HIẾN PHÁP HOA KỲ & HỆ THỐNG TƯ PHÁP LIÊN BANG
Bài vi t s III c a Hi n pháp Hoa kỳ thi t l p nhánh quy n l c T pháp riêng bi t và đ c l pế ố ủ ế ế ậ ề ự ư ệ ộ ậ
v i nh ng nhánh quy n l c c a chinh quy n liên bang. Hai nhánh kia là l p pháp và hànhớ ữ ề ự ủ ề ậ
pháp.
Các tòa án Liên bang th ng đ c g i là k b o d ng cho Hi n pháp b i vì nh ng qui đ nhườ ượ ọ ẻ ả ưỡ ế ở ữ ị
c a h là b o v các quy n và t do đ m b o b i hi n pháp. Thông qua s công b ng và vôủ ọ ả ệ ề ự ả ả ở ế ự ằ
t , tòa án liên bang gi i thích và áp d ng lu t pháp đ gi i quy t nh ng tranh châp. Tòa ánư ả ụ ậ ể ả ế ữ
không làm lu t. Đó là trách nhi m c a Qu c h i. Tòa án cũng không có quy n l c đ thi hànhậ ệ ủ ố ộ ề ự ể
lu t. Đây là vai trò c a T ng th ng và nhi u c quan, b ngành thu c ph m vi hành chánh.ậ ủ ổ ồ ề ơ ộ ộ ạ
Nh ng v khai qu c công th n đã cân nh c đ n tính thi t y u c n có m t ngành t pháp liênữ ị ố ầ ắ ế ế ế ầ ộ ư
bang đ c l p đ b o đ m tính phán quy t vô t và công b ng cho toàn th công dân c a H pộ ậ ể ả ả ế ư ằ ể ủ ợ
ch ng qu c Hoa kỳ. Hi n pháp mà h vi t ra h ng t i ngành t pháp đ c l p v i hai conủ ố ế ọ ế ướ ớ ư ộ ậ ớ
đ ng chính. Đ u tiên, nh ng v th m phán liên bang đ c ch đ nh cho s s ng, và h có thườ ầ ữ ị ẩ ượ ỉ ị ự ố ọ ể
b bãi mi n nhi m s ch qua s h b và truy t b i qu c h i c a “Treason, Bribery, or otherị ễ ệ ở ỉ ự ạ ệ ố ở ố ộ ủ
high Crimes and Misdemeanors” [theo gi i thích c a m t tác gi có tên Jon Roland, tả ủ ộ ả ừ
"high"trong c m t đ c ám ch cho siêu quy n l c mà ph m t i, đ c áp d ng vào nh ngụ ừ ượ ỉ ề ự ạ ộ ượ ụ ữ
nhân viên công l c l m d ng quy n l c.] Th hai, Hi n pháp cung c p r ng ch đ l ngự ạ ụ ề ự ứ ế ấ ằ ế ộ ươ
b ng c a các th m phán liên bang “s không đ c gi m trong th i gian mà h còn công tácổ ủ ẩ ẽ ượ ả ờ ọ
t i v ,” có nghĩa là ngay c t ng th ng ho c Qu c h i cũng không th gi m b t l ng c aạ ị ả ổ ố ặ ố ộ ể ả ớ ươ ủ
m t quan tòa liên bang. [Ngày nay nhi u ng i than phi n r ng l ng b ng c a ngành tộ ề ườ ề ằ ươ ổ ủ ư
pháp là r t th p so v i các nghành khác]. Hai s b o v này giúp m t nghành t pháp đ c l pấ ấ ớ ự ả ệ ộ ư ộ ậ
đ phán quy t nh ng tr ng h p không b chi ph i b i nguy n v ng chung và nh h ngể ế ữ ườ ợ ị ố ở ệ ọ ả ưở
chính tr .ị
Tòa án Liên bang trong Chính quy n Hoa kỳề
Ba nhánh c a chính quy n liên bang ủ ề ‒ L p pháp, hành pháp, và t pháp ậ ư ‒ đi u hành trong m tề ộ
