Lịch sử người Viking

Chia sẻ: Linh Ha | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:19

Thêm vào BST

Báo xấu

74
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nói đến Viking, đa số trong số chúng ta liên tưởng ngay đến tới dân cướp biển của vùng cực Bắc đã từng hoành hành khắp châu Âu trong khoảng đầu thế kỷ thứ 7 cho đến cuối thể kỷ thứ 10. Thực ra đó chỉ là một biểu tượng dân dã cho giống người sống tại đây(Bắc Âu bao gồm Na-Uy, Thuy. Điển và Đan Mạch).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Lịch sử người Viking

Lịch sử người Viking Nói đến Viking, đa số trong số chúng ta liên tưởng ngay đến tới dân cướp biển của vùng cực Bắc đã từng hoành hành khắp châu Âu trong khoảng đầu thế kỷ thứ 7 cho đến cuối thể kỷ thứ 10. Thực ra đó chỉ là một biểu tượng dân dã cho giống người sống tại đây(Bắc Âu bao gồm Na-Uy, Thuy. Điển và Đan Mạch). Hay nói một cách khác Scandinavias Viking là do xuất xứ từ thổ ngữ VIK (có nghĩa bóng là sự xâm chiếm, cướp đoạt, cộng thêm vị ngữ - ING là ám chỉ con người) Do đó ngươì VIKINg bị gắn cho cái danh tiếng, dân CƯỚP BIỂN từ đó. Vùng hoạt động của người Viking Vào thập niên 800 - 1050 người Viking thường dùng những chiếc thuyền buồm nhỏ có độ bền và lao nhanh trên biển đều đặn đi đánh phá và cướp đoạt của cải từ những nước lân cận như Iceland (Băng đảo), Sweden(Thụy Điển), Denmark(Đan Mạch), England
(Anh) và Holland (Hà Lan). Viking là biểu hiện cho những ngươì rất rành rẽ, thông thạo về nghề hằng hải và lão luyện trong những trận xung đột giữa các lãnh chúa vùng Bắc Âu châu này. Họ thường đóng vai thương nhân đi đó đây buôn bán trao đổi và ra tay cướp bóc nếu thấy có cơ hội. Ngươì Viking thường không xâm chiếm đất đai để cai trị mà chỉ gây chiến và tạo thế lực buôn bán đổi trác trong lãnh vực Bắc Âu và Đông Âu. Họ là nỗi lo âu của đa số dân cư sống rải rác ven biển vì họ to lớn, mạnh bạo và dã man. Họ thường tấn công các làng mạc, tu viện chớp nhoáng và cướp đi vàng bạc châu báu lẫn phụ nữ trẻ đẹp. Trong xã hôi của Viking thơì bấy giờ đời sống của họ rất tự do, và thoải mái. Họ kế truyền quyền chức cho con cháu hoặc người thân trong dòng họ và cũng nhờ tải sản cướp bóc được họ leo lên hàng đẳng cấp cao hơn. Những lãnh chúa thường đứng ra lo chuyện đóng tàu đóng bè hoặc thu thập quân lính để chỉnh đốn lực lượng hải tặc của ho. Họ cũng sử dụng những nô lệ mà họ bắt được làm con tin và dùng đó làm vật trao đổi hoặc dùng họ vào công việc đánh cướp. Nhà cửa mà họ thường xây cất là loại nhà gỗ được xếp đều đặn nhiều lớp bao bọc để ngăn gió và chống bão tuyết. Lối xếp nhà theo hình vuông ở dưới, nhưng mái nhọn ở trên. Họ thường sinh sống chung chạ trong những căn nhà gỗ to lớn như vậy. Ngày nay do sự tìm kiếm của những nhà khảo cổ đã đào được những tang vật về xã hội thời bấy giờ như rương báu vật bằng gỗ sồi hay, hộp kim loại. Thường thì đàn bà có trách nhiệm trông coi nhà cửa, cất giữ châu báu và sinh con đẻ cái. Những kẻ tham lam đánh cắp báu vật thường bị hành phạt rất nặng nề hay bị xử tử một cách rất thê lương. Trâm cài áo bằng cẩm thạch, đá quí biểu hiện cho kẻ giàu có thế lực. Mã tấu, vũ khí duy nhất để khẳng định niềm tự hào về cấp bậc được thể hiện qua nạm vàng bạc hay đá quí ở chuôi đao. Tín ngưỡng của người Viking thời bấy giờ là có sự tin tưởng vào kiếp ta´i sinh. Khi một người qua đời họ thường chôn theo kẻ đó những vật dụng hàng ngày sử dụng và kèm theo châu báu ngọc ngà . Những lãnh chúa khi chết thường được chôn cất theo với những chiếc tàu cướp to lớn với đầy` đủ vật dụng và châu báu cho cuộc hành trình ở kiếp sau. Xã hội Viking được chia theo ngôi thứ và đẳng cấp rõ ràng. Tiêu biểu là ba giai cấp: Quí phái, tự do và nô lệ. -Quí phái là tầng lớp địa chủ hay lãnh chúa. Nhóm ngươì này không nhiều, nhưng họ cai quản và điều hành những công việc như quan sở tại, là người trực tiếp hành sự theo chiếu chỉ của Vua.
