NGƯƠ 1 D M C U Ầ
CH Ầ
I.1. Công d ng, phân lo i, yêu c u
ụ
ạ
ầ
ừ ầ ả “d m c u” dùng đ ch chung cho v c u ch đ ng và b n ủ ộ ầ
ể ỉ c. S d ng quy ử ụ
Trong ch ươ thân c u d n h ầ ẫ ướ - N u c u tr ầ ng này t ng không ch đ ng phía tr ủ ộ c là d m c u d n h ướ ầ ướ ỏ ầ c: ướ ướ ầ ng và không ch đ ng thì g i là d m c u ủ ộ ẫ ầ ầ ọ
c là d m c u d n h ầ ầ ầ ướ ướ ẫ ẫ ng và ch đ ng thì g i là v c u d n ủ ộ ỏ ầ ọ ế d n h ng; ẫ ướ ế
h ướ
ẫ ướ ủ ộ
- N u c u tr ng; - N u c u sau là d m c u ch đ ng và không d n h - N u c u sau là d m c u không ch đ ng và không d n h ng g i là d m c u. ế ầ ế ầ ủ ộ ầ ầ ầ ầ ng, g i là v c u; ọ ầ ẫ ướ ỏ ầ ọ ầ
I.1.1. Công d ngụ
ng ph n đ ủ ầ ầ ầ ầ ử
ượ c dùng v i h th ng treo ph thu c. ng đ ầ d ng trên ôtô th ụ D m c u dùng đ đ toàn b tr ng l ộ ọ ể ỡ ớ ệ ố ượ c treo c a ôtô. D m c u s ượ ộ ườ ụ
I.1.2. Phân lo iạ
ể
ủ ầ ng;
ẫ ướ
ng. ng pháp ch t o v d m c u, chia ra: ỏ ầ ế ạ ầ
a. Phân theo công d ng c a c u có th chia ra: ụ D m c u không d n h ẫ ướ ầ ầ D m c u d n h ng; ầ ầ V c u; ỏ ầ V c u d n h ẫ ướ ỏ ầ b. Phân theo ph ươ Lo i d p và hàn; ạ ậ Lo i ch n; ạ ồ Lo i đúc; ạ Lo i liên h p. ợ ạ c. Phân theo k t c u: ế ấ Lo i d m c u r i; ầ ờ Lo i d m c u li n; ề ầ ạ ầ ạ ầ
I.1.3. Yêu c uầ
- Có hình dáng và ti t di n b o đ m ch u đ ượ ế ả ự c tác d ng c a l c th ng đ ng, l c ủ ự ứ ẳ
ụ ệ ngang, l c d c tr c và mômen xo n trong th i gian làm vi c; ệ ự ọ ả ắ ị ờ ụ
ọ ượ
cho các chi ti ng bé; ế t chuy n đ ng t ể ộ ươ ng đ i c a v c u ch ố ủ ỏ ầ ủ
- Các góc đ t trên d m c u d n h ng ph i đúng quy đ nh. - Có đ c ng l n nh ng tr ng l ư ớ ộ ứ - Có đ kín t t đ gi ố ể ữ ộ đ ng ho t đ ng t t; ố ạ ộ ộ ặ ầ ầ ẫ ướ ả ị
Hình I.1 Các lo i d m c u ạ ầ ầ
I.2. V c u không d n h
ng
ỏ ầ
ẫ ướ
I.2.1. K t c u ế ấ
ụ ỏ ầ ỏ ọ ề ế ộ
ỏ ầ ượ ặ
ề ự t c tr ng l ị ấ ả ọ ự ả ự ủ ự ề
ượ ự ự
V c u là v b c ba c m truy n l c chính, vi sai và truy n đ ng đ n các bánh xe ủ ch đ ng. V c u phía sau ch u t ng c a ôtô đ t lên các bánh xe c a ủ ộ d m c u này. Nh n và truy n lên khung l c kéo, l c phanh, mômen ph n l c và ậ ầ ầ mômen phanh, mômen u n do l c tr t ngang Y (đó là l c ly tâm khi ôtô quay vòng ho c di chuy n trên đ ố ng nghiên …). ườ ể ặ
ầ ườ Hình I.2. Các chi ti ữ ộ ứ
Đ tăng c ở ế ơ ặ ộ ỏ ng đ c ng v ng n i đ t b truy n l c chính – vi sai có gia c b ng ố ằ ự ủ ng đ c ng đi m t a c a ể
t trong v d m c u. ỏ ầ ề ự ể các gân bên trong và bên ngoài v . Ngoài ra, đ gia c ể bánh răng th c p - b truy n l c chính – b ng cách đ t ộ ứ ự ế ề ự ộ
không cho d u ch y t ằ ể ữ ứ ấ ỏ ầ ầ ầ
ắ ụ ề ự ỏ ử
ể ắ ể
ở ủ ổ cho đ m không b l ch khi l p vào n a tr c. ườ t a tr c ti p trong v c u. ặ ổ ự ỏ ầ ph n v c a Trong v c u có đ t đ m ch n d u đ gi ỏ ủ ặ ệ ầ ả ừ ơ c l p ngay trong đ u v c u n i b truy n l c chính sang v n a tr c. M t đ m đ ộ ệ ỏ ầ ầ ượ ắ ộ bi bánh xe. Đ m ch n d u có th có các lò xo ép và rãnh đ t bánh xe đ ch n m c a ầ ắ ệ ặ gi ụ ắ ữ ị ệ ử ệ
ề ạ ầ ờ ế ấ ờ ỏ ầ ượ ỏ ầ ẳ ứ ẳ ặ ả Theo k t c u v c u ôtô có hai lo i: v c u li n và v c u ghép (r i) (c u ghép ỏ ầ có th tháo r i ra đ c theo m t ph ng đ ng hoăc m t ph ng ngang hay theo c hai ặ ể m t ph ng). ặ ẳ
Hình I.3. Các chi ti tế c u t o v d m c u. ấ ạ ỏ ầ ầ
I.2.2. Tính b n cho v c u sau ỏ ầ ề
ể ệ ặ
ỏ ầ ằ ẳ ế ặ ứ
a. S đ v c u sau ơ ồ ỏ ầ Trên hình I.4 th hi n k t c u c a n a bên trái trên m t chi u b ng và trình bày s đ l c tác d ng lên v c u sau c a ôtô có công th c 4x2 trên m t ph ng ngang (hình ụ ơ ồ ự I.5), khi nó di chuy n trên đo n đ ế ấ ủ ử ủ ng vòng có tâm quay vòng n m bên ph i. ạ ườ ể ằ ả
ượ ắ
ể ệ Trên hình có bánh xe (1) đ ằ
m t đ ậ ừ ặ ườ ầ ụ ầ ớ ự ể ể ả ồ ụ ệ
ặ ơ ấ c l p phía đ u tr c, bên trong bánh xe l p đ t c c u ắ ng lên bánh xe, phanh th hi n b ng đĩa phanh (2), đ gi m b t s va đ p t v c u l p nhíp (3) làm nhi m v đàn h i và đ di chuy n c n có thêm đòn liên k t ế ể ỏ ầ ắ (4).
P) sẽ
Hình I.4. K t c u bên ngoài c a n a v c u bên trái. ủ ử ỏ ầ ế ấ c phanh – t c tác đ ng vào đĩa phanh (2) - mômen phanh (M ứ ộ ượ
Khi bánh xe đ truy n lên v c u, làm cho: ỏ ầ ề - Đo n gi a v c u, t ệ đĩa phanh và nhíp s ch u xo n (n u nhíp v a làm nhi m ắ ẽ ị ừ ế ữ ỏ ầ
v đàn h i v a truy n l c d c lên khung); ụ
ạ ồ ừ ạ ừ ề ự ọ ừ ắ đĩa phanh và đòn liên k t 4 (m t c t N-N) s ch u xo n, ữ ỏ ầ ế ẽ
ị (n u nhíp ch làm nhi m v đàn h i còn đòn liên k t 4 truy n l c d c lên khung). ặ ắ ề ự ọ ế ế ồ ỉ ệ
- Đo n gi a v c u, t ụ ầ b. L c tác d ng lên d m c u ầ ự ụ
Trên hình I.5. th hi n kích th ỏ c u.ầ ụ ỏ ầ ướ
Hình I.5. S đ l c trên v ơ ồ ự c, v trí và l c tác d ng lên v c u, trong đó: ị c treo c a ôtô; ủ ủ
i tr ng tâm ôtô khi quay vòng; ự ng c a ph n đ ầ ượ ạ ọ
ự ế ạ i đi m ti p xúc c a các bánh xe ch ủ ể ủ
ng; ặ ườ ớ
2
t ngang đ c phân b t ượ ố ạ ữ i đi m ti p xúc gi a ế ể
ể ệ G - Tr ng l ượ ọ Y - L c quán tính ly tâm, t ự X j i2 - L c kéo hay phanh t đ ng c a v c u phía sau v i m t đ ộ 2 , Y P Y T ượ b nhíp v i v c u bên trái hay bên ph i; ộ ủ ỏ ầ - L c tr ự ớ ỏ ầ ả
2
2
, Y PP ủ i đi m ti p xúc c a ế ể ạ ượ - Ph n l c tr ả ự
2
t ngang tác d ng t ng; - Ph n l c th ng đ ng tác d ng t m t đ t, t ừ ặ ấ ạ ể i đi m ả ự ả ớ ứ ụ ặ ườ ụ
ng; c treo c a ôtô tác d ng t ạ ể i đi m ố ượ ả ớ ủ ượ
ả
ủ ỏ ầ
ủ ộ ể
tr ng tâm đ n đi m ti p xúc gi a nhíp ớ ỏ ầ ế ể ề ế ữ
Y PT bánh xe bên trái hay bên ph i v i m t đ 2 , Z P Z T ẳ ti p xúc c a bánh xe bên trái hay bên ph i v i m t đ ặ ườ ế 2 , R P R T ng ph n đ ầ ụ ti p xúc gi a b nhíp v i v c u bên trái hay bên ph i. ớ ỏ ầ ế ả ả ả ầ ả m t đ t đ n tr ng tâm c a ôtô; ọ ừ ặ ấ ế ủ ề
T
ủ 2 - Kh i l ữ ộ B - Kho ng cách gi a hai bánh xe c a v c u; ữ B1 - Kho ng cách gi a hai đi m ti p xúc c a b nhíp v i v c u; ế ữ d - Kho ng cách theo chi u cao t ừ ọ v i d m c u; ớ ầ hg - Kho ng cách theo chi u cao t rbx - Bán kính bánh xe.
2 , Y P
2 , chúng n m sát v c u nên mômen u ng có th b
t ngang Y - Các l c tr ượ ỏ ầ ể ỏ ằ ố
2
ự qua, có t ng:ổ
2 + Y P 2 = Y PT 2 XK) do l c kéo (X ự
+ Y PP K) truy n đ n m t bánh xe c a v c u, đ ỏ ầ ủ ề ế ộ ượ c
M
i .
i .
e
h
0
Y T Mômen xo n (Mắ tính theo bi u th c sau: ể ứ
K2
K2
max 2
(I - 1) MXK = X T .rbx = X P .rbx =
K2
, X P - L c kéo c a bánh xe ch đ ng bên trái và bên ph i t ủ ộ ả ạ ể i đi m ự
ủ ng. đó:Ở ữ ế ớ
j.
ượ c tính theo bi u th c sau: ể ứ X T K2 ti p xúc gi a bánh xe v i m t đ ặ ườ ộ Mômen xo n (Mắ
P2
P2
XP) cho m t bánh xe, khi phanh ôtô đ 2G 2
j.
(I - 2) .rbx = X P .rbx = m2P. MXP = X T .rbx
P2
P2
2G 2
X T = X P = m2P. V i:ớ
đó:Ở
ụ
i tr ng tác d ng c u sau khi phanh; ầ ổ ả ọ ố ứ
- H s thay đ i t - T i tr ng phân b lên v c u khi ôtô đ ng yên; ỏ ầ - H s c a bánh xe v i m t đ ng. ặ ườ ớ
ỏ ầ ầ
ọ
ỏ ầ ề ợ ạ ư ầ ượ c ch t o là: ế ạ
m2P ệ ố G2 ả ọ φ ệ ố ủ c. Tính b n cho v d m c u sau ề c.1. ch n v t li u ậ ệ V d m c u g m nhi u ph n h p l ồ ầ - Thép: là thép t i, nh ng v t li u th t (Crôm Nicken), thép 40X, 45 b ng ph ố ườ ươ ng đ ậ ng pháp d p ho c d p ậ ặ
hàn. Dùng ph ng pháp d p hàn thì ph i th ng hóa tr c khi gia công. ươ ả ậ ườ ậ ệ ằ ướ
ng pháp đúc, rèn. t c i ti n b ng ph ằ ươ ố ả ế
ệ ể ướ
sau: ấ ự ế ấ ủ ử
ầ ụ ử ẽ ể ồ ứ ẽ ử ụ ỏ ầ ạ
- Gang: là gang t c.2. Tính toán Đ tính toán, nên th c hi n các b c th t ứ ự + Tùy theo k t c u c a n a tr c mà ng su t gây nên trong v c u này s khác ứ ụ nhau. Cho nên, khi tính toán c n nghiên c u s s d ng n a tr c lo i nào, đ r i phân tích l c khi tính toán.
ị ố ố ắ ủ ỏ ầ
ng h p sau: ợ
ắ ồ ấ ố ứ
Pmaxx);
ế ộ ấ
max);
max).
ớ ự ạ ự
ứ
i tr ng đ ng do tr ng l ứ ủ ứ ề ậ ệ ộ ả ầ ọ
ấ
ồ ề ấ ả ọ ọ ị
ự + Xác đ nh mômen ch ng u n và ch ng xo n c a v c u. ố Tính toán v c u theo ba tr ỏ ầ ườ c.2.1. Tính v c u theo b n; ề ỏ ầ ứ Khi đã xác đ nh mômen ch ng u n và ch ng xo n r i tính ng su t u n và ng ố ị ố ố t di n c a v c u ng v i ba ch đ sau: t c các ti su t xo n cho t ắ ệ ủ ỏ ầ ứ ế ấ ả Kmax) hay l c phanh c c đ i (X ứ ấ l c kéo (X Th nh t: ự ôtô b tr Th hai: t ngang khi quay vòng (Y = Y ị ượ ứ ng g gh (Z = Z khi đi trên đ Th ba: ứ ườ Tính ng su t u n và ng su t xo n s d ng các công th c c a s c b n v t li u. ắ ử ụ ứ ấ ố ng b n thân d m c u tác đ ng c.2.2. Tính v c u theo t ộ ầ ỏ ầ ng b n thân c u gây ra, chia c u ra làm i ph n Đ xác đ nh ng su t do tr ng l ầ ị ứ ầ ượ i (hình I.6), sau đó 8 ÷12 ph n) và xác đ nh tr ng kh i riêng c a t ng ph n m ầ ọ ầ ng m p mô có th xác đ nh mômen ể ượ ầ ủ ừ ấ ừ ố ố ị ả ố ạ ườ ị
ể riêng (i t cho gia t c c đ nh đ i v i c u khi qua đo n đ ố ớ ầ i tr ng đ ng c a chính c u sau. u n sinh ra do t ủ ộ ố ả ọ ầ
i c a c u gây ra s là:
Hình I.5. S đ l c trên v d m c u sau. ơ ồ ự ầ T i tr ng đ ng do m i ph n m ả ọ ộ ỗ ủ ầ ỏ ầ ẽ
` (I - 3) Pdn = mi. ầ dv dt
đó:Ở
- Kh i l ng ph n t th I c a c u; mi ố ượ ầ ử ứ ủ ầ
dv dt
dv dt
- Gia t c th ng đ ng c a c u sau, v i gia t c l n ủ ầ ố ớ ứ ẳ ố ớ có thể
2. ẳ
ứ ẳ Ụ ỡ ậ ủ ườ n
s
X
Z
t
t
Ứ ậ ấ ớ ỏ ầ ấ ầ ượ đ cao su đ p c a s c tính theo bi u th c sau: ể ứ ôtô đ p vào v d m c u. Giá tr c c đ i c a h s k s – – ` (I - 4) kđ = đ t tr s 100m/s ạ ị ố ng su t l n nh t trong m t ph ng th ng đ ng là lúc ặ ị ự ạ ủ ệ ố đ đ s s
đó:Ở
ầ ử
σt σZ σX - treo; - - ng su t đ ng do dao đ ng c a b n thân c u. ầ ng su t tĩnh; ấ ng su t đ ng do dao đ ng c a ph n t ấ ộ ấ ộ ủ ủ ả Ứ Ứ Ứ ộ ộ
ng b ng, kh i l ng ph n đ ố ượ ằ ầ ượ c treo nh h ả ưở ng
ề ế ứ
- Khi ôtô chuy n đ ng trên m p mô kh i l ng ph n không đ ố ượ ầ ượ c treo nh h ả ưở ng
ề ế
ộ ứ
Chú ý: - Khi ôtô chuy n đ ng trên đ ộ ườ ể nhi u đ n ng su t c a v d m c u; ấ ủ ỏ ầ ầ ấ ộ ể nhi u đ n giá tr ng su t c a v c u. ấ ủ ỏ ầ ị ứ c.2.3. Đ c ng c a v c u ủ ỏ ầ Đ c ng c a v c u nh h ế ự ọ ủ ử ế ộ ứ ủ ỏ ầ ả
ụ ng tr c ti p đ n đ b n tu i th c a các n a tr c ự đây, đánh giá đ c ng v c u theo đ võng c c ộ ề ộ ứ ổ ỏ ầ ộ
ủ ỏ ầ ả ọ ụ ủ ầ ủ ộ ứ ơ ấ ề ỏ ầ
i tr ng ph gây nên do đ võng c a v c u lên các ộ i tr ng ph gây nên do t là không l n l m. Nh ng khi v c u có đ c ng th p, t ụ ả ọ ộ ứ ấ ỏ ầ ư
ệ
ụ
’ làm u nố c treo ượ
ỏ ầ ế ả ụ i hoàn toàn, giá tr mômen M ả ng ph n đ i tác d ng c a l c do kh i l ủ ự ị ố ượ ầ
a
ưở và các c c u khác c a d m c u. ầ Ở đ i quy v chi u r ng c a hai v t bánh xe. ế ề ộ ạ Khi v c u có đ c ng cao, t chi ti ớ ắ ế đ võng c a v c u s tăng lên rõ r t. ủ ỏ ầ ẽ ộ Đ i v i ôtô t ả ố ớ n a tr c khi v c u bi n d ng d ỏ ầ ụ ử tác d ng, và đ ượ i, v c u có n a tr c gi m t ử ướ ứ ụ
M’ = (I - 5) ạ c tính theo bi u th c sau: ể .0 JE. l
Trong đó:
ủ ế ụ ằ ử ầ
i ch g n m t bích; ế t di n đ u ngoài n a tr c b ng góc xoay c a ủ ệ ỗ ắ ặ
ụ
ề ủ ỏ ầ ấ Ứ c v ượ ượ t quá giá tr : ị
α0 - góc xoay c a ti t di n v c u t ti ệ ỏ ầ ạ - chi u dài n a tr c. l ử ng su t cho phép c a v c u không đ 2; - Đ i v i gang rèn: 300kN/m 2. - Đ i v i thép ng: 500kN/m ố ố ớ ố ớ
I.3. D m c u d n h
ng
ầ ẫ ướ
ầ
ng trên ôtô th ẫ ầ ướ D m c u d n h ầ ườ ướ ầ
ể
ẫ c v a ch đ ng v a d n h c. Nó ph i b o đ m ng là d m c u phía tr ả ả ả ầ ỏ ầ ng quay vòng d dàng và n đ nh khi chuy n đ ng. V c u ộ ị ổ ể ề ng nó còn ph i truy n ụ ẫ ướ ừ ẫ ướ ừ ướ ướ ả
cho các bánh xe d n h tr mômen quay đ n các bánh xe và truy n l c đ y lên khung cho ôtô di chuy n. ng, ngoài nhi m v d n h ệ ề ự ẩ ủ ộ ế ể
I.3.1. K t c u ế ấ
