1
UỶ BAN NHÂN DÂN TỈNH THANH HÓA
TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC
BÁO CÁO
KẾT QUẢ THỰC HIỆN ĐỀ TÀI THUỘC DỰ ÁN KHOA HỌC
CÔNG NGHỆ NÔNG NGHIỆP VỐN VAY ADB
Tên đề tài: NGHIÊN CỨU, PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG SINH THÁI
NÔNG NGHIỆP TỔNG HỢP VÀ AN TOÀN SINH HỌC LÚA CÁ VỊT
Ở VÙNG SẢN XUẤT LÚA BẤP BÊNH, THƢỜNG XUYÊN NGẬP ÚNG
CỦA TỈNH THANH HÓA.
Cơ quan chủ quản: Bộ Nông nghiệp và PTNT
Cơ quan chủ trì: Trƣờng Đại học Hồng Đức
Chủ nhiệm đề tài: Nguyễn Song Hoan
Thời gian thực hiện: 2009-2011
Thanh hóa, tháng 12 năm 2011
2
3
MỤC LỤC
TT
Tên mục
Trang
Mục lục
2
Danh mục các chữ viết tắt
3
I
Đặt vấn đề
4
II
Mục tiêu đề tài
4
III
Tổng quan tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước
4
IV
Nội dung, vật liệu và phương pháp nghiên cứu
9
1
Nội dung nghiên cứu
9
2
Vật liệu, thời gian, địa điểm nghiên cứu
9
3
Phương pháp nghiên cứu
9
V
Kết quả thực hiện đề tài
15
1
Kết quả nghiên cứu khoa học
15
1.1
Nghiên cứu sở khoa học phát triển hệ thống sinh thái tổng hợp
lúa-cá-vịt
15
1.2
Kết quả điều tra tình hình chăn nuôi vịt, nuôi cá và trồng lúa ở
vùng sản xuất lúa bấp bênh thường xuyên ngập úng của tỉnh
Thanh Hoá.
18
1.3
Nghiên cứu đặc điểm sinh học và năng suất của hệ sinh thái tổng
hợp lúa-cá-vịt (nuôi thịt)
24
1.4
Kết quả xây dựng mô hình hệ sinh thái nông nghiệp tổng hợp
lúa-cá-vịt.
62
2
Tổng hợp sản phẩm của đề tài
76
3
Đánh giá tác động của kết quả nghiên cứu
77
4
Tổ chức thực hiện và sử dụng kinh phí
77
4.1
Tổ chức thực hiện
77
4.2
Sử dụng kinh phí
79
VI
Kết luận và đề nghị
80
Tài liệu tham khảo
82
Phụ lục
86-180
4
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Lô thí nghiệm 1 Lô TN1
Lô thí nghiệm 2 Lô TN2
Lô thí nghiệm 3 Lô TN3
Lô đối chứng Lô ĐC
Tiêu tốn thức ăn TTTĂ
Tăng trọng TTr.
Hecta ha
Việt nam đồng VNĐ
1.000 đồng 1.000 đ
Ki lô gam kg
Gam g
Năng lượng trao đổi ME
Kilô calo Kcal
Đô la Mỹ USD
Biến đổi khí hậu BĐKH
5
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trên thế giới, công nghệ sản xuất nông nghiệp sạch, an toàn và bền vững đã được
áp dụng ở nhiều nước. Theo hướng này, kết hợp trồng lúa, nuôi vịt, nuôi cá là một mô
hình sinh thái nông nghiệp tổng hợp, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nông dân
trồng lúa.
Ở nước ta, trồng lúa là nghề truyền thống lâu đời, đặc trưng cho nền văn minh
nông nghiệp lúa nước. Nghề nuôi vịt, nuôi cá gắn liền với nghề trồng lúa nước. Tuy
nhiên, nghề trồng lúa, nuôi vịt, nuôi cá hiện nay vẫn còn chủ yếu theo phương thức độc
canh, chưa tạo nên một hệ sinh thái nông nghiệp bền vững. Nuôi vịt chăn thả truyền
thống sau mùa thu hoạch lúa, còn có nguy cơ lan truyền dịch bệnh, đặc biệt là dịch cúm
gia cầm H5N1.
Thanh Hoá cũng là tỉnh vùng trồng lúa năng xuất thấp, bấp bênh, thường xuyên
ngập úng khá lớn, tập trung ở 9 huyện với diện tích 7.798 ha.
Vì vậy, để góp phần phát triển hệ sinh thái nông nghiệp, an toàn sinh học, ngăn
chặn kịp thời và có hiệu quả dịch cúm gia cầm H5N1, giảm thiểu việc sử dụng phân hoá
học và thuốc trừ sâu hiện nay, phòng chống ô nhiễm môi trường, đồng thời giải quyết
vấn đề lao động, việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân vùng độc canh trồng lúa,
đặc biệt là người nông dân đang ở vùng trồng lúa năng xuất thấp, bấp bênh, thường
xuyên ngập úng chúng tôi chọn đề tài: “Nghiên cứu phát triển hệ sinh thái nông nghiệp
tổng hợp lúa cá vịt ở vùng sản xuất lúa bấp bênh thường xuyên ngập úng của tỉnh
Thanh Hóa”.
II. MỤC TIÊU ĐỀ TÀI
1. Mục ti êu tổng quát:
Nghiên cứu, phát triển hệ thống sinh thái tổng hợp lúa cá vịt đảm bảo an toàn sinh
học, nâng cao thu nhập cho người nông dân ở vùng trồng lúa bấp bênh, thường xuyên
ngập úng ở tỉnh Thanh Hóa.
2. Mục ti êu cụ thể:
2.1. Xác định đặc điểm sinh học và năng suất của hệ thống sinh thái tổng hợp lúa- cá-
vịt (nuôi thịt), đảm bảo an toàn sinh học.
2.2. Phát triển 1-2 mô hình hệ thống sinh thái tổng hợp lúa- cá- vịt (thịt) trong sản xuất
đạt hiệu quả kinh tế cao: Năng suất đạt: 5-5,5 tấn lúa/ ha (2 vụ); 1,5-2 tấn cá/ ha (1 năm); 1,6
tấn vịt/ ha (2 vụ) tại vùng trồng lúa bấp bênh, thường xuyên ngập úng ở tỉnh Thanh Hóa.
III. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƢỚC
1. Tình hình nghiên cứu ở nƣớc ngoài:
Trên thế giới, các nhà khoa học nghiên cứu mô hình lúa vịt và lúa cá vịt với
những khía cạnh sinh thái và kinh tế khác nhau.
1.1. Nghiên cứu theo cách tiếp cận hiệu quả kinh tế- giảm cỏ dại và sâu
bệnh hại và bón phân hóa học: