
SVTH: Nguyễn Trọng Quang D19X1 Thí nghiệm Địa kỹ thuật
GVHD: GVC. TS. Nguyễn Thanh Danh 2
Bài 1: THÍ NGHIỆM XÁC ĐỊNH SỨC CHỐNG CẮT CỦA ĐẤT
(TCVN 4199: 2012)
1.1. Mục đích thí nghiệm
- Thí nghiệm cắt phẳng dùng để xác định sức chống cắt (
) của đất theo một mặt
phẳng định trước dưới tác dụng của ứng suất pháp tuyến, nhờ vậy ta tìm được lực dính
(c) và góc ma sát trong (
) thông qua hệ số ma sát tg
. Thông qua các chỉ tiêu này có
thể đánh giá khả năng chịu tải của đất nền, tính toán áp lực đất lên tường chắn, kiểm
toán ổn định mái dốc.
- Quan hệ giữa sức chống cắt
và áp lực thẳng đứng
trên mặt phẳng cắt được
biểu diễn theo phương trình:
=
tg
+ C (1)
Trong đó:
tg
: hệ số góc ma sát trong;
C: lực dính đơn vị của đất, kG/cm2, kN/m2.
- Để xác định giá trị tg
và C của đất, cần phải tiến hành xác định
ứng với ít
nhất là 3 trị số khác nhau của áp lực nén thẳng đứng
.
1.2. Trình tự thí nghiệm
- Lấy mẫu đất vào 3 dao vòng;
- Đặt đá thấm đã bão hòa nước vào đáy hộp cắt đã được định vị bởi 2 chốt ở thành hộp
cắt.
- Đặt giấy thấm đã làm ẩm ướt lên mặt dưới và mặt trên của mẫu. Dùng dụng cụ đẩy
mẫu để đưa mẫu đất vào hộp cắt.
- Đặt hộp cắt có mẫu đất lên rãnh có các bi trượt trên thân máy.
- Lắp bộ phận truyền lực thẳng đứng lên viên bi sao cho viên bi lọt vào chỗ lõm nằm
dươi thanh ngang.
- Cho tải trọng thẳng đứng tác dụng lên mẫu. Sau đó rút hai chốt định vị ở thành máy
để tiến hành gia tải lực pháp tuyến.
- Lắp đồng hồ đo biến dạng ở vòng đo lực ngang và theo dõi số đọc của nó sau mỗi
vòng quay của vô lăng kể từ khi hộp cắt bắt đầu tiếp xúc vào vòng đo lực ngang. Quay
vô lăng với tốc độ đều 8 ÷ 12 giây một vòng (khoảng 6 vòng/phút).
- Mặt cắt sẽ trùng với mặt tiếp giáp giữa hai thớt của hộp cắt. Khi thấy kim đồng hồ đo
biến dạng ngang quay đều rồi dừng lại và sau đó tụt lùi, ứng với thời điểm này mẫu đất
được coi là đã bị cắt. Ghi lại giá trị lớn nhất của kim đồng hồ đo biến dạng trong vòng
ứng biến.
- Ngừng thao tác thí nghiệm, tháo máy theo trình tự ngược lại lúc lắp đặt chuẩn bị, lau
chùi sạch sẽ các chi tiết máy cắt.