TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
BỘ MÔN CÔNG NGHỆ TRI THỨC
^ ]
NGUYỄN LƯU THÙY NGÂN - 9912621
ĐỖ XUÂN QUANG - 9912652
XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH
CHUYỂN ĐỔI CÂY CÚ PHÁP TRONG
HỆ DỊCH TỰ ĐỘNG ANH - VIỆT
LUẬN VĂN CỬ NHÂN TIN HỌC
GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
TS. ĐINH ĐIỀN
NIÊN KHÓA 1999-2003
Luận văn tốt nghiệp
Trang 2
L
Lờ
ời
i
c
cả
ảm
m
t
tạ
ạ
Lời đầu tiên chúng em xin chân thành cảm ơn thầy Đinh
Điền, người đã trực tiếp hướng dẫn chúng em hoàn thành luận văn
này. Thầy là người đã truyền thụ cho chúng em rất nhiều kiến thức
về tin học và ngôn ngữ học, giúp chúng em có được hiểu biết sâu
hơn về một trong các ứng dụng có ý nghĩa vô cùng to lớn trong
cuộc sống của tin học – vấn đề dịch máy.
Chúng em cũng xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong
khoa Công nghệ thông tin đã tận tình chỉ bảo và giúp đỡ cho
chúng em trong suốt thời gian chúng em học đại học và trong quá
trình chúng em thực hiện luận văn.
Chúng con xin chân thành cảm ơn ba mẹ, các anh và những
người thân trong gia đình đã nuôi dạy, tạo mọi điều kiện tốt nhất
cho chúng con học tập và động viên chúng con trong thời gian
thực hiện luận văn.
Và cuối cùng, chúng tôi xin gởi lời cảm ơn đến tất cả bạn bè
và nhất là các bạn trong nhóm VCL (Vietnamese Computational
Linguistics), những người đã hỗ trợ chúng tôi trong quá trình
chúng tôi hoàn thiện luận văn này.
Tp. Hồ Chí Minh, tháng 07 năm 2003
Nguyễn Lưu Thùy Ngân - 9912621
Đỗ Xuân Quang - 9912652
Luận văn tốt nghiệp
Trang 3
N
NH
HẬ
ẬN
N
X
XÉ
ÉT
T
C
CỦ
ỦA
A
G
GI
IÁ
ÁO
O
V
VI
IÊ
ÊN
N
H
HƯ
ƯỚ
ỚN
NG
G
D
DẪ
ẪN
N
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tp. Hồ Chí Minh, tháng 07 năm 2003
TS. Đinh Điền
Luận văn tốt nghiệp
Trang 4
N
NH
HẬ
ẬN
N
X
XÉ
ÉT
T
C
CỦ
ỦA
A
G
GI
IÁ
ÁO
O
V
VI
IÊ
ÊN
N
P
PH
HẢ
ẢN
N
B
BI
IỆ
ỆN
N
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tp. Hồ Chí Minh, tháng 07 năm 2003
Giáo viên phản biện
Luận văn tốt nghiệp
Trang 5
L
Lờ
ời
i
n
nó
ói
i
đ
đầ
ầu
u
Cho đến nay, sau hơn 50 năm phát triển, dịch máy chứng tỏ là một ứng dụng
vô cùng thiết thực, đồng thời cũng là một bài toán khá hóc búa đặt ra cho các nhà
khoa học trên toàn thế giới. Từ đầu thập niên 1960, các nhà khoa học đã đúc kết lại
ba chiến lược dịch máy cơ bản, đó là dịch trực tiếp, dịch thông qua ngôn ngữ trung
gian và dịch dựa trên chuyển đổi. Và qua thực tế, chiến lược dịch dựa trên chuyển
đổi đã khẳng định được tính hiệu quả và tiềm năng của nó, và đây cũng là cách tiếp
cận mà chúng em đã và đang theo đuổi để xây dựng một hệ dịch tự động từ tiếng
Anh sang tiếng Việt.
Trong hệ dịch dựa trên sự chuyển đổi, khối chuyển đổi cây cú pháp (cấu trúc)
giữ một vai trò quan trọng, quyết định chất lượng hệ dịch. Vì lý do đó, chúng em đã
quyết định chọn “Xây dựng chương trình chuyển đổi cây cú pháp trong hệ dịch
Anh-Việt” làm đề tài luận văn tốt nghiệp cử nhân của mình. Khối chuyển đổi cây cú
pháp đảm nhiệm việc thay đổi trật tự, chèn, xoá các thành phần trong cây cú pháp
của câu tiếng Anh sao cho sau khi hoàn tất việc gắn nghĩa, ta sẽ thu được câu tiếng
Việt có trật tự từ hợp lý.
Luận văn được tổ chức thành các phần chính sau:
Chương 1: Giới thiệu tầm quan trọng, mục tiêu, phạm vi của đề tài, cơ sở
lý thuyết ngôn ngữ học, tin học và hướng tiếp cận vấn đề.
Chương 2: Điểm qua các cách tiếp cận chuyển đổi cấu trúc.
Chương 3: Thuật toán nền tảng, mô hình học và mô hình áp dụng chuyển
đổi cây cú pháp.
Chương 4: Thiết kế – Cài đặt
Chương 5: Thử nghiệm – đánh giá
Chương 6: Kết quả – Kết luận – Hướng phát triển
Phần phụ lục. Tài liệu tham khảo.