ầ
ầ ề ệ ố ẫ ế ấ ủ ầ ủ ộ
ụ ầ ặ
ố ớ ng không ch đ ng, li n: bao g m d m ngang (1) n i v i ỗ ầ c đ nh v b ng ch t (5). Tr c đ ng n m trong con quay (3), nên hai ầ ị ằ ằ
ướ khung qua nhíp (6). Hai đ u d m c u có hai l hình tr y và đ ị ượ ụ ấ bánh xe cùng con quay đ u quay đ ượ ệ Tỳ theo h th ng treo mà có k t c u c a d m c u d n h ng: ẫ ướ D m c u d n h ầ ồ ầ hình tr . Tr c đ ng (2) đ t trong các l ụ ứ ỗ ụ ứ ụ ứ ố ế ặ ầ ố ị
ể ầ ề ầ ố
ố c quanh tr c đ ng. ề D m c u th t di n d ng ch I, ng tròn ho c elíp đ ch u u n, ch u ng có ti ị ữ ạ ườ ầ xo n. Đ h th p đ ặ c tr ng tâm c a ôtô b ng cách u n cong d m c u v phía m t ằ ủ ể ạ ấ ắ ọ ượ đ t trong m t ph ng đ ng đ l p đ t đ ng c . ơ ặ ộ ứ ẳ ặ ấ ể ắ
ng li n đ c s d ng r ng rãi trên ôtô t ả ẫ ướ ề ượ ử ụ
ổ ầ ầ ữ ể ặ ổ
Hình I.6 ộ bi tỳ ( bi c u ho c ổ
ượ ổ
ổ ổ
i và khách. ng có lăn) – th ườ ặ ổ bi. Tr ng l c ượ ng ph n đ ầ ượ ọ ề c truy n qua ng truy n bi tỳ, tr ng l ọ ề ọ bi gi m. Vì v y, đ tăng tu i th ả ọ ủ ổ ổ ể ậ c s d ng r ng rãi hi n nay. Trong cam ệ ộ ượ ử ụ i cho tr c đ ng và th ụ ứ ế t d ượ ướ ng có vú m . ở ườ ạ
ọ bi lúc bi, b c tr ạ ặ ạ ầ ầ
ề
c l c d c, thì nhíp ph i đ ẳ ầ ượ ự ọ ặ ặ c đ t ố ỗ ể đ ủ ặ
D m c u d n h ầ Gi a tr c đ ng và cam quay có th đ t ụ ứ b ph n ch n b i đ giúp gi m b t b i b n chui vào ả ụ ể ớ ụ ẩ ắ ậ ộ ng b n thân d m c u s đ treo và tr ng l ượ ầ ẽ ượ ầ ả qua bi không quay là l n nên tu i th c a ổ ớ ổ t dùng đ thay th và nó đ cho ượ ể t trên, b c tr quay có đ t b c tr ượ D m c u, khi dùng b nhíp: ộ - V a có ch c năng đàn h i và v a truy n đ ả ượ ồ c l p ch t trên m t ph ng c a d m c u, m t ph ng này có b n l ầ ặ c t ứ ừ ngang và đ ượ ắ ghép hai quang nhíp và m t l gi a đ đ t đ u bulông trung tâm b nhíp; ừ ẳ ộ ỗ ụ ở ữ ể ặ ầ ộ
c đ t ngang hay d c theo d m c u và ọ ệ ầ ầ ồ
ụ d m c u ph i có chi ti ầ - Làm nhi m v đàn h i thì nhíp có th đ ầ ể ượ ặ t làm n i l p đòn n i đ truy n l c d c lên khung. ố ể ề ự ọ ơ ắ ế ả
I.3.2. Tính toán d m c u d n h ng ầ ẫ ướ ầ
ng ơ ồ ầ ầ
I.3.2.1. S đ d m c u d n h Trên hình I. trình bày s đ d m c u d n h ướ ầ ẫ ng trên m t ph ng ngang. Trong ẳ
ẫ ướ ơ ồ ầ bánh xe 1 có đ t phanh, khi phanh bánh xe 1, thì mômen phanh M ặ ặ P s truy n đ n: ề ế
- T đ u d m c u đ n ch đ t b nhíp s ch u u n và xo n do mômen phanh ỗ ặ ộ ẽ ế ầ ầ ố ị ẽ ắ
ừ ầ (MP) tác d ng;ụ
1, Z2
P.
