Hô hấp hiếu khí (chu trình Krebs/ chu trình ATC):
Axit piruvic được hình thành từ một trong những con
đường phân giải đường
nói trên sẽ được rất nhiều vi sinh vật oxy hoá triệt để
thông qua chu trình Krebs để
tạo thành CO2 và nước. Sự oxy hoá trong hô hấp
hiếu khí thực chất là sự vận
chuyển hydrro từ cơ chất đến vật tiếp nhận. Ở đây
oxy là vật tiếp nhận, hydro từ cơ
chất không trực tiếp kết hợp ngay với oxy mà được
vận chuyển qua nhiều chặng
đường nhờ hệ thống vận chuyển xitocrom. H+ được
chuyển đến O2- tạo thành nước
và toả từ từ năng lượng cung cấp cho hoạt động sống
của vi sinh vật. Quá trình phân
giải hoàn toàn một phân tử glucoza thành CO2 và
H2O sản sinh ra 38 phân tử ATP.
b. Hô hấp kỵ khí (lên men):
Đối với vi sinh vật kỵ khí thì quá trình oxy hoá sinh
năng lượng không kèm
theo việc liên kết với oxy của không khí. Trong điều
kiện không có oxy không khí,
chất hữu cơ vừa làm nhiệm vụ chất cho điện tử, vừa
làm nhiệm vụ chất nhận điện
tử. Kết quả là một phần cơ chất bị khử, còn một phần
khác bị oxy hoá. Trong quá
trong lên men, quá trình oxy hoá là do sự tách hydro
ra khỏi cơ chất, hydro được
tách ra có thể được thải ra dưới dạng khí hoặc liên kết
ngay với các sản phẩm phân
giải của chính chất hữu cơ đó. Sản phẩm cuối cùng
của quá trình lên men rất khác
nhau tuỳ theo từng loại vi sinh vật, ngoài CO2 còn có
các chất khác như rượu, axit
hữu cơ, andehyt, xeton. Về năng lượng: các quá trình
lên men khác nhau cũng sản
sinh ra năng lượng không như nhau, ví dụ: lên men
rượu sinh ra 28,2 kcalo, lên men
lactic sinh ra 18 kcalo, lên men butyric sinh ra 15
kcalo...
c. Hô hấp kỵ khí đặc biệt (hô hấp nitrat, hô hấp
sunphat):
Hô hấp kỵ khí đặc biệt giống với quá trình hô hấp
hiếu khí ở chỗ chất nhận
hydro là chất vô cơ, nhưng khác ở chỗ chất nhận
hydro ở hô hấp hiếu khí là oxy
không khí còn ở hô hấp kỵ khí đặc biệt là nitrat hoặc
sunphat.
Trong quá trình hô hấp nitrat và nhất là trong quá
trình phản nitrat hoá, cơ
chất hữu cơ sẽ được oxy hoá hoàn toàn đến CO2 và
H2O, do đó năng lượng sinh ra
chỉ nhỏ hơn hô hấp hiếu khí khoảng 10%. Trong hô
hấp sunphat cơ chất hữu cơ
thường không được oxy hoá triệt để nên năng lượng
sinh ra không nhiều.