h th ng hi n pháp đ c bi t nh “S ki m tra và cân đ i.” Đi u này có nghĩa r ng m c dùệ ố ế ượ ế ư ự ể ố ề ằ ặ
m i nghành là riêng bi t m t cách nguyên t c v i hai nghành kia, nh ng Hi n pháp v n yêuỗ ệ ộ ắ ớ ư ế ẫ
c u s h p tác gi a các nghành. Lu t l Liên bang, v nghành t pháp, l n l t qui đ nh,ầ ự ợ ữ ậ ệ ề ư ầ ượ ị
th m quy n xét x đ quy t đ nh kh năng h p hi n c a lu t l liên bang và gi i quy tẩ ề ử ể ế ị ả ợ ế ủ ậ ệ ả ế
nh ng tranh ch p pháp lu t khác c a liên bang, nh ng th m phán tuỳ thu c vào hành pháp đữ ấ ậ ủ ư ẩ ộ ể
th c thi b n án c a tòa.ự ả ủ
Tòa án Liên bang và Qu c h iố ộ
Hi n pháp cho phép Qu c h i có quy n thi t l p tòa án liên bang ngoài ph m vi Tòa T i caoế ố ộ ề ế ậ ạ ố
và đ quy t đ nh th m quy n xét x c a chúng. Tòa này là qu c h i, không ph i là t pháp,ể ế ị ẩ ề ử ủ ố ộ ả ư
đ đi u khi n th lo i c a v án nào có th b ch ra trong tòa liên bang. Qu c h i có ba tráchể ề ể ể ạ ủ ụ ể ị ỉ ố ộ
nhi m chính đ quy t đ nh th nào m t tòa án đ c đi u hành. Th nh t, nó quy t đ nh baoệ ể ế ị ế ộ ượ ề ứ ấ ế ị
nhiêu quan tòa đó s có và h s làm vi c n i nào. Th hai, b ng quá trình ki m đ nh,ở ẽ ọ ẽ ệ ở ơ ứ ằ ể ị
Qu c h i quy t đ nh ng i cu i cùng trong s đ c t ng th ng đ c cho v trí quan t phápố ộ ế ị ườ ố ố ượ ổ ồ ề ử ị ư
đ tr thành chánh án liên bang. Th ba, Qu c h i chu n thu n chi tiêu cho tòa liên bang vàể ở ứ ố ộ ẩ ậ
xác đ nh sị ố ti nề để cho nghành t pháp tiêu dùng. Chi phí c aư ủ nghành t pháp là m t ph n r tư ộ ầ ấ
nh ỏ ‒ nh h n m t ph n trăm ỏ ơ ộ ầ ‒ toàn b chi phí liên bang.ộ
Tòa án liên bang và C ng đ ngộ ồ
Ch n ch n là nh ng ngo i l r t gi i h n, m i b c c a qui trình t pháp liên bang là mắ ắ ữ ạ ệ ấ ớ ạ ỗ ướ ủ ư ở
r ng v i c ng đ ng. Nhi u n i x án liên bang là nh ng tòa nhà l ch s và tòan b chúngộ ớ ộ ồ ề ơ ử ữ ị ử ộ
đ c thi t k đ t o c m h ng cho c ng đ ng m t s tôn nghiêm v truy n th ng và m cượ ế ế ể ạ ả ứ ộ ồ ộ ự ề ề ố ụ
tiêu c a quá trình xét x c a ng i M .ủ ử ủ ườ ỹ
M t công dân M đ n l mà mong mu n quan sát m t phiên tòa trong giai đo n xét s có thộ ỹ ơ ẽ ố ộ ạ ử ể
đ n v i phòng xét x liên bang, ki m tra l ch trình tòa án, và nhìn m i s di n ti n. B t kỳ aiế ớ ử ể ị ọ ự ễ ế ấ
cũng có th xem qua vi c d n ch ng bi n h và nh ng gi y t khác trong m t v án b ngể ệ ẫ ứ ệ ộ ữ ấ ờ ộ ụ ằ
cách ti p xúc v i th ký tòa và h i v thông tin c a v án đó. Không gi ng nh h u h t cácế ớ ư ỏ ề ủ ụ ố ư ầ ế
