Carbon dioxide CO2
1. Gi
ớ ệ i thi u chung
ề ệ ạ ng nó có d ng khí trong
ấ ồ ử ườ cacbon và hai nguyên t ôxy,
ượ ọ ể ạ ắ CO2 hay khí cacbonic trong đi u ki n bình th ử ộ khí quy n Trái Đ t, bao g m m t nguyên t c g i là băng khô. Trong d ng r n, nó đ
ọ
ả ấ ứ ủ ợ
ườ ả ộ ỗ i trung bình m i ngày sinh ra kho ng 450 lít
ự nhiên và trong s n xu t: Nó là Cacbon dioxit có vai trò quan tr ng trong t ấ ầ ủ thành ph n c a quá trình quang h p – hô h p Theo nghiên c u c a USDA ự ở ủ [1], s th c a m t ng ả (kho ng 900 gam) điôxít cacbon.
ỏ
ặ ạ ấ ủ ọ ự ệ
ậ
ạ ấ ướ ự ẩ
ượ ử ụ ạ ướ c sôđa, đ
ể ả c s d ng đ s n xu t n c gi ứ ỏ c s d ng trong c u h a và trong y ấ ể ợ ở c thêm vào ôxy nguyên ch t đ tr th sau
ể ổ ằ ở và có vai trò làm nóng lên c a TĐ thông qua HUNK. Điôxít cacbon l ng và ẩ ệ ắ t là trong công nghi p th c ph m, r n là ch t làm l nh quan tr ng, đ c bi ể ữ ư trong đó chúng tham gia vào quá trình l u tr và v n chuy n các lo i kem ả ượ ử ụ và các th c ph m đông l nh. Nó còn đ i khát cacbonat hóa và n ượ ọ ớ h c t i 5% điôxít cacbon đ ị ừ khi ng ng th và đ n đ nh cân b ng O2/CO2 trong máu.
ấ
2. Tính ch t lý hóa
ự ố
ộ ở
ạ ề ả ở ồ ị
ả ớ ủ ổ ọ
ướ ọ ạ ị
ư i 78 °C, điôxít cacbon ng ng t i thành các tinh th màu ế ủ ụ ạ l
ụ ộ ượ ấ ị ề ng nh t đ nh điôxít cacbon, và nhi u h n l
ể ị
ầ ộ
ự Khí cacbonic không duy trì s cháy và s s ng ộ n ng đ cao Điôxít cacbon là m t khí không màu mà khi hít th ph i ệ ở ạ ắ ể (nguy hi m do nó g n li n v i r i ro ng t th ) t o ra v chua trong mi ng ệ ứ ở mũi và c h ng. Các hi u ng này là do khí hòa tan và c m giác nhói ầ c b t, t o ra dung d ch y u c a axít cacbonic. trong màng nh y và n ể Ở ệ ộ ướ t đ d nhi ắ ọ tr ng g i là băng khô ơ ượ ướ ẽ ấ N c s h p th m t l ng ả này khi khí b nén. Kho ng 1% điôxít cacbon hòa tan chuy n hóa thành axít cacbonic. Axít cacbonic phân ly m t ph n thành các ion bicacbonat (HCO3) và cacbonat (CO32).
ể ế ầ i s n có trong b u khí quy n: khí cacbonic chi m 0,0035% th ể
ồ ố 3. Ngu n g c ự a. T nhiên ồ ạ ẵ - T n t tích khí quy nể
ọ ằ ử - Ho t đ ng c a núi l a: các nhà khoa h c đã c tính r ng, qua 1 s t
ạ ộ ượ ướ ằ ướ ầ ượ ủ ng CO ố ỷ ng CO2 c tính b ng 40000 l n l
ử 2 do núi l a phun ra ể
ạ ươ ủ ứ ấ ng c a Trái Đ t ch a m t l
ề ể ấ
ướ ủ
ụ ề ự năm l ệ có trong khí quy n hi n nay. ể ộ ượ ồ ạ i trong đáy bi n ( Các đ i d ng T n t ồ ạ ổ điôxít cacbon trong d ng các ion bicacbonat và cacbonat— kh ng l ề ớ ượ ơ ng CO2 trong khí quy n. Bicacbonat nhi u h n r t nhi u so v i l ướ ả ứ ượ ạ c và điôxít cacbon. D i c t o ra trong các ph n ng c a đá, n đ đây là ví d v s hòa tan canxi cacbonat:
CaCO3 + CO2 + H2O ⇌ Ca2+ + 2 HCO3
ạ ự ướ ả ứ
ươ ng t ể ư ế nh th có xu h ữ ả ứ
ổ
ả ể ể ạ ả ứ ề
ả
ộ ượ
ạ ỏ ể c chuy n hóa ng
ấ ầ ượ ạ ủ c l ộ ử ạ ớ ượ ng khí này s n ng g p 40 l n toàn b
ổ ệ Các ph n ng t ng t o ra các thay đ i đ m ạ ủ c a CO2 khí quy n. Các ph n ng gi a điôxít cacbon và các lo i đá không cacbonat cũng b sung thêm bicacbonat vào bi n c , chúng sau ạ ả ứ đó ph n ng theo chi u ng i c a ph n ng trên đ t o ra các lo i đá cacbonat và gi i phóng m t n a các bicacbonat thành CO2. Hàng ế ấ ớ ệ t trăm tri u năm qua chúng đã t o ra m t l ng l n đá cacbonat. N u t ả ượ ấ ượ c c các lo i đá cacbonat trong l p v Trái Đ t đ ộ ẽ ặ ạ l i thành điôxít cacbon thì l khí quy n.ể
ầ ượ ể ổ
ủ ấ ạ
