Nghiªn cøu c¬ cÊu bÖnh tËt t¹i khoa Néi ThÇn kinh
BÖnh ViÖn 103 (2004 - 2008)
Cao H÷u H©n*; Nh÷ §×nh S¬n*
NguyÔn Hoµng ThÞnh*; TrÇn Nguyªn Hång*
Tãm t¾t
Nghiªn cøu 6177 bÖnh nh©n (BN) ®iÒu trÞ tai Khoa Néi ThÇn kinh, BÖnh viÖn 103 tõ 2004 ®Õn
2008, chóng t«i rót ra mét sè kÕt luËn sau:
- Sè l−îng thu dung hµng n¨m t¨ng cao trong c¸c n¨m gÇn ®©y, cao nhÊt lµ n¨m 2004 víi 1421 BN.
- Tû lÖ BN lµ qu©n nh©n vµ chÝnh s¸ch chiÕm 49,40%, trong khi tû lÖ BN b¶o hiÓm y tÕ vµ dÞch
vô lµ 50,6%.
- BÖnh cã tû lÖ cao nhÊt lµ tho¸t vÞ ®Üa ®Öm cét sèng th¾t l−ng 27,37%, sau ®ã lµ ®ét quþ n·o
(14,32%), bÖnh lý cét sèng cæ (11,85%), suy nh−îc thÇn kinh (8,71%). Mét sè bÖnh cã tû lÖ thÊp:
®éng kinh (4,7%), viªm ®a d©y thÇn kinh (2,36), liÖt d©y VII ngo¹i vi (2,45%), viªm tñy ngang
(0,62%), Parkinson (2,34%), x¬ n·o tñy (0,07%).
* Tõ kho¸: C¬ cÊu bÖnh tËt; ThÇn kinh.
Study of pathological structure at neurology
department, 103 hospital (2004 - 2008)
summary
Research 6177 patients treated at the Neurology Deparment, 103 Hospital from 2004 to 2008
we have some conclusions following:
- The number of patients annually rose in recent years, the highest is 2004 with 1421 patients.
- The rate of military patients was 49.40% while the patients were subject to health insurance
and services 50.6%.
- Patients with the highest rate were lumbar discs herniation 27.37%, followed by 14.32% brain
stroke, spinal cervical 11.85%, 8.71% neurasthenia. Some deseases had low rate: epilepsy (4.7%),
polyneuritis (2.36), VII nerve peripheral palsy (2.45%), myelitis transversa (0.62%), Parkinsons
disease (2.34%), cerebrospinal sclerosis (0.07%),
* Key words: Stroke; Neurology.
* BÖnh viÖn 103
Ph¶n biÖn khoa häc: GS. TS. NguyÔn V¨n Mïi
§Æt vÊn ®Ò
Bé m«n - Khoa Néi ThÇn kinh víi chøc n¨ng ®iÒu trÞ c¸c mÆt bÖnh chuyªn ngµnh
thÇn kinh, ®ång thêi lµ c¬ së huÊn luyÖn, nghiªn cøu khoa häc cã uy tÝn. Tõ n¨m 2007,
Khoa Néi 4 tr−íc ®©y ®−îc t¸ch thµnh
2 khoa: Néi ThÇn kinh vµ §ét quþ n·o, c¬ cÊu bÖnh tËt của khoa cã sù thay ®æi phï hîp víi
thêi kú míi. Nghiªn cøu c¬ cÊu bÖnh tËt t¹i khoa trong nh÷ng n¨m qua ®Ó cã c¸i nh×n tæng
quan vÒ c¸c mÆt bÖnh phôc vô cho c«ng t¸c ®iÒu trÞ, ®Çu t− c¬ së vËt chÊt, ®µo t¹o, nghiªn
cøu khoa häc. Nhãm nghiªn cøu tæng kÕt c«ng t¸c thu dung cña Khoa A4 trong 5 n¨m
(2004 - 2008) nh»m môc tiªu: X¸c ®Þnh c¬ cÊu mÆt bÖnh vµ t×m hiÓu ®Æc ®iÓm mét sè bÖnh
thuéc chuyªn khoa thÇn kinh hay gÆp.
§èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu
1. Đối tượng nghiªn cứu.
