµ NghÞ ®Þnh 72-CP ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 1995.

Phª chuÈn c¸c kÕ ho¹ch cæ phÇn ho¸

1.19. Bé chuyªn tr¸ch vÒ c¸c ngµnh kinh tÕ, kü thuËt hoÆc Uû ban nh©n d©n thµnh phè/tØnh trùc thuéc trung ö ¬ng sÏ: (a) phª chuÈn c¸c kÕ ho¹ch cæ phÇn ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn Nhµ nö íc (kÓ c¶ nguån ph©n bæ ng©n s¸ch vµ c¸c kho¶n cã nguån gèc tõ ng©n s¸ch) vµ vèn tù huy ®éng lµ 10 tû VND hoÆc Ýt h¬n; (b) b¸o c¸o lªn Ban Cæ phÇn ho¸ trung ö ¬ng vµ Bé Tµi chÝnh c¸c kÕ ho¹ch cæ phÇn ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn 10 tû VND hoÆc nhiÒu h¬n, ®Ó c¸c c¬ quan nµy tr×nh lªn Thñ tö íng xin phª chuÈn.

1.20. Héi ®ång qu¶n trÞ cña c¸c tæng c«ng ty nhµ nö íc sÏ b¸o c¸o kÕ ho¹ch cæ phÇn ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn lªn Ban Cæ phÇn ho¸ trung ö ¬ng vµ Bé Tµi chÝnh, ®Ó c¸c c¬ quan nµy tr×nh lªn Thñ tö íng xin phª chuÈn.

C. Tãm t¾t thñ tôc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸

1.21. C¸c c¬ quan cña ChÝnh phñ qu¶n lý c¸c DNNN (c¸c Bé, c¸c c¬ quan ngang Bé, c¸c Uû ban nh©n d©n vµ c¸c tæng c«ng ty Nhµ nö íc) sÏ:

• thµnh lËp c¸c Ban ChØ ®¹o Cæ phÇn ho¸;

5

• nghiªn cøu c¸c ®iÒu kiÖn kinh doanh vµ kú väng cña c¸c DNNN nh»m chän ra c¸c khèi doanh nghiÖp vµ c¸c doanh nghiÖp cô thÓ ®Ó cæ phÇn ho¸;

•

sau khi tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c tæ chøc §¶ng cïng cÊp vµ Héi ®ång nh©n d©n tØnh/thµnh phè, quyÕt ®Þnh khèi doanh nghiÖp vµ doanh nghiÖp cô thÓ nµo sÏ ®ö îc cæ phÇn ho¸ vµ göi danh s¸ch tíi Ban Cæ phÇn ho¸ trung ö ¬ng;

• th«ng b¸o cho tõng doanh nghiÖp ®· ® ö îc lùa chän vÒ quyÕt ®Þnh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp ®ã;

• ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp ban cæ phÇn ho¸ cña doanh nghiÖp; vµ

• ®µo t¹o c¸c thµnh viªn ban cæ phÇn ho¸ vµ c¸c c¸n bé cã liªn quan cña doanh nghiÖp;

1.22. Ban cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp sÏ:

• phæ biÕn c¸c chÝnh s¸ch vµ quy ®Þnh vÒ cæ phÇn ho¸ cña ChÝnh phñ th«ng qua

viÖc gi¶i thÝch c¸c chÝnh s¸ch, quy ®Þnh nµy cho ngö êi lao ®éng;

• chuÈn bÞ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong ba n¨m ho¹t ®éng gÇn nhÊt;

• chuÈn bÞ mét b¶n b¸o c¸o vÒ nh©n sù doanh nghiÖp, nªu râ c¸c tr¸ch nhiÖm,

chÊt lö îng c«ng viÖc vµ th©m niªn cña tõng ngö êi;

• chuÈn bÞ mét b¶ng kª c¸c tµi s¶n bao gåm c¸c tµi s¶n ®ang sö dông, tµi s¶n kh«ng cÇn sö dông, tµi s¶n cÇn thanh lý vµ c¸c dÞch vô x· héi cÇn ®ö îc chuyÓn giao cho c«ng ®oµn c«ng ty;

• chuÈn bÞ mét b¶ng dù trï chi phÝ cæ phÇn ho¸ cho ®Õn khi kÕt thóc ®¹i héi cæ ®«ng lÇn thø nhÊt.

1.23. Gi¸m ®èc doanh nghiÖp sÏ:

• ký kÕt mét hîp ®ång víi mét c¬ quan kiÓm to¸n ®ö îc tin cËy ®Ó kiÓm to¸n c¸c b¸o c¸o cña doanh nghiÖp, theo ®ã thiÕt lËp c¨n cø cho viÖc ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp;

•

thanh to¸n c¸c kho¶n nî, lµm râ t×nh tr¹ng nguyªn vËt liÖu Õ ®äng, thanh lý c¸c tµi s¶n ®· d ö îc x¸c ®Þnh lµ ph¶i thanh lý trong møc ®é thÈm quyÒn cña gi¸m ®èc;

• më mét tµi kho¶n t¹i Kho b¹c nhµ nö íc ®Ó göi c¸c kho¶n tiÒn thu ®ö îc tõ viÖc b¸n c¸c cæ phiÕu cña doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸;

6

• lËp danh s¸ch ®¨ng ký c¸c cæ ®«ng tiÒm n¨ng.

1.24. C¬ quan chñ qu¶n sÏ:

• hö íng dÉn ban cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp: (a) x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp; (b) cô thÓ ho¸ c¸c kÕ ho¹ch cæ phÇn ho¸; vµ (c) so¹n th¶o ®iÒu lÖ cña c«ng ty cæ phÇn sÏ ®ö îc thµnh lËp;

• chñ to¹ c¸c cuéc häp víi c¸c tæ chøc liªn quan ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cæ phÇn ho¸;

• ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ doanh nghiÖp theo ®Ö tr×nh cña doanh nghiÖp, ra quyÕt ®Þnh b»ng v¨n b¶n vÒ gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp ®· ®ö îc thÈm ®Þnh vµ göi xin quyÕt ®Þnh cña Tæng côc Qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n nhµ nö íc thuéc Bé Tµi chÝnh.

1.25. Bé Tµi chÝnh th«ng qua Tæng côc Qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n nhµ nö íc sÏ:

• phèi hîp víi c¸c c¬ quan chñ qu¶n trong viÖc chØ ®Þnh mét tæ chøc kiÓm to¸n vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò tµi chÝnh n»m ngoµi kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp;

•

ra quyÕt ®Þnh b»ng v¨n b¶n vÒ gi¸ trÞ thùc tÕ doanh nghiÖp trong thêi gian 30 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®ö îc b¸o c¸o cña c¬ quan chñ qu¶n.

1.26. Ban cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp sÏ:

• chuÈn bÞ mét phö ¬ng ¸n kinh doanh tõ 3 ®Õn 5 n¨m cho thêi kú sau cæ phÇn ho¸;

• chuÈn bÞ b¶n th¶o kÕ ho¹ch cho: (a) viÖc ph©n bæ tiÒn mÆt tõ c¸c quü tiÒn thö ëng vµ phóc lîi x· héi (nÕu cã) cho ngö êi lao ®éng; (b) ®Þnh cho mçi ngö êi lao ®éng mét sè cæ phiÕu Nhµ nö íc mµ ngö êi ®ã sÏ ®ö îc hö ëng cæ tøc, vµ (c) x¸c ®Þnh sè tiÒn mµ mçi ngö êi lao ®éng cã thÓ mua chÞu c¸c cæ phiÕu;

• c«ng bè kÕ ho¹ch ®· nªu trªn trong doanh nghiÖp, x¾p xÕp th¶o luËn c¸c kÕ

ho¹ch vµ x©y dùng c¸c phö ¬ng ph¸p thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch;

•

thµnh lËp mét Héi ®ång (®øng ®Çu lµ Trö ëng Ban cæ phÇn ho¸ vµ bao gåm c¸c thµnh viªn cña Ban Cæ phÇn ho¸, mét ®¹i diÖn cña Tæng côc qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n nhµ nö íc vµ mét sè nhµ kinh tÕ, chuyªn gia kü thuËt cã chuyªn m«n vÒ c¸c lÜnh vùc thÝch hîp víi doanh nghiÖp) ®Ó ®Þnh gi¸ l¹i doanh nghiÖp trªn cë së hö íng dÉn vµ quyÕt ®Þnh cña Bé Tµi chÝnh;

• b¸o c¸o víi c¬ quan chñ qu¶n vÒ c¸c kÕt qu¶ cña viÖc ®Þnh gi¸ l¹i doanh

nghiÖp ®Ó xem xÐt trö íc khi tr×nh lªn Bé Tµi chÝnh ®Ó xin quyÕt ®Þnh;

7

• chuÈn bÞ mét kÕ ho¹ch cæ phÇn ho¸ chi tiÕt vµ tr×nh bµy trö íc ®¹i héi c«ng

nh©n viªn bÊt thö êng ®Ó xem xÐt vµ xin ý kiÕn;

• hoµn chØnh kÕ ho¹ch cæ phÇn ho¸ sau khi ®· lÊy ý kiÕn theo nh÷ng quy ®Þnh trªn;

• tr×nh kÕ ho¹ch ®· hoµn chØnh lªn c¬ quan chñ qu¶n ®Ó xin phª duyÖt;

• so¹n th¶o ®iÒu lÖ c«ng ty cæ phÇn vµ tr×nh c¬ quan chñ qu¶n xin ý kiÕn.

1.27. C¬ quan chñ qu¶n sÏ:

• tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p phª duyÖt kÕ ho¹ch cæ phÇn ho¸ cuèi cïng theo c¸c quy ®Þnh trong “phª duyÖt cæ phÇn ho¸” (®o¹n 1.18);

• cö c¸c ®¹i diÖn thay mÆt cho sè cæ phiÕu Nhµ nö íc n¾m gi÷ vµo Héi ®ång qu¶n trÞ cña c¸c c«ng ty cæ phÇn;

• hö íng dÉn Ban cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp tæ chøc ®¹i héi cæ ®«ng lÇn ®Çu tiªn;

• ra quyÕt ®Þnh vÒ viÖc chuyÓn ®æi doanh nghiÖp Nhµ nö íc thµnh mét c«ng ty cæ phÇn.

1.28. Ban cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp sÏ:

• c«ng bè c«ng khai t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trö íc khi cæ phÇn ho¸;

• c«ng bè viÖc b¸n cæ phiÕu vµ chuÈn bÞ viÖc ®¨ng ký cña c¸c cæ ®«ng tiÒm n¨ng trong vµ ngoµi doanh nghiÖp;

•

tæ chøc viÖc b¸n cæ phiÕu theo kÕ ho¹ch cæ phÇn ho¸ vµ chuyÓn sè tiÒn thu ®ö îc vµo tµi kho¶n më t¹i Kho b¹c nhµ nö íc;

• b¸o c¸o víi c¬ quan chñ qu¶n vÒ c¸c kÕt qu¶;

• giíi thiÖu c¸c øng cö viªn cho Héi ®ång qu¶n trÞ vµ xin ý kiÕn cña c¬ quan chñ qu¶n;

• triÖu tËp ®¹i héi cæ ®«ng lÇn thø nhÊt ®Ó bÇu Héi ®ång qu¶n trÞ vµ th«ng qua ®iÒu lÖ c«ng ty cæ phÇn.

1.29. Gi¸m ®èc doanh nghiÖp vµ kÕ to¸n trö ëng, víi sù cã mÆt cña Ban cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp vµ c¬ quan chñ qu¶n, sÏ chuyÓn giao c¸c tr¸ch nhiÖm qu¶n lý doanh nghiÖp cho Héi ®ång qu¶n trÞ míi ®ö îc bÇu.

8

1.30. Héi ®ång qu¶n trÞ cña c«ng ty cæ phÇn sÏ:

• ®¨ng ký con dÊu míi cho c«ng ty cæ phÇn;

• hoµn thµnh thñ tôc chyÓn quyÒn së h÷u doanh nghiÖp tõ Nhµ nö íc sang cho c«ng ty cæ phÇn;

• tæ chøc khai tr ö ¬ng c«ng ty cæ phÇn.

PhÇn II: KÕt qu¶ kh¶o s¸t

A. Giíi thiÖu

Lùa chän doanh nghiÖp

2.01. Vµo ®Çu n¨m 1998 cã tæng sè 17 doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸. Mét doanh nghiÖp v× cã ®Þa ®iÓm qu¸ xa kh«ng ®ö îc ®ö a vµo cuéc ®iÒu tra vèn ®· bÞ h¹n chÕ vÒ thêi gian. Trong sè 16 doanh nghiÖp cßn l¹i 14 doanh nghiÖp ®ång ý tr¶ lêi pháng vÊn vµ 2 doanh nghiÖp tõ chèi tham gia.

Phö ¬ng ph¸p

2.02. ViÖc sö dông mét b¶ng c¸c c©u hái chuÈn ho¸ (Tµi liÖu ®Ýnh kÌm 1) ®· t¹o ®ñ tÝnh linh ho¹t ®Ó ®ö a vµo sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c c«ng ty. C¸c cuéc pháng vÊn ®ö îc tiÕn hµnh víi c¸c gi¸m ®èc vµ c¸c phã gi¸m ®èc vµ kÐo dµi trong kho¶ng ba giê ®ång hå - ®ñ ®Ó cã mét bøc ¶nh chíp nhanh cña mçi c«ng ty, nhö ng kh«ng ®ñ ®Ó cã ®ö îc mét ph©n tÝch chiÒu s©u. Chóng t«i ®· yªu cÇu vÒ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña n¨m ngay trö íc khi cæ phÇn ho¸ vµ n¨m 1997. C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña n¨m trö íc khi cæ phÇn ho¸ ®· ®ö îc Bé Tµi chÝnh cung cÊp, ngoµi ra chØ cã mét sè doanh nghiÖp cung cÊp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña n¨m 1997. Thêi gian tiÕn hµnh kh¶o s¸t, tõ ngµy 9 ®Õn ngµy 23 th¸ng 1 n¨m 1998, kh«ng ph¶i lµ thêi gian lý tö ëng, v× mét mÆt nã trïng víi thêi kú tr ö íc TÕt vµ mÆt kh¸c thêi gian nµy chö a ph¶i lµ thêi gian ®Ó c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m 1997 ®ö îc hoµn thµnh. ViÖc Ên ®Þnh thêi gian nµy lµ do thêi ®iÓm cña cuéc héi th¶o tæ chøc vµo th¸ng 2.

B. Nh÷ng ph¸t hiÖn chÝnh cña ®ît kh¶o s¸t

2.03. Theo b¸o c¸o, tÊt c¶ 14 doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i vµo thêi ®iÓm cæ phÇn ho¸. Kh«ng doanh nghiÖp nµo cã g¸nh nÆng nî lín, hay cã c¸c dÞch vô x· héi hoÆc cã nguån lao ®éng dö thõa lín9. Nh÷ng c¬ së ban ®Çu nµy ®· lµm cho qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ trë thµnh dÔ dµng h¬n, nÕu gÆp ph¶i nh÷ng vÊn ®Ò nµy th× ch¾c r»ng qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ®· phøc t¹p vµ khã kh¨n h¬n. Trong thêi kú sau cæ 9 Phô lôc 1: thÓ hiÖn c¸c ®Æc ®iÓm chÝnh cña 14 doanh nghiÖp ®· ®Õn th¨m vµ mét sè ®Æc diÓm cña ba doanh nghiÖp kh«ng ®Õn pháng vÊn ® îc.

9

phÇn ho¸, c¸c c«ng ty cæ phÇn tiÕp tôc lµm ra lîi nhuËn. Thùc chÊt, nh÷ng c«ng ty ®· tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ trong nh÷ng n¨m ®Çu tiªn ®· cã ® ö îc sù t¨ng trö ëng vÒ doanh sè vµ lîi nhuËn ®¸ng kÓ.

2.04. ChÝn doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ ®ãng t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh,vµ t¸m ®Þa phö ¬ng kh¸c mçi n¬i chØ cã mét doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp cã c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c nhau, trong ®ã cã 5 doanh nghiÖp chÕ t¹o, 4 c«ng ty chÕ biÕn n«ng s¶n, 4 c«ng ty dÞch vô, vµ 1 c«ng ty khai kho¸ng. Cã 5 c«ng ty tiÕn hµnh xuÊt khÈu thùc sù; 3 c«ng ty trö íc kia lµ DNNN cña trung ö ¬ng vµ 11 c«ng ty lµ c¸c DNNN ®Þa phö ¬ng10. Mét tËp hîp ®a d¹ng c¸c doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸ ph¶n ¸nh sù thiÕu c¸c h¹n chÕ vÒ khu vùc ®i¹ lý, ngµnh nghÒ vµ h¹n chÕ ph¸p lý trong cæ phÇn ho¸, trõ c¸c doanh nghiÖp Nhµ nö íc thuéc ngµnh chiÕn lö îc vµ quy m« lín theo tinh thÇn NghÞ ®Þnh 28-CP.

Thêi gian cæ phÇn ho¸

2.05. Thêi gian cæ phÇn ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp n»m trong kho¶ng tõ 9 ®Õn 79 th¸ng, víi thêi gian cæ phÇn ho¸ trung b×nh lµ 27 th¸ng. Dao ®éng lín vÒ kho¶ng thêi gian cæ phÇn ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp ®ö îc lý gi¶i mét c¸ch râ nhÊt khi chia c¸c doanh nghiÖp lµm ba nhãm: (a) nh÷ng doanh nghiÖp trong ch ö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ thö nghiÖm ®· hoµn thµnh qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ trö íc th¸ng 5 n¨m 1996, thêi ®iÓm NghÞ ®Þnh 28-CP ®ö îc ban hµnh; (b) c¸c doanh nghiÖp ®· b¾t ®Çu cæ phÇn ho¸ trong chö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ thö nghiÖm nhö ng hoµn thµnh qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ sau th¸ng 5 n¨m 1996 theo NghÞ ®Þnh 28-CP; vµ (c) c¸c doanh nghiÖp b¾t ®Çu thùc hiÖn vµ hoµn thµnh qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ sau th¸ng 5 n¨m 1996. Thêi gian cæ phÇn ho¸ trung b×nh cña c¸c doanh nghiÖp thuéc nhãm thø nhÊt lµ 19 th¸ng, nhãm thø hai lµ 39 th¸ng vµ nhãm thø ba lµ 13 th¸ng. Nh÷ng kÕt qu¶ nµy cho thÊy r»ng NghÞ ®inh 28-CP ®· cã t¸c dông tíi viÖc rót ng¾n thêi gian cæ phÇn ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp b¾t ®Çu thùc hiÖn vµ hoµn thµnh qu¸ tr×nh sau th¸ng 5 n¨m 1996. Râ rµng, thêi gian cæ phÇn ho¸ cÇn ph¶i ®ö îc rót ng¾n h¬n n÷a, nÕu muèn hoµn thµnh kÕ ho¹ch cña ChÝnh phñ nh»m cæ phÇn ho¸ 150-200 doanh nghiÖp trong n¨m 1998, 400- 500 doanh nghiÖp trong n¨m 1999, vµ 1000 doanh nghiÖp trong n¨m 2000.

B¶ng 1: Thêi gian cæ phÇn ho¸

Tæng mÉu

B¾t ®Çu vµ hoµn thµnh sau th¸ng 5 n¨m 1996 B¾t ®Çu vµ hoµn thµnh sau th¸ng 5 n¨m 1996 B¾t ®Çu vµ hoµn thµnh trö íc th¸ng 5 n¨m 1996

10 MÆc dï ®· ® îc phÐp nh ng cho ®Õn nay ch a tæng c«ng ty nhµ n íc nµo tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn.

10

27 19 39 13 Sè th¸ng b×nh qu©n

Gi¸ trÞ doanh nghiÖp Nhµ nö íc vµ vèn cæ phÇn cña c«ng ty cæ phÇn

2.06. Gi¸ trÞ DNNN ®¹i diÖn cho gi¸ trÞ ®· x¸c ®Þnh cña doanh nghiÖp. Gi¸ trÞ nµy ®ö îc xem lµ vèn Nhµ nö íc. Mét phÇn vèn nµy ®ö îc Nhµ nö íc gi÷ l¹i vµ phÇn cßn l¹i ®ö îc b¸n. Sè tiÒn thu ®ö îc tõ viÖc b¸n cæ phÇn nµy ®ö îc chuyÓn tíi Kho b¹c nhµ nö íc. §èi víi mét sè doanh nghiÖp, gi¸ trÞ DNNN b»ng sè vèn cæ phÇn ph¸p ®Þnh cña c«ng ty cæ phÇn ®ö îc thµnh lËp, nhö ng khi vèn míi ®ö îc bæ xung vµo th× sè vèn cæ phÇn cña c«ng ty sÏ lín h¬n gi¸ trÞ ban ®Çu cña doanh nghiÖp.

Së h÷u

2.07. Cæ phÇn Nhµ nö íc n¾m gi÷ trong c¸c c«ng ty cæ phÇn ®· kh¶o s¸t vµo thay ®æi theo tõng ®oanh nghiÖp tõ 20 ®Õn 46%, chiÕm gÇn 34% tæng sè vèn cña toµn bé 14 c«ng ty cæ phÇn. Cæ phÇn ngö êi lao ®éng n¾m gi÷ trong c¸c doanh nghiÖp thay ®æi theo doanh nghiÖp tõ 19 ®Õn 70%, víi møc n¾m gi÷ b×nh qu©n cña ngö êi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp nµy lµ kho¶ng 46%. C¸c nhµ ®Çu tö bªn ngoµi ®· kh«ng mua cæ phÇn nµo cña hai c«ng ty, nhö ng ®èi víi trong sè 12 c«ng ty kh¸c hä ®· mua tõ 19 ®Õn 51% cæ phÇn. C¸c nhµ ®Çu tö bªn ngoµi, chñ yÕu lµ c¸c c¸ nh©n, chiÕm kho¶ng 20% tæng sè vèn cña 14 c«ng ty cæ phÇn. Tæ chøc/quü ®Çu t ö cña tö nh©n vµ Nhµ nö íc chØ mua cæ phÇn cña hai c«ng ty.

