Đánh giá kết quả phẫu thuật bướu giáp đơn thuần tại Bệnh viện A Thái Nguyên theo đường mở dọc cơ ức giáp

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> ðÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT<br /> BƯỚU GIÁP ðƠN THUẦN TẠI BỆNH VIỆN A THÁI NGUYÊN<br /> THEO ðƯỜNG MỞ DỌC CƠ ỨC GIÁP<br /> Nguyễn ðức Trường1, Lô Quang Nhật2<br /> 1<br /> Bệnh viện A Thái Nguyên, 2ðại học Y Dược Thái Nguyên<br /> <br /> Nghiên cứu nhằm ñánh giá kết quả phẫu thuật bướu giáp ñơn thuần bằng ñường mở dọc cơ ức giáp tại<br /> bệnh viện A Thái Nguyên. 99 bệnh nhân ñược mổ b ướu giáp ñơn thuần tại khoa ngoại b ệnh viện A Thái<br /> Nguyên từ tháng 5 năm 2013 ñến tháng 5 năm 2014 theo phương pháp mở dọc cân cơ ức giáp. Kết quả cho<br /> thấy, ñối tượng nghiên cứu gồm 13 nam và 86 nữ, tỷ lệ nam/nữ: 1/6,6. Tuổi trung b ình là 47,4 ± 13,7; triệu<br /> chứng thường gặp nhất là nuốt vướng chiếm 60,6%, sờ thấy b ướu 49,5%, nhìn thấy bướu 37,4%; Thời gian<br /> mổ trung b ình 58,3 ± 12,44 phút; 4 bệnh nhân khàn tiếng tạm thời sau phẫu thuật (4,1%); Thời gian ñiều trị<br /> sau phẫu thuật trung b ình 6,47 ± 1,14 ngày. 90,9% b ệnh nhân ñạt kết quả rất tốt. Phẫu thuật cắt bướu giáp<br /> ñơn thuần b ằng ñường mở dọc cơ ức giáp tại b ệnh viện A Thái Nguyên an toàn, ñạt kết quả tốt.<br /> <br /> Từ khóa: cắt bướu giáp, ñường mở cơ ức giáp<br /> <br /> <br /> I. ðẶT VẤN ðỀ<br /> bằng ñường giữ a theo sẹo mổ cũ rất khó khăn<br /> Hiện nay có nhiều phương pháp ñiều trị vì dính [4]. Năm 2005, Trần Ngọc Lương và<br /> bướu giáp ñơn thuần bằng nội khoa cũng như cộng sự ñã t hông báo kết quả nghiên cứu vào<br /> ngoại khoa, trong ñó ñiều trị ngoại khoa tuyến giáp với ñườ ng mở dọc cơ ức giáp hai<br /> thường cho kết quả lâu dài và bền vững hơn bên ñã hạn chế ñược nhữ ng nhược ñiểm c ủa<br /> [1]. Phẫu thuật ñiều trị bướu giáp có 2 phươ ng ñường mổ kinh ñiển cũ (ñường giữa) [4]. Tại<br /> pháp chính, phẫu thuật cắt bướu giáp kinh khoa ngoại bệnh viện A Thái Nguyên ñã áp<br /> ñiển và phẫu thuật nội soi [1; 2; 3]. Tuy nhiên, dụng ñường mổ vào tuyến giáp với ñường mở<br /> ñường mổ kinh ñiển có một số hạn chế: không dọc cơ ức giáp hai bên cho phẫu thuật bướu<br /> thể mở rộng lên trên hay xuống dưới ñối với cổ, giải quyết ñược các hạn chế của ñườ ng<br /> những bướ u cổ từ ñộ III trở lên bắt buộc phải mổ dọc từ tháng 1/2013, nhưng chưa có<br /> cắt cơ (cơ ức giáp và cơ ức móng) ñể mở nghiên cứu nào ñánh giá kết quả ñiều trị c ủa<br /> rộng trường mổ, ñặc biệt khi ñóng vết mổ phải ñường mổ này tại Bệnh viện A Thái Nguyên.<br /> khâu lại hai mép cân cơ ức móng và ức giáp, Vì vậy, ñề tài này nghiên cứu nhằm mục tiêu:<br /> ñiều ñó sẽ gây dính, cộm vết mổ khiến bệnh ñánh giá k ết quả phẫu thuật bướu giáp ñơn<br /> nhân khó chịu, ảnh hưởng ñến ñộng tác gấp, thuần tại B ệnh viện A Thái Nguyên theo<br /> ngửa, xoay cổ, ngoài ra còn gây cảm giác ñường mở dọc cân cơ ức giáp.