Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:136

Thêm vào BST

Báo xấu

33
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam" được thực hiện với mục tiêu nhằm đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI TRẦN HOÀI ANH QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LÝ NHÂN, TỈNH HÀ NAM LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ HÀ NỘI - 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI TRẦN HOÀI ANH QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LÝ NHÂN, TỈNH HÀ NAM Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8340410 Luận văn Thạc sỹ kinh tế Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS,TS. NGUYỄN ĐỨC NHUẬN HÀ NỘI - 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn thạc sỹ kinh tế “Quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam” là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi, được thực hiện trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết, nghiên cứu khảo sát tình hình thực tiễn, dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS,TS. Nguyễn Đức Nhuận. Các số liệu, mô hình và những dữ liệu sử dụng trong luận văn là trung thực, các giải pháp, đề xuất đưa ra xuất phát từ thực tiễn nghiên cứu, chưa từng được công bố dưới bất cứ hình thức nào trước khi trình bày, bảo vệ và công nhận bởi Hội đồng đánh giá luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ Kinh tế, trư ng Đại học Thương mại. Một lần nữa, tôi xin khẳng định về sự trung thực của l i cam kết trên. Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Tác giả Trần Hoài Anh
ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành được đề tài luận văn này, tôi đã nhận được sự quan tâm hướng dẫn, giúp đỡ của nhiều cá nhân, tập thể trong và ngoài trư ng. Trước hết, tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn tới các thầy, cô giáo trư ng Đại học Thương mại, khoa Sau đại học đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong th i gian học tập và nghiên cứu để hoàn thành chương trình đào tạo thạc sĩ chuyên ngành Quản lý kinh tế. Tôi xin chân thành cảm ơn PGS,TS. Nguyễn Đức Nhuận, thầy đã tận tình hướng dẫn, khích lệ và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình làm luận văn. Tôi xin cảm ơn Ban lãnh đạo, nhân viên Phòng Tài nguyên & Môi trư ng huyện Lý Nhân đã cung cấp cho tôi những thông tin, tư liệu quý giá và những đóng góp xác đáng, hết sức quý báu để tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, các đồng nghiệp, bạn bè đã tạo điều kiện giúp đỡ, động viên, khuyến khích tôi hoàn thành nhiệm vụ học tập. Do những hạn chế về chủ quan và khách quan, đề tài nghiên cứu không tránh khỏi những thiếu sót, tôi rất mong nhận được những nhận xét góp ý của quý thầy cô và các độc giả để đề tài được hoàn thiện hơn, sâu sắc hơn và có tính khả thi hơn nữa. Cuối cùng tôi xin gửi l i chúc sức khỏe, hạnh phúc, kính chúc quý Thầy, Cô thành công trong sự nghiệp cao quý. Tôi xin chân thành cảm ơn! Tác giả Trần Hoài Anh
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT...................................................................... vi DANH MỤC BẢNG BIỂU .....................................................................................vii PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ................................................................... 1 2. Tổng quan một số công trình nghiên cứu liên quan .......................................... 2 2.1. Một số công trình nghiên cứu quản lý đất đai đã được công bố ...................... 2 2.2. Những giá trị khoa học được kế thừa và khoảng trống cần được nghiên cứu 5 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................ 6 3.1. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................... 6 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................................................... 6 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài ...................................................... 6 4.1. Đối tượng nghiên cứu đề tài ............................................................................... 6 4.2. Phạm vi nghiên cứu đề tài .................................................................................. 