Bài 9 : CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ
I . MỤC TIÊU :
1 . Kiến thức :
– Trình bày được đặc điểm cấu tạo của tế bào cơ và của bắp cơ .
– Giải thích được tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ và nêu được
ý nghĩa của sự co cơ .
2 . Kỹ năng :
– Quan sát hình
3 . Thái độ :
– Hiểu tại sao phải rèn luyện thân thể , tập thể dục giữa giờ .
II . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
1 . Giáo viên :
– Tranh vẽ các mô hình 9.1 9.4
– Nếu có thể thì :
(cid:0) Tranh vẽ (mô hình) cơ thể người
(cid:0) Búa y tế
(cid:0) Ếch , dung dịch sinh lý 0,65% NaCl , cần ghi , bút ghi , trụ ghi
giá treo , nguồn điện 6V
2 . Học sinh :
– Xem lại kiền thức cung phản xạ .
III . HOẠT ĐỘNG DẠY và HỌC :
1 . ổn định lớp :
2 . Kiểm tra bài cũ :
(cid:0) Hãy nêu cấu tạo và chức năng của từng thành phần trong cấu tạo
Xương dài ?
(cid:0) Thành phần hoá học của xương có ý nghĩa như thế nào đối với
chức năng của xương ?
(cid:0) Nhờ đâu Xương dài ra và lớn lên về bề ngang ?
3 . Bài mới :
– Cơ bám vào xương , co cơ làm xương cử động . Vì vậy gọi là cơ
xương . Vậy cơ có cầu tạo và tính chất như thế nào ? Ta cùng tìm hiểu
trong bài hôm nay :
CẤU TẠO và TÍNH CHẤT CỦA CƠ
HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HS BÀI GHI
Hoạt động 1 : Tìm hiểu cấu tạo I . Cấu tạo của
của bắp cơ và tế bào cơ bắp cơ và tế bào
Mục tiêu : Hs trình bày được đặc cơ :
điểm cấu tạo của bắp cơ và tế – Bắp cơ gốm
bào cơ . nhiều bó cơ hợp
Tiến hành : – HS đọc thông tin lại , bó cơ gốm
– Gv yêu cầu HS đọc thông tin quan sát hình 9.1 , nhiều TB cơ bọc
và trả lời câu hỏi : thảo luận nhóm và trong màng liên
(cid:0) Bắp cơ có cấu tạo như thế trả lời câu hỏi . kết. Tế bào cơ có
nào ? nhiều sợi tơ dày
(cid:0) Tơ cơ có cấu tạo ra sao ? – Đại diện nhóm và tơ cơ mảnh .
Kết luận : Bài ghi trình bày , nhóm
khác bổ sung Hoạt động 2 : Tìm hiểu tính chất
của cơ .
II . Tính chất của Mục tiêu : Giải thích được tính
cơ : chất cơ bản của cơ là sự co cơ .
– Tính chất Tiến hành :
của cơ là co và – GV treo tranh H 9.2 , mô tả
dãn cách bố trí thí nghiệm
– HS quan sát tranh – Khi tơ cơ (cid:0) Khi bị kích thích thì cơ phản
, đọc thông tin , trả mảnh xuyên sâu ứng lại bằng cách nào ?
lời câu hỏi . vào vùng phân (cid:0) Giải thích cơ chế của sự co
bố của tơ cơ dày cơ ?
làm tế bào cơ – GV yêu cầu từng nhóm thực
hiện thí nghiệm phản xạ đầu gối . ngắn lại , đó là
– GV treo tranh phản xạ đầu sư co cơ .
gối , hỏi : – Sự co cơ là
(cid:0) Giải thích cơ chế thần kinh ở – Các nhóm thực do hệ thần kinh
phản xạ đầu gối ? hiện , nhóm khác điều khiển , thực
(cid:0) Nhận xét và giải thích sự nhận xét bổ sung . hiện bằng con
thay đổi độ lớn của bắp cơ trước – HS quan sát trả đường phản xạ .
cánh tay khi gập cẳng tay . lời câu hỏi
– Gv chốt lại : Khi có 1 kích
thích tác động vào cơ quan thụ
cảm trên cơ thể sẽ làm xuất hiện
xung thần kinh theo dây hướng
tâm về trung ương thần kinh .
Trung ương thần kinh phát lệnh
theo dây li tâm tới cơ làm cơ co .
Khi cơ co , các tơ cơ mảnh xuyên
sâu vào vùng phân bố của tơ cơ – Đại diện nhóm
dày làm cho đĩa sáng ngắn lại , trả lời và bổ sung
đĩa tối dày lên do đó bắp cơ co
ngắn lại và to về bề ngang .
(cid:0) Tính chất của cơ là gì ?
(cid:0) Cơ co khi nào ?
Kết luận : bài ghi .
– HS quan sát tranh III . Ý nghĩa của Hoạt động 3 : Tìm hiểu ý nghĩa
hình 9.4 và tiến hành hoạt động co cơ : của hoạt động co cơ .
làm bài tập ở mục III – Co cơ làm Mục tiêu : Nêu được ý nghĩa của
bằng cách thảo luận xương cử động sự co cơ .
nhóm . dẫn đến sự vận Tiến hành :
– Đại diện nhóm động của cơ thể . – Gv treo tranh H 9.4 yêu cầu
trình bày và nhóm HS thảo luận nhóm trả lời câu
khác nhận xét . hỏi :
(cid:0) Em hãy cho biết sự co cơ có
tác dụng gì ?
(cid:0) Thử phân tích sự phối hợp
hoạt động co , dãn giữa cơ 2 đầu
( cơ gấp ) và cơ 3 đầu ( cơ duỗi )
ở 2 cánh tay .
– Gv hoàn chỉnh kiến thức : Sự
sắp xếp các cơ trên cơ thể thường
tạo thành từng cặp đối kháng .
Cơ này kéo xương về 1 phía thì
cơ kia kéo về phía ngược lại
– VD : Cơ nhị đầu ở cách tay
co thì gập cẳng tay về phía trước
, cơ tam đầu co thì duỗi thẳng tay
ra . Cơ co làm xương cử động
dẫn tới sự vận động của cơ thể .
Trong sự vận động của cơ thể có
sự phối hợp nhịp nhàng giữa các
cơ : Cơ này co thì cơ kia dãn và
ngược lại . Thực ra, đó là sự phối
hợp nhiều nhóm cơ
Kết luận : bài ghi .
IV . CỦNG CỐ :
(cid:0) Mô tả cấu tạo của tế bào cơ
(cid:0) Thực hiện phản xạ đầu gối và giải thích cơ chế của phản xạ .
V . DẶN DÒ :