-Người tự do bao gồm thương nhân, thợ thủ công, nông dân hoặc ngư dân. Đa số những người này thưà kế đất đai, ruộng đất theo kiểu cha truyền con nối vì không có quyền nhượng lại đất hoặc mua bán nếu chưa có lệnh cưa Vua. Chính vì khí hậu khắc nghiệt nên việc khai hoang trồng trọt rất khó khăn nên họ đặt nặng vào những chuyến đi cướp xa, có khi đến cả tháng hoặc lâu hơn nữa. Nghề chủ yếu của nhà nông là chăn nuôi vàtrồng ngũ cốc. Họ nuôi cừu để ăn thịt và nuôi bò để lấy sữa. Nghệ thuật, kiến trúc Vì có nhiều rừng núi nên không lạ gì người Viking xây câ´t nhà cửa bằng gỗ thay vì đá. Mà gỗ thì hay cháy, cho nên chỉ còn một ít di tích gỗ và những đồ khác bằng gỗ, nhưng cũng đủ để hình dung ra các thợ thầy hồi đó như thế nào. Dù không còn một cái đền thờ nào từ thời người Viking nhưng những nhà thờ của các thế kỷ khác như nhà thờ “cột đứng” (staverkirker), được xây vào đầu thế kỷ 10, khi Ki tô giáo truyền vào Na Uy; nhiều mái chồng lên nhau, và lợp bằng ngói gỗ; những nhà thờ ấy cũng giúp chúng ta mường tượng ra đền thờ hồi ấy (700 - 1000) Dinh thự người Viking giống như tàu úp, và thực sự chính tàu người Viking đã gợi ý cho mẫu nhà này. Phía trong làm cho người ta nhớ tới lòng tàu, và mặt ngoài của mái nhà làm theo đường nét mềm mại của vỏ tàu. Họ cũng khắc những đồ mỹ nghệ bằng kim loại, đá, nơi đá họ rạch hoa văn và ngôn ngữ tượng hình; nhiều tác phẩm kể lại những huyền thoại Bắc Âu xưa (Norrøn)2. Còn có bia
đá tưởng niệm các chiến sĩ đã ngã xuống, hoặc kể lại chiến công hiển hách của họ. Sức khoẻ và thuốc men Sau khi đế quốc La mã bị sụp đổ, một số cơn dịch và bệnh hay lây tràn lan cùng khắp. Chính vì sự sụp đổ và những tao loạn trong thời đó là cơ hội tốt cho người Viking xâm chiếm và cướp phá châu Âu. Lối hành xử trong y học của người La Mã dựa khá gần gũi vào cơ thể học về con người, lối ấy bị những người mọi rợ coi như nguyên nhân làm cho đế quốc La Mã sụp đổ - ấy là đã làm nhục các thần. Cho nên y khoa bị thụt lùi vào “thời kỳ đen tối”, đặc biệt những vùng ngoại đạo (chưa có đạo Kitô), như vùng Scandinavia vào thời người Viking. Người Viking coi đa số bệnh tật như dấu chỉ của sự yếu ớt. Sức khoẻ tốt hay không tốt là có liên quan đến tôn giáo. Nếu các thần được tế tự cho đúng phép, thì các vị ấy sẽ bảo vệ chống lại mọi tai nạn và bệnh tật. Lối chữa bệnh của họ dựa trên mê tín và bói toán. Họ dùng tim rồng, hoặc các phương tiện ma thuật, thường như thế, trong chuẩn đoa´n bệnh, trị bệnh. Họ cũng dùng cây cỏ để trị bệnh như vỏ thông... và cả lưỡi rắn độc. Frøy, và em gái là