ng m c trong quan h tín d ng gi a Ngân hàng
ụ
ướ
ắ
M t s khó khăn, v th
ng m i v i các doanh nghi p Nhà n
ữ i
ộ ố ươ
ạ ớ
ệ
ệ c s p x p l ướ ắ ế ạ
ng 9, Khoá IX, ươ ng 3 và Ngh quy t Trung ị ế ươ ự Th c hi n Ngh quy t Trung ị ế
ệ Chính ph , các b ngành, đ a ph ng đang đ y nhanh ti n trình s p x p l i doanh ị ủ ế ạ ươ ế ẩ ắ
nghi p Nhà n ệ ạ ộ ướ ụ ề ổ ớ ờ
ự ố ớ ữ ế ắ ộ ổ ớ
ộ c. Ho t đ ng tín d ng ngân hàng cũng có nhi u đ i m i, nh đó đã ệ và đang có nh ng tác đ ng tích c c đ i v i quá trình s p x p, đ i m i doanh nghi p c đã ban c. Trong 6 tháng đ u năm 2005, Th ng đ c Ngân hàng Nhà n Nhà n ướ ướ ầ ố ố
hành c ch m i v cho vay, phân lo i n , trích l p d phòng r i ro tín d ng phù ạ ợ ế ớ ề ự ủ ụ ậ
qu c t ; ch đ o các t ệ ố ế ỉ ạ ụ ộ
ơ h p v i thông l ớ ợ ng nhu c u vay v n c a n n kinh t ẩ ổ ứ , trong đó có các doanh nghi p nhà n ố ủ ề ướ ế ệ ầ
ch c tín d ng đ y m nh huy đ ng v n đáp ố ạ ầ c đ u các d án s n xu t, kinh doanh có hi u qu , có kh năng tr n phù h p v i quy ả ợ ự ệ ả ấ ả ả ợ ớ
ứ t ư đ nh c a pháp lu t v ho t đ ng ngân hàng. ị ạ ộ ậ ề ủ
Tuy nhiên, quan h tín d ng gi a Ngân hàng th ữ ụ ạ ớ
ệ c s p x p l nghi p Nhà n ng m c, nguy c n ệ ế ạ ẫ ướ ắ
ươ i v n còn m t s khó khăn, v ộ ố cao, đ c bi l t là đ i v i các ngân hàng th ụ ớ ỷ ệ ệ ặ ng m i v i các doanh ơ ợ ươ ng
ướ ắ x u và r i ro tín d ng tăng v i t ủ ấ m i Nhà n c. Nh ng khó khăn, v ố ớ ng m c t p trung vào m t s v n đ sau: ướ ữ ạ ộ ố ấ ắ ậ ề ướ
1. Ph n l n các doanh nghi p khi th c hi n chuy n đ i, s p x p l ệ ệ ự ầ ớ ắ ổ
ề ư ả ấ ỗ ợ
ợ ấ ả ợ ả
tr ổ ở ữ ị ớ ướ ể ệ ề ế
c xoá n , khoanh n , giãn n . Đ x lý các kho n n này, các ngân hàng th đ ợ ể ử ả ợ ợ ợ
ế ạ ề i đ u ể kéo dài, n ph i tr l n, ả ả ớ g p khó khăn v tài chính nh : s n xu t kinh doanh thua l ặ ậ nh t là n ngân hàng và các doanh nghi p này không có kh năng tr n . Do v y, ệ c khi chuy n đ i s h u, các doanh nghi p đ u có ki n ngh v i ngân hàng xin ươ ng ượ m i ph i s d ng ngu n d phòng r i ro đ bù đ p ho c h ch toán vào chi phí. Tuy ả ử ụ ồ ự ặ ạ ủ ể ạ ắ
nhiên, trong b i c nh tình hình tài chính c a các Ngân hàng th ng m i còn khó ố ả ủ ươ ạ
khăn, vi c x lý các kho n n này là r t khó th c hi n. ệ ử ự ệ ả ấ ợ
ạ ệ ế ả ợ
ị doanh nghi p không th x lý đ c nh cách trên thì doanh nghi p có th tho ể ử ượ ệ ệ ể