7 5. Phƣơng pháp nghiên cứu của đề tài .................................................................... 7 5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu............................................................................ 7 5.2. Phương pháp xử lý, phân tích dữ liệu ............................................................... 9 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn ..................................................... 10 7. Kết cấu luận văn .................................................................................................. 11 CHƢƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN CẤP HUYỆN ..................................................... 12 1.1. Đất đai và quản lý Nhà nƣớc về đất đai ......................................................... 12 1.1.1. Khái niệm đất đai và quản lý Nhà nước về đất đai ....................................... 12 1.1.2. Đặc điểm của quản lý Nhà nước về đất đai .................................................. 14 1.1.3. Vai trò và nguyên tắc quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn cấp huyện ................................................................................................................................... 15
iv 1.1.4. Sự cần thiết phải quản lý Nhà nước về đất đai............................................. 18 1.2. Nội dung cơ bản của quản lý Nhà nƣớc đất đai trên địa bàn cấp huyện .... 19 1.2.1. Bộ máy quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn cấp huyện ..................... 19 1.2.2. Công cụ và phương pháp quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn cấp huyện ................................................................................................................................... 20 1.2.3. Triển khai hoạt động quản lý Nhà nước đất đai trên địa bàn cấp huyện ... 24 1.3. Các nhân tố ảnh hƣởng quản lý đất đai trên địa bàn cấp huyện ................ 32 1.3.1. Các nhân tố khách quan ................................................................................ 32 1.3.2. Các nhân tố chủ quan .................................................................................... 33 1.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nƣớc về đất đai ở một số địa phƣơng và bài học kinh nghiệm cho huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam................................................... 35 1.4.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về đất đai của một số địa phương ............. 35 1.4.2. Bài học kinh nghiệm cho huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam ............................ 38 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LÝ NHÂN, TỈNH HÀ NAM ................................................. 40 2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội và tình hình quản lý, sử dụng đất đai của huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam ................................................................................ 40 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên .......................................................................................... 40 2.1.2. Đặc điểm kinh tế, văn hoá, xã hội ................................................................. 40 2.1.3. Tình hình quản lý, sử dụng đất đai của huyện Lý Nhân ............................. 44 2.2. Phân tích thực trạng quản lý đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam .................................................................................................................... 46 2.2.1. Bộ máy quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân ............ 46 2.2.2. Công cụ và phương pháp quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân .................................................................................................................... 51 2.2.3. Triển khai hoạt động quản lý Nhà nước đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân ................................................................................................................................... 55 2.3. Đánh giá thực trạng quản lý Nhà nƣớc về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam ................................................................................................. 81