Frøya, là thần mắn đẻ, thần t ình yêu, thần sinh sản. Để muốn mẹ tròn con vuông, đàn bà có bầu dâng lễ vật cho nhị vị. Cắt mạch máu cho máu vọt ra cũng là phương pháp để chữa bệnh. Các thầy thuốc cho rằng bệnh sinh ra là do sự mất quân bình giữa 4 chất lỏng của cơ thể: máu, mật vàng, mật đen và đờm, mà người ta tin là những chất làm nên thân xác. Rút ra một ít máu, sẽ làm cho cơ thể được quân bình lại (hết bệnh). Người Viking vốn rắn rỏi, chịu đựng giỏi. Biên niên ký của người Anglosaxon (Anh) viết là họ cao lớn, râu tóc hung, và cường tráng. Đa số họ ăn uống đầy đủ và làm việc trong khí hậu khắc nghiệt ở Scandinavia, cho nên có thể vì thế họ lành mạnh và khoẻ mạnh hơn các dân khác ở Nam châu Âu. Trong khi dịch hoành hành ở châu Âu và Trung Đông, tổ tiên người người Viking thoát
khỏi. Một trong những nguyên nhân có lẽ họ sống rải rác, thật cách xa nhau trên một diện tích rộng lớn. Ở Scandinavia chẳng có một thành phố lớn nào trước hoặc dưới thời người Viking. Chiến tranh và vũ khí Dù người Viking định cư một số nơi ở Pháp, Anh, Băng đảo, Nga, nhưng mục đích của họ không phải để cướp đoạt đất đai của dân các vùng đó. Họ chỉ lợi dụng thế phòng ngự yếu kém nơi các vùng đó để cướp bóc. Họ đúng là dân đao búa nhưng họ không phải là dân mọi rợ. Họ đa số sống trong một xã hội văn minh, trật tự. Khắp Âu châu đều sợ sự tàn bạo của họ. Họ chẳng sợ chết: Nếu chết là cả một vinh dự. Nếu đầu hàng hoặc hay bị bắt làm tù binh, thì đấy là cả một sự ô nhục cho gia đình. Họ tin rằng nếu bị chết trận, thời sẽ được lên Åsgard, nơi các thần ở. Ở đó họ lại cùng Odin, thần cao nhất, chiến đấu. Chiến thuật của người Viking là chạy thuyền vào bờ cho tới khi thấy được đất liền. Rồi chờ khi trời tối , họ lẻn vào cửa sông và tấn công chớp nhoáng làng mạc nằm hơi xa bờ biển, và kém bảo vệ. Họ dùng thuyền-dài, dài từ 18 đến 25 m, rộng từ 2 đến 5 m, đáy gần như bằng, và vỏ thuyền thuôn thả, dễ lướt sóng, do đó tàu chạy nhanh, và khi cần có thể khiêng lên bãi. Mũ chiến của người Viking không giống như ta thường thấy bán ở chợ, có sừng thú gắn trên đầu, có chăng chỉ họa hiếm. Thực ra thường thì mũ chiến của người Viking không có sừng thú, mà đôi khi có hai sừng sắt, nhưng mũ chủ yếu gồm những miếng sắt hàn lại với nhau và một tấm bảo vệ vùng gáy kết bằng những khoen sắt tròn, và có hai miếng sắt để bảo vệ mũi và quanh hai mắt
Kiếm rất quan trọng và giá trị. Chết chôn theo để còn dùng. Thường là kiếm hai lưỡi. Ngoài ra họ còn dùng cung tên, thương, búa. Và họ cũng dùng thuẫn tròn làm bằng tre có nẹp miếng sắt ở giữa.
