TRƯỜNG TRUNG CẤP QUỐC TẾ MEKONG
GIÁO TRÌNH
MÔN HỌC: KỸ THUẬT ĐIỀU DƯỠNG
NGÀNH: Y SỸ, Y SỸ YHCT
TRÌNH ĐỘ TRUNG CẤP
Ban hành kèm theo Quyết định số 38/2024/QĐ-TCQTMK ngày 25 tháng 01 năm 2024
của Hiệu trưởng Trường Trung cấp Quốc tế Mekong
Thành phố Cần Thơ, tháng 01 năm 2024
Lưu hành nội bộ
LỜI GIỚI THIỆU
Nhằm đáp ứng nhu cầu giảng dạy và học tập cho học sinh hệ trung cấp, cũng
như để đảm bảo chất lượng đào tạo nguồn nhân lực y tế, Khoa Y đã tổ chức biên soạn
giáo trình Kỹ thuật điều dưỡng – điều dưỡng cơ bản.
Giáo trình Môn học này trang bị cho người học được những nguyên tắc của các
kỹ thuật điều dưỡng cơ bản; Trình bày tai biến, cách phòng tránh tai biến khi thực hiện
các kỹ thuật điều dưỡng trên người bệnh.
Trong quá trình biên soạn giáo trình này, tổ biên soạn đã cố gắng bám sát khung
chương trình đào tạo, cập nhật các kiến thức từ nhiều nguồn tài liệu, nhằm thể hiện
được kiến thức cơ bản, hiện đại và thực tiễn. Trường rất mong nhận được những ý kiến
đóng góp của các chuyên gia, các đồng nghiệp, các độc giả để giáo trình hoàn thiện hơn
trong lần ban hành sau.
Xin cảm ơn các cơ quan liên quan, các đơn vị và cá nhân đã tham gia.
Cần Thơ, ngày 25 tháng 01 năm 2024
Hiệu trưởng
(đã ký)
DSCKII. Nguyễn Văn Ảnh
LỜI NÓI ĐẦU
Nhằm đáp ứng nhu cầu giảng dạy và học tập cho học sinh hệ trung cấp, cũng
như để đảm bảo chất lượng đào tạo nguồn nhân lực y tế, Khoa Y đã tổ chức biên
soạn giáo trình Kỹ thuật điều dưỡng – điều dưỡng cơ bản.
Quyển giáo trình Kỹ thuật điều dưỡng – điều dưỡng cơ bản được biên soạn
dựa trên cơ sở chương trình khung đã được phê duyệt của Trường TC Quốc tế
Mekong. Giáo trình được biên soạn theo phương châm: kiến thức cơ bản, hệ thống,
nội dung phù hợp thực tiễn lâm sàng với mục tiêu:
- Về kiến thức: Trình bày được những nguyên tắc của các kỹ thuật điều dưỡng
cơ bản; Trình bày tai biến, cách phòng tránh tai biến khi thực hiện các kỹ thuật điều
dưỡng trên người bệnh.
- Về kỹ năng: Thực hiện được các kỹ thuật điều dưỡng đúng quy trình kỹ thuật
trên người bệnh.
- Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: Ứng xử tốt và động viên người bệnh khi
thực hiện các kỹ thuật điều dưỡng.
Tài liệu được các giáo viên tâm huyết trong công tác giảng dạy biên soạn theo
phương pháp giảng dạy tích cực, nâng cao tính tự học của người học và phù hợp với
thực tiễn Việt Nam.
Do bước đầu biên soạn nên chắc chắn không tránh khỏi hạn chế và thiếu sót,
Tổ biên soạn rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến xây dựng của quý đồng nghiệp,
các bạn học sinh để giáo trình ngày càng được hoàn thiện.
