Lưu ý khi sử dụng nồi nước xông

Lưu ý khi sử dụng nồi nước xông

Thường ngày trong nhân dân nhất là những người ở

vùng nông thôn, miền núi có thói quen mỗi khi cơ thể

mệt mỏi, cảm cúm thường lấy lá nấu nồi nước để xông.

Xông lá là phương pháp chữa cảm dân gian và được

Đông y xem như một phương pháp điều trị bệnh hữu

hiệu. Tuy nhiên, không phải ai cũng sử dụng được biện

pháp xông lá, việc xông lá không đúng cách, có thể gây

ra những nguy hại đối với sức khoẻ.

Tác dụng dược lý

Nồi xông giải cảm kết hợp tác dụng vật lý của hơi nước

nóng và tác dụng dược lý của các chất bay hơi chứa trong

dược thảo kéo theo hơi nước. Hơi nước nóng làm giãn

mạch ngoại biên, lượng máu được tăng cường. Kích thích

tuyến mồ hôi hoạt động, đào thải các chất độc trong cơ thể

ra ngoài. Tinh dầu và các chất bay hơi chứa trong thảo

dược được kéo theo hơi nước. Chúng qua niêm mạc mắt,

mũi, tai, da, làm thông các ống dẫn mắt, mũi, tai và các

xoang, làm giảm stress, kích thích thần kinh, giảm mệt mỏi,

ù tai, ngạt mũi, nhức đầu rất hiệu quả. Trong tất cả các loại

cảm như cảm lạnh, ... Theo quan điểm của y học cổ truyền

gọi là ngoại cảm phong nhiệt và ngoại cảm phong hàn, dân

gian gọi là cảm lạnh hoặc cảm tà thì điều trị bằng phương

pháp xông lá rất hiệu quả.

Nồi nước xông có tác dụng giảm

mệt mỏi, ù tai, ngạt mũi, nhức đầu...

Xông khi nào?

Xông lá có tác dụng làm người bệnh nhanh khỏi, nhưng

không phải lúc nào cũng xông được. Chỉ nên điều trị xông

lá trong khoảng từ 1- 2 ngày đầu khi nhiễm lạnh. Vì khi

người bệnh bị nhiễm khí độc, gió độc đang nằm dưới da

nên phương pháp xông sẽ có tác dụng mở lối cho khí độc

thoát ra ngoài. Khoảng từ ngày thứ 3 trở lên người cảm

lạnh đã bị nhiễm tà khí sâu vào trong lúc đó không nên

xông mà phải dùng các phương pháp khác.

Dược liệu xông

Theo quan niệm y học cổ truyền những vị thuốc có sẵn

trong thiên nhiên có tác dụng chữa bệnh cảm cúm, chữa

cảm mạo giảm đau... Lá tre khoảng 40-50g; kinh giới 40-

50g (nếu là hoa thì dùng 10-15g); hoắc hương, tía tô, lá

chanh, lá long não, cây cứt lợn mỗi loại 30-40g, tỏi 2-3 củ,

địa liền tươi 20-30g, lá xả (hoặc cả cây). Cho dược liệu vào

nồi, đổ nước, đun sôi kỹ đến khi có mùi thơm.

Phương pháp xông

Khi đã nấu dược liệu sôi có mùi thơm thì mang vào nhà

tắm, dùng vải trùm kín người hoặc đầu, mở hé dần vung

nồi dược liệu để bay hơi vào người. Thời gian xông 5-15

phút, khi nào mồ hôi ra đều toàn thân thì dừng xông. Sau

xông hơi thì lau khô bằng khăn ấm, ẩm, rồi lau bằng khăn

khô, thay quần áo sạch; sau đó nên ăn 1 bát cháo hành hoặc

uống nước ấm hoặc thuốc, nghỉ ngơi, đảm bảo thoáng về

mùa hè, ấm về mùa đông...

Đặc biệt, trong lúc xông phải lưu ý tránh nhiệt độ tăng đột

ngột. Cần mở nồi xông he hé, từ từ và kiểm soát lượng mồ

hôi để tránh tình trạng cơ thể bị mất nước. Khi cơ thể bị

mất nước sẽ dẫn đến một loạt những triệu chứng sốc khác

mà cơ thể không thể kiểm soát được như trụy tim mạch, tụt

huyết áp...

Khuyến cáo của Đông y

Những người bị một số bệnh tuyệt đối không được áp dụng

các biện pháp xông như: bệnh huyết áp, tim mạch, mắc

bệnh ngoài da, phụ nữ mang thai, những người hay ra mồ

hôi, mất máu nhiều, mới ốm dậy thể trạng còn yếu, người

cao tuổi, trẻ em, người có biểu hiện tâm thần...

Tuy nhiên, nếu không hiểu rõ tình trạng sức khỏe cũng như

tác dụng của việc xông lá, người bệnh có thể phạm một số

sai lầm, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Không hiếm

người phải đi cấp cứu, thậm chí tử vong vì xông lá, xông

hơi trong khi cơ thể quá suy nhược, hoặc sau khi uống

rượu...

Việc tự điều trị xông tại nhà rất dễ gặp nguy hiểm nếu

người bệnh không biết rõ tình trạng sức khỏe của mình.

Trước khi xông chúng ta phải kiểm tra huyết áp, nhịp tim

để điều chỉnh nhiệt độ và thời gian xông cho phù hợp với

thể trạng từng người. Tuy nhiên, không phải ai cũng có đủ

phương tiện đánh giá và kiểm soát tình trạng sức khoẻ của

mình mà đều bỏ qua các bước quan trọng này nên người

xông có thể gặp rủi ro.

Các chuyên gia Đông y khuyến cáo "Nếu cảm cúm, đau

mỏi nên đến các cơ sở uy tín để trị liệu xông hơi bằng lá

thuốc và có sự kiểm tra, tư vấn của bác sĩ. Cần làm sạch cơ

thể trước khi vào phòng xông, không nên tắm ngay sau khi

xông vì lỗ chân lông đang hở nếu gặp lạnh sẽ bít lại không

thoát được nước dẫn đến dễ bị cảm, máu huyết lưu thông

chậm. Chỉ nên để nhiệt độ xông cao hơn nhiệt độ cơ thể từ

7 - 8oC và không được quá 30 phút. Trong quá trình xông

nếu thấy khó thở, tức ngực, choáng váng, bủn rủn... cần

ngừng ngay, trường hợp nguy cấp phải đưa tới bệnh viện để

cấp cứu".

ThS. Nguyễn Sơn