B¶ng 2: Së h÷u cæ phÇn

Ngö êi lao ®éng Nhµ nö íc C¸c nhµ ®Çu tö bªn ngoµi

46% 34% 20% % cæ phÇn b×nh qu©n

2.08. Ph¶n øng ®èi víi c¸c ®ît ph¸t hµnh ra c«ng chóng ®Òu lµ tÝch cùc. ChØ cã mét trö êng hîp ph¶n øng tiªu cùc, vµ theo b¸o c¸o kho¶ng mét nöa sè c«ng ty nhËn ®ö îc lö îng ®Æt mua lín h¬n so víi lö îng thùc b¸n. Tæng céng ngö êi lao ®éng mua cæ phiÕu b»ng tiÒn mÆt chiÕm 29,7%, mua chÞu chiÕm 15,3% vµ mua b»ng sè tiÒn chia tõ c¸c quü phóc lîi chiÕm 1,5% tæng sè vèn11. N¨m 1997, mét lö îng khiªm tèn cæ phiÕu ®· ®ö îc b¸n cho c¸c nhµ ®Çu tö c¸ nh©n bªn ngoµi, víi sè lö îng vµo kho¶ng tõ 600 ®Õn 11 Phô lôc 2: cung cÊp c¸c chi tiÕt vÒ ph ¬ng ph¸p mua cæ phÇn cña c¸n bé c«ng nh©n viªn.

11

8000 cæ phiÕu vµ trung b×nh kho¶ng 1600 cæ phiÕu ®· ®ö îc giao dÞch gi÷a c¸c c«ng ty víi c¸c nhµ ®Çu tö bªn ngoµi. Khi tæng hîp l¹i, tû lÖ cæ phiÕu ngö êi lao ®éng mua b»ng tiÒn mÆt so víi sè cæ phiÕu mua chÞu vµ nh÷ng ph¶n øng cña c«ng chóng víi nh÷ng lÇn ph¸t hµnh cæ phiÕu thÓ hiÖn r»ng c«ng chóng ®· s½n sµng tËn dông nh÷ng g× hä xem nhö c¸c c¬ héi ®Çu tö hÊp dÉn.

B¶ng 3: Phö ¬ng ph¸p mua cæ phiÕu cña ngö êi lao ®éng

Mua b»ng tiÒn mÆt Mua chÞu C¸c quü phóc lîi

64% 33% 3%

% trung b×nh theo phö ¬ng ph¸p

Qu¶n lý

2.09. Héi ®ång qu¶n trÞ cña c¸c c«ng ty ®ö îc h×nh thµnh bëi tõ 5 ®Õn 9 thµnh viªn ® ö îc rót ra tõ ba nhãm cæ ®«ng chÝnh. Trong sè 13 c«ng ty ®· thµnh lËp Héi ®ång qu¶n trÞ vµo thêi gian kh¶o s¸t, cã 9 c«ng ty ®· cö ngö êi n¾m vÞ trÝ Chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ ®ång thêi lµm gi¸m ®èc ®iÒu hµnh (CEO) (s¸u ngö êi ®¹i diÖn cho Nhµ nö íc, ba ngö êi ®¹i diÖn cho ngö êi lao ®éng). Trong sè 4 c«ng ty cßn l¹i, mét c«ng ty cã ®¹i diÖn cña Nhµ nö íc n¾m gi÷ c¶ hai vÞ trÝ, cßn trong hai c«ng ty kh¸c hai vÞ trÝ nµy ®ö îc ph©n chia gi÷a c¸c ®¹i diÖn cña Nhµ nö íc vµ cña ngö êi lao ®éng; trong c«ng ty thø t ö Chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ lµ ®¹i diÖn Nhµ nö íc vµ gi¸m ®èc ®iÒu hµnh ®¹i diÖn c¸c cæ ®«ng tö nh©n bªn ngoµi. §èi víi c¸c vÞ trÝ gi¸m ®èc ®iÒu hµnh thêi kú trö íc cæ phÇn ho¸, cã 12 ngö êi lµ gi¸m ®èc cò cña doanh nghiÖp vµ mét ngö êi ®· lµ gi¸m ®èc cña mét doanh nghiÖp kh¸c.

2.10. Nhãm ®iÒu tra ®Æc biÖt cã Ên tö îng triÓn väng, sù n¨ng ®éng vµ kh¶ n¨ng l·nh ®¹o cña gÇn mét nöa sè gi¸m ®èc ®iÒu hµnh ®· tham gia c¸c cuéc pháng vÊn. C¸c c¸ nh©n nµy dö êng nhö ®· nhËn thøc ®Çy ®ñ vÒ c¸c môc tiªu cña cæ phÇn ho¸; hä ®· hiÓu kh¸ râ vÒ hÖ thèng thÞ trö êng; vµ hä ®· s½n sµng ®iÒu chØnh phong c¸ch lµm viÖc cña c¸c doanh nghiÖp theo t×nh h×nh míi.

Lùc lö îng lao ®éng

2.11. Nhö tr×nh bµy trong Phô lôc 1, lùc lö îng lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nµy ®· t¨ng 39% kÓ tõ khi cæ phÇn ho¸, chñ yÕu lµ do viÖc më réng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸ trong thêi kú 1993-1996. MÆc dï NghÞ ®Þnh 28-CP cho phÐp sa th¶i lao ®éng dö thõa, nhö ng kh«ng doanh nghiÖp nµo ph¶i ¸p dông ®Õn biÖn ph¸p nµy. Thay vµo ®ã, c¸c doanh nghiÖp nµy ®· ¸p dông phö ¬ng ch©m h¹n chÕ dÇn lao ®éng, céng víi viÖc thu hót lao ®éng dö thõa vµ ®iÒu chØnh kü n¨ng th«ng qua viÖc më réng kinh doanh. C¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ trong thêi kú 1997-1998 ®·

12

kh«ng ®Ò cËp tíi vÊn ®Ò lao ®éng dö d«i trong khi tr¶ lêi pháng vÊn.

B¶ng 4: Nh÷ng thay ®æi lùc l ö îng lao ®éng a

B×nh qu©n møc t¨ng lùc lö îng lao ®éng B×nh qu©n møc t¨ng lö ¬ng vµ c¸c kho¶n phóc lîi PhÇn tr¨m c¸c c«ng ty ®· t¨ng chÕ ®é khuyÕn khÝch ngö êi lao ®éng

(a: Nh÷ng sè liÖu nµy thÓ hiÖn nh÷ng thay ®æi kÓ tõ khi cæ phÇn ho¸.)

39% 60% 64%

2.12. TiÒn lö ¬ng th¸ng céng víi c¸c kho¶n tiÒn phóc lîi trong thêi kú trö íc cæ phÇn ho¸ n»m trong kho¶ng tõ 150 ngh×n ®Õn 6 triÖu ®ång, vµ trong thêi kú sau cæ phÇn ho¸ ®· t¨ng tõ 250 ngh×n ®Õn 12,5 triÖu ®ång, b×nh qu©n sè nµy lµ tõ 712 ngh×n ®ång lªn 1,142 triÖu ®ång. Nh÷ng ngö êi pháng vÊn ®· ghi nhËn sù chªnh lÖch lín cña tiÒn lö ¬ng vµ c¸c kho¶n tiÒn phóc lîi theo lo¹i h×nh ho¹t ®éng, ®Þa ®iÓm lµm viÖc, vµ ®«i khi theo nh÷ng m«i tr ö êng lµm viÖc ®éc h¹i. C¸c h×nh thøc khuyÕn khÝch lao ®éng ®· ®ö îc thiÕt lËp ë hÇu hÕt c¸c c«ng ty.

2.13. TÊt c¶ c¸c c«ng ty ®· tham gia Quü (B¶o hiÓm) x· héi quèc gia. H¬n n÷a, nhiÒu c«ng ty ®· cÊp cho ngö êi lao ®éng c¸c kho¶n tiÒn phóc lîi x· héi nhö tiÒn b¶o hiÓm tai n¹n lao ®éng vµ tiÒn cøu trî khÈn cÊp. Theo b¸o c¸o, nh×n chung trong thêi kú sau cæ phÇn ho¸ c¸c c«ng ty ®· cung cÊp cho ngö êi lao ®éng nhiÒu dÞch vô x· héi h¬n so víi thêi kú trö íc cæ phÇn ho¸.

C¸c dÞch vô x· héi

2.14. DÞch vô x· héi trong c¸c c«ng ty rÊt nhá nªn kh«ng cÇn xö lý viÖc ph©n t¸ch vµ chuyÓn cho tËp thÓ ngö êi lao ®éng theo NghÞ ®Þnh 28-CP. Mét sè Ýt c«ng ty cã nhµ ë ®· b¸n xong sè nhµ nµy cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cña hä. Mét sè c«ng ty tiÕp tôc duy tr× c¸c tr¹m x¸ nhá vµ hä cïng thÊy r»ng kh«ng cÇn thiÕt ph¶i chuyÓn giao c¸c tr¹m nµy cho tËp thÓ ngö êi lao ®éng.

C¸c tµi s¶n vËt chÊt

2.15. Nhµ xö ëng vµ c¸c thiÕt bÞ ë hÇu hÕt c¸c c«ng ty ®· cò vµ nhiÒu tµi s¶n ®· qu¸ thêi h¹n sö dông. Ngo¹i lÖ lµ c¸c c¬ së ®ö îc thiÕt lËp trong thêi kú sau cæ phÇn ho¸. Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu, ë nhiÒu c«ng ty thiÕu c¸c thiÕt bÞ b¶o vÖ m«i trö êng. MÆc dï kh«ng cã c¸c h¹n chÕ vÒ viÖc b¸n vµ cho thuª tµi s¶n, nhö ng rÊt Ýt c«ng ty thùc hiÖn c¸c lo¹i giao dÞch nµy. ViÖc thanh lý c¸c thiÕt bÞ lçi thêi lµ mét bé phËn cña kÕ ho¹ch t¸i c¬ cÊu cña c¸c c«ng ty. TÊt c¶ c¸c c«ng ty ®· x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch t¸i c¬ cÊu c«ng ty ®Ó thùc hiÖn nÕu vµ khi c¸c kh¶ n¨ng vÒ nguån tµi chÝnh cho phÐp.

13

C¸c ®Çu vµo vµ ®Çu ra

2.16. TÊt c¶ c¸c c«ng ty ®ö îc ghi nhËn lµ cã ®ñ nguån c¸c ®Çu vµo. Tuy nhiªn, mét sè c«ng ty cã ho¹t ®éng dùa trªn c¸c ®Çu vµo nhËp khÈu ®Òu cho r»ng thñ tôc h¶i quan nhiªu khª vµ phøc t¹p ®· g©y l·ng phÝ thêi gian vµ lµm t¨ng chi phÝ. C¸c s¶n phÈm/dÞch vô cña c¸c c«ng ty nµy ®ö îc b¸n trªn thÞ trö êng ®Þa phö ¬ng (4 c«ng ty), thÞ trö êng toµn quèc (6 c«ng ty) vµ thÞ trö êng quèc tÕ (4 c«ng ty). Ngo¹i trõ hai doanh nghiÖp cã kh¸ch hµng chÝnh lµ c¸c DNNN, cßn tÊt c¶ c¸c c«ng ty kh¸c chñ yÕu cung cÊp hµng ho¸/dÞch vô cho c¸c kh¸ch hµng tö nh©n vµ c¸c kh¸ch hµng nö íc ngoµi.

T×nh h×nh tµi chÝnh

2.17. HÇu hÕt 14 c«ng ty ®Òu trong tr¹ng th¸i tµi chÝnh tèt. Vµo thêi gian cæ phÇn hãa, hai doanh nghiÖp cã c¸c kho¶n nî dµi h¹n trong nö íc, vµ mét doanh nghiÖp ®ang cã mét kho¶n nî dµi h¹n nö íc ngoµi. C¸c kho¶n nî trong nö íc ®· ®ö îc chÝnh quyÒn ®Þa phö ¬ng thanh to¸n vµ kho¶n nî nö íc ngoµi ®· ®ö îc chuyÓn thµnh tµi s¶n nî cña doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸. Theo b¸o c¸o, 12 c«ng ty cã ®ñ luång tiÒn mÆt ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ ho¹t ®éng vµ hai c«ng ty cßn l¹i còng cã gÇn ®ñ luång tiÒn mÆt cho c¸c ho¹t ®éng. Ba c«ng ty cã c¸c kho¶n ph¶i thu qu¸ h¹n, cßn 11 c«ng ty cßn l¹i th× kh«ng. KÓ tõ khi cæ phÇn ho¸, ®· cã 7 c«ng ty cæ phÇn nhËn ®ö îc c¸c kho¶n vay vèn lö u ®éng tõ c¸c ng©n hµng thö ¬ng m¹i quèc doanh. Tuy vËy, hÇu hÕt c¸c gi¸m ®èc ®iÒu hµnh ®Òu xem vÊn ®Ò t¹o nguån vèn lö u ®éng lµ mét trë ng¹i lín trong ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty. Hä cho r»ng trë ng¹i nµy lµ do hä kh«ng thÓ ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu vÒ thÕ chÊp cña c¸c ng©n hµng thö ¬ng m¹i. Khi xem xÐt nh÷ng trë ng¹i lín ®èi víi viÖc tiÕp cËn c¸c kho¶n tÝn dông th× thÊy chö a c«ng ty nµo nhËn ®ö îc c¸c kho¶n tÝn dông dµi h¹n kÓ tõ khi cæ phÇn ho¸.

Ho¹t ®éng

2.18. TÊt c¶ c¸c c«ng ty ®Òu kinh doanh cã l·i trong n¨m 1997. Trong c¸c ®¸nh gi¸ vÒ 4 c«ng ty ®· cæ phÇn ho¸ giai ®o¹n 1993-1995 tr×nh bµy cô thÓ c¸c thµnh tùu lín. C¸c c«ng ty nµy ®· më réng kinh doanh, t¨ng ®¸ng kÓ vÒ lùc lö îng lao ®éng, doanh thu vµ lîi nhuËn. Cho dï thiÕu c¸c kho¶n tÝn dông ®Çu t ö dµi h¹n, ö lîi Héi ®ång qu¶n trÞ ®· t¹o vèn cho c¸c ho¹t ®éng më réng b»ng viÖc t¸i ®Çu t nhuËn, vay vèn tõ c¸c cæ ®«ng ngoµi quèc doanh, vµ cã mét trö êng hîp ph¸t hµnh c¸c tr¸i phiÕu cã thÓ chuyÓn ®æi ë Anh vµ Mü.

2.19. Hai trong sè ba c«ng ty cæ phÇn ho¸ vµo n¨m 1996 ®· t¨ng trö ëng tö ¬ng tù nhãm c¸c c«ng ty cæ phÇn ho¸ vµo giai ®o¹n 1993-1995; cßn c«ng ty thø ba cã tæng doanh thu gi¶m 33% trong n¨m 1997. §èi víi 7 c«ng ty cæ phÇn ho¸ trong n¨m 1997 vµ ®Çu n¨m 1998, thêi gian chö a ®ñ ®Ò cã ®ö îc nh÷ng ®¸nh gi¸ cã ý nghÜa vÒ c¸c c«ng ty nµy.

2.20. Th«ng qua qua viÖc nhÊt trÝ t¸i ®Çu tö lîi nhuËn cña c«ng ty vµ mua cæ

14

phiÕu thanh to¸n chñ yÕu b»ng tiÒn mÆt, c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c¸c c«ng ty ®· ®ãng gãp tÝch cùc vµo viÖc ph¸t triÓn c«ng ty cña hä. Trong mét trö êng hîp, c¸n bé c«ng nh©n viªn ®· thÓ hiÖn sù quan t©m cña hä ®èi víi t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty khi hä nhÊt trÝ viÖc gi¶m møc tiÒn lö ¬ng nh»m duy tr× lîi nhuËn cña c«ng ty khi doanh nghiÖp cña hä trong t×nh tr¹ng chËm ph¸t triÓn.

Lîi Ých cña Nhµ nö íc

2.21. C¸c sè liÖu mµ c¸c doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸ cho tíi n¨m 1995 cung cÊp ®· cho thÊy r»ng c¸c kho¶n tiÒn c¸c doanh nghiÖp nµy nép cho ng©n s¸ch nhµ nö íc (thuÕ vµ cæ tøc) trong thêi kú sau cæ phÇn ho¸ ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ so víi thêi kú trö íc cæ phÇn ho¸. Tæng côc qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n nhµ nö íc t¹i doanh nghiÖp ®· x¸c nhËn nh÷ng ®ãng gãp nµy cña c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ tíi n¨m 1996 vµ cho r»ng ®©y lµ kÕt qu¶ cña sù t¨ng trö ëng trong doanh thu cña c¸c doanh nghiÖp nµy.

C¸c h¹n chÕ

2.22. C¸c trë ng¹i mµ c¸c c«ng ty gÆp ph¶i ®ö îc nªu dö íi ®©y theo thø tù gi¶m dÇn vÒ tÇn suÊt:

• T¹o nguån vèn lö u ®éng;

• T¹o nguån vèn ®Çu tö ;

• Nh©n viªn thiÕu hiÓu biÕt vµ kh«ng thÝch øng víi cæ phÇn ho¸;

• C¸c thñ tôc h¶i quan g©y khã kh¨n ®èi víi c¸c hµng ho¸ nhËp khÈu.

C¸c chiÕn lö îc trong tö ¬ng lai

2.23. C¸c môc tiªu ö u tiªn trong c¸c chiÕn lö îc trung h¹n (2-3 n¨m) cña c¸c c«ng ty ®ö îc nªu dö íi ®©y theo thø tù gi¶m dÇn vÒ tÇn suÊt:

• §Çu tö vµo thiÕt bÞ míi;

• §Çu tö x©y dùng nhµ xö ëng;

• C¶i thiÖn qu¶n lý tµi chÝnh;

• Tæ chøc l¹i qu¸ tr×nh s¶n xuÊt; vµ

• N©ng cao c¸c kü n¨ng marketing.

15

16

17

PhÇn III: C¸c vÊn ®Ò n¶y sinh

A. Giíi thiÖu

3.01. Môc tiªu chÝnh cña viÖc nghiªn cøu lµ nhËn biÕt c¸c vÊn ®Ò g©y trë ng¹i ®èi víi qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ vµ/hoÆc h¹n chÕ nh÷ng thµnh c«ng cña c¸c c«ng ty ®· hoµn thµnh cæ phÇn ho¸. Nhãm ®iÒu tra ®· t×m ra mét sè vÊn ®Ò then chèt vµ ph©n chia c¸c vÊn ®Ò nµy thµnh hai nhãm: c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan tíi qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ vµ nhãm c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan tíi t×nh tr¹ng c¸c c«ng ty sau cæ phÇn ho¸. C¸c vÊn ®Ò nµy rÊt phï hîp víi c¸c vÊn ®Ò mµ TiÕn sÜ TrÇn C«ng B¶y (Tæng côc trö ëng Tæng côc qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n nhµ nö íc ë doanh nghiÖp) vµ ¤ng NguyÔn Thiªng § øc (Tr ö ëng Ban cæ phÇn ho¸ thµnh phè Hå ChÝ Minh) ®· giíi thiÖu trong c¸c tµi liÖu tr×nh bµy trong Héi th¶o Cæ phÇn ho¸ ngµy 19-20 th¸ng 2 t¹i Hµ Néi12.

B. C¸c vÊn ®Ò cæ phÇn ho¸

Phö ¬ng ph¸p ®Þnh gi¸

3.02. Nhö ®· ®Ò cËp trong c¸c phÇn trö íc, gi¸ trÞ cña mét doanh nghiÖp vµo thêi ®iÓm cæ phÇn ho¸ sÏ lµ: Gi¸ trÞ rßng ®· ®iÒu chØnh +/- Gi¸ trÞ lîi thÕ/bÊt lîi thÕ + c¸c chi phÝ cæ phÇn ho¸. C«ng thøc nµy ®ö îc xem lµ hîp lý ®èi víi c¸c c«ng ty lín, nhö ng kh«ng cÇn thiÕt ®èi víi c¸c c«ng ty nhá, mµ c¸c c«ng ty nhá nªn ®ö îc ®Þnh gi¸ th«ng qua c¸c phö ¬ng ph¸p ®¬n gi¶n h¬n nhö ®Êu thÇu. C¸c gi¸m ®èc doanh nghiÖp ®· thÓ hiÖn sù lo ng¹i vÒ c¸c phö ¬ng ph¸p ®iÒu chØnh gi¸ trÞ rßng ®· kiÓm to¸n vµ phö ¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ lîi thÕ, bÊt lîi thÕ. Bé Tµi chÝnh ®· ban hµnh c¸c c«ng thøc bæ xung cho viÖc ¸p dông c«ng thøc nªu trªn, nh ö ng viÖc x¸c ®Þnh l¹i gi¸ trÞ cña c¸c tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n l ö u ®éng theo gi¸ hiÖn hµnh vÉn cßn phô thuéc vµo ý chñ quan cña c¸c chuyªn gia theo nhiÒu cÊp ®é ®¸nh gi¸ kh¸c nhau. ChØ duy nhÊt cã mét hö íng dÉn cô thÓ lµ gi¸ trÞ nhµ xö ëng ph¶i ®ö îc ®¸nh gi¸ l¹i theo c¸c ®iÒu kiÖn cña c¸c ®Þa phö ¬ng. ViÖc thiÕu c¸c hö íng dÉn cô thÓ vÒ viÖc ®¸nh gi¸ l¹i nhµ xö ëng, thiÕt bÞ vµ c¸c hµng ho¸ ®· dÉn tíi nh÷ng cuéc tranh luËn v« tËn gi÷a c¸c chuyªn gia, sau ®ã l¹i ®ö îc tranh luËn l¹i trong héi ®ång qu¶n trÞ cña c¸c doanh nghiÖp. KÕt qu¶ lµ ®· ph¶i gi¶i quyÕt theo sù thö ¬ng lö îng vµ viÖc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ bÞ tr× ho·n trong mét thêi gian tö ¬ng ®èi dµi.

3.03. §èi víi viÖc tÝnh to¸n gi¸ trÞ lîi thÕ/ bÊt lîi thÕ, Bé Tµi chÝnh ®· x©y dùng mét phö ¬ng ph¸p tö ¬ng tù nhö phö ¬ng ph¸p c¸c nö íc kh¸c ®· sö dông. Ho¹t ®éng cña trong ba n¨m trö íc khi cæ phÇn ho¸ sÏ ®ö îc so s¸nh víi ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cïng lo¹i ho¹t ®éng trong cïng ngµnh kinh tÕ, trong cïng thêi

12 T¹i héi th¶o cæ phÇn ho¸, nhãm nghiªn cøu nhËn thÊy chÝnh phñ ®· cã c¸c kÕ ho¹ch söa ®æi NghÞ ®Þnh 28-CP. Phô lôc 3 ® a ra xem xÐt mét sè ®Ò nghÞ söa ®æi vµ c¸c ý kiÕn b×nh luËn.