Khiên người Viking Người Viking không có quân đội thường trực, nhưng khi cần thiết họ được động viên khi vua hoặc các tù trưởng cần. Đa số các chiến sĩ thì nghèo . Cấu tạo bộ giáp
1) Mũ trụ :
Mũ trụ của người Viking được làm từ da hoặc sắt , và đặc biệt là ko có sừng ko giống như trong truyền thuyết . Từ khi người Viking gặp khó khăn trong việc sản xuất hàng loạt mũ kim loại , chỉ có những chiến binh tinh nhuệ mới đủ sức mu a chúng . Mũ sắt có vành bảo vệ mũi , hoặc miếng bảo vệ mắt và áo lưới sắt để bảo vệ cổ 2) Rìu chiến:
Rìu chiến có cán dài bằng gỗ , được thiết kế cho những cú đánh nặng nhằm đập nát khiên hoặc chân tay (limbs ? ) . Rìu chiến thoạt trông rất giống r ìu làm nông , nhưng đầu rìu chiến thì có ngạnh và phần lưỡi được kéo dài , được làm sử dụng riêng cho chiến trận 4) Giáo :
Có 2 loại giáo Viking : một loại dài và nặng dùng để đâm cận chiến với kẻ thù , còn một loại ngắn hơn thì dùng để phóng từ xa , đầu sắt của giáo được rèn với mũi nhọn và góc cạnh 5) Áo lưới :
Brynja hay áo lưới được dùng như áo giáp để bảo vệ cơ thể . Từ lúc gặp khó khăn trong việc sản xuất , chỉ có người cầm đầu hoặc chiến binh tinh nhuệ mới được mặc chúng . Hầu hết các chiến binh Viking đều mặc áo da có có phủ lông và vải gai bên ngoài . 6) Khiên: Khiên chính là đồ phòng thủ chính của người Viking trước mọi dạng tấn công , một trang bị ko thể thiếu của chiến binh , Khiên thường hình tròn khoảng 3 feet đường kính , làm từ gỗ và bao bằng da . Thường được sơn màu sáng như đỏ hoặc vàng và có cục tròn kim loại ( a round metal knob ) ở giữa để bảo vệ tay của chiến binh .
Vận tải và khoa học Hải cảng Họ có tài vượt biển đến tận Nga, Địa trung hải và cả Bắc Ấn Độ, Bắc Mỹ. Họ làm thuyền- dài để đi xa và thuyền- ngắn để đánh cá và buôn bán. Gỗ miếng ráp mép lên nhau. Lái bằng bánh lái hoặc chèo sau đuôi mạn thuyền phải. Họ là những thương nhân có tài. Họ đã mở những đường giao thương, ở đó họ đổi gỗ súc, sắt, da, lông thú, da thuộc lấy vàng, bạc, tơ lụa, nữ trang. Họ còn có cả cân bằng đồng mang theo trong rương. Ở Na Uy, Thụy Điển có nhiều núi, và thác, nên việc di chuyển khó khăn. Họ làm cầu, và dân địa phương có nhiệm vụ bảo quản. Cầu bằng gỗ hoặc bằng đá. Họ còn chế xe trượt để đi mùa đông, có hoa văn, kéo bằng đàn chó. Tôn giáo Người Viking thờ nhiều thần. Thoạt đầu chỉ là các hồn ma bóng quế trong thiên nhiên, ví dụ như nơi nguồn suối, nơi láng rừng, dần dà phát triển thành một hệ thống thần thoại phức tạp với những chuyện về các thần anh hùng chiến sĩ, nét anh hùng nầy phản ánh lối sống người Viking. Ba thần lớn nhất là Odin, Tor, và Frøy. Odin là thần chủ, tượng trưng cho chiến tranh, can đảm, khôn ngoan. Tor: thần sấm sét, có búa lớn bằng bạc, khi ông ta búa một kẻ thù nào đó, tất có sấm sét. Ông cuỡi trên một chiếc xe to lớn uy nghi. Ông là kẻ chiến đấu cho kẻ nghèo: Ông tượng trưng cho tất cả những gì một chiến sĩ tài ba người Viking ước mong. Họ còn tôn thờ thần Mặt Trời, Mẹ Đất (nữ thần mắn đẻ, tái sinh).