Gåm 6177 BN ®iÒu trÞ néi tró t¹i Khoa Néi ThÇn kinh, Bệnh viÖn 103 tõ n¨m 2004 - 2008.
2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu.
Håi cøu dùa vµo bÖnh ¸n l−u tr÷, sæ theo dâi qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ t¹i khoa, viÖn. C¸c BN ®−îc
chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh dùa vµo l©m sµng vµ xÐt nghiÖm hiÖn cã cña bÖnh viÖn trong nh÷ng n¨m
qua, c¸c BN khã ®Òu ®−îc héi chÈn khoa, viÖn hoÆc ë cÊp cao h¬n.
KÕt qu¶ nghiªn cøu
1. §Æc ®iÓm thu dung.
Sè l−îng
1421
952
1393 1272
1139
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
2004 2005
N¨m
2006 2007 2008
BiÓu ®å 1: Sè l−îng BN thu
dung tõng n¨m.
Sè l−îng thu dung hµng n¨m t¨ng cao trong c¸c n¨m gÇn ®©y, cao nhÊt n¨m 2004 víi
1421 BN. N¨m 2008, mÆc dï ®· t¸ch thµnh 2 khoa nh−ng sè BN ®iÒu trÞ t¹i khoa vÉn ®¹t
1139 BN.
* §èi t−îng thu dung:
Qu©n: 2079 (33,65%); chÝnh s¸ch: 972 (15,75%); b¶o hiÓm y tÕ: 2654 (42,96%); dÞch
vô: 472 (7,64%).
* §Æc ®iÓm tuæi m¾c bÖnh:
< 30 tuæi: 840 (13,6%); 30 - 39 tuæi: 945 (15,3%); 40 - 49 tuæi: 1533 (24,82%); 50 - 59
tuæi: 1533 (24,82%); 60 - 69 tuæi: 797 (12,89); ≥ 70 tuæi: 569 (9,20%).
Tuæi cña nhãm nghiªn cøu chñ yÕu tõ 30 - 69, trong ®ã tõ 40 - 60 tuæi chiÕm kho¶ng
50%. D−íi 30 tuæi cã 13,6%. 9,2% > 70 tuæi.
2. §Æc ®iÓm c¸c mÆt bÖnh thu dung.
B¶ng 1: C¸c bÖnh thu dung (n = 6177).
MÆt bÖnh Sè l−îng Tû lÖ %
Héi chøng th¾t l−ng h«ng - tho¸t vÞ ®Üa ®Öm 1691 27,37
Héi chøng cæ vai c¸nh tay - TNTHN 732 11,85
§ét quþ n·o 885 14,32
U n·o - tñy sèng 182 2,94
§éng kinh 258 4,17
Suy nh−îc thÇn kinh vµ rèi lo¹n ph©n ly 538 8,71
LiÖt d©y VII ngo¹i vi 151 2,45
Viªm ®a d©y, viªm ®a rÔ d©y thÇn kinh 146 2,36
BÖnh vµ héi chøng Parkinson 145 2,34
Tæn th−¬ng thÇn kinh ngo¹i vi 164 2,66
Tæn th−¬ng d©y V vµ nhiÒu d©y sä kh¸c 76 1,23
LiÖt chu kú do rèi lo¹n ®iÖn gi¶i 56 0,91
Rèi lo¹n tiÒn ®×nh 381 6,17
Ung th− di c¨n vµo hÖ thÇn kinh 52 0,84
Viªm tñy ngang 38 0,62
Nh−îc c¬ 57 0,90
Viªm sõng tr−íc tñy sèng m¹n tÝnh 20 0,32
Migraine vµ ®au ®Çu kh¸c 195 3,16
Héi chøng th¸p tø chi 30 0,49
BÖnh c¬ 3 0,05
Viªm dÝnh m¹ng nhÖn tñy 8 0,13
§au sau zona 13 0,21
BÖnh n·o chÊt tr¾ng 3 0,05
Kahler 5 0,08
Tæn th−¬ng hÖ thÇn kinh do HIV 2 0,035
X¬ n·o tñy r¶i r¸c 4 0,07
Héi chøng ®u«i ngùa 4 0,07
C¸c bÖnh kh¸c 339 5,49
* ThÓ bÖnh ®ét quþ n·o:
Nhåi m¸u n·o: 578 (65,3%); ch¶y m¸u n·o: 281 (31,8%); xuÊt huyÕt d−íi nhÖn, n·o
thÊt: 26 (2,9%).