18

kú. ViÖc so s¸nh nµy x¸c ®Þnh gi¸ trÞ lîi thÕ/ bÊt lîi thÕ. ViÖc c¸c sè liÖu nµy kh«ng cã s¾n ®· lµm cho qu¸ tr×nh so s¸nh trë nªn rÊt khã kh¨n, nÕu kh«ng ph¶i lµ kh«ng thÓ thùc hiÖn. Trªn thùc tÕ, trong sè c¸c doanh nghiÖp ®· kh¶o s¸t, chØ cã ba trö êng hîp x¸c ®Þnh ®ö îc gi¸ trÞ lîi thÕ trong gi¸ trÞ doanh nghiÖp. ThËm chÝ trong nh÷ng trö êng hîp nµy, nhãm nghiªn cøu ®· biÕt ®ö îc r»ng c¸c gi¸ trÞ lîi thÕ ®ö îc ¸p dông (lÇn lö ît tö ¬ng øng víi 6%, 5%, vµ 2% gi¸ trÞ doanh nghiÖp) còng chØ lµ kÕt qu¶ cña viÖc thö ¬ng lö îng gi÷a Nhµ nö íc vµ doanh nghiÖp, chø kh«ng ph¶i lµ kÕt qu¶ cña viÖc ¸p dông phö ¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ ®· nªu trªn. ViÖc ö íc lö îng gi¸ trÞ lîi thÕ/ bÊt lîi thÕ lµ cÇn thiÕt cho viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thÞ tr ö êng cña mét doanh nghiÖp, nhö ng vÊn ®Ò lµ liÖu cã nªn ¸p dông qu¸ tr×nh phiÒn phøc nµy trong giai ®o¹n hiÖn nay hay kh«ng, ®Æc biÖt lµ ®èi víi viÖc cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhá.

KhuyÕn nghÞ: Dùa trªn nh÷ng ph©n tÝch trªn, nhãm nghiªn cøu ®Ò nghÞ Bé Tµi chÝnh ®ö a ra c¸c hö íng dÉn cô thÓ cho viÖc ®Þnh gi¸ l¹i c¸c tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n lö u ®éng, b·i bá yªu cÇu ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ trÞ lîi thÕ/bÊt lîi thÕ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhá trõ khi doanh nghiÖp trong ngµnh dÞch vô cã ®Þa ®iÓm kinh doanh cã lîi thÕ/ bÊt lîi thÕ hiÓn nhiªn.

Thñ tôc ®Þnh gi¸

3.04. Sau ®©y lµ c¸c bö íc trong qu¸ tr×nh ®Þnh gi¸:

• Ban Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp chuÈn bÞ tÊt c¶ c¸c th«ng tin cÇn thiÕt, kÓ c¶ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh;

• C¸c b¸o c¸o cña doanh nghiÖp ph¶i ®ö îc kiÓm to¸n bëi mét c«ng ty kiÓm to¸n ®ñ thÈm quyÒn;

• Ban Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp vµ tr×nh lªn c¸c c¬ quan chñ qu¶n;

• C¬ quan chñ qu¶n thÈm ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp theo v¨n b¶n ®Ö tr×nh vµ göi cho Bé Tµi chÝnh;

• Bé Tµi chÝnh ra quyÕt ®Þnh b»ng v¨n b¶n;

• Ban Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp thµnh lËp Héi ®ång thÈm tra gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®Ó ®Þnh gi¸ l¹i gi¸ trÞ doanh nghiÖp theo hö íng dÉn vµ quyÕt ®Þnh cña Bé Tµi chÝnh;

• Ban Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp b¸o c¸o víi c¬ quan chñ qu¶n c¸c kÕt qu¶ cña

viÖc ®Þnh gi¸ l¹i, Héi ®ång thÈm tra gi¸ trÞ cña c¬ quan chñ qu¶n xem xÐt vµ phª chuÈn c¸c kÕt qu¶ nÕu sè vèn Nhµ nö íc lµ 10 tû hoÆc thÊp h¬n 10 tû, nÕu kh«ng, sau khi c¬ quan chñ qu¶n chÊp thuËn, tµi liÖu ®ö îc göi tíi Héi ®ång

19

thÈm tra gi¸ trÞ trung ö ¬ng thuéc Bé tµi chÝnh xin quyÕt ®Þnh.

Thñ tôc nµy dµi dßng vµ phiÒn hµ. T¹i mçi kh©u ra quyÕt ®Þnh, quy tr×nh xÐt duyÖt tiªu tèn nhiÒu thêi gian, thªm vµo ®ã, mçi khi cã bÊt ®ång ý kiÕn t¹i bÊt kú mét kh©u nµo, v¨n b¶n ®Ò tr×nh ph¶i ®ö îc chuyÓn trë l¹i n¬i göi ban ®Çu ®Ó söa ®æi.

KhuyÕn nghÞ: Nhãm nghiªn cøu cho r»ng thñ tôc nµy cã thÓ ® ö îc ®¬n gi¶n ho¸ vµ thêi gian thùc hiÖn thñ tôc nµy cã thÓ ®ö îc rót ng¾n ®¸ng kÓ. §Ó ®¹t ®ö îc môc tiªu nµy, chóng t«i ®Ò nghÞ sö dông c¸c nhãm chuyªn gia nhá ®Ó thùc hiÖn nghiªn cøu vµ ® ö a ra c¸c ®Ò xuÊt thÝch hîp. Víi ®iÒu kiÖn th«ng tin ®Çy ®ñ, c«ng viÖc nµy cã thÓ ®ö îc thùc hiÖn trong thêi gian mét th¸ng.

Sè tiÒn thu tõ viÖc b¸n c¸c cæ phÇn Nhµ nö íc

NghÞ ®Þnh 28-CP quy ®Þnh r»ng sè tiÒn thu ®ö îc tõ viÖc b¸n cæ phÇn Nhµ 3.05. nö íc chØ ®ö îc sö dông vµo viÖc ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp Nhµ nö íc.

KhuyÕn nghÞ: Víi c¸c nhu cÇu tµi chÝnh cña cæ phÇn ho¸, ®Æc biÖt trong trö êng hîp c¸c doanh nghiÖp ®ang cã c¸c kho¶n nî lín, c¸c dÞch vô x· héi lín vµ nhiÒu lao ®éng dö thõa, nhãm nghiªn cøu ®Ò xuÊt r»ng nªn sö dông mét phÇn lín sè tiÒn thu ®ö îc ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu tµi chÝnh cña c¸c c«ng ty ®· cæ phÇn ho¸.

Mua chÞu cæ phÇn

3.06. HÇu hÕt c¸c gi¸m ®èc cho r»ng quy t¾c hiÖn hµnh “mua mét cæ phÇn b»ng tiÒn mÆt lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ò ®ö îc mua chÞu mét cæ phÇn” lµ kh«ng c«ng b»ng ®èi víi nh÷ng nh©n viªn kh«ng cã tiÒn, vµ v× thÕ hä sÏ lµ nh÷ng ngö êi bÞ tö íc mÊt quyÒn së h÷u. Râ rµng quy ®Þnh nµy ®· b¾t nguån tõ yªu cÇu cña §iÒu 11, th«ng tö sè 50TC/TCDN, trong ®ã quy ®Þnh r»ng “tæng sè cæ phÇn b¸n chÞu sÏ kh«ng ®ö îc lín h¬n sè cæ phÇn mµ ngö êi lao ®éng mua b»ng tiÒn mÆt”. NhiÒu gi¸m ®èc cho r»ng quy ®Þnh nµy ®· t¨ng thªm sù chèng ®èi cña ngö êi lao ®éng ®èi víi cæ phÇn ho¸.

KhuyÕn nghÞ: §Ò nghÞ nªn dµnh mét sè cæ phÇn b¸n chÞu ®Ó ph©n bæ mµ kh«ng yªu cÇu ph¶i mua cæ phÇn tö ¬ng øng, phÇn cßn l¹i theo quy t¾c hiÖn hµnh.

Phö ¬ng ¸n kinh doanh, ®iÒu lÖ vµ qu¶n lý c«ng ty

3.07. Mét phö ¬ng ¸n kinh doanh tèt, mét ®iÒu lÖ c«ng ty phï hîp vµ viÖc qu¶n lý phï hîp víi tÝnh n¨ng ®éng cña mét nÒn kinh tÕ thÞ tr ö êng lµ cÇn thiÕt ®Ó cã ®ö îc thµnh c«ng l©u dµi cña mäi doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸. Sau khi ®· ho¹t ®éng dö íi mét nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch, nãi chung hÇu hÕt c¸c DNNN thiÕu c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó ph¶n øng mét c¸ch hoµn h¶o víi c¸c ®ßi hái nªu trªn.

KhuyÕn nghÞ: Cã thÓ víi sù gióp ®ì cña c¸c nhµ tµi trî nö íc ngoµi, nªn hç trî kü thuËt ®Ó c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn h¬n n÷a n¨ng lùc trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc.

20

§iÒu hµnh

3.08. ViÖc cö mét ng ö êi n¾m gi÷ hai vÞ trÝ quan träng (chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ vµ gi¸m ®èc ®iÒu hµnh) ®· dÉn tíi viÖc tËp trung qu¸ nhiÒu quyÒn lùc vµo mét ngö êi vµ nªn tr¸nh viÖc bè trÝ nh©n sù kiÓu nµy.

KhuyÕn nghÞ: Nªn cö c¸c c¸ nh©n ®¹i diÖn cho hai cæ ®«ng chÝnh cña c«ng ty mçi ngö êi gi÷ mét vÞ trÝ riªng.

NhËn thøc cña c«ng chóng

3.09. Nh÷ng quy ®Þnh hiÖn hµnh yªu cÇu th«ng b¸o víi c«ng chóng vÒ viÖc cæ phÇn ho¸ mét doanh nghiÖp ®ö îc lùa chän, c«ng bè c¸c th«ng tin vÒ doanh nghiÖp vµ chµo b¸n c«ng khai cæ phÇn cña doanh nghiÖp. HiÖn cßn thiÕu c¸c c«ng cô ®Ó t¨ng nhËn thøc cña c«ng chóng vÒ qu¸ tr×nh vµ c¸c lîi Ých cña cæ phÇn ho¸. VÝ dô khi c«ng chóng ë thµnh phè Hå ChÝ MÞnh cã ®ö îc mét sù nhËn thøc nhÊt ®Þnh vÒ cæ phÇn ho¸ th× ®· cã nh÷ng ph¶n øng tÝch cùc ®¸ng ghi nhËn ®èi víi c¸c ®ît chµo b¸n cæ phiÕu ra c«ng chóng.

KhuyÕn nghÞ: Mét chiÕn dÞch quèc gia nh»m tuyªn truyÒn vµ khuyÕn khÝch cæ phÇn ho¸ sÏ gãp phÇn thóc ®Èy vµ hoµn thiÖn qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸. Nhãm nghiªn cøu ®Ò nghÞ cÇn kiÓm to¸n vµ c«ng bè b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¸c c«ng ty sau cæ phÇn ho¸. HiÖn nay, viÖc c«ng bè c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña c«ng ty ph¶i thùc hiÖn vµo thêi gian cæ phÇn ho¸, nhö ng trong luËt c«ng ty l¹i kh«ng yªu cÇu c«ng bè th«ng tin trong thêi kú sau cæ phÇn ho¸. NiÒm tin cña c«ng chóng sÏ ®ö îc cñng cè nhiÒu h¬n nÕu c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®ö îc kiÓm to¸n cña c¸c c«ng ®ö îc c«ng bè trªn c¬ së thö êng niªn.

Cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhá cña ViÖt Nam

3.10. Mét c«ng ty cæ phÇn ho¸ duy nhÊt ë Hµ Néi næi bËt víi sè vèn chØ cã 356 triÖu ®ång (27.500 USD) vµ lùc lö îng lao ®éng 36 ngö êi. C«ng ty nhá bÐ nµy ®· ph¶i hoµn tÊt ®Çy ®ñ mäi quy tr×nh cæ phÇn ho¸.

KhuyÕn nghÞ: Víi nh÷ng thñ tôc cæ phÇn ho¸ kÐo dµi vµ nhiÒu phiÒn phøc nhö vËy, nhãm nghiªn cøu khuyÕn nghÞ r»ng c¸c doanh nghiÖp nhá nªn ® ö îc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ theo mét qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ kh¸c ®¬n gi¶n h¬n so víi qu¸ tr×nh hiÖn ®ang ¸p dông. Qu¸ tr×nh nµy cã thÓ dùa vµo c¬ së ®Êu gi¸, víi mét c¬ chÕ ö u ®·i riªng cho nh©n viªn cña c¸c doanh nghiÖp. Trong giai ®o¹n ®Çu, chØ thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ víi sù tham gia cña c¸n bé c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp vµ sö dông gi¸ trÞ rßng cña c«ng ty ®ö îc kiÓm to¸n vµ c¸c chi phÝ cæ phÇn ho¸ lµm c¸c tham sè chÝnh. Trong giai ®o¹n thø hai, tæ chøc b¸n ®Êu gi¸ c¸c cæ phÇn Nhµ nö íc n¾m gi÷ cho c«ng chóng vµ ®Ó thÞ trö êng quyÕt ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp. Qu¸ tr×nh nµy ®em l¹i mét chö ¬ng tr×nh ®a d¹ng ho¸ së h÷u nhanh h¬n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhá. Chóng t«i ®Ò nghÞ ChÝnh

21

phñ nhanh chãng xem xÐt nh÷ng ®Ò nghÞ nµy vµ chØ ®Þnh mét nhãm c«ng t¸c ®Ó chuÈn bÞ c¸c quy ®Þnh phï hîp.

C. C¸c vÊn ®Ò sau khi cæ phÇn ho¸

T¹o nguån vèn lö u ®éng

3.11. Trong sè 14 c«ng ty ®ö îc hái th× 9 c«ng ty xem c¸c khã kh¨n trong viÖc t¹o vèn lö u ®éng lµ nh÷ng trë ng¹i lín nhÊt trong ho¹t ®éng. §Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸, §iÒu 10-3 cña NghÞ ®Þnh 28-CP quy ®Þnh r»ng c¸c doanh nghiÖp nµy sÏ “cã quyÒn tiÕp tôc vay vèn tõ c¸c ng©n hµng thö ¬ng m¹i quèc doanh theo c¸c c¬ chÕ vµ møc l·i suÊt ®ö îc ¸p dông ®èi víi c¸c DNNN ”. Tuy vËy, trªn thùc tÕ cho ®Õn nay c¸c quy ®Þnh nµy vÉn kh«ng ®ö îc thùc thi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸. VÝ dô c¸c DNNN kh«ng ph¶i thÕ chÊp víi ng©n hµng ®Ó ®ö îc vay vèn, nhö ng c¸c ng©n hµng thö ¬ng m¹i quèc doanh vÉn nhÊt ®Þnh ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã ®ñ c¸c tµi s¶n cè ®Þnh lµm vËt thÕ chÊp. Thªm vµo ®ã, ë ViÖt Nam ch ö a cã th«ng lÖ dïng hµng tån kho ®Ó thÕ chÊp. VÒ vÊn ®Ò nµy, c¸c c«ng ty ®· cæ phÇn ho¸ ®· bÞ ®èi xö gièng nhö c¸c c«ng ty khu vùc tö nh©n. Nhö ng mét ®iÒu cã lÏ chØ thÊy ë c¸c c«ng ty cæ phÇn ho¸ lµ ng©n hµng yªu cÇu ngoµi tµi s¶n thÕ chÊp cßn ph¶i cã uû quyÒn cña c¸c c¬ quan chñ qu¶n cò cña mét sè c«ng ty.

3.12. C¸c c«ng ty ®· cæ phÇn ®· gÆp ph¶i nh÷ng vÊn ®Ò nghiªm träng trong viÖc duy tr× ®ñ nguån vèn lö u ®éng. Nh×n chung, v× c«ng nghÖ sö dông nhiÒu lao ®éng nªn gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh cña c¸c c«ng ty khã cã thÓ ®ñ ®Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu thÕ chÊp thuÇn tuý cña c¸c ng©n hµng nh»m vay vèn. VÊn ®Ò nµy ®Æc biÖt khã kh¨n ®èi víi c¸c c«ng ty trong c¸c ngµnh n«ng-l©m nghiÖp, s¶n xuÊt hµng tiªu dïng dùa vµo nhËp khÈu vµ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. VÊn ®Ò l¹i cµng nghiªm träng h¬n trong trö êng hîp cã tr× ho·n chuyÓn giao c¸c quyÒn së h÷u tµi s¶n tõ Nhµ nö íc sang doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸.

KhuyÕn nghÞ: Nhãm nghiªn cøu kh«ng khuyÕn nghÞ thùc hiÖn ®iÒu kho¶n nªu trªn cña NghÞ ®Þnh 28-CP trªn vÒ tÝn dông ö u ®·i ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸. C¸c vÊn ®Ò c¸c doanh nghiÖp gÆp ph¶i trong khi tiÕp cËn nguån tÝn dông lµ c¸c vÊn ®Ò chung mµ toµn bé khu vùc tö nh©n gÆp ph¶i. Gi¶i ph¸p cho c¸c vÊn ®Ò nµy n»m trong viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng bÊt cËp trong m«i trö êng tÝn dông cho toµn bé khu vùc tö nh©n, chø kh«ng ph¶i n»m trong viÖc t¸i t¹o “mét s©n ch¬i” kh«ng c«ng b»ng vèn ®· lµ mét nguyªn nh©n chÝnh g©y ra t×nh tr¹ng kÐm hiÖu qu¶ trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Nãi nhö vËy nghÜa lµ, chóng t«i ®Ò nghÞ lµm s¸ng tá nh÷ng m©u thuÉn gi÷a §iÒu 10-3 cña NghÞ ®Þnh 28-CP víi thùc tiÔn.

T¹o nguån vèn ®Çu tö

3.13. Lµ mét vÊn ®Ò chung ®èi víi c¸c c«ng ty tö nh©n cña ViÖt Nam hiÖn nay, c¸c c«ng ty ®· cæ phÇn ho¸ còng kh«ng ® ö îc tiÕp cËn c¸c kho¶n tÝn dông dµi h¹n (mét n¨m hoÆc h¬n) do c¸c ng©n hµng trong nö íc cung cÊp. Ho¹t ®éng t¹o vèn thêi kú sau khi cæ phÇn ho¸ ®· bÞ h¹n chÕ nhiÒu h¬n n÷a bëi c¸c quy ®Þnh cæ phÇn

22

ho¸ quy ®Þnh r»ng viÖc t¨ng vèn chØ ®ö îc thùc hiÖn sau 1 n¨m kÓ tõ ngµy cæ phÇn ho¸, hoÆc kÓ tõ ngµy ®· quyÕt to¸n xong c¸c kho¶n b¸n chÞu cæ phÇn cho nh©n viªn cña doanh nghiÖp, thêi gian nµo dµi h¬n th× thùc hiÖn. §Ó ®èi phã víi nh÷ng h¹n chÕ nµy, mét sè doanh nghiÖp ®· ®Çu tö thªm vèn vµo thêi ®iÓm cæ phÇn ho¸, trong khi mét sè doanh nghiÖp kh¸c l¹i sö dông c¸c c«ng cô s¸ng t¹o ®Ó t¹o nguån tµi chÝnh cho c¸c chö ¬ng tr×nh t¸i c¬ cÊu vµ më réng cña hä. Trong sè c¸c c«ng ty ®· ®Õn pháng vÊn, chØ mét c«ng ty (cæ phÇn ho¸ n¨m 1993) ®¸p øng ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn t¨ng vèn, vµ c«ng ty nµy ®· cã kÕ ho¹ch t¨ng vèn cæ phÇn cña hä lªn mét c¸ch ®¸ng kÓ vµo th¸ng 4 n¨m 1998.

KhuyÕn nghÞ: Sù thµnh c«ng dµi h¹n cña c¸c doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸ vµ chö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ cña ChÝnh phñ phô thuéc vµo tÝnh s½n cã cña nguån vèn ®Çu tö . C¸c ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó cho c¸c doanh nghiÖp khu vùc tö nh©n vay tiÒn nªn ® ö îc c¶i thiÖn, sao cho c¸c ng©n hµng trong nö íc s½n sµng cung cÊp c¸c kho¶n tÝn dông cã thêi h¹n tõ 3 ®Õn 5 n¨m cho c¸c c«ng ty cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn dùa trªn c¬ së b¶o toµn vèn vµ thö ¬ng m¹i ho¸. Dï viÖc t¹m dõng t¨ng vèn trong mét n¨m sau khi cæ phÇn ho¸ ®ö îc xem lµ hîp lý, nhö ng viÖc ®îi cho ®Õn khi quyÕt to¸n xong c¸c kho¶n b¸n chÞu cæ phÇn cho nh©n viªn lµ kh«ng phï hîp. Cuèi cïng, ChÝnh phñ vÉn tiÕp tôc së h÷u c¸c cæ phÇn nµy cho ®Õn khi quyÕt to¸n xong vµ bÊt cø kho¶n t¨ng vèn nµo còng cÇn cã sù phª chuÈn cña Bé Tµi chÝnh.

Vai trß cña c¸c ®¹i diÖn Nhµ nö íc

3.14. NghÞ ®Þnh 28-CP quy ®Þnh r»ng ngö êi ®¹i diÖn cho c¸c cæ phÇn cña Nhµ nö íc trong mét doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸ sÏ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm theo §iÒu 50 vµ 54 cña LuËt DNNN. §iÒu 54, ¸p dông trong tr ö êng hîp cæ phÇn Nhµ nö íc khèng chÕ, lµ kh«ng phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸. Nhãm nghiªn cøu hiÓu vÒ §iÒu 50 lµ vai trß cña c¸c ®¹i diÖn cña Nhµ nö íc tö ¬ng ®ö ¬ng víi vai trß cña c¸c chñ së h÷u kh¸c. Khi pháng vÊn mét sè gi¸m ®èc, th× thÊy r»ng mét sè ®¹i diÖn cña Nhµ nö íc, nh÷ng ngö êi ®· cè kÕt hîp c¸c vai trß qu¶n lý víi c¸c vai trß së h÷u cña Nhµ nö íc, l¹i kh«ng nghÜ nhö vËy. MÆc dï Nhµ nö íc n¾m gi÷ mét sè Ýt c¸c cæ phÇn trong tÊt c¶ c¸c c«ng ty, nhö ng s¸u c«ng ty ®· cho biÕt r»ng Nhµ nö íc tiÕp tôc cã nh÷ng ¶nh hö ëng lín ®Õn c¸c ho¹t ®éng cña c«ng ty.

