Báo cáo khoa học: "vai trò của các tài liệu h-ớng dẫn môn học, các loại sách tham khảo của các môn khoa học mác lê nin, t- t-ởng Hồ Chí Minh đối với quá trình học tập của sinh viên hiện nay"

vai trß cña c¸c tμi liÖu h−íng dÉn m«n häc, c¸c lo¹i s¸ch tham kh¶o cña c¸c m«n khoa häc m¸c lª nin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh ®èi víi qu¸ tr×nh häc tËp cña sinh viªn hiÖn nay

ThS. Ph¹m v¨n th¬i Bé m«n T− t−ëng Hå ChÝ Minh Khoa M¸c – Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh Tr−êng §¹i häc GTVT

Tãm t¾t: Gi¸o tr×nh kh«ng thÓ lμm s¸ng tá hÕt mäi vÊn ®Ò cña ch−¬ng tr×nh häc tËp v× khèi l−îng kiÕn thøc khoa häc mμ sinh viªn cÇn n¾m t¨ng lªn rÊt nhiÒu, trong khi ®ã sè l−îng giê gi¶ng cã h¹n, kh«ng thÓ ®¸p øng ®−îc. Trong ®iÒu kiÖn ®ã tμi liÖu h−íng dÉn häc tËp, s¸ch tham kh¶o cña c¸c m«n khoa häc M¸c Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh ®· ®−îc xuÊt b¶n. C¸c tμi liÖu nμy ®ãng vai trß th«ng tin bæ sung: gióp sinh viªn cã kiÕn thøc s©u h¬n trong lÜnh vùc khoa häc x· héi, båi d−ìng kü n¨ng nghiªn cøu s¸ng t¹o cho sinh viªn, gióp hä tæ chøc tù häc tèt, ph©n tÝch c¸c ph¹m trï, c¸c kh¸i niÖm lÇn ®Çu tiªn xuÊt hiÖn trong bμi häc.

KT-ML

Summary: Course books can - not clarify all the matters incorporated in a curriculum as the amount of scientific knowledge students are required to acquire is growing despite of the limitted number of lecturing periods. In this situation guidance materials and reference books on science of Marxism - Leninism and Ho Chi Minh's ideology play an information supplementing role which helps students enhance their knowledge of sociology fields. They also train students' skills in creative research, self - study organization, analysing categories and concepts first introduced in lessons.

i. ®Æt vÊn ®Ò thùc tiÔn vÒ ®Êt n−íc vµ ngµnh häc. Víi nh÷ng néi dung thi tæng hîp nh− trªn rÊt cÇn cã tµi liÖu h−íng dÉn vµ s¸ch tham kh¶o.

Theo quyÕt ®Þnh sè 04/1999/Q§-BGD & §T ngµy 11/02/1999, trong ®ã quy ®Þnh "sinh viªn kÓ tõ khãa tuyÓn sinh n¨m 2002 trë ®i ®Òu ph¶i dù thi cuèi khãa c¸c m«n khoa häc M¸c - Lª nin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh" Néi dung thi gåm 2 phÇn: - PhÇn kiÕn thøc c¬ b¶n: C¸c kh¸i niÖm, ph¹m trï, nguyªn lý, quy luËt cña mét trong c¸c m«n khoa häc M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh theo gi¸o tr×nh.

- PhÇn vËn dông tæng hîp: Liªn hÖ víi Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhiÒu tµi liÖu h−íng dÉn häc tËp, s¸ch tham kh¶o cña c¸c m«n khoa häc M¸c Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh ®· ®−îc xuÊt b¶n. C¸c tµi liÖu nµy ®ãng vai trß th«ng tin bæ sung: gióp sinh viªn cã kiÕn thøc s©u h¬n trong lÜnh vùc khoa häc x· héi, båi d−ìng kü n¨ng nghiªn cøu s¸ng t¹o cho sinh viªn, gióp hä tæ chøc tù häc tèt, ph©n tÝch c¸c ph¹m trï, c¸c kh¸i niÖm lÇn ®Çu tiªn xuÊt hiÖn trong bµi häc, chØ cho sinh viªn biÕt ý nghÜa cña bµi häc nµy hoÆc bµi häc kia ®èi víi cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n

d©n lao ®éng, ®èi víi viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng nhiÖm vô thùc tiÔn cña sù nghiÖp CNH - H§H theo ®Þnh h−íng CNXH ë n−íc ta.