tòa ti u bang, tuy nhiên, tòa liên bang thông l không cho phép s phát sóng c a truy n hình vàể ệ ự ủ ề
truy n thanh đ thông tin v v án.ề ể ề ụ
Nh ng văn ki n và t p tin d li u c a m t vài v án là có s n trên m ng thông tin đi n tữ ệ ậ ữ ệ ủ ộ ụ ẵ ạ ệ ử
thông qua s truy c p công c ng t i h th ng l u tr báo cáo đi n t c a tòa án (đ c bi tự ậ ộ ớ ệ ố ư ữ ệ ử ủ ượ ế
nh là “PACER”), t i ư ạ www.pacer.uscourts.gov. H n n a, g n nh m i tòa liên bang đ u b oơ ữ ầ ư ỗ ề ả
trì m t trang đi n t v i thông tin v nguyên t c tòa án và ph ng th c ti n hành riêng. M tộ ệ ử ớ ề ắ ươ ứ ế ộ
danh sách trang đi n t này có s n trên trang đi n t chính th ng c a nghành t pháp t iệ ử ẵ ệ ử ố ủ ư ạ
www.uscourts.gov , ho c t i n i sau cùng c a cu n sách này.ặ ạ ơ ủ ố
Quy n c a công chúng truy c p đ n quá trình xét x là m t ph n đ c b t ngu n t Hi nề ủ ậ ế ử ộ ầ ượ ắ ồ ừ ế
pháp và m t ph n nào t truy n th ng c a tòa án. B i s k t n i công vi c t pháp c a hộ ầ ừ ề ố ủ ở ự ế ố ệ ư ủ ọ
trong s quan sát c a công chúng, quan tòa nâng cao tính t tin tr c công lu n trong phiênự ủ ự ướ ậ
tòa, và h cho phép nh ng công dân c a h h c đ c bài h c đ u tay là h th ng t pháp làmọ ữ ủ ọ ọ ượ ọ ầ ệ ố ư
vi c nh th nào.ệ ư ế
Trong m t vài tình hu ng công chúng không th truy c p toàn b nh ng báo cáo và quá trìnhộ ố ể ậ ộ ữ
di n ti n v án. Trong m t v án v i nhi u tình ti t, ví d , có th không đ ch trong phòngễ ế ụ ộ ụ ớ ề ế ụ ể ủ ỗ
x đ cho m i ng i mu n theo dõi. Lúc đó s ng i làm khán gi trong phòng x có th bử ể ọ ườ ố ố ườ ả ử ể ị
ch n l i vì an ninh và nhi u lý do cá nhân, ch ng h n s an toàn c a tr v thành niên và tínhậ ạ ề ẳ ạ ự ủ ẻ ị
t nh b o m t c a ng i cung c p thông tin. Chung cu c, các văn ki n ch c ch n đ c trìnhế ị ả ậ ủ ườ ấ ộ ệ ắ ắ ượ
quan tòa duy t l n chót và niêm phong, có nghĩa r ng chúng không s n có cho công chúng.ệ ầ ằ ẵ
Nh ng ví d c a thông tin niêm phong bao g m nh ng báo cáo kinh doanh b o m t, nh ngữ ụ ủ ồ ữ ả ậ ữ
báo cáo lu t ch c ch n c n th c thi, và nh ng báo cáo c a tr v thành niên.ậ ắ ắ ầ ự ữ ủ ẻ ị
C U TRÚC C A TÒA LIÊN BANGẤ Ủ
Tòa t i cao là tòa án cao nh t trong nghành t pháp liên bang. Qu c h i có th thi t l p haiố ấ ư ố ộ ể ế ậ
m c đ c a tòa liên bang d i Tòa án T i cao: Tòa s th m (the trial courts) và Tòa phúcứ ộ ủ ướ ố ơ ẩ
th m (the appellate courts).ẩ
Tòa s th mơ ẩ
……………………………………………………………………………………………..