v 2.3.1. Những kết quả đã đạt được ........................................................................... 81 2.3.2. Hạn chế ........................................................................................................... 83 2.3.3. Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế ................................................................ 88 CHƢƠNG 3: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LÝ NHÂN, TỈNH HÀ NAM ............................. 91 3.1. Định hƣớng và quan điểm hoàn thiện quản lý Nhà nƣớc về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam......................................................................... 91 3.1.1. Một số dự báo về tình hình kinh tế, xã hội của tỉnh Hà Nam thời gian tới 91 3.1.2. Định hướng phát triển kinh tế của huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam ............. 93 3.1.3. Quan điểm hoàn thiện quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam .................................................................................................. 96 3.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý Nhà nƣớc về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam ................................................................................ 98 3.2.1. Hoàn thiện bộ máy quản lý nhà nước về đất đai .......................................... 98 3.2.2. Hoàn thiện công cụ và phương pháp quản lý nhà nước về đất đai ........... 101 3.2.3. Nâng cao hiệu quả triển khai hoạt động quản lý Nhà nước đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân ................................................................................................ 103 3.3. Một số kiến nghị ............................................................................................. 112 3.3.1. Đối với Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường .................................... 112 3.3.2. Đối với UBND tỉnh Hà Nam........................................................................ 113 3.3.3. Đối với các hộ sử dụng đất .......................................................................... 114 KẾT LUẬN ............................................................................................................ 115 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Viết tắt Viết đầy đủ QLNN Quản lý Nhà nước CNH Công nghiệp hoá GCN Giấy chứng nhận HĐH Hiện đại hoá HĐND Hội đồng nhân dân KT-XH Kinh tế - Xã hội QLĐĐ Quản lý đất đai QSDĐ Quyền sử dụng đất TNMT Tài nguyên môi trư ng UBND Ủy ban nhân dân
vii DANH MỤC BẢNG BIỂU Stt Tên sơ đồ, bảng biểu Trang Bảng 2.1. Một số chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội chủ yếu của 1 40 huyện Lý Nhân năm 2020 Bảng 2.2. Diện tích, cơ cấu sử dụng đất trên địa bàn huyện Lý 2 53 Nhân đến năm 2020 Bảng 2.3. Kế hoạch thu hồi đất trên địa bàn huyện Lý Nhân năm 3 53 2019 và 2020 Bảng 2.4. Kế hoạch chuyển mục đích sử dụng đất trên địa bàn 4 53 huyện Lý Nhân năm 2019 và 2020 Bảng 2.5. Kết quả giao đất cho các tổ chức, cơ quan, đơn vị giai 5 55 đoạn 2018-2020 trên địa bàn huyện Lý Nhân Bảng 2.6. Kết quả cho thuê đất trên địa bàn huyện Lý Nhân giai 6 55 đoạn 2018-2020 Bảng 2.7. Kết quả thu hồi đất trên địa bàn huyện Lý Nhân giai 7 57 đoạn 2018-2020 Bảng 2.8. Kết quả tổng hợp ý kiến ngư i dân về công tác thực hiện 8 59 thu hồi đất Bảng 2.9. Tổng hợp kết quả cấp GCNQSDĐ theo các đơn vị hành 9 64 chính của huyện Lý Nhân tính đến năm 2020 Bảng 2.10. Những trư ng hợp không được cấp GCNQSD đất ở 10 66 huyện Lý Nhân giai đoạn 2017-2020 Bảng 2.11. Kết quả cấp GCN, đăng ký biến động đất đai huyện Lý 11 68 Nhân giai đoạn 2017-2020 Bảng 2.12. Các nguồn thu từ đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân 12 70 giai đoạn 2018-2020 Bảng 2.13. Tổng hợp ý kiến cán bộ quản lý về việc liên quan đến 13 72 quyền ngư i sử dụng đất Bảng 2.14. Kết quả thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định 14 của pháp luật về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân giai đoạn 74 2018-2020 Bảng 2.15. Kết quả giải quyết đơn thư về đất đai trên địa bàn 15 76 huyện Lý Nhân giai đoạn 2018-2020 Bảng 2.16. Kết quả khảo sát ý kiến cán bộ quản lý đất đai về 16 những khó khăn, vướng mắc trong công tác giải quyết khiếu nại, tố 77 cáo, tranh chấp đất đai