ủ Bên c nh đó, theo quy đ nh hi n hành, n u các kho n n ngân hàng c a ả ư thu n v i ngân hàng đ chuy n n thành v n góp ho c bán n cho Công ty mua bán ể ể ậ ặ ớ ợ ố ợ
i pháp ọ ậ ả ệ ả ồ ẩ
n và tài s n t n đ ng doanh nghi p theo giá tho thu n. Tuy nhiên, các gi ợ này r t khó th c hi n b i: b n thân doanh nghi p ch a có gi i pháp hay ph ở ả ấ ệ ự ươ ư ệ ả
kinh doanh có th thuy t ph c đ ể ụ ượ ự ế ể
góp; đ ng th i, các ngân hàng cũng b kh ng ch b i các t ỷ ệ ề ế ở ờ ồ ị
ầ ớ ệ ề ả ả
ụ ượ ả ồ ế ấ ẫ
ng án ố c các ngân hàng th c hi n chuy n n thành v n ệ ợ ạ v an toàn trong ho t l ố đ ng ngân hàng; ph n l n các kho n n c a doanh nghi p đ u khó có kh năng thu ợ ủ ộ ọ h i không h p d n hay thuy t ph c đ c Công ty mua bán n và tài s n t n đ ng ồ ợ doanh nghi p mua theo giá tho thu n. ệ ả ậ
2- H u h t các doanh nghi p nhà n c s p x p l ế ệ ầ ướ ắ ế ạ ề
ng m i. Nh ng theo quy đ nh t i Thông t ụ i đ u có quan h tín d ng ệ s 126/2004/TT- ạ ư ố ư ị ươ
ạ ng m i không là thành viên Ban ch đ o c ph n hoá doanh v i các ngân hàng th ớ BTC, các ngân hàng th ỉ ạ ổ ầ ươ
ạ nghi p, cho nên các ngân hàng th cách là ch n l i thi u thông tin, ệ ủ ợ ạ ớ ư ươ ế
ng m i, v i t ạ b đ ng trong vi c xem xét cho vay và thu h i n đ i v i các doanh nghi p Nhà ị ộ ồ ợ ố ớ ệ ệ
n c thu c di n s p x p l i, nguy c khó thu h i n ho c m t v n đ i v i ngân ệ ắ ế ạ ộ ấ ố ố ớ ồ ợ ặ ơ
ướ hàng th ươ ng m i tăng lên. Bên c nh đó, nhi u DNNN c tình không thông báo ề ạ ạ ố
ph ch c l i đ tr n tránh trách nhi m tr n ho c m t s Ban ươ ng án s p x p, t ắ ế ổ ứ ạ ể ố ộ ố ả ợ ệ ặ
ỉ ạ ổ ạ ừ ị ủ ủ ầ ả ỏ
ch đ o c ph n hoá đã lo i tr kho n n vay c a NHTM ra kh i giá tr c a DN khi ợ ủ xác đ nh giá tr DN đ c ph n hoá, nên DN m i đã không k th a kho n n cũ c a ế ừ ể ổ ầ ả ớ ợ ị ị
DNNN c ph n hoá. ổ ầ
Cũng theo quy đ nh t i Thông t 126, sau th i h n t ị ư
ngày NHTM nh n đ ệ i đa 20 ngày làm vi c ạ ờ ạ ố c h s xin đ ngh xoá kho n n lãi vay ngân hàng mà ả ợ ị ậ ượ ồ ơ
k t ể ừ doanh nghi p ch a nh n đ ề c ý kieens c a NHTM thì đ ậ ệ ư ượ ượ ạ ủ
ngân hàng ra kh i giá tr c a doanh nghi p. Đi u này r t b t l ấ ấ ợ ị ủ ệ ỏ
ề vì, v i kho ng th i gian này các ngân hàng th ươ ự ệ ả ạ ớ ờ