<br /> nuốt vướ ng và tức nghẹn ở vùng cổ. Ở nhữ ng<br /> bệnh nhân ñã mổ cũ thì việc bộc lộ tuyến giáp<br /> II. ðỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> <br /> 1. ðối tượng<br /> ðịa chỉ liên hệ: Nguyễn ðức Trường, Bệnh viện A Thái 99 bệnh nhân ñược mổ bướu giáp ñơn<br /> Nguyên<br /> thuần tại Khoa ngoại, Bệnh viện A Thái Nguyên<br /> Email: drtruongbvatn3@gmail.com<br /> Ngày nhận: 18/8/2015 từ tháng 5 năm 2013 ñến t háng 5 năm 2014<br /> Ngày ñược chấp thuận: 9/9/2015 theo phương pháp mở dọc cơ ức giáp.<br /> <br /> <br /> 76 TCNCYH 96 (4) - 2015<br />  TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> * Tiêu chu)n ch+n b-nh nhân sớm, sẹo mềm. Bệnh nhân rất hài lòng về<br /> cuộc mổ.<br /> Bệnh nhân ñược chỉ ñịnh ñiều trị phẫu<br /> Loại tốt: mổ thuận lợi, có liệt dây thần kinh<br /> thuật bướu giáp ñơn thuần không có thay ñổi<br /> quặt ngược và suy tuyến cận giáp tạm t hời.<br /> chức năng:<br /> Sau mổ trở lại công việc sớm, sẹo mềm. Bệnh<br /> Bướu thể nhân từ ñộ II trở lên; bướu hỗn nhân hài lòng về cuộc mổ<br /> hợp từ ñộ II trở lên, bướu lan tỏa từ ñộ III trở Loại bình thường: mổ thuận lợi, có liệt dây<br /> lên (phân ñộ lớn c ủa bướu theo tổ chức y tế thần kinh quặt ngược và suy tuyến cận giáp<br /> thế giới); Bướu giáp ñơn thuần k hông có thay tạm thời sẹo cứng. B ệnh nhân không hài lòng<br /> ñổi chức năng; Chọc xét nghiệm tế bào bằng về cuộc mổ<br /> kim nhỏ không có tế bào ung thư Loại xấu: Phải cắt cơ ức móng và ức giáp,<br /> chảy máu phải can thiệp lại, s ẹo cứng, có liệt<br /> 2. Phương pháp: nghiên cứu mô tả, tiến<br /> dây thần kinh quặt ngược và suy tuyến c ận<br /> cứu.<br /> giáp vĩnh viễn. Bệnh nhân không hài lòng về<br /> Các chỉ tiêu nghiên cứu t heo mẫu bệnh án cuộc mổ.<br /> thống nhất, ñộ lớn của bướu (theo tổ chức y<br /> 3. ðạo ñức nghiên cứu<br /> tế thế giới), biến chứng sau phẫu thuật, thời<br /> gian ñiều t rị sau mổ, phân loại kết quả sau mổ Thông tin riêng của bệnh nhân về bệnh tật<br /> theo tác giả Trần Ngọc Lương [4] ñược bảo mật và chỉ ñược sử dụng cho mục<br /> Loại rất tốt: mổ thuận lợi, không có biến ñích nghiên cứu. ðược sự ñồng ý của bệnh<br /> chứng, bệnh nhân sau mổ trở lại công việc nhân và gia ñình khi phẫu thuật.<br /> <br /> III. KẾT QUẢ<br /> Bảng 1. Tuổi và giới<br /> <br /> <br /> Tuổi < 18 18 - 60 > 60 Tổng<br /> bệnh nhân n1 % n2 % n3 % n %<br /> <br /> Nam 0 0,0 11 84,6 2 15,4 13 100<br /> <br /> Nữ 2 2,3 69 80,2 15 17,4 86 100<br /> <br /> Tổng 2 2,0 80 80,8 17 17,2 99 100<br /> <br /> <br /> 13 nam và 86 nữ, có 80 bệnh nhân trong ñộ tuổi 18 - 60 chiếm 80,8%. Tỷ lệ nam/nữ: 1/6,6.<br /> Tuổi trung bình là 47,4 ± 13,7 tuổi. Thời gian mắc bệnh trung bình là 2,02 năm, ngắn nhất là 1 năm,<br /> lâu nhất là 20 năm.