Báo cáo tổng kết đề tài cấp nhà nước: Hoàn thiện công nghệ nhân giống vô tính bằng giâm cành và phát triển hai giống chè chất lượng cao Phúc Vân Tiên và Keo Am Tích

BỘ n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ngth«n

viÖn KHKT n«ng l©m nghiÖp miÒn nói phÝa b¾c

b¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi cÊp nhµ n−íc

hoµn thiÖn c«ng nghÖ nh©n gièng v« tÝnh

b»ng gi©m cµnh vµ ph¸t triÓn hai gièng chÌ

chÊt l−îng cao phóc v©n tiªn vµ keo am tÝch

M∙ sè: kc 06.DA 19 NN

Chñ nhiÖm ®Ò tµi: TS. nguyÔn v¨n thiÖp

6804 17/4/2008

HÀ NỘI - 2007

Danh s¸ch c¸ nh©n tham gia thùc hiÖn dù ¸n

Hä vµ tªn

C¬ quan c«ng t¸c

Chøc danh

1 TS. NguyÔn V¨n ThiÖp ViÖn KHKTNLN miÒn nói phÝa B¾c Chñ nhiÖm dù ¸n

2 TS. NguyÔn V¨n T¹o ViÖn KHNN ViÖt Nam Céng t¸c viªn

3 TS. §inh ThÞ Ngä Céng t¸c viªn ViÖn KHKTNLN miÒn nói phÝa B¾c

4 ThS. NguyÔn V¨n Niªn Céng t¸c viªn ViÖn KHKTNLN miÒn nói phÝa B¾c

Céng t¸c viªn 5 TS. NguyÔn V¨n Toµn ViÖn KHKTNLN miÒn nói phÝa B¾c

Céng t¸c viªn 6 ThS. Ngô Xuân Cường ViÖn KHKTNLN miÒn nói phÝa B¾c

7 PGS.TS. NguyÔn V¨n Céng t¸c viªn Hïng ViÖn KHKTNLN miÒn nói phÝa B¾c

8 KS. NguyÔn ThÞ Thu Hµ Céng t¸c viªn ViÖn KHKTNLN miÒn nói phÝa B¾c

9 KS. TrÞnh ThÞ Kim Mü Céng t¸c viªn ViÖn KHKTNLN miÒn nói phÝa B¾c

Céng t¸c viªn

10 KS. §ç ThÞ Tr©m

ViÖn KHKTNLN MN phÝa B¾c

Bµi tãm t¾t

Hai gièng chÌ Phóc V©n Tiªn (PVT) vµ Keo Am TÝch (KAT) lµ nh÷ng

gièng cã chÊt l−îng tèt nhËp néi tõ n¨m 2001 ®· cã thêi gian kh¶o nghiÖm ë

c¸c vïng chÌ chÝnh cña ViÖt Nam vµ ®· ®−îc Bé NN & PTNT c«ng nhËn

gièng t¹m thêi n¨m 2003 vµ cho phÐp trång thö trªn diÖn réng.

Dù ¸n triÓn khai nh»m hoµn thiÖn c«ng nghÖ nh©n gièng v« tÝnh b»ng

ph−¬ng ph¸p gi©m cµnh vµ kü thuËt th©m canh cho hai gièng chÌ míi, gãp

phÇn ph¸t triÓn hai gièng chÌ PVT vµ KAT ë mét sè vïng sinh th¸i thÝch hîp;

®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé kü thuËt, c«ng nh©n vµ n«ng d©n thµnh th¹o vÒ quy

tr×nh c«ng nghÖ nh©n gièng v« tÝnh b»ng ph−¬ng ph¸p gi©m cµnh vµ th©m

canh hai gièng chÌ míi.

KÕt qu¶ ®· x¸c ®Þnh ®−îc thêi vô ®Ó hom thÝch hîp nhÊt vµo løa h¸i

chÝnh th¸ng 8 hµng n¨m. Thêi gian nu«i hom trªn v−ên c©y mÑ 3 th¸ng, c¾m

hom vµo th¸ng 11-12. Trong qu¸ tr×nh nu«i hom th−êng xuyªn bÊm tØa, t¹o

t¸n, ®iÒu chØnh cµnh chÌ gièng ®Ó thu ®−îc nh÷ng hom khoÎ m¹nh. X¸c ®Þnh

®−îc liÒu l−îng, tû lÖ c¸c lo¹i ph©n, thêi kú vµ ph−¬ng ph¸p bãn ph©n cho

v−ên c©y mÑ. Nghiªn cøu kü thuËt ®iÒu chØnh ®é Èm thÝch hîp cho tõng giai

®o¹n c©y con trong v−ên −¬m, thiÕt bÞ, ph−¬ng ph¸p t−íi. Nghiªn cøu ®iÒu

chØnh ¸nh s¸ng, dïng l−íi ®en thay thÕ vËt liÖu giµn che b»ng phªn nøa ®· gãp

phÇn lµm gi¶m gi¸ thµnh, chñ ®éng ®iÒu chØnh c−êng ®é ¸nh s¸ng trùc x¹ phï

hîp víi yªu cÇu cña tõng giai ®o¹n c©y con. TiÕn hµnh ph©n lo¹i c©y con vµo

thêi ®iÓm sím, thÝch hîp sÏ t¹o cho c©y ®ång ®Òu vµ t¨ng tû lÖ xuÊt v−ên. X¸c

®Þnh ®−îc liÒu l−îng vµ tû lÖ c¸c lo¹i ph©n kho¸ng cho tõng thêi kú c©y con

trong v−ên −¬m: 2 th¸ng ®Çu kh«ng bãn ph©n, tõ sau th¸ng thø 2 b¾t ®Çu bãn,

lÇn ®Çu bãn l−îng Ýt, hoµ lo·ng råi t−íi, nh÷ng lÇn sau t¨ng dÇn. Cã thÓ bæ

sung dinh d−ìng b»ng c¸ch hoµ tan ph©n bãn nång ®é 1% phun ®Òu lªn mÆt

luèng sau ®ã phun l¹i b»ng n−íc l·.

Dù ¸n còng ®· ®iÒu tra sinh tr−ëng, biÖn ph¸p kü thuËt ®· ¸p dông ë

mét sè vïng s¶n xuÊt, ®· thö nghiÖm c¸c c¸c kü thuËt th©m canh hai gièng

chÌ PVT vµ KAT. KÕt qu¶ ®· x¸c ®Þnh ®−îc mËt ®é trång ë vïng Phó Thä víi

gièng PVT tõ 2,0-2,2 v¹n c©y/ha, víi gièng KAT tõ 2,2-2,5 v¹n c©y/ha. ë

nh÷ng vïng m−a nhiÒu vµ cã c¸c ®iÒu kiÖn thÝch hîp h¬n nh− Qu¶ng Ninh,

mËt ®é trång cho c¶ hai gièng tõ 2,2-2,3 v¹n c©y/ha. §èn t¹o h×nh cho chÌ

PVT cã thÓ ¸p dông lÇn thø nhÊt ®èn th©n chÝnh cao 25 cm, cµnh bªn cao 40

cm; lÇn thø hai ®èn cao 40 cm. §èi víi chÌ KAT, lÇn thø nhÊt ®èn th©n chÝnh

cao 20 cm, cµnh bªn cao 35 cm; lÇn thø hai ®èn cao 35 cm. N¨m thø 3 ®Õn

n¨m thø 5 ®èn n¨m sau cao h¬n n¨m tr−íc 5 cm.

Bãn ph©n: t¨ng c−êng bãn ph©n h÷u c¬, bãn c©n ®èi NPK, bãn nhiÒu ®ît

trong n¨m lµm t¨ng n¨ng suÊt, chÊt l−îng chÌ cña hai gièng míi. Thùc hiÖn

tñ r¸c gi÷ Èm n−¬ng chÌ, t−íi n−íc ë thêi kú kh« h¹n, phßng trõ s©u bÖnh kÞp

thêi lµ nh÷ng yÕu tè cho chÌ sinh tr−ëng ph¸t triÓn tèt vµ t¨ng n¨ng suÊt.

Dù ¸n ®· ®µo t¹o ®−îc 388 c¸n bé kü thuËt, c«ng nh©n vµ n«ng d©n

thµnh th¹o lµm v−ên −¬m nh©n gièng v« tÝnh vµ th©m canh 2 gièng chÌ míi

t¹i c¸c vïng triÓn khai Dù ¸n. Gãp phÇn quan träng nh©n nhanh, cung cÊp

gièng tèt cho s¶n xuÊt.

Trong thêi gian triÓn khai Dù ¸n, ®· x©y dùng ®−îc 6 v−ên −¬m chÝnh

vµ hµng chôc v−ên −¬m nhá t¹i c¸c hé gia ®×nh ë c¸c vïng triÓn khai dù ¸n

s¶n xuÊt vµ tiªu thô hÕt 9,04 triÖu bÇu chÌ, trång 5 ha m« h×nh hai gièng míi,

thu håi vèn ®Çy ®ñ.

Môc lôc

Néi dung

Trang

1 Danh s¸ch nh÷ng ng−êi thùc hiÖn Dù ¸n

2 Bµi tãm t¾t

4 Môc lôc

6 1. Th«ng tin tæng qu¸t vÒ dù ¸n

6 1.1. Tæng quan chung

8 1.2. Môc tiªu

8 1.3. Néi dung thùc hiÖn

8 1.3.1. Nghiªn cøu Hoµn thiÖn c«ng nghÖ gi©m hom

10 1.3.2. Nghiªn cøu hoµn thiÖn quy tr×nh th©m canh

10 1.4. S¶n phÈm

10 1.5. Kinh phÝ thùc hiÖn Dù ¸n

10 1.6. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ x· héi cña Dù ¸n

10 1.7. KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ.

11 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu vµ thùc hiÖn dù ¸n

13 3. KÕt qu¶ thùc hiÖn

13 3.1. Nghiªn cøu Hoµn thiÖn c«ng nghÖ gi©m hom

13 3.1.1. Kü thuËt nu«i hom gièng trªn v−ên c©y mÑ

16 3.1.2. Hoµn thiÖn kü thuËt v−ên −¬m.

22 3.1.3. KÕt qu¶ x©y dùng hÖ thèng v−ên −¬m.

26 3.2. Nghiªn cøu hoµn thiÖn quy tr×nh th©m canh

26 3.2.1. Lµm ®Êt, bãn ph©n lãt

26 3.2.2. MËt ®é vµ trång chÌ

27 3.2.3. Kü thuËt ®èn, h¸i

29 3.2.4. Bãn ph©n cho chÌ

31 3.2.5. Kü thuËt gi÷ Èm, t−íi n−íc cho chÌ 31 3.2.6. Phßng trõ s©u bÖnh, cá d¹i 31 3.4. X©y dùng m« h×nh

3.5. KÕt qu¶ ®µo t¹o cña Dù ¸n. 32

3.6. KÕt qu¶ thùc hiÖn kinh phÝ Dù ¸n 32

4. §¸nh gi¸ HiÖu qu¶ 34

4.1. HiÖu qu¶ kinh tÕ 34

4.2. Hiªu qu¶ x· héi 35

4. kÕt luËn vµ ®Ò nghÞ 35

Tµi liÖu tham kh¶o 37

Phô lôc 39

C¨n cø ®Ó x©y dùng quy tr×nh 40

Nh÷ng ®iÓm bæ sung trong quy tr×nh 40

Quy tr×nh nh©n gièng v« tÝnh chÌ PVT b»ng gi©m cµnh 42

Quy tr×nh nh©n gièng v« tÝnh chÌ KAT b»ng gi©m cµnh 50

Quy tr×nh trång, ch¨m sãc, thu ho¹ch gièng chÌ PVT 57

Quy tr×nh trång, ch¨m sãc, thu ho¹ch gièng chÌ KAT 68

Tªn Dù ¸n SXTN: “Hoµn thiÖn c«ng nghÖ nh©n gièng v« tÝnh b»ng gi©m cµnh vµ ph¸t triÓn hai gièng chÌ chÊt l−îng cao Phóc V©n tiªn vµ keo am tÝch ” M∙ sè: KC.06.DA.19.NN

Chñ nhiÖm Dù ¸n SXTN: TS. NguyÔn V¨n ThiÖp C¬ quan chñ tr×: ViÖn Khoa häc kü thuËt n«ng l©m nghiÖp miÒn nói phÝa B¾c, Bé N«ng nghiÖp & Ph¸t triÓn n«ng th«n

1. Th«ng tin tæng qu¸t vÒ dù ¸n:

1.1. Tæng quan chung.

C©y chÌ cã vÞ trÝ quan träng ®èi víi vïng trung du miÒn nói ViÖt Nam,

chóng cã kh¶ n¨ng sinh tr−ëng, ph¸t triÓn tèt trong ®iÒu kiÖn cña vïng ®Êt

dèc, ®em l¹i nguån thu nhËp quan träng gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ dÇn

tiÕn tíi lµm giµu cho nh©n d©n trong vïng. §ång thêi, c©y chÌ cßn cã vai trß

to lín trong viÖc che phñ ®Êt trèng ®åi nói träc vµ b¶o vÖ m«i tr−êng sinh th¸i,

mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ®ang rÊt ®−îc quan t©m cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ta

hiÖn nay. ChÝnh phñ ®· cã nhiÒu chÝnh s¸ch cô thÓ cho ph¸t triÓn c©y chÌ. Mét

sè tØnh vïng trung du miÒn nói phÝa B¾c ®· coi c©y chÌ lµ c©y kinh tÕ mòi

nhän. V× vËy, nh÷ng n¨m gÇn ®©y, diÖn tÝch, s¶n l−îng, kim ng¹ch xuÊt khÈu

cña ngµnh chÌ ®· t¨ng nhanh.

Tuy vËy, n¨ng suÊt vµ chÊt l−îng chÌ n−íc ta thÊp h¬n nhiÒu n−íc trªn

thÕ giíi vµ trong khu vùc. Kh¾c phôc tån t¹i ®ã, chóng ta ®ang nç lùc nghiªn

cøu vµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tiªn tiÕn trong s¶n xuÊt chÌ. Mét trong nh÷ng

gi¶i ph¸p cã hiÖu qu¶ lµ ph¶i ®Èy m¹nh thay ®æi c¬ cÊu gièng chÌ theo h−íng

chØ trång míi vµ thay thÕ c¸c n−¬ng chÌ cò kÐm hiÖu qu¶ b»ng c¸c gièng cã

chÊt l−îng tèt, nh©n gièng v« tÝnh b»ng gi©m hom. §ã lµ ph−¬ng ph¸p tiÕn bé

vµ hÖ sè nh©n gièng lín, gi÷ nguyªn ®Æc tÝnh c©y mÑ, n−¬ng chÌ ®ång ®Òu,

n¨ng suÊt vµ chÊt l−îng tèt. Hai gièng chÌ Phóc v©n tiªn (PVT) vµ Keo am

tÝch (KAT) lµ nh÷ng gièng chÌ nhËp néi cã chÊt l−îng tèt, ®· cã thêi gian

kh¶o nghiÖm ë c¸c vïng chÌ chÝnh cña ViÖt Nam vµ ®· ®−îc Bé NN & PTNT

cho phÐp trång thö trªn diÖn réng [1,2,3,4,5,6]. Tuy nhiªn, diÖn tÝch cña hai

gièng nµy cßn h¹n chÕ, kü thuËt nh©n gièng ch−a ®−îc hoµn thiÖn, nªn hiÖu

qu¶ nh©n gièng ch−a cao. V× vËy, më réng qui m« nh©n gièng vµ m« h×nh

th©m canh ®Ó hoµn thiÖn quy tr×nh nh©n trång hai gièng chÌ míi PVT vµ KAT

lµ cÇn thiÕt trong ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn chÌ.

Gièng chÌ Phóc V©n Tiªn thuéc hÖ v« tÝnh, lµ gièng lai gi÷a Phóc §Ønh

§¹i B¹ch Trµ vµ V©n Nam, sinh tr−ëng m¹nh, n¨ng suÊt cao, ë tuæi 3 ®¹t 4,0

tÊn/ha. Gi©m hom cã tû lÖ sèng cao 80-90%. Gièng Keo Am TÝch lµ gièng v«

tÝnh cã nguån gèc ë Phóc KiÕn Trung Quèc, sinh tr−ëng kh¸, n¨ng suÊt ë tuæi

3 ®¹t tõ 3,7-4,0 tÊn/ha, chÕ biÕn chÌ xanh chÊt l−îng rÊt cao.

Ph−¬ng ph¸p nh©n gièng v« tÝnh chÌ b»ng gi©m hom ®−îc sö dông phæ

biÕn v× gi¸ thµnh rÎ, dÔ ¸p dông [15]. C©y chÌ v« tÝnh trång víi mËt ®é thÝch

hîp, ph©n bãn ®Çy ®ñ, chÕ ®é ch¨m sãc phï hîp ®èi víi c¸c gièng sÏ cã hiÖu

qu¶ tèt. Víi c¸c gièng chÌ xanh chÊt l−îng cao Trung Quèc, NhËt B¶n trång

tõ 2,5-3,0 v¹n c©y/ha. Ph©n h÷u c¬ bãn lãt víi l−îng lín. NhËt B¶n ngoµi bãn

lãt, cßn phñ mét líp ph©n h÷u c¬ dµy 5-10 cm trªn mÆt. ¸p dông c«ng nghÖ

t−íi ®¶m b¶o ®Çy ®ñ nhu cÇu n−íc cña c©y chÌ [16,17,19].

ë n−íc ta, kü thuËt nh©n gièng v« tÝnh b»ng ph−¬ng ph¸p gi©m hom ®·

®−îc nghiªn cøu vµ ¸p dông trong s¶n xuÊt. Kü thuËt gi©m hom ngµy cµng

hoµn thiÖn cho c¸c gièng chÌ kh¸c nhau vµ ®−îc ¸p dông réng r·i, ®Æc biÖt sau

khi ra ®êi gièng chÌ míi PH1 cã n¨ng suÊt cao, sinh tr−ëng khoÎ vµ gièng chÌ LDP1 ®−îc c«ng nhËn lµ gièng quèc gia, c¸c hé ë kh¾p c¸c vïng chÌ ®Òu cã kh¶ n¨ng lµm v−ên −¬m nh©n gièng [11,12,14]. Còng bëi vËy mµ hiÖn nay,

hÇu hÕt c¸c n−¬ng chÌ trång míi ®−îc trång b»ng c©y chÌ nh©n gièng v« tÝnh.

Cã thÓ nãi kü thuËt nh©n gièng v« tÝnh b»ng gi©m hom ®· t¹o ra b−íc nh¶y

vät vÒ diÖn tÝch, n¨ng suÊt vµ s¶n l−îng ®èi víi ngµnh chÌ ViÖt Nam trong

nh÷ng n¨m võa qua.