Nh ng tòa án qu n h t c a Hoa kỳ là nh ng tòa s th m trong h th ng tòa án liên bang.ữ ậ ạ ủ ữ ơ ẩ ệ ố
Trong s s p đ c có gi i h n b i Qu c h i và Hi n pháp, nh ng tòa án qu n h t có th mự ắ ặ ớ ạ ở ố ộ ế ữ ậ ạ ẩ
quy n đ ti p nh n g n nh h u h t m i lo i v án xét x liên bang, bao g m c dân s vàề ể ế ậ ầ ư ầ ế ọ ạ ụ ử ồ ả ự
hình s . Có t t c là 94 qu n h t t pháp liên bang, m i ti u bang có ít nh t m t cái. Qu nự ấ ả ậ ạ ư ỗ ể ấ ộ ậ
Columbia và Puerto Rico, m i qu n g m m t tòa Hoa kỳ chuyên gi i quy t chuy n phá s nỗ ậ ồ ộ ả ế ệ ả
đ c xem nh là m t đ n v c a tòa qu n h t. Ba lãnh th c a Hoa kỳ―qu n đ o Virgin,ượ ư ộ ơ ị ủ ậ ạ ổ ủ ầ ả
Guam, và qu n đ o Northern Mariana―có nh ng tòa qu n h t đó ti p nh n nh ng v xầ ả ữ ậ ạ ở ế ậ ữ ụ ử
liên bang, bao g m c nh ng v phá s n.ồ ả ữ ụ ả
Có hai tòa s th m đ c bi t mà đó có ph m vi xét x trên toàn qu c m t s lo i v án.ơ ẩ ặ ệ ở ạ ử ố ở ộ ố ạ ụ
Tòa án th ng m i qu c t chuyên xét nh ng v dính dáng đ n th ng m i qu c t vàươ ạ ố ế ữ ụ ế ươ ạ ố ế
nh ng qui đ nh h i quan. Tòa án Hoa kỳ chuyên v nh ng yêu sách Liên bang có th m quy nữ ị ả ề ữ ẩ ề
gi i quy t trên h u h t nh ng yêu c u v thi t h i ti n b c, nh ng tranh ch p trên nh ngả ế ầ ế ữ ầ ề ệ ạ ề ạ ữ ấ ữ
h p đ ng liên bang, “nh ng chi m d ng” không h p pháp tài s n cá nhân b i chính ph liênợ ồ ữ ế ụ ợ ả ở ủ
bang, và m t s đa d ng c a nhi u yêu c u khác đòi h i Hoa kỳ b i hoàn.ộ ự ạ ủ ề ầ ỏ ồ
Tòa phúc th mẩ
……………………………………………………………………………………………
94 qu n h t t pháp đ c t ch c thành 12 khu v c ho t đ ng, m i m t khu v c có m t tòaậ ạ ư ượ ổ ứ ự ạ ộ ỗ ộ ự ộ
phú th m Hoa kỳ. M t tòa phúc th m nghe nh ng th nh c u t các tòa qu n h t n m trongẩ ộ ẩ ữ ỉ ầ ừ ậ ạ ằ
ph m v ho t đ ng c a nó, cũng nh các kháng cáo t các quy t đ nh c a các c quan côngạ ị ạ ộ ủ ư ừ ế ị ủ ơ
quy n. H n n a, Tòa phuc th m có ph m vi Liên bang có th m quy n xét x trên toàn qu cề ơ ữ ẩ ạ ẩ ề ử ố
đ nghe nh ng th nh nguy n trong nh ng tr ng h p đ c bi t, ch ng h n nh ng tr ng h pể ữ ỉ ệ ữ ườ ợ ặ ệ ẳ ạ ữ ườ ợ
có y u t lu t b n quy n và nh ng tr ng h p đã phán quy t b i Tòa th ng m i qu c t vàế ố ậ ả ề ữ ườ ợ ế ở ươ ạ ố ế
Tòa yêu sách Liên bang.
Tòa án T i cao Hoa kỳố
………………………………………………………………………………………….