ầ ớ ể ạ ướ ủ ế ẽ ị c b sung vào khí quy n cu i cùng s b ạ ươ ng h p th trong d ng các ion bicacbonat, nh ng quá trình ở ầ ấ g n ố ư i không c bi n l
Ph n ch y u c a CO2 đ ụ các đ i d ả này ph i m t hàng trăm năm do ph n l n n ề ặ b m t)
ạ
ệ ậ ả i
ạ ủ ườ ấ i: đun n u…
ừ ừ Cháy r ngừ b. Nhân t oạ ố - Ho t đ ng đ t nhiên li u hóa th ch - Ho t đ ng giao thông v n t - Ho t đ ng sinh ho t c a con ng - Ch t phá r ng b a bãi
ạ ộ ạ ộ ạ ộ ặ 4. C chơ ế
ở ầ ủ ế ố ư ạ ộ ặ ờ
ắ ứ ị ể ớ
ứ ể
ớ
ể
ạ ở ạ ặ ấ ấ ụ ể ạ ủ t ng đ i l u. B c x c a m t tr i có song CO2 ch y u ho t đ ng ạ i do i TĐ thì đã b khí quy n TĐ ngăn l ng n và sóng dài. Khi sóng dài t ơ ướ c… còn trong khí quy n có ch a các khí ozon, CH4, CFC, CO2 và h i n ễ ố ế ắ các sóng ng n thì d dàng xuyên qua các l p khí này chi u xu ng TĐ, sau ấ ệ ừ ứ ạ t t i vào khí quy n, tuy nhiên do 1 m t TĐ phát x tr l đó b c x nhi ượ ầ đi 1 ph n năng l ng do m t đ t h p th nên nó đã chuy n thành sóng
ớ ạ ị
ể
ồ
ấ ả ấ t đ b m t trái đ t tăng lên kho ng 3
ệ ộ ề ặ ệ ộ
ệ ộ ồ
ả i b CO2 và dàiCác sóng này không có kh năng xuyên qua l p CO2 và l ệ ộ ủ ụ ơ ướ ấ t đ c a khí quy n bao quanh TĐ nóng lên. . c h p th , do đó nhi h i n 2 trong khí quy nể ộ khoa h cọ , khi n ng đ CO ủ Theo tính toán c a các nhà oC. Các s li u ố ệ tăng g p đôi, thì nhi oC trong kho ng th i gian ờ ả ấ ứ ấ nghiên c u cho th y nhi t đ trái đ t đã tăng 0,5 ế ổ ủ ừ t 2 trong 1885 đ n 1940 có liên quan đ n vi c thay đ i c a n ng đ CO ể ừ khí quy n t
ả
ệ ệ
5. Bi n pháp gi m phát th i khí CO2 a. Bi n pháp k thu t và công ngh
ả ế ế 0,027% đ n 0,035%. ả ỹ ệ ố ệ
ỗ ờ ệ ạ ố i th i, tiêu t n nhiên li u,
ệ ể ả ả ơ ượ ấ ả ng ch t th i và
liên t c c i ti n công ngh hi u qu h n đ gi m l ả gi m l
ườ ớ ng.
ế ạ ệ ơ ể ệ ệ ụ ng tiêu th tài nguyên ậ ệ ạ - Thay th nguyên v t li u s ch, thân thi n v i môi tr ặ - Tìm ngu n tài nguyên thay th s ch h n, có th tái sinh: NL gió, m t
ờ
ậ - Gi m vi c đ t nhiên li u hóa th ch ổ - Thay đ i máy móc l ụ ả ế - ượ ế ồ ủ tr i, th y tri u… ạ ệ ề b. Bi n pháp quy ho ch và qu n lý
ư ậ ạ ạ ả - Quy ho ch s n xu t n m ngoài khu dân c , t p trung t i khu công
ệ
ấ ằ ả ệ ự ế ệ ấ ứ - H n ch d n đ n vi c ch m d t hoàn toàn vi c xây d ng nhà máy
ệ t đi n, th y đi n ạ nhi
ả ể ễ nghi p đ d dàng qu n lý ế ẫ ệ ụ ấ ạ ệ ả ườ ủ
- Giáo d c ý th c s n xu t s ch và b o v môi tr
ng c a cá nhân và
ủ
ế ủ ệ ứ ả ệ ch doanh nghi p ệ c. Bi n pháp ch tài
ớ ơ ở ả ử ạ ắ ấ ạ ậ - S ph t nghiêm minh và kh t khe v i c s s n xu t vi ph m lu t
ễ BVMT và gây ô nhi m MT ử ơ ở ả ấ ặ ả ấ ờ ễ - Đóng c a c s s n xu t ho c di d i các khu s n xu t gây ô nhi m
ngườ
môi tr ệ
ọ d. Bi n pháp sinh h c ệ ệ ọ
ử ụ ồ ự ừ
- S d ng nhiên li u sinh h c, nhiên li u hydro… ể - Tr ng r ng, phát tri n các d án lâm sinh. -
ả ệ
Tài li u tham kh o: http://ccco.danang.gov.vn/98_134_990/Nguyen_nhan_gay_hien_tuong_bien _doi_khi_hau.aspx https://en.wikipedia.org/wiki/Fluorocarbon
http://climatechangegis.blogspot.com/2012/03/nhungnuoctaoranhieukhi thainhat_4128.html https://congnghiepxanh.wordpress.com/2014/11/10/qa150cauhoivebien doikhihau/ https://en.wikipedia.org/wiki/Methane http://www.novagas.com/analyzers/methane http://www.cryotechvietnam.com.vn/Khidacbiet/Methane CH4/flypage.tpl.html https://en.wikipedia.org/wiki/Nitrous_oxide https://www.britannica.com/science/nitrousoxide https://en.wikipedia.org/wiki/Sulfur_hexafluoride http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10680375