Và Frey: cũng là thần mắn đẻ. Họ cũng có khi tế thần bằng người sống. Người Viking nghĩ thần cũng như họ: Chiến đấu chống lại những lực lượng của sự dữ và bóng tối. Thật là lạ: Họ và các thần đều chiến đấu sự dữ và bóng tối mà không thể thắng. Tin như thế làm họ thêm dũng cảm, bởi vì khi chết như một anh hùng ở đời này, họ lại được cùng với các thần ở Valhall, cõi trời của người Viking, để chiến đấu tiếp ở đó. Người Viking chịu ảnh hưởng Kitô giáo trong những cuộc đánh cướp ở các nước theo Ki tô giáo ở Tây âu. Vua Harald Blåtand làm cho Đan Mạch theo đạo này năm 960, Na Uy vàThụy Điển theo đạo khoảng 100 năm sau. Lúc đầu việc theo Ki tô giáo chẳng qua để tiện bề giao hảo. Những thương nhân có đeo thánh giá được phép đi đâu thì đi. Vua Knud vua cả Na Uy, Thụy Điển, Đan Mạch, xây các nhà thờ , mà các vua tiền nhiệm ngoại đạo đã phá hủy. Người Viking tuy theo đạo mới nhưng vẫn cứ tiếp tục thờ các thần của họ. Di sản từ quá khứ Người Viking để lại cho đời sau rất ít, nhưng những đài kỷ niệm đẹp nhất của họ còn để lại đó là vòng đá dựng ở Åles, Thụy Điển. Viking không ảnh hưởng trực tiếp đến thế cục châu Âu, nhưng gián tiếp qua những người ở Normandie, gọi là Norman. Âu châu lại phải chịu đựng một đợt sóng xâm lăng mới của giống ng ười norman này. Ảnh hưởng của ngưởi Norman kéo dài đến những thế kỷ sau và ảnh hưởng lớn đến sự phát triển về chính trị cũng như văn hoá trong đa số nước ở châu Âu thời Trung Cổ châu Âu (tk 5 - tk 15). Nhưng có lẽ di sản quan trọng nhất của người Viking đó là thần thoại phong phú và những sử thi hùng tráng, cũng phức tạp và muôn màu như thần thoại và truyện cổ tích của Hi lạp và La mã. Loại văn chương Bắc Âu cổ này còn sống sót cả sau thời kỳ Trung cổ đen tối ở Na uy (1100 - 1500). Nhiều ngày trong tuần mang tên các thần người Viking. Tirsdag lấy theo tên thần Ty, thần chiến tranh. Onsdag, theo thần Odin. Fredag , theo nữ thần vợ của Odin. Torsdag, theo thần Tor. Mặc dầu Mỹ châu đã có nhiều thổ dân sống đó từ lâu, nhưng hầu như là chắc chắn rằng người Viking là những người châu Âu đến định cư ở đó. Leiv Eriksson (kẻ may mắn) là người đầu tiên mà chúng ta biết chắc chắn đã đến Mỹ châu (mặc dù cũng có thể có những người khác nữa). Ông ta đã khám phá ra vùng đất dọc bờ biển Newfoundland, vùng đất hiện nay thuộc Canada, vào năm 1001. Truyền thuyết nói rằng ông ta t ình cờ khám phá vùng đất nầy khi tàu của ông ta bị gió cuốn lạc hướng, khi tàu ông ta tính tới Grønand. Ông ta gọi vùng đất
này là “Vinland”, vì “vi” trong tiếng Norrønt, “vin” có nghĩa là đồng cỏ. Về sau người người Viking có thể cũng khám phá ra Labrador và Baffin Island. Người Viking nghĩ rằng thổ dân (da đỏ) không ưa gì họ nhiều, cho nên họ không cư ngụ thường trực ở đó. Phần phụ lục tiếng Anh : 1. How would you become a Viking warrior? Any Viking -- whether chieftains or farmers -- could organize a group of men for the purpose of raiding. Plundering expeditions such as the one in Lindisfarne were carried out by only small groups of men transported in three to six ships. Some of these foreign raids had royal approval, but for the most part these men acted on their own initiative for personal economic gain. Viking warriors also served as volunteers in royal armies called lid in wars of conquest abroad or in neighboring lands. However, kings or local royal agents could gather men as part of levies for military campaigns at home. 2. What were the tactics of Viking armies? Vikings did not have a professional standing army and their tactics and discipline were basic. They did not fight in organized formations and there was no formal weapons training; young Vikings learned how to use weapons through hunting. This is often the reason why Vikings were more successful in surprise attacks than in battling large, skilled armies. A variety of Viking helmets The Vikings, however, still had tactics they used in battle. A frequent defense tactic was the shieldburg, or shield wall. Warriors lined up and overlapped their shields to protect themselves from spears. The warriors then threw their own shower of spears, followed with hand-to-hand combat. Vikings also formed what were known as svinfylking or a "boar formation" -- a wedge formation of 20 to 30 warriors to overcome their enemies. 