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Đất đai là tài nguyên thiên nhiên, tài sản quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trư ng sống, là địa bàn phân bố các khu dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng. Ngày nay, đất đai trở thành nguồn nội lực để thực hiện công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, đưa nước ta trở thành một nước công nghiệp với mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh. Đất đai là tài nguyên có hạn về số lượng, có vị trí cố định trong không gian, không thể thay thế, di chuyển theo ý muốn chủ quan của con ngư i. Chính vì vậy việc quản lý sử dụng tài nguyên quý giá này một cách hợp lý không chỉ quyết định đến sự phát triển của nền kinh tế mà còn đảm bảo thực hiện được các mục tiêu chính trị, phát triển xã hội. Ngay từ khi con ngư i biết chăn nuôi, trồng trọt, vấn đề sử dụng đất không còn đơn giản bởi nó phát triển song song với những tiến bộ của nền khoa học kĩ thuật, kinh tế, chính trị, xã hội… Nước ta hiện nay đang đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Chính quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đang đặt ra những yêu cầu to lớn đối với công tác quản lý Nhà nước về mọi mặt của đ i sống kinh tế xã hội, trong đó quản lý nhà nước về đất đai là một nội dung quan trọng. Tình hình quản lý và sử dụng đất đai của nước ta trong những năm gần đây khá phức tạp. Quá trình tổ chức quản lý và sử dụng đất cũng đã bộc lộ những hạn chế, yếu kém, nảy sinh nhiều vấn đề mới nằm ngoài tầm kiểm soát của nhà nước như: sử dụng đất không đúng mục đích, giao đất trái thẩm quyền, tranh chấp và lấn chiếm đất đai, quy hoạch sai nguyên tắc, khiếu nại tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật về đất đai ngày càng nhiều… Mặc dù các quy định, các văn bản phục vụ công tác QLNN về đất đai đã tương đối đầy đủ, các cơ quan QLNN từ Trung ương đến địa phương đã cụ thể hoá các văn bản về đất đai để quản lý và khai thác có hiệu quả các tiềm năng từ đất đai song vấn đề phát sinh trong quá trình triển khai, thi hành luôn rất phức tạp. Cùng
2 với xu hướng phát triển của đất nước, diễn biến quan hệ về đất đai luôn xuất hiện những vấn đề mới và phức tạp, những quy định về công tác QLĐĐ hiện hành dù đã được điều chỉnh, bổ sung thư ng xuyên nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới của nền kinh tế thị trư ng và xu hướng hội nhập. Bên cạnh đó vai trò quản lý của nhà nước về đất đai trên cơ sở các quy định của luật với tình hình thực tế tại mỗi địa phương có ý nghĩa hết sức quan trọng, tạo sự ổn định để phát triển KTXH đất nước trong th i kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Lý Nhân là một huyện nằm ở phía Đông tỉnh Hà Nam. Những năm gần đây Lý Nhân đã có những bước phát triển mạnh mẽ, dẫn đến nhu cầu sử dụng đất đai cho các mục đích khác nhau không ngừng thay đổi, tuy nhiên đã có nhiều vấn đề bất cập đặt ra trong quá trình QLNN về đất đai tại địa phương. Nhu cầu bức xúc đặt ra cho Huyện là phải tăng cư ng QLNN về đất đai để điều chỉnh kịp th i mối quan hệ có diễn biến tiêu cực và phát huy các yếu tố tích cực, lập lại kỷ cương trong việc thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển quyền sử dụng đất… đảm bảo sử dụng nguồn tài nguyên đất một cách hợp lý, tiết kiệm. Nghiên cứu vấn đề QLNN về đất đai tại huyện Lý Nhân giúp chúng ta có cái nhìn chi tiết về tình hình QLNN, sử dụng đất, cơ cấu đất đai của từng loại đất, từ đó đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác QLNN về đai đai góp phần giải quyết những bất cập trong thực tế. Vì vậy, tác giả chọn đề tài “Quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam” làm đề tài luận văn Thạc sỹ, chuyên ngành Quản lý kinh tế. 2. Tổng quan một số công trình nghiên cứu liên quan 2.1. Một số công trình nghiên cứu quản lý đất đai đã được công bố Vấn đề quản lý nhà nước về đất đai tuy không mới, nhưng vẫn còn là vấn đề có tính th i sự nóng bỏng hiện nay. Đã có rất nhiều công trình nghiên cứu trên nhiều phương diện, khía cạnh và ở nhiều mức độ khác nhau về công tác quản lý nhà nước về đất đai trên toàn quốc, cũng như ở mỗi địa phương nhất định, có thể kể đến một số công trình nghiên cứu tiêu biểu liên quan đến đề tài như sau:
3 Nguyễn Quang Tuyến (2003), Địa vị pháp lý người sử dụng đất trong các giao dịch dân sự, thương mại về đất đai, Luận án Tiến sỹ. Đề tài nghiên cứu về các quy định của pháp luật, địa vị của ngư i sử dụng đất, ảnh hưởng đến các giao dịch về đất đai cũng như việc quản lý và thúc đẩy sự phát triển thị trư ng bất động sản và hoàn thiện pháp luật đất đai. Nguyễn Khắc Thái Sơn (chủ biên) (2007), Quản lý nhà nước về đất đai, NXB Nông Nghiệp, Hà Nội. Trong công trình này, các tác giả nêu lên một số vấn đề lý luận về quản lý nhà nước về đất đai và bộ máy quản lý nhà nước về đất đai. Tác giả đã làm rõ cơ sở pháp lý về hoạt động quản lý đất đai, như: Một số quy định về lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; Một số quy định về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Quản lý việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Thống kê, kiểm kê đất đai; quản lý giám sát việc thực hiện quyền của ngư i sử dụng đất; Thanh tra kiểm tra việc chấp hành các quy định của Pháp luật về đất đai; Giải quyết tranh chấp đất đai. Võ Văn Lợi (2015), Quản lý Nhà nước đối với đất đô thị tại thành phố Đà Nẵng, Luận án Tiến sỹ, chuyên ngành Quản lý kinh tế, Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Trên cơ sở phân tích thực trạng quản lý đất đô thị của chính quyền thành phố Đà Nẵng, tác giả đã đưa ra 04 quan điểm hoàn thiện quản lý nhà nước đối với đất đô thị của thành phố Đà Nẵng trong th i gian tới, gồm: Quản lý và sử dụng đất đô thị đảm bảo tính công khai, minh bạch và dân chủ; Quản lý đất đô thị mang tính kế thừa và tính hệ thống; Quản lý sử dụng đất đô thị phù hợp với xu thế phát triển và yêu cầu thực tiễn của thành phố; Quản lý đất đai trên công nghệ thông tin tiên tiến, cơ sở dữ liệu hiện đại hướng tới mục tiêu Chính phủ điện tử. Từ đó đưa ra các nhóm giải pháp giúp hoàn thiện quản lý nhà nước đối với đất đô thị của thành phố Đà Nẵng đến năm 2020, gồm: + Nhóm giải pháp về xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và xây dựng, thực thi cơ chế, chính sách quản lý đối với đất đô thị thành phố Đà Nẵng; + Nhóm giải pháp triển khai thực thi và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng theo luật định;
4 + Nhóm giải pháp hoàn thiện, nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của bộ máy quản lý đất đai đô thị ở địa phương; + Nhóm giải pháp hoàn thiện và nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, kiểm soát về đất đô thị của thành phố Đà Nẵng; + Nhóm giải pháp hỗ trợ quản lý đất đô thị ở thành phố Đà Nẵng. Nguyễn Ngọc Anh (2015), Hoàn thiện công tác quản lý Nhà nước về đất đai của huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội, Luận văn Thạc sỹ Quản lý kinh tế, Trư ng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội. Tăng cư ng thực hiện tốt công tác quản lý Nhà nước về đất đai trong quá trình phát triển KT-XH và đô thị hóa ở một địa phương là yêu cầu cần thiết và khách quan. Vì thế, đề tài đã phân tích một số cơ sở lý luận và từ thực trạng quản lý, sử dụng đất đai của huyện Mê Linh đề ra giải pháp nhằm hoàn thiện QLNN về đất đai trong th i gian tới. Để giải quyết các vấn đề trên, đề tài đã thực hiện nghiên cứu một số nội dung sau: - Tổng hợp các kinh nghiệm quản lý, sử dụng đất ở một số địa phương cho thấy: (i) quản lý nhà nước về đất đai là một nội dung phức tạp, khó kiểm soát, cần thư ng xuyên kiểm tra, giám sát, trong đó vai trò của ngư i đứng đầu là rất quan trọng; (ii) Quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền huyện có tác động lớn đến việc thu hút đầu tư của các thành phần kinh tế, phát triển đô thị bền vững, tạo động lực góp phần phát triển KT-XH và ổn định chính trị. - Từ các kết quả phân tích đánh giá thu được, luận văn có kết luận về QLNN về đất đai của chính quyền huyện Mê Linh, cũng như làm rõ nguyên nhân yếu kém, giảm hiệu lực quản lý và hiệu quả sử dụng đất. Từ đó, xây dựng và đề xuất hai nhóm giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về đất đai: (i) Nhóm hoàn thiện công cụ và phương pháp quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền huyện; (ii) Nhóm hoàn thiện nội dung quản lý nhà nước về đất đai của huyện Mê Linh. Trần Thị Mỹ Hạnh (2016), Quản lý Nhà nước về đất đai từ thực tiễn thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang, Luận văn Thạc sỹ, Học viện Khoa học xã hội. Từ các kết quả phân tích đánh giá thu được, Luận văn có kết luận về QLNN đối với đất
