Đề tài nghiên cứu khoa học sinh viên: Tìm hiểu một số di tích lịch sử – văn hóa ở thành phố Tam Điệp (tỉnh Ninh Bình) gắn với sự kiện Quang Trung đại phá quân Thanh năm 1789

Việt Nam tự hào sở hữu kho tàng di sản lịch sử - văn hóa phong phú, trong đó tỉnh Ninh Bình đóng vai trò quan trọng với mật độ di tích dày đặc. Những di tích này không chỉ là bằng chứng sống động về quá khứ hào hùng mà còn là nguồn tài nguyên quý giá trong việc giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống dân tộc. Tuy nhiên, việc bảo tồn và phát huy giá trị của chúng, đặc biệt là các di tích gắn liền với những sự kiện lịch sử trọng đại như chiến thắng Quang Trung đại phá quân Thanh năm 1789, vẫn còn nhiều thách thức. Đề tài này ra đời nhằm nghiên cứu một cách hệ thống các di tích lịch sử - văn hóa tiêu biểu tại thành phố Tam Điệp, Ninh Bình, liên quan đến sự kiện lịch sử này, từ đó phân tích giá trị và đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm bảo tồn và phát huy hiệu quả những di sản quý báu đó cho hiện tại và tương lai.

Các nhà nghiên cứu lịch sử, văn hóa, quản lý di sản, sinh viên ngành Sư phạm Lịch sử - Địa lí, và chính quyền địa phương liên quan đến bảo tồn và phát huy giá trị di sản ở Ninh Bình.

Báo cáo này tập trung tìm hiểu các di tích lịch sử - văn hóa tại thành phố Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình, đặc biệt là những di tích liên quan trực tiếp đến sự kiện Quang Trung đại phá quân Thanh năm 1789. Nghiên cứu bắt đầu bằng việc xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn vững chắc, định nghĩa rõ ràng về di tích lịch sử - văn hóa, phân loại chúng, và làm nổi bật giá trị cốt lõi mà chúng mang lại cho đời sống xã hội và giáo dục. Phương pháp tiếp cận kết hợp lý thuyết, thực trạng và giải pháp, bao gồm việc tổng hợp, phân tích tài liệu và điền dã thực tế tại các di tích như Phòng tuyến Tam Điệp, Đền Quán Cháo, Đền Dâu, Đền Quèn Thờ để thu thập thông tin về lịch sử, nhân vật, kiến trúc và hoạt động văn hóa liên quan. Thông qua việc làm rõ bối cảnh lịch sử, đặc biệt là vai trò chiến lược của Tam Điệp trong trận đại phá quân Thanh, nghiên cứu không chỉ góp phần củng cố kiến thức về lịch sử dân tộc mà còn khẳng định tầm quan trọng của việc bảo tồn di sản. Đề tài không chỉ dừng lại ở việc mô tả mà còn đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích này, phù hợp với định hướng phát triển Ninh Bình thành Đô thị Di sản Thiên niên kỷ. Giá trị ứng dụng của nghiên cứu nằm ở việc cung cấp cái nhìn toàn diện và đề xuất chính sách thiết thực cho công tác quản lý, giáo dục và phát triển du lịch bền vững dựa trên di sản văn hóa.