Chiến tranh Cleomenes
Hy Lạp vào thời điểm của chiến tranh
Cleomenes
.
229 BC/228 BC[1] – 222 Thời gian
BC
Peloponnese Địa điểm
Sự xâm chiếm của người Nguyên nhân
Sparta bùng nổ
Chiến thắng của người Kết quả
Achaea và Macedonia
Acrocorinth, Corinth, Thay đổi
lãnh thổ
Heraea and Orchomenus thuộc về Macedon[2]
Tham chiến
Sparta, Liên minh Achaea,
Elis Macedonia
Chỉ huy
Cleomenes III Aratus,
Antigonos III Doson
Lực lượng
~20,000 (at largest ~30,000 (at largest
muster) muster)
.
Chiến tranh Cleomenes[3] (229 BC/228TCN - 222 BC) là cuộc chiến của Sparta
và các đồng minh của mình, Elis, chống lại liên minh Achaea và Macedonia.
Chiến tranh kết thúc với chiến thắng của người Macedonia và Achaea.
Năm 235 trước Công nguyên, Cleomenes III lên ngôi vua của Sparta và bắt đầu
một chương trình cải cách nhằm khôi phục lại truyền thống kỷ luật của Sparta
trong khi làm suy yếu ảnh hưởng của các giám quán, các quan chức được bầu
chọn mà nắm giữ nhiều quyền lực chính trị, mặc dù họ đã tuyên thệ khi nhậm chức
là duy trì sự cai trị của vua Sparta. Khi mà, vào năm 229 trước Công nguyên, các
giám quan phái Cleomenes chiếm một thị trấn ở biên giới với Megalopolis, người
Achaea tuyên bố chiến tranh. Cleomenes phản ứng bằng cách tàn phá Achaea. Tại
núi Lycaeum ông đánh bại một đội quân dưới quyền Aratos của Sicyon, strategos
của liên minh Achaea, mà đã được phái đến tấn công Elis, và sau đó đánh tan một
đội quân thứ hai gần Megalopolis. Trong khi đó, để củng cố chính trị trong nước,
ông đã ra lệnh ám sát các giám quan.
Liên tiếp, Cleomenes xóa các đơn vị đồn trú Achaea ở các thành phố của Arcadia,
trước khi nghiền nát một lực lượng Achaea tại Dyme. Đối mặt với sự thống trị của
Sparta, Aratos đã buộc phải chuyển sang phe Antigonos III Doson của Macedonia
và yêu cầu ông hỗ trợ nỗ lực của người Achaea để đánh bại Sparta. Đổi lại để
được hỗ trợ của Macedonia, người Achaea đã buộc phải giao nộp những pháo đài
bảo vệ thành Corinth cho Antigonos. Cleomenes cuối cùng đã xâm chiếm Achaea,
chiếm quyền kiểm soát của cả Corinth và Argos. Tuy nhiên ,khi Antigonos đã tới
Peloponnese, Cleomenes đã buộc phải rút lui về Laconia. Ông đã chiến đấu với
người Achaea và Macedonia tại Sellasia, nhưng Sparta đã bị đánh tan. Cleomenes
sau đó bỏ trốn sang triều đình đồng minh của ông, Ptolemaios III của Ai Cập, nơi
ông cuối cùng đã tự sát trong cuộc nổi loạn thất bại chống lại Pharaoh mới,
Ptolemaios IV.
Mục lục
1 Mở đầu
2 Những năm đầu tiên và thành công của Sparta
3 Trận Ladoceia và cải cách
4 Thống trị Peloponnese
5 Chú thích
6 Tham khảo
o 6.1 Nguồn chính
o 6.2 Nguồn phụ
[ ] Mở đầu
Cleomenes III lên ngôi vua của Sparta năm 236 TCN hoặc 235 TCN, sau khi phụ
vương Leonidas II qua đời. Việc lên ngôi của ông đã đặt dấu chấm kết thúc một
thập kỷ với dấu ấn của nhiều xung đột giữa hai Hoàng gia Eurypond và Agis.