5 đai của UBND thành phố Bắc Giang, cũng như làm rõ nguyên nhân giảm hiệu quả QLNN về đất đai của UBND thành phố. Nguyễn Thị Bích Ngọc (2020), Quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An, Luận văn Thạc sỹ Quản lý kinh tế, Đại học Thương mại. Trên cơ sở xác định mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài, luận văn đạt được các kết quả cơ bản sau: Một là, hệ thống hóa lý luận cơ bản về quản lý nhà nước về đất đai, làm rõ khái niệm, vai trò và các công cụ, nội dung và phương pháp quản lý nhà nước địa phương về đất đai. Luận văn làm rõ nội dung và nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý của chính quyền địa phương về đất đai. Hai là, phân tích thực trạng quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Quỳ Hợp giai đoạn năm 2016 đến tháng 6/2019, từ đó đánh giá những kết quả đạt được, hạn chế những vấn đề đang đặt ra đối với việc quản lý nhà nước địa phương về đất đai ở huyện Quỳ Hợp. Ba là, trên cơ sở định hướng, dự báo nhu cầu sử dụng đất của huyện Quỳ Hợp, luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện Quỳ Hợp đến năm 2025. 2.2. Những giá trị khoa học được kế thừa và khoảng trống cần được nghiên cứu Nhìn chung, các công trình nghiên cứu quản lý về đất đai của các nhà khoa học đối với công tác quản lý về đất đai của Việt Nam đã góp phần hoàn thiện hệ thống lý luận, cũng như thực tiễn quản lý về đất đai tại Việt Nam. Ngoài ra, các nghiên cứu cũng đã chỉ ra nhiều nguyên nhân tồn tại trong quản lý về đất đai, từ đó đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của việc quản lý nhà nước về đất đai. Song mỗi th i kỳ và trên mỗi địa bàn nghiên cứu, luôn có những thay đổi khác nhau đòi hỏi mỗi địa phương cần có một chiến lược quản lý Nhà nước về đất đai cho riêng mình để phù hợp với mỗi th i kỳ và với đặc điểm, tình hình thực tế của địa phương. Do đó, việc lựa chọn đề tài “Quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam” là không trùng lặp với các công trình nghiên cứu trước đây.
6 Tuy có rất nhiều điểm có thể kế thừa từ các nghiên cứu trước nhưng qua tổng quan tình hình nghiên cứu ở trên, có thể nhận thấy được khoảng trống nghiên cứu của đề tài như sau: Thứ nhất, về nội dung: Yếu tố về môi trư ng, điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội khác nhau tạo nên sự khác biệt về hoạt động quản lý Nhà nước về đất đai giữa các địa bàn tỉnh/thành phố. Thứ hai, về không gian nghiên cứu: Chưa có đề tài nào nghiên cứu về quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam trong những năm gần đây. Thứ ba, về thời gian: Các nghiên cứu chủ yếu cập nhập dữ liệu đến năm 2018 là th i điểm mà cả nước nói chung và huyện Lý Nhân nói riêng đang trong giai đoạn nền kinh tế tăng trưởng khá ấn tượng và ổn định, chưa bị tác động bởi dịch bệnh Covid-19, giá đất ở các địa phương vẫn ổn định chưa bị “thổi” lên cao và chưa có hiện tượng sốt đất ảo, gây náo loạn thị trư ng với hàng loạt dự án “ma” như hiện nay. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục tiêu nghiên cứu Đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân trong th i gian tới. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện được mục tiêu nghiên cứu trên, luận văn có nhiệm vụ: - Nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản quản lý đất đai; - Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân; - Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân th i gian tới. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài 4.1. Đối tượng nghiên cứu đề tài Đề tài nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn cấp huyện.