KhuyÕn nghÞ: Chóng t«i ®Ò nghÞ lµm râ vÊn ®Ò ®· nªu trªn.

23

PhÇn IV: C¸c kÕt luËn vµ khuyÕn nghÞ

4.01. Cæ phÇn ho¸ ë ViÖt Nam ®ang tõ tõ chÝn muåi. C¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ tÝnh tíi nay ®· cã ®ö îc c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµo thêi gian cæ phÇn ho¸: hä ®ang kinh doanh cã l·i vµ kh«ng chÞu g¸nh nÆng cña c¸c kho¶n nî lín, c¸c dÞch vô x· héi lín hoÆc lùc lö îng lao ®éng dö thõa. §iÒu quan träng lµ c¸c doanh nghiÖp ®· tù nguyÖn cæ phÇn ho¸. ViÖc b¾t ®Çu ch ö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ t¹i c¸c doanh nghiÖp nµy lµ phï hîp ®Ó ph¸t ®éng mét qu¸ tr×nh chö a thùc hiÖn bao giê. Cuéc kh¶o s¸t nµy kÕt luËn r»ng cho ®Õn nay cæ phÇn ho¸ ®· thµnh c«ng víi ý nghÜa lµ hÇu hÕt c¸c c«ng ty ®· cæ phÇn ho¸ ®Òu ®ang ho¹t ®éng tèt, tæng gi¸ trÞ hä ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch Nhµ nö íc ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ so víi thêi kú trö íc khi cæ phÇn ho¸. ViÖc kh«ng cã c«ng nh©n bÞ sa th¶i ®· lµm yªn lßng nh÷ng ngö êi lo ng¹i vÒ t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp hµng lo¹t trong c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸.

4.02. Nhö ng nÕu coi thµnh c«ng nµy lµ nhê quy tr×nh thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ th× sÏ kh«ng chÝnh x¸c. Theo ghi nhËn, b×nh qu©n quy tr×nh nµy kÐo dµi 27 th¸ng, vµ 13 th¸ng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp míi cæ phÇn ho¸ gÇn ®©y. Cã qu¸ nhiÒu bö íc thñ tôc vµ qu¸ nhiÒu bªn tham gia.

4.03. C¸c bµi häc rót ra tõ giai ®o¹n ®Çu tiªn cña chö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ nµy nh»m ¸p dông cho mét chö ¬ng tr×nh më réng ®ö îc ChÝnh phñ th¶o luËn gÇn ®©y ®Òu chØ ra c¸c vÊn ®Ò cô thÓ cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ sau nµy. Thø nhÊt, c¸c thñ tôc hiÖn hµnh qu¸ phøc t¹p vµ nhiªu khª khi ¸p dông víi sè lö îng lín doanh nghiÖp sÏ g©y ra nhiÒu ¸ch t¾c. Thø hai, quy tr×nh hiÖn hµnh phøc t¹p vµ chÆt chÏ qu¸ møc cÇn thiÕt ®èi víi c¸c DNNN nhá. Thø ba, s¾p tíi Ýt nhÊt sÏ cã mét sè doanh nghiÖp bö íc vµo qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ víi nh÷ng ®iÒu kiÖn kÐm thuËn lîi h¬n so víi nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ trö íc cã ®ö îc vµ cã lÏ do vËy mµ ®éng c¬ hoµn thµnh qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ cña hä sÏ thÊp h¬n. Gi¶i ph¸p cho c¸c vÊn ®Ò quan träng liªn quan tíi c¸c kho¶n nî, c¸c dÞch vô x· héi vµ lao ®éng dö thõa sÏ ®e do¹ h¬n n÷a qu¸ tr×nh nµy.

4.04. Cæ phÇn ho¸ chö a ph¶i ph¶i ®· hoµn tÊt víi viÖc trao giÊy phÐp thµnh lËp c«ng ty. Cæ phÇn ho¸ ®ö îc hoµn thµnh khi c«ng ty ®· cæ phÇn ho¸ ho¹t ®éng kinh doanh cã l·i vµ bÒn v÷ng nhö mét c«ng ty chñ yÕu lµ tö nh©n. Chö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ sÏ ®ö îc kiÓm chøng thùc tÕ khi c¸c c«ng ty ®· cæ phÇn ho¸ hoµn toµn ho¹t ®éng nhö c¸c c«ng ty tö nh©n. Nghiªn cøu vÒ c¸c c«ng ty t ö nh©n cña Chö ¬ng tr×nh ph¸t triÓn dù ¸n Mª k«ng ®· cho thÊy r»ng m«i trö êng kinh doanh ë ViÖt Nam hiÖn nay ch ö a t¹o thuËn lîi cho kinh doanh13.

4.05. Trªn lý thuyÕt, cæ phÇn ho¸ sÏ t¹o ra mét m«i trö êng tù do cho c¸c c«ng ty

13 Th«ng tin vÒ c¸c trë ng¹i ®èi víi sù ph¸t triÓn cña khu vùc t nh©n ë ViÖt Nam (cïng víi c¸c sè liÖu kh¶o s¸t tõ c¸c c«ng ty cæ phÇn) trong phÇn nµy ® îc lÊy tõ “ c«ng ty thuéc khu vùc t nh©n ViÖt Nam – b¸o c¸o vÒ c¸c vÊn ®Ò ”, th¸ng 3 1998.

24

®ö a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh phï hîp h¬n nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng sinh lêi, nghÜa lµ di chuyÓn hä tõ c¸c ®iÒu kiÖn kÐm thuËn lîi sang c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n. Tuy vËy, trªn thùc tÕ cæ phÇn ho¸ trong bèi c¶nh ViÖt Nam sÏ cã nghÜa lµ c¸c c«ng ty tham gia cæ phÇn ho¸ ph¶i di chuyÓn tõ tr¹ng th¸i cã ®Æc quyÒn sang tr¹ng th¸i kh«ng cã ®Æc quyÒn, do ë ViÖt Nam thiÕu sù quan t©m ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc tö nh©n vµ do m«i trö êng ph¸p lý cña ViÖt Nam thö êng ph©n biÖt ®èi xö víi c¸c c«ng ty tö nh©n. Chõng nµo vÊn ®Ò nµy vÉn cßn tiÕp diÔn th× sù chèng ®èi cña c¸c gi¸m ®èc - nh÷ng ngö êi ph¶i ®èi mÆt víi c¸c vÊn ®Ò ph©n biÖt ®èi xö khi doanh nghiÖp cña hä ph¶i ho¹t ®éng nhö c¸c c«ng ty tö nh©n - lµ hoµn toµn hîp lý. ViÖc c¶i thiÖn m«i trö êng kinh doanh cho c¸c c«ng ty tö nh©n sÏ tr¶i qua mét chÆng ®ö êng dµi nh»m hç trî c¸c c«ng ty tö nh©n vö ît qua sù cuyÓn ®æi khã kh¨n nµy.

4.06. Qua Héi th¶o vÒ cæ phÇn ho¸, râ rµng lµ chÝnh quyÒn trung ö ¬ng vµ c¸c ®Þa phö ¬ng ®· nhËn ra c¸c vÊn ®Ò gièng nhö c¸c vÊn ®Ò mµ nhãm nghiªn cøu ®· x¸c ®Þnh; vµ gi¶i ph¸p cho chóng sÏ th¸o gì ®ö îc nhiÒu khã kh¨n ph¸t sinh khi thùc hiÖn cæ phÇn ho¸. T¹i héi th¶o nµy, mét vÊn ®Ò chö a ®ö îc quan t©m tho¶ ®¸ng lµ mèi quan hÖ gi÷a cæ phÇn ho¸ vµ sù ph¸t triÓn cña khu vùc tö nh©n. Nhãm ®iÒu tra kiÕn nghÞ nªn xem hai cÊu phÇn nµy lµ kh«ng thÓ t¸ch rêi víi viÖc ®¹t ®ö îc nh÷ng môc tiªu ®Çy tham väng cña chö ¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ cña ViÖt Nam.

A. C¶i thiÖn quy tr×nh cæ phÇn ho¸

Phö ¬ng ph¸p ®¸nh gi¸. Dï lµ mét phö ¬ng ph¸p hîp lý vÒ nguyªn t¾c, nhö ng cøng nh¾c vµ thiÕu c¸c hö íng dÉn cô thÓ. Phö ¬ng ph¸p nµy nªn linh ho¹t h¬n vµ cã c¸c hö íng dÉn thùc hiÖn râ rµng.

Thñ tôc ®¸nh gi¸. Thñ tôc hiÖn nay bao gåm b¶y bö íc, nhiªu khª vµ phøc t¹p, thñ tôc nµy cÇn ®ö îc rót ng¾n vµ ®¬n gi¶n ho¸. Mét nhãm chuyªn gia cã thÓ thùc hiÖn nhiÖm vô nµy trong thêi gian mét th¸ng.

Sè tiÒn thu ®ö îc tõ viÖc b¸n cæ phÇn Nhµ nö íc. NghÞ ®Þnh 28-CP quy ®Þnh r»ng sè tiÒn thu ®ö îc sÏ chØ ®ö îc sö dông cho viÖc ph¸t triÓn c¸c DNNN. Nhãm nghiªn cøu ®Ò nghÞ nªn sö dông phÇn lín sè tiÒn nµy ®Ó hç trî cæ phÇn ho¸.

Mua chÞu cæ phÇn. Quy t¾c “mua mét cæ phÇn b»ng tiÒn mÆt lµ mét ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó ®ö îc mua chÞu mét cæ phÇn” ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn lµ mét h×nh thøc kh«ng khuyÕn khÝch lùc lö îng lao ®éng. Quy t¾c nµy nªn ®ö îc söa ®æi.

Phö ¬ng ¸n kinh doanh, ®iÒu lÖ c«ng ty vµ qu¶n lý. Nh÷ng nhö îc ®iÓm cña c¸c DNNN trong c¸c lÜnh vùc nµy ®ßi hái ph¶i cã trî gióp kü thuËt, cã thÓ víi sù gióp ®ì cña c¸c nhµ tµi trî quèc tÕ.

25

NhËn thøc cña c«ng chóng. NhËn thøc cña c«ng chóng vÒ qu¸ tr×nh vµ c¸c lîi Ých cña cæ phÇn ho¸ cßn rÊt thÊp. CÇn ph¸t ®éng mét chö ¬ng tr×nh quèc gia nh»m tuyªn truyÒn cæ phÇn ho¸.

Cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN rÊt nhá. ViÖc ¸p dông c¸c thñ tôc hiÖn hµnh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nµy lµ kh«ng cã hiÖu qu¶ vµ g©y tèn kÐm. Nªn x©y dùng mét chö ¬ng tr×nh rót gän cho viÖc b¸n c¸c doanh nghiÖp nµy th«ng qua h×nh thøc ®Êu gi¸ víi c¸c c¬ chÕ ö u ®·i riªng dµnh cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp.

Vai trß cña c¸c ®¹i diÖn cña Nhµ nö íc. Thùc tiÔn hiÖn nay lµ c¸c ®¹i diÖn cña Nhµ nö íc ®ãng c¶ hai vai trß qu¶n lý vµ së h÷u lµ kh«ng phï hîp víi c¸c quy t¾c phæ biÕn. CÇn ®ö îc lµm râ.

LuËt C«ng ty vµ c¸c quy chÕ c«ng bè th«ng tin. LuËt c«ng ty ®ang dö îc söa ®æi bëi ViÖn Qu¶n lý kinh tÕ trung ö ¬ng. Nhãm nghiªn cøu ® ö a ra hai kiÕn nghÞ: (1) cho phÐp c¸c c«ng d©n nö íc ngoµi së h÷u cæ phÇn trong c¸c c«ng ty cæ phÇn; (2) yªu cÇu kiÓm to¸n vµ c«ng bè c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¸c c«ng ty cæ phÇn. §iÓm kiÕn nghÞ thø hai sÏ t¨ng lßng tin cña c«ng chóng ®èi víi cæ phÇn ho¸.

B. C¶i thiÖn m«i trö êng kinh doanh

4.07. T¨ng kh¶ n¨ng t¹o nguån tµi chÝnh. C¸c ng©n hµng ë ViÖt Nam kh«ng ®¸p øng c¸c nhu cÇu c¬ b¶n cña c¸c c«ng ty tö nh©n, ®Æc biÖt lµ nhu cÇu vÒ tÝn dông. §iÒu nµy thÓ hiÖn trong c¸c quy ®Þnh thÕ chÊp phiÒn nhiÔu, tÇm quan träng cña c¸c quan hÖ c¸ nh©n, sù bãp mÐo c¸c h×nh thøc cho vay ö u ®·i, thiÕu c¸c kü n¨ng ng©n hµng vµ c¸c vÊn ®Ò b¶o mËt. C¸c nguån tµi chÝnh phæ biÕn (thÞ tr ö êng vèn, thuª mua, c¸c ng©n hµng nö íc ngoµi, c¸c quü ®Çu tö , vèn ®Çu tö rñi ro, cÇm cè tµi chÝnh) ®Òu chö a ph¸t triÓn ë ViÖt Nam, c¸c gi¶i ph¸p lµ:

• Tuyªn bè râ rµng víi c¸c ng©n hµng tõ c¸c cÊp cao nhÊt r»ng sù ph¸t triÓn cña c¸c c«ng ty tö nh©n, kÓ c¶ c¸c c«ng ty ®· cæ phÇn ho¸, lµ cÊp b¸ch vµ viÖc cho hä vay tiÒn lµ mét môc tiªu ö u tiªn;

• Tù do ho¸ c¸c quy ®Þnh ng©n hµng ®Ó cho phÐp c¸c ng©n hµng trong nö íc vµ tö nh©n c¹nh tranh víi c¸c ng©n hµng quèc doanh;

• Hç trî c¸c ng©n hµng ®Ó cho c¸c c«ng ty tö nh©n tiÕp cËn víi c¸c dÞch vô tÝn dông ng©n hµng mét c¸ch dÔ dµng h¬n: hîp lý ho¸ viÖc ®¨ng ký tµi s¶n; ®Èy nhanh c¸c thñ tôc chuyÓn giao quyÒn tµi s¶n vµ ®¬n gi¶n ho¸ toµn bé qu¸ tr×nh;

• Lµnh m¹nh ho¸ c¸c ng©n hµng, t¸i c¬ cÊu c¸c ng©n hµng vµ cæ phÇn ho¸ c¸c ng©n hµng kÞp thêi; trö íc m¾t t×m ra mét c«ng cô hiÖu qu¶ ®Ó ®Æt ra mét h¹n møc nh»m khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng cho vay tíi c¸c c«ng ty cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn nhö ng thiÕu vèn;

26

• Hîp lý ho¸ c¸c quy ®Þnh liªn quan tíi viÖc thu håi nî vµ thÕ chÊp; (i) c¶i thiÖn c¸c khÝa c¹nh cña khung ph¸p lý ¸p dông cho c¸c quyÒn tµi s¶n vµ thùc hiÖn hîp ®ång; (ii) ®Èy m¹nh c«ng t¸c cö ìng chÕ thi hµnh; (iii) më réng c¸c kho¶n thÕ chÊp cho phÐp sö dông thªm c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh vµ lö u ®éng kh¸c; (iv) ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc liªn quan tíi viÖc ®¨ng ký c¸c tµi s¶n thÕ chÊp; (v) gi¶m c¸c h¹n chÕ ®èi víi c¸c chñ nî nö íc ngoµi trong viÖc nhËn thÕ chÊp.;

• Hç trî c¸c ng©n hµng thiÕt lËp c¸c quy t¾c ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, kÓ c¶ c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o mËt;

• §¶m b¶o c¸c thay ®æi ph¸p lý/®Þnh chÕ vµ c¸c thÓ chÕ nh»m ph¸t triÓn c¸c nguån tµi chÝnh bæ xung cho c¸c c«ng ty tö nh©n.

4.08. Lµnh m¹nh ho¸ m«i trö êng ph¸p lý/®Þnh chÕ. C¸c c«ng ty tö nh©n ph¶i chÞu qu¸ nhiÒu t×nh tr¹ng quan liªu vµ mét sè ®· gÆp ph¶i sù thï ®Þch do tÖ quan liªu giÊy tê. C¸c quy ®Þnh (luËt, nghÞ ®Þnh, th«ng t ö ) thö êng xuyªn thay ®æi, kh«ng râ rµng vµ cßn cã nhiÒu m©u thuÉn, c¸c gi¶i ph¸p cho nh÷ng vÊn ®Ò nµy lµ:

• ChÝnh phñ cÇn ph¶i ph¸t ®éng mét chiÕn dÞch lín vµ ®ñ ®é tin t ö ëng ®èi víi

c«ng chóng ®Ó c¶i thiÖn h×nh ¶nh cña c¸c c«ng ty tö nh©n;

• ChÝnh phñ cÇn nªu râ viÖc m×nh chö a ñng hé hîp lý ®èi víi c¸c c«ng ty tö nh©n hîp ph¸p vµ quyÕt t©m kh«ng dung thø ®èi víi hiÖn tö îng c«ng chøc nhËn ®ót lãt vµ l¹m dông chøc quyÒn s¸ch nhiÔu ë tÊt c¶ c¸c cÊp chÝnh quyÒn;

• ChÝnh phñ nªn b·i bá mét phÇn lín c¸c quy ®Þnh kh«ng cÇn thiÕt vµ hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh cÇn thiÕt; nghÜa lµ lµm cho c¸c quy ®Þnh nµy ®¬n gi¶n h¬n, râ rµng vµ dÔ hiÓu h¬n, vµ sau ®ã lµ thùc thi c¸c quy ®Þnh nµy.

• X©y dùng mét chÕ ®é thuÕ hîp lý vµ c«ng b»ng, vµ xo¸ bá nh÷ng ph©n biÖt ®èi xö ®èi víi c¸c c«ng ty tö nh©n trong nö íc, kÓ c¶ c¸c c«ng ty dÞch vô.

4.09. X©y dùng mét s©n ch¬i c«ng b»ng gi÷a c¸c DNNN vµ c¸c c«ng ty tö nh©n. C¸c DNNN ®ö îc tiÕp cËn c¸c nguån lùc nhiÒu h¬n c¸c c«ng ty t ö nh©n, ë tÊt c¶ c¸c cÊp c¸c DNNN ®Òu nhËn ®ö îc ö u ®·i. Gi¶i ph¸p cho t×nh h×nh nµy gåm:

• §Æt h¹n chÕ ng©n s¸ch cøng cho tÊt c¶ c¸c DNNN;

• §iÒu chØnh LuËt LËp héi [?] ®Ó c¸c c«ng ty tö nh©n ®ö îc tù do tæ chøc víi nhau;

• Tæng hîp c¸c luËt doanh nghiÖp thµnh mét luËt ¸p dông c«ng b»ng cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ;

• T¹o ra c¸c c¬ héi c«ng b»ng ®Ó tiÕp cËn c¸c hîp ®ång cña chÝnh phñ;

27

• T¹o ra c¸c c¬ héi tiÕp cËn c«ng b»ng cho c¸c ®èi t¸c nö íc ngoµi;

• T¹o ra c¸c c¬ héi tiÕp cËn c«ng b»ng vÒ quyÒn sö dông ®Êt.

28

C¸c phô lôc

29

30

Phô lôc 1

C¸c ®Æc ®iÓm chÝnh cña 14 doanh nghiÖp ®· pháng vÊn

(gi¸ trÞ: tû ®ång, thêi gian: th¸ng) ViÖt Nam - kh¶o s¸t cæ phÇn ho¸ (ngµy 9-23 th¸ng 1 n¨m 1998)

§Þa ®iÓm

Ho¹t ®éng

Gi¸ trÞ DNNN

C«ng ty

Së h÷u nhµ nö íc (%)

Doanh thu trö íc CPH

Thêi gian CPH 12 26

Vèn cña DN cæ phÇn 16.0 4.8

1 REE 2 HA

TPHCM TPHCM

Thêi ®iÓm CPH 10/93 10/94

6.6 3.5

30 30

16.0 2.8

3 VIFO

TPHCM

biÕn

7/95

20

27.9

30

7.9

7.9

4

Long An

biÕn

7/95

35

45.6

30

3.5

3.5

LAFP E

DÞch vô SX Hµng tiªu dïng ChÕ thùc phÈm ChÕ thùc phÈm

5

BH

TPHCM

biÕn

6/96

35

43.0

30

1.5

2.5

ChÕ thùc phÈm

6 QVEC B×nh §Þnh §ãng tµ 7 DGS

Ninh B×nh Khai kho¸ng

7/96 9/96

18 26

0.4 8.0

20 39

1.2 1.3

1.2 3.2

TPHCM TPHCM

1/97 3/97

26 26

18.9 31.0

40 33

16.1 2.7

18.0 6.4

SH 8 9 NAM DO 10 BTP

TPHCM

35

11/97

17

20.0

20.0

130.0

DÞch vô SX Hµng tiªu dïng SX Hµng tiªu dïng

31

11 BTC

TPHCM

11/97

13

11.4

11.4

46.7

30

SX Hµng tiªu dïng

12 BC

DÞch vô

11/97

79

1.6

1.8

1.8

39

H¶i Phßng

13

SC

§µ N½ng

1/98

9

16.1

1.8

3.9

37

ChÕ biÕn h¶i s¶n

DÞch vô

1/98

29

2.2

2.8

46

14 HDW T

kh«ng cã sè liÖu

H¶i Dö ¬ng

419.3 32.3

371 27

90.0 6.4

103.4 7.4

Tæng B×nh qu©n

27.9

26

2.7

4.4

Sè trung vÞ

§Æc ®iÓm cña ba doanh nghiÖp kh«ng tíi pháng vÊn

6.2

6.2

18

15 DLL

TPHCM

DÞch vô

7/93

7.7

10.0

51

16 CB

Minh H¶i Nu«i

trång

11/95

thuû s¶n

0.4

0.4

0

17

SX

Hµ Néi

7/96

SX Hµng tiªu dïng

Phô lôc 2

Së h÷u cæ phÇn cña Nhµ nÖ íc vµ cña ngÖ êi lao ®éng (gi¸ trÞ: tû VND) ViÖt Nam - kh¶o s¸t cæ phÇn ho¸ (ngµy 9-23 th¸ng1 n¨m 1998)

C«ng ty

Vèn

Cæ phÇn nhµ nö íc

Mua b»

Mua chÞu

Cæ phÇn c¸n bé c«ng nh©n viªn

32

Tû ®ång

PhÇn tr¨m

PhÇn tr¨m

PhÇn tr¨m

Tû ®ång

PhÇn tr¨m

Tû ®ång

1

REE

16,0

30,0

4,8

50,0

4,0

25,0

25,0

8,0

2

HA

4,8

30,0

1,4

35,0

35,0

1,7

3

VIFO

7,9

30,0

2,4

50,0

1,9

26,0

24,0

4,0

4

LAFPE

3,5

30,0

1,1

40,0

1,4

40,0

1,4

5

BH

2,5

30,0

0,8

40,0

0,3

30,0

10,0

1,0

6

QVEC

1,2

20,0

0,2

25,0

0,3

25,0

0,3

7

DGS

3,2

39,0

1,2

45,0

0,4

23,0

13,0

1,4

8 9

SH NAMDO

18,0 6,4

40,0 33,0

7,2 2,1

40,0 50,0

1,1 0,5

34,0 42,0

6,0 8,0

7,2 3,2

10 11

BTP BTC

20,0 11,4

35,0 30,0

7,0 3,4

45,0 57,0

4,0 1,7

25,0 42,0

20,0 15,0

9,0 6,5

12 13

BC SC

1,8 3,9

39,0 37,0

0,7 1,4

61,0 46,0

61,0 46,0

1,1 1,8

14

HDWT Tæng

2,8 103,4

46,0 33,9

1,3 35,1

54,0 46,5

0,3 15,8

29,7

10,0 15,3

1,5 48,1

33

Phô lôc 3

C¸c ®Ò nghÞ söa ®æi NghÞ ®Þnh 28-CP

T¹i héi th¶o cæ phÇn ho¸, «ng NguyÔn V¨n Huy, Phã Trö ëng Ban chØ ®¹o ®æi míi DNNN vµ Ban cæ phÇn ho¸ trung ö ¬ng ®· tr×nh bµy tãm t¾t c¸c ®Ò nghÞ söa ®æi NghÞ ®Þnh 28-CP. Sau ®©y lµ nh÷ng m« t¶ tãm t¾t vÒ nh÷ng ®Ò nghÞ söa ®æi vµ c¸c ý kiÕn b×nh luËn cña nhãm nghiªn cøu vÒ tõng ®Ò nghÞ söa ®æi:

ý kiÕn. Sù söa ®æi nµy cã thÓ thùc hiÖn ®ö îc môc tiªu cña nã, nhö ng sÏ g©y tæn h¹i cho sù tham gia cña c¸c nhµ ®Çu tö chiÕn lö îc, nh÷ng ngö êi tèi cÇn thiÕt cho c¸c DNNN cì võa vµ lín. Nªn xem xÐt viÖc miÔn ¸p dông söa ®æi nµy ®èi víi c¸c nhµ ®Çu tö ®ã.

