1
i më ®Çu
Trong n kinh tÕ níc ta hiÖn nay, sau khi chuyÓn ®æi c¬ chÕ
qun lý kinh tÕ tËp trung bao cÊp sang n kinh thÞ trêng, sù c¹nh
tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ny cµng trë nªn gay g¾t theo c quy luËt
cu n kinh thÞ trêng ngµy cµng t¨ng theo tr×nh ®é ph¸t triÓn cña nã.
§Ó t tån a c ®Ých cuèi cïng cña bÊt kú doanh nghiÖp nµo còng
tèi ®a ho¸ lîi nhuËn, thu ®îc t qu cao nhÊt, lîi nhn quyÕt ®Þnh
tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c doanh nghiÖp. V× vËy nhm vô cnh cña
t c c doanh nghiÖp p xÕp bè trÝ mét c¸ch hîp c¸c nguån lùc
doanh nghiÖp cã ®îc, tæ chøc sn xuÊt kinh doanh mét ch hiÖu
qu nhÊt.
H¬n n÷a môc ®Ých tn cña doanh nghiÖp chØ cã thÓ ®¹t ®îc khi
c¸c sn phÈm cña doanh nghiÖp cã khn¨ng tiªu thô ®îc tn thÞ trêng
vµ phi cã søc tranh c¹nh nh mÏ, i i trêng c¹nh tranh ngµy cµng
gay g¾t vµ khèc liÖt. Sn phÈm do doanh nghiÖp sn xt cßn cã hai ®iÒu
kiÖn trªn qut ®ã lµ chÊt lîng cao gi¸ tnh n phÈm h¹.
H¹ g thµnh sn phÈm, tæng nghÜa víi viÖc h¹ thÊp chi phÝ sn
xuÊt i chi phÝ n xuÊt u thµnh nªn gi¸ thµnh sn phÈm lµ míi quan
m hµng ®Çu a c doanh nghiÖp. H¹ thÊp chi phÝ ®îc thùc hiÖn
th«ng qua vc ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ tt kiÖm chi phÝ nguyªn
vËt liÖu, tiÕt km vµ qu¶n lÝ vµ dông tiÕt km chi phÝ lµ vÊn ®Ò quan
m p thiÕt cña mçi doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ.
Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty o mÉu in qng o PRIN
TAD nhËn thÊy m quan träng cu gi¸ tnh n phÈm ®èi víi kÕt qu
kinh doanh cña C«ng ty n em ®· chän ®Ò tµi: Gi¸ thµnh sn phÈm
i C«ng ty in vµ qng c¸o PRINTAD lµm luËn v¨n tèt nghiÖp.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
2
ch¬ng i. së lÝ luËn g thµnh sn phÈm.
I. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ g thµnh sn phÈm.
1. Kh¸i niÖm g thµnh sn phÈm.
Gi¸ thµnh lµ chi phÝ sn xuÊt tÝnh cho mét khèi lîng hoÆc mét
®¬n vÞi n phÈm (c«ng viÖc, dao vô, dÞch vô) do doanh nghp ®· n
xuÊt hoµn thµnh.
Gi¸ tnh n pm lµ mét chØ tiªu tæng p, phn ¸nh chÊt lîng
ho¹t ®éng n xuÊt, phn ¸nh t q sö dông c¸c lo¹i tµi sn, vËt t, tn
vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña nh c¸c gii ph¸p kinh tÕ kü tht mµ
doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn nh»m ®¹t ®îc môc ®Ých sn xt khèi lîng
n phÈm nhiÒu nhÊt i chi phÝ Ýt nt. Gi¸ thµnh n xuÊt cßn chØ
tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu kinh c¸c ho¹t ®éng sn xuÊt cña doanh nghp.
2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh sn phÈm.
a. Ph©n lo¹i gi¸ tnh theo thêi gian vµ c¬ sè lu tÝnh g
thµnh.
C¨n cø vµo thêi gian vµ c¬ s¬ sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh th× gi¸ thµnh
chia lµm 3 lo¹i:
- Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬
chi phÝ sn xuÊt kÕ ho¹ch sn lîng kÕ ho¹ch. Vc tÝnh g thµnh kÕ
ho¹ch do bé pn ho¹ch cña doanh nghiÖp thùc hiÖn vµ ®îc tiÕn
nh tríc khi b¾t ®Çu qu¸ tnh chÕ o sn phÈm. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch
c tiªu phÊn ®Êu cña ®¬n vÞ, lµ c¨n cø ®Ó so nh ph©n tÝch ®¸nh g
nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹ g thµnh cña doanh nghiÖp.
- Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së
c¸c ®Þnh c chi phÝ hn nh chØ tÝnh cho ®¬n n phÈm. ViÖc
nh gi¸ tnh nµy còng ®îc thùc hn tríc khi tn nh sn xt, c
o n phÈm.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
3
Gi¸ thµnh ®Þnh c lµ c«ng cô qun lý ®Þnh møc cña ®¬n vÞ,
thíc ®o chÝnh x¸c ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu sö dông vËt t, tµi n, lao ®éng
trong sn xt, gióp cho ®¸nh g ®óng ®¾n c¸c gii pp kinh tÕ kü
thuËt doanh nghp ®· thùc hiÖn trong q tr×nh ho¹t ®éng n xuÊt
nh»m n©ng cao hiÖu qu kinh doanh.
- Gi¸ thµnh thùc : Lµ gi¸ thµnh sn pm ®îc tÝnh tn së sè
liÖu chi phÝ sn xt thùc tÕ ®· ph¸t sinh vµ p hîp trong kú vµ n
lîng thùc tÕ ®· n xuÊt ra trong kú. G thµnh sn phÈm chØ cã t
®îc tÝnh to¸n sau khi kÕt thóc q tr×nh sn xt, c t¹o n pm. Gi¸
thµnh tc tÕ lµ chØ tiªu kinh tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu phÊn ®Êu a
doanh nghiÖp trong viÖc cc ng c¸c gii ph¸p kinh tÕ thuËt
®Ó thùc hn qu¸ tnh sn xt s¶n phÈm,lµ c¬ ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu
ho¹t ®éng n xuÊt cña doanh nghiÖp.
b. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n.
Theo pm tÝnh g tnh, gi¸ thµnh sn pm chia lµm 2lo¹i:
- Gi¸ thµnh sn xuÊt (hay gi¸ tnh ng xëng) gåm c chi phÝ
n xuÊt nh c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tp, chi phÝ nn c«ng trùc
tiÕp, chi phÝ n xt chung tÝnh cho nh÷ng c«ng viÖc, lao vô hoµn tnh.
- Gi¸ thµnh toµn bé: Bao gåm g tnh sn xuÊt céng thªm chi phÝ
n ng, chi phÝ qn lý cña doanh nghp ®ã. G thµnh toµn bé chØ
®îc tÝnh to¸n sau kh n pm ®· ®îc tu thô, nã lµ n cø ®Ó x¸c
®Þnh l·i tríc th thu nhËp cña doanh nghiÖp.
II. C¸c ph¬ng pp nh gi¸ thµnh sn phÈm.
1. §èi tîng nh gi¸ thµnh n phÈm trong doanh nghiÖp n
xuÊt:
X¸c ®Þnh ®èi tîng nh gi¸ thµnh c«ng viÖc ®Çu tiªn trong c«ng
c tÝnh gi¸ thµnh n phÈm. Trong doanh nghiÖp sn xuÊt, ®èi tîng tÝnh
gi¸ thµnh lµ kÕt qu n xuÊt thu ®îc, nh÷ng c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh
®· hoµn thµnh ®ßi hái ph¶i tÝnh i thµnh. ViÖc c ®Þnh ®èi tîng tÝnh
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
4
gi¸ thµnh ng ph¶i c¨n vµo ®Æc ®iÓm, u tæ chøc sn xuÊt, ®Æc
®iÓm quy tnh c«ng nghÖ, kü thuËt sn xt sn phÈm, ®Æc ®iÓm tÝnh
chÊt a n pm yªu cÇu tr×nh ®é h¹ch to¸n qun lý cña doanh
nghiÖp. Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm, t×nh h×nh cô thÓ mµ ®èi tîng nh gi¸
thµnh cã thÓ lµ:
- Tõng n phÈm, ng viÖc, ®¬n ®Æt ng ®· hoµn thµnh.
- Møc thµnh phÈm, chi tt, bé phËn, n phÈm.
- Tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
Song song víi viÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ x¸c ®Þnh
tÝnh gÝa thµnh, ®ã lµ thêi kú mµ bé pn kÕ to¸n tÝnh g thµnh tiÕn
nh c«ng viÖc nh gi¸ thµnh cho c¸c ®èi tîng tÝnh g thµnh. c ®Þnh
tÝnh gi¸ thµnh cho tõng ®èi tîng tÝnh g thµnh hîp lý gióp cho tæ
chøc c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh n phÈm ®îc khoa häc vµ ®m bo cung
cÊp sè liÖu, th«ng tin gi¸ tnh thùc cña s¶n pm kÞp ti, trung
thùc ph¸t huy ®îc vai trß kiÓm tra t×nh h×nh thùc hn kÕ ho¹ch g
thµnh cña doanh nghiÖp.