<br /> Ở bảng 2 cho thấy, triệu chứng thường gặp nhất là nuốt vướ ng chiếm 60,6%, sờ thấy bướu<br /> 49,5%, nhìn thấy bướu 37,4%.<br /> ðộ lớ n của bướu trên lâm sàng: Bướu ñộ II có 41 bệnh nhân chiếm 41,1%; 47 bệnh nhân<br /> bướu ñộ III (47,5%); ñộ IV có 11 bệnh nhân chiếm 11,1%.<br /> Thời gian phẫu thuật trung bình 58,3 ± 12,44 phút, ngắn nhất 35 phút, dài nhất 90 phút.<br /> <br /> <br /> <br /> 2015 TCNCYH 96 (4) - 2015 77<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> Bảng 2. Tần suất các dấu hiệu<br /> <br /> Dấu hiệu n %<br /> <br /> Nuốt vướ ng 60 60,6<br /> <br /> Cơ năng ðau 9 9,1<br /> <br /> Khó thở 7 7,1<br /> <br /> Nhìn thấy bướu 37 37,4<br /> Thực thể<br /> Sờ thấy bướu 49 49,5<br /> <br /> <br /> Bảng 3. Biến chứng sớm ngay sau mổ<br /> <br /> <br /> Biến chứng n %<br /> Khàn tiếng tạm thời 4 4,1<br /> <br /> Nuốt sặc tạm thời 7 7,1<br /> <br /> Tê chân tay tạm thời 3 3,0<br /> <br /> Nhiễm trùng 1 1,0<br /> <br /> Tổng 15 15,2<br /> <br /> <br /> Có 7 bệnh nhân có dấu hiệu nuốt sặc t ạm thời sau mổ, 4 bệnh nhân khàn tiếng tạm thời sau<br /> phẫu thuật.<br /> Bảng 4. Thời gian ñiều trị sau phẫu thuật<br /> <br /> <br /> Thời gian ñiều trị sau phẫu thuật (ngày) n %<br /> <br /> ≤3 1 1,0<br /> 4-7 88 88,9<br /> <br /> >7 10 10,1<br /> <br /> Tổng số 99 100,0<br /> <br /> <br /> Thời gian ñiều trị sau phẫu thuật trung bình 6,47 ± 1,14 ngày, ngắn nhất 3 ngày, dài nhất 11<br /> ngày. ðánh giá c ảm giác sau mổ 3 tháng: không có bệnh nhân nào có cảm giác tức nghẹn tại<br /> vùng cổ, tê bì có 1 bệnh nhân (1% ), ñau có 3 bệnh nhân (3,0%).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 78 TCNCYH 96 (4) - 2015<br />  TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> Bảng 5. Phân loại kết quả<br /> <br /> Phân loại Rất tốt Tốt Trung bình Xấu Tổng số<br /> <br /> n 90 5 4 0 99<br /> <br /> % 90,9 5,1 4,0 0 100<br /> <br /> <br /> 90,9% bệnh nhân ñạt kêt quả rất tốt, không có bệnh nhân kết quả xấu sau phẫu thuật.<br /> <br /> <br /> IV. BÀN LUẬN<br /> ðặc ñiểm bệnh nhân: 80, 8% bệnh nhân chống viêm s au từ 3 - 5 ngày t hì hết các triệu<br /> nằm trong lứ a tuổi 18 - 60, ñây là ñộ tuổi lao chứng trên, chứng tỏ các biểu hiện trên chỉ là<br /> ñộng chủ yếu. Tỷ lệ nam/ nữ là 1/6,6; k ết quả do phù nề, chèn ép tạm thời s au mổ. Có 1<br /> này phù hợp với nghiên cứu của Eleni [ 7]. bệnh nhân có nhiễm trùng vết mổ, phải tách vết<br /> Thời gian mắc bệnh trung bình là 2 năm, kết mổ, thay băng sau ñó khâu lại vết mổ. Tỷ lệ<br /> quả này phù hợ p với các nghiên cứu của tác biến chứ ng trong nghiên cứu này cao hơ n của<br /> giả ðặng Thanh [6]. tác giả ðặng Thanh (10,2%) [4]. Không có<br /> Triệu chứng lâm sàng hay gặp nhất là bệnh nhân nào bị chảy máu sau mổ, không có<br /> nuốt vướng chiếm 60, 6% (bảng 2), triệu bệnh nhân nào bị dấu hiệu liệt dây thanh quản<br /> chứng này thường xuất hiện ở bướu ñộ II trở vĩnh viễn, nhờ bộc lộ bướu rõ ràng, mới thấy<br /> lên do lúc này bướu phát triển to gây chèn ép, rõ ñược dây thần kinh quặt ngược và tuy ến<br /> nghiên cứu của ðặng Thanh có tỷ lệ nuốt cận giáp từ ñó cuộc phẫu thuật an toàn và có<br /> vướng 57%[5]. hiệu quả [9].