• §Ó ®¶m b¶o c« ng b»ng x· héi, tæng sè cæ phÇn mµ mét c¸ nh©n vµ mét ph¸p nh©n cã thÓ mua sÏ ®ö îc giíi h¹n ë møc tö ¬ng øng lµ 5% vµ 10% gi¸ trÞ doanh nghiÖp.

• §Ó thu hót ®Çu tö nö íc ngoµi vµo cæ phÇn ho¸ trªn c¬ së thö nghiÖm, cÇn ph¶i

ý kiÕn. Chóng t«i kiÕn nghÞ khÈn trö ¬ng ban hµnh quy ®Þnh lo¹i nµy.

®ö a ra mét quy ®Þnh phï hîp.

ý kiÕn. §Ò nghÞ nµy nh×n chung lµ phï hîp víi c¸c khuyÕn nghÞ mµ nhãm nghiªn

• Sè tiÒn thu ®ö îc tõ viÖc b¸n c¸c cæ phÇn Nhµ nö íc ®ö îc sö dông ®Ó thóc ®Èy h¬n n÷a sù ph¸t triÓn cña c¸c DNNN ®· cæ phÇn ho¸ vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan tíi lùc lö îng lao ®éng dö thõa. Còng cã thÓ sö dông sè tiÒn nµy ®Ó cñng cè mét sè DNNN.

cøu ®· ® ö a ra.

ý kiÕn. §Ò nghÞ söa ®æi nµy lµ mét b ö íc ®i ®óng hö íng, tuy vËy, nhãm nghiªn

• Phö ¬ng ph¸p vµ thñ tôc ®¸nh gi¸ ®èi víi c¸c DNNN cã vèn nhµ nö íc dö íi 5 tû VND sÏ ®ö îc ®¬n gi¶n ho¸ b»ng mét phö ¬ng ph¸p linh ho¹t trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ lîi thÕ/bÊt lîi thÕ vµ b»ng viÖc xo¸ bá yªu cÇu kiÓm to¸n.

cøu vÉn kiÕn nghÞ nªn b¸n c¸c doanh nghiÖp lo¹i nµy th«ng qua ®Êu gi¸.

• Gi¸ trÞ tèi ®a cæ phÇn Nhµ nö íc ph©n bæ cho mçi nh©n viªn theo kÕ ho¹ch ö ¬ng ®ö ¬ng s¸u th¸ng tiÒn lö ¬ng lªn møc

ý kiÕn. Nhö ®· nªu trong ®Ò nghÞ söa ®æi, viÖc nµy sÏ khuyÕn khÝch ngö êi lao

ph©n bæ cæ tøc sÏ t¨ng tõ møc t tö ¬ng ®ö ¬ng 12 th¸ng tiÒn lö ¬ng.

®éng ñng hé cæ phÇn ho¸.

34

ý kiÕn. Nhãm nghiªn cøu ñng hé c¸c h×nh thøc khuyÕn khÝch míi, nhö ng vÊn ®Ò ”mua mét cæ phÇn b»ng tiÒn mÆt lµ mét ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó ®ö îc mua chÞu mét cæ phÇn” ®· nªu trong c¸c phÇn trö íc vÉn chö a ®ö îc gi¶i quyÕt. Trong hoµn c¶nh nµy, nªn xem xÐt nh÷ng khuyÕn nghÞ cña nhãm nghiªn cøu.

• H¹n møc vÒ sè cæ phÇn mua chÞu ®ö îc ®Ò nghÞ t¨ng tõ 20% lªn 30% gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®èi víi c¸c doanh nghiÖp tù huy ®éng 80% sè vèn hoÆc nhiÒu h¬n. §èi víi ngö êi lao ®éng cã thu nhËp thÊp, l·i suÊt mua chÞu sÏ gi¶m vµ thêi gian mua chÞu sÏ ®ö îc t¨ng lªn (cã thÓ tíi 10 n¨m).

ý kiÕn. V× ý nghÜa ng©n s¸ch cña ®Ò xuÊt nµy kh«ng quan träng, nªn nhãm nghiªn

• §Ò xuÊt mét khuyÕn khÝch míi ®èi víi ngö êi lao ®éng lµ gi¶m thuÕ ®èi víi thu nhËp cæ tøc trong hai n¨m ®Çu ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸.

cøu ñng hé söa ®æi nµy.

ý kiÕn. Nhãm nghiªn cøu ñng hé ®Ò nghÞ nµy.

• §Ò nghÞ lªn mét danh s¸ch c¸c DNNN kh«ng cæ phÇn ho¸ vµ c¸c DNNN mµ nhµ nö íc n¾m gi÷ cæ phÇn ®Æc biÖt hoÆc cæ phÇn chi phèi. Sau ®ã, dùa trªn danh s¸ch nµy vµ chiÕn lö îc ph¸t triÓn ngµnh, c¸c c¬ quan chñ qu¶n sÏ lªn danh s¸ch c¸c doanh nghiÖp Nhµ nö íc ®ö îc cæ phÇn ho¸ cho tíi n¨m 2000.

• LuËt DNNN vµ LuËt C«ng ty sÏ ®ö îc söa ®æi ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan tíi cæ phÇn ho¸, kÓ c¶ c¸c vÊn ®Ò vÒ cæ phÇn Nhµ nö íc trong c¸c c«ng ty cæ phÇn h×nh thµnh tõ cæ phÇn ho¸.

ý kiÕn. Nhãm nghiªn cøu ñng hé ®Ò nghÞ nµy.

35

36

ViÖt Nam phiÕu ®iÒu tra vÒ cæ phÇn ho¸

Chö ¬ng tr×nh ph¸t triÓn dù ¸n Mª k«ng C«ng ty tµi chÝnh quèc tÕ Ng©n hµng ThÕ giíi

Th¸ng 1 n¨m 1998

Tªn c«ng ty: _______________________________________________

_______________________________________________ Ngö êi pháng vÊn:

Ngµy pháng vÊn: ________________________

37

38

HÖ íng dÉn pháng vÊn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp

®· cæ phÇn ho¸

Th«ng tin c¬ b¶n I

1. Tªn ng ö êi ®ö îc pháng vÊn __________________________________

2. Chøc vô cña ng ö êi ®ö îc pháng vÊn :

0. Chñ së h÷u 1. Gi¸m ®èc 8. Chøc vô kh¸c (nªu râ) __________________________

3.

Tªn c«ng ty: ________________________________________________ §Þa chØ trô së chÝnh hoÆc ®Þa ®iÓm: (cô thÓ: ®Þa chØ thö vµ ®Þa ®iÓm) ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ___________________

§iÖn tho¹i: _______________________ Fax: _________________ §Þa ®iÓm c¸c c¬ së: ___________________________________________ §Þa ®iÓm c¸c v¨n phßng chi nh¸nh: ______________________________

4. H×nh thøc ph¸p lý hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp lµ g×?

0. 1. 2. 8. C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n C«ng ty cæ ph Çn (d¹ng më) C«ng ty cæ phÇn (d¹ng ®ãng) H×nh thøc kh¸c: (vÝ dô, c«ng ty liªn doanh...) ________________

5. Doanh ngiÖp cã ® ö îc h×nh thøc ph¸p lý hiÖn t¹i tõ ngµy th¸ng n¨m nµo? ____________________________________________________

6. NÕu lµ c«ng ty cæ phÇn, xin h·y cung cÊp c¸c sè liÖu vÒ c¸c cæ phiÕu ®· ph¸t hµnh cho c¸c cæ ®«ng: _______________

7. Vèn cæ phÇn (ph¸p ®Þnh) cña c«ng ty lµ bao nhiªu? _________ triÖu ®ång

NÕu lµ c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty ®· ph¸t hµnh nh÷ng lo¹i cæ phiÕu nµo? 8.

39

0. 1. 2. §¨ng ký Kh«ng ghi danh §¨ng ký vµ kh«ng ghi danh

9. NÕu lµ c«ng ty cæ phÇn, sè cæ phiÕu lµ bao nhiªu? ________

10.

NÕu doanh nghiÖp cña b¹n lµ mét c«ng ty cæ phÇn më, c¸c cæ phiÕu cña c«ng ty b¹n ®· ® ö îc c«ng chóng mua b¸n réng r·i chö a?

0. 1. 8. 9. Chö a Råi C¸c c©u tr¶ lêi kh¸c C©u hái kh«ng thÝch hîp

nÕu råi , xin b¹n h·y cung cÊp sè lö îng cæ phiÕu ®· ® ö îc trao ®æi trong n¨m 1997: _____________

11. Ai lµ chñ së h÷u c«ng ty nµy?

Nh÷ng ngö êi trong c«ng ty: 0. Gi¸m ®èc, ®· mua th«ng qua tÝn dông ®ö îc trî cÊp

_______ %

1. C¸n bé c«ng nh©n viªn, ®· mua cæ phiÕu b»ng tiÒn mÆt

_______ %

Nh÷ng ngö êi bªn ngoµi: 2. Nhµ nö íc víi quyÒn hö ëng cæ tøc

_______ %

3. Nhµ nö íc víi cæ tøc ph©n bæ cho nh©n viªn

_______ %

4. C¸c nhµ ®Çu tö c¸ nh©n

_______ %

5. C¸c nhµ ®Çu tö cã tæ chøc

8. _______ % Nh÷ng ngö êi kh¸c (gi¶i thÝch ________________)_______ %

Tæng 100.00 %

12. Xin cung cÊp c¸c sè liÖu vÒ cæ phiÕu c¸c gi¸m ®èc n¾m gi÷:

0. Th«ng qua tÝn dông trî cÊp

_______ %

1. Th«ng qua quü phóc lîi x· héi

_______ %

40

2.

Th«ng qua mua b»ng tiÒn mÆt _______ %

Tæng 100.00 %

13. Xin cung cÊp c¸c sè liÖu vÒ cæ phiÕu do nh©n viªn n¾m gi÷:

0. 1. 2. Th«ng qua tÝn dông trî cÊp Th«ng qua quü phóc lîi x· héi Th«ng qua mua b»ng tiÒn mÆt

_______ % _______ % _______ % 100.00 % Tæng

14. Xin cho biÕt c¬ cÊu c¸c nhµ ®Çu tö c¸ nh©n bªn ngoµi ?

0. 1. 8. _______ % Nh©n viªn cña doanh nghiÖp nghØ h ö u C¸c ®¹I lý, nhµ cung cÊp, kh¸ch hµng cña c«ng ty _______ % _______ % Nh÷ng nhµ ®Çu tö kh¸c (______________)

15. Xin cho biÕt c¬ cÊu cña c¸c nhµ ®Çu tö cã tæ chøc bªn ngoµi ?

0. 1. 2. 8. C¸c ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc doanh _______ % _______ % C¸c DNNN phi tµi chÝnh C¸c c«ng ty tö nh©n _______ % C¸c nhµ ®Çu tö kh¸c (______________________) _______ %

16. Bao nhiªu phÇn tr¨m cña c«ng ty nµy do tö nh©n së h÷u ? _______ %

17.

Doanh nghiÖp nµy trë thµnh c«ng ty do tö nh©n së h÷u ®a sè vµo ngµy nµo?

0. 1. 8. 9. Vµo ngµy ®¨ng ký c«ng ty ®· cæ phÇn ho¸ ____ th¸ng sau khi cæ phÇn ho¸ C¸c ngµy kh¸c ________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

18. Nhãm cæ ®«ng nµo cã ¶nh h ö ëng lín nhÊt tíi c¸c quyÕt ®Þnh chÝnh?

0. 1. 2. 3. 4. 8. 9. C¸n bé c«ng nh©n viªn C¸c gi¸m ®èc Nh©n viªn vµ gi¸m ®èc Nhµ nö íc C¸c cæ ®«ng t ö nh©n bªn ngoµi Nh÷ng nhãm kh¸c ______________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

41

19. Ho¹t ®éng chÝnh: ____________________________________________

20. 21. Ho¹t ®éng chÝnh nµy ®em l¹i bao niªu phÇn tr¨m doanh thu? _____ % S¶n phÈm cña c«ng ty b¹n lµ:

0. 1. 2. 8. 9. Mét s¶n phÈm trung gian Mét thµnh phÈm Mét dÞch vô C¸c s¶n phÈm kh¸c _______________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

22.

Bªn c¹nh c¸c s¶n phÈm chÝnh, c¸c nguån doanh thu kh¸c cña c«ng ty b¹n lµ g× ?

0. C¸c s¶n phÈm kh¸c

_______ %

1. Thö ¬ng m¹i (b¸n c¸c s¶n phÈm cong ty b¹n kh«ng s¶n xuÊt) _______ %

2. C¸c dÞch vô (bao gåm söa ch÷a, l¾p ®Æt...)

_______ %

3. Cho thuª thiÕt bÞ vµ/ hoÆc bÊt ®éng s¶n

8. C¸c s¶n phÈm kh¸c

_______ % (lµ g×: ___________________________) _______ %

C©u hái kh«ng thÝch hîp, nghÜa lµ kh«ng cã nguån doanh thu kh¸c

9. Tæng c¸c nguån doanh thu kh¸c _______ %

Ba khã kh¨n lín nhÊt ¶nh hö ëng tíi ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty b¹n lµ g×? (Ghi râ tr¶ lêi cña c¸c gi¸m ®èc vµ sau ®ã ghi theo m· sè)

23. [ ]#1

______________________________________________________

24. [ ]#2

______________________________________________________

25. [ ]#3

______________________________________________________

42

26.

Khã kh¨n lín nhÊt ®èi víi c¸c hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay ? ____________________________________________________________

27.

____________________________________________________________ C«ng ty b¹n ®· gÆp khã kh¨n nghiªm träng nµo trö íc c¸c quy ®Þnh cña chÝnh phñ chö a? nÕu cã, khã kh¨n ®ã lµ g× ?

0. 1. 2.

3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Kh«ng cã khã kh¨n nghiªm träng nµo ThuÕ cao; lo¹i thuÕ nµo ? _________________________________ C¸c quy ®Þnh vÒ thuÕ thö êng xuyªn thay ®æi - nh÷ng thay ®æi nµo ? ________________________ Ph¶i xin tÊt c¶ c¸c giÊy phÐp cÇn thiÕt Lao ®éng/søc khoÎ vµ an toµn M«i trö êng NhËp khÈu/xuÊt khÈu BÊt ®éng s¶n C¸c lo¹i kh¸c: _________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

28.

B¹n ®· gÆp nh÷ng trë ng¹i nµo vÒ lao ®éng/ qu¶n lý trong sè c¸c h¹n chÕ sau:

0. 1. 2. 3. 4. 8. 9. Chö a gÆp C¸c h¹n chÕ vÓ tæ chøc vµ qu¶n lý Lao ®éng dö thõa ThiÕu kü n¨ng C¸c h¹n chÕ vÒ tiÒn lö ¬ng vµ thï lao C¸c trë ng¹i kh¸c: ______________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

29.

Trong ho¹t ®éng b¹n ®· gÆp ph¶i nh÷ng vÊn ®Ò nµo trong sè nh÷ng vÊn ®Ò sau:

Chö a gÆp ThiÕt bÞ qu¸ h¹n sö dông ThiÕu ®Çu vµo Gi¸ c¸c ®Çu ra bÞ kiÓm so¸t ThÞ trö êng b·o hoµ C¸c h¹n chÕ kh¶ n¨ng tiÕp c©n c¸c hîp ®ång vµ ®¬n hµng cña Nhµ

0. 1. 2. 3. 4. 5. nö íc

43

C¸c h¹n chÕ trong viÖc t¨ng vèn H¹n chÕ kh¶ n¨ng tiÕp cËn tÝn dông C¸c vÊn ®Ò kh¸c:

C©u hái kh«ng thÝch hîp

30.

6. 7. 8. ________________________________________ 9. B¹n ®· tõng nhËn ®ö îc sù hç trî nµo tõ Nhµ nö íc hoÆc c¸c tæ chøc cña Nhµ nö íc chö a (c¸c ng©n hµng, c¸c tæng c«ng ty nhµ nö ícvµ c¸c DNNN):

0. 1. 2. 3. 4. 8. 9. Chö a C¸c kho¶n trî cÊp trùc tiÕp C¸c kho¶n trî cÊp gi¸n tiÕp C¸c chö ¬ng tr×nh marketing C¸c hîp ®ång ®éc quyÒn C¸c h×nh thøc kh¸c: _____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

II. Quy tr×nh cæ phÇn ho¸

31.

Tªn cña doanh nghiÖp tr ö íc khi cæ phÇn ho¸: ________________________________________________________

32. Thêi gian chÝnh thøc doanh nghiÖp ® ö îc thµnh lËp? _________________

33.

Trö íc cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp thuéc lo¹i nµo trong sè c¸c h×nh thøc sau?

DNNN h¹ch to¸n ®éc lËp cña trung ö ¬ng DNNN h¹ch to¸n ®éc lËp cña ®Þa phö ¬ng Thµnh viªn ®éc lËp cña mét tæng c«ng ty nhµ n ö íc hoÆc mét

Thµnh viªn phô thuéc cña mét tæng c«ng ty nhµ n ö íc hoÆc mét

0. 1. 2. DNNN lín 3 DNNN lín 8. H×nh thøc kh¸c: ________________________________________

34. Tªn c¬ quan chñ qu¶n: _______________________________________

35. Tªn gi ¸m ®èc doanh nghiÖp: _________________________________

36. Ngµy b¾t ®Çu qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸: ________________

44

37. Danh s¸ch s¸ng lËp viªn: _______________________________________

38.

Thêi gian tho¶ thuËn dµnh cho cæ phÇn ho¸ ë doanh nghiÖp: _____________ th¸ng.

39. 40.

Ngµy thµnh lËp Ban cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp: __________ C¬ cÊu Ban cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp: ____________________________________________________________ ____________________________________________________________

41. Chñ tÞch Ban cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp: ___________________________

42. Thêi gian chuÈn bÞ kÕ ho¹ch cæ phÇn ho¸: ________ th¸ng.

43. Gi¸ trÞ rßng cña doanh nghiÖp, kh«ng kÓ c¸c kho¶n phóc lîi x· héi, do Ban cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp x¸c ®Þnh: ________ triÖu ®ång .

44. C¸c chi phÝ cæ phÇn ho¸ theo ö íc tÝnh cña Ban cæ phÇn ho¸: ________ triÖu ®ång.

45.

Ban cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp ®· chuÈn bÞ kÕ ho¹ch kinh doanh 3-5 n¨m chö a ?

0. Råi

1. 8. 9. Chö a Tr¶ lêi kh¸c C©u hái kh«ng thÝch hîp

46. Tªn c«ng ty kiÓm to¸n ® ö îc lùa chän: _____________________________

47. Ngµy b¾t ®Çu kiÓm to¸n: __________________

48. Ngµy hoµn thµnh kiÓm to¸n: _________________

49. Gi¸ trÞ rßng cña doanh nghiÖp do kiÓm to¸n x¸c ®Þnh: __________triÖu ®ång.

50. C¸c c¬ quan ®¹i diÖn trong héi ®ång ®Þnh gi¸: ______________________ ____________________________________________________________

51. Ngµy b¾t ®Çu ®Þnh gi¸: _________________

52. Ngµy hoµn thµnh ®Þnh gi¸: _________________

45

53. C¸c kÕt qu¶ ®Þnh gi¸:

Gi¸ trÞ rßng cña doanh nghiÖp _____________ triÖu

Gi¸ trÞ danh tiÕng kinh doanh C¸c chi phÝ cæ phÇn ho¸ Gi¸ trÞ kh¸c 0. ®ång 1. 2. 8.