Gi¸o tr×nh kh«ng thÓ lµm s¸ng tá hÕt mäi vÊn ®Ò cña ch−¬ng tr×nh häc tËp v× khèi l−îng kiÕn thøc khoa häc mµ sinh viªn cÇn n¾m t¨ng lªn rÊt nhiÒu, trong khi ®ã sè l−îng giê gi¶ng cã h¹n, kh«ng thÓ ®¸p øng ®−îc. Thùc tÕ nhiÒu m«n häc kh«ng thÓ gi¶ng hÕt c¸c bµi cña m«n häc.

gióp sinh viªn lµm quen víi tõng luËn ®iÓm, tõng ®Þnh nghÜa trong gi¸o tr×nh. Tµi liÖu h−íng dÉn võa bæ sung thªm kiÕn thøc, võa lµ ph−¬ng tiÖn quan träng gióp sinh viªn vÒ mÆt ph−¬ng ph¸p trong khi tù häc, ®ång thêi gióp cho sinh viªn cã kh¶ n¨ng duy tr× tÝnh nhÊt qu¸n l«gic trong viÖc xem xÐt c¸c vÊn ®Ò cña nh÷ng bµi häc kh¸c nhau khi nghiªn cøu c¸c m«n häc M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh. Sinh viªn cã thÓ sö dông tµi liÖu h−íng dÉn häc tËp ®−îc biªn so¹n theo ch−¬ng tr×nh hiÖn nay cña bé m«n vµo viÖc lµm ®Ò c−¬ng ph¸t biÓu trong c¸c buæi th¶o luËn.

Trong ®iÒu kiÖn thêi gian cã h¹n, tµi liÖu th× ngµy cµng nhiÒu vµ phøc t¹p, viÖc tù häc cµng cã ý nghÜa lín vµ c¸c tµi liÖu h−íng dÉn häc tËp cµng hç trî nhiÒu cho viÖc tæ chøc tù häc, còng nh− c¸c h×nh thøc häc tËp kh¸c (lªn líp, th¶o luËn, phô ®¹o, viÕt chuyªn ®Ò). C¸c tµi liÖu h−íng dÉn häc tËp cÇn g©y høng thó cho sinh viªn ®èi víi m«n häc vµ kÝch thÝch nhu cÇu tù häc cña sinh viªn.

ii. vai trß cña c¸c tμi liÖu h−íng dÉn

m«n häc, c¸c lo¹i s¸ch tham kh¶o Kinh nghiÖm cña mét sè tr−êng ®¹i häc chuyªn ngµnh M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh kÓ c¶ c¸c tr−êng thuéc khèi khoa häc tù nhiªn, cho biÕt r»ng: c¸c tµi liÖu h−íng dÉn häc tËp ®· ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña sinh viªn vµ sinh viªn tho¶ m·n h¬n trong c¸c phÇn, c¸c ch−¬ng mµ ngoµi viÖc h−íng dÉn vÒ mÆt ph−¬ng ph¸p cßn tr×nh bµy ng¾n gän nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p nhÊt kÓ c¶ nh÷ng vÊn ®Ò trong gi¸o tr×nh kh«ng ®Ò cËp tíi.

KT-ML

cña c¸c m«n khoa häc m¸c lªnin, t−

t−ëng hå chÝ minh ®èi víi qu¸ tr×nh CÊu tróc cña c¸c tµi liÖu h−íng dÉn, s¸ch tham kh¶o ®−îc xuÊt b¶n trong nh÷ng n¨m võa qua gåm nh÷ng phÇn: häc tËp cña sinh viªn hiÖn nay

1. C¸c ®Ò c−¬ng tãm t¾t bµi gi¶ng; 2. S¸ch cÇn ®äc; 3. Nh÷ng h−íng dÉn, chØ dÉn vµ khai triÓn nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt cña mçi bµi häc. Trong sè s¸ch nãi trªn cã mét sè quyÓn cã nh÷ng ®o¹n ng¾n nãi vÒ tÇm quan träng vµ vÞ trÝ cña mçi bµi, chØ dÉn vÊn ®Ò ®ang häc cã ®−îc nãi tíi trong t¸c phÈm nµo cña c¸c nhµ kinh ®iÓn chñ nghÜa M¸c - Lªnin, cã nh÷ng ®o¹n ng¾n nãi vÒ môc ®Ých vµ yªu cÇu cña bµi häc, x¸c ®Þnh ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cña bµi häc.