Chúng tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu Trường và tập thể giáo viên
đã tham gia biên soạn quyển giáo trình. TM. Tổ biên soạn
(đã ký)
ThS. La Thanh Chí Hiếu
MỤC LỤC
BÀI 1. LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ ĐIỀU DƯỠNG
1. Đại cương
2. Điều dưỡng và nghề điều dưỡng
3. Vai trò và chức năng của người điều dưỡng
4. Kết luận
BÀI 2. NHU CẦU CƠ BẢN CỦA CON NGƯỜI
1. Khái niệm
2. Nhu cầu cơ bản của con người phân cấp theo Maslow
3. Sự liên quan giữa nhu cầu và điều dưỡng
4. Nhu cầu cơ bản và chăm sóc
BÀI 3. QUYỀN LỢI VÀ NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI BỆNH VÀ
GIA ĐÌNH NGƯỜI BỆNH
1. Quyền lợi
2. Nghĩa vụ
BÀI 4. QUY TRÌNH ĐIỀU DƯỠNG
1. Định nghĩa
2. Nội dung các bước quy trình điều dưỡng
BÀI 5. VÔ KHUẨN - TIỆT KHUẨN
1. Đại cương
2. Các phương pháp khử khuẩn
3. Các phương pháp tiệt khuẩn
4. Các phương pháp tiệt khuẩn ở mức độ cao
BÀI 6. TIẾP NHẬN NGƯỜI BỆNH ĐẾN KHÁM BỆNH VÀO VIỆN,
CHUYỂN VIỆN, RA VIỆN
1.Tiếp đón người bệnh nhập viện
2. Chuyển người bệnh vào khoa, phòng và chuyển viện
3.Người bệnh ra viện
BÀI 7. CHĂM SÓC - THEO DÕI DẤU HIỆU SINH TỒN
1. Thân nhiệt
2.Mạch
3.Nhịp thở
4. Huyết áp động mạch
BÀI 8. CÁC PHƯƠNG PHÁP VẬN CHUYỂN NGƯỜI BỆNH
1. Nguyên tắc chung
2. Phương pháp vận chuyển người bệnh
BÀI 9. CHĂM SÓC BỆNH NHÂN GIAI ĐOẠN CUỐI, HẤP HỐI
VÀ BỆNH NHÂN TỬ VONG
1. Mở đầu
2. Các giai đọan diễn biến, thay đổi trước khi người bệnh chết
3. Chăm sóc người bệnh ở giai đọan cuối
4. Nhận biết dấu hiệu dẫn đến sự chết
5. Nhiệm vụ của điều dưỡng khi người bệnh tử vong
BÀI 10. KỸ THUẬT TIÊM BẮP - TIÊM TĨNH MẠCH- TIÊM
DƯỚI DA - TIÊM TRONG DA
1.Đại cương
1
1
1
4
8
10
10
10
12
12
15
15
17
19
19
19
26
26
27
28
36
44
44
48
49
55
55
60
62
65
71
71
71
83
83
83
85
87
88
91
91
2. Nguyên tắc chung khi cho bệnh nhân dùng thuốc
3. Nguyên tắc vô khuẩn
4. Dụng cụ
5. Quy trình kỹ thuật tiêm
6. Các kỹ thuật tiêm
BÀI 11. KỸ THUẬT LẤY BỆNH PHẨM XÉT NGHIỆM
1. Tầm quan trọng của các xét nghiệm trong bệnh viện
2. Vai trò của điều dưỡng trong việc chuẩn bị xét nghiệm cho người bệnh
3. Cách lấy một số bệnh phẩm để xét nghiệm
BÀI 12. KỸ THUẬT THÔNG TIỂU – RỬA BÀNG QUANG
1. Kỹ thuật thông tiểu
2. Kỹ thuật rửa bàng quang
BÀI 13. KỸ THUẬT HÚT DỊCH DẠ DÀY
1. Cơ sở lý thuyết
2. Quy trình kỹ thuật
BÀI 14. KỸ THUẬT CHO NGƯỜI BỆNH THỞ OXY
1. Các nguyên nhân làm cho cơ thể bị thiếu oxy
2. Các dấu hiệu và triệu chứng của thiếu oxy
3. Tai biến khi sử dụng oxy và biện pháp phòng ngừa
4. Các phương pháp thở oxy
BÀI 15. KỸ THUẬT THAY BĂNG RỬA VẾT THƯƠNG
1. Mục đích
2. Nguyên tắc thay băng, rửa vết thương
3. Quy trình kỹ thuật thay băng
4. Chuẩn bị dụng cu
5. Tiến hành kỹ thuật
BÀI 16. KỸ THUẬT CHƯỜM NÓNG - CHƯỜM LẠNH
1. Chườm nóng
2. Chườm lạnh
BÀI 17. VỆ SINH ĐÔI TAY, MẶC ÁO CHOÀNG, MANG VÀ
THÁO KHẨU TRANG, GĂNG TAY VÔ KHUẨN
1. Rửa tay
2. Mặc và cởi áo choàng vô khuẩn
3. Mang găng tay vô khuẩn
4. Mang và tháo khẩu trang
BÀI 18. KỸ THUẬT BĂNG
1. Băng cuộn
2. Băng tam giác
3. Băng có dải
BÀI 19. KỸ THUẬT TIÊM TRUYỀN DUNG DỊCH ĐƯỜNG TĨNH
MẠCH - TRUYỀN MÁU
1.Truyền dịch đường tĩnh mạch
2. Truyền máu
BÀI 20. KỸ THUẬT CHO NGƯỜI BỆNH DÙNG THUỐC ĐƯỜNG
UỐNG - DA - NIÊM
92
93
93
96
96
112
112
112
113
126
126
134
139
139
140
145
146
147
148
149
163
163
163
163
164
165
170
170
173
177
177
180
182
183
190
190
202
205
209
209
215
224