MÆc dï ph−¬ng ph¸p nh©n gièng b»ng gi©m hom ®· trë thµnh phæ biÕn,

nh−ng kü thuËt gi©m hom kh«ng thÓ ¸p dông chung cho tÊt c¶ c¸c gièng chÌ,

mµ nã ®ßi hái mçi gièng chÌ kh¸c nhau cÇn ph¶i cã nh÷ng ®iÒu chØnh kü thuËt

phï hîp th× míi cã thÓ n©ng cao tû lÖ sèng cña c©y con trong v−ên −¬m vµ t¹o

cho c¸c c©y gièng cã søc sinh tr−ëng m¹nh. Hai gièng chÌ Phóc Viªn Tiªn vµ

Keo Am TÝch ®· ®−îc trång kh¶o nghiÖm ë c¸c vïng sinh th¸i kh¸c nhau, ®Òu

thÓ hiÖn kh¶ n¨ng thÝch øng tèt, sinh tr−ëng m¹nh, mËt ®é bóp dµy, n¨ng suÊt

cao, trong ®iÒu kiÖn th©m canh 3 tuæi cã thÓ cho n¨ng suÊt tõ 3-4 tÊn bóp/ha.

Gièng Phóc V©n Tiªn chÕ biÕn chÌ xanh chÊt l−îng kh¸ cao, c¸nh nhá, xo¨n,

ch¾c, mÆt hµng ®Ñp. ChÌ ®en lµm tõ gièng nµy còng rÊt tèt. Gièng Keo Am

TÝch chÕ biÕn chÌ xanh chÊt l−îng rÊt cao [2,3,4,5].

Hai gièng chÌ trªn ®ang lµ nh÷ng gièng cã nhiÒu triÓn väng ®−îc s¶n

xuÊt mong ®îi. Mét sè c¬ së ®· thö nghiÖm nh©n gièng nh»m sím ph¸t triÓn

c¸c gièng nµy, nh−ng tû lÖ xuÊt v−ên ®¹t ®−îc rÊt thÊp. Do vËy, hoµn thiÖn

c«ng nghÖ nh©n gièng v« tÝnh b»ng gi©m cµnh vµ ph¸t triÓn hai gièng chÌ

Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch sÏ cã t¸c ®éng trùc tiÕp thóc ®Èy ph¸t triÓn

nhanh hai gièng chÌ ra s¶n xuÊt, gãp phÇn thay ®æi c¬ cÊu gièng chÌ hiÖn nay.

1.2. Môc tiªu

Hoµn thiÖn quy tr×nh gi©m cµnh vµ kü thuËt th©m canh hai gièng chÌ

Phóc V©n Tiªn, Keo Am TÝch phôc vô më réng diÖn tÝch s¶n xuÊt hµng ho¸.

1.3. Néi dung thùc hiÖn

1.3.1. Nghiªn cøu Hoµn thiÖn c«ng nghÖ gi©m hom

a- Hoµn thiÖn kü thuËt ch¨m sãc v−ên gièng gèc vµ nu«i hom nh»m t¨ng

hÖ sè nh©n gièng, t¨ng sè l−îng hom trªn n−¬ng chÌ gièng.

- X¸c ®Þnh tiªu chuÈn lùa chän v−ên gièng gèc;

- X¸c ®Þnh tiªu chuÈn cµnh vµ hom gièng.

- Kü thuËt nu«i hom: x¸c ®Þnh thêi vô ®Ó hom; bãn ph©n, ch¨m sãc

v−ên chÌ ®Ó hom gièng.

b- Hoµn thiÖn kü thuËt v−ên −¬m gåm c¸c néi dung:

- Kü thuËt x©y dùng v−ên −¬m

- Kü thuËt ®iÒu chØnh ®é Èm, ¸nh s¸ng cña v−ên −¬m.

- Kü thuËt bãn ph©n v« c¬ cho v−ên −¬m

- Kü thuËt ph©n lo¹i c©y, luyÖn c©y tr−íc khi xuÊt v−ên.

- X©y dùng quy tr×nh kü thuËt v−ên −¬m.

c- X©y dùng hÖ thèng v−ên −¬m

- Kh¶o s¸t ®Þa bµn x©y dùng v−ên −¬m

- X©y dùng v−ên −¬m

- S¶n xuÊt thö nghiÖm bÇu chÌ gièng

C¸c gi¶i ph¸p c«ng nghÖ hoµn thiÖn c«ng nghÖ gi©m hom

Qui tr×nh c«ng nghÖ sÏ t¸c ®éng chñ yÕu trong Dù ¸n.

X¸c ®Þnh sè l−îng cµnh hîp lý trªn t¸n c©y chÌ gièng

Tû lÖ, liÒu l−îng, chñng lo¹i ph©n bãn hîp lý

Kü thuËt nu«i hom gièng trªn v−ên gièng gèc

§iÒu chØnh giµn che

L−îng n−íc t−íi

§iÒu chØnh Èm ®é tèi −u

Ph©n lo¹i sím

Thêi gian ®iÒu chØnh

§iÒu chØnh ¸nh s¸ng tèi −u

Cung cÊp dinh d−ìng hîp lý

Tæng kÕt c¸c thùc nghiÖm

Tæng kÕt kinh nghiÖm s¶n xuÊt

§µo t¹o

Hoµn thiÖn qui tr×nh

Tiªu chuÈn ho¸ chÊt l−îng c©y chÌ gièng khi xuÊt v−ên: Tû lÖ xuÊt

v−ên, chiÒu cao c©y, sè l¸, ®−êng kÝnh th©n, møc ®é s©u bÖnh.

1.3.2. Nghiªn cøu hoµn thiÖn quy tr×nh th©m canh

- Kü thuËt lµm ®Êt, bãn ph©n lãt.

- MËt ®é vµ kü thuËt trång.

- Kü thuËt ®èn, h¸i.

- Kü thuËt bãn ph©n

- Phßng trõ cá d¹i vµ s©u bÖnh

1.4. S¶n phÈm

- 2 qui tr×nh kü thuËt nh©n gièng v« tÝnh b»ng gi©m cµnh vµ 2 quy tr×nh

th©m canh hai gièng chÌ Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch.

- M« h×nh v−ên −¬m nh©n gièng v« tÝnh b»ng gi©m cµnh (h¹ gi¸ thµnh

25%) qui m« 3 triÖu bÇu t¹i ViÖn Khoa häc kü thuËt n«ng l©m nghiÖp miÒn

nói phÝa B¾c (n¨m 2005-2007).

Liªn kÕt víi c¸c ®Þa ph−¬ng s¶n xuÊt 6 triÖu bÇu.

- M« h×nh th©m canh 5 ha hai gièng míi t¹i ViÖn.

- ChÕ biÕn 100 kg chÌ xanh tõ bóp chÌ cña hai gièng chÌ míi.

- §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé, c«ng nh©n kü thuËt (300 ng−êi) trªn ®Þa bµn

c¸c tØnh thµnh th¹o vÒ nh©n gièng v« tÝnh b»ng ph−¬ng ph¸p gi©m hom vµ

th©m canh hai gièng chÌ PVT vµ KAT.

1.5. Kinh phÝ thùc hiÖn Dù ¸n

Tæng kinh phÝ thùc hiÖn dù ¸n 5.549.777.960 ®ång; Kinh phÝ hç trî tõ

Ng©n s¸ch Nhµ n−íc 1.600 triÖu ®ång; Kinh phÝ thu håi tr¶ l¹i ng©n s¸ch nhµ

n−íc lµ 948 triÖu ®ång (b»ng 60% gi¸ trÞ Hîp ®ång).

1.6. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ x∙ héi cña Dù ¸n

1.7. KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ.

2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu vµ thùc hiÖn dù ¸n

- Nghiªn cøu, hoµn thiÖn c«ng nghÖ nh©n gièng v« tÝnh b»ng gi©m hom

hai gièng chÌ Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch trªn c¬ së triÓn khai dù ¸n s¶n

xuÊt víi quy m« lín vÒ sè l−îng bÇu chÌ gièng ë mét sè vïng kh¸c nhau. M«

h×nh v−ên −¬m t¹i ViÖn víi trang thiÕt bÞ tèt, ®éi ngò chuyªn gia vµ kü thuËt

thµnh th¹o vÒ gièng vµ nh©n gièng chÌ, nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt 3 triÖu bÇu h¹

gi¸ thµnh 25%.

- Tæ chøc thùc hiÖn c¸c thÝ nghiÖm, thö nghiÖm c¸c c¸c yÕu tè kü thuËt

chÝnh t¸c ®éng lªn c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bÇu chÌ gièng nh−: t¸c

®éng vµo v−ên c©y mÑ ®Ó cung cÊp hom gièng tèt cho c¸c v−ên −¬m cña dù

¸n; ®iÒu chØnh ®é Èm, ¸nh s¸ng, cung cÊp dinh d−ìng, qu¶n lý v−ên vµ phßng

trõ s©u bÖnh ®Ó cã c©y chÌ gièng ®ñ tiªu chuÈn vµ ®¹t tû lÖ xuÊt v−ên cao.

- Tæ chøc x©y dùng v−ên −¬m ë ViÖn vµ c¸c ®Þa ph−¬ng, s¶n xuÊt 9

triÖu bÇu cung cÊp cho s¶n xuÊt.

- Nghiªn cøu, hoµn thiÖn quy tr×nh th©m canh hai gièng chÌ Phóc V©n

Tiªn vµ Keo Am TÝch t¹i ViÖn trªn c¬ së trång m« h×nh 5 ha; tiÕn hµnh c¸c thÝ

nghiÖm, thö nghiÖm vÒ t¸c ®éng kü thuËt lªn c©y chÌ, tæng hîp c¸c chØ tiªu

cÊu thµnh n−¬ng chÌ tèt, n¨ng suÊt cao kÕt hîp víi ®iÒu tra c¸c chØ tiªu ngoµi

s¶n xuÊt ®Ó x©y dùng quy tr×nh th©m canh cho hai gièng chÌ míi.

- §µo t¹o, tËp huÊn cho c¸n bé, n«ng d©n c¸c vïng dù ¸n vÒ kü thuËt

nh©n gièng vµ th©m canh, qu¶ng b¸ vÒ tÝnh −u viÖt cña hai gièng chÌ míi phôc

vô më réng s¶n xuÊt.

Ph−¬ng ¸n triÓn khai dù ¸n:

§Ó ®¹t ®−îc môc tiªu s¶n xuÊt 6 triÖu bÇu hai gièng chÌ míi ë ®iÒu kiÖn

s¶n xuÊt b×nh th−êng cña dù ¸n, ph¶i phèi hîp vµ liªn kÕt víi mét sè c¬ së s¶n

xuÊt nh»m ®¹t ®−îc môc tiªu:

- Cã mÆt b»ng ®Ó x©y dùng v−ên −¬m, cã lùc l−îng lao ®éng t¹i chç ®Ó

tiÕn hµnh s¶n xuÊt v× s¶n xuÊt 1 triÖu bÇu cÇn tõ 8-10 lao ®éng trùc tiÕp ch¨m

sãc th−êng xuyªn, ®Æc biÖt nh÷ng giai ®o¹n cã tÝnh thêi vô cao nh− kh©u vµo

bÇu ®Êt vµ c¾m hom, ph©n lo¹i cÇn cã 20-30 lao ®éng/ ngµy ®Ó s¶n xuÊt mét

triÖu bÇu.

- C¸c c¬ së liªn kÕt s¶n xuÊt sÏ ®Çu t− thªm vèn ®Ó s¶n xuÊt.

- Nh÷ng ®¬n vÞ liªn kÕt s¶n xuÊt sÏ lµ n¬i øng dông trång c¸c gièng

PVT vµ KAT, v× thÕ sÏ gi¶m chi phÝ vËn chuyÓn bÇu, tõ ®ã sÏ gi¶m chi phÝ

trång chÌ míi.

- C¸n bé ViÖn tæ chøc bè trÝ c¸c thùc nghiÖm vµ kh¶o nghiÖm ®Ó kÕt

luËn c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt, tæng kÕt vµ biªn so¹n quy tr×nh.

ViÖn KHKT n«ng l©m nghiÖp miÒn nói phÝa B¾c chuÈn bÞ ®Çy ®ñ hom

gièng gèc, x©y dùng c¸c ®Þnh møc vËt t− kü thuËt vµ tæ chøc ®éi ngò c¸n bé

cã ®ñ tr×nh ®é vÒ qu¶n lý vµ chuyªn m«n kü thuËt vµ ®éi ngò c«ng nh©n lµnh

nghÒ ®Ó tæ chøc vµ triÓn khai nh©n gièng ë c¸c ®iÓm liªn kÕt s¶n xuÊt.

Ph−¬ng ¸n s¶n phÈm qu¶ Dù ¸n

Nh÷ng c¬ së phèi hîp triÓn khai Dù ¸n lµ nh÷ng ®¬n vÞ tiÕp nhËn s¶n

phÈm, lµ kh¸ch hµng, lµ thÞ tr−êng cho s¶n phÈm cña Dù ¸n. C¸c c¬ quan phèi

hîp triÓn khai Dù ¸n ®Òu ®· cã ®¬n ®Æt hµng tiÕp nhËn s¶n phÈm 2 gièng chÌ

Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch.

3. KÕt qu¶ thùc hiÖn

3.1. Nghiªn cøu Hoµn thiÖn c«ng nghÖ gi©m hom

3.1.1. Kü thuËt nu«i hom gièng trªn v−ên c©y mÑ.

3.1.1.1. X¸c ®Þnh tiªu chuÈn lùa chän v−ên gièng gèc.

§· lùa chän vµ tiÕn hµnh nghiªn cøu t¹i c¸c v−ên gièng gèc Phóc V©n

Tiªn vµ Keo Am TÝch lµ nh÷ng n−¬ng chÌ kinh doanh cã tuæi vµ cÊp n¨ng suÊt

kh¸c nhau. Theo dâi c¸c chØ tiªu nghiªn cøu, kÕt qu¶ cho thÊy: v−ên chÌ lÊy

hom gièng tèt nhÊt lµ sau 5 tuæi, khi c©y chÌ ®· ph¸t triÓn æn ®Þnh. Cã thÓ x©y

dùng v−ên chuyªn s¶n xuÊt hom gièng, khi kh«ng cã nhu cÇu ®Ó gièng n÷a th×

chuyÓn sang thu h¸i bóp. Trong n¨m, v−ên chÌ cã thÓ thu h¸i bóp vµo thêi

®iÓm kh«ng ®Ó hom, vµ thêi gian nu«i hom gièng th× kh«ng h¸i bóp (¶nh 1).

Sè l−îng hom c¸c gièng ®¹t ®−îc nh− sau:

ChÌ PVT 4-5 tuæi: 100-200 hom/c©y, t−¬ng ®−¬ng 2,0-3,5 triÖu hom/ha.

ChÌ KAT 4-5 tuæi: 70-150 hom/c©y, t−¬ng ®−¬ng 1,5-3,0 triÖu hom/ha.

3.1.1.2. Kü thuËt nu«i hom.

a) X¸c ®Þnh thêi vô ®Ó hom.

Cã thÓ nu«i hom chÌ gièng PVT vµ KAT quanh n¨m, nh−ng th−êng

nu«i hom vµo 2 thêi vô chÝnh lµ vô ®«ng xu©n vµ vô hÌ thu. Thêi gian nu«i

cµnh chÌ thµnh hom ®ñ tiªu chuÈn gi©m tõ 2,5 ®Õn 3 th¸ng.

- Nu«i hom −¬m vô ®«ng xu©n: §ît sinh tr−ëng thø 3 cña bóp chÌ vµo

cuèi th¸ng 7 ®Õn th¸ng 8 hµng n¨m kh«ng h¸i vµ ®Ó sinh tr−ëng tù nhiªn. Khi

nh÷ng cµnh chÌ chÝnh trong ®ît sinh tr−ëng ®−îc 5-8 l¸ thËt, tiÕn hµnh h¸i bóp

ë nh÷ng cµnh chÌ sinh tr−ëng yÕu, ë mÐp t¸n, cµnh t¨m h−¬ng, nh÷ng cµnh

chÌ sinh tr−ëng sau, chØ gi÷ l¹i trªn mÆt t¸n chÌ kho¶ng 10-20 cµnh chÌ sinh

tr−ëng khoÎ, ph©n bè ®Òu trªn mÆt t¸n chÌ, ®Ó tiÕp tôc nu«i hom (n−¬ng chÌ

gièng gèc 4-5 tuæi). Tr−íc khi thu ho¹ch hom 10 -15 ngµy, tiÕn hµnh bÊm

ngän ®Ó kÝch thÝch cho mÇm n¸ch s½n sµng ho¹t ®éng vµ c¸c hom cã ®é chÝn

sinh lý ®ång ®Òu.

- Nu«i hom −¬m vô hÌ thu: §ît sinh tr−ëng thø nhÊt cña bóp chÌ vµo

th¸ng 3 - 4 hµng n¨m kh«ng h¸i ®Ó nu«i hom, ¸p dông kü thuËt ®iÒu chØnh

cµnh chÌ gièng ®Ó lÊy hom t−¬ng tù nh− vô ®«ng xu©n. Thêi gian nu«i hom

ng¾n h¬n kho¶ng 75-90 ngµy.

B¶ng 1 lµ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vÒ thêi vô nu«i hom tíi sinh tr−ëng ph¸t

triÓn hom chÌ trong v−ên −¬m sau khi c¾m.

B¶ng 1. ¶nh h−ëng cña thêi vô nu«i hom ®Õn sinh tr−ëng ph¸t triÓn hom chÌ hom PVT vµ KAT n¨m 2005 ë Phó Hé

Gièng chÌ Thêi vô Tỷ lệ sống (%) Bật chồi (%) Ph©n ho¸ rễ (%)

Th¸ng 8

Phóc V©n Tiªn Th¸ng 4 98.2 89.0 84.7 88.5 76.4 81.2

Th¸ng 8

Keo Am TÝch Th¸ng 4 96.1 78.2 81.4 79.1 72.0 72.6

Ghi chó: kÕt qu¶ 1,5 th¸ng sau khi c¾m hom

Tõ kÕt qu¶ thùc tÕ thÊy thêi vô nu«i hom b¾t ®Çu tõ th¸ng 7-8, ®· cho

nh÷ng hom chÌ tèt, khi −¬m tû lÖ hom n¶y mÇm cao, sinh tr−ëng tèt, tû lÖ

sèng ®¹t trªn 98%. Thêi vô b¾t ®Çu nu«i hom tõ th¸ng 3 - 4 mÆc dï hom chÌ

to khoÎ nh−ng khi −¬m, tû lÖ chÕt cao h¬n, cã kÕt qu¶ nh− vËy cã thÓ do nhiÖt

®é mïa hÌ cao, nãng Èm lµm cho hom chÌ chÕt nhiÒu h¬n.

b) Bãn ph©n, ch¨m sãc v−ên chÌ ®Ó hom gièng.