Tòa án T i cao Hoa kỳ có Chánh Th ng th m và tám v tr th m. Trong nh ng gi i h n đãố ượ ẩ ị ợ ẩ ữ ớ ạ
v ch s n b i qu c h i và s ch đ o c a chánh th ng th m, Tòa án t i cao m i năm ngheạ ẵ ở ố ộ ự ỉ ạ ủ ượ ẩ ố ỗ
m t s gi i h n tr ng h p đ c yêu c u quy t đ nh. Nh ng tr ng h p này có th b t đ uộ ố ớ ạ ườ ợ ượ ầ ế ị ữ ườ ợ ể ắ ầ
trong tòa ti u bang ho c liên bang, và chúng th ng có nh ng câu h i liên h quan tr ng vể ặ ườ ữ ỏ ệ ọ ề
Hi n pháp ho c lu t liên bang.ế ặ ậ
TH M QUY N C A TÒA ÁN LIÊN BANGẨ Ề Ủ
Tr c khi m t tòa án liên bang có th ti p nh n m t tr ng h p xét x , ho c “th c thi quy nướ ộ ể ế ậ ộ ườ ợ ử ặ ự ề
xét x c a nó”, nh ng đi u ki n c n và đ g m có. Th nh t, d i ánh sang c a Hi n pháp,ử ủ ữ ề ệ ầ ủ ồ ứ ấ ướ ủ ế
tòa Liên bang ch th c thi s c m nh “t pháp”. Có nghĩa là nh ng quan tòa liên bang có thỉ ự ứ ạ ư ữ ể
gi i thích lu t thông qua nh ng gi i pháp liên quan đ n nh ng tranh ch p th c t , d a vào cả ậ ữ ả ế ữ ấ ự ế ự ơ
s lý lu n c a Đi u III Hi n pháp. M t phiên tòa không th c g ng ch đ ng làm đúng m tở ậ ủ ề ế ộ ể ố ắ ủ ộ ộ
v n đ , ho c đ tr l i m t câu h i có tính gi thuy t v lu t.ấ ề ặ ể ả ờ ộ ỏ ả ế ề ậ
Th nhì, gi s có m t tr ng h p ho c m t cu c tranh cãi th c t , nguyên đ n trong m t vứ ả ử ộ ườ ợ ặ ộ ộ ự ế ơ ộ ụ
ki n liên bang cũng ph i có “l p tr ng” lu t đ h i tòa v m t quy t đ nh. Đi u đó có nghĩaệ ả ậ ườ ậ ể ỏ ề ộ ế ị ề
là nguyên đ n ph i trãi qua kh s , ho c b h m h i th nào đó, b i ng i b ki n.ơ ả ổ ở ặ ị ả ạ ế ở ườ ị ệ
Th ba, đ n ki n ph i trình bày m t th lo i tranh ch p mà lu t pháp trong ph m vi đ cứ ơ ệ ả ộ ể ạ ấ ậ ạ ượ
thi t l p đ chuyên tâm đ n, và nó ph i b trách phi n là tòa án có quy n l c đ ra bi n phápế ậ ể ế ả ị ề ề ự ể ệ
kh c ph c. Nói m t cách khác, tòa án ph i đ c quy n phép hóa, d i ánh sang c a Hi nắ ụ ộ ả ượ ề ướ ủ ế
pháp và c a m t lu t liên bang, đ ti p nh n đ n ki n và ban s xoa d u xác đáng cho nguyênủ ộ ậ ể ế ậ ơ ệ ự ị
đ n. Cu i cùng, đ n ki n không có th là “m t v gi đ nh”, mà nó ph i trình bày m t v nơ ố ơ ệ ể ộ ụ ả ị ả ộ ấ
đ đang di n ti n đ tòa gi i quy t. Do đó, tòa liên bang là nh ng tòa có th m quy n xét xề ễ ễ ể ả ế ữ ẩ ề ử
“gi i h n” b i vì h ch có th quy t đ nh nh ng tr ng h p đ n ki n h i đ nh ng tiêuớ ạ ở ọ ỉ ể ế ị ữ ườ ợ ơ ệ ộ ủ ữ