<br /> <br /> Bướu to ñộ II, III chiếm 88,9% do bướu Thời gian ñiều trị sau phẫu thuật trung<br /> phát triển to dần theo thời gian, khi bướu to từ bình 6,47 ± 1,14 ngày (bảng 4). Thời gian nằm<br /> ñộ II trở lên bắt ñầu có những triệu chứ ng viện sau mổ trung bình theo Nghiêm Hữu<br /> chèn ép thực quản, khí quản. Nghiên cứu c ủa Thành là 6,7 ± 1,2 ngày [1], Sa Vẻng Xay<br /> ðặng Thanh cho thấy có mối liên quan rõ rệt DaLaSạt là 6,2 ngày [6].<br /> giữa thời gian mắc bệnh và ñộ lớn của bướu. ðánh giá sau mổ 3 tháng cho kết quả: 95<br /> [6]. Thời gian mổ trung bình 58,3 ± 12,44 phút. bệnh nhân cảm thấy bình thường tại vùng mổ<br /> Các trường hợp mổ lâu chủ yếu là bướu to ñộ (96% ), 3 bệnh nhân (3%) còn thấy ñau, 1<br /> III, IV, bướu 2 thùy và bệnh nhân ñã mổ bướu bệnh nhân (1% ) thấy tê bì, không có bệnh<br /> giáp cũ làm cho thời gian bóc tách, bộc lộ ñể nhân nào bị cảm giác tức nghẹn ở vùng cổ do<br /> cắt bướu kéo dài hơn. Thời gian mổ trung không phải khâu lại ñường giữa sau mổ.<br /> bình cuả của S a Vẻng Xay DaLaSạt là 46, 5 ± ðánh giá k ết quả tại bảng 5 cho thấy, kết<br /> 10,8 phút [6]. Thời gian mổ của Heayemin Lee quả rất tốt và tốt chiếm tỷ lệ cao 96%, trung<br /> là 112 phút [8]. bình 4% không có kết quả xấu, tất cả bệnh<br /> Biến chứng ngay sau mổ (bảng 3), có 7 nhân ñều hài lòng với kết quả phẫu thuật. Kết<br /> bệnh nhân có dấu hiệu nuốt sặc, 4 bệnh nhân quả này phù hợ p vớ i nhiều t ác giả trong<br /> khàn tiếng ñược ñiều trị bằng k háng sinh, nước [4].<br /> <br /> <br /> 2015 TCNCYH 96 (4) - 2015 79<br /> TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> V. KẾT LUẬN 3. Phạm Vinh Quang, Kiều Trung Thành<br /> (2009). Kết quả ñiều trị bướu nhân tuyến giáp<br /> Qua 99 bệnh nhân bướ u cổ ñơn thuần ñã<br /> bằng phẫu thuật nội soi. Tạp chí Y dược học<br /> ñược mổ cắt bướu bằng ñường mổ mở dọc<br /> quân sự, 4, 102 - 119.<br /> cơ ức giáp, chúng tôi rút ra một số kết luận<br /> như sau: 4. Trần Ngọc Lương (2012). Nghiên cứu<br /> cải tiến ñường vào trong phẫu thuật tuyến<br /> Nữ mắc bệnh nhiều hơn nam, tỷ lệ nam/<br /> giáp. Tạp chí Y học dự phòng tập 12, 3(130),<br /> nữ là 1/6,6. Bệnh nhân trong ñộ tuổi lao ñộng<br /> 81 - 91.<br /> có tuổi trung bình là 47, 4 ± 13,7tuổi.<br /> 5. ðặng Thanh, ðặng Ngọc Hùng (2006).<br /> Triệu chứng thường gặp nhất là nuốt<br /> ðánh giá kết quả sớm và kết quả xa sau mổ<br /> vướng chiếm 60,6%. Bướu giáp to ñộ II và III<br /> cắt tuyến giáp không hoàn toàn ñiều t rị bướu<br /> gặp nhiều nhất 88,9%. Thời gian trung bình<br /> giáp ñơn thuần thể nhiều nhân. Tạp chí Y học<br /> của cuộc phẫu thuật là 58,3 ± 12,4 phút. Thời<br /> thực hành, 1, 49 - 52.