V−ên gièng gèc ®Ó lÊy hom cÇn ®−îc ch¨m sãc chu ®¸o, lu«n s¹ch cá,

s¹ch s©u bÖnh, khi trång míi bãn lãt 30 - 60 tÊn ph©n h÷u c¬ vµ 800 -1000 kg

Super L©n cho 1 ha. Hµng n¨m bãn c©n ®èi N:P:K, liÒu l−îng, thêi kú vµ

ph−¬ng ph¸p bãn ph©n kho¸ng t−¬ng tù nh− n−¬ng chÌ h¸i bóp.

Kü thuËt ®èn h¸i chÌ kiÕn thiÕt c¬ b¶n ¸p dông nh− n−¬ng chÌ h¸i bóp.

§Ó chuÈn bÞ nu«i hom gièng cho n¨m sau, cuèi n¨m tr−íc khi ®Ó hom

bãn ph©n chuång hoai môc 15-20 tÊn/ha. Tr−íc khi ®Ó hom 2 tuÇn cÇn bãn bæ

sung v« c¬. Víi thêi vô nu«i hom tõ th¸ng 7 - 8, bãn theo quy tr×nh ë c¸c lÇn

bãn th¸ng 2,4 vµ 6 (bãn ph©n v« c¬ víi tû lÖ NPK lµ 3:1:1, th¸ng 2: 40%,

th¸ng 4: 30%, th¸ng 6: 20%). Tõ th¸ng 8-10 bãn theo sinh tr−ëng vµ mµu s¾c

l¸ cña tõng gièng. Cã thÓ ¸p dông l−îng bãn nh− sau: ®¹m urª 10-12g; Kali

Clorua 10-15g; Super L©n 20-25 g/c©y. Tuú theo tuæi, n¨ng suÊt vµ t×nh h×nh

thùc tÕ cña n−¬ng chÌ ®Ó tÝnh to¸n l−îng ph©n bãn bæ sung cho hîp lý ®¶m

b¶o cung cÊp ®ñ dinh d−ìng nu«i hom gièng sinh tr−ëng tèt. B¶ng 2 lµ kÕt qu¶

thö nghiÖm bãn t¨ng ph©n h÷u c¬, l©n vµ kali.

B¶ng 2. Ph©n bãn vµ sinh tr−ëng ph¸t, triÓn cña hom chÌ gièng PVT vµ KAT n¨m 2005 ë phó Hé

Gièng chÌ C«ng thøc Tỷ lệ sống (%) Bật chồi (%) Ph©n ho¸ rễ (%)

Phóc V©n Tiªn CT1 CT2 98.2 72.6 84.7 78.6 76.4 74.2

Keo Am TÝch CT1 CT2 96.1 68.1 81.4 74.3 72.0 69.0

Ghi chó: kÕt qu¶ 1,5 th¸ng sau khi c¾m hom

CT1. Bãn 30 tấn phân HC + 3:2:3 (120N + 80P + 120K) CT2. Bón bình thường 3:1:1 (120N + 40P + 40K )

Râ rµng lµ khi t¨ng l−îng l©n vµ kai ®· lµm t¨ng tû lÖ sèng, tû lÖ bËt

chåi vµ tû lÖ ra rÔ cña hom chÌ. KÕt qña phï hîp víi nh÷ng nghiªn cøu vÒ sinh

lý, dinh d−ìng ®èi víi c©y chÌ [17,18,20]. Tõ ®ã thÊy r»ng ®èi víi hai gièng

chÌ Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch nãi riªng vµ c¸c gièng chÌ kh¸c nãi

chung, khi nu«i hom cÇn chó ý bãn l©n vµ kali hîp lý sÏ n©ng cao chÊt l−îng

hom chÌ gièng.

3.1.1.3. Hoµn thiÖn c¸c tiªu chuÈn cµnh vµ hom chÌ gièng.

Hom gièng chÌ Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch cã ®Æc ®iÓm kh¸c nhau

vÒ qu¸ tr×nh chÝn sinh lý, qu¸ tr×nh chuyÓn mµu n©u cña cµnh hom nhanh h¬n

c¸c gièng phæ biÕn kh¸c.

B¶ng 3. Tiªu chuÈn chÊt l−îng hom chÌ gièng PVT vµ KAT

§¬n vÞ

T ChØ tiªu Hom lo¹i 1 Hom lo¹i 2

tÝnh

PVT T PVT KAT KAT

1 ChiÒu dµi hom 3,5 - 4,5 3,0 - 4,0 3,5 - 4,5 cm 3,0 - 4,0

2 §−êng kÝnh hom 3,0 - 3,5 2,5 - 3,0 2,5 - 3,0 mm 2,0 - 2,5

3 §é dµi mÇm n¸ch mm < 5 < 5 < 10 < 10

4 DiÖn tÝch l¸ > 20 > 15 > 18 cm2 > 15

Träng l−îng hom hom/kg 800 - 900

800 - 1000 900-1100 1000-1200

§Ó ®¶m b¶o chÊt l−îng hom chÌ tèt, khi c¾t cÇn chän cµnh khoÎ, kh«ng

bÞ s©u bÖnh, c¾t vµo s¸ng sím hoÆc chiÒu tèi, qu¸ tr×nh vËn chuyÓn kh«ng ®Ó

lµm dËp n¸t cµnh, l¸ chÌ. B¶o qu¶n cµnh chÌ n¬i r©m m¸t, th−êng xuyªn phun

Èm n¬i ®Ó hom vµ cµnh hom, ®¶m b¶o ®é Èm kh«ng khÝ trªn 90%, kh«ng ®Ó

®äng n−íc trªn nÒn n¬i b¶o qu¶n hom.

Nªn tiÕn hµnh c¾t hom ngay, dông cô c¾t hom b»ng kÐo s¾c, vÕt c¾t cÇn

gän, kh«ng ®−îc dËp x−íc. Tiªu chuÈn hom gièng: cã 1 mÇm n¸ch dµi kh«ng

qu¸ 1 cm (kh«ng ng¾t ngän), vÕt c¾t trªn vµ d−íi theo mÆt chiÕu bªn cña hom

cã d¹ng h×nh thang c©n.

Khi vËn chuyÓn hom ®i xa cÇn b¶o qu¶n hom trong tói Polyethylen cã

kÝch th−íc réng 80 cm, cao 100-120 cm (chøa ®−îc 3000 - 4000 hom/tói),

phun Èm, buéc kÝn miÖng tói.

3.1.2. Hoµn thiÖn kü thuËt v−ên −¬m.

C¸c néi dung kü thuËt v−ên −¬m cã nhiÒu kh©u, ®èi víi hai gièng chÌ

míi PVT vµ KAT, dù ¸n tiÕp tôc nghiªn cøu hoµn thiÖn c¸c néi dung sau ®©y:

§iÒu chØnh ®é Èm, ¸nh s¸ng, dinh d−ìng lµ nh÷ng kh©u mµ hai gièng chÌ míi

yªu cÇu kh¸c biÖt so víi quy tr×nh ¸p dông cho c¸c gièng chÌ ®ang phæ biÕn

trong s¶n xuÊt (¶nh 2).

¶nh 1. V−ên gièng gèc Phóc V©n Tiªn

¶nh 2. V−ên −¬m gièng chÌ PVT vµ KAT

¶nh 3. T−íi v−ên −¬m chÌ PVT vµ KAT

3.1.2.1. §iÒu chØnh ®é Èm.

Nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu ®· x¸c ®Þnh, sau c¾m hom 15 ®Õn 30 ngµy

hom h×nh thµnh m« sÑo, sau 45 - 60 ngµy th× hom ra rÔ [7,11]. Giai ®o¹n ®Çu

sau 15 ngµy, hom chÌ võa t¸ch ra khái c©y mÑ sèng tù lËp, yªu cÇu ®é Èm

kh«ng khÝ 80 - 90%, ®é Èm ®Êt 80%, v−ên −¬m cÇn che kÝn c¶ xung quanh.

NÕu trêi kh«ng m−a, mçi ngµy t−íi 2 lÇn, l−îng n−íc t−íi 1,5-2,0 lÝt/m2, dïng

èng n−íc cã l¾p vßi « doa trùc tiÕp tõ m¸y b¬m ®iÖn c«ng suÊt 0,2-0,7kw hoÆc

tõ bÓ tù ch¶y ®Ó t−íi (¶nh 3).

Giai ®o¹n tõ 15 - 30 ngµy, l−îng n−íc t−íi 1,5 lÝt/m2, tõ 1-2 ngµy t−íi 1

lÇn, ®¶m b¶o ®é Èm ®Êt 75 - 80%.

Giai ®o¹n tõ 30 - 60 ngµy, rÔ b¾t ®Çu h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, tõ 2-3

ngµy t−íi 1 lÇn, l−îng n−íc t−íi 1,5 - 2,0 lÝt/m2 bÇu, ®¶m b¶o ®é Èm ®Êt

75 - 80%.

Giai ®o¹n tõ 60 - 90 ngµy: Bé rÔ c©y con trong v−ên −¬m b¾t ®Çu ph¸t

triÓn m¹nh, kÕt hîp bãn thóc ph©n kho¸ng, cÇn duy tr× l−îng n−íc th−êng

xuyªn ®Çy ®ñ ®Ó c©y ph¸t triÓn tèt. Tõ 2-3 ngµy t−íi 1 lÇn, t−íi 1,5 - 2,0 lÝt/m2,

®¶m b¶o ®é Èm ®Êt 75 - 80%.

Giai ®o¹n tõ 90 - 120 ngµy, ®é Èm ®Êt cÇn ®¶m b¶o 70 - 80%, th−êng

cø 2-3 ngµy t−íi 1 lÇn, l−îng n−íc t−íi 2 lÝt/m2 bÇu. Tuú theo ®iÒu kiÖn thêi

tiÕt mµ ®iÒu chØnh sè lÇn t−íi hîp lý .

Giai ®o¹n tõ 120 - 180 ngµy: Th«ng th−êng, chiÒu cao c©y con ®¹t tõ 15

- 30 cm, ®· ph¸t triÓn hoµn chØnh, mét sè c©y ®· ®ñ tiªu chuÈn xuÊt v−ên.

§¶m b¶o ®é Èm ®Êt ë ph¹m vi 70 - 75%, tõ 2-3 ngµy t−íi 1 lÇn, l−îng n−íc

t−íi 3 lÝt/m2.

Trong thùc tÕ, sè lÇn t−íi n−íc cÇn linh ®éng tuú theo ®iÒu kiÖn thêi

tiÕt, trêi m−a kh«ng cÇn t−íi, nÕu hanh kh«, t¨ng thªm sè lÇn t−íi, ®¶m b¶o ®ñ

®é Èm ®Ó c©y chÌ con sinh tr−ëng tèt. NÕu cã m−a kÐo dµi, ®é Èm cao, më

giµn che cho v−ên th«ng tho¸ng. Giai ®o¹n ®Çu kh«ng ®Ó v−ên −¬m qu¸ Èm

sÏ lµm h¹n chÕ ph©n ho¸ rÔ cña hom chÌ.

3.1.2.2. §iÒu chØnh ¸nh s¸ng

§iÒu tiÕt c−êng ®é chiÕu s¸ng ë tõng thêi kú cÇn c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn

¸nh s¸ng tù nhiªn m¹nh hay yÕu, lo¹i vËt liÖu che s¸ng, c¸c giai ®o¹n ph¸t

triÓn c©y con trong v−ên −¬m... KÕt qu¶ nghiªn cøu hoµn thiÖn c«ng nghÖ ®iÒu

chØnh ¸nh s¸ng cho thÊy:

* Sö dông vËt liÖu giµn che b»ng l−íi ®en thay cho giµn che b»ng phªn

nøa ®· lµm gi¶m chi phÝ gi¸ thµnh, dÔ ®iÒu tiÕt ¸nh s¸ng, t¹o cho c©y con sinh

tr−ëng tèt h¬n (¶nh 4).

Vô ®«ng xu©n: Sau 60 ngµy c¾m hom chØ ®Ó 15 - 20% ¸nh s¸ng trùc x¹,

ë giai ®o¹n nµy che kÝn c¶ trªn m¸i vµ xung quanh, chØ më xung quanh khi

trêi r©m. Tõ 60 - 90 ngµy më hÕt xung quanh giµn che. Tõ 90 - 120 ngµy më

l−íi che m¸i 30% ë phÝa r·nh. Tõ 150 - 180 ngµy më l−íi che 50% diÖn tÝch,

më lu©n phiªn trªn diÖn tÝch che ®Ó c©y con thÝch nghi dÇn víi ®iÒu kiÖn ¸nh

s¸ng tù nhiªn. Sau 180 ngµy më toµn bé l−íi che phÝa trªn vµ xung quanh.

§èi víi vô hÌ thu: Th−êng b¾t ®Çu vµo cuèi th¸ng 6 hoÆc th¸ng 7 hµng

n¨m, thêi gian c©y con trong v−ên −¬m kÐo dµi ®Õn gi÷a n¨m sau. Bëi vËy,

thêi kú tõ c¾m hom ®Õn khi ra rÔ ph¸t triÓn thµnh c©y con hoµn chØnh trïng

víi giai ®o¹n nhiÖt ®é cao, c−êng ®é ¸nh s¸ng m¹nh, Èm ®é cao cÇn gi÷ cho

¸nh s¸ng võa ph¶i. Giai ®o¹n tõ lóc c¾m hom ®Õn 30 ngµy tuæi, che kÝn phÝa

trªn giµn, xung quanh v−ên −¬m b»ng l−íi ®en tõ 7 giê s¸ng ®Õn 17 giê chiÒu

(che kÝn hoµn toµn xung quanh v−ên −¬m c¶ ngµy). Thêi kú ®−îc 30 - 60

ngµy, th−êng vµo th¸ng 8 - 9 hµng n¨m, c−êng ®é chiÕu s¸ng m¹nh, cÇn che

kÝn phÝa trªn giµn, che xung quanh tõ 8 giê ®Õn 16 giê, tr−íc 8 giê s¸ng vµ sau

4 giê chiÒu më l−íi che xung quanh. Giai ®o¹n tõ 60 - 90 ngµy, che kÝn phÝa

trªn giµn, che xung quanh tõ 10 giê s¸ng ®Õn 15 giê chiÒu. Tõ 90 - 120 ngµy

sau c¾m hom, phÝa trªn giµn më l−íi che m¸i 20 - 30% ë phÝa r·nh tuú theo

c−êng ®é ¸nh s¸ng trong ngµy ®Ó ®iÒu chØnh cho hîp lý. Tõ 150 - 180 ngµy

më l−íi che 50% diÖn tÝch, më lu©n phiªn trªn diÖn tÝch che. Sau 180 ngµy më

toµn bé l−íi che phÝa trªn vµ che xung quanh.

KÕt qu¶ nghiªn cøu c−êng ®é ¸nh s¸ng thÊy: giai ®o¹n 1,5 th¸ng ®Çu gi÷

c−êng ®é ¸nh s¸ng møc 2000 – 3000 lux, hom chÌ n¶y mÇm kh¸ tèt vµ ®ång

®Òu (Khi c¾m hom th¸ng 11-12 dïng lo¹i l−íi ®¬n lµm giµn che sÏ ®¸p øng

c−êng ®é ¸nh s¸ng nh− trªn). Giai ®o¹n sau 3-4 th¸ng, c−êng ®é ¸nh s¸ng tõ

5000-6000 lux, mÇm chÌ sinh tr−ëng ph¸t triÓn tèt. B¶ng 4 lµ kÕt qña thÝ

nghiÖm vÒ ¸nh s¸ng ¶nh h−ëng tíi sinh tr−ëng c©y chÌ con trong v−ên −¬m.

B¶ng 4. ¶nh h−ëng cña ¸nh s¸ng ®Õn sinh tr−ëng c©y chÌ trong v−ên −¬m

L−íi ®¬n L−íi kÐp Kh«ng che ChØ tiªu

Lux chØ tiªu Lux chØ tiªu Lux chØ tiªu

BËt mÇm sau 1,5 th¸ng(%) 1114 85,42 850,8 80,12 2288 96,25

Cao c©y sau 4 th¸ng(cm) 3373 8,70 2574 6,47 5721 10,38

Cao c©y sau 8 th¸ng(cm) 18650 37,40 14326 28,83 31632 38,26

ThÝ nghiÖm tiÕn hµnh trong thêi vô c¾m hom th¸ng 12 n¨m 2005.

Dïng 2 lo¹i l−íi ®en che v−ên −¬m lµ l−íi ®¬n vµ l−íi kÐp sÏ cã c−êng

®é ¸nh s¸ng trong v−ên kh¸c nhau. ë thêi vô c¾m hom th¸ng 11-12, c−êng ®é

¸nh s¸ng yÕu, nhiÒu ngµy kh«ng cã n¾ng, chóng t«i më l−íi hoµn toµn, c−êng

®é ¸nh s¸ng ®¹t 2000-3000 lux (c«ng thøc kh«ng che), nh÷ng ngµy n¾ng ph¶i

che l¹i.

Giai ®o¹n ®Çu gi÷ c−êng ®é ¸nh s¸ng møc 2000 – 3000 lux, hom chÌ n¶y

mÇm kh¸ tèt vµ ®ång ®Òu (trªn 90% sè hom n¶y mÇm), (c¾m hom th¸ng 11-

12 lo¹i l−íi ®¬n sÏ ®¸p øng c−êng ®é ¸nh s¸ng nµy). Giai ®o¹n sau 3-4 th¸ng,

c−êng ®é ¸nh s¸ng tõ 5000-6000 lux, c©y chÌ sinh tr−ëng ph¸t triÓn tèt

(nh÷ng ngµy kh«ng n¾ng, më l−íi hoµn toµn, c−êng ®é ¸nh s¸ng 5721 lux,

c©y chÌ cao 10,38 cm trong khi dïng l−íi kÐp vµ che liªn tôc, c−êng ®é ¸nh

s¸ng cïng thêi ®iÓm lµ 2574 lux, c©y chÌ chØ cao 6,47 cm). Giai ®o¹n sau 5

th¸ng, t−¬ng øng víi mïa hÌ, c−êng ®é ¸nh s¸ng t¨ng dÇn, l−îng ¸nh s¸ng ®i

qua l−íi ®ñ ®Ó c©y chÌ con sinh tr−ëng (th¸ng thø 8 ë c¶ 3 c«ng thøc, c©y chÌ

con cao tõ 28,83 - 38, 26 cm vµ ®Òu ®¹t tiªu chuÈn xuÊt v−ên: ≥ 22 cm ).