7 4.2. Phạm vi nghiên cứu đề tài - Về nội dung: Đề tài nghiên cứu các nội dung quản lý Nhà nước về đất đai. Theo quy định tại Điều 22 Luật Đất đai số 45/2013/QH13 ngày 29/11/2013 có tất cả 15 nội dung quản lý Nhà nước về đất đai, tuy nhiên do th i gian nghiên cứu có hạn vì vậy, đề tài tập trung đi sâu nghiên cứu 8 nội dung trọng tâm của quản lý Nhà nước về đất đai theo Điều 22 Luật Đất đai số 45/2013/QH13 bao gồm: (1) Quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; (2) Quản lý việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất; (3) Quản lý việc bồi thư ng, hỗ trợ, tái định cư sau khi thu hồi đất; (4) Đăng ký đất đai, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử đụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất; (5) Quản lý tài chính về đất đai và giá đất; (6) Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của ngư i sử dụng đất; (7) Thanh tra, kiểm tra, giám sát, theo dõi, đánh giá việc chấp hành quy định của pháp luật về đất đai và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai; (8) Giải quyết tranh chấp về đất đai; giải quyết khiếu nại, tố cáo trong quản lý và sử dụng đất đai. - Về không gian: Địa bàn huyện Lý Nhân. - Th i gian: Từ năm 2018 đến năm 2020. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu của đề tài 5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu 5.1.1. Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp Các dữ liệu cần thiết cho nghiên cứu được thu thập từ các nguồn chủ yếu, như: Các tài liệu văn bản pháp luật do Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, các văn bản pháp luật do Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Nam, Niêm giám thống kê các năm 2018-2020 của Chi cục Thống kê huyện Lý Nhân, Nghị quyết, kế hoạch, đề án, chương trình, các báo cáo của Huyện ủy, UBND huyện Lý Nhân; Từ các báo cáo tổng kết, công tác quản lý nhà nước về đất đai,... Phòng Tài nguyên và Môi trư ng huyện Lý Nhân; từ các công trình khoa học
8 đã công bố trên các tạp chí, sách, báo, luận văn, luận án và cả trên mạng internet... Cụ thể: Tại chương 1 luận văn, cơ sở dữ liệu được thu thập từ hệ thống các văn bản pháp luật, các nghiên cứu có liên quan làm căn cứ xác định khung lý luận quản lý nhà nước về đất đai. Thông qua các số liệu thống kê, các báo cáo các nghiên cứu được chắt lọc từ sách, báo, tạp chí liên quan đến quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh Hà Nam. Khi viết về thực trạng quản lý đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân từ năm 2018 – 2020 tại chương 2, số liệu về quản lý đất đai được lấy từ các Báo cáo của Phòng Tài nguyên và Môi trư ng huyện Lý Nhân. 5.1.2. Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp Dữ liệu sơ cấp sử dụng trong luận văn được thu thập thông qua phương pháp điều tra, khảo sát: Luận văn sử dụng cách thức phát phiếu hỏi trực tiếp tới đối tượng cần thu thập thông tin. Để thực hiện phương pháp điều tra với kết quả tốt nhất, tác giả đã tiến hành xây dựng mẫu phiếu điều tra và thực hiện theo các bước sau: - Bước 1: Xác định nội dung cần điều tra, cụ thể là liên quan đến quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân. Công cụ khảo sát: Bảng câu hỏi (Phụ lục 01; 02). - Bước 2: Xác định số lượng và vị trí của đối tượng cần điều tra. Đối tượng điều tra: Cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trư ng, một số tổ chức, cá nhân trên địa bàn huyện Lý Nhân. Số lượng mẫu khảo sát: Kích thước mẫu điều tra được xác định theo công thức n = 5*m (m là số lượng câu hỏi trong bảng hỏi) (dựa theo nghiên cứu của Hair, Anderson, Tatham và Black,1998; Comrey, 1973; Roger, 2006). Tuy nhiên, để đảm bảo độ tin cậy ở mức tương đối cao, tác giả xác định số mẫu cần chọn cụ thể gồm 160 phiếu điều tra trong đó có 110 phiếu điều tra, khảo sát đối với tổ chức cá nhân quản lý sử dụng đất và 50 phiếu điều tra khảo sát dành cho cán bộ quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân.