(Sparta có hai Hoàng gia cùng trị nước vì những người chinh phục ban đầu của
Sparta là anh em sinh đôi và con cháu của họ được chia sẻ Sparta.) Trong thời kì rối loạn, Leonidas II đã hành quyết vị vua cải cách đối thủ của mình, Agis IV.[4]
Năm 229 trước Công nguyên, Cleomenes chiếm lấy những thành phố quan trọng
Tegea, Mantineia, Caphyae và Orchomenus ở Arcadia, ông ta sau đó tự liên minh
với liên minh Aetolia, một liên minh Hy Lạp hùng mạnh của các thành bang ở
miền trung Hy Lạp. Các sử gia như Polybius và Sir William Smith tuyên bố rằng
Cleomenes chiếm giữ các thành phố nhờ sự phản bội, tuy nhiên, Richard Talbert,
người dịch tác phẩm của Plutarch về Sparta, và sử gia NGL Hammond nói rằng
Cleomenes chiếm đóng chúng theo yêu cầu riêng của họ [5] Cuối năm đó, các
giám quan phái Cleomenes tới chiếm Athenaeum, gần Belbina. Belbina là một
trong những điểm đi vào Laconia và bị tranh chấp tại thời điểm đó giữa Sparta và
Megalopolis. Trong khi đó, Liên minh Achaea triệu tập một cuộc họp hội đồng
của mình và tuyên chiến với Sparta. Cleomenes trong lần trở lại sau đó đã củng cố
vị trí phòng thủ của mình.
Aratos của Sicyon, strategos của Liên minh Achaea, cố gắng chiếm lại Tegea và
Orchomenus trong một cuộc tấn công ban đêm. Những nỗ lực từ bên trong thành
phố đã không thành công, mặc dù vậy Aratos đã lặng lẽ rút lui , hy vọng sẽ không bị nhận ra [5]Bản mẫu:Cref Cleomenes tuy nhiên phát hiện ra kế hoạch và gửi một
bức thư đến Aratos hỏi về các mục tiêu của chuyến viễn chinh của ông. Aratos trả
lời là ông đã đến để ngăn chặn Cleomenes củng cố Belbina. Cleomenes trả lời điều
này bằng cách nói: "Nếu tất cả mọi người đều như ngài, viết và nói cho tôi biết lý do tại sao ngài mang theo những ngọn đuốc và thang." [6]
[ ] Những năm đầu tiên và thành công của Sparta
A map of the Peloponnese (the southernmost area of Greece) showing important
cities and locations of the Cleomenean War. The Achaean League is shown in red.
Sau khi củng cố Belbina, Cleomenes tiến quân vào Arcadia với 3.000 bộ binh và
một vài kỵ binh. Tuy nhiên, ông bị gọi trở lại bởi các giám quan, và việc rút lui này cho phép Aratos vây hãm Caphyae ngay khi Cleomenes trở lại Laconia [7] Sau
khi tin tức này đến Sparta, các giám quan phái Cleomenes đi một lần nữa;. ông đã
cố gắng để chiếm thành phố Methydrium của người Megalopia trước khi tàn phá lãnh thổ xung quanh Argos. [6]
Khoảng thời gian này, Liên minh Achaea phái một đội quân dưới quyền một
thượng đẳng tướng quân mới-Aristomachos của Argos, người đã được bầu vào
tháng 5 năm 228 TCN, để giao chiến với Cleomenes trên chiến trường. Quân đội
Achaea có 20.000 bộ binh và 1.000 kỵ binh đối đầu với 5.000 Sparta tinh nhuệ tại
Pallantium. Aratos, người đã đi theo Aristomachos, khuyên nên ông phải rút lui
bởi vì thậm chí 20.000 lính Achaea là không thể bằng được với 5.000 lính Sparta[6].
Aristomachos, nghe lời khuyên của Aratus , thoái lui với quân Achaea.