Nh− vËy, −¬m chÌ vô ®«ng xu©n nªn sö dông l−íi ®¬n che n¾ng vµ nh÷ng

ngµy kh«ng n¾ng më l−íi cho ®ñ ¸nh s¸ng, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hom chÌ bËt

mÇm ®ång ®Òu vµ sinh tr−ëng m¹nh ngay tõ ®Çu lµ tiÒn ®Ò cho v−ên −¬m tèt

vµ cã tû lÖ xuÊt v−ên cao.

Ph©n lo¹i c©y con sím.

Kü thuËt ph©n lo¹i c©y con trong v−ên −¬m lµ lùa chän nh÷ng c©y cã

kÝch th−íc vµ sinh tr−ëng t−¬ng tù nhau xÕp cïng mét vÞ trÝ theo chiÒu däc

luèng chÌ c©y lín ë trong, c©y nhá ë ngoµi, ®Ó thuËn tiÖn cho ®Çu t−, ch¨m sãc

nh÷ng c©y nhá h¬n, huÊn luyÖn nh÷ng c©y lín h¬n, tõ ®ã t¨ng ®−îc tû lÖ xuÊt

v−ên ®ång thêi c©y gièng khi trång cã tû lÖ sèng cao h¬n do ®−îc huÊn luyÖn

tèt h¬n (¶nh 5).

Thö nghiÖm vÒ thêi gian ph©n lo¹i c©y ®· kh¼ng ®Þnh ®èi víi c©y chÌ

con gièng PVT vµ KAT ph©n lo¹i vµo giai ®o¹n ®−îc 6-7 th¸ng tuæi, khi ®ã

v−ên −¬m cã kho¶ng 40% sè c©y ®ñ tiªu chuÈn xuÊt v−ên lµ tèt nhÊt.

3.1.2.3. Cung cÊp dinh d−ìng hîp lý.

Hom chÌ tõ khi c¾m hom ®Õn 60 ngµy tuæi ch−a cã rÔ nªn ch−a ®−îc

bãn ph©n bãn ë bÊt cø h×nh thøc nµo. Sau 60 ngµy tuæi, cÇn bãn thóc b»ng

ph©n v« c¬ ®Çy ®ñ kÕt hîp víi bæ sung c¸c yÕu tè dinh d−ìng vi l−îng t−¬ng

øng víi tõng giai ®o¹n sinh tr−ëng c©y con. Nguyªn t¾c bãn cho v−ên −¬m lµ

tõ kh«ng bãn ®Õn bãn, tõ bãn Ýt ®Õn bãn nhiÒu. L−îng ph©n bãn ®−îc t¨ng dÇn

theo th¸ng tuæi cña c©y con. Tuú theo ®iÒu kiÖn thêi tiÕt vµ søc sinh tr−ëng

c©y con ®Ó bãn thóc, bæ sung thªm l−îng ph©n bãn cho hîp lý. Trªn c¬ së kÕt

qu¶ c¸c thö nghiÖm vÒ liÒu l−îng ph©n kho¸ng bãn cho c¸c giai ®o¹n trong

v−ên −¬m, l−îng bãn cho hai gièng chÌ nh− ë b¶ng 5, tham kh¶o ¶nh 6.

B¶ng 5. L−îng ph©n kho¸ng bãn thóc ë tõng giai ®o¹n trong v−ên −¬m §¬n vÞ tÝnh: gam/m2

§¹m Urea Super L©n Kaliclorua Thêi gian (th¸ng)

2 9 4 7

3 10 4 8

4 13 6 10

5 15 7 12

6 17 8 14

7 19 10 16

8 21 12 19

Ph−¬ng ph¸p bãn ph©n: Hoµ tan l−îng ph©n bãn NPK thªm n−íc cho

lo·ng råi t−íi ®Òu trªn mÆt luèng t−íi röa l¸ b»ng n−íc l· s¹ch. C¸c giai ®o¹n

sau 5 th¸ng tuæi, tuú t×nh tr¹ng c©y con cã thÓ phun thªm ph©n bãn l¸ vµ ph©n

vi l−îng, phun víi l−îng1 lÝt dung dÞch cho 5m2 v−ên −¬m, kÕt hîp víi phun

thuèc phßng trõ s©u bÖnh.

3.1.3. KÕt qu¶ x©y dùng hÖ thèng v−ên −¬m.

3.1.3.1. Kh¶o s¸t ®Þa bµn, x©y dùng v−ên −¬m.

C¨n cø vµo nhu cÇu gièng chÌ míi, kh¶ n¨ng hîp t¸c huy ®éng vèn vµ

kh¶ n¨ng tiÕp nhËn c«ng nghÖ míi. Chóng t«i ®· kh¶o s¸t c¸c ®Þa bµn vµ lùa

chän vïng sinh th¸i ®Ó tiÕn hµnh x©y dùng v−ên −¬m. §· x©y dùng v−ên −¬m

vµ −¬m chÌ t¹i c¸c ®Þa ®iÓm:

- ViÖn Khoa häc Kü thuËt N«ng l©m nghiÖp miÒn nói phÝa B¾c,TX Phó Thä

- HuyÖn Phï ninh, tØnh Phó Thä

- ThÞ x· Phó Thä, tØnh Phó Thä

- C«ng ty ChÌ Liªn S¬n, Yªn B¸i

- C«ng ty ChÌ S«ng CÇu, Th¸i Nguyªn

- HuyÖn H¶i Hµ, Qu¶ng Ninh

¶nh 4. VËt liÖu giµn che v−ên −¬m gièng chÌ PVT vµ KAT

¶nh 5. Ph©n lo¹i c©y V−ên −¬m sau khi ph©n lo¹i

¶nh 6. ThÝ nghiÖm bãn ph©n

3.1.3.2. KÕt qu¶ s¶n xuÊt bÇu gièng.

§· kh¶o s¸t vµ x©y dùng v−ên −¬m s¶n xuÊt bÇu chÌ t¹i 4 tØnh.

B¶ng 6. X©y dùng v−ên −¬m nh©n gièng (n¨m 2005-2007)

T §Þa ®iÓm DiÖn tÝch Sè l−îng ( TriÖu bÇu)

( Ha) PVT KAT Tæng

2 ViÖn KHKTNLNMNPB: Vô 2005 Vô 2006 2007 HuyÖn Phï Ninh: Vô 2005 Vô 2006 2007 0,60 0,60 0,28 0,15 0,86 1,24 0,30 0,10 0,64 0,30 0,10 0,10 1,50 1,54 0,40 0,20

3 TX Phó Thä 0,40 0,60 0,50 1,10

4 C«ng ty ChÌ Liªn S¬n 0,50 1,00 0,50 1,50

5 C«ng ty ChÌ S«ng CÇu 0,40 0,75 0,25 1,00

C«ng ty chÌ §−êng Hoa: Vô 2005 Vô 2006 - 2007 Tæng céng 0,60 0,10 3,63 1,05 0,14 6,04 0,50 0,11 3,00 1,55 0,25 9,04

Sau hai n¨m thùc hiÖn Dù ¸n, ®· s¶n xuÊt ®−îc 6,04 triÖu bÇu chÌ gièng

Phóc V©n Tiªn vµ 3 triÖu bÇu Keo Am TÝch ®¹t møc doanh thu ®¹t 4.311,6

triÖu ®ång. VÒ tiªu chuÈn chÊt l−îng c©y chÌ gièng xuÊt v−ên ®¶m b¶o c©y

con sinh tr−ëng tèt, khoÎ m¹nh. ChØ tiªu sè l¸ thËt ®¹t trung b×nh 8,6 l¸/c©y

v−ît møc kÕ ho¹ch ®Ò ra. ChØ tiªu møc ®é ho¸ n©u ®¹t 1/2 th©n chÝnh. C¸c chØ

tiªu vÒ tiªu chuÈn c©y con xuÊt v−ên ®¹t møc cao so víi mét sè n−íc trång

chÌ chñ yÕu trªn thÕ giíi: Sri Lanka, Trung Quèc, §µi Loan.

B¶ng 7. KÕt qu¶ s¶n xuÊt vµ doanh thu bÇu chÌ gièng PVT vµ KAT

§Þa ®iÓm v−ên −¬m TT

Tªn s¶n phÈm §.vÞ tÝnh Sè l−îng

1 triÖu bÇu 6,04 BÇu chÌ gièng PVT

2 3,00 doanh thu* (triÖu ®ång) 2.871,74 1.439,86 BÇu chÌ gièng KAT TriÖu bÇu - Yªn B¸i: CTCP chÌ Liªn S¬n. - Th¸i Nguyªn: C«ng ty chÌ S«ng CÇu. - Phó Thä: ViÖn KHKTNLN miÒn nói phÝa B¾c, huyÖn Phï Ninh, thÞ x· Phó Thä. - Qu¶ng Ninh: CTCP ChÌ §−êng Hoa.

T¹i ViÖn Khoa häc kü thuËt n«ng l©m nghiÖp miÒn nói phÝa B¾c, ®· s¶n

xuÊt 3,04 triÖu bÇu chÌ gièng, ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ®Ó gi¶m gi¸ thµnh sau:

thùc hiÖn tèt quy tr×nh kü thuËt nu«i hom gièng trªn v−ên c©y mÑ, ®¸p øng

®−îc yªu cÇu vÒ kÝch th−íc hom ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng quang hîp nu«i hom gièng

sau khi c¾m; sö dông c¶ hom lo¹i 1 vµ hom lo¹i 2 ®· lµm gi¶m ®¸ng kÓ gi¸

thµnh hom chÌ gièng; sö dông vËt liÖu giµn che b»ng l−íi ®en, t¨ng hiÖu qu¶

®iÒu tiÕt ¸nh s¸ng, phï hîp víi nhu cÇu c©y con trong v−ên −¬m; t−íi theo nhu

cÇu vÒ ®é Èm cña c©y con, t¹o cho v−ên −¬m ®ñ Èm vµ ®ång ®Òu, tõ ®ã tiÕt

kiÖm n−íc t−íi, tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng, gi¶m chi phÝ lao ®éng. Tû lÖ xuÊt v−ên

t¨ng so víi s¶n xuÊt bÇu t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng. Gi¸ thµnh gi¶m so víi s¶n xuÊt

®¹i trµ: 131 ®ång/bÇu t−¬ng øng 25,2%.

B¶ng 8. Tiªu chuÈn, chÊt l−îng c©y chÌ gièng PVT vµ KAT xuÊt v−ên

Møc chÊt l−îng §¬n vÞ ®o Tªn s¶n phÈm vµ chØ tiªu chÊt l−îng chñ yÕu KÕ ho¹ch Thùc hiÖn

BÇu chÌ PVT, KAT

9,04 Tr. bÇu 9,00 - Sè l−îng

cm - ChiÒu cao c©y ≥ 27 ≥ 22

Møc ho¸ n©u - Th©n c©y chÌ con 1/2 1/2

mm - §−êng kÝnh gèc 3 – 4 3 – 4

l¸ - Sè l¸ thËt 8,6 l¸ Trªn 6 l¸

- MÇu s¾c l¸ - xanh vµng s¸ng xanh vµng s¸ng

- Møc ®é s©u bÖnh - S¹ch s©u bÖnh S¹ch s©u bÖnh

- §é nguyªn vÑn tói bÇu % 100 100

- §é cøng c¸p cña l¸ - Cøng c¸p Cøng c¸p

- Tû lÖ xuÊt v−ên: v−ên −¬m t¹i ViÖn KHKTNLN miÒn nói phÝa B¾c ®·

®¹t tû lÖ xuÊt v−ên kh¸ cao: Gièng Phóc V©n Tiªn xuÊt v−ên trung b×nh ®¹t

91,2%, Gièng Keo Am TÝch xuÊt v−ên 84,6%. V−ên −¬m t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng

xuÊt v−ên trung b×nh 85,0 % víi gièng Phóc V©n Tiªn vµ 80,0% víi gièng

Keo Am TÝch.

3.2. Nghiªn cøu hoµn thiÖn quy tr×nh th©m canh

C¸c kü thuËt chñ yÕu trong th©m canh chÌ Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am

TÝch ®· ®−îc t¸c ®éng:

- Kü thuËt lµm ®Êt, bãn ph©n lãt.

- MËt ®é vµ kü thuËt trång.

- Kü thuËt ®èn, h¸i.

- Kü thuËt bãn ph©n

- Phßng trõ cá d¹i vµ s©u bÖnh

- Kü thuËt chÕ biÕn chÌ xanh

3.2.1. Lµm ®Êt, bãn ph©n lãt

- ThiÕt kÕ ®åi chÌ: ThiÕt kÕ ®åi chÌ khoa häc hîp lý nh»m sö dông hiÖu

qu¶ ®åi chÌ nhiÒu n¨m vµ thuËn lîi cho qu¸ tr×nh ch¨m sãc thu ho¹ch, ®Æc biÖt

lµm gi¶m t¸c h¹i cña xãi mßn ®Êt. ThiÕt kÕ ®åi chÌ hîp lý liªn quan ®Õn toµn

bé ®êi sèng c©y chÌ.

Néi dung: thiÕt kÕ l« chÌ, hµng chÌ, ®−êng ®i vµ r·nh chèng xãi mßn.

ThiÕt kÕ hµng chÌ theo ®−êng th¼ng hay ®−êng vµnh nãn tuú ®é dèc cña

®åi chÌ. Hµng chÌ c¸ch nhau tõ 1,5 ®Õn 1,8m tuú theo c¸ch trång. Trång hµng

®¬n thiÕt kÕ hµng réng 1,5 m, trång hµng kÐp thiÕt kÕ hµng réng 1,8m.

Trång m« h×nh t¹i ViÖn, víi chÌ Phóc V©n Tiªn thiÕt kÕ hµng ®¬n lµ

1,5m; víi chÌ Keo Am TÝch thiÕt kÕ hµng réng 1,35m, trång hµng ®¬n.

- Lµm ®Êt: sau khi thiÕt kÕ, ®µo r¹ch hµng réng 40cm, s©u 40 cm, bãn lãt

ph©n h÷u c¬ 60 tÊn/ha.

3.2.2. MËt ®é vµ trång chÌ

- MËt ®é trång:

X¸c ®Þnh ®óng mËt ®é cho tõng ®èi t−îng chÌ nh»m tËn dông tèt kh«ng

gian, diÖn tÝch ®Êt vµ cho s¶n l−îng cao nhÊt. Dùa vµo søc sinh tr−ëng c©y

chÌ, kh¶ n¨ng phñ t¸n (chiÒu réng t¸n) ®Ó x¸c ®Þnh mËt ®é trång hai gièng chÌ

Phóc V©n Tiªn (PVT) vµ Keo Am TÝch (KAT).

Kho¶ng c¸ch (m) MËt ®é (c©y/ha)

Gièng PVT 1,5 x 0,3 22.000

Gièng KAT 1,35 x 0,3 24.000

- C¸ch trång:

Trªn r¹ch ®· bãn ph©n lãt vµ lÊp ®Êt, bæ hè réng 20 cm, s©u 20- 25 cm,

theo kho¶ng c¸ch quy ®Þnh. Bãc tói P.E, gi÷ nguyªn bÇu ®Êt ®Æt c©y chÌ bÇu

vµo hè, lÊp ®Êt lÌn chÆt xung quanh bÇu chÌ. Sau ®ã lÊp mét líp ®Êt t¬i xèp

lªn trªn mÆt hµng chÌ. Sau khi trång xong cÇn tñ cá r¸c ®Ó gi÷ Èm, t¨ng mïn,

h¹n chÕ cá d¹i. Trång khi ®Êt ®ñ Èm, sau khi m−a trêi r©m m¸t (¶nh 6).

Tû lÖ chÌ con chÕt sau trång 6 th¸ng lµ 3,27% víi chÌ PVT vµ 4,12% víi

chÌ KAT, ®©y lµ tû lÖ chÕt kh¸ thÊp khi trång míi n−¬ng chÌ.

3.2.3. Kü thuËt ®èn, h¸i

3.2.3.1. §èn chÌ kiÕn thiÕt c¬ b¶n

Sau khi trång, c©y chÌ con sinh tr−ëng vµ ph©n cµnh, ®Ó ph©n cµnh tèt

cÇn ph¶i bÊm ngän ë ®é cao 55 cm ®èi víi chÌ Keo Am TÝch vµ 60 cm ®èi

víi chÌ Phóc V©n Tiªn. Sau 1 n¨m, khi n−¬ng chÌ sinh tr−ëng tèt cã 70% c©y

cao 65-100 cm, ®−êng kÝnh gèc 1,0 cm trë lªn th× ®èn t¹o h×nh lÇn thø nhÊt.

Kh«ng nhÊt thiÕt lµ ®èn lÇn 1 khi chÌ ph¶i ®ñ 2 tuæi. Chóng t«i ®· thÝ nghiÖm

®èn chiÒu cao th©n chÝnh vµ cµnh bªn cña hai gièng chÌ ë 3 møc kh¸c nhau.

B¶ng 9. ThÝ nghiÖm vÒ chiÒu cao vÕt ®èn chÌ lÇn thø nhÊt vµ thø hai

C«ng thøc §èn lÇn 1 (12/2005) §èn lÇn 2 (12/2006)

CT1 Th©n chÝnh 15 cm, cµnh bªn 30 cm §èn b»ng, cao 30 cm

CT2 Th©n chÝnh 20 cm, cµnh bªn 35 cm §èn b»ng, cao 35 cm

CT3 Th©n chÝnh 25 cm, cµnh bªn 40 cm §èn b»ng, cao 40 cm

Theo dâi c¸c chØ tiªu vÒ sè cµnh cÊp 1, cµnh cÊp 2, sè bóp/c©y, träng

l−îng bóp, tû lÖ bóp mï xoÌ (b¸o c¸o thÝ nghiÖm ®èn) thÊy r»ng víi gièng chÌ

PVT c¸c chØ sè ë c«ng thøc 3 cao h¬n c¸c c«ng thøc kh¸c; víi chÌ KAT ë

c«ng thøc 2 cã sè cµnh, sè bóp nhiÒu h¬n c¸c c«ng thøc kh¸c. Do vËy, ®èn t¹o

h×nh cho chÌ PVT cã thÓ ¸p dông lÇn thø nhÊt ®èn th©n chÝnh cao 25 cm, cµnh

bªn cao 40 cm; lÇn thø hai ®èn cao 40 cm. §èi víi chÌ KAT, lÇn thø nhÊt ®èn

th©n chÝnh cao 20 cm, cµnh bªn cao 35 cm; lÇn thø hai ®èn cao 35 cm.