<br /> gian ñiều trị sau phẫu thuật trung bình là 6,47<br /> ± 1,14 ngày. Biến chứng sau phẫu thuật ít và 6. Sa Vẻng Xay DaLaSạt, Nguyễn Ngọc<br /> Trung, Kiều Trung Thành, Ngô Văn Hoàng<br /> không nặng nề, 4 bệnh nhân khàn tiếng tạm<br /> Linh (2008). Nghiên cứu chỉ ñịnh và ñiều trị<br /> thời sau mổ. Kết quả phẫu thuật có tỷ lệ rất tốt<br /> ngoại khoa bệnh bướu giáp không nhiễm ñộc<br /> chiếm 90,9% và không có kết quả xấu.<br /> trên người cao tuổi. Y dược học lâm sàng<br /> Lời cảm ơn 108, 3(3), 30 - 34.<br /> <br /> Chúng tôi xin chân thành cảm ơn khoa 7. Eleni I. E, Michael S. P, Nikolaos L et<br /> ngoại tổng hợp, phòng kế hoạch tổng hợp al (2009). The efficacy and safety of total thy-<br /> Bệnh viện A Thái Nguyên và cam kết không roidectomy in the management of benign thy-<br /> xung ñột lợi ích từ kết quả nghiên cứu roid disease: a review of 932 cases. Can J<br /> Surg, 52(1), 39 - 44.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 8. Heaeymin Lee et all (2012). Compara-<br /> 1. Nghiêm Hữu Thành, Hoàng văn tive study comparing endoscopy thy roidec-<br /> Phong (2009). Nghiên cứu kết quả phẫu thuật tomy using the axillary approach and open<br /> bướu giáp ñơn thần ñộ III - IV, với vô cảm thyroidectomy for papillary thyroid microcarci-<br /> bằng châm tê. Y dược học quân sự, 4(34), noma. World J Surg Oncol, 10, 269.<br /> 106 - 111. 9. Michael Hermann (2002). Laryngeal<br /> 2. ðặng Trần Duệ (1996). Bệnh tuy ến giáp recurrent nerve injury in surgery for benign<br /> và các rối loạn do thiếu Iod. Nhà xuất bản Y thyroid diseases. Annals od surgery, 235(2),<br /> học. 261 - 268.<br /> <br /> Summary<br /> EVALUATION OF THE RESULT OF THE<br /> THYROIDECTOMY BY STERNOTHYROID MUSCLE INCISION<br /> At HOSPITAL A, THAI NGUYEN<br /> Objective of the study was to evaluate the results of the thyroidectomy by sternot hyroid muscle<br /> incision at Thai Nguyen A hospital. From May 2013 to May 2014, these were 99 patients treated<br /> <br /> 80 TCNCYH 96 (4) - 2015<br />  TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC<br /> <br /> by thyroidectomy by sternothyroid muscle incision. The result showed that 13 men and 86 women<br /> were recruited for this study or a ratio of man to woman as 1: 6.6, and the mean age of patients<br /> was 47. 4 ± 13.7 years old; 4 patients had postoperative hoarseness. The mean postoperative<br /> time was 6.47 ± 1.14 days with 90.9% of the patients had good recovery results. In conclusion,<br /> thyroidectomy with sternothyroid muscle incision performed at the Thai Nguyen A hospital was<br /> safe, and showed good recovery outcome.<br /> <br /> Key words: thyroidectom y, sternothyroid muscle inci sion<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2015 TCNCYH 96 (4) - 2015 81<br />