C¸c tµi liÖu h−íng dÉn häc tËp giíi thiÖu mét c¸ch cô thÓ viÖc nghiªn cøu vµ qu¸n triÖt c¸c v¨n kiÖn, t¸c phÈm, cÇn ®äc theo tr×nh tù nµo, cÇn chó ý ®Õn ®iÓm nµo, ®Õn vÊn ®Ò nµo, t×m nh÷ng t− liÖu thùc tÕ vµ cô thÓ ë ®©u vµ b»ng c¸ch nµo. Lµ ph−¬ng tiÖn chØ dÉn vÒ mÆt ph−¬ng ph¸p cho sinh viªn tæ chøc tù häc, c¸c tµi liÖu h−íng dÉn häc tËp cßn ®ång thêi ®ãng vai trß quan träng trong viÖc bæ sung kiÕn thøc cho sinh viªn. Nªn nhí r»ng, mét sè gi¸o tr×nh vµ s¸ch tham kh¶o l¹c hËu rÊt nhanh, do ®ã lµm gi¶m phÇn nµo høng thó cña sinh viªn khi tù nghiªn cøu tµi liÖu häc tËp. V× vËy, c¸c tµi liÖu h−íng dÉn häc tËp ph¶i tr×nh bµy ng¾n gän nh÷ng vÊn ®Ò mµ trong c¸c s¸ch gi¸o khoa ch−a lµm s¸ng tá, giíi thiÖu nh÷ng t− liÖu míi ®Ó minh häa cho c¸c nguyªn lý vµ giíi thiÖu s¸ch míi.

Khi quy ®Þnh danh môc s¸ch cÇn ph¶i ®äc, tham kh¶o, cÇn ph¶i xÐt ®Õn nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng thùc tÕ cã h¹n cña sinh viªn. Ph¶i thÊy r»ng ngoµi c¸c s¸ch tham kh¶o, sinh viªn cßn cÇn nghiªn cøu c¸c s¸ch gi¸o tr×nh vµ bµi gi¶ng. §èi víi sinh viªn hÖ t¹i chøc, theo chóng t«i, sè l−îng tµi liÖu tham kh¶o cÇn ph¶i ®äc nªn Ýt h¬n so víi sinh viªn häc chÝnh quy. Quy ®Þnh ®äc qu¸ nhiÒu tµi liÖu sÏ Ngoµi ra, tµi liÖu h−íng dÉn häc tËp cßn tr×nh bµy tãm t¾t nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p nhÊt,

lµm ph©n t¸n sù chó ý cña sinh viªn ®èi víi m«n häc vµ lµm gi¶m chÊt l−îng tiÕp thu kiÕn thøc.

Bëi vËy rÊt cÇn quy ®Þnh mét sè l−îng tèi thiÓu c¸c tµi liÖu mµ sinh viªn b¾t buéc ph¶i ®äc vµ lµm tãm t¾t.

Trong cuèn nghiªn cøu gi¸o dôc t− t−ëng

tµi liÖu ®ã. Tµi liÖu h−íng dÉn häc tËp vÒ tÊt c¶ c¸c m«n häc cña khoa cã thÓ ®−îc biªn so¹n vµ xuÊt b¶n riªng. C¸c tµi liÖu h−íng dÉn nµy cÇn cung cÊp cho sinh viªn cïng mét lóc víi ®Ò c−¬ng m«n häc, chuyªn ®Ò... Nh÷ng tr−êng ®¹i häc ch−a cã kh¶ n¨ng biªn so¹n nh÷ng tµi liÖu h−íng dÉn ®ã th× nªn mua ®ñ sè l−îng tµi liÖu h−íng dÉn do c¸c tr−êng ®¹i häc lín: Häc viÖn ChÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh, §¹i häc quèc gia Hµ Néi, §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n ... biªn so¹n cho sinh viªn häc c¸c m«n khoa häc M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh. C¸c tµi liÖu cña c¸c tr−êng ®ã ®−îc ban khoa gi¸o TW, Bé GD-§T cho phÐp ph¸t hµnh. Hå ChÝ Minh trong qu¸ tr×nh ®æi míi do TS. NguyÔn V¨n S¸u chñ biªn, NXB ChÝnh trÞ quèc gia xuÊt b¶n n¨m 2005, ngoµi danh môc s¸ch cÇn ®äc ®èi víi tõng bµi, nãi chung cßn cã sè l−îng tèi thiÓu c¸c tµi liÖu tham kh¶o do bé m«n quy ®Þnh cho mçi sinh viªn. C¸c gi¶ng viªn cña bé m«n trong suèt n¨m häc ph¶i theo dâi ®−îc viÖc ®äc c¸c tµi liÖu tham kh¶o cña sinh viªn.