_____________ triÖu ®ång _____________ triÖu ®ång _____________ triÖu ®ång Tæng gi¸ trÞ _____________ triÖu ®ång

54. Ngµy nhÊt trÝ vÒ tæng gi¸ trÞ: _____________

55. Tæng gi¸ trÞ ®· nhÊt trÝ: _____________ triÖu ®ång

56. C¸c biÖn ph¸p ®· thùc hiÖn ®Ó chµo b¸n ra c«ng chóng:

Kh«ng Liªn hÖ kh«ng chÝnh thøc Qu¶ng c¸o trªn b¸o BiÖn ph¸p kh¸c: _______________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 0. 1. 2. 8. 9.

57.

Doanh nghiÖp ®· chuyÓn c¸c dÞch vô x· héi cho c¸c tæ chøc ng ö êi lao ®éng chö a?

0. 1. 8. 9. §· Chö a Tr¶ lêi kh¸c C©u hái kh«ng thÝch hîp

58. Ngµy chÝnh thøc chuyÓn ®æi doanh nghiÖp thµnh mét c«ng ty: _________

59.

Trong c¸c biÖn ph¸p mµ NghÞ ®Þnh 28-CP quy ®Þnh sau ®©y, nh÷ng biÖn ph¸p nµo b¹n cho lµ trë ng¹i ®èi víi cæ phÇn ho¸ ?

Kh«ng C¸c nguyªn t¾c dÞnh gi¸ (®iÒu 8) H¹n chÕ trong s¸u th¸ng lö ¬ng (®iÒu 11-1a) H¹n chÕ ë 15% vµ 20% gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®ö îc mua theo tÝn

0. 1. 2. 3. dông (®iÒu 11-1b) 4. 8. C¸c quy ®Þnh vÒ sa th¶i lao ®éng dö d«i (®iÒu 11-2) C¸c ®iÒu kh¸c: _________________________________________

46

9. C©u hái kh«ng thÝch hîp

60.

61.

Nh÷ng thay ®æi cã ý nghÜa ®· diÔn ra trong doanh nghiÖp tõ khi doanh nghiÖp ® ö îc cæ phÇn ho¸ lµ g× ? ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ B¹n ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp tõ khi cæ phÇn ho¸ nhö thÕ nµo ? 0.

1.

§ang trë nªn kÐm h¬n. VÒ mÆt nµo ? _______________________ ______________________________________________________ §a ng ho¹t ®éng tèt h¬n. VÒ mÆt nµo ? _______________________ ______________________________________________________ §¸nh gi¸ kh¸c: ________________________________________ 8.

III. Hå s¬ c«ng ty

A. Qu¶n lý

62. C¬ CÊu héi ®ång qu¶n trÞ (c¸c thµnh viªn)?

_________ _________

0. 1. 2.

Sè ngö êi ®¹i diÖn ngö êi lao ®éng Sè ngö êi ®¹i diÖn Nhµ nö íc Sè ngö êi ®¹i diÖn c¸c cæ ®«ng bªn ngoµi _________

Tæng sè thµnh viªn trong ®ã c¸c thµnh viªn bª n ngoµi _________ _________

63. Chñ tÞch héi ®ång ? _________________,®¹i diÖn cho ________________

64. Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh (CEO)? ______________,®¹i diÖn cho ___________

65.

KiÓm so¸t viªn thø nhÊt ? ____________________, n¬i lµm viÖc ______________, lÜnh vùc chuyªn m«n ____________________

66. lµm viÖc

KiÓm so¸t viªn thø hai ? ___________________, n¬i _______________, lÜnh vùc chuyªn m«n ____________________

67. Tuæi gi¸m ®èc ®iÒu hµnh (CEO): _______

47

68. Tr×nh ®é häc vÊn cña Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh ?

69.

0. 1. 2. 3. 4. 8. 9. (12 n¨m) Trung häc Chö a hoµn thµnh ®¹i häc (2-3 n¨m) §¹i häc (5 n¨m) Th¹c sÜ (2-3 sau ®¹i häc) TiÕn sÜ Tr×nh ®é kh¸c (nãi râ) ______________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

Chøc vô tr ö íc ®©y cña gi¸m ®èc ®iÒu hµnh ? 0. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 8.

Tæng gi¸m ®èc trong doanh nghiÖp Gi¸m ®èc phô tr¸ch kü thuËt trong doanh nghiÖp KÕ to¸n trö ëng trong doanh nghiÖp Gi¸m ®èc mét doanh nghiÖp kh¸c C¸n bé kü thuËt Qu¶n ®èc C«ng nh©n lµnh nghÒ VÞ trÝ kh¸c (nãi râ) _________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 9.

B. Lao ®éng

70.

HiÖn nay cã bao nhiªu nh©n viªn chÝnh thøc (lµm ®ñ giê) trong doanh nghiÖp ? ___________

0. 1. 8. 9. __________ Nh©n viªn biªn chÕ Nh©n viªn hîp ®ång __________ C¸c h×nh thøc kh¸c __________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

71.

Trö íc khi cæ phÇn ho¸ trong doanh nghiÖp cã bao nhiªu nh©n viªn chÝnh thøc ? _________

0. 1. 8. 9. Nh©n viªn biªn chÕ __________ Nh©n viªn hîp ®ång __________ C¸c h×nh thøc kh¸cn __________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

72. HiÖn nay, sè tiÒn lö ¬ng th¸ng céng víi c¸c kho¶n tiÒn phóc lîi lµ bao

48

nhiªu?

0. 1. 2. Tèi thiÓu________________ ngh×n ®ång Tèi ®a ________________ ngh×n ®ång Trung b×nh ________________ ngh×n ®ång

73. Trö íc khi cæ phÇn ho¸, sè tiÒn lö ¬ng th¸ng vµ tiÒn phóc lîi lµ bao nhiªu ?

74. Tèi thiÓu________________ ngh×n ®ång 0. Tèi ®a ________________ ngh×n ®ång 1. 2. Trung b×nh ________________ ngh×n ®ång B¹n ®· sa th¶i nh©n viªn nµo kÓ tõ sau khi cæ phÇn ho¸ chö a ?

Chö a Råi , nÕu råi lo¹i nµo ? , bao nhiªu ngö êi vµ nh÷ng

1. 1. _____________ 8. 9. Tr¶ lêi kh¸c: ___________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

75.

B¹n ®· tuyÓn dông thªm nh©n viªn chÝnh thøc nµo kÓ tõ sau khi cæ phÇn ho¸ chö a?

Chö a Råi, nÕu lo¹i nµo ? råi, bao nhiªu ngö êi vµ nh÷ng

0. 1. ______________ 8. 9. Tr¶ lêi kh¸c: ___________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

76.

B¹n cã gÆp c¸c khã kh¨n trong viÖc tuyÓn dông/gi÷ c¸c lao ®éng lµnh nghÒ kh«ng ?

0. 1. 8. 9. Kh«ng Cã ®ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò g×? ______________________________ Tr¶ lêi kh¸c: __________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

77.

C¸c kü n»ng tæng hîp mµ doanh nghiÖp cÇn thiÕt ®· thay ®æi nh ö thÕ nµo kÓ tõ sau khi cæ phÇn ho¸ ?

Kh«ng thay ®æi Chóng t«i cÇn nhiÒu nh©n viªn cã tay nghÒ kü thuËt cao h¬n (c¸c

0. 1. lo¹i kü sö ) 2. Chóng t«i cÇn nhiÒu nh©n viªn thö ¬ng m¹i vµ marketing h¬n

49

3. 4. 8. 9. Chóng t«i cÇn nhiÒu c¸c nh©n viªn ph¸t triÓn s¶n phÈm h¬n Chóng t«i cÇn nhiÒu nh©n viªn kh«ng cã tay nghÒ h¬n C¸c thay ®æi kh¸c: _____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

78.

B¹n ®· thay ®æi c¸ch khuyÕn khÝch/ khen thö ëng c¸n bé c«ng nh©n viªn cña b¹n chö a ?

0. 1. 8.

Chö a §·, xin b¹n m« t¶: _ ____________________________________ Tr¶ lêi kh¸c _____________________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

79. ö îng lao

9. HiÖn nay c¸c gi¸m ®èc cã gÆp khã kh¨n nÕu hä muèn sa th¶i l ®éng dö thõa kh«ng ?

Kh«ng Cã C¸c c©u tr¶ lêi kh¸c: _____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 0. 1. 8. 9.

NÕu cã, c¸c vÊn ®Ò ®ã lµ g× ? ____________________________________ ____________________________________________________________

____________________________________________________________

80.

Theo quan ®iÓm cña b¹n, vµo thêi gian nµy doanh nghiÖp cña b¹n cÇn thùc ___________ nh©n viªn, ®©y lµ: sù bao nh©n viªn ?

Sè nh©n viªn hiÖn ®ang lµm viÖc Sè nh©n viªn thÊp h¬n mét chót so víi sè hiÖn ®ang lµm viÖc Sè nh©n viªn thÊp h¬n nhiÒu so víi sè hiÖn ®ang lµm viÖc Sè nh©n viªn nhiÒu h¬n mét chót so víi sè hiÖn ®ang lµm viÖc Sè nh©n viªn lín h¬n nhiÒu so víi sè hiÖn ®ang lµm viÖc C¸c c©u tr¶ lêi kh¸c: ____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 0. 1. 2. 3. 4. 8. 9.

81.

C¸n bé c«ng nh©n viªn cã lîi g× tõ quü b¶o hiÓm x· héi do trung ö ¬ng qu¶n lý kh«ng ?

50

0. 1. 2. 8. 9. Kh«ng, gi¶i thÝch _______________________________________ Cã, nh©n viªn ®ãng gãp _______% tæng sè tiÒn lö ¬ng cña hä Cã, c«ng ty ®ãng gãp ______ % tæng sè tiÒn lö ¬ng tr¶ C¸c c©u tr¶ lêi kh¸c _____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

C. Tµi s¶n

82. Thùc tr¹ng c¸c nhµ xö ëng doanh nghiÖp ®· sö dông ?

0. 1. Doanh nghiÖp së h÷u hoµn toµn Mét sè lµ cña doanh nghiÖp vµ mét sè ®i thuª cña :

2.

3. 8. 9. ______________________________________________________ Doanh nghiÖp ®i thuª hoµn toµn cña: ______________________________________________________ Thùc tr¹ng kh«ng râ rµng vµ thö êng xuyªn thay ®æi C¸c h×nh thøc kh¸c: _____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

83.

NÕu b¹n ®ang thuª mét phÇn hoÆc toµn bé c¸c nhµ xö ëng nµy, b¹n cã s½n sµng mua hoµn toµn nhµ xö ëng nµy kh«ng ?

0. 1. 8. 9. Kh«ng Cã C¸c c©u tr¶ lêi kh¸c C©u hái kh«ng thÝch hîp

84.

NÕu b¹n ®ang chuÈn bÞ mua, c¸c khã kh¨n cã liªn quan tíi viÖc mua tµi s¶n nµy lµ g× ? ____________________________________________________________

85. Thùc tr¹ng cña sè ®Êt mµ doanh nghiÖp ®ang sö dông lµ nhö thÕ nµo ?

0. 1. 2. 3. C«ng ty cã quyÒn sö dông ®Êt chÝnh thøc C«ng ty cã quyÒn sö dông ®Êt kh«ng chÝnh thøc C«ng ty cã quyÒn sö dông mét sè ®Êt vµ ®i thuª mét sè C«ng ty thuª ng¾n h¹n (dö íi 24 th¸ng)

51

4. 5. 6. 8. 9. C«ng ty thuª dµi h¹n (trªn 24 th¸ng) C«ng ty ®ang sö dông ®Êt mµ kh«ng cã c¸c hîp ®ång thuª Thùc tr¹ng kh«ng râ rµng C¸c h×nh thøc kh¸c: ___________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

86.

NÕu b¹n thuª hoµn toµn hoÆc mét phÇn sè ®Êt nµy, b¹n cã ®ang giµnh quyÒn sö dông ®Êt kh«ng ?

0. 1. 8. 9. Kh«ng Cã Tr¶ lêi kh¸c: _________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

87.

NÕu b¹n ®ang giµnh quyÒn sö dông ®Êt, c¸c khã kh¨n liªn quan tíi viÖc nµy lµ g× ? ____________________________________________________________

____________________________________________________________ Thùc tr¹ng c¸c thiÕt bÞ s¶n xuÊt cña c«ng ty b¹n ? 88.

89.

0. 1. 2. 3. 8. 9. C«ng ty së h÷u hoµn toµn C«ng ty së h÷u mét phÇn vµ mét phÇn thuª C«ng ty thuª hoµn toµn Thùc tr¹ng kh«ng râ rµng vµ lu«n lu«n thay ®æi C¸c c©u tr¶ lêi kh¸c: _____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

NÕu mét sè thiÕt bÞ ë c«ng ty b¹n lµ ®i thuª, b¹n cã chuÈn bÞ mua c¸c thiÕt bÞ nµy kh«ng ? Kh«ng 0. Cã 1. C¸c c©u tr¶ lêi kh¸c: _________________ 8. C©u hái kh«ng thÝch hîp 9.

90.

B¹n ®· b¸n ®i thiÕt bÞ hoÆc nhµ xö ëng nµo kÓ tõ sau khi cæ phÇn ho¸ chö a ?

0. Chö a

52

§·. lµ bao nhiªu vµ cho ai?

1. g×, §ã __________________________

______________________________________________________ C¸c c©u tr¶ lêi kh¸c: ____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 8. 9.

91.

Chóng t«i kh«ng muèn b¸n Kh«ng ®ö îc phÐp b¸n. Gi¶i thÝch: __________________________ § ö îc phÐp b¸n nhö ng qu¸ tèn kÐm v× mét sè c¸c quy ®Þnh Kh«ng ai muèn mua c¸c thiÕt bÞ nµy Mäi ngö êi muèn mua nhö ng hä kh«ng cã tiÒn C¸c c©u tr¶ lêi kh¸c: ____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

92. NÕu b¹n chö a hÒ b¸n, t¹i sao ? 0. 1. 2. 3. 4. 8. 9. NÕu b¹n chö a b¸n mét nhµ xö ëng nµo, t¹i sao ?

0. 1. 2. 3. 4. 8. 9. Chóng t«i kh«ng muèn b¸n Kh«ng ®ö îc phÐp b¸n. Gi¶i thÝch: __________________________ § ö îc phÐp b¸n nhö ng qu¸ tèn kÐm v× mét sè c¸c quy ®Þnh Kh«ng ai muèn mua c¸c thiÕt bÞ nµy Mäi ngö êi muèn mua nhö ng hä kh«ng cã tiÒn C¸c c©u tr¶ lêi kh¸c: ____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

93.

NÕu b¹n ®· b¸n mét sè, c¸c khã kh¨n ®èi víi nh÷ng giao dÞch nµy lµ g× ? ____________________________________________________________

94.

HiÖn t¹i, c«ng ty ®ang cung cÊp c¸c lo¹i dÞch vô x· héi nµo vµ ai lµ ngö êi së h÷u c¸c tµi s¶n nµy (C«ng ty =a, chÝnh quyÒn ®Þa phö ¬ng = b, tËp thÓ=c, c¸c tæ chøc kh¸c=d)?

__________________

Kh«ng C¬ së y tÕ

0. 1. 2. C¬ së gi¸o dôc Nhµ ë 3. C¬ së an dö ìng 4. C¸c c¬ së gi¶i trÝ 5. Phö ¬ng tiÖn ®i l¹i 6. C¸c diÖn tÝch canh t¸c 7. __________________ __________________ __________________ __________________ __________________ __________________ __________________

53

__________________

8. 9. C¸c dÞch vô kh¸c: C©u hái kh«ng thÝch hîp

C¸c ý kiÕn: ________________________________________________

95.

Nh÷ng dÞch vô nµo trö íc kia b¹n cung cÊp, nhö ng nay ®· ngõng cung cÊp ?

Kh«ng C¸c c¬ së y tÕ C¸c c¬ së gi¸o dôc Nhµ ë C¸c c¬ së an dö ìng C¸c c¬ së gi¶i trÝ Phö ¬ng tiÖn giao th«ng C¸c khu vö ên C¸c dÞch vô kh¸c: ______________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 0. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

96. C¸c ý nghÜa vÒ mÆt tµi chÝnh cña viÖc nµy ®èi víi c«ng ty:

0. 1.

Chóng t«i ®ang chi ®óng nhö trö íc kia, vµ kh«ng cã khã kh¨n g× Chóng t«i vÉn chi ®óng nhö trö íc kia, nhö ng kh«ng thÓ tiÕp tôc nhö thÕ Chóng t«i chi nhiÒu h¬n trö íc kia, nhö ng kh«ng cã khã kh¨n g× Chóng t«i chi nhiÒu h¬n trö íc kia nhö ng kh«ng thÓ tiÕp tôc nhö thÕ Chóng t«i chi Ýt h¬n trö íc kia vµ kh«ng cã khã kh¨n g× Chóng t«i chi Ýt h¬n trö íc kia nhö ng còng kh«ng thÓ tiÕp tôc nhö thÕ C¸c tr¶ lêi kh¸c: _______________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 2. 3. 4. 5. 8. 9.

ý kiÕn ?

______________________________________________________

97. HiÖn tr¹ng cña c¸c dÞch vô x· héi do ®Þa phö ¬ng së h÷u ?

ö ¬ng tù nhö khi chóng t«i së h÷u

Hä cung cÊp c¸c dÞch vô nµy t Hä cung cÊp nhö ng ®· gi¶m c¸c dÞch vô Hä cung cÊp vµ cung cÊp nhiÒu dÞch vô h¬n Chóng t«i vÉn cung cÊp theo sù tho¶ thuËn víi chÝnh quyÒn 0. 1. 2. 3.

54

Chóng t«i vÉn cung cÊp v× chÝnh quyÒn kh«ng muèn g¸nh tr¸ch

4. nhiÖm nµy 5. 6. 8. 9. ChÝnh quyÒn ®· ký hîp ®ång víi mét tæ chøc nµo ®ã ®Ó cung cÊp ChÝnh quyÒn ®· chuyÓn c¸c dÞch vô nµy cho c¸n bé c«ng nh©n viªn C¸c hiÖn tr¹ng kh¸c: ____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

98.

Theo quan ®Óm cña c¸n bé c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp, sau khi cæ phÇn ho¸ møc ®é c¸c dÞch vô mµ doanh nghiÖp cung cÊp ®· thay ®æi nhö thÓ nµo ? 0. 1.

2.

Kh«ng hÒ thay ®æi HiÖn nay c¸n bé c«ng nh©n viªn ® ö îc cung cÊp Ýt h¬n, v× ________ Nhö vËy hä sÏ nhËn ®ö îc c¸c dÞch vô nµy ë ®©u ?______________ HiÖn nay c¸n bé c«ng nh©n viªn nhËn ®ö îc nhiÒu dÞch vô h¬n, v× ________________________________________ Thay ®æi kh¸c: ________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp (nghÜa lµ hä kh«ng nh©n ®ö îc c¸c dÞch

8. 9. vô)

99.

ý nghÜa vÒ mÆt tµi chÝnh cña viÖc nµy ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn/ng ö êi sö dông dÞch vô?

ö ¬ng tù sè tiÒn trö íc ®©y hä ®· tr¶

Trung b×nh hä tr¶ sè tiÒn t Trung b×nh hä tr¶ nhiÒu h¬n Trung b×nh hä tr¶ Ýt h¬n Hä kh«ng tr¶ g× cho c¸c dÞch vô C¸c ý nghÜa kh¸c: ______________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 0. 1. 2. 3. 8. 9.

ý kiÕn? ____________________________________________________

100. C¸c kÕ ho¹ch cña b¹n ®èi víi c¸c dÞch vô x· héi hiÖn nay b¹n ®ang së h÷u

lµ g× ?

0. 1.

2.

Chóng t«i sÏ tiÕp tôc duy tr× chóng Chóng t«i sÏ thuª mét sè vµ sÏ gi÷ phÇn cßn l¹i, cô thÓ: ______________________________________________________ Chóng t«i ®· thuª mét sè vµ hiÖn nay c hóng t«i chuÈn bÞ mua phÇn cßn l¹i, cô thÓ:

55

3.

4.

5.

vô cô

6.

______________________________________________________ Chóng t«i ®· cho thuª/b¸n mét sè. Chóng t«i muèn b¸n/cho thuª nhiÒu h¬n n÷a nhö ng chóng t«i kh«ng t×m ra ngö êi mua/ ngö êi thuª, cô thÓ: ______________________________________________________ Chóng t«i chö a b¸n/ hay cho thö ª, chóng t«i muèn b¸n/cho thuª nhö ng chóng t«i kh«ng t×m ®ö îc kh¸ch hµng. Chóng t«i chö a b¸n/cho thuª. Chóng t«i muèn b¸n/cho thuª nhö ng c¸c quy ®Þnh cña ChÝnh phñ kh«ng cho phÐp chóng t«i tõ bá c¸c dÞch thÓ: nµy, ______________________________________ Chóng t«i chö a b¸n/cho thuª. Chóng t«i muèn b¸n /cho thuª nhö ng nh©n viªn cña chóng t«i kh«ng chÊp nhËn, cô thÓ:

tµi chÝnh D.