Sau khi x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh g thµnh kú tÝnh gi¸ tnh hîp
c«ng viÖc tiÕp theo cña kÕ to¸n lµ lùa cn ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh
thÝch p ®Ó nh to¸n tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña tõng n
phÈm lao vô hoµn thµnh.
* Ph©n biÖt ®èi tîng tËp p chi phÝ s¶n xuÊt ®èi tîng tÝnh
gi¸ thµnh n pm.
§èi tîng tËp hîp chi p s¶n xuÊt vµ ®èi tîng nh gi¸ tnh sn
phÈm ®Òu lµ ph¹m vi giíi h¹n ®Ó hîp chi phÝ s¶n xt. Chóng cã mèi
quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, liÖu chi phÝ n xuÊt ®· p hîp ®îc dïng
®Ó tÝnh gi¸ tnh. Tuy nhn gi÷a hia lo¹i ®èi tîng nµy còng cã nng
kh¸c biÖt ®ã lµ: §èi tîng tËp hîp chi p s¶n xuÊt n ®Ó
c¸c sæ chi tiÕt, tæ chøc ghi cp ban ®Çu, p hîp lu chi phÝ sn xuÊt
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
5
theo tõng ®èi tîng. Cßn ®èi tîng nh gi¸ thµnh l¹i lµ c¨n cø ®Ó
to¸n bng nh gi¸ thµnh theo tõng ®èi tîng.
to¸n nÕu kh«ng ph©n biÖt ®îc hai lo¹i ®èi tîng nµy kh«ng
thÓ x¸c ®Þnh mét ch ®óng ®¾n c ®Ých giíi n cña vc kiÓm tra
chi phÝ s¶n xuÊt theo n¬i pt sinh vµ ý nghÜa dông chi phÝ, kh«ng cho
phÐp thùc hiÖn km tra nhiÖm h¹ gi¸ thµnh ®Ó tõ ®ã cã biÖn pp
gim chi phsi n xt h¹ gi¸ thµnh s¶n pm.
2. C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh sn phÈm
ViÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh c giòp c ®Þnh ®¸nh
gi¸ chÝnh x¸c kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, gióp
cho c¸c nhµ qu¶n lý cã nh÷ng gi¶i ph¸p quyÕt ®Þnh kÞp thêi, thÝch hîp ®Ó
réng hay thu p s¶n xuÊt, ®Ó ®Çu t mÆt hµng hay s¶n phÈm nµo… Do ®ã,
trªn chi ps¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc theo c¸c ®èi tîng to¸n tËp
hîp chi phÝ s¶n xuÊt, to¸n ph¶i vËn dông ph¬ng ph¸p tÝnh gthµnh s¶n
phÈm.
a. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ tnh gi¶n ®¬n.
Ph¬ng pp nh gi¸ thµnh gin ®¬n cßn i lµ ph¬ng ph¸p tÝnh
trùc tiÕp, thêng ®îc ¸p dông trong c doanh nghiÖp n xuÊt cã quy
tr×nh c«ng nghÖ sn xuÊt gin ®¬n, khÐp kÝn tõ khi ®a nguyªn vËt liÖu
vµo cho i khi hoµn thµnh sn phÈm, mÆt hµng Ýt, ki l¬ng lín, chu
n xuÊt kinh doanh ng¾n nh c doanh nghiÖp thuéc ngµnh khai tc,
c¸c doanh nghiÖp ®iÖn, níc... Theo ph¬ng ph¸p y, g thµnh sn
phÈm ®îc tÝnh mét c¸ch trùc tiÕp: c¨n vµo chi phÝ n xuÊt ®· tËp
p ®îc theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ pt sinh trong kú vµ gi¸
thµnh n phÈm lµm dë cuèi ®Ó tÝnh ra gi¸ thµnh sn phÈm theo ng
thøc:
Tæng gi¸
thµnh s¶n
phÈm
=
Chi phÝ n
xuÊt sn phÈm
m dë ®Çu kú
+
Chi phÝ
n xuÊt
trong kú
-
Chi phÝ n xuÊt
n phÈm lµm dë
cuèi kú
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ n phÈm = Error!
C¸nh nh nµy lµ ®¬n gin nhÊt, trong c ph¬ng ph¸p sau dï viÖc
nh to¸n cã phøc t¹p h¬n nhng cuèi cïng gi¸ thµnh ®Òu phi dùa vµo
c«ng thøc ®¬n gi¶n nµy.
b. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ tnh pn bíc.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.