* §Þnh khu tho¸t vÞ ®Üa ®Öm cét sèng th¾t l−ng (n =1691):
Tho¸t vÞ L4-L5: 1071 (63,32%); tho¸t vÞ L5-S1: 331 (19,58%); c¸c vÞ trÝ kh¸c, phèi hîp: 289
(17,10%).
Bµn luËn
1. §Æc ®iÓm thu dung cña Khoa Néi ThÇn kinh.
§Þa bµn ®ãng qu©n cña BÖnh viÖn 103 ë Hµ §«ng nh−ng ph¹m vi thu dung kh¸ réng,
l−îng thu dung cña bÖnh viÖn nãi chung, cña Khoa A4 nãi riªng t¨ng cao h¬n nhiÒu sè
gi−êng quy ®Þnh, tû lÖ sö dông gi−êng cña khoa th−êng xuyªn > 200%. Tõ n¨m 2007, mÆc
dï t¸ch Khoa §ét quþ n·o thµnh mét khoa riªng nh−ng sè l−îng BN t¹i khoa kh«ng hÒ gi¶m
sót. §iÒu nµy ph¶n ¸nh nhu cÇu kh¸m ch÷a bÖnh cña nh©n d©n, ®ång thêi kh¼ng ®Þnh ®−îc
chÊt l−îng ®iÒu trÞ ®−îc b¶o ®¶m, t¹o lßng tin cho ng−êi bÖnh.
VÒ ®èi t−îng thu dung, tû lÖ BN lµ qu©n nh©n vµ chÝnh s¸ch chiÕm 49,83%, trong khi tû
lÖ BN b¶o hiÓm y tÕ vµ dÞch vô lµ 50,5%. §iÒu nµy cho thÊy ngoµi nhiÖm vô trung t©m lµ b¶o
®¶m kh¸m ch÷a bÖnh cho bé ®éi khu vùc ®−îc ph©n c«ng, khoa cßn lµm tèt nhiÖm vô kh¸m
ch÷a bÖnh cho nh©n d©n, b¶o ®¶m kÕt hîp qu©n - d©n y cã hiÖu qu¶. Ngoµi ý nghÜa chÝnh trÞ
®©y cßn mang ý nghÜa nh©n v¨n, ®ång thêi gãp phÇn n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, c¶i
thiÖn ®êi sèng cho c¸n bé nh©n viªn.
VÒ ®Æc ®iÓm tuæi m¾c bÖnh: nhãm nghiªn cøu chñ yÕu tõ 30 – 69, trong ®ã tõ 40 - 60
tuæi chiÕm kho¶ng 50%. < 30 tuæi cã 13,6%. > 70 tuæi lµ 9,2%.
Tû lÖ m¾c bÖnh trong ®é tuæi lao ®éng chiÕm kh¸ cao. Tû lÖ nµy còng phï hîp víi t×nh
h×nh chung cña c¸c bÖnh viÖn trong Qu©n ®éi.
2. §Æc ®iÓm c¸c mÆt bÖnh thu dung.
Khoa A4 lµ Khoa ThÇn kinh tuyÕn cuèi nªn c¸c mÆt bÖnh kh¸ phong phó (> 30 mÆt
bÖnh), sè l−îng mÆt bÖnh ®¸p øng vÒ c¬ b¶n cho c«ng t¸c huÊn luyÖn t¹i Bé m«n ThÇn kinh.