N¨m thø 3 ®Õn n¨m thø 5 ®èn n¨m sau cao h¬n n¨m tr−íc 5 cm.

3.2.3.2. Kü thuËt h¸i chÌ PVT vµ KAT

H¸i bóp lµ ph¸ vì −u thÕ sinh tr−ëng ®Ønh, ®ång thêi ph¸ vì thÕ c©n b»ng

bé phËn trªn mÆt ®Êt vµ d−íi mÆt ®Êt, cã t¸c dông thóc ®Èy sù h×nh thµnh bóp

míi, t¨ng sè løa h¸i, sè l−îng bóp. N¨ng suÊt bóp chÌ cã quan hÖ chÆt víi sè

l¸ trªn c©y. Víi ®Æc ®iÓm cña c©y chÌ mçi mét bóp sinh ra tõ 1 n¸ch l¸, do vËy

cã nhiÒu l¸ míi cho nhiÒu bóp, n¨ng suÊt cao nªn h¸i bóp vµ chõa l¸ cã t−¬ng

quan chÆt ®Õn n¨ng suÊt chÌ. H¸i ®óng kü thuËt lµm t¨ng n¨ng suÊt chÌ, t¨ng

chÊt l−îng s¶n phÈm vµ t¹o cho c©y chÌ sinh tr−ëng khoÎ, bÒn v÷ng.

Kü thuËt h¸i chÌ.

Sau lÇn ®èn thø nhÊt, ®ît h¸i ®Çu tiªn khi nh÷ng bóp chÌ ë ®é cao 55 cm

®èi víi gièng chÌ KAT vµ 60 cm ®èi víi gièng chÌ PVT, h¸i kü vµ t¹o t¸n chÌ

thµnh mÆt ph¼ng ®Ó thuËn lîi cho thu h¸i sau nµy, ®ång thêi sÏ taä ®iÒu kiÖn

cho chÌ bËt bóp vµ sinh tr−ëng ®ång ®Òu h¬n. Tõ sau lÇn h¸i ®Çu tiªn, cã thÓ

h¸i theo hai ph−¬ng ph¸p lµ h¸i san trËt vµ h¸i kü theo løa.

C¸c h×nh thøc h¸i kh¸c nhau ®· cho bóp nguyªn liÖu cã ®é dµi ng¾n kh¸c nhau vµ lµm cho ®é non giµ cña bóp còng kh¸c nhau, tuy nhiªn, møc ®é non giµ cña bóp cßn ®−îc quyÕt ®Þnh bëi tû lÖ b¸nh tÎ. V× vËy trong ph©n lo¹i phÈm cÊp chÌ bóp t−¬i cã qui ®Þnh møc ®é non giµ vµ tiªu chuÈn phÈm cÊp bóp nh− sau:

Tiªu chuÈn bóp chÌ: ChÌ lo¹i 1: (chÌ A): Cã tõ 0 - 10% lµ giµ, b¸nh tÎ. Lo¹i 2: (chÌ B): Cã tõ trªn 10 - 20% l¸ giµ, b¸nh tÎ. Lo¹i 3: (chÌ C): cã tõ trªn 20 - 30% l¸ giµ, b¸nh tÎ. Lo¹i 4: (chÌ D): cã tõ trªn 30 - 40% l¸ giµ, b¸nh tÎ.

3.2.4. Bãn ph©n cho chÌ

3.2.4.1. Bãn ph©n cho chÌ KTCB

a- Bãn lãt cho chÌ trång míi:

Ph©n h÷u c¬ cã vai trß quan träng trong c¶i t¹o lý, ho¸ tÝnh ®Êt chÌ, lµ

nguån cung cÊp dinh d−ìng c©n ®èi, lµm th«ng tho¸ng, t¬i xèp ®Êt. Víi chÌ

con ®ßi hái ph¸t triÓn nhanh rÔ, th©n, cµnh, l¸. RÔ sím ph¸t triÓn ®Ó xuèng

tÇng s©u hót ®−îc n−íc, chèng ®−îc h¹n, cµnh l¸ ph¸t triÓn ®Ó t¹o khung t¸n.

Do vËy trong m« h×nh trång t¹i ViÖn ®· bãn lãt ph©n h÷u c¬ víi l−îng 60

tÊn/ha.

b- Bãn thóc cho chÌ kiÕn thiÕt c¬ b¶n:

Sinh tr−ëng cña c©y chÌ con phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn khÝ hËu, ®Êt ®ai,

gièng, b¶o vÖ thùc vËt... khi c¸c ®iÒu kiÖn trªn ®−îc ®¶m b¶o th× sinh tr−ëng

cña c©y chÌ con phô thuéc nhiÒu vµo ph©n bãn. Do ®ã l−îng ph©n bãn cho chÌ

Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch giai ®o¹n kiÕn thiÕt c¬ b¶n nh− sau:

B¶ng 10. Bãn ph©n cho mét ha chÌ kiÕn thiÕt c¬ b¶n

Lo¹i chÌ

Lo¹i ph©n

L−îng

Sè lÇn

Thêi gianbãn

Ph−¬ng ph¸p bãn

ph©n(kg)

bãn

(Vµo th¸ng)

1 2 3 4 6 5

40 2 2-3 vµ 6-7 Trén ®Òu, bãn s©u6- ChÌ N

30 1 8cm, c¸ch gèc 25- 2-3 tuæi 1

30 1 30cm, lÊp kÝn. 2-3 P2O5 K2O

60 2 2-3 vµ 6-7 Trén ®Òu,bãn s©u 6- ChÌ tuæi 2 N

30 1 8cm, c¸ch gèc 25- 2-3 §èn t¹o

40 1 30cm, lÊp kÝn. 2-3 h×nhlÇn1 P2O5 K2O

H÷u c¬ 1 11-12 Trén ®Òu, bãn r¹ch 15-20tÊn

100 1 11-12 s©u15-20cm, lÊp kÝn. P2O5

80 2 2-3 vµ 6-7 Trén ®Òu, bãn s©u 6- ChÌ N

40 1 2-3 8cm, c¸ch gèc30- tuæi 3

60 2 2-3 vµ 6-7 40cm, lÊp kÝn . P2O5 K2O

3.2.4.2. Bãn ph©n cho chÌ kinh doanh

Thêi kú bãn ph©n cho chÌ Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch còng nh−

c¸c gièng chÌ kh¸c, c¨n cø vµo tÝnh chÊt cña ®Êt trång chÌ, quy luËt ph©n bæ

s¶n l−îng bóp t−¬i hµng th¸ng vµ kh¶ n¨ng cho n¨ng suÊt ®Ó bãn. X¸c ®Þnh

l−îng ph©n bãn cho hai gièng chÌ míi tÝnh theo tuæi.

B¶ng 11. Bãn ph©n cho mét ha chÌ kinh doanh

Lo¹i

L−îng

Sè lÇn

Thêi gianbãn

Lo¹i chÌ

Ph−¬ng ph¸p bãn

ph©n

ph©n(kg)

bãn

(Vµo th¸ng)

1 2 3 6 4 5

ChÌ kinh H÷u 25000- 12-1 Trén ®Òu, bãn r¹ch s©u15- 1

20cm gi÷a hµng, lÊp kÝn. doanh 3 c¬ 30000

n¨m 1 lÇn 100 1 12-1 P2O5

100-120 3-4 2;4;6;8 Trén ®Òu, bãn r¹ch s©u15- ChÌ 4 tuæi N

40-60 1 2 20cm

60-80 2 2-4 gi÷a hµng, lÊp kÝn. Bãn 40- P2O5 K2O

20-30-10% hoÆc 40-30-

30%N; L©n bãn 100%

P2O5; 60-40%K2O.

120-180 3-4 2;4;6;8 Trén ®Òu, bãn s©u 6-8cm, ChÌ 5 tuæi N

gi÷a hµng, lÊp kÝn. Bãn 40 - 60-100 1 2

20-30-10% hoÆc 40-30- 80-120 2 2-4 P2O5 K2O

30%N ;100%P2O5; 60- 40%K20.

Sö dông ph©n bãn l¸:

Ngoµi c¸c thêi gian trªn ®©y, tuú theo t×nh tr¹ng sinh tr−ëng cña c©y chÌ

cã thÓ bãn bæ sung thªm N, K vµo c¸c th¸ng 5,7,9 vµ th¸ng 10. Cã thÓ dïng

ph©n bãn l¸ phun trùc tiÕp lªn l¸ chÌ ngay sau khi thu ho¹ch xong løa h¸i.

3.2.5. Kü thuËt gi÷ Èm, t−íi n−íc cho chÌ

RÔ chÌ lÊy n−íc vµ dinh d−ìng ë trong ®Êt chñ yÕu lµ tÇng tõ 0-40 cm.

DiÔn biÕn ®é Èm tÇng ®Êt nµy liªn quan chÆt ®Õn diÔn biÕn l−îng m−a vµ Èm

®é kh«ng khÝ. §é Èm ®Êt t¨ng dÇn theo l−îng m−a, tuy nhiªn vÉn x¶y ra h¹n

côc bé trong c¸c th¸ng mïa m−a gi÷a 2 ®ît m−a c¸ch nhau. ViÖc gi÷ Èm vµ

t−íi n−íc cho chÌ sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ ®¸ng kÓ.

C¸c biÖn ph¸p gi÷ Èm cho ®Êt chÌ:

- Tñ cá r¸c xung quanh gèc chÌ.

- Trång c©y ph©n xanh bãng m¸t cã ®èn tØa hîp lý.

- T−íi n−íc cho chÌ.

3.2.6. Phßng trõ s©u bÖnh, cá d¹i

S©u, bÖnh, cá d¹i lµ ®èi t−îng th−êng xuyªn c¹nh tranh dinh d−ìng, ¸nh

s¸ng, n−íc lµm cho c©y chÌ sinh tr−ëng ph¸t triÓn kÐm. ë ViÖt Nam, hµng

n¨m s©u bÖnh, cá d¹i ®· lµm gi¶m s¶n l−îng chÌ tõ 20-25%. Vµo nh÷ng n¨m

kh« h¹n, sù thiÖt h¹i nµy cßn t¨ng lªn nhiÒu h¬n.

S©u bÖnh h¹i chÌ cã liªn quan chÆt chÏ víi ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh vµ ®iÒu

kiÖn canh t¸c. Vµo nh÷ng n¨m kh« h¹n, trªn ®Êt thiÕu dinh d−ìng, hoÆc bãn

qu¸ nhiÒu ®¹m dÉn ®Õn hiÖn t−îng rông l¸ chÌ vµo mïa h¹, lµm cho rÇy xanh,

nhÖn ®á vµ bä c¸nh t¬ ph¸t sinh m¹nh.

Hai gièng chÌ PVT vµ KAT còng nh− nhiÒu gièng chÌ kh¸c ®Òu bÞ c¸c

loµi s©u trªn g©y h¹i. §Ó phßng trõ tèt s©u bÖnh h¹i, cÇn ¸p dông tæng hîp c¸c

biÖn ph¸p phßng trõ. Ch¨m sãc cho chÌ lu«n khoÎ m¹nh, cã søc chèng chÞu

tèt: bãn ®Çy ®ñ ph©n h÷u c¬, bãn ®Çy ®ñ vµ c©n ®èi ph©n v« c¬; lµm s¹ch cá,

trång ®Çy ®ñ c©y bãng m¸t; thêi kú s©u ph¸t sinh m¹nh th¸ng 3-5, th¸ng 7-9

cÇn h¸i theo løa vµ h¸i triÖt ®Ó ®Ó lo¹i bá s©u vµ trøng s©u, sau khi h¸i phun

thuèc trõ s©u, nh− vËy, kÐo dµi ®−îc kho¶ng c¸ch løa h¸i sÏ t¨ng ®−îc thêi

gian c¸ch ly víi thuèc trõ s©u, s¶n phÈm sÏ an toµn h¬n.

3.4. X©y dùng m« h×nh

Dù ¸n ®· triÓn khai c¸c m« h×nh v−ên −¬m s¶n xuÊt 3,04 triÖu bÇu chÌ

gièng Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch gi¶m gi¸ thµnh 25,2% t¹i ViÖn KHKT

N«ng l©m nghiÖp miÒn nói phÝa B¾c vµ c¸c v−ên −¬m s¶n suÊt 6 triÖu bÇu t¹i

c¸c tØnh Phó Thä, Yªn B¸i, Th¸i Nguyªn vµ Qu¶ng Ninh.

N¨m 2005, dù ¸n ®· trång 5 ha m« h×nh th©m canh t¹i ViÖn, trong ®ã 3

ha gièng chÌ Phóc V©n Tiªn vµ 2 ha lµ gièng Keo Am TÝch. N−¬ng chÌ m«

h×nh ®ang ë giai ®o¹n kiÕn thiÕt c¬ b¶n, ®· ®èn t¹o h×nh lÇn thø nhÊt.

3.5. KÕt qu¶ ®µo t¹o cña Dù ¸n.

KÕt thóc Dù ¸n ®· thùc hiÖn ®−îc c¸c néi dung phôc vô cho c«ng t¸c

®µo t¹o. §· x©y dùng ®−îc 2 Quy tr×nh kü thuËt nh©n gièng v« tÝnh gièng chÌ

Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch b»ng gi©m cµnh, 2 Quy tr×nh th©m canh cho 2

gièng chÌ. Trong thêi gian triÓn khai Dù ¸n, ®· më ®−îc 10 líp ®µo t¹o c¸n

bé, c«ng nh©n kü thuËt vµ n«ng d©n thµnh th¹o kü thuËt nh©n gièng v« tÝnh

hai gièng chÌ PVT vµ KAT. Tæng sè c¸n bé, c«ng nh©n kü thuËt vµ n«ng d©n

®−îc ®µo t¹o 388 ng−êi (¶nh 7).

3.6. KÕt qu¶ thùc hiÖn kinh phÝ Dù ¸n

§· s¶n xuÊt vµ tiªu thô 9,04 triÖu bÇu chÌ gièng.

§· trång m« h×nh th©m canh 5 ha hai gièng chÌ míi t¹i ViÖn.

§· s¶n xuÊt 100 kg chÌ xanh tõ nguyªn liÖu hai gièng chÌ míi. §¸nh

gi¸ chÊt l−îng, gièng Phóc V©n Tiªn ®¹t 16,58 ®iÓm, gièng Keo Am TÝch ®¹t

17,76 ®iÓm, c¶ 2 gièng xÕp lo¹i kh¸.

Tæng kinh phÝ thùc hiÖn dù ¸n 5.549.777.960 ®ång; Kinh phÝ hç trî tõ

Ng©n s¸ch Nhµ n−íc 1.600 triÖu ®ång; Kinh phÝ thu håi tr¶ l¹i ng©n s¸ch nhµ

n−íc lµ 948 triÖu ®ång (b»ng 60% gi¸ trÞ Hîp ®ång).

§· sö dông ng©n s¸ch nhµ n−íc ®Ó s¶n xuÊt vµ hoµn thiÖn c«ng nghÖ lµ

1600 triÖu ®ång, vèn huy ®éng vµ liªn kÕt lµ 3.949.777.960 ®ång.

Vèn ng©n s¸ch ®· thu håi lµ 948 triÖu ®ång.

¶nh 6. Trång chÌ PVT ChÌ KAT trång xen l¹c

¶nh 7. TËp huÊn, tham quan ph¸t triÓn gièng chÌ míi PVT vµ KAT

¶nh 8. KiÓm tra dù ¸n

4. ®¸nh gi¸ HiÖu qu¶:

4.1. HiÖu qu¶ kinh tÕ.

Khi kÕt thóc dù ¸n, ®· s¶n xuÊt vµ tiªu thô ®−îc 9,04 triÖu bÇu hai gièng

chÌ Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch, doanh thu ®¹t 4.311,6 triÖu ®ång. M«

h×nh s¶n xuÊt gi¶m gi¸ thµnh tõ 521 ®ång/bÇu xuèng 390 ®ång/bÇu (quy m«

thùc hiÖn 3,04 triÖu bÇu), ®· tiÕt kiÖm ®−îc 131 ®ång/bÇu. Dù ¸n ®· tiÕt kiÖm

®−îc 398,24 triÖu ®ång. Khi ¸p dông réng ngoµi s¶n xuÊt, b×nh qu©n mçi ha

trång míi b»ng gièng chÌ PVT vµ KAT gi©m cµnh sÏ gi¶m gi¸ thµnh ®Çu t−

gièng: 22.000 c©y/ha x 131 ®ång/bÇu = 2,882,000 ®ång/ha.

Do ¶nh h−ëng cña dù ¸n, c¸c gia ®×nh khu vùc ViÖn vµ c¸c tØnh ë c¸c

vïng chÌ ®· vµ ®ang s¶n xuÊt sè l−îng kh¸ lín 2 gièng chÌ míi. T¹i ViÖn

KHKTNLN miÒn nói phÝa B¾c, n¨m 2007, ngoµi sè l−îng bÇu chÌ gièng cña

dù ¸n, C«ng ty T− vÊn ®Çu t− ph¸t triÓn chÌ vµ c©y n«ng l©m nghiÖp ®· s¶n

xuÊt 750.000 bÇu chÌ gièng Phóc V©n Tiªn (B¸o c¸o C«ng ty t− vÊn 2007).

Thèng kª s¬ bé n¨m 2007 ë mét sè tØnh phÝa B¾c, diÖn tÝch trång chÌ

gièng Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch ®· cã kho¶ng 690 ha, trong ®ã: Yªn

B¸i ®· trång 489,36 ha, Th¸i Nguyªn ®· trång 103,5 ha, Phó Thä, Qu¶ng Ninh

vµ Hµ Giang ®· trång 100 ha (nguån sè liÖu do Së n«ng nghiÖp c¸c tØnh cung

cÊp). DiÖn tÝch chÌ gièng míi ®· trång t−¬ng øng víi 16 triÖu c©y chÌ gièng

míi ®· ®−îc s¶n xuÊt. DiÖn tÝch chÌ hai gièng míi vÉn ®ang tiÕp tôc t¨ng lªn,

®Æc biÖt lµ diÖn tÝch gièng Phóc v©n Tiªn t¨ng kh¸ nhanh do gièng nµy cã tÝnh

thÝch øng réng, kh¶ n¨ng chèng chÞu h¹n vµ s©u bÖnh tèt, n¨ng suÊt cao, chÊt

l−îng kh¸ [2,3,4,5] ®−îc s¶n xuÊt ®ãn nhËn. Nh− vËy, do ¶nh h−ëng cña dù ¸n

mµ c¸c ®Þa ph−¬ng ®· s¶n xuÊt thªm trªn 7 triÖu bÇu gièng chÌ Phóc V©n Tiªn

vµ Keo Am TÝch, gãp phÇn t¨ng thªm diÖn tÝch vµ thay ®æi c¬ cÊu gièng chÌ

míi.