9 - Bước 3: Phát phiếu điều tra. Th i gian thực hiện: Tháng 07/2020. - Bước 4: Tập hợp lại phiếu điều tra. Số lượng phiếu thu về: Do trực tiếp tiến hành khảo sát nên số phiếu thu về đạt 100%, tổng cộng số lượng phiếu thu về là 150 phiếu theo đúng kế hoạch. 5.2. Phương pháp xử lý, phân tích dữ liệu Một số phương pháp cụ thể vận dụng để xử lý số liệu và thông tin trong đề tài bao gồm: 5.2.1. Phương pháp thống kê mô tả Sau khi thông tin, tài liệu thu thập chủ yếu là cơ sở lý luận và các quy định của các cơ quan Nhà nước ở Trung ương và các cơ quan Nhà nước ở địa phương về quản lý đất đai, trên cơ sở thu thập được những số liệu về việc sử dụng đất ở địa phương. Phương pháp thống kê mô tả được dùng để xử lý các tài liệu, đặc biệt là các số liệu thực tiễn về việc thực hiện các quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng đất. Qua đó, có được các số liệu, thông tin tin cậy trình bày trong luận văn. Các số liệu sau khi điều tra, thu thập tổng hợp và tiến hành phân loại đánh giá dựa trên phương pháp thống kê mô tả để phản ánh đúng với thực trạng nghiên cứu. Từ đó đưa ra các nhận xét, đánh giá nội dung quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân, nhằm đưa ra các giải pháp thực hiện. 5.2.2. Phương pháp đối chiếu, so sánh Phương pháp đối chiếu, so sánh được tiến hành sau phương pháp nghiên cứu tài liệu, kế thừa, chọn lọc. Phương pháp này đưa ra các số liệu cụ thể nhằm mục đích đối chiếu, so sánh kết quả từ đó đưa ra các số liệu để phân tích đánh giá và đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện công tác quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện. Phương pháp này sử dụng trong đề tài dùng để đối chiếu, so sánh các chỉ tiêu tương ứng trong cùng một th i gian và so sánh giữa năm trước với năm sau (kỳ trước với kỳ sau). Điều đó giúp nhìn rõ xu hướng phát triển của công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân giai đoạn 2018-2020, từ đó nhận
10 thấy được ưu điểm, nhược điểm của từng nội dung quản lý, làm cơ sở đề xuất các giải pháp thực hiện. 5.2.3. Phương pháp phân tích tổng hợp Phương pháp này dùng để tập hợp, phân chia đối tượng nghiên cứu thành từng bộ phận, lĩnh vực để có thể nhìn thấy một cách rõ ràng hơn, chi tiết hơn về thực trạng hoạt động quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân, từ đó khái quát, tổng hợp những mặt được, chưa được của hoạt động này tại địa bàn nghiên cứu. Bằng phương pháp này, luận văn đã phân tích và hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn tại chương 1, nghiên cứu đánh giá tình hình hoạt động quản lý nhà nước về đất đai tại chương 2 và đề xuất định hướng, giải pháp phù hợp với thực tiễn của địa phương, thích hợp với tình hình phát triển kinh tế xã hội của cả nước nói chung và của huyện Lý Nhân nói riêng để từ đó nâng cao hiệu quả quản lý đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân ở chương 3. 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn Luận văn là công trình nghiên cứu có ý nghĩa lý luận và thực tiễn thiết thực, là tài liệu để nghiên cứu, tham khảo đối với công tác quản lý nhà nước về đất đai nói chung và quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân nói riêng trong th i gian tới. Về mặt lý luận: Luận văn hệ thống hóa những lý luận cơ bản về quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn cấp huyện. Về mặt thực tiễn: Luận văn phân tích và chỉ rõ thực trạng quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam qua đó chỉ rõ được những ưu, nhược điểm, nguyên nhân của thực trạng và rút ra bài học kinh nghiệm quản lý nhà nước về đất đai cho huyện Lý Nhân. Luận văn đề xuất các giải pháp cơ bản, chủ yếu và khả thi nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân phù hợp với điều kiện cụ thể của huyện Lý Nhân. Ngoài ra, luận văn còn có ý nghĩa khoa học và thực
11 tiễn thiết thực cho quá trình quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân và đối với các địa phương có điều kiện tương tự. 7. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn bao gồm 03 chương: Chương 1: Những vấn đề lý luận cơ bản quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn cấp huyện. Chương 2: Thực trạng quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Chương 3: Định hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam.