VI KHUẨN – NẤM – ĐỊA Y VI KHUẨN
I/Mục tiêu: Sau bài này, HS phải:
Kiến thức: Phân biệt được các dạng vi khuẩn trong tự nhiên
Nắm được những đặc điểm chính của vi khuẩn về kích thước , cấu
tạo, dinh dưỡng, phân bố
Kỹ năng: rèn kỳ năng phân tích, quan sát
Thái độ : Giáo dục lòng yêu thích môn học .
II/Đồ dùng dạy học:
GV: Tranh một số thực vật quý hiếm
HS : Sưu tầm tin, ảnh hình về tình hình phá rừng, khai thác gỗ,
phong trào trồng cây gây rừng . . .
III/Tiến trình dạy học:
+Hoạt động 1: Tìm hiểu một số đặc điểm của vi khuẩn
Mục tiêu : Biết sơ lược về hình dạng, kích thước và cấu tạo của vi
khuẩn
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
+ Hình dạng + Học sinh quan sát tranh trả lời
-Cho học sinh quan sát tranh các dạng -Vi khuẩn có nhiều hình dạng khác
nhau : Hình cầu, hình que, hình dấu vi khuẩn vi khuẩn có những hình
phẩy, hình xoắn dạng nào ?
→ Học sinh nhận xét các bạn trả - GV lưu ý : cho học sinh dạng vi
lời bổ sung khuẩn sống thành tập đoàn nhưng mỗi
vi khuẩn vẫn là một đơn vị sống độc
lập . - học sinh nghiên cứu thông tin trả
+ Kích thước lời
- GV cung cấp thông tin : Vi khuẩn có + Cấu tạo tế bào vi khuẩn
kích thước rất nhỏ ( một vài phần + Vách tế bào
nghìn mm) phải quan sát dưới kính + Chất tế bào
hiển vi có độ phóng đại lớn + Chưa có nhân hoàn chỉnh
+ Cấu tạo * So sánh với tế bào thực vật
- Nêu cấu tạo tế bào vi khuẩn ? + Vi khuẩn khác tế bào thực vật
*Tổng kết: cung cấp thêm thông tin không có diệp lục và chưa có nhân
cho học sinh một số vi khuẩn có roi hoàn chỉnh
nên có thể di chuyển được
*Tiểu kết Vi khuẩn có kích thước rất nhỏ, có nhiều hình dạng và cấu
tạo đơn giản ( chưa có nhân hoàn chỉnh )
+Hoạt động 2: Tìm hiểu Cách dinh dưỡng
*Mục tiêu Hiểu được cách dinh dưỡng chủ yếu của vi khuẩn là dị
dưỡng (hoại sinh & ký sinh )
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
Giáo viên nêu vấn đề : Vi khuẩn Yêu cầu học sinh phân biệt hai
không có diệp lục vậy nó sống bằng cách dị dưỡng là hoại sinh và ký
cách nào ? sinh
Giải thích : Cách dinh dưỡng của Thảo luận nhóm
vi khuẩn chủ yếu là dị dưỡng, Đại diện các nhóm trả lời nhóm
một số ít có khả năng tự dưỡng khác bổ sung
*Tiểu kết: Vi khuẩn dinh dưỡng bằng cách dị dưỡng ( hoại sinh hoặc
ký sinh ) trừ một số có khả năng tự dưỡng .
Hoạt động 3: Phân bố và số lượng
Mục Tiêu : Biết được trong tự nhiên chỗ nào cũng có vi khuẩn và có số
lượng lớn
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
Yêu cầu học sinh đọc đoạn thông tin +học sinh đọc đoạn thông tin (cid:0)
(cid:0) sách giáo khoa trả lời câu hỏi sách giáo khoa trả lời câu hỏi
Nhận xét sự phân bố của vi khuẩn ? 1 – 2em phát biểu các em
Giáo viên bổ sung tổng kết lại khác bổ sung
Giải thích : Vi khuẩn sinh sản bằng trong tự nhiên nơi nào cũng có vi
cách phân đôi → nếu gặp điều kiện khuẩn : trong đất, trong nước, trong
thuận lợi chúng phát triển rất nhanh không khí và trong cơ thể sinh vật
Mở rộng thêm :
Khi điều kiện bất lợi ( khó khăn
về thức ăn và nhiệt độ ) vi
khuẩn kết bào xác
Giáo dục học sinh ý thức giữ gìn vệ
sinh cá nhân
*Tiểu kết: Vi khuẩn phân bố rộng rãi trong thiên nhiên và thường với
số lượng lớn .
Hoạt động 4: Vai trò của vi khuẩn
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
a. Vấn đề 1: Tìm hiểu vai trò của vi HS quan sát kỹ hình 50.2 + đọc
khuẩn. chú thích => làm bài tập điền từ.
- Yêu cầu HS quan sát kỹ hình 50.2 - Cho 1 HS đọc thông tintrong
+ đọc chú thích => làm bài tập điền SGK tr.162.
từ. => Thảo luận: Vi khuẩn có vai trò
- GV chốt lại các khâu quá trình gì trong tự nhiên và trong đời sống
biến đổi xác động vật, lá cây rụng - con người ?
> vi khuẩn biến đổi thành muối HS giải thích hiện tượng thực tế.
khoáng -> cung cấp lại cho cây.
- GV cho HS giải thích hiện tượng
thực tế.
- VD: Vì sao dưa, cà ngâm vào
nước muối sau vài ngày hoá chua ? HS thảo luận các câu hỏi
=> GV chốt lại vai trò có ích của vi Ví dụ:
khuẩn. Bệnh tả: Do phẩy khuẩn tả.
b. Vấn đề 2: Tìm hiểu tác hại của Bệnh lao: Do trực khuẩn lao.
vi khuẩn. Ví dụ: Vi khuẩn phân huỷ chất hữu
- GV yêu cầu HS thảo luận các câu cơ.
hỏi: - Có hại: làm hỏng thực phẩm
+ Hãy kể tên một vài bệnh do vi - Có lợi: phân huỷ xác động thực
khuẩn gây ra ? vật.
+ Các loại thức ăn để lâu ngày dễ
bị ôi thiu vì sao ? Muốn thức ăn
không bị ôi thiu phải làm thế nào ?
- GV bổ sung chỉnh lí, chỉnh lí các
bệnh do vi khuẩn gây ra.
GV phân tích cho HS có những vi
khuẩn có cả hai tác dụng có ích và
có hại.
GV chốt lại tác hại của vi khuẩn.
*Tiểu kết- Vi khuẩn có vai trò trong trong tự nhiên và trong đời sống
con người: Phân huỷ chất hữu cơ thành chất vô cơ, góp phần hình thành
than đá, dầu lửa, nhiều vi khuẩn ứng dụng trong công nghiệp, nông
nghiệp và chế biến thực phẩm.
- Các vi khuẩn gây bệnh cho người, nhiều vi khuẩn hoại sinh làm hỏng
thực phẩm, gây ô nhiễm môi trường.
IV/Kiểm tra, đánh giá :
*Vài HS đọc phần kết luận ở SGK
V/Dặn dò:
Học bài theo nội dung bài ghi và SGK.
Trả lời các câu hỏi và làm bài tập 1, 2, 3, SGK.
Đọc mục :Em có biết?