101. §Ò nghÞ ®iÒn vµo b¶ng sau:

56

b¸o c¸o thu nhËp (triÖu ®ång)

M« t¶ Sau cæ phÇn ho¸

Trö íc cæ phÇn ho¸ N¨m cuèi N¨m 1 N¨m 2 N¨m 3

Tæng doanh thu ThuÕ doanh thu vµ tiªu thô Chi phÝ b¸n hµng Doanh thu thuÇn Gi¸ thµnh - nguyªn liÖu ®Çu vµo - chÊt ®èt/®iÖn/nö íc... - tiÒn lö ¬ng - khÊu hao - chi phÝ tµi chÝnh - ®iÒu chØnh Tæng gi¸ thµnh Lîi nhuËn kinh doanh Trî cÊp C¸c kho¶n ®iÒu chØnh kh¸c Thu nhËp trö íc thuÕ Ph©n bæ thu nhËp - ThuÕ thu nhËp - C¸c kho¶n ph¶i nép kh¸c - C¸c quü b¾t buéc Tæng ph©n bæ Cæ tøc Thu nhËp gi÷ l¹i

102. §Ò nghÞ ®iÒn vµo b¶ng sau:

B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n (triÖu ®ång)

M« t¶ Sau cæ phÇn ho¸ Trö íc cæ phÇn ho¸

57

Tµi s¶n Tµi s¶n lö u ®éng TiÒn mÆt vµ tiÒn göi C¸c kho¶n ph¶i thu Tån kho - nguyªn liÖu - thµnh phÈm - b¸n thµnh phÈm - tµi s¶n lö u ®éng kh¸c Tæng tµi s¶n l ö u ®éng Tµi s¶n cè ®Þnh ThiÕt bÞ theo gi¸ vèn - KhÊu hao - Gi¸ trÞ cßn l¹i Tµi s¶n cè ®Þnh rßng C¸c tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c Tæng tµi s¶n cè ®Þnh Tæng tµi s¶n

Nî Nî ng¾n h¹n C¸c kho¶n ph¶i tr¶ Nî vay ng©n hµng Nî dµi h¹n ®Õn kú tr¶ Quü phóc lîi Quü thö ëng C¸c kho¶n nî kh¸c Tæng nî ng¾n h¹n Vay ®Çu tö Vay doanh nghiÖp C¸c kho¶n nî dµi h¹n

n¨m cuèi N¨m 1 N¨m 2 N¨m 3

kh¸c

Tæng nî dµi h¹n Tæng nî vèn cæ phÇn Quü tµi s¶n cè ®Þnh tù cã Quü vèn lö u ®éng tù cã Quü x©y dùng c¬ b¶n Quü ph¸t triÓn s¶n xuÊt Vèn ph¸p ®Þnh Dù tr÷ Tæng vèn cæ phÇn Tæng nî vµ vèn cæ phÇn 103. TÝnh to¸n c¸c chØ tiªu tµi chÝnh chñ yÕu tõ b¸o c¸o thu nhËp vµ b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n:

58

C¸c chØ tiªu tµi chÝnh chñ yÕu

M« t¶ Sau cæ phÇn ho¸

Trö íc cæ phÇn ho¸ N¨m cuèi N¨m 1 N¨m 2 N¨m 3

Gi¸ trÞ gia t¨ng/nh©n viªn (1000 ®ång)

Trî cÊp/thu nhËp trö íc thuÕ, % Thu nhËp trö íc thuÕ/doanh thu, % Thu nhËp trö íc thuÕ /tæng tµi s¶n, % Thu nhËp trö íc thuÕ /vèn cæ phÇn, %

HÖ sè ng¾n h¹n Nî /tµi s¶n , % Nî dµi h¹n/vèn cæ phÇn, %

Tån kho (tuÇn) Kho¶n ph¶i thu (tuÇn) kho¶n ph¶i tr¶ (tuÇn) Nî ng©n hµng (tuÇn)

Nguyªn liÖu (% tæng chi phÝ) N¨ng lö îng " TiÒn lö ¬ng " KhÊu hao " C¸c chi phÝ tµi chÝnh " C¸c kho¶n kh¸c "

ThuÕ thu nhËp (% thu nhËp trö íc thuÕ)

C¸c kho¶n giao nép " C¸c quü b¾t buéc " Cæ tøc " Thu nhËp gi÷ l¹i "

104. HiÖn nay, vÊn ®Ò lín nhÊt trong viÖc tµi trî vèn cho doanh nghiÖp b¹n lµ g× ?

____________________________________________________________

______________________________________________________ 105. Mét phÇn lín c¸c kho¶n ph¶i thu cña doanh nghiÖp b¹n ®· qu¸ h¹n trªn 60

59

ngµy ph¶i kh«ng ?

Kh«ng 0.

1. 2. Ph¶i , chñ yÕu lµ c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng tö nh©n Ph¶i, chñ yÕu lµ c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng khu vùc nhµ

nö íc

3. Ph¶i, chñ yÕu lµ c¸c kho¶n ph¶i thu cña c¶ doanh nghiÖp nhµ nö íc

vµ tö nh©n

106. NÕu mäi ngö êi thanh to¸n chËm cho doanh nghiÖp b¹n, b¹n sÏ thùc hiÖn biÖn ph¸p nµo ?

Kh«ng Thóc giôc Thu l·i KhiÕu n¹i ra toµ Ngõng giao hµng 0. 1. 2. 3. 4.

ö ¬ng lai

5. 8. 9. Yªu cÇu tr¶ trö íc ®èi víi c¸c giao dÞch trong t C¸c biÖn ph¸p kh¸c: ____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

107.

Sau khi cæ phÇn ho¸, b¹n thö vay ng¾n h¹n (dö íi 12 th¸ng) tõ ng©n hµng chö a /

0.

Chö a, t¹i sao? ______________________________________________________

1.

§· thö, nh ö ng kh«ng ®ö îc. Kho¶n vay lo¹i nµo? _______________________

T¹i sao kh«ng ®ö îc ? _______________________________________________

2. §· thö, ®· nhËn ® ö îc kho¶n vay ng¾n h¹n

§iÒu kiÖn kho¶n vay:

____________%

B¹n ®· nhËn kho¶n vay tõ th¸ng n¨m nµo? _______ l·i suÊt th¸ng cña th¸ng ®Çu tiªn Thêi h¹n (®é dµi thêi gian hoµn tr¶ kho¶n vay) ________

Kho¶n vay ®ö îc b¶o ®¶m nhö thÕ nµo? ________________

Tªn ng©n hµng __________________________________

Chñ së h÷u cña ng©n hµng (Nhµ nö íc, tö nh©n) _________

60

8. 9. B¹n cã ph¶i lµ cæ ®«ng cña ng©n hµng nµy kh«ng? _______ C¸c c¸ch kh¸c (nãi râ) __________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

108. HiÖn nay møc ®é khã kh¨n khi muèn vay ng¾n h¹n tõ mét ng©n hµng theo

c¸c ®iÒu kiÖn thö ¬ng m¹i (nghÜa lµ víi l·i suÊt thùc) nhö thÕ nµo?

0. RÊt dÔ

1. Tö ¬ng ®èi dÔ

2. 3. 4. 8.

9. Tö ¬ng ®èi khã RÊt khã Kh«ng thÓ, hoµn toµn kh«ng thÓ tiÕp cËn Møc ®é kh¸c (nªu râ) ____________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

109. NÕu gÆp khã kh¨n trong viÖc nµy, vÊn ®Ò chÝnh lµ g× ?

0. 1. 2.

Ngö êi cho vay chØ ö u tiªn c¸c kh¸ch hµng thuËn lîi, lµ

4. 5.

Qu¸ nhiÒu quy ®Þnh vµ thñ tôc giÊy tê ph¶i hoµn thµnh Ng©n hµng kh«ng cã ®ñ tiÒn cho vay Quy m« kho¶n vay kh«ng ®ñ lín 3. nh÷ng kh¸ch hµng cã tiÒn göi nhiÒu hoÆc c¸c kh¸ch hµng l©u dµi Ngö êi cho vay kh«ng thÝch lo¹i doanh nghiÖp chóng t«i Ngö êi cho vay ®ßi hái thÕ chÊp nhiÒu h¬n møc chóng t«i cã Møc thÕ chÊp lµ bao nhiªu vµ nh÷ng lo¹i thÕ chÊp nµo ®ö îc chÊp

nhËn:

8.

9. ______________________________________________________ C¸c khã kh¨n kh¸c (nªu râ): ______________________________ ______________________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

110.

Trong 12 th¸ng qua, b¹n ®· thö vay ng¾n h¹n tõ mét tæ chøc phi ng©n hµng (vÝ dô c¸c tæ chøc tµi chÝnh hoÆc c¸c doanh nghiÖp) chö a ?

0.

1. Chö a, t¹i sao? ______________________________________________________ Råi, nhö ng kh«ng ®ö îc. Kho¶n vay lo¹i nµo ?

61

2.

_____________________ T¹i sao, kh«ng ®ö îc ?___________________________________ Råi, ®· nhËn ®ö îc kho¶n vay ng¾n h¹n (12 th¸ng hoÆc ng¾n h¬n) B¹n nhËn ®ö îc kho¶n vay vµo th¸ng n¨m nµo ? ________ l·i suÊt th¸ng cña th¸ng ®Çu tiªn lµ bao nhiªu ______% Thêi h¹n:

________________________________________

Cã ®ö îc kho¶n vay b»ng c¸ch nµo? ___________________ Tªn tæ chøc __________________________________

h÷u (Nhµ nh©n) Chñ nö íc, tö

së _____________________

B¹n cã ph¶i lµ cæ ®«ng cña tæ chøc nµy kh«ng ? ________

8. 9. C¸c h×nh thøc kh¸c (nªu râ) ______________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

111. NÕu b¹n ®· nhËn ®ö îc mét kho¶n vay ng¾n h¹n tõ sau khi cæ phÇn ho¸,

b¹n ®· nhËn thªm ® ö îc mÊy lÇn n÷a vµ trong kho¶n thêi gian bao l©u?

0. 1. Chóng t«i chö a nhËn ®ö îc thªm lÇn nµo Chóng t«i ®· nhËn thªm mét lÇn trong ___ ngµy

2. 3. Chóng t«i ®· nhËn thªm ® ö îc hai lÇn mçi lÇn trong ____ ngµy Chóng t«i ®· nhËn thªm 3-5 lÇn vµ mçi lÇn trong ____ ngµy

4. 8. 9. Chóng t«i ®· nhËn ®ö îc trªn 5 lÇn, mçi lÇn trong ____ ngµy C¸c c©u tr¶ lêi kh¸c: ____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

112. NÕu b¹n ®· nhËn ®ö îc mét kho¶n vay ng¾n h¹n, b¹n ®· sö dông nã ®Ó lµm g× ?

0. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Thanh to¸n cho nh©n viªn Mua c¸c ®Çu vµo Thanh to¸n chi phÝ qu¶n lý Mua m¸y mãc Mua bÊt ®éng s¶n Thanh to¸n c¸c kho¶n nî kh¸c Nép thuÕ Mua hµng tiªu dïng cho nh©n viªn C¸c viÖc kh¸c: _________________________________________

62

9. C©u hái kh«ng thÝch hîp

113. Sau khi cæ phÇn ho¸, b¹n ®· thö vay dµi h¹n tõ mét ng©n hµng chö a?

0. Chö a, t¹i sao?__________________________________________

____________ 1. Råi, nhö ng kh«ng ®ö îc. Kho¶n vay lo¹i nµo?

T¹i sao kh«ng ®ö îc ? ___________________________________

2. Råi, ®· nhËn ®ö îc kho¶n vay dµi h¹n (trªn 12 th¸ng)

B¹n nhËn ®ö îc kho¶n vay vµo th¸ng n¨m nµo ?__________ l·i suÊt th¸ng cña th¸ng ®Çu tiªn lµ ________% thêi h¹n ________________________________________

Cã ®ö îc kho¶n vay b»ng c¸ch nµo? __________________ Tªn ng©n hµng _________________________________

Chñ së h÷u (Nhµ nö íc, tö nh©n) ____________________ B¹n cã ph¶i lµ cæ ®«ng cña ng©n hµng nµy kh«ng? _______

8.

C¸c h×nh thøc kh¸c (nªu râ) _______________________________ ______________________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 9.

114.

Sau khi cæ phÇn ho¸, b¹n ®· thö ®i vay dµi h¹n tõ mét tæ chøc phi ng©n hµng chö a?

0. Chö a, t¹i sao ?_________________________________________

1. ___________ Råi, nhö ng kh«ng ®ö îc. Kho¶n vay lo¹i nµo?

T¹i sao kh«ng ®ö îc ? ____________________________________

2. Råi, ®· nhËn ®ö îc kho¶n vay dµi h¹n (trªn 12 th¸ng)

B¹n nhËn ®ö îc kho¶n vay vµo th¸ng n¨m nµo ? _________ l·i suÊt th¸ng cña th¸ng ®Çu tiªn lµ bao nhiªu ______% Thêi h¹n:

________________________________________

Cã ®ö îc kho¶n vay b»ng c¸ch nµo? ___________________ Tªn tæ chøc __________________________________

Chñ së h÷u (Nhµ nö íc, tö nh©n) ____________________ B¹n cã ph¶i lµ cæ ®«ng cña tæ chøc nµy kh«ng ? ________ C¸c h×nh thøc kh¸c (nªu râ) _______________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 8. 9.

63

115. HiÖn nay, møc ®é khã kh¨n cña viÖc ®i vay dµi h¹n tõ mét ng©n hµng theo

®iÒu kiÖn thö ¬ng m¹i (nghÜa lµ víi l·i suÊt thùc) nhö thÕ nµo ?

RÊt dÔ 0.

1. Tö ¬ng ®èi dÔ

Tö ¬ng ®èi khã RÊt khã Kh«ng thÓ, hoµn toµn kh«ng thÓ tiÕp cËn Møc ®é kh¸c (nªu râ) ______________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 2. 3. 4. 8. 9.

116. Khã kh¨n chÝnh trong viÖc ®i vay dµi h¹n lµ:

Thñ tôc giÊy tê Ng©n hµng kh«ng cã ®ñ tiÒn cho vay Quy m« kho¶n vay kh«ng ®ñ lín 0. 1. 2.

Ngö êi cho vay chØ ö u tiªn c¸c kh¸ch hµng thuËn lîi, lµ nh÷ng

3. kh¸ch hµng cã tiÒn göi nhiÒu hoÆc c¸c kh¸ch hµng l©u dµi

4. Ngö êi cho vay kh«ng thÝch lo¹i doanh nghiÖp chóng t«i

5. Ngö êi cho vay ®ßi hái thÕ chÊp nhiÒu h¬n møc chóng t«i cã

Møc thÕ chÊp lµ bao nhiªu vµ nh÷ng lo¹i thÕ chÊp nµo ®ö îc chÊp

nhËn:

7. 8.

______________________________________________________ Ng©n hµng kh«ng s½n sµng cho vay v× l¹m ph¸t qu¸ cao C¸c khã kh¨n kh¸c (nªu râ): _________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 9.

117. NÕu b¹n ®· nhËn ®ö îc mét kho¶n vay dµi h¹n, b¹n ®· dïng nã lµm g×?

Mua m¸y mãc Mua bÊt ®éng s¶n Thanh to¸n c¸c kho¶n nî kh¸c Nép thuÕ 0. 1. 2. 3.

§Çu tö vµo c¸c doanh nghiÖp kh¸c Dù tr÷ nguyªn liÖu C¸c môc ®Ých kh¸c ______________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 4. 5. 8. 9.

64

118. Trong kinh doanh b¹n cã sö dông ngo¹i tÖ m¹nh kh«ng?

0. 1. 8. 9. Kh«ng Cã C¸c c©u tr¶ lêi kh¸c: ___________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

119. Sau khi cæ phÇn ho¸, b¹n ®· sö dông c¸c dÞch vô ng©n hµng nµo? (®¸nh dÊu V)

__________ Tµi kho¶n tiÕt kiÖm __________ LÖnh thanh to¸n 0. 1.

2. __________ Thö tÝn dông

3. __________ Vèn lö u ®éng

4. 5. 6.

8.

__________ TÝn dông ®Çu tö __________ Tµi trî thuª thiÕt bÞ __________ B¶o hiÓm (lo¹i nµo ?) __________ __________ C¸c dÞch vô kh¸c __________ __________ Kh«ng 9.

120. Khi b¹n lµm viÖc víi ng©n hµng khã kh¨n lín nhÊt lµ g× ?

Tèc ®é giao dÞch PhÝ dÞch vô cao Ng©n hµng kh«ng cung cÊp tÝn dông cho chóng t«i Ng©n hµng vi ph¹m tÝnh chÊt b¶o mËt C¸c khã kh¨n kh¸c (nªu râ) ______________________________ 0. 1. 2. 3. 8.

121. Doanh nghiÖp cã ph¶i lµ cæ ®«ng cña mét ng©n hµng kh«ng?

Tû lÖ së h÷u? _____ Tªn ng©n hµng? _____________

Kh«ng Cã. Tr¶ lêi kh¸c: __________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 0. 1. 8. 9.

122.

Luång tiÒn mÆt cña doanh nghiÖp b¹n cã ®ñ ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ ho¹t ®éng kh«ng? (Tæng sè tiÒn thu vµ chi)

65

0. Kh«ng

Kh«ng, nhö ng gÇn ®ñ §ñ Thõa nhiÒu so víi møc cÇn C¸c tr¶ lêi kh¸c:

1. 2. 3. 8. ________________________________________ 9. C©u hái kh«ng thÝch hîp

ý kiÕn: ___________________________________________________

E. S¶n xuÊt vµ thÖ ¬ng m¹i

123. KÓ tõ sau khi cæ phÇn ho¸, b¹n ®· thay ®æi tËp hîp c¸c ®Çu ra chö a ?

0. 1. 8. 9. Chö a Råi Tr¶ lêi kh¸c: _________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

C¸c s¶n phÈm míi (m« t¶, t¹i sao b¹n l¹i chän s¶n phÈm míi nµy, nguån thiÕt kÕ vµ bÝ quyÕt kü thuËt?) ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________

C¸c s¶n phÈm ngõng s¶n xuÊt ? (liÖt kª, nªu c¸c lý do ngõng s¶n xuÊt) ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________

124. Víi ®iÒu kiÖn lùc lö înglao ®éng, thiÕt bÞ vµ sè ca lµm viÖc hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp, c«ng suÊt hiÖn t¹i cña b¹n lµ bao nhiªu? -------------%

125.

Trong 3-4 th¸ng qua, khèi lö îng s¶n xuÊt/dÞch vô cña doanh nghiÖp b¹n ®· thay ®æi nh ö thÕ nµo? Nguyªn nh©n quan träng nhÊt lµ g×? (ChØ chän mét)

0. Kh«ng cã thay ®æi lín

66

T¨ng, v× ngo¹i tÖ dåi dµo h¬n (c¸c ®Çu vµo) 1.

T¨ng, v× c¸c nguyªn liÖu trong nö íc dåi dµo h¬n T¨ng, v× nhu cÇu t¨ng 2. 3.

T¨ng, v× th©m nhËp thÞ trö êng míi T¨ng, v× hµng nhËp khÈu ®¾t h¬n T¨ng, v× s¶n xuÊt trong c¸c DNNN gi¶m T¨ng, v× c¸c lý do kh¸c (nªu râ): _______________________ 4. 5. 6. 7.

_____________________________________________________ Gi¶m, v× nhu cÇu yÕu Gi¶m, v× c¹nh tranh cña hµng nhËp khÈu 8. 9.

10. Gi¶m, v× c¹nh tranh trong nö íc t¨ng

Gi¶m, v× chi phÝ nhËp khÈu c¸c ®Çu vµo cao (thiÕu vèn l 11. ö u ®éng)

Gi¶m, v× chi phÝ c¸c ®Çu vµo trong nö íc t¨ng cao (thiÕu vèn lö u

12. ®éng) 13. 14.

Gi¶m, v× kh«ng t×m kiÕm ®ö îc c¸c ®Çu vµo trong nö íc Gi¶m, v× c¸c lý do kh¸c (nªu râ): ______________________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 99.

126. Cã ph¶i hiÖn nay c«ng ty ®ang b¸n ®ö îc toµn bé s¶n phÈm kh«ng?

Kh«ng, tån kho ®ang t¨ng lªn (nhu cÇu h¹n chÕ) §óng, chóng t«i cã thÓ b¸n ® ö îc nhiÒu h¬n nÕu chóng t«i cã nhiÒu

§óng, kh«ng thÓ b¸n ®ö îc nhiÒu h¬n ngay c¶ khi nhu cÇu ®ang

0. 1. ®¬n ®Æt hµng h¬n (nhu cÇu bÞ h¹n chÕ) 2. t¨ng lªn (cung bÞ h¹n chÕ) 8. 9. Tr¶ lêi kh¸c (nªu râ): ____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

127. C«ng ty cña b¹n ®Õn giê ®· t¨ng trö ëng s¶n xuÊt ®ö îc mÊy th¸ng råi ?

0. 1. 3. 4. 5. Chö a ®Çy 1 th¸ng 1-3 th¸ng 3-5 th¸ng 6 th¸ng > 6 th¸ng

67

Tr¶ lêi kh¸c:

8. __________________________________________ 9. C©u hái kh«ng thÝch hîp

128. Cã sù kiÓm so¸t gi¸ c¶ hay møc lîi nhuËn cËn biªn cè ®Þnh nµo ®Æt ra cho

c¸c s¶n phÈm /dÞch vô chÝnh cña c«ng ty b¹n kh«ng ?

0. 1.

Kh«ng Cã, cô thÓ : ____________________________________________ ______________________________________________________ Tr¶ lêi kh¸c: ___________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 8. 9.

129. Khã kh¨n lín nhÊt trong khi t×m kiÕm ®Çu vµo cÇn thiÕt lµ g×?

0. 1.

Chóng ®· trë nªn qu¸ ®¾t Trong khu vùc chóng t«i ®ang cã t×nh tr¹ng thiÕu c¸c ®Çu vµo c¬ b¶n Chóng t«i cÇn cã c¸c ®Çu vµo chuyªn m«n cao mµ ë ®©y l¹i kh«ng

2. cã s½n.

ChÊt lö îng c¸c ®Çu vµo qu¸ kÐm Chóng t«i cÇn c¸c ®Çu vµo nhËp khÈu mµ chóng l¹i qu¸ ®¾t LÞch bµn giao c¸c ®Çu vµo kh«ng ®¸ng tin cËy 3. 4. 5.

ChÊt lö îng c¸c ®Çu vµo kh«ng ®¸ng tin cËy C¸c khã kh¨n kh¸c: _____________________________________ 6. 8.

______________________________________________________

130. C«ng ty nµy së h÷u bao nhiªu c«ng ty kh¸c (c«ng ty tö nh©n hay lµ c«ng ty cæ phÇn ho¸)- së h÷u hoµn toµn hay së h÷u mét phÇn ?

Kh«ng Mét Hai Ba Trªn ba C¸c tr¶ lêi kh¸c (nªu râ) __________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 0. 1. 2. 3. 4. 8. 9.

131. C¸c doanh nghiÖp nµy ®ãng vai trß g× trong c«ng ty b¹n ?

68

Kh«ng, chóng kh«ng cã mèi liªn hÖ nµo Mét phÇn lín c¸c ®Çu vµo cña chóng t«i lµ tõ c¸c c«ng ty nµy 0. 1.

Mét phÇn lín c¸c s¶n phÈm cña chóng t«i ®ö îc b¸n qua c«ng ty

2. nµy

Chóng lµ ngö êi cung cÊp tµi chÝnh cho c«ng ty chóng t«i Chóng lµ c¸c nhµ ph©n phèi cho chóng t«i C¸c vai trß kh¸c: ______________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 3. 4. 8. 9.