Trong khi đó, Ptolemaois III của Ai Cập, người là đồng minh của Liên minh
Achaea trong các cuộc chiến tranh của họ chống lại Macedon, chuyển hỗ trợ tài
chính của mình cho Sparta. Ptolemaio đã thực hiện quyết định này sau khi tính
toán rằng một Sparta hồi sinh sẽ là một đồng minh có giá trị hơn chống lại Macedon hơn là liên minh Achaea đang suy yếu. [8]
Trong tháng 5 năm 227 trước Công nguyên, Aratos lại một lần nữa được bầu làm
thượng đẳng tướng quân và tấn công Elis. Người Elis kêu gọi Sparta trợ giúp, vì
ngừoi Achaea đã rút về từ Elis, Cleomenes tấn công và đánh tan tác toàn bộ quân
đội của họ ở gần núi Lycaeum. Tận dụng lợi thế của một tin đồn rằng ông đã bị giết trong cuộc giao tranh, Aratos tấn công và chiếm giữ Mantinea.[9]
Trong khi đó, Vua nhà Eurypontid của Sparta là Eudamidas III, con trai của Agis
IV, qua đời. Pausanias, nhà văn Hy Lạp, tuyên bố rằng Cleomenes đầu độc ông. [10] Để tăng cường địa vị của mình chống lại các giám quan, những người phản đối chính sách bành trướng của mình, [7] Cleomenes triệu hồi người chú Archidamus
V của Eudamidas III đang bị lưu đày ở Messene để ngồi lên ngai vàng nhà
Eurypontid, nhưng ngay sau khi Archidamus trở về thành phố, ông bị ám sát. Sự
dính líu của Cleomenes vụ việc không rõ ràng, bởi vì các nguồn cổ mâu thuẫn với
nhau: Polybius tuyên bố rằng Cleomenes đã ra lệnh sát hại, nhưng Plutarch không đồng ý[11]
[ ] Trận Ladoceia và cải cách
Sau đó trong năm 227 TCN, Cleomenes hối lộ các giám quan để cho phép ông tiếp
tục chiến dịch của ông chống lại người Achaea. Sau khi thành công với việc hối lộ
của ông, Cleomenes tiến vào lãnh thổ của người Megalopolis và chiếm được làng
Leuctra. Đáp lại, một đội quân Achaea tiến đến, giải vây cho thành phố và gây ra
một thất bại nhỏ cho quân đội Sparta đóng gần bức tường thành phố nhất.
Cleomenes đã buộc phải phải rút lui với quân đội của mình qua một loạt các khe
núi. Aratos ra lệnh cho người Achaea không nên truy đuổi người Sparta qua khe
núi, nhưng Lydiadas của Megalopolis không vâng lệnh và tấn công cùng với quân
kỵ binh để truy đuổi quân Sparta. Lợi dụng địa hình khó khăn và kỵ binh của kẻ
địch phân tán rải rác, Cleomenes phái những lính Crete, Tarentine của mình chống
lại Lydiadas. Họ đánh tan kỵ binh kẻ thù, và Lydiadas nằm trong số những người
chết. Người Sparta, được khích lệ bởi những điều này, tấn công vào bộ phận chính
của quân Achaea và đánh bại toàn bộ quân địch. Người Achaea ,tức giận và nản
lòng bởi thất bại của Aratos vì đã không hỗ trợ cho Lydiadas tới mức họ không tấn công thêm nữa trong năm đó. [12]
Traditional Greek phalanx with spears and large shields (aspis).