3. How would a warrior become an army leader? A warrior could become a leader by virtue of noble birth or military prowess. Viking warriors skilled in the use of all weapons -- swords, axes, and spears -- and those who proved themselves in battle could become commanders of small units. Frequently, however, Viking leadership positions were held by those of noble birth -- kings, earls, or clan chieftains. Viking kings commanded armies through their unit commanders of earls or chieftains. Viking warriors fought with swords -- often their most prized weapon.
4. When and how often would Viking warriors go on raids? Viking raids began in the 790s and continued for decades. These surprise attacks were planned all throughout winter and were executed in the summer. The frequency of the raids ranged from once every few years to every year. Nomadic armies such as the Great Army that invaded England in 865 could travel for years plundering England and France. 5. Could women Vikings become warriors? Yes, there were women warriors in Viking society! Although for the most part, Viking women stayed home and ran the farm while their husbands were away, so me women went along in Viking raids. Freydis, the sister of explorer Leif the Lucky, led an attack against natives in Vinland (now Newfoundland) and overpowered her two other brothers for control of the Viking colony. Apparently not one for competition, she even used her axe to kill all the women in their settlement. Shields and axes were common weapons of Viking warriors 6. Who were berserkers? Berserkers were Viking warriors who went into a frenzied state during battle. During this state they felt no pain, had superhuman strength and believed they were actually wolves or bears. These rages are thought to have been possibly initiated by hallucinogenic mushrooms, self-induced hysteria or epileptic seizures. Berserkers fought without concern for their own personal safety. Groups of berserkers -- often brothers and their sons -- were chosen to make the first attack against the enemy whom they shocked with their bravery and brazenness. 7. What happened to warriors who died in battle? Viking warriors believed that Valkyries, warrior daughters of the principal Viking god Odin, presided over battles and chose those who were to die. Valkyries then brought the souls of the dead heroes back to Valhalla, Odin's banquet hall in the heavenly realm of Asgard. These warriors then became members of Odin's army, Einherjar who were then served beer and mead by the Valkyries in a feast. Chief among the Valkyries, and Odin's favorite was Brunhild, usually represented as riding through the air on horse, wearing a helmet and carrying a spear. Tour a Viking Warship Intro : The Vikings' instrument of conquest was their graceful yet fearsome warship. These swift vessels, also called drakkar, dragon ships, and longships, were highly valued by kings and chieftains -- the only people who could afford their expense. Proud of their seagoing prowess, Viking shipowners gave their crafts such names as Lion of the Waves, Reindeer of the Breeze or Long Serpent.
Tour a Viking warship and find out how these stunning ships gave the Vikings their strategic edge in building an empire that stretched from Europe to the Middle East. Last Updated ( Tuesday, 11 March 2008 )