III. kÕt luËn

KT-ML

Ngoµi nh÷ng tµi liÖu c¬ b¶n, gåm nh÷ng t¸c phÈm cña c¸c nhµ kinh ®iÓn chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh, c−¬ng lÜnh cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, c¸c nghÞ quyÕt cña §¶ng vµ Nhµ n−íc, c¸c v¨n kiÖn cña c¸c héi nghÞ BCH TW §¶ng. Trong c¸c tµi liÖu h−íng dÉn, cßn giíi thiÖu danh môc nh÷ng tµi liÖu tham kh¶o cho sinh viªn.

1. HiÖn nay theo quyÕt ®Þnh cña Ban khoa gi¸o Trung −¬ng, Bé GD&§T c¸c tr−êng kh«ng ®−îc biªn so¹n gi¸o tr×nh c¸c m«n häc M¸c Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh. Tuy nhiªn xuÊt ph¸t tõ vai trß quan träng cña s¸ch h−íng dÉn c¸c m«n khoa häc M¸c Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh, c¸c bé m«n cÇn ph¶i biªn so¹n mét sè s¸ch h−íng dÉn m«n häc cña bé m«n m×nh, víi néi dung vµ yªu cÇu nh− phÇn II ®· nªu trªn, t¹o ®iÒu kiÖn cho sinh viªn hiÓu s©u h¬n, kü h¬n, ®¹t kÕt qu¶ cao h¬n, khi chóng ta ¸p dông ®æi míi ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y vµ ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thi.

C¸c tµi liÖu h−íng dÉn còng cÇn chØ râ: ®iÓm nµo cÇn chó ý khi tù häc, cã thÓ t×m thÊy c©u gi¶i ®¸p cho nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh cña bµi häc trong s¸ch b¸o nµo, trong t¸c phÈm kinh ®iÓn nµo cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh còng nh− liªn hÖ bµi häc víi thùc tÕ hiÖn nay nh− thÕ nµo. Nh− vËy, khi sö dông c¸c tµi liÖu h−íng dÉn, sinh viªn cã thÓ bæ sung ®−îc kiÕn thøc.

2. S¸ch h−íng dÉn «n thi tèt nghiÖp c¸c m«n khoa häc M¸c Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh rÊt cÇn cho sinh viªn. V× ®Ò thi lµ ®Ò thi tæng hîp, sinh viªn kh«ng thÓ chØ ®äc gi¸o tr×nh vµ bµi gi¶ng, vµ ®äc hÕt ®−îc néi dung cña 5 m«n thi tèt nghiÖp khi ®ã sinh viªn rÊt cÇn ®Õn s¸ch h−íng dÉn «n thi tèt nghiÖp vµ tµi liÖu tham kh¶o. Khoa vµ bé m«n chØ ®¹o ngay viÖc biªn so¹n s¸ch h−íng dÉn «n thi tèt nghiÖp c¸c m«n khoa häc M¸c Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh cho sinh viªn.

ViÖc nghiªn cøu c¸c m«n khoa häc M¸c Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh kh«ng thÓ tho¸t ly cuéc sèng. V× vËy, c¸c tµi liÖu h−íng dÉn cÇn h−íng sinh viªn vµo viÖc th−êng xuyªn ®äc nh÷ng s¸ch b¸o hµng ngµy vÒ c¸c vÊn ®Ò quan träng nhÊt cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ chÝnh trÞ hiÖn ®¹i vµ h−íng dÉn sinh viªn lùa chän c¸c cuèn s¸ch nh− nghÞ quyÕt cña §¶ng vµ Nhµ n−íc, c¸c bµi, c¸c t¹p chÝ v.v..., ®Ó nghiªn cøu c¸c chñ ®Ò cã liªn quan ®Õn m«n häc cña bé m«n.

3. Khoa, bé m«n t×m hiÓu kü c¸c tµi liÖu h−íng dÉn m«n häc, s¸ch tham kh¶o ®· xuÊt b¶n xem s¸ch nµo cÇn, néi dung ch−a l¹c hËu ®Ó ®Ò nghÞ nhµ tr−êng mua vÒ phôc vô cho sinh viªn. Kinh nghiÖm cña c¸c tr−êng ®¹i häc ®· sö dông c¸c tµi liÖu h−íng dÉn häc tËp cho biÕt r»ng cÇn ph¶i chØnh lý vµ hoµn thiÖn c¸c