Cleomenes, bây giờ tự tin vào vị thế vững chắc của mình, bắt đầu âm mưu chống
lại các giám quan. Đầu tiên ông tuyển mộ cha dượng của mình, thuyết phục ông ta
về sự cần thiết phải loại bỏ các giám quan. Cleomenes tranh luận rằng sau đó họ
có thể ban phát tài sản của các giám quan chung cho tất cả các công dân và cùng
hướng tới việc giành lại quyền bá chủ của người Sparta ở Hy Lạp. Sau khi thuyết
phục được cha dượng của mình, Cleomenes bắt đầu chuẩn bị cuộc cách mạng của
mình. Sử dụng những người đàn ông mà ông coi là nhiều khả năng có thể chống
lại mình(có thể là trong một nỗ lực để khiến cho họ bị giết), ông chiếm Heraea và
Asea. Ông cũng mang đến lương thực cho người dân của Orchomenus- mà đang bị
người Achaea bao vây -trước khi cắm trại bên ngoài Mantinea. Chiến dịch này đã
làm kiệt sức đối thủ của ông, những người yêu cầu ở lại Arcadia để họ có thể nghỉ
ngơi. Cleomenes sau đó tiến về Sparta với lính đánh thuê của mình và phái một số
người ủng hộ trung thành để giết các giám quan. Tất cả trong năm giám quan đã
thiệt mạng, với ngoại lệ là Agylaeos, người đã cố gắng để trốn thoát và tìm nơi trú ẩn trong một ngôi đền [13]
Với việc các giám quan bị loại bỏ, Cleomenes khởi xướng cải cách của mình. Đầu
tiên, ông đã giao nộp đất đai của mình cho nhà nước, sớm theo sau là cha dượng
và bạn bè của ông, và sau đó là phần còn lại của các công dân. Ông chia tất cả diện
tích đất của người Sparta, thành các phần bằng nhau cho từng người dân. Ông tăng
số công dân bằng cách ban quyền công dân cho một số perioeci, những người đã
tạo thành tầng lớp trung lưu Sparta, nhưng vào thời điểm đó không có quyền công
dân Sparta. Mở rộng số người có quyền công dân có nghĩa là Cleomenes có thể
xây dựng một đội quân lớn hơn, ông đã đào tạo được 4.000 lính hoplite và khôi
phục lại xã hội cũ của người Sparta và kỉ luật quân sự. Ông cũng củng cố quân đội
của mình bằng cách đưa vào sử dụng sarissa của người Macedonia (giáo).
Cleomenes hoàn thành cải cách của mình bằng cách đưa em trai của mình,
Eucleidas, trở thành nhà vua nhà Agiad vua đầu tiên, ngồi trên ngai vàng nhà Eurypontid [14]
[ ] Thống trị Peloponnese
A coin depicting Ptolemy III of Egypt.
Ptolemaios III của Ai Cập đã tiếp tục đề nghị hỗ trợ Cleomenes với điều kiện rằng
nhà vua Sparta sẽ đưa mẹ và con cái làm con tin. Cleomenes do dự nhưng mẹ của ông, sau khi biết được đề nghị của Ptolemaios, đã tự nguyện tới Ai Cập.[15]
Năm 226 trước Công nguyên, các công dân của Mantinea kêu gọi Cleomenes trục
xuất các đơn vị đồn trú người Achaea khỏi thành phố. Vào một đêm, ông và quân
đội của mình len lỏi vào thành phố và loại bỏ đơn vị đồn trú người Achaea trước
khi hành quân đến Tegea gần đó. Từ Tegea, Người Sparta tiên vào Achaea, nơi
Cleomenes hy vọng lực lượng của liên minh sẽ phải đối mặt với ông trong một
trận chiến mở. Cleomenes tiến quân với quân đội của mình đến Dyme và đã chạm
chán với toàn bộ quân đội Achaea. Trong trận chiến sau đó, người Sparta đánh tan
đội hình phalanx Achaea, giết chết nhiều người Achaea và bắt nhiều người khác.
Sau chiến thắng này, Cleomenes chiếm được thành phố Lasium và tặng nó cho người Elia. [16]
Liên minh Achaea đã mất tinh thần bởi cuộc chiến này; Aratos cũng đã từ chối
chức tướng quân, và khi cả Athen và liên minh Aetolia từ chối lời kêu gọi của họ, họ đã thỉnh cầu hòa bình với Cleomenes [17]