Cân Bằng Thu - Chi Năng Lượng
Mỗi một món ăn tạo ra năng lượng khác nhau.
Ăn vào được xem như “thu” và những hoạt
động tiêu hao năng lượng của cơ thể được coi
là “chi”, nếu thu nhiều hơn chi thì biểu hiện rõ nhất là kim bàn cân
nghiêng về bên phải.
Vì thế, việc cân đối trong nhận và xài năng lượng là cách điều chỉnh cân
nặng hiệu quả nhất.
Để có vóc dáng cân đối, đầu tiên phải xác định được cho mình số cân nặng
phù hợp với chiều cao (chứ không phải giống cô người mẫu này, cô diễn
viên nọ). Cách tính đơn giản là lấy chiều cao trừ đi 110. Ví dụ cao 1m65 thì
cân nặng lý tưởng là 55 ký. Khẩu phần ăn cần phù hợp với năng lượng tiêu
hao. Ví dụ nhân viên văn phòng “xài” mỗi ngày 1.800 kcal. Lao động chân
tay sử dụng khoảng 2.200 - 2.400 kcal. Chia cho ba bữa thì mỗi bữa chỉ cần
năng lượng trong khoảng 600 - 800 kcal.
Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM đã tính cụ thể từng món ăn để giúp những
ai muốn giảm hoặc tăng cân một cách khoa học có cơ sở để tính toán. Cụ
thể, năng lượng một số món điểm tâm như sau: bánh canh cua, bún mắm,
bún mọc, phở không nước béo chứa khoảng 500 kcal. Dùng một tô điểm tâm
kèm một ly trà đá không sinh chút năng lượng nào sẽ giảm cân. Còn muốn
tăng cân thì dùng thêm một ly sữa, nước ép sinh tố…
Các món ăn thường xuất hiện trong tiệc tự chọn buổi trưa có bún thịt nướng
chả giò, bánh bèo, bánh ướt cho năng lượng rất cao, từ 600 kcal đến 750
kcal vì có thêm thêm đậu phộng, mỡ hành, chả giò chiên, bánh tôm chiên.
Cơm chứa nhiều năng lượng, một chén cơm loại trung bình cung cấp đến
200 kcal. Nếu ăn một chén cơm kèm thêm các món cá kho, cá hấp thì năng
lượng cung cấp cho cơ thể chỉ trong khoảng 300 kcal. Nhưng, nếu dùng một
chén cơm với cá chiên, cá hú thì năng lượng đã vọt lên mức 400 kcal. Còn
nếu dùng cơm với gà rô ti, năng lượng tròm trèm 500 kcal. Nếu muốn giảm
cân nên ngừng ở mức nạp 400 - 500 kcal, còn nếu muốn cơ thể thêm da
thêm thịt thì dùng thêm cơm, thức ăn.
Các món canh rau năng lượng không nhiều, khoảng 30 kcal. Vì vậy, ăn một
bát canh trước khi ăn cơm sẽ giúp giảm cân hiệu quả vì tạo cảm giác đầy
bụng. Tuy nhiên, cần cảnh giác với món canh khổ qua nhồi thịt vì năng
lượng sinh ra có thể gần bằng một chén cơm.
Cách giảm cân ai cũng biết, nhưng rất khó thực hiện vì cầm lòng không đặng
trước những món “khoái khẩu”. Thông thường, để dỗ dành bản thân, nhiều
người hay nghĩ: “Lâu lâu mới có dịp, thôi thì hôm nay ăn nhiều, mai sẽ ăn
bớt lại”. Thực tế, người ta thường quên ngay lời hứa. Để thắng được “tâm
hồn ăn uống”, cần đong đo “định mức” trước khi ngồi vào bàn. Cụ thể, cần
lược bỏ “hàng kèm” giàu năng lượng: mỡ hành, nước cốt dừa, bánh chiên…
Nên chọn chén bát loại nhỏ.
Sau khi ăn canh và ăn ít sẽ có cảm giác đói, cần ăn nhiều các món thuộc loại
“nghèo rớt” năng lượng như: rau mồng tơi luộc, đậu bắp hấp, các loại trái
cây ít ngọt: ổi, cóc, sơ ri… Cần nhớ, những chén đựng xôi chè tuy thuộc
hàng “nhỏ con” nhưng “nặng ký” về năng lượng vì có thể cung cấp khoảng
400 - 500 kcal. Như vậy, những ai muốn tăng cân chỉ cần ăn nhiều các loại
bánh, xôi, chè hoặc trái cây ngọt: mít, xoài, mía…