chu n c a Qu c h i và tuân th Hi n pháp.ẩ ủ ố ộ ủ ế
M c dù các chi ti t ph c t p c a trang thông tin đi n t c a ngành t pháp liên bang mà Qu cặ ế ứ ạ ủ ệ ử ủ ư ố
h i đã và đang y thác cho các tòa án liên bang là v t t m c a h ng d n ng n này, thộ ủ ượ ầ ủ ướ ẫ ắ ế
nh ng nó là quan tr ng đ hi u r ng có hai ngu n g c chính c a các đ n khi u ki n n p đ nư ọ ể ể ằ ồ ố ủ ơ ế ệ ạ ế
nh ng tòa án liên bang: đó là “câu h i v chính ph liên bang” th m quy n và “tính đa d ng”ữ ỏ ề ủ ẩ ề ạ
th m quy n xét x .ẩ ề ử
T ng quát, nh ng đ n ki n mà nh ng tòa liên bang có th th lý đ u có tính liên quan đ nổ ữ ơ ệ ữ ể ụ ể ế
chính ph Hoa kỳ, Hi n pháp Hoa kỳ ho c lu t l liên bang, ho c có tính tranh lu n gi aủ ế ặ ậ ệ ặ ậ ữ
nh ng ti u bang ho c gi a chính ph Hoa kỳ và các chính ph n c ngoài. M t tr ng h pữ ể ặ ữ ủ ủ ướ ộ ườ ợ
mà tăng tính “câu h i v chính ph liên bang” thì có th đi n đ n ki n t i m t tòa liên bang.ỏ ề ủ ể ề ơ ệ ạ ộ
Nh ng ví d cho nh ng tr ng h p nh v y có l g m vào m t đòi h i b i m t cá nhân choữ ụ ữ ườ ợ ư ậ ẽ ồ ộ ỏ ở ộ
quy n l i v m t ch ng trình c a chính ph liên bang ch ng h n nh An sinh Xã h i, m tề ợ ề ộ ươ ủ ủ ẳ ạ ư ộ ộ
đòi h i c a chính ph mà m t vài ng i đã vi ph m lu t l liên bang, ho c m t thách th cỏ ủ ủ ộ ườ ạ ậ ệ ặ ộ ứ
làm cho m t c quan liên bang ph i vào nh p cu c.ộ ơ ả ậ ộ
M t đ n ki n có th n p tòa liên bang d a trên c s “tính đa d ng c a tình tr ng qu cộ ơ ệ ể ộ ở ự ơ ở ạ ủ ạ ố
t ch” c a nh ng ng i đi ki n, ch ng h n gi a nh ng công dân c a nh ng ti u bang khácị ủ ữ ườ ệ ẳ ạ ữ ữ ủ ữ ể
nhau, ho c gi a công dân Hoa kỳ và công dân các qu c gia khác. Đ b o đ m tính vô t v iặ ữ ố ể ả ả ư ớ
ng i đi ki n đ n t bên ngoài, Hi n pháp qui đ nh r ng nh ng tr ng h p nh v y s đ cườ ệ ế ừ ế ị ằ ữ ườ ợ ư ậ ẽ ượ
m t tòa án liên bang th lý. M t gi i h n quan tr ng v i tính đa d ng th m quy n xét x làộ ụ ộ ớ ạ ọ ớ ạ ẩ ề ử
ch nh ng đ n ki n liên quan t i h n 75,000 dollars đ nh giá tr nh ngỉ ữ ơ ệ ớ ơ ị ị ữ h h i m i có thư ạ ớ ể
đ c m t tòa liên bang th lý. Đòi h i thi t h i ít h n con s trên thì ch có th n p đ n ki nượ ộ ụ ỏ ệ ạ ơ ố ỉ ể ộ ơ ệ
m t tòa án ti u bang. H n n a, b t kỳ đ n ki n nào có tính đa d ng th m quy n xét x thìở ộ ể ơ ữ ấ ơ ệ ạ ẩ ề ử
không k s ti n đòi b i th ng là bao nhiêu thì có l đ u đ c mang vào m t tòa án ti uể ố ề ồ ườ ẽ ề ượ ộ ể