Hai gièng chÌ míi cã n¨ng suÊt cao, chÊt l−îng tèt, giai ®o¹n kinh

doanh nh÷ng n¨m tiÕp theo, hiÖu qu¶ kinh tÕ sÏ mang l¹i nhiÒu h¬n.

4.2. HiÖu qu¶ x· héi.

C¸c néi dung hoµn thiÖn, chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ x©y dùng hÖ thèng

v−ên nh©n gièng t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng gãp phÇn ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn diÖn

tÝch chÌ b»ng gièng míi. Bëi vËy Dù ¸n gãp phÇn quan träng gi¶i quyÕt ®êi

sèng viÖc lµm æn ®Þnh kh«ng chØ cho kho¶ng 2000 ng−êi d©n s¶n xuÊt vµ kinh

doanh trªn 390 ha chÌ trùc tiÕp tõ dù ¸n (1 ha chÌ cÇn 5 lao ®éng n«ng nghiÖp

vµ c«ng nghiÖp, cïng hÖ thèng dÞch vô Ngµnh chÌ ph¸t triÓn). Gãp phÇn

chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp n«ng th«n,

t¹o ®iÒu kiÖn giao l−u gi÷a miÒn xu«i vµ vïng cao. §ång thêi gãp phÇn phñ

xanh ®Êt trèng ®åi nói träc, c¶i thiÖn m«i tr−êng sinh th¸i.

5. kÕt luËn vµ ®Ò nghÞ

5.1. KÕt luËn

- Dù ¸n ®· thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é, ®· x©y dùng v−ên −¬m nh©n gièng

Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch ë 6 ®Þa ®iÓm vµ ®· −¬m 9,04 triÖu bÇu. §·

tiªu thô 3,04 triÖu bÇu t¹i ViÖn KHKT n«ng l©m nghiÖp miÒn nói phÝa B¾c,

c¸c ®Þa ph−¬ng trång vµ tù tiªu thô 6 triÖu bÇu. C¸c ®Þa ph−¬ng tù −¬m thªm

kho¶ng 7 triÖu bÇu.

- C©y chÌ con trong v−ên −¬m sinh tr−ëng ph¸t triÓn tèt. C¸c v−ên −¬m

t¹i ViÖn Khoa häc kü thuËt n«ng l©m nghiÖp miÒn nói phÝa B¾c cã tû lÖ xuÊt

v−ên cao: gièng Phóc V©n Tiªn ®¹t 91,2%, Gièng Keo Am TÝch 84,6%. V−ên

−¬m t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng xuÊt v−ên trung b×nh 85,0 % víi gièng Phóc V©n Tiªn

vµ 80,0% víi gièng Keo Am TÝch.

- §· trång m« h×nh 5 ha hai gièng chÌ Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch,

hiÖn ®ang cßn ë giai ®o¹n kiÕn thiÕt c¬ b¶n. Tû lÖ sèng sau trång 6 th¸ng ®¹t

95-96%, c©y chÌ con sinh tr−ëng khoÎ, ph©n cµnh tèt.

- Dù ¸n ®· tËp huÊn 10 líp, ®µo t¹o ®−îc 388 c«ng nh©n, c¸n bé kü thuËt

vµ n«ng d©n thµnh th¹o kü thuËt nh©n gièng vµ th©m canh hai gièng chÌ Phóc

V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch.

- §· s¶n xuÊt 100kg chÌ xanh tõ nguyªn liÖu cña 2 gièng chÌ míi. §¸nh

gi¸ chÊt l−îng, gièng Phóc V©n Tiªn ®¹t 16,58 ®iÓm, gièng Keo Am TÝch ®¹t

17,76 ®iÓm, c¶ 2 gièng xÕp lo¹i kh¸.

- Thu håi ®ñ sè tiÒn vèn ®Ó tr¶ l¹i ng©n s¸ch nhµ n−íc.

5.2. §Ò nghÞ

- Dù ¸n triÓn khai ®· t¹o ra ®éng lùc quan träng ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh

thay ®æi c¬ cÊu gièng chÌ, t¨ng tû träng diÖn tÝch chÌ gièng míi chÊt l−îng

cao. CÇn ph¶i cã sù phèi hîp chÆt chÏ cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng, c¸c Së

N«ng nghiÖp c¸c tØnh, c¸c doanh nghiÖp vµ ViÖn KHKT N«ng l©m nghiÖp

miÒn nói phÝa B¾c ®Ó phæ biÕn quy tr×nh kü thuËt hai gièng chÌ míi.

- Cho phÐp ph¸t triÓn réng r·i gièng chÌ Phóc V©n Tiªn ë vïng trung du

miÒn nói phÝa b¾c, tiÕn tíi c«ng nhËn lµ gièng quèc gia.

- §Ò nghÞ cho phÐp ¸p dông quy tr×nh kü thuËt nh©n gièng v« tÝnh vµ

th©m canh hai gièng chÌ míi Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch, nhanh chãng

ph¸t huy hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt.

Tµi liÖu tham kh¶o

1. B¸o c¸o Tæng C«ng ty ChÌ ViÖt Nam: KÕt qu¶ nhËp khÈu 2 triÖu hom chÌ

gièng vµ kÕ ho¹ch kh¶o nghiÖm, Hµ Néi, 2001.

2. B¸o c¸o: Nghiªn cøu tÝnh thÝch øng c¸c gièng chÌ nhËp néi vµo ViÖt Nam

n¨m 2000, ViÖn Nghiªn cøu chÌ, 2002.

3. B¸o c¸o: KÕt qu¶ nghiªn cøu mét sè ®Æc ®iÓm sinh vËt häc c¸c gièng chÌ

nhËp néi vµo ViÖt Nam n¨m 2000, ViÖn Nghiªn cøu chÌ, 2003.

4. B¸o c¸o: KÕt qu¶ nghiªn cøu mét sè ®Æc ®iÓm sinh vËt häc c¸c gièng chÌ

nhËp néi vµo ViÖt Nam n¨m 2000, ViÖn Nghiªn cøu chÌ, 2004.

5. B¸o c¸o: §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh tr−ëng c¸c gièng chÌ nhËp néi t¹i Phó Hé,

ViÖn Nghiªn cøu chÌ, 2005.

6. B¸o c¸o: Kh¶o nghiÖm c¸c gièng chÌ nhËp néi tõ Trung Quèc vµ Indonesia

vµo ViÖt Nam n¨m 2000, ViÖn Nghiªn cøu chÌ, 2002.

7. §ç Ngäc Quü, NguyÔn V¨n NiÖm. Kü thuËt gi©m cµnh chÌ; NXB N«ng

nghiÖp, Hµ Néi, 1978.

8. §ç Ngäc Quü. Trång chÌ. NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi, 1980.

9. QuyÕt ®Þnh 43/1999/TTg - §Þnh h−íng ph¸t triÓn Ngµnh chÌ ViÖt Nam ®Õn

n¨m 2010.

10. NguyÔn Ngäc KÝnh. Gi¸o tr×nh c©y chÌ, NXB N«ng nghiÖp, Hµ néi, 1980.

11. Ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸, Dù ¸n ph¸t triÓn chÌ vµ c©y ¨n qu¶, ViÖn

Nghiªn cøu chÌ. Sæ tay kü thuËt trång ch¨m sãc, chÕ biÕn chÌ. Hµ Néi, 2002.

12. Nguyễn Văn Niệm (1998) Quá trình chọn tạo đưa giống chè PH1 ra sản

xuất. Tuyển tập các công trình nghiên cứu về chè 1988-1997. NXB Nông

nghiệp, tr.152-156.

13. Nguyễn Văn Tạo (1998) Phương pháp quan trắc thí nghiệm đồng ruộng

chè. Tuyển tập các công trình nghiên cứu về chè 1988-1997. NXB Nông

nghiệp, tr.339-348

14. Nguyễn Văn Toàn và CTV. Phương pháp nhân giống chè. Tuyển tập các

công trình nghiên cứu về chè 1988-1997. NXB Nông nghiệp, tr.326-338.

15. Agriculture Bureau of Minstry of Agriculture and and TRI, Chinese

Academy of Agricultural Science. Collection on the Improved Tea varieties in

China. Shanghai scientific & technical Publish, 1989.

16. Chamber of tea Association of Shizuoka Prefecture- Japanese green tea in

Shizuoka, 2002.

17. Takayuki Nakano, Agrotechnology of tea in Japan.

18. TRI of Sri Lanka- Twentieth century tea research in Sri Lanka, 2003.

19. TRI, Chinese academy of Agri-sciences China Tea science Society – 2005

international symposium on innovation in tea science and sustainable

development in tea industry, 2005.

20. K.C. Willson and M.N. Clifford- Tea cultivation to consumption, 1994.

Phô lôc

ThÝ nghiÖm bãn ph©n cho chÌ con §èn chÌ lÇn thø nhÊt

TËp huÊn trång vµ ch¨m sãc

ChÌ PVT 6 th¸ng sau trång ChÌ KAT 7 th¸ng sau trång

Quy tr×nh nh©n gièng vµ th©m canh

hai gièng chÌ phóc v©n tiªn vµ keo am tÝch

1. C¨n cø ®Ó x©y dùng quy tr×nh

Dù ¸n ®· dùa trªn c¬ së quy tr×nh hiÖn hµnh vÒ nh©n gièng v« tÝnh vµ

th©m canh chÌ cµnh; thùc hiÖn c¸c thùc nghiÖm t¸c ®éng ®Õn mét sè kh©u kü

thuËt chñ yÕu; kÕt hîp ®iÒu tra sinh tr−ëng, n¨ng suÊt, c¸c kü thuËt ¸p dông

trùc tiÕp trªn hai gièng chÌ Phóc V©n Tiªn vµ Keo Am TÝch ngoµi s¶n xuÊt ®Ó

x©y dùng quy tr×nh.

2. Nh÷ng ®iÓm bæ sung trong quy tr×nh

2.1. Quy tr×nh nh©n gièng v« tÝnh b»ng gi©m hom gièng chÌ Phóc V©n

Tiªn (PVT) vµ Keo Am TÝch (KAT):

- Bãn ph©n cho v−ên chÌ ®Ó hom: bãn t¨ng l−îng kali (10-15 g/c©y) ®Ó

t¨ng søc chèng chÞu cña hom chÌ.

- MËt ®é hom gièng PVT tuæi 5 nu«i tõ 100-200 hom/ c©y; gièng KAT

nu«i tõ 70-150 hom/ c©y.

- §iÒu chØnh ¸nh s¸ng: giai ®o¹n 2 th¸ng ®Çu duy tr× ¸nh s¸ng 3000-

4000lux, giai ®o¹n sau 3-4 th¸ng c−êng ®é ¸nh s¸ng 5000-6000 lux. Sö dông

l−íi ®en ®¬n cho vô ®«ng xu©n, l−íi ®en kÐp cho vô hÌ thu.

- Bãn ph©n: bãn ®ñ l−îng N,P,K voµ c¸c th¸ng thø 2, 3, 4, 5, 6, 7 vµ 8.

- Ph©n lo¹i c©y sím: khi cã 40% sè c©y con cao trªn 22cm th× ph©n lo¹i.

- Tiªu chuÈn c©y xuÊt v−ên: chiÒu cao c©y ≥22 cm, cã trªn 7 l¸; ®−êng

kÝnh gèc: ≥ 3 mm; ®é ho¸ n©u th©n ≥ 1/2 chiÒu cao th©n c©y; c©y cøng c¸p,

s¹ch s©u bÖnh; tói bÇu cßn nguyªn vÑn.

2.2. Quy tr×nh th©m canh gièng chÌ Phóc V©n Tiªn (PVT) vµ Keo Am

TÝch (KAT):

- Mật độ trồng: 2,2 – 2,3 vạn cây/ha, khoảng cách 1,5m x 0,3m víi gièng

PVT vµ 2,3 – 2,5 vạn cây/ha, khoảng cách 1,35m x 0,3m víi gièng KAT.

- Bãn lãt: sau khi đào rãnh hàng bón lót phân hữu cơ 30-60 tấn/ha và

100-150 kg P2O5/ha, trộn phân vào đất trồng.

- Bãn thóc: cho chÌ lÊy hom, l−îng Kali bãn 200kg. ChÌ KAT bãn l−îng

ph©n nhiÒu h¬n chÌ PVT.

- §èn: khi cã 70 % sè c©y cã ®−êng kÝnh gèc ≥1 cm th× ®èn lÇn 1, ®èn

th©n chÝnh cách mặt đất 25 cm, đốn cành bên cách mặt đất 35 - 40 cm; lần 2:

đốn bằng cách mặt đất 40 - 45 cm víi gièng PVT. Víi gièng KAT, lần 1 đốn

thân chính cách mặt đất 20 cm, cành bên cách mặt đất 30 - 35 cm. Lần 2 đốn

bằng cách mặt đất 35-40 cm.

- H¸i chÌ: sau khi trồng để tạo cho cây chè phát sinh nhiều cành, chÌ

PVT bấm ngọn ở độ cao 60cm so với mặt đất, chÌ KAT bÊm ë ®é cao 50 cm;

Sau lần ®èn thø nhÊt, h¸i ®ît ®Çu tiªn ë ®é cao 60 vµ 55 cm, h¸i kü vµ t¹o t¸n

chÌ thµnh mÆt ph¼ng. Tõ sau lÇn h¸i ®Çu tiªn, h¸i theo hai ph−¬ng ph¸p lµ h¸i

san trËt vµ h¸i kü theo løa.

Qui tr×nh c«ng nghÖ nh©n gièng v« tÝnh chÌ

phóc v©n tiªn b»ng gi©m cµnh

(¸p dông cho tÊt c¶ c¸c vïng nh©n gièng chÌ Phóc V©n Tiªn)

Nh©n gièng b»ng gi©m hom lµ tõ mét hom chÌ gåm ®o¹n cµnh mét l¸

nguyªn vÑn vµ mét mÇm n¸ch ®em gi©m xuèng ®Êt víi c¸c biÖn ph¸p ch¨m

sãc thÝch hîp tõ ®ã chóng ph¸t triÓn thµnh mét c©y chÌ hoµn chØnh. HiÖn nay,

gi©m cµnh chÌ lµ mét ph−¬ng ph¸p rÊt phæ biÕn trªn thÕ giíi.

ë ViÖt Nam, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ph−¬ng ph¸p gi©m hom còng ®·

ph¸t triÓn réng r·i ë hÇu kh¾p c¸c vïng trång chÌ. ChÌ gi©m cµnh cã −u ®iÓm:

- V−ên chÌ trång b»ng gièng nh©n tõ ph−¬ng ph¸p gi©m hom c©y con

sinh tr−ëng ®Òu, gi÷ nguyªn ®Æc tÝnh c©y mÑ c¶ vÒ h×nh th¸i bªn ngoµi vµ néi

chÊt bªn trong, v−ên chÌ dÔ ch¨m sãc, thu h¸i, dÔ tiªu chuÈn ho¸ vµ chÕ biÕn.

- HÖ sè nh©n gièng b»ng gi©m hom rÊt cao, 1 ha chÌ ®Ó hom cã thÓ trång

®−îc 80 ha.

Nh−ng gi©m hom ph¶i trªn c¬ së gièng tèt míi ph¸t huy ®−îc −u thÕ

cña c©y gièng. NÕu lÊy hom trªn n−¬ng chÌ s¶n xuÊt b×nh th−êng, kh«ng qua

giai ®o¹n nu«i hom, gièng sÏ kÐm vµ n−¬ng chÌ sÏ kh«ng tèt.

1. V−ên s¶n xuÊt hom gièng.

1.1 V−ên chÌ Phóc V©n Tiªn lÊy hom gièng lµ c¸c v−ên gièng ®· ®−îc

ViÖn Nghiªn cøu ChÌ tuyÓn chän, ViÖn trång v−ên gièng gèc cung cÊp gièng

gèc ®Ó c¸c ®Þa ph−¬ng x©y dùng v−ên chuyªn ®Ó lÊy hom gièng. Cã thÓ x©y

dùng v−ên chuyªn s¶n xuÊt hom gièng, khi kh«ng cÇn ®Ó gièng th× chuyÓn

sang thu bóp vµ trong n¨m v−ên s¶n xuÊt hom gièng cã thÓ s¶n xuÊt hom

gièng võa thu h¸i bóp.

1.2. V−ên gièng gèc ®Ó lÊy hom gièng cÇn ®−îc ch¨m sãc chu ®¸o, lu«n

s¹ch cá, s¹ch s©u bÖnh, khi trång míi bãn lãt 30-40 tÊn ph©n h÷u c¬ vµ 600-

800 kg supe l©n cho 1 ha. Hµng n¨m bãn ph©n c©n ®èi N.P.K l−îng bãn nh−

chÌ h¸i bóp. Kü thuËt ®èn h¸i chÌ kiÕn thiÕt c¬ b¶n ¸p dông nh− n−¬ng chÌ h¸i

bóp, khi c©y chÌ 1-2 n¨m tuæi, ®èn th©n chÝnh c¸ch mÆt ®Êt 20-25cm, cµnh

bªn ®èn 35 -40 cm. LÇn 2, ®èn cµnh bªn ®èn c¸ch ®Êt 40-45 cm. Sau khi ®èn

®ît ®Çu h¸i c¸ch mÆt ®Êt 55 - 60 cm t¹o mÆt b»ng t¸n chÌ, ®ît 2 h¸i chõa 2 l¸

vµ 1 l¸ c¸. Sau ®èn lÇn 2 chØ h¸i nh÷ng bóp cao h¬n 60cm. Khi ®· ®Õn tuæi lÊy

hom gièng hµng n¨m bãn l−îng ph©n kho¸ng cao h¬n chÌ kinh doanh 20-25%

vµ bãn bæ sung ph©n chuång 15-20 tÊn/ha, l−îng ph©n kho¸ng bãn bæ sung

tËp trung vµo lóc b¾t ®Çu ®Ó bóp kh«ng h¸i ®Ó nu«i hom.