c t m lo i s n lãi vay ạ ố ợ i cho ngân hàng, b i ở ệ ng m i không thê th c hi n vi c xác nh n n vay và đ a ra quy t đ nh xoá n ho c không xoá lãi vay cho doanh ế ị ư ậ ặ ợ ợ
nghi p c ph n hoá. ệ ổ ầ
phát sinh tr 3- Hi n nay, trên th c t ổ ợ ầ ườ
c đ ự ế ch c l ệ Công ty Nhà n ị ướ ứ ạ
c t ị ượ ổ ch ng nh n đăng ký kinh doanh nh ng ch a đ ậ ứ ượ ư ư ấ ấ
ớ ệ ủ ụ ư ệ ể
ề ở ữ ứ ứ ấ ậ ả ấ ậ ớ
ớ ấ ở ữ ề ệ ả ắ ớ
ể ế ụ ả ư ệ ề ấ ị ị
ặ ng h p DNNN đã c ph n hoá ho c ấ i (theo Ngh đ nh 180/2004/NĐ-CP) đã có Gi y c c p con d u mang tên doanh ệ nghi p m i và doanh nghi p ch a làm xong th t c chuy n sang tên doanh nghi p ề ử ụ m i trên Gi y ch ng nh n quy n s h u tài s n, Gi y ch ng nh n quy n s d ng đ t và s h u tài s n g n li n v i đ t. Tuy nhiên, doanh nghi p m i có nhu c u vay ầ ấ v n đ ti p t c s n xu t, kinh doanh, nh ng hi n ch a có quy đ nh v giá tr pháp ố ư lý đ i v i các h p đ ng dân s , kinh t ố ớ ợ ồ ế ự ả ờ
ồ ế ớ ớ ươ ệ đó, các h p đ ng tín d ng ký k t gi a doanh nghi p m i v i ngân hàng th ữ
ợ không th c hi n đ ự ệ phát sinh trong kho ng th i gian nói trên. Do ạ ng m i ụ c đã gây ách tác ho t đ ng s n xu t, kinh doanh c a doanh ả ủ ấ
ượ nghi p m i. M t khác, các ngân hàng th ạ ộ ng m i cũng r t khó khăn trong vi c theo ệ ặ ớ ươ ệ ạ
ấ c khi s p x p, chuy n đ i. dõi các kho n n cũ c a doanh nghi p tr ế ể ắ ổ ủ ệ ả ợ ướ
ng h p công ty Nhà n 4- Theo các quy đ nh hi n hành, tr ị ườ ướ ợ
ệ c sáp nh p vào công ty khác. Tuy nhiên, trên th c t thua l m t h t v n không đ ậ ỗ ấ ế ố
ng ti n hành sáp nh p các công ty Nhà n ậ ế ộ ố ộ ị
c vào công ty nhà n ướ c khác, gây nh h ượ v n có m t s B , ngành, đ a ph ẫ doanh thua l ươ m t h t v n nhà n ướ ướ c kinh doanh ự ế c kinh ưở ng ả ỗ ấ ế ố
ng t ế ủ ậ ậ ả ưở ớ i vi c thu ệ
x u đ n kh năng tài chính c a công ty nh n sáp nh p và nh h ả ấ h i n c a các NHTM. ồ ợ ủ
ng m c nêu trên, Ngân hàng Nhà n ướ ể ử Đ x lý nh ng khó khăn, v ữ ắ
ki n ngh Th t ị ế ủ ướ ủ ộ
c đã ướ ố ợ ng Chính ph giao các b , ban ngành liên quan tích c c ph i h p c; nghiên ự i các doanh nghi p nhà n ế ạ ướ ế ệ ắ
ộ ố ữ ỡ ổ
c đ v i ngành ngân hàng trong ti n trình s p x p l ớ c u, s a đ i, b sung m t s văn b n nh m tháo g nh ng khó khăn cho ngân hàng ằ ứ ế c s p x p th ả ử ổ ng m i đ ng th i t o đi u ki n cho các doanh nghi p nhà n ệ ướ ượ ắ ờ ạ ề ệ
ươ ạ ồ i phát tri n t t h n. l ạ ể ố ơ
TH-VP