132. Kh¸ch hµng chinh cña b¹n lµ ai ?

0. C¸c DNNN (®Çu vµo)

C¸c c«ng ty tö nh©n trong nö íc kÓ c¶ c¸c c«ng ty cho thuª vµ c¸c

1. tæ hîp (®Çu vµo)

C¸c cöa hµng, hiÖu b¸n lÎ tö nh©n (thµnh phÈm) C¸c DNNN hoÆc ChÝnh phñ (thµnh phÈm) 2. 3.

4. C¸c c«ng ty thö ¬ng m¹i nhµ nö íc (®Çu vµo hay thµnh phÈm)

5. 6. 8.

C¸c thö ¬ng nh©n (thµnh phÈm hay ®Çu vµo) Ngö êi mua nö íc ngoµi (thµnh phÈm hay ®Çu vµo) Kh¸ch hµng kh¸c (nªu râ) ________________________________ ______________________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 9.

133. HÇu hÕt c¸c s¶n phÈm/dÞch vô cña c«ng ty b¹n ®ö îc b¸n ë ®©u? (ChØ

chän mét)

Ngay t¹i ®Þa phö ¬ng C¸c thµnh phè/thÞ trÊn l©n cËn Trªn toµn quèc C¸c nö íc kh¸c ë §«ng ¸ Trªn t oµn thÕ giíi ThÞ trö êng kh¸c (nªu râ): _________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 0. 1. 2. 3. 4. 8. 9.

134. Cã c¸c quy ®Þnh vÒ c¸c kªnh ph©n phèi mµ mµ b¹n ph¶i tu©n thñ ®èi víi

c¸c s¶n phÈm/dÞch vô cña b¹n kh«ng ?

69

0. 1.

8.

Kh«ng Cã; ®ã lµ g×? ______________________________________________________ Tr¶ lêi kh¸c (nªu râ) _____________________________________ ______________________________________________________

9. C©u hái kh«ng thÝch hîp

135. Nh÷ng lo¹i khã kh¨n nµo b¹n gÆp ph¶i trong khi ph©n phè c¸c s¶n phÈm

cña m×nh ?

Kh«ng Giao th«ng kh«ng ®ñ, kh«ng ®¸ng tin cËy vµ qu¸ tèn kÐm ThiÕu c¸c nhµ ph©n phèi s¶n phÈm cña b¹n ThiÕu c¸c ®¬n vÞ b¸n lÎ s¶n phÈm Khã kh¨n do thiÕu hÖ thèng th«ng tin Khã kh¨n do thiÕu nhµ kho C¸c lo¹i khã kh¨n kh¸c: __________________________________ 0. 1. 2. 3. 4. 5. 8.

136. §èi thñ c¹nh tranh chÝnh cña c«ng ty b¹n lµ ai? (chän mét) 0. Kh«ng

1. C¸c c«ng ty tö nh©n nhá

C¸c c«ng ty tö nh©n lín C¸c DNNN C¸c hîp t¸c x· 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

C¸c c«ng ty nö íc ngoµi C¸c c«ng ty liªn doanh Hµng nhËp khÈu C¸c ®èi thñ kh¸c (nªu râ) _________________________________ ______________________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 9.

137. Cã bao nhiªu c«ng ty b¸n s¶n phÈm tªn thÞ trö êng chÝnh cña b¹n ?

0. Kh«ng

1. 2. 3. Dö íi 10 10-50 50-100

70

Trªn 100 Tr¶ lêi kh¸c:

4. 8. ___________________________________________ 9. C©u hái kh«ng thÝch hîp

138. C«ng ty b¹n cã xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm cña c«ng ty kh«ng?

0. 1. 2. 8. 9. Kh«ng Cã, xuÊt khÈu trùc tiÕp Cã, th«ng qua c¸c c«ng ty kh¸c Tr¶ lêi kh¸c (nªu râ): ____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

139. NÕu cã, bao nhiªu phÇn tr¨m s¶n phÈm cña c«ng ty b¹n lµm ra ®ö îc xuÊt khÈu (gi¸ trÞ)?________ %

140. NÕu c«ng ty b¹n ®ang xuÊt khÈu, trë ng¹i chÝnh b¹n gÆp ph¶i lµ g×? (VÝ dô: thuÕ, thñ tôc giÊy tê, kiÕn thøc, kinh phÝ)

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

141.

Theo quan ®iÓm cña b¹n, tr×nh ®é hiÖn t¹i cña c«ng nghÖ, m¸y mãc, vµ lao ®éng cã ®ñ cho tö ¬ng lai gÇn kh«ng?

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

71

____________________________________________________________

142. Doanh nghiÖp cã c¸c vÊn ®Ò m«i trö êng quan träng kh«ng? Vµ b¹n ®· cã

kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt chóng nhö thÕ nµo ? ____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

IV. LËp kÕ ho¹ch chiÕn lÖ îc t Ö ¬ng lai

143. Trong 6 th¸ng tíi, c¸c môc tiªu ö u tiªn trong chiÕn l ö îc cña doanh nghiÖp b¹n lµ g×? (Chän tÊt c¶ c¸c môc tiªu phï hîp)

0. §Çu tö vµo thiÕt bÞ míi

1. 2. 3. §Çu tö vµo nhµ xö ëng míi Tæ chøc l¹i qu¸ tr×nh s¶n xuÊt C¶i thiÖn qu¶n lý tµi chÝnh

N©ng cao c¸c kü n¨ng marketing Thu hÑp quy m« th«ng qua viÖc sa th¶i nh©n viªn/b¸n thiÕt bÞ Gi¶m bít /bæ xung c¸c s¶n phÈm vµ th©m nhËp thÞ trö êng míi ë

4. 5. 6. ViÖt Nam 7. 8. 9. Th©m nhËp c¸c thÞ trö êng xuÊt khÈu C¸c môc tiªu kh¸c: ____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

144. Trong sè c¸c môc tiªu trªn, môc tiªu chñ yÕu lµ g×? __________________

145. Môc tiªu thø hai lµ g×? ___________________________

146. C¸c môc tiªu ö u tiªn trong chiÕn l ö îc cña doanh nghiÖp b¹n trong 2-3 n¨m

tíi lµ g×? (Chän c¸c môc tiªu phï hîp)

0. §Çu tö vµo thiÕt bÞ míi

72

§Çu tö vµo nhµ xö ëng míi Tæ chøc l¹i qu¸ tr×nh s¶n xuÊt C¶i thiÖn qu¶n lý tµi chÝnh N©ng cao c¸c kü n¨ng marketing Thu hÑp quy mo thong qua viÖc s a th¶i nh©n viªn/ b¸n thiÕt bÞ Gi¶m bít/bæ xung c¸c s¶n phÈm vµ th©m nhËp thÞ trö êng míi ë

1. 2. 3. 4. 5. 6. ViÖt Nam 7. 8. 9. Th©m nhËp c¸c thÞ trö êng xuÊt khÈu C¸c môc tiªu kh¸c: _____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

147. NÕu b¹n ®ang cã kÕ ho¹ch ®Çu tö c¬ b¶n, nguån tµi chÝnh chñ yÕu cña b¹n

lµ g×?

0. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 8. 9. Mét kho¶n vay ng¾n h¹n ng©n hµng Mét kho¶n vay dµi h¹n ng©n hµng Mét kho¶n vay ë ®©u ®ã, ë ®©u ? ___________________ Lîi nhuËn kinh doanh Vèn cæ phÇn tõ mét nhµ ®Çu tö trong nö íc Vèn cæ phÇn tõ mét nhµ ®Çu tö nö íc ngoµi TiÒn b¸n tµi s¶n Nguån kh¸c __________________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp

148. ChiÕn lö îc cña b¹n lµ g× khi gi¸ n¨ng lö îng ®ö îc th¶ næi? B¹n ®ãn nhËn

hiÖn tö îng nµy nhö thÕ nµo?____________________________________ ____________________________________________________________

149. NÕu b¹n dù tÝnh gi¶m chi phÝ th«ng qua viÖc t¨ng hiÖu qu¶, b¹n lËp kÕ

ho¹ch thùc hiÖn viÖc nµy nhö thÕ nµo? ____________________________ ____________________________________________________________

150. NÕu b¹n dù tÝnh t¨ng doanh thu cña doanh nghiÖp, b¹n lËp kÕ ho¹ch thùc

hiÖn viÖc nµy nhö thÕ nµo ? ____________________________________________________________ ____________________________________________________________

151. NÕu b¹n dù tÝnh thu nhá quy m« b»ng viÖc sa th¶i nh©n viªn, b¹n ®ang lo

ng¹i vÊn ®Ò g× ?

73

Chóng t«i lo ng¹i vÊn ®Ò lín víi hiÖp héi lao ®éng /c«ng ®oµn Chóng t«i sÏ ph¶i tr¶ sè tiÒn båi thö êng lín cho nh÷ng ngö êi bÞ sa

Chóng t«i kh«ng thÓ lµm ®iÒu ®ã, v× nh÷ng ngö êi mÊt viÖc sÏ

NhiÒu nh©n viªn lµ cæ ®«ng, chóng t«i kh«ng thÓ sa th¶i hä C¸c vÊn ®Ò kh¸c:

0. 1. th¶i 2. kh«ng biÕt ®i ®©u 3. 8. ________________________________________ 9. C©u hái kh«ng thÝch hîp

152. NÕu b¹n dù tÝnh c¶i thiÖn tr×nh ®é nh©n viªn th«ng qua ®µo t¹o, b¹n sÏ lµm

viÖc nµy nh ö thÕ nµo?

§ ö a nh©n viªn tíi c¸c tæ chøc ®µo t¹o ®Þa phö ¬ng Mêi c¸c gi¶ng viªn tíi gi¶ng c¸c kho¸ ng¾n h¹n Dùa vµo c¸c nhµ cung cÊp thiÕt bÞ míi ®Ó ®µo t¹o § ö a nh©n viªn ®i ®µo t¹o ë nö íc ngoµi C¸c h×nh thøc kh¸c: ____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 0. 1. 2. 3. 8. 9.

153. B¹n nghÜ r»ng trong lÜnh vùc nµo b¹n sÏ cÇn sù hç trî tõ bªn ngoµi?

Marketing Tµi chÝnh Qu¶n lý. Lo¹i nµo? ___________________________________ Tæ chøc s¶n xuÊt §µo t¹o lao ®éng C«ng nghÖ Th©m nhËp c¸c thÞ trö êng xuÊt khÈu ChÊt lö îng s¶n phÈm/bao b× C¸c lÜnh vùc kh¸c: _____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 0. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

154.

Trong c¸c lÜnh vùc nµy, h×nh thøc hç trî nµo h÷u dông nhÊt ®èi víi doanh nghiÖp cña b¹n? 0. 1. 2. 3. 4. 5. Mét kho¸ ng¾n h¹n Mét ®ît tham quan kh¶o s¸t Mét nhµ tö vÊn nö íc ngoµi (ng¾n h¹n) Mét nhµ tö vÊn nö íc ngoµi (dµi h¹n) Mét nhµ tö vÊn trong nö íc (ng¾n h¹n) Mét nhµ tö vÊn trong nö íc (dµi h¹n)

74

ChØ võa häc võa lµm C¸c tµi liÖu in s½n C¸c h×nh thøc kh¸c _____________________________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 6. 7. 8. 9.

155. Theo b¹n, ai nªn cung cÊp nh÷ng kho¸ ®ao t¹o nµy?

ChÝnh phñ Mét nhµ tµi trî nö íc ngoµi Mét hiÖp héi th ö ¬ng m¹i tö nh©n Nhãm tö vÊn tö nh©n trong nö íc Nhãm tö vÊn tö nh©n quèc tÕ C¸c trö êng ®¹i häc/cao ®¼ng trong nö íc C¸c tæ chøc kh¸c (nªu râ) ___________ _____________________ C©u hái kh«ng thÝch hîp 0. 1. 2. 3. 4. 5. 8. 9.

156.

Tíi møc ®é nµo th× b¹n s½n sµng tr¶ tÒn cho c¸c kho¸ häc, chuyÕn kh¶o s¸t hoÆc c¸c nhµ tö vÊn ? (dïng vÝ dô ®Ó lÊy c©u tr¶ lêi) ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________

157. NÕu b¹n ph¶i dù ®o¸n tö ¬ng lai cho doanh nghiÖp, th× sau 5 n¨m c«ng ty

cña b¹n sÏ ®i tíi ®©u? ____________________________________________________________ ____________________________________________________________

75

Ngö êi pháng vÊn: Sau khi rêi doanh nghiÖp, b¾t ®Çu xÕp h¹ng doanh nghiÖp

b»ng dÊu céng (+), dÊu trõ (-) hoÆc dÊu b»ng (=) trªn trang ®Çu tiªn cña bé c©u hái nµy (q. #2). DÊu céng (+) nghÜa lµ b¹n cho r»ng doanh nghiÖp nµy cã mét c¬ héi ph¸t triÓn dµi h¹n tuyÖt vêi; dÊu trõ (-) nghÜa lµ b¹n cho r»ng doanh nghiÖp kh«ng cã c¬ héi ph¸t triÓn dµi h¹n, thiÕu sù thÇn kú hoÆc mét sù b¶o trî v÷ng bÒn; dÊu b»ng (=) nghÜa lµ b¹n thùc sù chö a râ ®iÒu g× sÏ x¶y ra víi doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cã mét tËp hîp c¸c ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu vµ chóng cã thÓ ®i theo nhiÒu hö íng kh¸c nhau tuú thuéc vµo c¸c sù kiÖn trong nÒn kinh tÕ, tèc ®é nhËp khÈu hµng ho¸ vµ chÊt lö îng cña c¸c quyÕt ®Þnh mµ gi¸m ®èc ®ö a ra.

TiÕp ®ã, h·y tr¶ lêi nh÷ng c©u hái sau. § ö a vµo b¸o c¸o chÝnh thøc nh÷ng

®iÒu quan träng vÒ c«ng ty nµy. H·y cè t×m tõ c«ng ty nµy nh÷ng biÓu hiÖn cña m« h×nh chung ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸, nghÜa lµ c«ng ty nµy cã ph¶i lµ mét ®iÓn h×nh vÒ vÊn ®Ò c¸n bé c«ng nh©n viªn së h÷u mét phÇn lín doanh nghiÖp nh ö ng kh«ng tham gia tÝch cùc vµo c«ng ty v× nh÷ng lý do sau. HoÆc chØ ra c¸c ®Æc ®iÓm bÊt thö êng mµ b¹n ®· t×m ra ë doanh nghiÖp nµy. BÊt cø ®iÒu g× mµ b¹n xem lµ quan träng.

158. Ên tö îng cña b¹n vÒ ngö êi gi¸m ®èc

____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________

159.

B¹n cã Ên tö îng g× vÒ lùc lö îng lao ®éng, tæ chøc vµ c¸c s¶n phÈm, v.v. cña doanh nghiÖp ____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________

160. Doanh nghiÖp nµy cã thay ®æi nhiÒu kÓ tõ khi cæ phÇn ho¸ kh«ng?

____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________

161. C¸c vÊn ®Ò t¸i c¬ cÊu quan träng nhÊt lµ g×? Doanh nghiÖp cã ®ang gi¶i

quyÕt c¸c vÊn ®Ò nµy kh«ng ? Vµ gi¶i quyÕt nhö thÕ nµo?

____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________

76

162. VÊn ®Ò vèn cã ph¶i lµ khã kh¨n nghiªm träng kh«ng?

____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________

C¸c doanh nghiÖp cã vay tõ c¸c ng©n hµng thö ¬ng m¹i hay kh«ng:

163. Ng¾n h¹n?

____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________

164. Dµi h¹n ?

____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________

165. Ng©n hµng thö ¬ng m¹i nµo sÏ s½n sµng cho c¸c doanh nghiÖp vay?

____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________

166. Nh÷ng lo¹i hç trî kü thuËt nµo sÏ lµ thùc sù cÇn thiÕt cho c¸c doanh nghiÖp nµy: lÜnh vùc nµo, h×nh thøc nµo?

____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________

167. C¸c vÊn ®Ò kh¸c?

____________________________________________________________ ____________________________________________________________ ____________________________________________________________

77

78

Danh s¸ch m· sè cho c©u hái vÒ c¸c vÊn ®Ò

Nhu cÇu

1. Mäi ngö êi kh«ng cã ®ñ tiÒn (nãi chung)

Mäi ngö êi kh«ng mua v× kh«ng ®óng mïa Cã qu¸ nhiÒu c«ng ty cïng kinh doanh mét mÆt hµng Hµng nhËp khÈu qu¸ nhiÒu C¸c vÊn ®Ò kh¸c vÒ nhu cÇu (nªu râ) _______________________ 2. 3. 4. 9.

Nguyªn liÖu vµ c¸c ®Çu vµo

11. Kh«ng thÓ cã ®ñ c¸c nguyªn liÖu vµ ®Çu vµo ë trong nö íc

12. ChÊt lö îng c¸c nguyªn liÖu vµ ®Çu vµo thÊp

Gi¸ c¸c nguyªn liÖu vµ ®Çu vµo ë trong nö íc qu¸ cao Kh«ng thÓ cã ®ñ c¸c nguyªn liÖu vµ c¸c ®Çu vµo nhËp khÈu Gi¸ c¸c nguyªn liÖu vµ ®Çu vµo nhËp khÈu qu¸ cao ThuÕ quan ®¸nh vµo c¸c nguyªn liÖu nhËp khÈu qu¸ cao C¸c vÊn ®Ò kh¸c; (nªu râ) ________________________________ 13. 14. 15. 16. 19.

C«ng nghÖ, thiÕt bÞ

C¸c thiÕt bÞ ®· cò vµ cÇn ph¶i thay thÕ hoÆc n©ng cÊp Chi phÝ thay thÕ qu¸ cao 21. 22.

C¸c thiÕt bÞ trong nö íc kÐm, kh«ng thÓ nhËp khÈu Khã söa ch÷a, hoÆc khã thuª söa ch÷a C¸c vÊn ®Ò kh¸c; (nªu râ) ________________________________ 24. 25. 29.

Tµi chÝnh

31. Ph¶i cÊp tÝn dông qu¸ nhiÒu cho c¸c kh¸ch hµng

Kh«ng thÓ dµnh ®ö îc tÝn dông ®Ó mua nguyªn liÖu vµ t¹o vèn lö u

32. ®éng

Kh«ng dµnh ®ö îc tÝn dông ®Ó mua thiÕt bÞ Lµm viÖc víi ng©n hµng qu¸ khã kh¨n (b¶o l·nh qu¸ cao, thÕ chÊp

33. 34. cao, vµ nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c) 35. 36. L·i suÊt qu¸ cao VÊn ®Ò luång tiÒn mÆt ph¸t sinh do chËm trÔ trong thanh to¸n bï

79

trõ ®e do¹ c¸c ng©n hµng 37. 39. C¸c DNNN kh«ng thanh to¸n ®óng h¹n C¸c vÊn ®Ò kh¸c; (nªu râ) ________________________________

Lao ®éng, qu¶n lý

ThiÕu lao ®éng lµnh nghÒ, lao ®éng kh«ng cã c¸c kü n¨ng cÇn thiÕt ThiÕu lao ®éng gi¶n ®¬n 40. 41.

42. TiÒn lö ¬ng vµ phóc lîi cao ®èi víi lao ®éng lµnh nghÒ

43. TiÒn lö ¬ng vµ phóc lîi cao ®èi víi lao ®éng gi¶n ®¬n

44.

Kh«ng ®ö îc phÐp sa th¶i nh©n viªn ThiÕu c¸c kü n¨ng qu¶n lý. Trong lÜnh vùc nµo? 45.

46. Kh«ng ®ö îc phÐp t¨ng lö ¬ng ®ñ ®Ó thu hót lao ®éng phï hîp

47.

Ngö êi lao ®éng kh«ng ®ö îc khuyÕn khÝch hoÆc lö êi nh¸c C¸c vÊn ®Ò kh¸c; (nªu râ) _________________________________ 49.

C¬ së h¹ tÇng

50.

ThiÕu hoÆc mÊt ®iÖn thö êng xuyªn Trao ®æi th«ng tin kh«ng ®Çy ®ñ, ®Æc biÖt lµ 51.

52.

§ ö êng giao th«ng kh«ng ®ñ Chi phÝ vËn t¶i qu¸ cao 53.

54. Khã x¾p xÕp giao hµng ®ö êng bé, ®ö êng biÓn vµ hµng kh«ng

55. Chi phÝ giao hµng ®ö êng bé, ®ö êng biÓn vµ hµng kh«ng rÊt cao

56. MÆt b»ng nhµ m¸y kh«ng ®ñ vµ viÖc më réng qu¸ tèn kÐm 57. MÆt b»ng nhµ m¸y kh«ng ®ñ vµ kh«ng thÓ më réng 58. MÆt b»ng kho kh«ng cã 59. C¸c vÊn ®Ò kh¸c; (nªu râ) _________________________________

M«i trö êng kinh doanh

C¸c lo¹i thuÕ C¸c quy ®Þnh, giÊy phÐp ViÖc huy ®éng ngo¹i tÖ 60. 61. 62.

63. C¸c quy chÕ vµ chÝnh s¸ch thö êng xuyªn thay ®æi nhiÒu

64. C¸c tiªu chuÈn vµ yªu cÇu chÊt lö îng kh«ng hîp lý (vÝ dô, ®èi víi

80

viÖc mua s¾m cña chÝnh phñ) 65. C¸c quy chÕ vµ quy ®Þnh cña chÝnh phñ g©y tèn kÐm khi tu©n thñ

69. C¸c vÊn ®Ò m«i trö êng kinh doanh kh¸c (nªu râ) ______________

Marketing vµ ph©n phèi

70. 71. 72. Qu¸ Ýt nhµ ph©n phèi C¸c nhµ ph©n phèi sÏ kh«ng ph©n phèi c¸c s¶n phÈm cña c«ng ty C¸c nhµ ph©n phèi sÏ tr¶ gi¸ thÊp cho c¸c s¶n phÈm cña c«ng ty

Khã tiÕp cËn thÞ trö êng b¸n lÎ trùc tiÕp C¸c vÊn nhµ vÒ ph©n phèi (nªu râ) ®Ò

C¸c vÊn ®Ò kh¸c; (nªu râ) _______________________ _______ C©u hái kh«ng thÝch hîp = kh«ng hái, kh«ng ¸p dông, kh«ng tr¶

73. 79. _______________________ 80. 99. lêi.

81