- Đo n gi a hai b nhíp – trong m t ph ng đ ng – s ch u u n do các l c Z ộ ạ ữ ự ứ ố
ầ ầ ẽ ị ự
ng và Y1, Y2. D m c u còn ch u u n trong m t ph ng ngang do l c phanh X ầ ự
ằ ả
ng vòng v i tâm quay vòng n m bên ph i thì các l c ự ng đ c th hi n nh trên hình I ẳ ặ ặ ẳ I.3.2.2. L c tác d ng lên d m c u d n h ẫ ướ Ôtô đang di chuy n vào đ ớ và ph n l c trên d m c u d n h ầ ả ự ị ố ầ ườ ẫ ướ ụ ể ầ ể ệ ượ ư
Trên hình I.5. th hi n kích th ể ệ ướ Hình I.7 c, v trí và l c tác d ng lên v đ m c u, trong ị ỏ ầ ự ụ ầ
đó:
ng c a ph n đ ủ c treo c a ôtô; ủ
i tr ng tâm ôtô khi quay vòng; ầ i đi m ti p xúc c a các bánh xe c a d m c u ủ ủ ầ ầ ượ ạ ọ ế
1
ng; t ngang đ c tác d ng t ạ ể ặ ườ ượ ụ ạ ữ i đi m ti p xúc gi a ế ể
ượ ng bên trái hay bên ph i; ả
1
1
, Y PP ớ ầ - Ph n l c tr ả ự ầ ẫ ướ ượ ể ạ ủ i đi m ti p xúc c a ế
1
t ngang tác d ng t ng; - Ph n l c th ng đ ng tác d ng t ả ớ ứ ả ự m t đ t, t ừ ặ ấ ạ ể i đi m
ng; G - Tr ng l ượ ọ Y - L c quán tính ly tâm, t ự X j P1 - L c phanh t ự d n h ng v i m t đ ẫ ướ ớ 1 , Y P Y T - L c tr ự b nhíp v i d m c u d n h ộ Y PT bánh xe bên trái hay bên ph i v i m t đ 1 , Z P Z T ẳ ti p xúc c a bánh xe bên trái hay bên ph i v i m t đ ế ụ ặ ườ ụ ả ớ ủ ặ ườ
c treo c a ôtô tác d ng t ạ ụ ủ ượ
1 - Kh i l ố ượ ộ ữ
ể i đi m ng bên trái hay bên ầ ẫ ướ ng ph n đ ầ ớ ầ
đi m ti p c a bánh xe v i m t đ ế ng v i đi m ti p ể ớ ế ủ ừ ể ặ ườ ớ
ầ l ủ ộ
ủ ầ
ữ ữ ể ầ
1 , R P R T ti p xúc gi a b nhíp v i d m c u d n h ế ph i.ả - Kho ng cách t ả xúc c a b nhíp v i d m c u; ớ ầ ả ả ả ầ ả
tr ng tâm đ n đi m ti p xúc gi a nhíp ớ ầ ế ể ế ề ữ
T
m t đ t đ n tr ng tâm c a ôtô; ọ ừ ặ ấ ế ủ ề
1 , chúng n m sát d m c u nên mômen u ng có th b
t ngang Y ượ ố ể ỏ ầ ằ ầ B - Kho ng cách gi a hai bánh xe c a d m c u; ầ B1 - Kho ng cách gi a hai đi m ti p xúc c a b nhíp v i d m c u; ế ủ ộ d - Kho ng cách theo chi u cao t ừ ọ v i d m c u; ớ ầ hg - Kho ng cách theo chi u cao t rbx - Bán kính bánh xe. 1 , Y P
1 = Y PT
1 ủ ộ
Các l c tr ự qua, có t ng:ổ
j
Ả
1 + Y P Y T 1 ng các l c lên d m c u ch đ ng ầ ự P1 → X j ạ ự ạ
I.3.2.3. nh h ưở a. L c phanh đ t c c đ i (X ự + Y PP ầ P1 max)
ể ự ể ng ph ng (k ẳ
đ = 1) và ưở ng
th ng, không có l c tr ự ạ ượ ự ầ ầ ẳ ẫ ướ ng s nh h ẽ ả
P1 ) t
j
i các bánh xe. ự ạ ả ự b i l c phanh c c đ i (X ở ự ạ Đ l c phanh c c đ i, xem ôtô đang di chuy n trên m t đ ặ ườ t ngang (t c Y = 0). Do đó, d m c u d n h ứ j j P1 max) và ph n l c (Z
XP), s tính theo bi u th c sau:
ự
P1 max) sinh ra: ẽ
j.