2. Kü thuËt nu«i hom chÌ Phóc V©n Tiªn

2.1. Thêi ®iÓm nu«i hom

Hom gièng cã thÓ nu«i quanh n¨m, tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn tõng thêi vô

kh¸c nhau, hom vô xu©n ®Ó gi©m trong vô hÌ th× tû lÖ sèng thÊp vµ n¨ng suÊt

hom còng kh«ng cao. Do ®ã hiÖn nay th−êng ng−êi ta chØ nu«i hom vµo 2 thêi

vô lµ vô hÌ thu vµ vô ®«ng xu©n (chñ yÕu lµ vô ®«ng xu©n). NÕu lÊy hom

gi©m vµo vô thu (th¸ng 7-8) nu«i hom vµo th¸ng 4-5, nÕu lÊy hom gi©m vµo

th¸ng 11-12 nu«i hom vµo th¸ng 8. Chän løa chÝnh cã nhiÒu bóp vµ sinh

tr−ëng ®Òu ®Ó nu«i hom. Thêi gian nu«i cµnh thµnh hom gi©m lµ tõ 3 ®Õn 3,5

th¸ng tuæi (khi cµnh chÌ cã 8-12 l¸ hoµn chØnh).

2.2. Bãn ph©n cho v−ên chÌ ®Ó hom

Tr−íc khi ®Ó hom 2 tuÇn cÇn bãn bæ sung v« c¬. Víi thêi vô nu«i hom

tõ th¸ng 7-8, bãn theo quy tr×nh ë c¸c lÇn bãn th¸ng 2,4 vµ 6 (bãn ph©n v« c¬

víi tû lÖ NPK lµ 3:1:1, th¸ng 2: 40%, th¸ng 4: 30%, th¸ng 6: 20%). Tõ th¸ng

8-10 bãn theo sinh tr−ëng vµ mµu s¾c l¸ cña tõng gièng. Cã thÓ ¸p dông l−îng

bãn nh− sau: ®¹m urª 10-12g; Kali Clorua 10-15g; Super l©n 20-25 g/c©y.

2.3. Ch¨m sãc, tØa hom

Trong thêi gian nu«i hom ph¶i th−êng xuyªn kiÓm tra kÞp thêi s©u bÖnh

vµ h¸i bá nh÷ng bóp r×a t¸n, nh÷ng bóp nhá, bóp sinh tr−ëng ®ît sau, bóp phÝa

d−íi ®Ó tËp trung dinh d−ìng vµo bóp chÝnh nu«i hom. CÇn ®iÒu chØnh mËt ®é

cµnh hîp lý ®Ó chÊt l−îng hom ®¶m b¶o, tuú theo tuæi mµ l−îng hom cña

gièng chÌ Phóc V©n Tiªn ®¹t ®−îc cã thÓ kh¸c nhau, ë tuæi 4-5 ®¹t 100-200

hom/c©y, t−¬ng ®−¬ng 2-3,5 triÖu hom/ha .

Tr−íc khi thu ho¹ch hom 10-15 ngµy tiÕn hµnh bÊm ngän ®Ó t¹o ®iÒu

kiÖn cho mÇm n¸ch ho¹t ®éng vµ c¸c hom ®¹t ®é chÝn ®Òu nhau.

3. Tiªu chuÈn cµnh vµ hom gièng.

3.1. C¾t cµnh

Khi c¾t, chän cµnh khoÎ, kh«ng bÞ s©u bÖnh, c¾t vµo s¸ng sím hoÆc

chiÒu tèi, khi vËn chuyÓn kh«ng ®−îc lµm dËp n¸t, ®Æc biÖt nÕu lµm dËp l¸, dï

nhÑ hom chÌ còng sÏ bÞ chÕt. §Ó cµnh n¬i r©m m¸t, b¶o d−ìng b»ng c¸ch

th−êng xuyªn phun n−íc lµm Èm mÆt l¸ vµ kh«ng khÝ n¬i ®Ó hom.

3.2. C¾t hom

Khi c¾t cµnh vÒ cÇn ra hom ngay, c¾t hom b»ng kÐo s¾c, vÕt c¾t cÇn

gän, kh«ng ®−îc dËp x−íc. KÝch th−íc hom cã sù kh¸c nhau gi÷a c¸c gièng.

Hom lo¹i 1 cña gièng Phóc V©n Tiªn cã ®−êng kÝnh hom 3 - 3,5mm, chiÒu dµi

hom 3,5 - 4,5 cm, hom lo¹i 2 cã ®−êng kÝnh 2 - 2,5 mm, dµi 3,5 - 4,5 cm.

3.3. Bao b× vËn chuyÓn.

- Khi vËn chuyÓn hom ®i xa cÇn b¶o qu¶n hom trong tói PE kÝch th−íc

réng nöa chi vi 80cm, cao 100-120cm (®ùng 3000- 4000 hom/ tói), buéc kÝn,

phun Èm cã thÓ b¶o qu¶n trong vßng 5-7 ngµy.

4. Tiªu chuÈn v−ên −¬m.

4.1. Yªu cÇu ®èi víi kü thuËt v−ên −¬m

Kü thu©t ch¨m sãc v−ên −¬m lµ kh©u rÊt quan träng quyÕt ®Þnh trùc tiÕp

®Õn tû lÖ xuÊt v−ên vµ chÊt l−îng c©y gièng. Kü thuËt v−ên −¬m yªu cÇu c¸c

®iÒu kiÖn Èm ®é vµ ¸nh s¸ng cã thÓ ®iÒu chØnh ®−îc theo tõng giai ®o¹n.

4.2. §iÒu kiÖn khÝ hËu ®Êt ®ai.

- Nh÷ng vïng trång ®−îc chÌ ®Òu cã thÓ x©y dùng ®−îc v−ên −¬m.

- §Êt lµm v−ên −¬m cÇn cã thµnh phÇn c¬ giíi trung b×nh, hoÆc thÞt nhÑ,

®Êt feralÝt ®á vµng, PHkcl 4,5 - 5,5 rÊt phï hîp ®Ó −¬m chÌ cµnh. 4.3 Thêi vô c¾m hom.

ë miÒn B¾c mét n¨m cã 2 vô c¾m hom tèt nhÊt, vô thu c¾m vµo th¸ng 8,

vô ®«ng xu©n tõ th¸ng 11-12, cã thÓ dùa vµo thêi vô c¾m hom ®Ó x¸c ®Þnh

thêi vô nu«i hom trªn v−ên gièng.

4.4. Chän ®Þa ®iÓm lµm v−ên −¬m.

V−ên −¬m gÇn nguån n−íc, dÔ tho¸t n−íc, kh«ng bÞ óng, mùc n−íc

ngÇm cÇn s©u h¬n 1m, gÇn ®−êng giao th«ng, gÇn n¬i trång, ë nh÷ng n¬i ®Þa

h×nh phøc t¹p chän v−ên −¬m h−íng ®«ng nam.

4.5. ThiÕt kÕ l«, luèng, lµm ®Êt ®ãng bÇu.

§Ó ®Ô dµng khi ch¨m sãc, mçi l« v−ên −¬m réng kh«ng qu¸ 500m2,

trong tõng l«, ph©n luèng dµi 15 - 20m, réng 1 - 1,2 m, r·nh luèng 30 - 40cm

(r·nh th−êng chiÕm 40% diÖn tÝch v−ên).

Khi lÊy ®Êt ®ãng bÇu cÇn g¹t líp ®Êt mÆt 10-20cm, ®Ëp nhá, ®−êng kÝnh

viªn ®Êt kh«ng qu¸ 0,5cm, lo¹i bá c¸c t¹p chÊt råi lÊy ®Êt cho vµo bÇu nhåi

chÆt, xÕp ®øng xÝt nhau.

4.6. Tiªu chuÈn tói bÇu Polyethylen.

Nªn dïng tói mÇu ®en cã ®é dai, bÒn, tói ®ãng bÇu cã chiÒu réng nöa chu

vi 9-10cm, chiÒu cao 14-16cm, hµn ®¸y, phÇn 1/2 ®¸y ®ôc 6 lç, ®−êng kÝnh lç

®ôc 0,8 -1,0cm.

4.7. Giµn che

Giµn che cã t¸c dông che n¾ng, m−a, ch¾n giã, gi÷ nhiÖt ®é thÝch hîp cho

hom chÌ ph¸t triÓn. CÇn lµm giµn che v÷ng ch¾c, chiÒu cao giµn tõ 1,7-1,9m,

cäc lµm giµn cã thÓ b»ng tre, b»ng cét bª t«ng hoÆc cét s¾t. VËt liÖu che trªn

giµn cã thÓ b»ng phªn nøa, cá, tÕ (v−ên lµm t¹m), tÊm che réng70- 80cm, dµi

1,5 - 2,0m hoÆc l−íi nilon mµu ®en. HiÖn nay, l−íi ®en ®−îc dïng phæ biÕn v×

l−íi nhÑ, dÔ ®iÒu chØnh ¸nh s¸ng, tèn Ýt c«ng vµ gi¸ thµnh h¹.

5. C¾m hom

Khi ®· s½n sµng c¾m hom (®· cã bÇu ®Êt vµ hom chÌ), t−íi −ít ®Ém bÇu

®Êt, sau ®ã c¾m hom ®øng, l¸ xu«i theo chiÒu giã, cuèng l¸ võa ch¹m ®Êt, mÆt

l¸ c¸ch ®Êt 1cm. Hom c¾m xong t−íi n−íc ngay d−íi d¹ng t¬i s−¬ng, dông cô

t−íi b»ng b×nh phun thuèc trõ s©u b¬m tay.

6. Qu¶n lý ch¨m sãc v−ên −¬m

6.1. T−íi nuíc gi÷ Èm

Sau khi c¾m tõ 15 ®Õn 30 ngµy, hom h×nh thµnh m« sÑo, sau 45-60 ngµy

th× hom ra rÔ. Giai ®o¹n sau c¾m hom 15 ngµy, lóc nµy hom chÌ võa t¸ch ra

khái c©y mÑ sèng tù lËp. Yªu cÇu ®é Èm kh«ng khÝ 80 - 90%, ®é Èm ®Êt 80%,

v−ên −¬m cÇn che kÝn c¶ xung quanh. NÕu trêi kh«ng m−a, mçi ngµy t−íi 2

lÇn, l−îng n−íc t−íi 1,5-2,0 lÝt/m2, dïng èng n−íc cã l¾p vßi « doa trùc tiÕp tõ

m¸y b¬m ®iÖn c«ng suÊt 0,2 - 0,7kw hoÆc tõ bÓ tù ch¶y ®Ó t−íi.

- Sau khi c¾m hom 15 - 30 ngµy duy tr× ®é Èm ®Êt 70 - 80%, trêi kh«ng

m−a 2 ngµy t−íi 1 lÇn, l−îng t−íi 1,5 lÝt/ m2 bÇu.

- Sau c¾m 30 - 60 ngµy cÇn duy tr× Èm ®é 75 - 80%, trêi kh«ng m−a 3

ngµy t−íi 1 lÇn, l−îng n−íc t−íi 1,5 - 2 lÝt/ m2 bÇu.

- Sau c¾m 90 - 120 ngµy duy tr× Èm ®é 70 - 80% trêi kh«ng m−a 5-6

ngµy t−íi 1 lÇn, l−îng t−íi 2 lÝt/ m2 bÇu.

- Sau c¾m 120 -180 ngµy cÇn duy tr× Èm ®é 70-75%, trêi kh«ng m−a 5

ngµy t−íi 1 lÇn, l−îng t−íi 3 lÝt/ m2 bÇu.

6.2. §iÒu chØnh ¸nh s¸ng.

§iÒu tiÕt c−êng ®é chiÕu s¸ng ë tõng thêi kú cÇn c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn

¸nh s¸ng tù nhiªn m¹nh hay yÕu, lo¹i vËt liÖu che s¸ng, c¸c giai ®o¹n ph¸t

triÓn c©y con trong v−ên −¬m...

Sö dông vËt liÖu giµn che b»ng l−íi ®en thay cho giµn che b»ng phªn

nøa dÔ ®iÒu tiÕt ¸nh s¸ng, t¹o cho c©y con sinh tr−ëng tèt h¬n, ®ång thêi sÏ

lµm gi¶m chi phÝ vµ gi¶m gi¸ thµnh. Vô ®«ng xu©n: sau 60 ngµy c¾m hom chØ

®Ó 15 - 20% ¸nh s¸ng trùc x¹, giai ®o¹n nµy che kÝn c¶ trªn m¸i vµ xung

quanh, chØ më xung quanh khi trêi r©m m¸t. Tõ 60 - 90 ngµy më hÕt xung

quanh giµn che. Tõ 90 - 120 ngµy më l−íi che m¸i 30% ë phÝa r·nh. Tõ 150 -

180 ngµy më l−íi che 50% diÖn tÝch, më lu©n phiªn trªn diÖn tÝch che, ®Ó c©y

con thÝch nghi dÇn víi ®iÒu kiÖn ¸nh s¸ng tù nhiªn. Sau 180 ngµy më toµn bé

l−íi che phÝa trªn vµ che xung quanh.

§èi víi vô hÌ thu: Th−êng b¾t ®Çu vµo cuèi th¸ng 6 hoÆc th¸ng 7 hµng

n¨m, thêi gian c©y con trong v−ên −¬m kÐo dµi ®Õn gi÷a n¨m sau. Bëi vËy,

thêi kú tõ c¾m hom ®Õn khi ra rÔ ph¸t triÓn thµnh c©y con hoµn chØnh trïng

víi giai ®o¹n nhiÖt ®é cao, c−êng ®é ¸nh s¸ng m¹nh, Èm ®é cao.

Giai ®o¹n tõ lóc c¾m hom ®Õn 30 ngµy tuæi, che kÝn phÝa trªn giµn,

xung quanh v−ên −¬m b»ng l−íi ®en tõ 7 giê s¸ng ®Õn 17 giê chiÒu (che kÝn

hoµn toµn xung quanh v−ên −¬m c¶ ngµy). Thêi kú ®−îc 30 - 60 ngµy tuæi,

th−êng vµo th¸ng 8 - 9 hµng n¨m, c−êng ®é chiÕu s¸ng m¹nh, cÇn che kÝn phÝa

trªn giµn, che xung quanh tõ 8 giê ®Õn 16 giê, tr−íc 8 giê s¸ng vµ sau 4 giê

chiÒu më l−íi che xung quanh. Giai ®o¹n tõ 60 - 90 ngµy, che kÝn phÝa trªn

giµn, che xung quanh tõ 10 giê s¸ng ®Õn 15 giê chiÒu. Tõ 90 - 120 ngµy sau

c¾m hom, phÝa trªn giµn më l−íi che m¸i 20 - 30% ë phÝa r·nh tuú theo c−êng

®é ¸nh s¸ng trong ngµy ®Ó ®iÒu chØnh cho hîp lý. Tõ 150 - 180 ngµy më l−íi

che 50% diÖn tÝch, më lu©n phiªn trªn diÖn tÝch che. Sau 180 ngµy më toµn bé

l−íi che phÝa trªn vµ che xung quanh.

Nghiªn cøu c−êng ®é ¸nh s¸ng thÊy: giai ®o¹n 2 th¸ng ®Çu gi÷ c−êng

®é ¸nh s¸ng møc 3000 – 4000 lux, hom chÌ n¶y mÇm kh¸ tèt vµ ®ång ®Òu

(Khi c¾m hom th¸ng 11-12 dïng lo¹i l−íi ®¬n lµm giµn che sÏ ®¸p øng c−êng

®é ¸nh s¸ng nh− trªn). Giai ®o¹n sau 3-4 th¸ng, c−êng ®é ¸nh s¸ng tõ 5000-

6000 lux, mÇm chÌ sinh tr−ëng ph¸t triÓn tèt.

6.3. Bãn ph©n

Hom chÌ tõ khi c¾m hom ®Õn 60 ngµy tuæi, hom chÌ ch−a cã rÔ nªn

ch−a ®−îc bãn ph©n bãn ë bÊt cø h×nh thøc nµo. Sau 60 ngµy tuæi, cÇn bãn

thóc b»ng ph©n v« c¬ ®Çy ®ñ kÕt hîp víi bæ sung c¸c yÕu tè dinh d−ìng vi

l−îng t−¬ng øng víi tõng giai ®o¹n sinh tr−ëng c©y con. Nguyªn t¾c bãn cho

v−ên −¬m lµ tõ kh«ng bãn ®Õn bãn, tõ bãn Ýt ®Õn bãn nhiÒu. L−îng ph©n bãn

®−îc t¨ng dÇn theo th¸ng tuæi cña c©y con. Tuú theo ®iÒu kiÖn thêi tiÕt vµ søc

sinh tr−ëng c©y con ®Ó bãn thóc bæ sung thªm l−îng ph©n bãn cho hîp lý.

L−îng ph©n bãn (gam/m2) nh− sau:

Thêi gian (th¸ng) 2 3 4 5 6 7 8 §¹m Urea 9 10 13 15 17 19 21 Super L©n 4 4 6 7 8 10 12 Kaliclorua 7 8 10 12 14 16 19

Ph−¬ng ph¸p bãn ph©n: Hoµ tan l−îng ph©n bãn NPK thªm n−íc cho

lo·ng råi t−íi ®Òu trªn mÆt luèng t−íi röa l¸ b»ng n−íc l· s¹ch. C¸c giai ®o¹n

sau 5 th¸ng tuæi, tuú t×nh tr¹ng c©y con cã thÓ phun thªm ph©n bãn l¸ vµ ph©n

vi l−îng, l−îng phun: 1 lÝt dung dÞch cho 5 m2 v−ên −¬m, kÕt hîp víi phun

thuèc phßng trõ s©u bÖnh.

6.4. DÆm c©y ph¸ v¸ng, vª nô

BÇu chÌ cÇn ®−îc th−êng xuyªn x¨m xíi, ph¸ v¸ng t¹o sù th«ng tho¸ng

cho c©y chÌ sinh tr−ëng, ph¸t triÓn. Tr−íc ®ît t−íi ph©n 1 tuÇn cÇn x¨m bÇu ®Ó

hÊp thu dinh d−ìng cho tèt.

Th−êng xuyªn kiÓm tra vµ dÆm ngay nh÷ng hom chÕt ®Ó ®¶m b¶o mËt

®é (dïng hom dù phßng 10%). Ng¾t nô hoa trªn hom ®Ó tËp trung dinh d−ìng

ph¸t triÓn mÇm vµ rÔ. Khi c©y cao qu¸ 30 cm, bÊm ngän ë ®é cao 30 cm ®Ó

c©y ph¸t chiÒu ngang th©n vµ nhiÒu cµnh bªn sau nµy.