bang h n là m t tòa liên bang.ơ ộ
Nh ng tòa án liên bang cũng có th m quy n th lý v m i v n đ khai phá s n mà Qu c h iữ ẩ ề ụ ề ọ ấ ề ả ố ộ
đã nh n đ nh nên đ a vào trong nh ng tòa liên bang h n là tòa ti u bang. Do quá trình khai pháậ ị ư ữ ơ ể
s n c a nh ng cá nhân hay doanh nghi p là không còn kh năng chi tr nên có l tìm kiêm sả ủ ữ ệ ả ả ẽ ự
bán đ bán tháo tài s n c a h d i s giám sát c a tòa án, ho c là h có th t ch c l iổ ả ủ ọ ướ ự ủ ặ ọ ể ổ ứ ạ
ngu n tài chánh và thi t l p ra m t k ho ch đ tr l n nh ng món n đó.ồ ế ậ ộ ế ặ ể ả ầ ữ ợ
M c d u tòa liên bang t a l c m i ti u bang, chúng không ch là di n đàn s n có đ t oặ ầ ọ ạ ở ỗ ể ỉ ễ ẵ ể ạ
ti m năng cho nh ng ng i thích ki n cáo. Trong th c t , nhóm tuy t đ i đa s c a nh ngề ữ ườ ệ ự ế ệ ạ ố ủ ữ
v khi u ki n trong nh ng tòa án Hoa kỳ là đ c nh m vào nh ng h th ng tòa án ti u bangụ ế ệ ữ ượ ằ ữ ệ ố ể
riêng r . Ví d , nh ng tòa ti u bang có th m quy n xét x trên t t c nh ng v liên quan đ nẻ ụ ữ ể ẩ ề ử ấ ả ữ ụ ế
đ o lý nh ly d và nh ng v n n n tr ph m t i, di chúc và nh ng v n đ di s n th a k ,ạ ư ị ữ ấ ạ ẻ ạ ộ ữ ấ ề ả ừ ế
nh ng b t đ ng s n có d u h i, và nh ng v n đ tr v thành niên ph m t i, và h u h t hữ ấ ộ ả ấ ỏ ữ ấ ề ẻ ị ạ ộ ầ ế ọ
x lý các v án hình s , nh ng tranh ch p h p đ ng, vi ph m giao thông, và nh ng v th ngử ụ ự ữ ấ ợ ồ ạ ữ ụ ươ
tích cá nhân. M t khác, m t s chuyên m c c a lu t pháp đã gi i quy t tranh ch p trongặ ộ ố ụ ủ ậ ả ế ấ
nh ng tòa án đ c bi t ho c nh ng t ch c mà là b ph n c a hành pháp và t pháp liên bang,ữ ặ ệ ặ ữ ổ ứ ộ ậ ủ ư
và b i nh ng c quan công quy n ti u bang và liên bang.ở ữ ơ ề ể
CÁC QUAN TÒA HOA KỲ
Công vi c c a nh ng tòa án liên bang đ ng ch m đ n nhi u ngu n l i ích quan tr ng nh tệ ủ ữ ụ ạ ế ề ồ ợ ọ ấ
nh h ng đ n ng i dân M , và nh ng quan tòa liên bang th c thi quy n h n trên ph m viả ưở ế ườ ỹ ữ ự ề ạ ạ
r ng và s t do trong nh ng công tác xét x mà h ch trì. Ph n này th o lu n cách th c màộ ự ự ữ ử ọ ủ ầ ả ậ ứ
th m phán liên bang đ c l a ch n, và cung c p các thông tin c b n v t pháp, b i th ngẩ ượ ự ọ ấ ơ ả ề ư ồ ườ
thi t h i, đ o đ c, và vai trò c a ng i cao niên và các th m phán đ c h i nhi m.ệ ạ ạ ứ ủ ườ ẩ ượ ồ ệ
L ch H n và B i th ng thi t h iị ẹ ồ ườ ệ ạ
……………………………………………………………………………………………