L c phanh c c đ i (X ự ạ - Mômen xo n (Mắ ứ ể
P1 .rbx = X P
P1 .rbx = m1P.
1G 2
j.
(I - 6) MXP = X T .rbx
P1 = X P
P1 = m1P.
1G 2
X T V i:ớ
đó:Ở
c khi phanh; ầ
ầ
ướ c khi ôtô đ ng yên; ứ ng. m1P G1 φ i tr ng tác d ng c u tr ụ ổ ả ọ ướ ố ặ ườ ớ
j.
- Và mômen u n (Mố ệ ố ả ọ ệ ố ủ ặ
P1 .l = X P
P1 .l =
j
(I - 7) MUX = X T .m1P.l - H s thay đ i t - T i tr ng phân b lên c u tr - H s c a bánh xe v i m t đ UX) trong m t ph ng ngang: ẳ 1G 2
P1 ) sinh ra mômen u n trong m t ph ng đ ng và đ
c tính: Ph n l c (Z ả ự ứ ặ ẳ ố ượ
P1 .l = Z P
P1 .l =
1G 2
(I - 8) MZ = Z T .m1P.l
j
P1 max)
P1 → Y j t ngang đ t c c đ i (Y t ngang đ t c c đ i, xem ôtô di chuy n trên m t đ
đ = 1)
b. L c tr ự Đ l c tr ể ự ượ ượ ạ ự ạ ạ ự ạ ể
j
j
và đang quay vòng, không có s tham gia c a l c phanh (t c X ự ủ ự ứ ầ ng ph ng (k ặ ườ ẳ j ầ P1 = 0). Do đó, d m c u
P1 max) và ph n l c (Z
P1 ) t
t ngang (Y i các bánh ướ ng s nh h ẽ ả ưở ng b i l c tr ở ự ượ ả ự ạ
T
d n h ẫ xe.
UXi) trong m t ph ng đ ng:
P1 max) sinh ra mômen u n (Mố
t ngang (Y ượ ứ ẳ ặ
- Ph n l c tr ả ự n a d m c u bên trái: ầ Ở ử ầ
j .2
+
1
j.
P1 .l =
hg. B
1G 2
(cid:246) (cid:230) (cid:247) (cid:231) (I - 9) MUZT = Z T .rbx (cid:247) (cid:231) ł Ł
- Ở ử ầ n a d m c u bên ph i: ầ ả
j .2
1
j.
P1 .l =
hg. B
1G 2
(cid:246) (cid:230) (cid:247) (cid:231) - (I-10) MUZP = Z P .(l+φ.rbx) (cid:247) (cid:231) ł Ł
t c a d m c u d n h ng ế ủ ầ ầ ẫ ướ ộ ố
ng I.3.3. Tính toán m t s chi ti I.3.3.1. Cam quay I.3.2.2. Tr c đ ng I.3.2.2. Ổ ụ ứ bi d m c u tr ầ ầ c d n h ướ ẫ ướ