6.5. Phßng trõ s©u bÖnh, cá d¹i

V−ên −¬m chÌ cµnh, bÖnh h¹i lµ vÊn ®Ò quan träng, nÕu kh«ng ph¸t hiÖn

vµ phßng trõ kÞp thêi, hom chÌ sÏ chÕt vµ mÊt kho¶ng rÊt nhiÒu do c¸c bÖnh

thèi l¸, thèi bóp g©y ra. Th−êng phun phßng b»ng Bordo 1% kh¸ hiÖu qu¶.

Khi v−ên −¬m ®· bÞ nÊm bÖnh, dïng thuèc Daconil, Benlat phun.

Nh÷ng lo¹i s©u phæ biÕn ë v−ên −¬m cã rÇy xanh, c¸nh t¬, bä xÝt muçi,

nhÖn ®á... cã thÓ phßng trõ chóng b»ng c¸c lo¹i thuèc th«ng dông.

Th−êng xuyªn vÖ sinh v−ên −¬m, nhÆt nh÷ng hom chÕt, l¸ rông vµ nhæ

cá xung quanh v−ên vµ trong bÇu ®Êt ®Ó tr¸nh chanh chÊp dinh d−ìng

6.6. Ph©n lo¹i, luyÖn c©y.

LuyÖn c©y lµ mét biÖn ph¸p kü thuËt nh»m lµm cho c©y chÌ gièng thÝch

nghi dÇn víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn tõ ®ã t¨ng tû lÖ sèng vµ c©y con ph¸t triÓn tèt

sau trång.

Trong qu¸ tr×nh ch¨m sãc trong v−ên −¬m cÇn tiÕn hµnh ph©n lo¹i

nh÷ng c©y tèt xÕp cïng nhau, nh÷ng c©y xÊu h¬n xÕp víi nhau. Khi v−ên −¬m

gièng Phóc V©n Tiªn cã trªn 40 % sè c©y cao trªn 22 cm th× tiÕn hµnh ph©n

lo¹i. Sau khi ph©n lo¹i 1 tuÇn, bãn ph©n thóc cho nh÷ng c©y chÌ xÊu h¬n sinh

tr−ëng kÞp nh÷ng c©y tèt.

Tr−íc khi ®em trång 1-2 th¸ng cÇn ®−îc luyÖn cho c©y con thÝch nghi

dÇn víi ®iÒu kiÖn trång trät b»ng c¸ch ®Ó 100 % ¸nh s¸ng chiÕu vµo v−ên

−¬m, gi¶m Èm ®é ®Êt trong bÇu 70%, ngõng bãn ph©n vµ nhÊc bÇu c¾t ®øt

nh÷ng rÔ chui ra khái bÇu.

7. Tiªu chuÈn c©y gièng xuÊt v−ên.

C©y trong v−ên −¬m tr−íc khi ®em trång ph¶i khoÎ m¹nh ®¹t yªu cÇu vÒ

chiÒu cao, sè l¸ vµ ®−êng kÝnh th©n, c©y ph¶i ®−îc t«i luyÖn cho cøng c¸p ®Ó

khi trång ra n−¬g ®åi tû lÖ sèng cao.

C©y xuÊt v−ên ph¶i ®¶m b¶o:

- ChiÒu cao c©y ≥22 cm, cã trªn 7 l¸.

- §−êng kÝnh gèc: ≥ 3 mm.

- §é ho¸ n©u th©n ≥ 1/2 chiÒu cao th©n c©y.

- C©y cøng c¸p, s¹ch s©u bÖnh.

- Tói bÇu cßn nguyªn vÑn.

Qui tr×nh c«ng nghÖ nh©n gièng v« tÝnh chÌ

Keo am tÝch b»ng gi©m cµnh

(¸p dông cho tÊt c¶ c¸c vïng nh©n gièng chÌ Keo Am TÝch)

1. V−ên s¶n xuÊt hom gièng. 1.1 V−ên chÌ Keo Am TÝch lÊy hom gièng lµ c¸c v−ên gièng ®· ®−îc

tuyÓn chän. Cã thÓ x©y dùng v−ên chuyªn s¶n xuÊt hom gièng, khi kh«ng cÇn

®Ó gièng th× chuyÓn sang thu bóp vµ trong n¨m v−ên s¶n xuÊt hom gièng cã

thÓ s¶n xuÊt hom gièng võa thu h¸i bóp.

1.2. V−ên gièng gèc ®Ó lÊy hom gièng cÇn ®−îc ch¨m sãc chu ®¸o, lu«n

s¹ch cá, s¹ch s©u bÖnh, khi trång míi bãn lãt 30-40 tÊn ph©n h÷u c¬ vµ 600-

800 kg supe l©n cho 1 ha. Hµng n¨m bãn ph©n c©n ®èi N.P.K l−îng bãn nh−

chÌ h¸i bóp. Kü thuËt ®èn h¸i chÌ kiÕn thiÕt c¬ b¶n ¸p dông nh− n−¬ng chÌ h¸i

bóp, khi c©y chÌ 1-2 n¨m tuæi, ®èn th©n chÝnh c¸ch mÆt ®Êt 15-25cm, cµnh

bªn ®èn 30-35cm. LÇn 2, ®èn cµnh bªn ®èn c¸ch ®Êt 40-45 cm. Sau khi ®èn

®ît ®Çu, h¸i c¸ch mÆt ®Êt 55-60 cm t¹o mÆt b»ng t¸n chÌ, ®ît 2 h¸i chõa 2 l¸

vµ 1 l¸ c¸. Sau ®èn lÇn 2 chØ h¸i nh÷ng bóp cao h¬n 55cm. Khi ®· ®Õn tuæi lÊy

hom gièng hµng n¨m bãn l−îng ph©n kho¸ng cao h¬n chÌ kinh doanh 20-25%

vµ bãn bæ sung ph©n chuång 15-20 tÊn/ha, l−îng ph©n kho¸ng bãn bæ sung

tËp trung vµo lóc b¾t ®Çu ®Ó bóp kh«ng h¸i ®Ó nu«i hom.

2. Kü thuËt nu«i hom chÌ Keo Am TÝch

2.1. Thêi ®iÓm nu«i hom

Hom gièng cã thÓ nu«i quanh n¨m, tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn tõng thêi

vô kh¸c nhau, hom vô xu©n ®Ó gi©m trong vô hÌ th× tû lÖ sèng thÊp vµ n¨ng

suÊt hom còng kh«ng cao. Do ®ã hiÖn nay th−êng ng−êi ta chØ nu«i hom vµo 2

thêi vô lµ vô hÌ thu vµ vô ®«ng xu©n (chñ yÕu lµ vô ®«ng xu©n). NÕu lÊy hom

gi©m vµo vô thu (th¸ng 7-8) nu«i hom vµo th¸ng 4-5, nÕu lÊy hom gi©m vµo

th¸ng 11-12 nu«i hom vµo th¸ng 8. Chän løa chÝnh cã nhiÒu bóp vµ sinh

tr−ëng ®Òu ®Ó nu«i hom. Thêi gian nu«i cµnh thµnh hom gi©m lµ tõ 3 ®Õn 3,5

th¸ng tuæi (khi cµnh chÌ cã 8-12 l¸ hoµn chØnh).

2.2. Bãn ph©n cho v−ên chÌ ®Ó hom

Tr−íc khi ®Ó hom 2 tuÇn cÇn bãn bæ sung v« c¬. Víi thêi vô nu«i hom

tõ th¸ng 7-8, bãn theo quy tr×nh ë c¸c lÇn bãn th¸ng 2,4 vµ 6 (bãn ph©n v« c¬

víi tû lÖ NPK lµ 3:1:1, th¸ng 2: 40%, th¸ng 4: 30%, th¸ng 6: 20%). Tõ th¸ng

8-10 bãn theo sinh tr−ëng vµ mµu s¾c l¸ cña tõng gièng. Cã thÓ ¸p dông l−îng

bãn nh− sau: ®¹m urª 12-15g; Kali Clorua 12-15g; Super L©n 20-25 g/c©y.

2.3. Ch¨m sãc, tØa hom

Trong thêi gian nu«i hom ph¶i th−êng xuyªn kiÓm tra kÞp thêi s©u bÖnh

vµ h¸i bá nh÷ng bóp r×a t¸n, nh÷ng bóp nhá, bóp sinh tr−ëng ®ît sau, bóp phÝa

d−íi ®Ó tËp trung dinh d−ìng vµo bóp chÝnh nu«i hom. CÇn ®iÒu chØnh mËt ®é

cµnh hîp lý ®Ó chÊt l−îng hom ®¶m b¶o, tuú theo tuæi mµ l−îng hom cña

gièng chÌ Keo Am TÝch ®¹t ®−îc cã thÓ kh¸c nhau, ë tuæi 4-5 ®¹t 70-150

hom/c©y, t−¬ng ®−¬ng 1,5-3,0 triÖu hom/ha .

Tr−íc khi thu ho¹ch hom 10-15 ngµy tiÕn hµnh bÊm ngän ®Ó t¹o ®iÒu

kiÖn cho mÇm n¸ch ho¹t ®éng vµ c¸c hom ®¹t ®é chÝn ®Òu nhau.

3. Tiªu chuÈn cµnh vµ hom gièng.

3.1. C¾t cµnh

Khi c¾t, chän cµnh khoÎ, kh«ng bÞ s©u bÖnh, c¾t vµo s¸ng sím hoÆc

chiÒu tèi, khi vËn chuyÓn kh«ng ®−îc lµm dËp n¸t, ®Æc biÖt nÕu lµm dËp l¸, dï

nhÑ hom chÌ còng sÏ bÞ chÕt. §Ó cµnh n¬i r©m m¸t, b¶o d−ìng b»ng c¸ch

th−êng xuyªn phun n−íc lµm Èm mÆt l¸ vµ kh«ng khÝ n¬i ®Ó hom.

3.2. C¾t hom

Khi c¾t cµnh vÒ cÇn ra hom ngay, c¾t hom b»ng kÐo s¾c, vÕt c¾t cÇn

gän, kh«ng ®−îc dËp x−íc. KÝch th−íc hom cã sù kh¸c nhau gi÷a c¸c gièng.

Hom lo¹i 1 cña gièng Keo Am TÝch cã ®−êng kÝnh hom 2,5-3,0mm, chiÒu dµi

hom 3,0 - 4,0 cm, hom lo¹i 2 cã ®−êng kÝnh 2-2,5 mm, dµi 3,0-4,0 cm.

3.3. Bao b× vËn chuyÓn

Khi vËn chuyÓn hom ®i xa cÇn b¶o qu¶n hom trong tói PE kÝch th−íc

réng nöa chi vi 80cm, cao 100-120cm (®ùng 3000- 4000 hom/ tói), buéc kÝn,

phun Èm cã thÓ b¶o qu¶n trong vßng 5-7 ngµy.

4. Tiªu chuÈn v−ên −¬m.

4.1. Yªu cÇu ®èi víi kü thuËt v−ên −¬m

Kü thuËt ch¨m sãc v−ên −¬m lµ kh©u rÊt quan träng quyÕt ®Þnh trùc tiÕp

®Õn tû lÖ xuÊt v−ên vµ chÊt l−îng c©y gièng. Kü thuËt v−ên −¬m yªu cÇu c¸c

®iÒu kiÖn Èm ®é vµ ¸nh s¸ng cã thÓ ®iÒu chØnh ®−îc theo tõng giai ®o¹n.

4.2. §iÒu kiÖn khÝ hËu ®Êt ®ai.

- Nh÷ng vïng trång ®−îc chÌ ®Òu cã thÓ x©y dùng ®−îc v−ên −¬m.

- §Êt lµm v−ên −¬m cÇn cã thµnh phÇn c¬ giíi trung b×nh, hoÆc thÞt nhÑ,

®Êt feralit ®á vµng, PHkcl 4,5 - 5,5 rÊt phï hîp ®Ó −¬m chÌ cµnh. 4.3 Thêi vô c¾m hom.

ë miÒn B¾c mét n¨m cã 2 vô c¾m hom tèt nhÊt, vô thu c¾m vµo th¸ng 8,

vô ®«ng xu©n tõ th¸ng 11-12, cã thÓ dùa vµo thêi vô c¾m hom ®Ó x¸c ®Þnh

thêi vô nu«i hom trªn v−ên gièng.

4.4. Chän ®Þa ®iÓm lµm v−ên −¬m

V−ên −¬m gÇn nguån n−íc, dÔ tho¸t n−íc, kh«ng bÞ óng, mùc n−íc

ngÇm cÇn s©u h¬n 1m, gÇn ®−êng giao th«ng, gÇn n¬i trång, ë nh÷ng n¬i ®Þa

h×nh phøc t¹p chän v−ên −¬m h−íng ®«ng nam.

4.5. ThiÕt kÕ l«, luèng, lµm ®Êt ®ãng bÇu

§Ó ®Ô dµng khi ch¨m sãc, mçi l« v−ên −¬m réng kh«ng qu¸ 500m2,

trong tõng l«, ph©n luèng dµi 15-20m, réng 1-1,2 m, r·nh luèng 30-40cm

(r·nh th−êng chiÕm 40% diÖn tÝch v−ên).

Khi lÊy ®Êt ®ãng bÇu cÇn g¹t líp ®Êt mÆt 10-20cm, ®Ëp nhá, ®−êng kÝnh

viªn ®Êt kh«ng qu¸ 0,5cm, lo¹i bá c¸c t¹p chÊt råi lÊy ®Êt cho vµo bÇu nhåi

chÆt, xÕp ®øng xÝt nhau.

4.6. Tiªu chuÈn tói bÇu Polyethylen

Nªn dïng tói mÇu ®en cã ®é dai, bÒn, tói ®ãng bÇu cã chiÒu réng nöa chu

vi 9-10cm, chiÒu cao 14-16cm, hµn ®¸y, phÇn 1/2 ®¸y ®ôc 6 lç, ®−êng kÝnh lç

®ôc 0,8 -1,0cm.

4.7. Giµn che

Giµn che cã t¸c dông che n¾ng, m−a, ch¾n giã, gi÷ nhiÖt ®é thÝch hîp cho

hom chÌ ph¸t triÓn. CÇn lµm giµn che v÷ng ch¾c, chiÒu cao giµn tõ 1,7-1,9m,

cäc lµm giµn cã thÓ b»ng tre, b»ng cét bª t«ng hoÆc cét s¾t. VËt liÖu che trªn

giµn cã thÓ b»ng phªn nøa, cá, tÕ (v−ên lµm t¹m), tÊm che réng70- 80cm, dµi

1,5 - 2,0m hoÆc l−íi nilon mµu ®en. HiÖn nay, l−íi ®en ®−îc dïng phæ biÕn v×

l−íi nhÑ, dÔ ®iÒu chØnh ¸nh s¸ng, tèn Ýt c«ng vµ gi¸ thµnh h¹.

5. C¾m hom

Khi ®· s½n sµng c¾m hom (®· cã bÇu ®Êt vµ hom chÌ), t−íi −ít ®Ém bÇu

®Êt, sau ®ã c¾m hom ®øng, l¸ xu«i theo chiÒu giã, cuèng l¸ võa ch¹m ®Êt, mÆt

l¸ c¸ch ®Êt 1cm. Hom c¾m xong t−íi n−íc ngay d−íi d¹ng t¬i s−¬ng, dông cô

t−íi b»ng b×nh phun thuèc trõ s©u b¬m tay.

6. Qu¶n lý ch¨m sãc v−ên −¬m

6.1. T−íi nuíc gi÷ Èm

Sau khi c¾m tõ 15 ®Õn 30 ngµy, hom h×nh thµnh m« sÑo, sau 45-60 ngµy

th× hom ra rÔ. Giai ®o¹n sau c¾m hom 15 ngµy, lóc nµy hom chÌ võa t¸ch ra

khái c©y mÑ sèng tù lËp. Yªu cÇu ®é Èm kh«ng khÝ 80 - 90%, ®é Èm ®Êt 80%,

v−ên −¬m cÇn che kÝn c¶ xung quanh. NÕu trêi kh«ng m−a, mçi ngµy t−íi 2

lÇn, l−îng n−íc t−íi 1,5-2,0 lÝt/m2, dïng èng n−íc cã l¾p vßi « doa trùc tiÕp tõ

m¸y b¬m ®iÖn c«ng suÊt 0,2-0,7kw hoÆc tõ bÓ tù ch¶y ®Ó t−íi.

- Sau khi c¾m hom 15-30 ngµy duy tr× ®é Èm ®Êt 70-80%, trêi kh«ng

m−a 2 ngµy t−íi 1 lÇn, l−îng t−íi 1,5 lÝt/ m2 bÇu.

- Sau c¾m 30-60 ngµy cÇn duy tr× Èm ®é 75-80%, trêi kh«ng m−a 3 ngµy

t−íi 1 lÇn, l−îng n−íc t−íi 1,5 - 2 lÝt/ m2 bÇu.

- Sau c¾m 90-120 ngµy duy tr× Èm ®é 70-80% trêi kh«ng m−a 5-6 ngµy

t−íi 1 lÇn, l−îng t−íi 2 lÝt/ m2 bÇu.

- Sau c¾m 120 -180 ngµy cÇn duy tr× Èm ®é 70-75%, trêi kh«ng m−a 5

ngµy t−íi 1 lÇn, l−îng t−íi 3 lÝt/ m2 bÇu.

6.2. §iÒu chØnh ¸nh s¸ng

§iÒu tiÕt c−êng ®é chiÕu s¸ng ë tõng thêi kú cÇn c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn

¸nh s¸ng tù nhiªn m¹nh hay yÕu, lo¹i vËt liÖu che s¸ng, c¸c giai ®o¹n ph¸t

triÓn c©y con trong v−ên −¬m...

Sö dông vËt liÖu giµn che b»ng l−íi ®en thay cho giµn che b»ng phªn

nøa ®· lµm gi¶m chi phÝ gi¸ thµnh, dÔ ®iÒu tiÕt ¸nh s¸ng, t¹o cho c©y con sinh

tr−ëng tèt h¬n.

Vô ®«ng xu©n: Sau 60 ngµy c¾m hom chØ ®Ó 15 - 20% ¸nh s¸ng trùc x¹,

ë giai ®o¹n nµy che kÝn c¶ trªn m¸i vµ xung quanh, chØ më xung quanh khi

trêi r©m m¸t. Tõ 60 - 90 ngµy më hÕt xung quanh giµn che. Tõ 90 - 120 ngµy

më l−íi che m¸i 30% ë phÝa r·nh. Tõ 150 - 180 ngµy më l−íi che 50% diÖn

tÝch, më lu©n phiªn trªn diÖn tÝch che, ®Ó c©y con thÝch nghi dÇn víi ®iÒu kiÖn

¸nh s¸ng tù nhiªn. Sau 180 ngµy më toµn bé l−íi che phÝa trªn vµ che xung

quanh.