Mét sè bÖnh cã tû lÖ thu dung cao lµ tho¸t vÞ ®Üa ®Öm cét sèng th¾t l−ng (27,37%), ®ét quþ
n·o (14,32%), bÖnh lý cét sèng cæ (11,85%), suy nh−îc thÇn kinh (8,71%). Tû lÖ BN tho¸t vÞ
®Üa ®Öm cét sèng th¾t l−ng t¨ng h¬n so víi c¸c nghiªn cøu tr−íc ®©y (kho¶ng 23%), chøng tá
khoa vÉn gi÷ ®−îc thÕ m¹nh cña m×nh lµ c¸c bÖnh thÇn kinh ngo¹i vi, trong ®ã cã tho¸t vÞ ®Üa
®Öm, trong tho¸t vÞ ®Üa ®Öm cét sèng th¾t l−ng, th× tho¸t vÞ ®Üa ®Öm L4-L5 chiÕm 63,32%, L5-
S1 m¾c 19,58%, c¸c vÞ trÝ kh¸c hoÆc phèi hîp chiÕm 17,1%. §©y lµ c¬ së ®Ó khoa triÓn khai
tèt h¬n c¸c ph−¬ng ph¸p ®iÒu trÞ can thiÖp trong thêi gian tíi. Tai biÕn m¹ch m¸u n·o (®ét
quþ n·o) lµ 14,32%, tû lÖ BN tai biÕn m¹ch m¸u n·o kh¸ cao, ch−a kÓ c¸c BN ®iÒu trÞ t¹i
Khoa Håi søc cÊp cøu, Tim m¹ch, trong ®ã tû lÖ nhåi m¸u n·o chiÕm 65,3%, ch¶y m¸u n·o
31,8%, xuÊt huyÕt d−íi nhÖn, n·o thÊt chØ cã 2,9%. KÓ tõ khi thµnh lËp Khoa §ét quþ n·o,
c¸c BN ®ét quþ ®−îc thu dung vÒ Khoa §ét quþ, Khoa A4 chØ thu dung BN phôc vô c«ng t¸c
huÊn luyÖn. Mét sè bÖnh cã tû lÖ kh«ng cao lµ: ®éng kinh (4,7%), viªm ®a rÔ, d©y thÇn kinh
(2,36), liÖt d©y VII ngo¹i vi (2,45%), viªm tñy ngang (0,62%). Nhãm bÖnh tho¸i hãa, di truyÒn
hÖ thÇn kinh còng cã tû lÖ thÊp: Parkinson (2,34%) x¬ n·o tñy (0,07%)... C¸c bÖnh kh¸c (chñ
yÕu lµ bÖnh c¸c chuyªn khoa kh¸c) 5,49%. §©y lµ nh÷ng h¹n chÕ trong thu dung ®iÒu trÞ ®Ó
phôc vô cho c«ng t¸c huÊn luyÖn. §Ó tr¸nh t×nh tr¹ng häc, th¶o luËn chay, cÇn n©ng cao h¬n
chÊt l−îng thu dung, t¨ng c−êng nhËn c¸c mÆt bÖnh phôc vô c«ng t¸c huÊn luyÖn, nhÊt lµ
c¸c bÖnh hiÕm gÆp, kÓ c¶ khi BN ®«ng. ViÖc nµy ®ßi hái khoa cÇn cã c«ng t¸c hiÖp ®ång chÆt
chÏ víi Khoa Kh¸m bÖnh vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña bÖnh viÖn.
KÕt luËn, kiÕn nghÞ
- Trong 5 n¨m (2004 - 2008) Khoa Néi ThÇn kinh, BÖnh viÖn 103 ®· thu dung 6177 BN.
Sè l−îng thu dung ngµy cµng t¨ng cao trong c¸c n¨m gÇn ®©y, cao nhÊt lµ n¨m 2004 víi
1421 BN.
- Tû lÖ BN b¶o hiÓm y tÕ vµ dÞch vô lµ 50,6% cao h¬n bÖnh nh©n qu©n vµ chÝnh s¸ch
(49,40%).
- BÖnh chiÕm tû lÖ cao nhÊt lµ tho¸t vÞ ®Üa ®Öm cét sèng th¾t l−ng (27,37%), sau ®ã lµ
®ét quþ n·o (14,32%), bÖnh lý cét sèng cæ (11,85%), suy nh−îc thÇn kinh (8,71%), ®éng kinh
(4,7%), viªm ®a d©y thÇn kinh (2,36%), liÖt d©y VII ngo¹i vi (2,45%), viªm tuû ngang (0,62%),
Parkinson (2,34%), x¬ n·o tuû (0,07%).
- CÇn thu dung ®a d¹ng h¬n n÷a, nhÊt lµ c¸c mÆt bÖnh phôc vô cho huÊn luyÖn nh−:
®éng kinh, viªm tuû, viªm ®a d©y thÇn kinh ®Ó ngµy cµng n©ng cao chÊt l−îng ®iÒu trÞ,
nghiªn cøu khoa häc vµ huÊn luyÖn cho c¸c ®èi t−îng.